گروه اقتصادی-  گزارش‌های مرکز آمار ایران در سال 1395 نشان می‌دهد که تنها 43 درصد خانوارهای ایرانی خودرو بنزین‌سوز دارند و در حال حاضر یارانه بنزین به صورت مستقیم بر زندگی این بخش اثر می‌گذارد. به این ترتیب یارانه بنزین اگرچه به‌طور غیر‌مستقیم بر زندگی 57 درصد خانوار فاقد خودرو اثر دارد اما به شکل مستقیم این خانوارها سودی از یارانه بنزین نمی‌برند.
در همین حال 45 درصد خانوارهای ایرانی نه تنها خودرو ندارند، بلکه حتی یک موتورسیکلت نیز ندارند. یک بررسی کلی روی موضوع میزان مالکیت خودرو و موتورسیکلت و سطح درآمدی خانوارهای ایران نشان می‌دهد که دهک دهم درآمدی یعنی ثروتمندان حدود 11 برابر دهک اول درآمدی یعنی فقرا از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شود. این اختلاف 11 برابری نمایانگر توزیع ناعادلانه یارانه بنزین است. بررسی دهک‌های هزینه‌ای فاصله را بالاتر نیز می‌برد. به این ترتیب که دهک دهم هزینه‌ای حدود 22 برابر دهک اول از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شود. یعنی یارانه سوخت نه تنها به دست گروه هدف یعنی فقرا نمی‌رسد، بلکه به ناعدالتی بیشتر نیز منجر می‌شود.
نکته مهم دیگر، بی‌بهره ماندن روستاییان از این یارانه است. به طوری که 86 درصد خانوارهایی که ثروتمندترین دهک شهری هستند، حداقل یک خودرو بنزین‌سوز دارند. اما در میان خانوارهای روستایی و بویژه دهک فقیر روستانشین این میزان به کمتر از یک درصد می‌رسد و نبود خودرو و موتورسیکلت در این خانوارها منجر به بی‌بهره ماندن این بخش از یارانه بنزین می‌شود. به‌دنبال این مسائل، دولت طرح بازتوزیع عادلانه بنزین را در دست بررسی دارد و قرار است که پس از نهایی شدن مرحله آزمایشی طرح در جزیره کیش و رفع ایرادات احتمالی آن، سازوکاری در کل ایران تعریف شود که تمام اقشار جامعه، چه ثروتمند و چه فقیر، به یک میزان از یارانه بنزین برخوردار شوند. تاکنون گفته شده که در اجرای پایلوت طرح، سهم هر ایرانی دارای کارت ملی 15 لیتر بنزین یارانه‌ای (1500 تومان برای هر لیتر) خواهد بود؛ اعتبار یارانه در کارت بانکی سرپرست خانوار دیده خواهد شد که قابل مصرف، تبادل و معامله است. برای خودروهای عمومی و وسایل حمل و نقل عمومی نیز تعریف میزان سقف یارانه متفاوت خواهد بود و در کارت بانکی صاحب خودرو اعمال می‌شود. مسئول بررسی‌ها و اعلام جزئیات این طرح ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شده است. البته سؤالات زیادی در خصوص بازتوزیع یارانه بنزین، هنوز وجود دارد که تصمیم‌‌سازان کشور می‌گویند به مرور و با اجرای طرح آزمایشی به آنها پاسخ داده خواهد شد.
آمار مصرف بنزین و یارانه بنزینی
در حال حاضر، 27 میلیون کارت سوخت در ایران وجود دارد که از این تعداد، 24 میلیون خودرو و موتورسیکلت شخصی است. سهمیه کارت سوخت خودرو سواری شخصی ماهانه 60 لیتر و موتورسیکلت نیز 25 لیتر است. بر‌اساس آخرین آمار، در ایران حدود 90 میلیون لیتر در هر روز بنزین مصرف می‌شود. حدود 45میلیون لیتر بنزین مصرفی در هر روز یارانه‌ای است. جمعیت ایران اکنون کمی بیش از 84 میلیون نفر است و اگر دولت برای همه این افراد سهمیه‌ای 15 لیتری در نظر بگیرد، اعتباری حدود یک میلیارد و 300 میلیون لیتر بنزین یارانه‌ای در هر ماه خواهد شد. به این ترتیب هم یارانه بنزین بین تمام 84 میلیون ایرانی تقسیم می‌شود و هم میزان مصرف بنزین یارانه‌ای کشور در هر روز به رقمی در حدود 43 میلیون لیتر می رسد.
جواد اوجی، وزیر نفت درباره این طرح می‌گوید: «دولت مصمم است یارانه‌ای را که امروز به خودروها داده می‌شود به تمامی مردم، حتی آنهایی که خودرو ندارند نیز تعلق بگیرد و همه بتوانند از یارانه بنزین بهره‌مند شوند.»
کارشناسان چه می‌گویند؟
برخی از کارشناسان انرژی کشور معتقدند که این طرح اگر به‌درستی اجرا شود، 3 فایده برای کشور خواهد داشت.
سیدحمید حسینی، کارشناس انرژی در این باره به «ایران» توضیح می‌دهد: «طرح بازتوزیع یارانه بنزین شرایطی بهتر از وضع کنونی توزیع یارانه بنزین را رقم خواهد زد. هنوز ابهامات زیادی در خصوص جزئیات طرح وجود دارد اما اگر به‌درستی طراحی و اجرا شود، 3 نتیجه خواهد داشت: توزیع عادلانه یارانه بنزین، کاهش مصرف داخلی بنزین و کاهش قاچاق سوخت.»
حسینی می‌گوید: «این طرح ویژگی‌هایی برای اصلاح شرایط موجود دارد. تحقق این ویژگی‌ها باعث خواهد شد که مردم به یک اندازه از یارانه‌های بنزینی نفع ببرند؛ مصرف‌کنندگان اقدام به اصلاح مصرف و تولیدکنندگان خودرو مجبور به بهبود کیفیت تولید شوند. در نهایت قاچاق بنزین نیز سخت و غیراقتصادی خواهد شد.» در همین حال، رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز به «ایران» می‌گوید: «خودروسواران ماهانه 900 هزار تومان یارانه بنزین می‌گیرند که فقرا از آن بی‌بهره‌اند. تغییر نحوه توزیع یارانه پنهان سوخت شرایط را تا اندازه‌ای ساماندهی خواهد کرد.»
مردم چه می‌گویند؟
نظرسنجی «ایران» در فضای مجازی نشان می‌دهد که اکثر مردم با اجرای این طرح موافق اما نگران نحوه اجرای آن هستند. یکی از کاربران توئیتر می‌گوید: «هنوز نقاط ابهام زیادی در خصوص این طرح وجود دارد. امیدوارم اجرای این طرح بدون شفاف‌سازی و از سر عجله رخ ندهد.» یکی دیگر از کاربران نیز عنوان می‌کند که «بساط یارانه را باید در ایران جمع کرد. به هرکس توان مالی کافی ندارد کمک شود اما در مجموع با یارانه پنهان آزاد شده برای نیازمندان و فقرا شغل پایدار ایجاد شود تا بتوانند خودشان مولد باشند.»
کاربر دیگری نیز این طرح را «مقدمه‌ای برای حذف کارت سوخت یا ایجاد کارت انرژی» می‌داند.
اکنون به نظر می‌رسد که همه افراد جامعه از کارشناسان تا عموم مردم بیش از طرح به نحوه اجرای آن توجه دارند و در مجموع اگر این طرح به‌درستی اجرا شود، شرایط را چند قدم به سمت بهبود سوق خواهد داد.

تازه‌ترین جزئیات از طرح آزمایشی بازتوزیع یارانه بنزین

علاوه بر اطلاعاتی که در مورد طرح بازتوزیع یارانه بنزین طی روزهای اخیر رسانه‌ای شد؛‌ خبرنگار «ایران» به جزئیات دیگری از این طرح آزمایشی دست یافته است که برای نخستین بار منتشر می‌شود:
1. میزان سهمیه هرنفر در طرح پایلوت 15 یا 20 لیتر در ماه خواهد بود.
2. با نهایی شدن سهمیه 20 لیتر در ماه برای هرنفر دولت باید حدود 7 هزار میلیارد تومان بودجه بیشتری را برای یارانه بنزین تخصیص دهد.
3. با در نظر گرفتن 15 لیتر در ماه بدون ایجاد کسری بودجه حدود 40 میلیون نفر از این طرح منتفع می‌شوند که فقرا نیز در این گروه تعریف می‌شوند.
4. در گام نخست این طرح کف و سقف قیمت بنزین همان 1500 تومان و 3هزار تومان برای هرلیتر است. به‌عبارت دیگر، 3 هزار تومان سقف قیمتی است که مردم می‌توانند سهمیه بنزین خود را مبادله کنند.
5.این طرح فقط برای سهمیه خودروهای شخصی است. خودروهای عمومی حتی تاکسی‌های اینترنتی سهمیه سابق را دریافت خواهند کرد.
6. تأثیر طرح بازتوزیع بنزین بر نرخ تورم و هزینه‌های خانوار با سقف قیمت 3 هزار تومان برای هر لیتر بنزین و حفظ سهمیه بنزین خودروهای عمومی تقریباً صفر است.
7. به ازای تولد هر فرزند جدید، اعتبار سهمیه بنزین او نیز به حساب سرپرست خانوار شارژ می‌شود.
8. برای 400 هزار نفر از دهک 1 و 2 و یک میلیون نفر از دهک 3 و 4 که جزو پرمصرف‌های بنزین هستند و با خودرو اقدام به فعالیت اقتصادی می‌کنند، پیش بینی شده که این بخش نیز با مشوق‌هایی وارد سامانه‌های اینترنتی حمل‌ونقل شوند و سهمیه خودرو عمومی دریافت کنند.
10. بانک مرکزی قرار است طی اجرای طرح آزمایشی، اطلاعات مورد نیاز از تراکنش خانواده‌ها را در اختیار تیم طراحی قرار دهد تا مطالعات این بخش با ردیابی مسیر حرکت اعتبار تکمیل شود.
در فاز اول آشنایی مردم و خانواده‌ها با نحوه مبادله یارانه بنزین و محل استفاده این یارانه موضوع اصلی است.

وضعیت در ماه‌های آینده بهتر می‌شود

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: در ماه‌های آینده با تصمیماتی که گرفته شده، وضعیت خیلی بهتری خواهیم داشت و نتایج خود را به‌طور قطعی نشان خواهد داد.
حجت‌الله عبدالملکی، در دیدار با مردم در مسجد جامع ابوذر تهران تأکید کرد: باید شرایط نامساعد کنونی را که مردم در آن به سر می‌برند ترمیم و بهسازی کنیم.وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در روز ۹ دی ماه، دشمن از ملت ایران مأیوس شد، اظهار کرد: دشمن با برخی اقدامات به‌دنبال انتقام گرفتن و ضربه زدن به ملت ایران است و یکی از این راه‌ها مسائل اقتصادی است. بنابراین وظیفه ما این است که با خدمت‌رسانی به ملت و حل مشکلات آنها، این مکر و فریب دشمن را خنثی کنیم. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه دولت سیزدهم، در شرایطی کار را آغاز کرد که مشکلات بسیار زیادی وجود داشت، ادامه داد: رئیس‌جمهور به ما دستور داده که وقت خود را صرف خدمت به مردم کنیم و به‌دنبال اینکه در گذشته چه اتفاقاتی افتاده، نباشیم.

دریافت وام مسکن خودمالکی بدون خرید اوراق حق‌تقدم

معاون مسکن و ساختمان با اشاره به اینکه تسهیلات [مسکن] خودمالکان با ثبت‌نام در سامانه نهضت ملی مسکن و معرفی به بانک پرداخت می‌شود، گفت: دریافت این وام نیازی به خرید اوراق حق‌تقدم ندارد. محمود محمودزاده با اشاره به ارائه تسهیلات خودمالکی توضیحاتی اظهار کرد: برای ثبت‌نام خودمالکان هیچ محدودیتی وجود ندارد و همه شهرهای کشور و همه روستاها برای این دسته از متقاضیان باز است. هرکسی با هر تعدادی که در پروانه درج شده امکان ثبت‌نام و اخذ تسهیلات خودمالکی دارد.معاون وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: برای کسانی که به‌صورت شخصی واحدی را می‌سازند یا برای سازندگان حرفه‌ای این امکان فراهم شده است که با ثبت‌نام در سامانه نهضت ملی مسکن تقاضای تسهیلات خودمالکی داشته باشند. /تسنیم

ادامه از صفحه 5
در مجموع می‌توان گفت بودجه سال آتی حاوی نکات مثبت و امیدبخش بسیاری است. دولت سیزدهم در کنار اقدامات مؤثری مثل سفرهای استانی که به اعتمادسازی میان دولت و ملت بسیار کمک می‌کند، علاوه بر شنیدن حرف مردم که کاری بسیار لازم و ضروری است باید زمان بیشتری را برای گوش سپردن به مشورت‌های متخصصان اختصاص دهد. دولت همچنین باید در یک اقدام ضربتی به مشکلات معیشتی مردم رسیدگی کند و به‌دنبال راهکارهای مؤثر در جهت جبران کسری بودجه و افزایش اشتغال باشد. اگرچه کار سخت و سامان دادن آشفتگی‌ها و خرابی‌های گذشته کار بسیار سختی است اما می‌توان با مدیریت، بخشی از کوتاهی‌های گذشته را جبران کرد. می‌دانیم که مشکلات اقتصادی فراوان است و نباید انتظار داشت در مدت چند ماه دولت بتواند مشکلات را حل کند؛ از این روی، به این دولت باید فرصت داد چرا که دولت سیزدهم باید ماهانه چند هزار میلیارد تومان دیون دولت قبل را پرداخت کند. مقایسه رویکردها و اقدامات این دولت با دولت گذشته در همین ایام کوتاه و بودجه‌ای که مشخصاً با رویکرد مدیریت هزینه‌ها و جلوگیری از ولخرجی بسته شده قطعاً می‌تواند نویدبخش اوضاع بهتری در سال آینده باشد.