هرکس آبروی مؤمنی را حفظ کند، بدون تردید بهشت بر او واجب شود.
ثواب الاعمال و عقاب الاعمال

به‌طور قطع چهلمین جشنواره تئاتر فجر به‌ صورت بین‌المللی برگزار خواهد شد و ما در این دوره از جشنواره میزبان آثار خارجی خواهیم بود، اما درباره این که آیا از گروه یا کمپانی خاصی برای حضور در جشنواره چهلم دعوت به عمل آمده یا نه، باید گفت که گروه‌های خارجی از کمپانی‌های کشورهای مختلف متقاضی حضور در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر هستند، البته خودمان هنوز از گروه یا کمپانی خاصی رسماً دعوت نکرده‌ایم و در حال بررسی و جمع‌بندی شرایط برای انجام این کار هستیم. طبق اطلاعات ما خیلی از کمپانی‌هایی که پیش از این آثارشان در جشنواره تئاتر فجر اجرا شده بود طی ۲ سال گذشته و به‌ دلیل شرایط کرونایی تولید جدیدی نداشتند.در حال بررسی هستیم تا گروه‌های خارجی با آثار خود یا به‌صورت فیزیکی یا به‌صورت مجازی در جشنواره حضور داشته باشند که این بستگی به شرایط کرونایی دارد. اگر امکان حضور فیزیکی گروه، مدیران کمپانی‌ها و جشنواره‌های معتبر فراهم باشد که جشنواره میزبان حضور فیزیکی‌شان خواهد بود و اگر این امکان فراهم نباشد فیلم آثار گروه‌ها را گرفته و در جشنواره پخش می‌کنیم  یا گفت‌ و‌ گوها و کارگاه های آنلاین برگزار خواهیم کرد.
بخشی از گفته‌های دبیر چهلمین جشنواره تئاتر فجر در ایسنا

داوود اسداللهی
بازیگر و کارگردان تئاتر
ایرانی‌بودن یکی از دلایل ضرورت اجرای نمایش‌های آیینی و سنتی‌ است. بارها در گفت‌وگو با رسانه‌ها به این‌موضوع اشاره و تأکید کرده‌ام که ما ایرانی هستیم؛ بنابراین باید بیشتر کارهای ایرانی انجام دهیم. این‌رویه را دِینی به‌گردن خود می‌دانم و به کارنامه‌ حرفه‌ای من که نگاه کنید، خواهید دید اکثر کارهایی‌ که نوشته‌ام یا کارگردانی کرده‌ام، در حوزه نمایش‌های ایرانی بوده. سعی‌ام همیشه این‌بوده‌ که نمایش‌هایی را با تلفیق سیاه‌بازی، روحوضی، حرکت، نور، موسیقی و... به‌شکل مدرن ساخته و ارائه دهم؛ زیرا معتقدم آیین‌های ایرانی و سنتی‌مان زیبا و مفهومی هستند. بویژه عاشق «شاهنامه» هستم و بارها به این گنجینه دست برده‌ام، قصه‌ای از دل آن بیرون کشیده‌ام و به‌روی صحنه برده‌ام.
این‌را از استادان خود آموخته‌ام و به‌شخصه همین تفکر را به شاگردان و حتی دوستانم نیز منتقل کرده‌ام که باید از گنجینه‌‌های ادبی و هنری ایرانی بهره ببریم. از این قصه‌ها نه‌تنها خودمان می‌توانیم لذت ببریم، بلکه باید آنها را به جوامع دیگر نیز بشناسانیم؛ حتی بهتر است که با این نمایش‌ها در جشنواره‌ها و رویدادهای هنری بین‌المللی شرکت کنیم. خودم تاکنون اگر در جشنواره‌ای برون‌مرزی حضور داشته‌ام، این گونه‌های نمایشی را روی صحنه برده‌ام. معتقدم که مثلاً اگر بخواهیم با نمایشنامه «هملت» در یک رویداد خارجی شرکت کنیم، چندان جذابیتی ندارد چراکه خودشان آن را به‌بهترین‌شکل کار کرده‌اند و دیگر برایشان تازگی ندارد. حالا اگر من ‌فرضاً با یک نمایش «سیاه‌بازی» در جشنواره‌ای شرکت کنم، حضوری زیباتر و انحصاری‌تر خواهد بود. یکی از وجوه زیبا در ارائه کارهای آیینی و سنتی، زبان متنی‌ است که متعلق به سرزمین و فرهنگ ماست؛ مثلاً در نمایش «راز پنهان»، تمام کلماتی که در متن استفاده کرده بودم، ایرانی بودند. نتیجه آن، خلق دیالوگ‌هایی زیبا بود. اگرچه به‌نظرم سبک‌های مختلفی وجود دارد که اتفاقاً کارکردن در‌آن‌سبک‌ها نیز لازم است؛ اما به دوستان توصیه می‌‌کنم برای یک‌بار هم که شده، شیرینی کارکردن در حوزه نمایش‌های آیینی و سنتی را تجربه کنند. شخصاً وقتی متون آقای «فتحعلی‌بیگی» را می‌خوانم بسیار لذت می‌برم یا وقتی نمایشنامه «خواستگاری» اثر چخوف را که به‌زیبایی آقای «عظیم موسوی» ایرانیزه کردند دیدم، به‌معنای واقعی کیف کردم. خودم کارهایی مدرن و غیرایرانی نیز انجام داده‌ام؛ مانند نمایشنامه «پدر» استریندبرگ؛ اما علاقه و رویکردِ شخصی‌ام بیشتر نمایش‌های ایرانی‌ است. ما موظفیم این هنر را زنده نگه داریم و آن را سینه‌به‌سینه به نسل‌های بعدی منتقل کنیم.

  دکتر عبدالحسین طالعی
استاد دانشگاه قم
درباره یازدهمین امام که در آستانه سالگرد شهادتش قرار داریم، اگر نخواهیم به ورطه مکرر گویی و مکرر‌نویسی بیفتیم، از چه مدخلی می‌توانیم وارد شویم و از چه منظری به این امام همام نظر کنیم؟ مباحثی که غالباً در شرح حال هر یک از ائمه بیان می‌شود، زندگی اجتماعی آن امام است که با تحلیل شرایط اجتماعی – سیاسی زمان آن امام شروع می‌شود و به اقدامات و موضع گیری‌های ایشان پایان می‌یابد. در این نگرش چهره امام معصوم فقط در حد یک شخصیت تاریخی ترسیم می‌شود که در دوره زمانی خود انجام وظیفه کرده و قطعه‌ای از پازل تاریخی بوده و همین؛ ولی نگرش دیگر آن است که امام عسکری را در آیینه کلمات و حکمت‌های او ببینیم و پیام او را به همگان، بویژه آیندگان، نیک بنگریم. در واقع نخستین چهره‌ای که از حجت یازدهم ترسیم کرده‌ایم بزرگی است که یک عمر در محاصره حاکمان عباسی زیست؛ اما کمتر به این حقیقت توجه شده که: «شیر در زنجیر، همان شیر است و شجاعتش را به همگان نشان می‌دهد.»
باری، عمر کوتاه امام عسکری علیه السلام که در بیست و هشت سالگی به شهادت رسید، از یک سوی و زندگی در حصر حاکمان عباسی از سوی دیگر، مجال ارتباط گسترده با مجالس علمی را از حضرتش گرفت. با این همه معدود حکمت‌های برجای مانده از آن گرامی در زمینه توحید، انسان شناسی، امامت، اخلاق، سبک زندگی فردی و اجتماعی، تفسیر قرآن و... گنجینه‌ای از گوهرهای ارزشمند بی‌مانند را تشکیل می‌دهد، به گونه‌ای که نقدی عالمانه و تحلیلی بر فرهنگ اموی و عباسی آن زمان به شمار می‌آید. همزمان، در آیینه این مواریث علمی، می‌توان تبیین صحیح قرآن و سنت پیامبر و منشوری از «جامعه‌سازی قرآنی» - به تعبیر مرحوم استاد محمد رضا حکیمی را مشاهده کرد. در حقیقت، این سه دهه عمر، بخشی از نقشه جامع «نقش ائمه در احیای دین» - به تعبیر مرحوم علامه سیدمرتضی عسکری است که با مسأله‌شناسی، مخاطب شناسی، نیازسنجی، آینده‌نگری و جهاد علمی پیگیر، ره‌توشه‌ای برای سفرهای دور و دراز آیندگان در مسیر علم و دین و سبک زندگی مطلوب انسانی فراهم می‌آورد.
آنچه گفته شد، مطالبی مشترک میان بیشتر امامان معصوم است، ولی جهاد ویژه امام عسکری علاوه بر آن، معرفی امام مهدی به افراد، به‌عنوان آخرین سفیر الهی و منجی موعود است که در دشوارترین شرایط و با تدبیرهای استوار الهی صورت گرفت. این اقدامات حساب شده، فصلی درخشان در زندگی یازدهمین امام را تشکیل می‌دهد که در منابع معتبر مربوط، مانند کمال‌الدین نوشته شیخ صدوق و کتاب الغیبه نوشته شیخ طوسی به تفصیل آمده است.
بازنگری و بازنگاری این مواریث گرانسنگ که از دیروز بر جای مانده، با توجه به نیازهای امروز و برای گره گشایی از مشکلات فردا، وظیفه‌ای جدی است که بر دوش اهل قلم و هنر و محققان و مراکز آموزشی و پژوهشی سنگینی می‌کند و بیش از پیش باید بدان توجه شود.

 حمید شانس
استاد مجسمه ساز و پژوهشگر
خواندن کتاب «پرتره‌ها و اشخاص» اثر سینتیا فریلند و ترجمه حسین عظیمی را که توسط انتشارات چشمه به بازار کتاب آمده پیشنهاد می‌کنم. کتابی است که هم به درد هنرمندان می‌خورد و هم برای مردم خوب است.
جستار نسبتاً فلسفی است که بین چهره آدمی و درونیات آدم چه ارتباطی وجود دارد؟ در حقیقت ظاهر انسان به چه نحو بیان کننده قابلیت‌های شخصیتی، بعضاً روان شناسی و اجتماعی و خصوصیات طبیعی انسان است. و این برای افراد جذاب است. شما از طریق بسته‌بندی چهره حالات و عواطف انسانی منعکس شده می‌توانید به درونیات آدم‌ها پی ببرید.
در این کتاب مجموعه سؤالاتی مطرح می‌شود. اینکه چقدر شخصیت آدمی در وجودش به ودیعه گذاشته شده است؟ و در طول زندگی‌مان چه بخش‌هایی از آن را یاد می‌گیریم؟ و از طرفی کدام بخش‌ها در طول تاریخ تکامل و تحول انسانی شکل گرفتند؟ هنرمندان به خصوصیات ثابت چهره انسان در طی تاریخ به آرامی دست پیدا کردند. آنها کلیات یک چهره را بیانگر شخصیت و تغییرات رویه چهره را مبین حالات و عواطف انسانی می‌دانستند و در نتیجه این تحقیق جالبی است و می‌تواند آخر هفته متفاوتی برای مردم ایجاد کند.
امروزه معلوم شده ساختار فرم و فضا بی‌معنا نیست. و همیشه حاوی اطلاعات است. و پدیده‌هایی که به‌دنبال تغییرات ژنتیک آنها می‌گشتیم، باید در شیوه فرم وفضای ساختار مثلاً DNA جست وجو کرد. مثالی در این باره می‌زنم همیشه سؤال این بوده که چگونه سلولهای بنیادین به سلولهای مختلف تغییر جهت می‌دهند؟ مثلاً سلول کبد یا مغز و... می‌شود. اینها همه بنیانشان یکی است. تحقیق مفصلی هم در این باره شد اما جواب پیدا نشد. اما در این اواخر جوابی ساده و در عین حال عجیب و کارا پیدا شد.
ساختارهای DNA درون سلول بنیادی می‌توانند در وضعیت‌های مختلفی قرار بگیرند. DNA می‌تواند بخشی از آن به سمت محیط بیرون باشد و بخشی هم به داخل سلول باشد. آنهایی که به سمت داخل هستند و کنار همند منفعلند وآنهایی که به سمت بخش بیرونی غشاء سلولی هستند فعال می‌شوند. و تفاوت در بخش بیرونی است. در حقیقت موقعیت قرارگیری فضایی DNA هم بخشی از تحولات ما را شکل می‌دهد. این از لحاظ تاریخی شکل جمجمه ما و پرتره ماست که با این خصوصیات شکل گرفته و این امکان برایش فراهم شده تا بسته‌بندی عضلانی رویه مبین اتفاقات درون ما باشد و بنابراین می‌توان بخشی از پازل روان شناختی را از روی دریافت خصوصیات پرتره‌ها بررسی کرد. ما در هنر مجسمه‌سازی و تجسمی از طریق دسته‌بندی شکل بیرونی یا حجم کلی پرتره‌ها برایشان شخصیت مختلفی را قائلیم. خواندن این کتاب این حسن را دارد که آدم می‌تواند به معنای چهره افراد دقیق‌تر شود. صرفنظر از درستی یا اشتباهش. و از سویی به تأثیری که کیفیت بصری یک چهره روی هنرمند گذاشته و تبدیل به اثر هنری شده ما را نزدیک‌تر می‌کند و رابطه عمیق تری را با درک پرتره‌های کشیده شده در هنر تجسمی دارد.

  شهره طاعتی
مددکار اجتماعی
هویت انسان‌ها از همان دوران جنینی و قبل از به دنیا آمدنشان شکل می گیرد و از زمانی که به این دنیا وارد می‌شوند علاوه بر هویت، ویژگی‌های فردی و شخصی را نیز به همراه دارند.
همانطور که می‌دانیم انسان‌ها دارای زندگی جمعی هستند و نیاز به معاشرت و تعامل و تبادل با یکدیگر دارند ولی در عین حال دارای فردیت مستقل و شخصی نیز هستند که آنها را منحصر به فرد می‌کند. هر انسانی به تبع داشتن فردیت خود، رفتار و اخلاق و تفکر متفاوتی نسبت به دیگری دارد. این ویژگی در بین هنرمندان و دوست داران هنر بارزتر است. به گونه ای که می‌توان گفت آنها را از افراد دیگر جامعه مشخص‌تر می‌کند. به طور مثال، یک بازیگر نمایش یا یک عروسک ساز، نقاش و نوازنده و...، به هر کدام که نگاه می‌کنیم ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری خاصی را در آنها می‌بینیم که به شکل پررنگ تری نسبت به دیگران در آنها وجود دارد. این مورد بدین سبب است که افراد هنرمند به بخش تنهایی خود بهای بیشتری می‌دهند و آن را تقویت می‌کنند. فردیت خود را پرورش داده و بر اصول رفتاری و تفکری منحصر به فردشان تمرکز بیشتری دارند. به همین دلیل است که اکثر افرادی که در شاخه‌های هنری فعالیت دارند در نظر عموم مردم در برقراری ارتباط با دیگران موفق نیستند زیرا مردم آنها را با شاخص‌های عمومی می‌سنجند و در چهارچوب‌های رفتاری و ارتباطی عرفی و فرهنگی جامعه قیاس می‌کنند به همین خاطر از نظر عامه مردم، هنرمندان دارای اخلاقیات خاصی هستند و کمتر تمایل به شرکت در معاشرت‌های گروهی و عمومی دارند. اما وقتی به عمق فرایند رفتاری آنها توجه می‌کنیم به این تحلیل می‌رسیم که چون هنرمندان برای فردیت و استقلال خود ارزش بیشتری قائل هستند و آن را ابزاری برای دستیابی به آزادی و رها بودنشان می‌دانند، ترجیح می‌دهند که در پیله تنهایی خود غرق شوند تا بتوانند صدای نوازش‌های درونی خود و جوشش روح لطیفشان را به اثری هنری تبدیل کنند. شاید آنها به این بیت از شعر اعتقاد راسخ دارند که شاعر می‌فرماید:
دلا خو کن به تنهایی که از تن‌ها بلا خیزد
منظور شاعر از تن‌ها همان افراد مختلفی هستند که در معاشرت‌های مستمر و گروه های دوستانه با آنها روبه رو می‌شویم. اگر فرد هنرمند به جنبه‌های زندگی و معاشرت‌های جمعی‌اش مانند دیگر مردم بپردازد قطعاً از سفر به درون خود و رسیدن به عمق تنهایی اش باز می‌ماند و نمی‌تواند ندای درونی و نیاز درونی خود را کشف و آن را در قالب اثر هنری به عرصه حضور و تماشا بگذارد.
این ویژگی فردی هنرمندان، هم آثار مثبت دارد و هم منفی.
اثر مثبت آن، شناخت بهتر خود، کشف و حفظ استقلال فردی است که به‌دنبال آن اعتماد به نفس واقعی به وی جسارت تولد آثارهنری بکر و زیبا را می‌دهد.
اثر منفی این ویژگی رفتاری، دور شدن از دوستان و افرادی است که در جمع هنرمندانه او نمی‌گنجند ولی بواسطه نسبت‌های سببی و نسبی به او ارتباط پیدا می‌کنند و چون پذیرش فردیت بسیار مستقل شخصیت هنرمند برای دیگران غیر هنرمند کمی سخت است، عموماً در روابط خانوادگی و معاشرت‌های دوستانه دچار مشکل می‌گردند ولی اگر همین افراد به شخصیت مستقل و فردی هنرمند احترام بگذارند و دنیای او را درک کنند، آنها نیز با او به دنیای لطیف و سراسر شور او سفر کرده و از همراهی و معاشرت با وی لذت می‌برند.

مناطق شمالی کشورمان این روزها حال‌وهوای دیگری دارند. صیدهای پاییزی شروع شده و ساحل دریای خزر با حضور ماهی گیران و تورهای آنان رنگ و بویی تازه یافته‌است. ماهی گیری یکی از شغل‌های اصلی ساکنان شهرهای شمالی است. این‌کار برای روستاییانی که در مجاورت دریا و کنار رودها زندگی می کنند اهمیت زیادی دارد./ایلنا

صفحه مجازی هنرمندان این روزها پر شده از خبرهای جوایز بین‌المللی و افتخاراتی که در دنیا کسب کرده‌اند. ویشکا آسایش، اصغر فرهادی و پوریا رحیمی سام از جمله هنرمندانی هستند که جوایز آنها در فستیوال‌های بین‌المللی فیلم خبرساز شده است. از سویی بزرگداشت حافظ شیرازی شاعر بلندآوازه دوره کلاسیک ایران هم از جمله پست‌های مهم فضای مجازی اهالی فرهنگ وهنر بوده است.

شفیعی کدکنی ادیب، شاعر، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه با انتشار کلیپی شاعرانه بخشی از درسگفتارهای خود را که درباره حافظ صحبت کرده و در کتاب «این کیمیای هستی» به چاپ رسانده منتشر کرده است. او نوشته است: «وظیفه هنرمند خلق و آفرینش هرچه بیشتر احتمالات است. ویتگنشتاین گفت: «در جست‌و‌جوی معنی مباش، در جست‌و‌جوی کاربرد باش.» به جای اینکه در جست‌و‌جوی معنی شعر حافظ باشیم، بایستی در جست‌وجوی کاربرد شعرش باشیم. حوزه «معنی» چیز بسیار محدودی است در صورتی که حوزه «یعنی» (کاربرد) بسیار وسیع است. حافظ ذهن انسان را نمی‌خواند بلکه او مجموعه احتمالات را آنچنان فراهم می‌کند که با زندگی و اندیشه‌های هر انسانی همخوانی دارد.
با اطمینان می‌توان گفت که هیچ ملتی، شاعری از نوع حافظ ندارد. حافظ ما در فرهنگ بشری بی‌مانند است؛ شاعری که شعر فارسی او را زاهدان و عارفان در قنوت نماز به جای ادعیه و آیات عربی بخوانند و در عین حال زندیقان هر دوره‌ای شعر او را آیینه اندیشه‌های خود بدانند و از نظر «پیر خطا‌پوش» حافظ که بر قلم صنع چنان اعتراض خطرناکی کرده است شادمان باشند و در زندگی روزانه، مردم ما، دیوانش را در کنار قرآن مجید، سر سفره عقد و هفت‌سین سال نو قرار دهند و با آن فال بگیرند و استخاره کنند، چنین شاعری در جغرافیای کره زمین و در تاریخ بشریت منحصر به‌فرد است و همانند ندارد.»
ویشکا آسایش بازیگر سینما که این روزها به خاطر بازی‌اش در فیلم گورکن به کارگردانی کاظم ملایی از جشنواره فیلم‌های آسیایی لس‌آنجلس جایزه گرفته است در صفحه خود با انتشار عکسی از خود و کارگردان این فیلم از کاظم ملایی تشکر کرده است. او نوشته است: «کاظم ملایی عزیز، یکی از بهترین کارگردان‌هایی که تا الان باهاش کار کردم. دیروز که خبر جایزه گرفتنم را شنیدم آنقدر ذوق‌زده شده بودم که یادم رفت اسمی از تو بیاورم و جایزه گرفتنت را در همان جشنواره تبریک بگویم و اینکه می‌خواهم دوباره تأکید کنم و بگویم که من بدون سختگیری‌ها و راهنمایی‌ها و صبر و تحملت محال بود از پس این نقش بربیایم.»
یلدا ابتهاج دختر هوشنگ ابتهاج شاعر معاصر با انتشار تصویری از کتاب سفر درونی رومن رولان سطوری از این کتاب را آورده است: «برای پیرمرد خوش‌حافظه‌ای چون من که در سفر دور و درازش هوش روشن‌یاب و نگاه تیزبین خود را از دست نداده، میدان روزهای دیرین به اندازه کافی فراخ است. برای آن کس که دیدن می‌داند، هر دقیقه‌ای که از آن درست بهره گیرد، جوهر هم آنچه بود و هم آنچه خواهد بود در خود دارد. و...»
پوریا رحیمی سام بازیگر سینما با انتشار عکسی از فیلم سینمایی «زالاوا» به کارگردانی ارسلان امیری از نمایش این فیلم در فستیوال بین‌المللی فیلم سائوپائولو برزیل خبر داده است. او در ادامه نوشته است: «چهل و پنجمین دوره فستیوال بین‌المللی فیلم سائوپائولو که مهمترین جشنواره امریکای لاتین محسوب می‌شود، امسال از ۲۹ مهر تا ۱۲ آبان در برزیل برگزار می‌شود و فیلم «زالاوا» به تهیه‌کنندگی سمیرا و روح‌الله برادری در بخش رقابتی «کارگردان‌های جدید» حضور خواهد یافت.» همچنین با اعلام رسمی آثار منتخب بین‌الملل، کوتاه و مستند در کنفرانس خبری هشتمین دوره فستیوال بین‌المللی فیلم دهوک که از تاریخ ۲۰ تا ۲۷ آبان در کردستان عراق برگزار می‌شود، «زالاوا» در بخش مسابقه فیلم‌های کردی این رویداد سینمایی به نمایش درمی‌آید.

اصغر فرهادی در صفحه اینستاگرمش از پیشتازی «قهرمان» در نامزدی جوایز آسیا پاسیفیک خبر داده و نوشته: «این فیلم با نامزدی امیر جدیدی در رشته بهترین بازیگر نقش اول مرد؛ در چهار رشته اصلى جوایز آسیاپاسیفیک نامزد شد. با اعلام نامزدهای چهاردهمین دوره جوایز آسیاپاسیفیک، «قهرمان» پیشتاز دریافت جوایز در این دوره از Asia Pacific Screen Awards شد. به نقل از ددلاین، فیلم «قهرمان» به کارگردانی اصغر فرهادی در کنار فیلم «ماشینم را بران» به کارگردانی ریوسوکه، بیشترین تعداد نامزدی را در این دوره از جوایز آسیاپاسیفیک کسب کرده‌اند.
«قهرمان» نامزد دریافت جوایز بهترین فیلم (اصغر فرهادی و الکساندر ماله‌گی)، بهترین کارگردان (اصغر فرهادی)، بهترین فیلمنامه (اصغر فرهادی) و بهترین بازیگر نقش اول مرد (امیر جدیدی) است.
برندگان این جوایز در تاریخ یازدهم نوامبر (بیستم آبان ماه) اعلام خواهند شد.