گروه فرهنگی: یکصد و چهل و سومین جلسه شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به ریاست محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با حضور اعضای این شورا برگزار شد. به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدمهدی اسماعیلی در جلسه شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با تسلیت سوگواری ایام پایانی ماه صفر، در‌خصوص دستور جلسه مبنی بر «ارائه گزارش عملکرد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی» گفت: از زحمات آقای ابراهیمی ترکمان در چند سال اخیر بویژه از سال 96 به بعد که فضای کاری دشواری داشته‌اند و در همین راستا تلاش‌ بسیاری کردند، تشکر و قدردانی می‌کنم. اعضای شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز پس از استماع گزارش فعالیت‌های رئیس این سازمان در طول سال‌های 92 تاکنون با توجه به تنگناهای مالی و اذعان به اینکه سازمان با دستگاه‌های مختلف همکاری و هماهنگی لازم را به عمل آورده و در جهت چابک‌سازی نیز اقدامات مؤثری داشته است، از تلاش‌های رئیس و کارکنان سازمان در این مدت قدردانی کرد. در ادامه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به مراحل «انتخاب رئیس جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی» گفت: پس از انتخاب حضرت آیت‌الله جناب آقای رئیسی به عنوان رئیس‌جمهوری، ایشان مأموریت‌هایی را در حوزه‌های مختلف سیاسی ـ امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تعریف کردند که در این راستا مسئولیت بخش فرهنگی و تهیه گزارش از وضع موجود و فعالیت همه دستگاه‌های فرهنگی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سپرده شد. او افزود: با توجه به اینکه باید فرد جدیدی به شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پیشنهاد می‌شد، کار بررسی گزینه‌های مناسب برای ریاست این سازمان را آغاز کردیم. در مورد بیش از 14 نفر از افراد معرفی‌شده بحث و گفت‌و‌گو صورت گرفت و پس از جمع‌بندی‌های کلی، گزینه‌ها و نظرات را با رئیس جمهوری محترم در میان گذاشتیم و از نظرات ایشان هم استفاده کردیم. اسماعیلی با اشاره به اینکه ما برای انتخاب افراد معیارهایی را مدنظر داشتیم، گفت: معیار اول ما برای ریاست سازمان انتخاب فردی تحول‌خواه است و البته این بدان معنا نیست که کارهای قبلی در جهت تحول و گسترش نبوده است، بلکه فضای تغییر همیشه به دنبال ایجاد فضایی برای تحول است. او تصریح کرد: در این مدت با بسیاری از افراد شاخص و صاحب‌نظر گفت‌و‌گوهایی در رابطه با انتخاب ریاست سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی داشتیم و نظرات آنها را جویا شدیم و مورد بررسی قرار دادیم که عموماً جملگی این دریافت را داشتند که سازمان نیازمند یک تحول عمیق و جدی است. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: معیار دوم ما برای ریاست سازمان، داشتن بینش دینی و معارفی عمیق بود، زیرا یکی از وظایف این سازمان کار تبلیغات دینی است، انتظار ما این است کسی که به این حوزه می‌آید قدرت ارتباط‌گیری بالا داشته و حداقل به یک زبان خارجی مسلط باشد. اسماعیلی داشتن روحیه انقلابی و امیدآفرینی را معیار سوم برای انتخاب ریاست سازمان معرفی کرد و افزود: ما در معرض قضاوت مردم هستیم و رهبر معظم انقلاب نگاهشان تحول‌خواهانه است. ایشان همواره روی تحول، امیدآفرینی و استفاده از نیروهای جوان تأکید دارند، بنابراین معیار بعدی این بود که فردی برای این سازمان انتخاب شود که انقلابی، جوان و دارای روحیه امیدآفرینی باشد. معیار دیگر ما برای انتخاب فرد جدید این بود که با حوزه خارجی آشنا باشد و معذورات، مشکلات و تهدیدها را درک کند. از این‌رو بر اساس جمع‌بندی‌های صورت گرفته، به گزینه‌های نهایی رسیدم و در این میان همه تلاش‌ها بر این بود که پیشنهاد آن را در این جلسه ارائه کنم تا نظرات اعضای شورا پس از بحث و گفت‌وگو گرفته شود.
اویسی از خاطر مردم فراموش نخواهد شد
همزمان با شب شهادت امام رضا(ع)، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با همراهی تعدادی از مدیران این وزارتخانه، با حضور در منزل زنده‌یاد فتحعلی اویسی بازیگر فقید سینما و تلویزیون درگذشت این هنرمند را به خانواده آن مرحوم تسلیت گفتند. به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدمهدی اسماعیلی در این دیدار با اشاره به سوابق درخشان زنده یاد فتحعلی اویسی در عرصه هنر ایران، گفت: فتحعلی اویسی از شخصیت‌های بسیار دوست داشتنی سینما و تلویزیون بود. نقش‌آفرینی‌های ایشان در دهه 60 در سینمای ایران و همچنین هنرمندی وی در سریال امام رضا(ع) به یادماندنی و خاطره‌انگیز است؛ امیدواریم امشب در شب شهادت امام هشتم(ع) میهمان این امام همام باشند و خداوند ایشان را همنشین اولیاء‌الله قرار بدهد. او ادامه داد: مرحوم اویسی چه در نقش‌های طنز و چه در نقش‌های جدی به‌خوبی حضور پیدا می‌کرد و نقش‌آفرینی ایشان در آثاری که او بازیگر بود هرگز فراموش نمی‌شود. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به علاقه‌مندی مردم و محبوبیت وی در جامعه گفت: مرحوم اویسی هنرمندی مردمی بود و تأثر طیف‌های مختلف مردم از خبر درگذشت این هنرمند، نشان از خوشنامی ایشان و نقش‌آفرینی‌های خاطره‌انگیز وی بود. اسماعیلی با اشاره به اینکه امروز خودش را در غم درگذشت زنده‌یاد اویسی شریک می‌داند، به خانواده آن مرحوم بیان داشت: هیچ چیزی جای این هنرمند بزرگ را پر نمی‌کند و ما می‌دانیم که چقدر به شما سخت می‌گذرد. او افزود:‌ یکی از مهمترین توفیقاتی که خداوند به بندگانش می‌دهد توفیق خدمت به مردم است و این موفقیت نصیب هر هنرمندی نمی‌شود. مرحوم اویسی هنرمندی بود که خوب زندگی کرد و با نام نیک و با دستاوردها و خاطرات شیرین و ماندگار از دنیا رفت. امثال زنده‌یاد اویسی مصداق این شعر هستند که «هرگز نمیرد آن‌که دلش زنده شد به عشق، ثبت است بر جریده عالم دوام ما» محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی نیز در این دیدار گفت: لحظات خوب و ماندگار از هنرمندی و نقش‌آفرینی مرحوم اویسی در ذهن همه ما نقش بسته است. ساخت فیلم «مریم و میتیل» در سینمای کودک برای بسیاری حس خاطره‌انگیز پیدا کرده و درخشش بازی‌های ایشان در آثاری چون: «ناخدا خورشید»، «پرنده کوچک خوشبختی»، «هی جو»، «تنهاترین سردار»، » ولایت عشق»، «سربداران»، و... به یادگار مانده است. نام فتحعلی اویسی، آثار ارزشمندی را همراه با خاطرات خوب و شاد در ذهن جامعه تداعی می‌کند. او ادامه داد: اینکه امروز مردم با شنیدن خبر درگذشت آقای اویسی متأثر و غمگین می‌شوند، ریشه در پیوند ایشان با متن جامعه داشته است. هنرمندی بود که با هنرش، لبخند را به مردم هدیه می‌داد و برای چندین نسل از طریق آثارش، خاطرات خوب و لحظات پرنشاطی را رقم زد. در این دیدار سید محمود اسلامی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمود شالویی سرپرست معاونت امورهنری نیز حضور داشتند.
تعزیه از مواریث فرهنگی و ملی ماست
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین با حضور در شب‌های سوگواره «زخم عتیق» که در بنیاد فرهنگی روایت فتح و به همت انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه جامع علمی کاربردی برگزار می‌شد، به تماشای مراسم تعزیه شهادت حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) نشست. در این مراسم، محمدمهدی اسماعیلی با تقدیر از زحمات دست‌اندرکاران این رویداد فرهنگی، تعزیه را از مواریث فرهنگی کشور و هنری برخاسته از فرهنگ دینی ایران اسلامی برشمرد و گفت: از زحمات گروه تعزیه و بانیان این حرکت ارزشمند که با وجود شرایط کرونایی مخاطرات موجود را به جان خریدند و با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی نسبت به برگزاری این برنامه همت گماردند، صمیمانه تشکر می‌کنم و ان‌شاءالله خداوند اجر اخروی به آنان عطا فرماید. او افزود: هنر تعزیه از مواریث فرهنگی و ملی ماست و حتماً حمایت از این هنر باید در دستور کار نهاد‌ها و دستگاه‌های فرهنگی ذی‌ربط قرار گیرد. ما هم‌ برنامه‌هایی را برای رشد، اعتلا و توسعه این هنر ارزشمند در نظر داریم که اجرایی خواهیم کرد. حمید نیلی مدیر عامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس نیز ضمن تقدیر و تشکر از حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این سوگواره گفت: قطعاً حضور و حمایت دلگرم‌کننده وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی مایه مباهات جامعه فرهنگ و هنر است و امیدواریم زمینه‌سازی مطلوب برای رشد و توسعه حداکثری این هنر آیینی و مذهبی بیش از پیش فراهم آید. در این دیدار محمود شالویی مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی و اسلامی، معاون توسعه و منابع انسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را همراهی کردند.
حسرت راهپیمایی اربعین
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر پنجشنبه هم از نمایشگاه عکس اربعین با عنوان رؤیای بهشت که در باغ هنر برپا بود، بازدید کرد. در حاشیه این بازدید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از سه نفر از پیشکسوتان عکس دفاع مقدس، محمود حاج محمدی، مرتضی خاکی و جواد سیدآبادی تقدیر کرد و در پایان این بازدید در دفتر یادبود این نمایشگاه نوشت: «حسرت راهپیمایی اربعین دو سال است که بر دل‌های مشتاقان سنگینی می‌کند. حضور در این بزم زیبای عکس اربعین اشتیاق حضور را بیشتر کرد و خاطرات بهشت راهپیمایی را زنده. از زحمات همه عزیزان در فراهم کردن این نمایشگاه جذاب تشکر می‌کنم.»

مریم شهبازی
خبرنگار
برگزارکنندگان جایزه ادبی نوبل بازهم شگفتی‌ساز شدند و نویسنده‌ای سیاهپوست را به‌عنوان برگزیده 2021 معرفی کردند. این دومین مرتبه‌ای است که در تاریخ برپایی این رویداد جهانی ادبیات، شاهد گذر فهرست برگزیدگان از میان آفریقا هستیم؛ «عبدالرزاق گورنا» نویسنده 73 ساله تانزانیایی موفق به کسب عنوان برنده صد و نوزدهمین جایزه نوبل ادبیات شده است.
 انتخاب نویسنده‌ای دغدغه‌مند درباره پناهندگان
طی سال‌های گذشته، آکادمی نوبل دوران پرحاشیه‌ای را پشت سر گذاشت، ماجراهایی که از انتخاب باب دیلن، خواننده و ترانه‌سرای امریکایی آغاز شد و نه تنها اهالی ادبیات جهان، حتی خود او را تعجب‌زده کرد که برچه مبنایی در حوزه ادبیات انتخاب شده! حاشیه‌های این انتخاب تا آنجا اوج گرفت که دیلن تأکید کرد از دریافت جایزه سربازمی زند، هرچند که درنهایت نتوانست از دریافت این مدال صرف‌نظر کند.
البته انتخاب باب دیلن هم چندان از سوی آکادمی نوبل عجیب نبود، اعضای این جایزه از همان سال‌های ابتدایی به انتخاب‌های گاه عجیب و شگفتی‌ساز خود مشهور هستند. بویژه که سایه سیاست هم بر سر انتخاب‌های آنان سنگینی بحث‌برانگیزی دارد. بااین‌حال آنچه بیش از همه آکادمی نوبل را تا به امروز زیرسؤال برده، انتخاب‌های چند سال اخیر، همچون برگزیده شدن «پیتر هاندکه» اتریشی که او را از مدافعان عاملان کشتار «سربرنیتسا» می‌دانند و البته از همه این حاشیه‌ها مهم‌تر ماجرای رسوایی‌ اخلاقی داوران این جایزه است که درنهایت به توقفی یک‌ساله در اعلام نویسنده برگزیده انجامید.
این آکادمی سوئدی دلیل انتخاب «عبدالرزاق گورنا» را به سبب «نفوذ سازش‌ناپذیر و دلسوزانه او در تأثیرات استعمار و سرنوشت پناهندگان در شکاف میان فرهنگ‌ها و قاره‌ها» عنوان کرده است. به نظر می‌رسد آکادمی این مرتبه به‌دنبال انتخابی معقول‌‌تر و دوری گزیدن از حاشیه‌های سابق بوده است. درباره انعکاس اظهارنظرهای جهانی در این رابطه قدری زود است اما حداقل در عرصه داخلی خودمان که این نویسنده آفریقایی نامی آشنا نیست و اغلب از این گفته‌اند که او را نمی‌شناسند، اما درنهایت بابت دلیل آکادمی برای انتخاب مذکور اظهار امیدواری کرده‌اند و گفته‌اند که جای خوشحالی است که این مرتبه سراغ کسی رفته‌اند که توجه به مسائل پناهندگان، مضمون آثارش را تشکیل می‌دهد.
 درنتیجه این انتخاب بعد از 35 سال، «عبدالرزاق گورنا» به‌عنوان دومین نویسنده سیاهپوست آفریقایی موفق به راهیابی به فهرست برندگان این جایزه در صد و نوزدهمین دوره برگزاری‌اش شده است. پیش از او «وله سوینکا» نویسنده اهل کشور نیجریه موفق شده بود در سال ۱۹۸۶ به‌عنوان نخستین آفریقایی‌تبار سیاهپوست این مدال را دریافت کند. در فهرست برگزیدگان نوبل چند نویسنده آفریقایی دیگر هم هستند که البته همگی سفیدپوست هستند.
انتخابی که برگزیده‌اش را شگفت زده کرد
اما جالب است که قدری هم از واکنش «عبدالرزاق گورنا» بخوانید که گویا خودش هم از این انتخاب شگفت‌زده شده است. از آکادمی وقتی با او تماس گرفته‌اند که در آشپزخانه بوده، آن‌قدر از گفته‌های آن‌سوی خط شگفت‌زده می‌شود که آن تماس را در حد یک شوخی می‌پندارد. آنچنان‌که در دومین تماسی که از آکادمی با او می‌گیرند این‌طور می‌گوید: «فکر کردم که یک شوخی است. واقعاً این‌طور فکر کردم. چون گمانه‌زنی‌ها از چند هفته یا گاهی اوقات از چند ماه قبل درباره برنده صورت می‌گیرد بنابراین برنده شدنم چیزی نبود که اصلاً به آن فکر کنم. من فقط به این فکر می‌کردم که یعنی چه کسی برنده این جایزه می‌شود.» البته این تنها یکی دو سطر از ترجمه گفت‌وگویی است که ترجمه کامل آن در ایسنا آمده است.
آن‌طور که این نویسنده در خبرگزاری‌ها معرفی‌شده، «عبدالرزاق گورنا» 73 ساله هم‌اکنون در بریتانیا زندگی می‌کند. از این نویسنده تاکنون ۱۰ رمان و یک مجموعه داستان کوتاه منتشرشده است. رمان «بهشت» از مهم‌ترین آثار او به شمار می‌آید که در سال ۱۹۹۴ به فهرست جایزه «بوکر» راه‌یافته بود. «گریز» (۲۰۰۵) و «کنار دریا» (۲۰۰۱) هم دو رمان معروف دیگر این نویسنده است که پیش‌تر هر دو به جمع نامزدهای اولیه جایزه «بوکر» راه‌یافته بودند. همچنین «زندگی پس از مرگ» (۲۰۲۰) آخرین رمان «گورنا» است که به جمع نامزدهای نهایی جایزه «جورج اورول» راه‌یافته بود.
مضامین مرتبط با پناهندگی در بسیاری از آثار این نویسنده به چشم می‌خورد. «گورنا» نویسندگی را از سن ۲۱ سالگی و در بریتانیا آغاز کرد و با اینکه «سواحیلی» زبان‌ مادری‌اش است اما از سال‌ها قبل انگلیسی را به‌عنوان زبان نوشته‌های خود انتخاب کرده است. حالا او باید در انتظار دریافت جایزه ۱۰ میلیون کرونی، معادل ۸۴۰هزار پوند باشد، جایزه‌ای که طبق وصیت «آلفرد نوبل» به نویسنده‌ای تعلق می‌گیرد که درزمینه ادبیات ، برجسته‌ترین مجموعه‌آثار را در جهتی آرمانی یا ایده‌آل خلق کرده باشد.

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با صدور پیامی درگذشت آذرتاش آذرنوش، نویسنده و محقق فقید زبان و ادبیات عرب را تسلیت گفت. در متن پیام یاسر احمدوند آمده است: «انا‌لله و انا‌الیه راجعون/ ضایعه درگذشت آذرتاش آذرنوش، مؤلف، مترجم، پژوهشگر و چهره برتر زبان و ادبیات عرب موجب تأثر و تألم اهالی فرهنگ و کتاب شد./ این چهره ماندگار ادب و فرهنگ، عمر خود را صرف پژوهش و تألیف در حوزه زبان و ادبیات عرب کرد که حاصل آن تألیف و ترجمه قریب به ۲۰ اثر است. آثار این پژوهشگر سه نوبت برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شدند. آثار علمی او یادگار گرانقدری است که سال‌ها محل مراجعه محققان خواهد بود و یاد این دانشور فرزانه را در محافل علمی و ادبی زنده نگاه خواهد داشت. اینجانب درگذشت این خادم فرهنگ را به خانواده آذرنوش تسلیت می‌گویم و از خداوند منان برای بازماندگان صبر و سلامت و برای آن مرحوم رحمت و مغفرت مسألت دارم.» / روابط عمومی
«محمد خزاعی»، معاون وزیر و رئیس سازمان سینمایی به سی‌وچهارمین جشنواره‌ بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان پیام داد. متن پیام رئیس سازمان سینمایی که با یاد علی لندی نوجوان ایذه‌ای نوشته شده به شرح زیر است: «مراتب قدرشناسی خویش را از هنرمندانی که در سایه تحریم‌های ظالمانه نظام سلطه جهانی، همچنان با خلق آثار پر از مهر و صفا، نهال شوق و امید را در سینه کودکان و نوجوانان می‌نشانند و صدای رسای مظلومیت مردم بزرگ ایران را به گوش همگان می‌رسانند، ابراز می‌نمایم. فیلمسازان متعهد ایران اسلامی، با وجود تمام تنگناهای معیشتی، حسب وظیفه، قطعاً دین خود را با کمترین چشمداشت و انتظار، طی این سال‌ها، اَدا نموده، بر غنای این حوزه بسیار افزوده‌اند. در گام دوم انقلاب اسلامی ایران، امیدواریم تجربه سینماگران کودک‌ونوجوان، همچون گذشته که با افتخارات ارزشمندی در داخل و خارج از کشور همراه بوده است و سهم بزرگی در معرفی سینمای ایران به دنیا داشته است، نقشه‌راهی مناسب برای فردای این سینما باشد.»/ روابط عمومی
موزه‌ ملی هنر و ادبیات کودک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به مناسبت هفته‌ ملی کودک از ۱۷ تا ۲۲ مهر به شکل رایگان پذیرای خانواده‌ها، کودکان و عموم علاقه‌مندان است. هفته‌ ملی کودک از ۱۶ تا ۲۲ مهر، یادواره‌ شهید علی لندی، با شعار «حال خوش کودکی، رنگ خوش زندگی» در سراسر کشور برگزار می‌شود و اخبار فعالیت‌ها و جشنواره‌های متعدد کشوری و نیز اکران رایگان فیلم‌های سینمایی و تئاتر و ده‌ها برنامه‌ دیگر در پایگاه خبری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نشانی kanoonnews.ir در دسترس است./ ایسنا
 جمعی از کودکان ایران در نامه‌ای سرگشاده خطاب به همسالان خود در سراسر دنیا، روز جهانی کودک را تبریک گفته‌ و صلح و دوستی را به جای جنگ و نفرت، برای عموم بچه‌ها و مردم کشورهای مختلف آرزو کرده‌اند. این نامه که به مناسبت روز جهانی و هفته‌ ملی کودک سال ۱۴۰۰ خورشیدی صادر شده، از سوی مسئولان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و دبیرخانه‌ هفته‌ ملی کودک پس از ترجمه، به سفارتخانه‌های مستقر در تهران ارسال می‌شود تا به دست بچه‌های دیگر کشورها برسد./ خبرآنلاین
قطعه موسیقی «رواق سکوت» در آستانه فرارسیدن نخستین سالگرد درگذشت محمدرضا شجریان منتشر شد. این قطعه موسیقی با عنوان کامل «بخوان به‌نام گل سرخ در رواق سکوت» در نخستین سالگرد محمدرضا شجریان با صدای فاضل جمشیدی و بر اساس شعری از محمدرضا شفیعی کدکنی منتشر شده است./ ایلنا