الخلیج (امارات)
روز جمعه اندکی بیش از یک میلیون نفر از رأی دهندگان عراقی شامل کادر نیروهای امنیتی، آوارگان و زندانیان، انتخابات پارلمانی این کشور را کلید زدند. فردا (یکشنبه) نیز این رأیگیری برای عموم مردم انجام میشود. در همین حال نخستوزیرعراق از مردم خواست در انتخابات شرکت کنند زیرا انتخابات مسیری ملی برای تشکیل پارلمان جدید و ایجاد تغییر در کشور است.
گازتا وایبورزکا (لهستان)
با رأی دادگاه قانون اساسی لهستان به اینکه اگر قوانینی که اتحادیه اروپا وضع میکند، با قوانین داخلی لهستان متناقض باشد، قوانین داخلی این کشور بر قوانین اتحادیه اروپا رجحان دارد، میتوان گفت خروج لهستان از اتحادیه اروپا آغاز شده است. با این حال نخستوزیر این کشور که از این حکم استقبال کرده، آن را به معنای خروج از اتحادیه اروپا ندانسته است.
حریت دیلی نیوز (ترکیه)
ترکیه درگیر بحران اقتصادی شدیدی است که رئیس جمهوری این کشور را واداشته درباره آن سخن گوید. اردوغان در نشستی با اعضای حزب عدالت و توسعه تأیید کرد: «ترکیه میتواند آیندهای درخشان داشته باشد و در جمع کشورهای توسعه یافته قرار گیرد اما این به آن معنا نیست که این کشور هیچ مشکلی ندارد. مشکلاتی هست اما باید ریشهیابی و برطرف شوند.»
نگرانی در تنگه تایوان با افشای مأموریت امریکا
زهره صفاری/ همزمان با افزایش تنشها میان چین و تایوان، یک مقام پنتاگون از مأموریت مخفی امریکا برای آموزش نظامی ارتش تایپه پرده برداشت، موضوعی که با توجه به هشدار مقامات دفاعی تایوان میتواند خشم پکن را برانگیخته و به حملهای تمامعیار منجر شود. بهگزارش «گاردین»، این مقام پنتاگون با تأیید گزارش «وال استریت ژورنال» اعلام کرد، نظامیان ارتش امریکا نخستین بار در دولت «دونالد ترامپ» به این مأموریت اعزام شدند اما تا چند روز قبل هیچ یک از مقامات امریکا و تایوان حاضر به افشای رسمی آن نبودند. در پی افشای این گزارش «تسای اینگ ون»، رئیس جمهوری تایوان در برابر خبرنگاران قرار گرفت و گفت: «تایوان عزمی برای تقابل نظامی ندارد اما هر آنچه لازم باشد برای دفاع از آزادی و الگوی دموکراتیک کشور انجام خواهد داد.»
«جان ساپل»، سخنگوی پنتاگون نیز در حالی که از تأیید مستقیم این گزارش خودداری میکرد، گفت: «حمایت و تعامل دفاعی با تایوان در برابر تهدیدات اخیر چین پابرجاست. این گام بسیار مؤثر است اما هدف آن تنش زایی نیست و تنها در راستای تقویت توان دفاعی ارتش تایوان است.» در همین حال وزیر خارجه چین به این اظهارات واکنش نشان داد و در بیانیهای خواستار توقف کمکهای نظامی واشنگتن به تایپه شد: «پکن از هیچگونه اقدام ضروری برای حفظ حاکمیت و قلمرو سرزمینی خود کوتاهی نخواهد کرد و دولت چین بهشدت مخالف هرگونه سازش نظامی میان امریکا و تایوان است. از دولت امریکا میخواهیم ضمن پایبندی به توافقها در قبال تایوان، تنش زایی نکند. ضمن اینکه تلاش مقامات تایوان برای رسیدن به استقلال با کمک نیروهای خارجی میتواند برای مردم این منطقه بحران آفرین شود.» به باور کارشناسان آنچه این مأموریت را پس از حدود یک سال به گزارشی علنی بدل کرد، تنشها در منطقه هند و اقیانوس آرام بود. چین در چهار روز آغازین ماه جاری بیش از 150 هواپیمای نظامی شامل بمب افکن و جتهای جنگی به پدافند هوایی تایوان وارد کرده است. اتفاقی که در پی آن «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا با ابراز نگرانی شدید از تقابل در منطقه تنگه تایوان گفت: «ما نسبت به فعالیتهای بیثبات کننده اخیر چه خصوصی و چه علنی اعتراض خواهیم کرد.» اما در عین حال از بیان دقیق برنامه امریکا برای دفاع از تایوان خودداری کرد.
در همین حال سازمان سیا، از ایجاد مرکز جدیدی خبر داد که اولویت آن جمعآوری اطلاعات درباره چین است. «ویلیام برنز»، رئیس این سازمان در حالی که چین را مهمترین تهدید ژئوپلیتیکی قرن 21 خواند، گفت: «ما در برههای هستیم که دشوارترین آزمون ژئوپلیتیکی در رقابت قدرتهای بزرگ را پیش رو داریم.» اما این تنها اقدام امریکا در قبال چین نیست بلکه گفته میشود وزارت خارجه نیز در راستای سیاستهای متمرکز دولت بایدن در آسیا، واحدی غیررسمی بهنام «خانه چین» ایجاد کرده است. در این شرایط «جولیان کو»، استاد حقوق دانشگاه «هافسترا»ی امریکا معتقد است مهمترین دلیل افشای مأموریت آموزشی نظامی امریکا در تایوان تأیید آشکار مقامات این کشور نسبت به سیاستهای اخیرشان در این منطقه بود: «این رازی بود که هر جا صحبت از آن میشد اما هدف از افشای آن آگاه کردن عامه مردم بود. گرچه نمیدانم چه سیاستی در پی این افشاگری قرار دارد اما از آنجا که بدون شک دولت چین از این تحرکات آگاه بوده است، بهنظر میرسد هدف مردم این کشور بودند تا فشار بر دولت برای تدبیر در این باره را افزایش دهند.»
سیاست دفاعی مبهم امریکا در تایوان
در شرایطی که وزیر دفاع تایوان خطر تقابل ناگهانی پکن و تایپه را در وخیمترین حالت خود در 40 سال گذشته اعلام و دولت تایوان لایحه افزایش بودجه دفاعی خود را به مجلس ارائه کرده است، «جو بایدن» در حالی از تعامل با شی جین پینگ برای تعهد بر توافق تایوان تأکید کرده است که به باور کارشناسان الجزیره سیاست دفاعی امریکا در قبال این کشور در هالهای از ابهام قرار دارد و مقامات کاخ سفید نیز معتقدند باوجود اظهارات حمایتی بایدن از تایوان، واشنگتن هیچ گونه توافق رسمی دفاعی با تایپه ندارد. این در حالی است که امریکا باوجود اظهارات اخیرش جزو کشورهایی است که تایوان را بهعنوان کشور مستقل به رسمیت نمیشناسد و بدون هیچ ارتباط رسمی، براساس ماده قانونی خود تنها به آنها سلاح میفروشد. «آستین وانگ» استاد دانشگاه نوادا معتقد است: «بایدن در شرایطی از توافق با «شی جین پینگ» بر تعهد بر «توافق تایوان» پرده برداشته که مردم تایوان شاهد افزایش تحرکات نظامی چین در اطراف خود هستند. این یعنی این مذاکرات نه تنها نتیجه نداشته که ثبات تنگه تایوان را نیز متزلزل کرده است.»
دو خبرنگار جایزه صلح نوبل را بردند
کمیته جایزه نوبل روز گذشته ماریا رسا، خبرنگار و کنشگر فیلیپینی و دیمیتری موراتف خبرنگار روس را برنده جایزه صلح این کمیته در سال 2021 اعلام کرد. بهگزارش «یورونیوز»، کمیته نوبل اعلام کرد این جایزه را بهدلیل «تلاش برای پاسداشت آزادی بیان» به این دو خبرنگار داده است. ماریا رِسا، که سالها خبرنگار شبکه سیانان امریکا در جنوب شرق آسیا بوده، بنیانگذار و مدیر یک پایگاه خبری آنلاین بهنام «راپلر» در فیلیپین است.
او از منتقدان سرسخت رودریگو دوترته، رئیس جمهوری فیلیپین است و دستکم دو بار بهدلیل افشاگری علیه عاملان فساد دستگیر و زندانی شده است. موراتف ۶۰ ساله نیز تا سال ۲۰۱۷ بمدت بیش از ۲۰ سال سردبیر روزنامه نووایا گازتا بود. او سالها در زمینه پیگیری رسانهای قتل روزنامهنگاران در روسیه فعالیت کرده و همواره پیگیر پرونده فسادهای دولتی و نقض حقوق بشر در روسیه بوده است.
موراتف دیروز بعد از انتشار خبر کسب جایزه صلح نوبل اعلام کرد؛ جایزه خود را به روزنامه نوایا گازتا و روزنامهنگاران کشته شده این رسانه تقدیم میکند. دولت روسیه نیز در واکنش به موفقیت مرادوف، از این خبرنگار منتقد تقدیر کرده و او را «مستعد» و «شجاع» خوانده است.
خاطرات یک دیپلمات
روایت گمشده
فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری
دور نخست مذاکرات؛ «صلح در برابر صلح»
دور نخست مذاکرات در ساختمان وزارت خارجه اسپانیا برگزار شد. مذاکرات سوری - اسرائیلی در ۳ نوامبر میان دو هیأت آغاز شد بیآنکه عضوی از اعضای دو هیأت به یکدیگر سلام و خوش و بش کنند. دکتر موفقالعلاف رئیس هیأت سوریه سخن خود را چنین آغاز کرد که ما بر اساس دعوت اتحاد شوروی و ایالات متحده که مبتنی بر روند صلحی بر پایه دو قطعنامه ۲۴۲ و ۳۳۸ شورای امنیت و اصل زمین در برابر صلح است، به کنفرانس آمدهایم. علاف بر همین اساس اعلام کرد کوشش ما در این مذاکرات باید بر عقبنشینی اسرائیل از سرزمینهای اشغالی عربی و تضمین حق تعیین سرنوشت برای مردم فلسطین متمرکز شود.
یوسف بن آهارون رئیس هیأت اسرائیلی مذاکره کننده با سخنرانی بلندبالایی پاسخ داد که شناسایی کشور اسرائیل بهعنوان شرط اصلی پیشبرد روند صلح، ضروری است. اسرائیل بر اساس دو قطعنامه ۲۴۲ و ۳۳۸ در کنفرانس شرکت نکرده و این قطعنامهها را پیش از این، با عقب نشینی از سینا اجرا کرده است. مشارکت اسرائیل بر اساس ابتکار عمل اسحاق شامیر اعلام شده در سال۱۹۹۰ و در اجرای بخشی از قرارداد صلح اسرائیل و مصر - کمپ دیوید - در زمینه «تأمین نوعی از خودگردانی برای عربهای فلسطینی در مناطق تحت اداره [اسرائیل]» انجام شده است. منظور او از این مناطق، کرانه باختری و نوار غزه بود، بیآنکه از آنها نام ببرد. آشکار بود که هیأت اسرائیلی میکوشید روند سوری - اسرائیلی را پیش از آغاز، خراب کرده و موضوع مورد مناقشه را از مسائل بنیادینی دور کند که ما مطرح کرده بودیم و باید به آنها پاسخ دهد: عقب نشینی از جولان، کرانه باختری و نوار غزه و حق تعیین سرنوشت برای ملت فلسطین. موضوعات دارای اولویت از نظر هیأت اسرائیلی عبارت بود از: جابهجایی مکان مذاکرات به منطقه، آغاز گامهایی که اعتماد ساز میخواند از طریق شروع همکاری منطقهای و ممنوعیت فعالیت سازمانهای فلسطینی. اینها همان عناصر اصلی نگاه حکومت شامیر به صلح بود: کنفرانس منطقهای و خودگردانی، کلمه «سرزمین» در دو قطعنامه ۲۴۲ و ۳۳۸ بدون الف لام تعریف [در نسخه عربی و The در نسخه انگلیسی] آمده است و بر اساس پندار اسرائیل به معنای عقبنشینی از برخی سرزمینهای اشغالی است که با توجه به عقبنشینی اسرائیل از تمامی سینا، اجرا شده تلقی میشود.
تحقیقات جنایت جنگی در یمن ناتمام ماند
شورای حقوق بشر سازمان ملل با اکثریت آرا با تمدید مأموریت این سازمان برای جمعآوری مدارک و اسناد مربوط به ارتکاب جنایات عربستان در جنگ یمن مخالفت کرد. بهگزارش ایسنا، بهدنبال اعمال فشار عربستان به غرب مأموریت تیم بازرسی سازمان ملل تمدید نشد. این تحقیقات در حالی متوقف شده است که ماه گذشته «هنریتا فور» مدیر اجرایی صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) در شورای امنیت سازمان ملل متحد گفته بود که هر ۱۰ دقیقه یک کودک یمنی بهدلیل گرسنگی و بیماری ناشی از جنگ یمن، جان خود را از دست میدهد.
انفجار مرگبار در مسجد شیعیان افغانستان
عصر دیروز مقامات بیمارستانی استان قندوز در شمال افغانستان اعلام کردند در حمله انتحاری که هنگام نماز جمعه در مسجدی در شهرستان سیدآباد استان قندوز رخ داد، دستکم ۵۰ نفر کشته و 140 نفر زخمی شدند. به گزارش ایرنا، تا عصر دیروز هیچ گروهی مسئولیت این انفجار را که گفته میشود ناشی از حمله انتحاری بوده، برعهده نگرفته بود. ذبیحالله مجاهد، معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ و سخنگوی طالبان این حمله را جنایت توصیف کرده و گفته است که نیروهای ویژه طالبان به منطقه رسیده و موضوع را بررسی میکنند. به گزارش «طلوع نیوز»، مسوولان امنیتی ولایت قندوز گفته اند، در هنگام این حمله انتحاری، بیش از ۳۰۰ نمازگزار در مسجد حضور داشتند. به همین دلیل امکان افزایش آمار کشته شدگان این حمله تروریستی زیاد است. از زمان روی کار آمدن طالبان شمار انفجارها کاهش قابل توجهی داشته است. طالبان معدود انفجارهای انجام شده را به شاخه افغانستان داعش نسبت داده است.