ارادهای برای حفظ خاطره سبز قزوین وجود ندارد
باغستان تاریخی قزوین روی شیب نابودی
قزوین - کوروس سلیمانی: باغستان قزوین که تا چند دهه پیش نزدیک به ۵ هزار هکتار وسعت داشت هماکنون نیمی از آن نابود شده و نیم باقیمانده نیز در معرض نابودی قرار دارد. شکوه کرمانشاهانی مؤسس انجمن توسعه حیات شهر و باغستان سنتی قزوین درباره روند نابودی باغستان و عوامل این نابودی به خبرنگار «ایران» گفت: روند تخریب باغستان از دهه ۳۰ شمسی و با مکانگزینی خط آهن و ایستگاه آن در دل باغستان آغاز شد. در دهه چهل نیز تأسیس کارخانه شیشه و آلومتک در باغستان صدماتی به آن وارد کرد.
آتش به باغستان با عبور لوله گاز
اما مهمترین زخمی که بر پیکر باغستان وارد شد، عبور خط لوله گاز از باغستان در دهه ۶۰ بود که منجر به معبر نسیم شمال شد. معبر نسیم شمال روی خط لوله گاز احداث شد و تا سالها خاکی بود. آسفالت شدن غیرقانونی این معبر خاکی، آن را به گذرگاهی برای ماشینهای سنگین و عبوری تبدیل کرد که تا هماکنون هم ادامه دارد.
با این همه باغستان هیچگاه به اندازه یک دهه گذشته در معرض دستاندازی و تخریب قرار نداشته است. پل قدس، پل امام علی، میدان خلیج فارس، پل امام رضا و اکنون کمربند شرق بخشهایی از رینگ تندراه تعریف شده به دور شهر هستند. این رینگ که بخشهایی از آن با تلاش تشکلهای مردمنهاد حذف شد یا اندکی اصلاح مسیر پیدا کرد، قسمتهای مهم و آبادی از باغستان را نابود کرده و میکند.
از دیگر آسیبهای جدی این سالها بر باغستان، دستاندازی بر رودخانههای فصلی است که تماماً حقابه باغستان هستند. احداث دریاچههای تفریحی و مخازن تأمین آب مجموعه گردشگری باراجین (از جمله سافاری پارک و دهکده طبیعت) و ویلاسازی بالادست نمونههایی از این دستاندازیها هستند. در حال حاضر نیز پروژه کمربند شرق بخشی از بستر رودخانه ارنجک (باراجین) را بهطور کلی محو کرده و تبدیل به جاده کرده است. علاوه بر این، پروژه احداث سد لاستیکی جهت دریاچه تفریحی روی رودخانه ارنجک، علیرغم اعتراض باغداران و تشکلها، هنوز کاملاً از دستور کار خارج نشده است. مجموع این مداخلات در رودخانه، ۹۰۰ هکتار از باغستان را خشک خواهد کرد و سفره آبهای زیرزمینی را فقیرتر از امروز.
اجرای پروژهها بدون پیوست محیط زیستی
وی در ادامه اظهار کرد: در مورد حقابه باغستان باید تأکید کنیم که از طرفی در باغستان، چاه آب شرب زده میشود و این بدان معناست که شهر به آبی که باغستان ذخیره میکند، نیاز حیاتی دارد. از طرف دیگر با انواع طرحها و پروژهها در بالادست، حقابه باغستان از آن دریغ میشود. قطعاً در این مورد مهمترین مسئولیت متوجه شرکت آب منطقهای به نمایندگی از وزارت نیرو است. سازمان حفاظتمحیط زیست، نهاد دیگری است که باید مانع انجام این دو پروژه غیرمحیط زیستی شود. هیچکدام از این پروژهها پیوست محیط زیستی ندارند و توجیه هم ندارند. از طرفی با توجه به اینکه باغستان به ثبت ملی رسیده است، سازمان میراث فرهنگی، چه در مورد رودخانه که بخشی از منظر باغستان است و چه حقابه باغداران مسئول است و باید ایستادگی کند. همچنین براساس قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی و سازمان امور اراضی موظف هستند از حقابه باغداران صیانت کنند.
آفت دیگر که بر جان باغستان افتاده است، برهم ریختن سیستم مدیریت بومی در اثر مداخلات پراکنده، بیبرنامه و گاه غیرخیرخواهانه نهادهای دولتی است. اگر سیستم اجتماعی-مدیریتی باغستان فروبریزد، قطعاً باغستان بهعنوان یک موجودیت منسجم، از بین خواهد رفت. اقتصاد زمین شهری و میل مجموعه مدیریت شهری و استانی به تغییر کاربری در باغستان، مشکل مهم دیگری است که باغستان با آن روبهرواست. طرحهای توسعه در دل باغستان، باغدار را بیانگیزه میکند. با ورود جادهها و دیگر تأسیسات به باغستان، امنیت باغدار به خطر میافتد، شبکه انهار باغستان صدمه میبیند و القای تغییر کاربری قریبالوقوع اتفاق میافتد. طبیعی است که در این شرایط انگیزه برای باغداران حاشیه جادهها بسیار تضعیف میشود.
همین سال گذشته بود که فرخزاد معاون عمرانی استاندار قزوین در مصاحبه با خبرنگار«ایران» گفت که در نجات باغستان به بنبست رسیدهاند، کرمانشاهانی در پاسخ به این سؤال که آیا واقعاً راهکاری برای نجات باغستان وجود ندارد، گفت: راهحلهای مشکلات باغستان از اساس آغاز نشدهاند تا امروز به بنبست رسیده باشند. برای تمام مشکلات باغستان راهکار وجود دارد. ما بر مبنای رصد و مطالعات علمی و مطالعه میدانی و آنچه از باغداران خبره دریافتهایم با اطمینان اعلام میداریم که باغستان برای بقا کمبود طرح و راهکار ندارد. آنچه که نیست اراده مدیریتی در استان است. این گفته را طرح شارستان و گزارشهای مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری در دو نوبت صحه گذاشتهاند.
مخالفت میراث فرهنگی با اجرای پروژهها در حریم باغ
در همین ارتباط علیرضا خزائلی رئیس سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان قزوین که یکی از سازمانهای متولی باغستان است درباره اقدامات این سازمان برای نجات باغستان به خبرنگار«ایران» گفت: میراث فرهنگی در راستای وظایف خود در سال ۹۳ عرصه باغستان را ثبت ملی کرد و پرونده جهانی آن نیز در دستور کار قرار دارد تا در نوبت خود مورد بررسی قرار گیرد. این باغ خصوصیتهایی دارد که آن را از سایر باغها متمایز میکند و صرفاً نباید آن را یک باغ با یک محصول مشخص قلمداد کرد، جدا از محصولاتی همچون پسته، بادام، گردو و انگور بلکه شیوههای کاشت، داشت و برداشت و شیوه آبیاری و مالکیت، بدون حصار بودن از جمله ویژگیهای منحصر به فرد باغستان است که نه در کشور بلکه در دنیا نظیر آن وجود ندارد.
امیدواریم مالکان و باغداران این عرصه با همان نهادهای اجتماعی سنتی مانند نمایندگان رودخانهها، دخوها و نگهبانها و کارگران بتوانند شرایط مناسبی را برای تولید محصول فراهم کنند. همین ویژگی است که سالها شرایط اقتصادی خوبی را برای قزوین فراهم کرده است.
وی درباره آسیبهایی که در این سالها توسط سازمانهای دولتی به باغستان وارد شده و نقش و رویکرد میراث فرهنگی در این ارتباط گفت: بشدت مخالف این تعرضها بوده و هستیم. در شورای عالی معماری و شهرسازی که در اواخر سال ۹۸ تشکیل شد حضور جدی داشتیم و در نتیجه آن رینگ کمربندی که از عرصه باغستان عبور میکرد در محدوده جنوب و شرق قزوین منتفی و تأکید شد در موضوعات عمرانی و ترافیکی شهر قرار نگیرد. ورود پل امام رضا به باغستان ممنوع شد. مقرر شد پل ابوترابی با اصلاحات واریانس عرض گذر در مسیر قرار بگیرد تا آسیبی به باغستان نزند. اتصال میدان شورا به پل قدس تا پل ولایت و در ادامه به پل ابوترابی با تغییر عرض گذر قرار گرفت.
وی در پایان افزود: نظر ما درباره دستدرازیها و تصرف و جادهسازی که در حریم رودخانه ارنجک صورت میگیرد این است که این پروژه تهدید و هشداری جدی برای باغستان است چون خطر سیلاب در شهر قزوین را فراهم میکند و معتقدیم باید جلوی این قبیل کارها گرفته شود. معترض هرگونه دستاندازی در ارتفاعات شمال شهر قزوین که سرچشمه رودخانههایی است سالها جزو حقابه باغستان محسوب میشوند هستیم و قطعاً پروندههای قضایی برای متعرضین تشکیل خواهیم داد و اجازه نخواهیم داد.
پنبهزارهای مازندران هر سال آب میرود
ساری- مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران گفت: به دلیل خشکسالی بخشی از سطح کشت پنبه شامل ۱۷۰ هکتار از چرخه تولید خارج شده است.
به گزارش مهر، خلیل حقیقی با بیان اینکه سطح کشت پنبه نسبت به سال قبل در استان رشد نداشته است، دلیل آن را ناشی از آسیب خشکسالی به مزارع دانست و گفت: بخشی از پنبهزارها به دلیل خشکسالی از چرخه تولید خارج شده است. وی با بیان اینکه کشت پنبه در ۸۰۰ هکتار از مزارع استان انجام شد، گفت: به دلیل خشکسالی ۱۷۰ هکتار از مزارع از چرخه خارج شد و سطح کشت باقی مانده ۶۳۰ هکتار است.وی با عنوان اینکه ۹۵ درصد پنبه در استان بهشهر و ۱۰ درصد در گلوگاه کشت میشود، افزود: سال قبل سطح کشت پنبه در استان ۶۴۵ هکتار بود و امسال به دلیل خشکسالی شاهد کاهش سطح کشت نیز هستیم.
حقیقی با اشاره به برداشت پنبه از دیمزارهای استان گفت: پیشبینی میشود میزان تولید بین هزار و ۵۰۰ تا هزار و 600 تن وش برداشت شود. مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران سهمیه ابلاغی از سوی وزارتخانه را برای کشت پنبه در استان ۸۰۰ هکتار بیان کرد و گفت: به دلیل وقوع خشکسالی و محدودیت منابع آبی، بخشی از مزارع دچار آسیب شدند زیرا باران مناسبی نداشتیم.
افزایش مراکز خرید، به صرفه بودن و تناوب قرار گرفتن با غلات، استفاده از شیوه پرورش نشا و رفع موانع سبب میشود تا کشت پنبه در مازندران رونق گیرد و به سالهای اوج آن در دهههای قبل از ۸۰ برگردد.
نگرانی از کشتار بیش از حد مجاز دام سنگین در خراسان رضوی
مشهد - معاون امور بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در چهار ماه نخست امسال از جمع ۳۵۴ هزار و ۷۰۳ رأس گاو استان معادل ۴۰.۹۵ درصد کشتار شده در حالی که میزان مجاز کشتار ۳۰ درصد است و کشتار بیش از حد مجاز دام سنگین در این استان بسیار نگرانکننده است.
بهگزارش ایلنا، حسن جعفری در این باره افزود: ادامه وضعیت موجود علاوه بر ضربه زدن به موجودی دام سنگین استان، تهدیدی برای تأمین گوشت قرمز و مواد لبنی تولیدی در این بخش است.وی ادامه داد: طی چهار ماه نخست امسال در کشتارگاه صنعتی مشهد، ۲۱ هزار و ۷۵ رأس گاو نر و ۳۱ هزار و ۸۹۴ رأس گاو ماده کشتار شده است و در همین مدت کشتار دام سبک به تعداد ۵۰۹ هزار و ۴۵۵ رأس گوسفند نر و ۹۳ هزار و ۹۹۳ رأس گوسفند ماده بوده است.معاون امور بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در این مدت از ۶ میلیون و ۹۵۷ هزار و ۷۳۱ رأس گوسفند استان، معادل ۳۵.۸۹ درصد آن کشتار شده است.جعفری با بیان اینکه کشتار دام سبک نیز حدود چهار درصد بیشتر از حد مجاز است، ادامه داد: کشتار دام معمولاً در نیمه اول سال بیشتر است اما روند فزاینده کشتار موجب نگرانی جدی برای تداوم کشتار در نیمه دوم سالجاری شده است.
واکسیناسیون ۴۱درصد جمعیت واجد شرایط مازندران
ساری - ۴۱ درصد جمعیت واجد شرایط استان مازندران، تا کنون واکسن کرونا دریافت کردند.استاندار مازندران در جلسه ستاد استانی مقابله با کرونا گفت: حدود ۴۱درصد جمعیت واجد شرایط استان واکسینه شدند و این درصد در دوز اول و دوم متفاوت است.
حسین زادگان افزود: ورود واکسن به داخل کشور تسریع شد و در مازندران روزانه امکان واکسیناسیون ۱۰۰ هزار نفر وجود دارد و رکورد ۵۰ هزار نفر را داشتیم.
او تصریح کرد: موضوع پیاده روی اربعین به عراق، منوط به شرایط واکسیناسیون بوده و عوامل اجرایی، موکب داران و افرادی که میخواهند در این مراسم شرکت کنند باید واکسینه شده باشند.استاندار مازندران با بیان اینکه تصمیمگیری برای بازگشایی مدارس بهصورت حضوری، هنوز به نتیجه قطعی و نهایی نرسیده است، گفت: درصد بالایی از فرهنگیان واکسینه شدند و موضوع واکسیناسیون دانشآموزان، خانوادههای آنها و عوامل مرتبط با آنها مانند حملونقل بر مبنای واکسیناسیون است تا تصمیم نهایی و قطعی در جلسه بعدی گرفته شود.
دریافت ۲۰۰هزار دوز واکسن جدید در مازندران
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز در این جلسه با بیان اینکه وضعیت واکسیناسیون بهتر و واردات آن تسریع شده است گفت: در هفته گذشته ۲۰۰هزار دوز واکسن جدید برای مردم مازندران دریافت کردیم و در این هفته هم واکسنهای بیشتری از نوع سینوفارم و آسترازنکا دریافت میکنیم.دکتر موسوی افزود: سرعت واکسیناسیون در مازندران به نسبت جمعیت بسیار بالاتر از دیگر استانهای کشور است و با این روند در استان، به عدد تزریق روزانه ۱۰۰هزار دوز واکسن هم خواهیم رسید.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه داد: روند کاهشی مبتلایان به کرونا در مازندران ادامه دارد و اکنون فقط شهرستان رامسر در وضعیت قرمز قرار دارد و بقیه شهرهایی که قرمز بودند نارنجی و برخی شهرها هم زرد شدند.دکتر موسوی گفت: آمار مازندران از لحاظ تعداد خام بیماران زیاد است و در این زمینه نسبت به بسیاری از استانهای کشور بالاتر هستیم.
او با بیان اینکه روند کاهشی مبتلایان، رنگبندی کرونایی را تغییر میدهد ادامه داد: تغییر رنگبندی به این معنا نیست که اوضاع خوب است و اگر اصول بهداشتی رعایت نشود، قطعاً پیکهای بعدی را هم تجربه میکنیم.
رهاورد سفر وزیر بهداشت و درمان به آذربایجانغربی
ارومیه - بهرام عیناللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز جمعه در سفر چند ساعته به آذربایجان غربی، ضمن بازدید از روند درمان بیماران کرونایی در ارومیه، وضعیت دانشگاه علوم پزشکی را بررسی کرد؛ در این سفر خبرهای خوشی نیز از روند واکسیناسیون بهعنوان مهمترین خواسته مردم از دولت مردمی ارائه شد.
به گزارش ایرنا، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نخستین وزیر دولت سیزدهم بهعنوان دولت مردمی بود که به آذربایجان غربی سفر کرد؛ در این سفر که پس از حضور و بازدید عیناللهی در اردبیل و تبریز صورت گرفت، وزیر بهداشت از نزدیک با وضعیت دانشگاه علوم پزشکی و اقدامات صورت گرفته در این استان آشنا شد.در حالی که مهمترین خواسته مردم از مسئولان در شرایط کنونی، سرعت بخشیدن به واکسیناسیون و مصون کردن اقشار مختلف در مقابل بیماری کووید ۱۹ است، در این سفر نیز اخبار خوبی بویژه در خصوص واکسیناسیون در کشور و آذربایجان غربی ارائه شد که میتواند برای روزها و هفتههای آتی امیدوارکننده باشد.عین اللهی بلافاصله پس از ورود به ارومیه به مرکز واکسیناسیون تجمیعی و خودرویی در ارومیه رفت و در آنجا با دست اندرکاران و افرادی که برای دریافت واکسن آمده بودند، به گفتوگو پرداخت.این حضور سریع پرچمدار حوزه بهداشت و درمان در ارومیه و آذربایجان غربی، نشان دهنده توجه به بهبود وضعیت بویژه در حوزه مقابله با کروناست؛ امری که در دولت مردمی سیزدهم امری قابل توجه به شمار میرود.وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار کرد: براساس توانمندی استانها در تزریق، واکسن مورد نیاز در اختیار استانهای مختلف قرار میگیرد ولی اجازه ذخیره واکسن نمیدهیم.بهرام عین اللهی افزود: روند بسیار سریع ورود واکسن به کشور آغاز شده و تا روز یکشنبه حدود ۱۵ میلیون دوز واکسن وارد خواهد شد. وی اضافه کرد: با این روند سریع ورود، سرعت واکسیناسیون نیز باید افزایش یابد تا بتوانیم تعداد بیشتری را علیه کرونا واکسینه کنیم.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بیان کرد: واکسیناسیون نباید فقط توسط نیروهای بهداشتی درمانی انجام گیرد بلکه میتوانیم از ظرفیت مردمی نیز در این خصوص بهره ببریم.
تهدید حیات در شرق فارس با گسترش فروچالهها
شیراز-«دشت ایج در استهبان فارس همچنان فرومینشیند.» این یکی از پیامدهای تخریب و از دست دادن محیط زیستی است که حتی شرایط را برای ساکنان غیرقابل سکونت میکند.مکانی در حوالی روستای چاهدراز به سمت ایج وجود دارد که با شکافی وحشتناک چهره خود را نمایان کرده است و از پیامد فرونشست زمین در این محدوده و امتداد این شکاف به سمت جاده آسفالت است و بزودی به آن میرسد.این شکاف به معنای پایان ادامه زندگی در شرق فارس است و ادامه آن به مناطق مسکونی نیز رسیده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، رسول حاجی باقری فعال زیست محیطی حوزه استهبان در این خصوص میگوید: فروچاله مهدیآباد در ایج استهبان یکی از بزرگترین فروچالههای کشور است و این فروچاله زخمی است بر پیکر زمین با حدود ۶۰متر عمق و ۸۰متر قطر که چندین سال قبل مانند گلولهای سهمگین، دل زمین منطقه را شکافت و رد خود را به جا گذاشت.
به گفته وی در همان سالها کمی بعد از وقوع این فاجعه، به راحتی مجوز حفر چاه با عمق۱۳۰متر در فاصله چند صد متری این فروچاله صادر شد و اعتراض و پیگیریها نتیجهای نداشت.باقری با اشاره به اینکه لایه آبرفتی این محدوده تقریباً ۸۰متر است و صدور مجوز، ورود به بافتهای آهکی و افزایش فشار بر منابع آبی را منجر میشود، ابراز میکند: نشانههای نابودی اکوسیستمهای کشور در ایجاد این فرونشستها و فروچالهها، حذف تالابها از پیکره کشور، خشکی رودخانهها، بروز ریزگردها، نابودی حیاتوحش و... به وضوح میبینیم.
بحران نزدیک است
به گفته سیروس زارع، از فعالان زیست محیطی هر فعالیتی روی زمین نیازمند مصرف آب به صورت مستقیم یا آب مجازی است و جوانب هر اقدامی باید به درستی مطالعه و ارزیابی شود.
زارع میگوید: رعایت چارت کلیشهای اداری راه حل برون رفت از بحران نیست و فرو نرفتن در ورطه بحران نیازمند رعایت الزامات زیستی در اجرا بوده و قبل از آن بایسته بود آمایش سرزمینی در اولویت قرار میگرفت. به گفته وی امروز بحرانزایی مستمر دستاورد جوامع است که یکی از آنها بحران فرونشست است.
زارع خاطر نشان میکند که دلیل عمده فرو نشستها ایجاد خلأ در زیر بستر است و فعالیتهای تکنوتیکی زمین دامنه این آسیب را گستردهتر میکند.
این فعال زیست محیطی خاطرنشان میکند آنچه امروزه عموماً در مناطق مختلف با شدت و ضعف تحت عنوان شکاف، شیارهای عمیق، نیمه عمیق و سطحی و یا حفرههای بزرگ مانند آنچه در حوالی، مهدیآباد استهبان فارس یا در بستر دریاچه مهارلوی و سایر مناطق مشاهده میکنیم به دلیل ایجاد خلاهایی است که زمینه ساز شکست در سطح زمین شده و این شکستها در صورت بروز حوادث طبیعی مانند زمین لرزه منجر به وارد آمدن خسارتهای غیر قابل جبران خواهد شد.زارع ادامه میدهد: مهمتر آنکه، خلل و فرجهای زیر سطحی یا همان آبخوانها که طی هزارهها فعالیت زمین ساختی در پوسته شکل گرفته است با شکستهای فرونشستی پتانسیل ذخیره آب خود را از دست خواهند داد، کما اینکه آبخوانها طی هزارهها به ثبات پوسته کمک کردهاند و تعادل حرکتی لایههای زمین را تسهیل و روان کردهاند.