پیام علی نصیریان به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم
هنر در سرزمین سربلند ما، پرهیمنه و هیبتبخش بوده است
بهگزارش روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، علی نصیریان هنرمند پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون به محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم پیام داد. متن این پیام بدین شرح است:
«به گواه تاریخ، هنر در سرزمین سربلند ما، پرهیمنه و هیبتبخش بوده است و میراثی اگر به مانایی باقی است، حکماً به گوهر هنر است. کهن سرزمین ما، ایران، اگر به همه تاریخ، زخمی بر تن داشته است و دارد، به نوشداروی هنر، رویینهتن است و فضیلت و فرهیختگی این خاک، ریشه در معرفت و مهارت و مجاهدت هنرمندانی دارد که به آبادی و اعتبار و اعتلای انسان اندیشیدهاند و در صحرای جهل و کویر گمراهی، رستگاری انسان را آرزو کردهاند. از این روست که تجسم تاریخ، بدون احصا و ابقای مواریث هنری و نکوداشت آداب و آیین، هنرمندان و بیتوجه به گرانمایه آثار آنها ممکن نخواهد بود. شرح شریف هنر و هنرمند را میتوان از نظر معمار سخن حضرت سعدی نیوشید که: «هنرمند هرکجا که رود قدر بیند و در صدر نشیند»...
جناب آقای محمدمهدی اسماعیلی
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی
خرسندیم که در این نوهمراهی با هم در آیینه خواهیم نگریست که مشحون از راستی و رستگاری است و آرزومندیم که در این همنوردی بیش از پیش به ارتفاع عشق و اوج آگاهی نزدیک شویم که راه دور است و دشوار. هنر، آموزگار سخاوت و کیمیای جانبخشی و گنجینه سعادت است. امیدواریم از این بخشش مینوی، چراغی به آینده برافروزید و از پس ایامی که به اعتزاز روزافزون هنر و ارجمندی هنرمند خواهیم اندیشید، به مانایی نام و نشان خویش در خاطره هنر این سرزمین باقی بمانید. ایدون باد بدین تفأل که:
هرآنکه جانب اهل وفا نگه دارد
خداش در همه حال از بلا نگه دارد
علی نصیریان»
وزیر فرهنگ در بازدید از روند واکسیناسیون هنرمندان پیشکسوت
بنای دولت، کاستن از مشکلات جامعه هنری است
گروه فرهنگی: محمدمهدی اسماعیلی دیروز به مؤسسه هنرمندان پیشکسوت رفت تا از وضعیت واکسیناسیون هنرمندان بازدید کند. او هدف این کار را بازدید از شرایط واکسیناسیون و مؤسسه هنرمندان پیشکسوت خواند. بهگزارش مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: خوشبختانه تمامی هنرمندان پیشکسوت از نحوه واکسیناسیون احساس رضایت داشتند، البته توقعاتی از سوی جامعه هنری نیز وجود داشت که وظیفه ما پیگیری آنها است و در دوره جدید بنای دولت این است که با حداکثر توان خود بتواند بخش عمدهای از مشکلات را کاهش دهد، مشکلات خیلی بزرگ نیست و با تلاش همه همکاران ما و بنده در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ارادهای که در دولت حاکم است بخش عمدهای از مشکلات جامعه هنری را برطرف خواهیم کرد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد واکسیناسیون اهل قلم نیز خاطرنشان کرد: باتوجه به توافقی که با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صورت گرفته تمام کسانی که هنرکارت دارند واکسیناسیون آنها انجام خواهد شد، حتی بخشهایی هم که توقعاتی از صنوف داشتند نیز مورد بررسی قرار گرفته و بخشهای مرتبط در وزارتخانه پیگیریهای لازم را انجام خواهند داد و تلاش براین است که در اسرع وقت واکسیناسیون همگی جامعه نشر حل شود.
اسماعیلی یادآور شد: با شرایط عمومی که در کشور وجود دارد و برنامهای که دولت و ستاد کرونا دارند برخی فعالیتهای آموزشی با یک برنامه زمانبندی شده و رعایت پروتکلها به سمت عادی شدن حرکت میکنند. تلاش ما هم براین است که با یک برنامه زمانبندی و حفظ سلامتی هنرمندان به این سمت حرکت کنیم تا بخشی از فعالیتهای هنری ما که مخاطبمحور بوده و کاملاً دچار مشکل شده با همکاری ستاد کرونا به سمت حل تدریجی برود. وی در رابطه با تعیین مدیران مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز تصریح کرد: پنجشنبه گذشته اولین روز کاری بنده بود که پس از گفتوگو با آقای صالحی فردای همان روز جلسه شورای معاونان را برگزار کردیم. بنای ما براین است که با رعایت آداب متناسب با حوزه فرهنگ و هنر کار را بهسمت جلو پیش ببریم و از تجارب مدیران فعلی نهایت بهره را ببریم، امکان تغییرات یک امر طبیعی است اما عجلهای برای این کار نداریم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: برنامه ما در انتخاب مدیران جدید به این شکل است که سعی داریم با یک منطق روشن کار را بهسمت جلو ببریم، کار در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم اکنون بدون وقفه و با قوت و قدرت در حال انجام است و از اینجا از همه کسانی که از مجموعه دولت قبل با ما همکاری میکنند تشکر میکنم. هر زمان ضرورتها اقتضا کند تغییرات با حفظ اصول حوزه فرهنگ و هنر صورت خواهد گرفت.
اسماعیلی در پاسخ به این سؤال که برنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت جدید برای برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی و استفاده از این ظرفیت چه خواهد بود، گفت: کرونا در کنار همه تهدیدهایی که داشت فرصتهایی را نیز ایجاد کرد، خیلی از برنامههای ما در گذشته زمانبر و در عین حال هزینههای زیادی را بهدنبال داشت و هماهنگیها برای برگزاری منظم یک رویداد سخت بود، در این میان کرونا و فعال شدن فضای مجازی به حل شدن خیلی از این مشکلات کمک کرد.
وی ابراز داشت: قطعاً در دوره تحولی دولت جدید بنای ما براین است که نهایت استفاده از خدمات فناوریهای نوین برای ارتقای کمی و کیفی فعالیتها را داشته باشیم، فضا برای این کار آماده شده و از این امر میتوان بهعنوان یک فرصت استفاده کرد و امید است با تجربیاتی که از دوران کرونا به دست آوردیم بعد از کرونا بتوانیم با این نگاه حوزه اقتصاد فرهنگ را تقویت کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: اطمینان دارم با همکاری مناسبی که بین بخشهای دولتی و خصوصی وجود دارد در آینده اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد.
داستانی خواندنی درباره شمس و مولانا
گروه فرهنگی: «باب اسرار» رمانی نوشته «احمدامید» نویسنده ترکیهای است؛ نویسندهای که بیشتر با داستانهای جناییاش شناخته میشود. هرچند که دراین کتاب با نگرشی تازه بر ساحت معنوی مولانا دست به خلق اثر داستانی خود زده است. ماجرای این رمان درباره دیدار و ارتباط عارفانه مولانا و شمس تبریزی است؛ دیداری که سرانجام آن به قتل شمس از سوی عده ای تنگنظر میرسد. هفتصد سال بعد از این اتفاق دختر جوانی با تباری انگلیسی- ترک از لندن روانه شهر قونیه میشود؛ سفری دور از انتظار با رخدادهایی عجیب که گاهی تشخیص میان واقعیت و خیال در آن دشوار است. در تمام طول مسیر بهطور مداوم شبحی را میبیند؛ شبح شمس تبریزی که درنهایت به کالبد این دختر حلول میکند و... داستان این رمان میان گذشته و حال در جریان است و شمس همان حلقه واسطهای است که این دو برهه زمانی را به یکدیگر پیوند میدهد. منتقدان این نوشته «احمدامید» را رمانی سراسر معمایی و عرفانی میدانند که توانسته بخوبی از پس جلب نظر مخاطبان برآید. از سوی دیگر زبان داستان را هم یکی دیگر از نقاط قوت آن میدانند که در آن ردپایی از زبان قوی و غنی قرن هفتم خودنمایی میکند؛ زبانی درآمیخته با عرفان، حکمیت و البته زیبایی بسیار. حدود 20 درصد از وقایع این رمان همانطور که در ابتدا هم اشاره شد بیانگر چگونگی آشنایی این دو عارف است. ارسلان فصیحی که سالهاست او را به ترجمههایش از ادبیات ترکیه میشناسیم ترجمه یکدست و روانی را پیش روی خوانندگان گذاشته است. شاید جالب باشد بدانید که در ترکیه ابتدا «احمد امید» با «اسرار امید» دست به خلق رمانی برگرفته از زندگی شمس و مولانا میزند و بعد از او بوده که «الیف شافاک» رمان مشهور «ملت عشق» را نوشته و منتشر میکند. هرچند که در ایران ابتدا، «ملت عشق» به همت همین مترجم در اختیار علاقهمندان قرار گرفت.
باب اسرار
نویسنده: احمدامید / مترجم: ارسلان فصیحی / نشر ققنوس
مروری بر تئاتر هملت به کارگردانی رضا گوران در روزگار بیتئاتری
یک عاشقانه غیرآرام
محسن بوالحسنی
خبرنگار
هملتی که محمد چرمشیر نوشت و رضا گوران سال 1391 برای اولین بار روی صحنه برد، یکی از آن هملتهای نمایش ایرانی است که شاید آنطور که باید و شاید محل نقد و گفتوگو و تماشا قرار نگرفت. یادم میآید همان سالها هم خیلی از کسانی که به تماشای این نمایش نشسته بودند با بیاعتنایی از آن حرف میزدند و در نهایت به یک جمله بسنده میکردند که چیزی از آن نفهیدیم. شاید برای این بخش از تماشاگران، باورکردنی نبود که شخصیت پر طمطراق و با جاه و جبروتی مثل هملت اینقدر منفعل باشد و سکان اصلی داستان به دست افلیا بیفتد و... «هملت» رضا گوران با خواب شاهزاده دانمارکی شروع میشود و خودکشی افلیای عاشق و همین دنیای زیستی و ذهنی تبدیل به شاعرانگی از جنس تئاتر میشود. شعری که نه به روال اشتباه معمول در تئاتر ایرانی تنها در زبان و گفتار، بلکه در روح و جان نمایش جریان دارد. شاعرانگی تراژیک «هملت» به واسطه ذهنیت شاعرانه افلیا در تصاویر نمایشی، در کنشهای دراماتیک، در گفتار و در روح نمایش جاری است و به همین دلیل است که این کابوس بر ذهن و روح تماشاگر تاثیر میگذارد. از این انفعال و این انگیزشهای دراماتیک تماشاگر از همان ابتدا و بیمقدمه با بازسازی اثری کلاسیک روبهرو میشود که در آن قهرمان داستان خودش را مثل همیشه و با همان مختصات سابق به او معرفی نمیکند. با این حال بیراه نیست اگر بگوییم در قسمتهایی از نمایش پیچیدگیهای موجود و غور در لایههای زیرین روانشناختی و نشانهشناسی حضور قهرمان عاشق را در داستان کمرنگ میکند، اما در این نمایش بهجای هملت، این افلیاست که به طور مشخصی حاکم بر رویدادهای نمایش است و دنیایی را، به واسطه تحت تأثیر حضور و وجود خودش به عنوان یک فاعل قدرتمند، هدایت و رهبری و هدایت میکند و از نمونههای این حضور قدرتمند میتوان به ماهی آبی رنگی اشاره کرد که از ابتدا روی سینه هملت نقش بسته است. در کنار همه اینها شاید بد نباشد بگوییم که «هملت» رضا گوران با وجود تکرار یأس و مرگ در فضای جادویی اجرا، یک عاشقانه غم انگیز است؛ عاشقانهای غمانگیز که در پرسههای کابوسوار افلیا روایت میشود. از همین روست که در نمایش دو شخصیت برای افلیا در نظر گرفته شده است. نخست افلیای فاعل و قهرمان روایت است که در لحظه شروع خودش را میکشد، اما دوباره و به اقتضای ضرورت داستان جان میگیرد تا کابوس عاشقانهاش را برایمان روایت کند و دوم افلیایی که در السینور زندگی میکند و دچار وقایع تراژیک پیرامون خودش است. افلیای دوم درست به همان اندازه گرترود بیچاره، هملت، پلونیوس و شاه جدید منفعل است و کاملاً وابسته به حوادث ذهنی تعریف میشود. در کنار اینها قلب افسرده افلیا و تلاش بیوقفه و کودکانهاش برای بازنمایی کابوس، در گسترهای متفاوت، درگیر فاجعه تراژیک دیگری است.
بیشتر از این هر چه بگوییم لو دادن داستان است و حیف کردن آن. هملت به کارگردانی رضا گوران و بازی آتیلا پسیانی، صابر ابر، ستاره پسیانی، بهناز جعفری و داریوش موفق را میتوانید در پلتفرمهایی مثل فیلمیو و... ببینید.
به بهانه زادروز مهدی آذرسینا در شهریورماه
نوایی قدیمی اما «سخن تازه» در موسیقی
نداسیجانی
خبرنگار
مهدی آذرسینا در ماه شهریور متولد شده، هرچند نامش به گوش مردم کمتر رسیده است، اما اهالی موسیقی و هنردوستان، این آهنگساز بزرگ موسیقی ایران را بهخوبی میشناسند، البته شاید هم کمی بیشتر بهواسطه نوازنده بودنش، کمانچهنوازی که درس خود را بهدرستی نزد بزرگان این هنر آموخته و استادانی همچون نورعلی برومند، داریوش صفوت و علیاصغر بهاری داشته است. آذرسینا دانشآموخته هنرستان موسیقی ملی بوده و در محضر استاد رحمتالله بدیعی آموزش دیده و سپس ادامه تحصیلاتش را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پی گرفته است. در میان آثار بسیار ارزشمند این هنرمند، آلبومی منتشر شده با عنوان «سخن تازه» با خوانندگی شهرام ناظری که اگرچه به سالها قبل برمیگردد، اما همچنان تازگی دارد. این آلبوم سال 1367 ضبط و از سوی انتشارات آوای دل منتشر شد و آهنگسازی و سرپرستی کار برعهده مهدی آذرسینا بوده است. سرودههای این آلبوم از اشعار «مولوی» و «حافظ» است و در آواز اصفهان و سهگاه ساخته شده است. درمیان این اشعار، شعری زیبا به گوش میرسد با این مطلع: «ای سلیمان در میان زاغ و باز/ حِلمِ حق شو، با همه مرغان بساز مرغ جَبری را زبان جَبر گو/مرغ پَر بِشکسته را از صبرگو...» که با صدای شهرام ناظری لطف این شنیدن دوچندان میشود. داریوش پیرنیاکان، مسعود شناسا، محمد اخوان، محمد فیروزی، جمشید عندلیبی، حسن زرگانی و مهدی آذرسینا از نوازندگان این اثر ارکسترال هستند. «سخن تازه» 8 قطعه دارد که در کنار قطعات آوازی بخش تصنیف آن شامل قطعاتی چون «سخن تازه»، «شرح جان»، «قرار غم» و «نغمه» است. مهدی آذرسینا علاوه بر ساخت آثاری در قالب موسیقی سنتی ایران، کارهای بسیار ارزشمند و ماندگاری در عرصه موسیقی کودک انجام داده که در نوع خود بینظیر است و این نگاه و تلاشها بهواسطه سالها فعالیت او به عنوان مربی کلاسهای موسیقی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دوره دانشجوییاش بوده و همچنین آموزش موسیقی با متد ارف، تأسیس و مدیریت کارگاه موسیقی کودکان و نوجوانان تبریز (۱۳۵۳ تا ۱۳۵۹) انجام گرفته است.
سخن تازه
آهنگساز: مهدی آذرسینا
خواننده: شهرام ناظری
ناشر: آوای دل / سال: 1367