شیما جهان‌بخش
خبرنگار
بنا بر اعلام وزارت بهداشت کمترین میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی مربوط به سیستان و بلوچستان است، استانی که ۴۲ درصد جمعیت آن در ۵ هزار هکتار منطقه حاشیه‌ای زندگی می‌کنند. آنجا که شغل اکثر مردم کارگری و دستفروشی است و درآمد اندکشان کفاف نان شبشان را نمی دهد چه برسد به تهیه دستکش و ماسک. آنجا که با وجود تخصیص واکسن به افراد بالای 35 سال و اجرای طرح «واکسیناسیون خانه به خانه» تعداد زیادی به خاطر نداشتن شناسنامه نمی‌توانند واکسن بزنند و تعدادی هم به خاطر داشتن باورهای غلط  و همچنین نداشتن مراکز درمانی در شهر یا روستایشان تمایلی به زدن واکسن ندارند. در این شرایط برادران و خواهران افغانستانی هم از ترس جنگ، میهمان مردم این استان شده‌اند و حالا مردم بیشتراز همیشه برای کرونا نگرانند. البته مسئولان بهداشتی این استان می‌گویند با سرعت گرفتن روند واکسیناسیون که این روزها به 35 ساله‌ها رسیده، مردم از روزهای تیره و تار تیرماه که کرونا در استان به مرز بحران رسیده بود فاصله گرفته‌اند اما همچنان شرایط شکننده است.
محکوم به زندگی همراه با ترس هستیم
اسلام یکی از ساکنان محله همت آباد که از کودکی شناسنامه نداشته به «ایران» می‌گوید: کرونا چند نفر از نزدیکترین افراد زندگی‌ام را از من گرفته و طاقت غم دیگری را ندارم. از کودکی تا حالا که دیگر نزدیک به 40 سالگی هستم مهر بی‌شناسنامه و بی‌هویت بودن روی پیشانی‌ام مانده اما این بار فرق دارد این بی‌هویتی خیلی دلم را سوزانده است. او که این روزها بیشتر از همیشه ناراحت است ادامه می‌دهد: گفتند قرار شده به هم سن و سال‌های من واکسن بزنند و من هم با وجود مسافت طولانی برای زدن واکسن از روستا به یکی از مراکز درمان در شهری دیگر مراجعه کردم اما آنجا گفتند شما چون شناسنامه و کارت ملی ندارید، نمی‌توانید واکسن بزنید. می‌دانید کجا بیشتر دلم سوخت آنجا که گفتند واکسن به اندازه کافی داریم اما شامل شما نمی‌شود. باور کنید که ما هم مردم همین کشوریم چه کنیم که بی‌شناسنامه‌ایم. ما هم مثل همه از کرونا می‌ترسیم اما ناخواسته، محکوم به زندگی همراه با ترس هستیم.
بی شناسنامه بودن تنها یکی از زخم‌های حاشیه نشینان سیستان و بلوچستان است که در این روزهای کرونایی سر باز کرده است. دور بودن از مراکز درمانی، نداشتن درآمد کافی برای هزینه‌های درمان و تهیه ماسک و الکل، افزایش تعداد مهاجران افغان و هزاران مشکل که این روزها علاوه بر کرونا دردی شده بر دل مردم این استان. با سرعت گرفتن روند واکسیناسیون در صورت احراز تابعیت ایرانی، بی‌شناسنامه‌های سیستان و بلوچستان هم واکسن کرونا می‌گیرند.
به وضعیت بهتری رسیده‌ایم
محمدهادی عباسی، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان از ادامه تاخت و تاز کرونا در این استان خبر می‌دهد و می‌گوید: شرایط استان نسبت به یک ماه قبل تغییر کرده و حالا به وضعیت بهتری رسیده‌ایم اما هنوز با وضعیت عادی فاصله داریم و کوچکترین سهل‌انگاری دوباره شرایط را بحرانی می‌کند.
وی با اشاره به افزایش پوشش واکسیناسیون در مناطق تحت پوشش دانشگاه‌های علوم پزشکی زاهدان، ادامه می‌دهد: ما تلاش داریم با افزایش واکسیناسیون این بحران را مدیریت کنیم. البته شرایط فعلی تنها مربوط به واکسیناسیون نیست و مردم هم همکاری مناسبی داشته‌اند. در این مدت رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سطح استان به حدود ۶۰ درصد رسیده در حالی که در زمان بحران و حدود یک ماه قبل این میزان کمتر از ۴۰ درصد بوده است.
عباسی با اشاره به افزایش مهاجرت‌ها به استان می‌افزاید: با دستور وزیر بهداشت اردوگاه مرزی در زابل برای جمع‌آوری و قرنطینه تمام افغانستانی‌هایی که به‌صورت غیرمجاز وارد ایران شده‌اند و ممکن است آلوده به ویروس کرونا باشند و جمعیت استان را در معرض خطرات جدی‌تر قرار دهند برپا شده و ما غربالگری‌های لازم را انجام می‌دهیم.
در صورت احراز ایرانی بودن، افراد بدون شناسنامه هم واکسن کرونا دریافت می‌کنند
وی درباره وضعیت واکسیناسیون «بدون شناسنامه‌های ایرانی» هم که دغدغه بسیاری از مردم این استان است توضیح می‌دهد: «تمام ساکنان استان، صرفنظر از ایرانی بودن و غیر ایرانی بودن، خدمات اولیه مراقبت‌های سلامت را دریافت می‌کنند و طبق دستور وزیر بهداشت به نماینده تام‌الاختیارشان در استان، در صورت احراز ایرانی بودن هر فرد بدون شناسنامه، واکسن کرونا به او تزریق خواهد شد.» مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان می‌افزاید: جهش‌هایی که در ویروس کرونا اتفاق افتاده باعث شده این بیماری برای هر سن و سال و جنسیت خطرناک‌تر از گذشته باشد و تنها راه کاهش ابتلا به نوع شدید بیماری و مرگ و میر، واکسیناسیون است. در حال حاضر با توجه به شرایط استان سهمیه واکسن به افراد زیر 35 سال در اختیار استان قرار گرفته و روند واکسیناسیون در استان در تمام مناطق ادامه داد. البته برخی از مردم تمایلی به دریافت واکسن ندارند و ما از تمامی علما، بزرگان و ریش سفیدان تقاضا داریم مردم را تشویق به انجام واکسیناسیون کرونا کنند.
جوامع محلی ترس از واکسن دارند و مثلاً هر فردی که واکسن می‌زند و یک تب کوچک می‌کند، همه آشنا و فامیل و منطقه زنجیروار به هم اطلاع می‌دهند که واکسن نزنید چون مریض می‌شوید. علاوه بر ترس، اعتقادات سنتی هم تأثیر دارد. درست است که تشکیل قرارگاه اطلاع‌رسانی و آموزش همگانی روند واکسیناسیون را بهبود بخشیده، اما باید اجبار هم دخیل باشد تا بحران زودتر کنترل شود. مردم دقت کنند با توجه در پیش بودن فصل سرما و افزایش آنفلوانزا از تمامی افراد و گروه‌های هدف واکسیناسیون تقاضا داریم برای انجام واکسیناسیون مراجعه کنند و نسبت به جان خود و دیگران مسئول باشند.
از بحران تیرماه عبور کرده‌ایم
علیرضا شهرکی، مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان هم به «ایران» می‌گوید: رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای مقابله با ویروس کرونا در این استان با میانگین کشوری فاصله بسیار زیاد دارد اما با پیگیری‌های انجام شده و همکاری مردم این رقم در حال رشد است. ما در تلاشیم مردم را نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی حساس کنیم زیرا اگر این میزان به ۸۰ درصد برسد ویروس جهش یافته در استان کنترل خواهد شد.
وی با اشاره به افزایش پوشش واکسیناسیون در استان ادامه می‌دهد: طی روزهای اخیر حجم قابل توجهی به مراکز واکسیناسیون مراجعه کردند از این‌رو در تلاشیم با افزایش مراکز واکسیناسیون این روند را سرعت ببخشیم. در حال حاضر از بحران تیرماه عبور کرده‌ایم و روند بیماری کنترل و شرایط تثبیت شده اما نگرانی‌ها ادامه دارد. مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان با توصیه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌گوید: عده‌ای از افزایش مهاجرت‌ها به استان و به تبع آن افزایش بیماری نگرانند اما باید بگویم در مرزها محدودیت‌های سختگیرانه‌ای برای مقابله با ویروس کرونا در نظر گرفته‌ایم و ترددهای مرزی به صفر رسیده است. البته نمی‌توان تردد از عبورگاه‌های غیر رسمی را نادیده گرفت.
وی یکی از مهم‌ترین مشکلات در استان سیستان و بلوچستان، اقبال و اشتیاق بسیار کم از سوی مردم نسبت به سایر مناطق کشور برای انجام واکسیناسیون می‌داند و می‌افزاید: از تمامی علما، بزرگان و ریش سفیدان تقاضا داریم مردم را تشویق به انجام واکسیناسیون کرونا کنند.

حمیرا حیدریان
خبرنگار
مطالعات نشان می‌دهد ساکنان شهرهایی که با آلودگی هوا درگیرند از سوی ویروس همه‌گیر کرونا‌ بیشتر تهدید می‌شوند‌. بررسی‌های مدیریت بحران هم نشان از افزایش تردد خودروها در اصفهان از زمان شیوع کووید۱۹ دارد.
اصفهان آلوده‌ترین هوای کلانشهری
اصفهان آلوده‌ترین کلانشهر کشور است و سایر شهرها و مناطق صنعتی این استان نیز همواره با معضل آلودگی هوا بویژه در فصول سرد سال مواجه هستند؛ کارشناسان، فعال شدن کانون‌های گرد و غبار، خشک شدن زاینده‌رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی، فعالیت واحدهای صنعتی و تردد خودروهای زیاد را از جمله دلایل آلودگی این خطه می‌دانند؛ موضوعی که حالا با گذشت دوسال از آمدن بیماری کووید 19 هم نه تنها باعث کاهش یکی از عوامل اصلی این آلودگی که کم نشدن تردد خودروها است، نشده بلکه به گفته مسئولان حوزه محیط‌زیست باعث افزایش ترددها نیز شده، عاملی که دامن‌گیری آلودگی را بر تن کلانشهری چون اصفهان سنگین‌تر کرده است.
منصور شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: کلانشهر اصفهان به علت استقرار صنایع مختلف در اطرافش و آب و هوای نیمه خشکی که دارد، مستعد وقوع پدیده وارونگی دما است همچنین در کانون گرد و غبار نیز قرار دارد و بشدت بر آلودگی هوا می‌افزاید. شیشه فروش با بیان اینکه در سال گذشته در اصفهان ۱۲۱ روز هوای ناسالم به سبب شرایط جوی در زمستان و توده هوای سرد و سنگین فرونشست که همراه با ابرناکی و مه آلودگی بود،افزود: در سال گذشته منابع ثابت و سیال آلاینده فعال شد و شرایط روزهای ناسالم ایجاد شد.
وی با تأکید بر اینکه در جلسات مدیریت بحران مقرر شد که نیروگاه‌ها به هیچ عنوان نباید در شعاع ۵۰ کیلومتری مازوت مصرف کنند، اظهار داشت: در استان حدود ۹ ایستگاه فعال محیط‌زیست وجود دارد که سنجش آلاینده‌ها را انجام می‌دهد. این سازمان ۳ ایستگاه در شاهین‌شهر و مبارکه و نجف‌آباد، ۶ ایستگاه در شهر اصفهان و شبکه بهداشت و یک ایستگاه در شهرضا برای سنجش آلاینده هوا ایجاد کرده است. همچنین شهرداری اصفهان ۹ و هواشناسی ۲ ایستگاه در شهر اصفهان و اردستان دارند که ایستگاه اردستان در سال گذشته با یک میلیارد تومان احداث شد که وظیفه رصد گرد و غبار استان اصفهان را بر عهده دارد.
این مسئول با اشاره به اینکه مقرر شد نیروگاه‌ها برای پیشگیری از انتشار آلاینده‌ها سامانه‌ها و دستگاه‌ها را استاندارد کنند، خاطرنشان کرد: در سال گذشته از موتورخانه‌های‌ ادارات بازدید شد، موتورخانه‌ها باید از لحاظ انتشار آلاینده‌ها استاندارد شود و حدود ۲۰ درصد از آنها هم استاندارد شده به همین دلیل مجدد محیط‌زیست باید با همکاری سازمان استاندارد و نظام مهندسی بر ادارات نظارت کند.
شیشه‌فروش با بیان اینکه چهار مطالعه در مدت ۲ سال گذشته در استان اصفهان در زمینه آلودگی هوا انجام گرفته است، خاطرنشان کرد: یک مطالعه را دانشگاه صنعتی با موضوع منشأیابی و سهم‌بندی ذرات معلق هوا در شهر اصفهان انجام داد و دو سال روی آن کار شد و به‌صورت نهایی تحویل محیط‌زیست داده شد.دومین مطالعه نیز در زمینه سیاهه انتشار آلاینده‌های گازی شهر اصفهان بود که این تحقیقات نیز در اختیار محیط زیست قرار گرفت. سومین گزارش که به‌صورت ملی برای چند شهر از جمله اصفهان و ۸ کلانشهر انجام پذیرفت با این هدف که بتواند مشخص کند که سهم هر یک از آلاینده‌ها چقدر است، کلید خورد. آخرین مطالعه در این خصوص نیز طرح به‌روزرسانی برنامه کاهش آلودگی شهر اصفهان بود که پس از اتمام بررسی‌ها به سازمان محیط‌زیست تحویل داده شد. وی با بیان اینکه 4 مطالعه‌ انجام شده هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد و 500 هزار تومان در برداشته است، عنوان کرد: طبق توافق انجام گرفته مقرر شده است که این طرح‌ها پیش از شروع فصل پاییز از سوی محیط‌زیست اجرایی شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با تأکید بر تسریع در اجرای خط ۲ مترو اصفهان تصریح کرد: شهرداری در راستای کنترل آلودگی هوا باید رینگ و محدوده طرح ترافیک اصفهان را کامل و دوربین‌ها را تقویت کند و موتورسیکلت‌های بنزینی به برقی تبدیل شوند و کمربند فضای سبز شهری را با استفاده از گونه‌های کم آب مصرف بپوشاند.
پاییز در راه و آلودگی دوباره هوای کلانشهر اصفهان
رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» در این خصوص گفت: به‌طورکلی تشدید آلودگی هوا در نیمه دوم سال اتفاق می‌افتد و در این زمینه پایداری جوی، افزایش استفاده از حامل‌های انرژی، پدیده وارونگی هوا و ورود سامانه‌های پرفشار ارتباط مستقیمی بین شرایط جوی با آلودگی هوا دارد. بابک صادقیان با بیان اینکه در نیمه دوم هر سال عوامل انسان ساز تأثیر عمده‌ای بر افزایش آلودگی هوا در کلانشهرها بویژه اصفهان دارد، افزود: شدت و ضعف عوامل جوی به‌طور مستقیم بر شدت آلودگی هوا، انباشت آلاینده‌ها و تخلیه آن نقش دارد به‌طوری که اگر شدت پایداری و سکون هوا بر میزان وزش باد غالب شود حتی اگر کسری از مواد آلاینده‌ها در کلانشهر اصفهان کاهش یابد باز هم با آلودگی هوا مواجه خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه موضوع آلودگی هوا و پارامترهای هواشناسی و جوی تابع متغیرهای زیادی است، اظهار داشت: این پارامتر روی هم اثر کنش و واکنشی دارند و متأسفانه شرایط اقلیمی، وزش باد و توپوگرافی اصفهان به یاری تخلیه آلاینده‌های جوی نمی‌آید و کلانشهر اصفهان غالباً با ماندگاری آلاینده‌ها روبه‌روست. همچنین یکی از عوامل مهم ماندگاری آلاینده‌ها در منطقه ماندگاری توأم با کاهش دما بویژه ذرات معلق است که عوامل بسیاری با سهم مشخص در تولید آن دخیل هستند.
این کارشناس با تأکید بر اینکه با وزش بادهای پرسرعت کانون‌های گرد و غبار در اطراف شهر اصفهان فعال می‌شود، تصریح کرد: با ماندگاری غبارها، آلودگی بر کلانشهر اصفهان سایه می‌اندازد و چون امکان تخلیه آلاینده‌ها فراهم نیست حتی اگر شیوع بیماری کرونا هم باعث کاهش تردد با وسایل خودرو سبک توسط اصفهانی‌ها شود باز هم با آلودگی هوا مواجه خواهیم بود.
صادقیان راه‌حل عبور از بحران آلودگی هوا را برنامه‌ریزی درون استانی و پایبندی در اجرای «قانون هوای پاک» عنوان کرد و بیان داشت: برای بررسی علت آلودگی هوای اصفهان نباید به یک یا دو فاکتور استناد کرد بلکه باید مجموعه‌ای چندوجهی را با بررسی کنش و واکنش اجزای مؤثر در نظر گرفت و همه جانبه به این مسأله نگاه کرد. رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان اشاره‌ای هم به نقش واحدهای صنعتی در آلودگی کلانشهر اصفهان داشت و گفت: با وجود رعایت استانداردهای واحدهای صنعتی مادر در اطراف اصفهان باید این نکته را در نظر داشت که بسیاری از ترددها به‌سمت این صنایع توسط کامیون‌ها و اتوبوس‌ها انجام می‌شود و نقش مهمی در تولید ذرات معلق دارند.
وی به تأثیرات بیماری کرونا در آلودگی کلانشهر اصفهان نیز اشاره کرد و گفت: موضوع کرونا هم به نوعی می‌تواند تأثیرات غیرمستقیمی با آلودگی هوا داشته باشد و همان طور که کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی بارها هشدار داده‌اند افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند بیشتر در معرض بیماری کرونا هستند.
موج سواری کرونا در شهرهای آلوده
مدیرکل محیط‌زیست استان نیز با بیان اینکه موضوع آلودگی هوا در کلانشهرها مسأله جدیدی نیست، گفت: سال‌ها است این موضوع برای شهرهای بزرگ آسیب‌هایی را به وجود می‌آورد.شهرستان اصفهان نیز براساس اطلاعات آماری مرکز پایش کیفیت هوا و بررسی‌هایی که سال گذشته به عمل آمد به‌عنوان آلوده‌ترین کلانشهر کشور شناخته شده است.
ایرج حشمتی با اشاره به اینکه ساکنان کلانشهرهایی که هوای آلوده دارند مستعد بیماری زمینه‌ای هستند، افزود: ساکنان شهرهایی که با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند، امکان ابتلای بیشتری به بیماری کرونا دارند، بخصوص در فصل پاییز که پایداری هوا و پدیده «اینورژن» وارونگی دما وجود دارد.
وی با تأکید بر اینکه در سال‌جاری نیز همانند سال‌های گذشته در جهت کاهش میزان آلودگی هوا اقدام‌های ضروری انجام خواهد گرفت، اظهار داشت: در زمانی که وضعیت کیفی هوا ناسالم می‌شود، کارگروه شرایط آلودگی هوا تشکیل و مطابق با آیین نامه اجرایی تبصره سه ماده سه قانون هوای پاک، دستگاه‌های اجرایی مرتبط موظف می‌شوند وظایف و محدودیت‌هایی که برای ادامه فعالیت صنایع آلاینده پیش‌بینی شده است را اعلام و اعمال کنند.
این مسئول با بیان اینکه در سال‌های گذشته فعالیت‌هایی در راستای کاهش آلودگی برخی صنایع انجام شد، خاطرنشان کرد: در سال‌جاری همه صنایع را ملزم کردیم که از سوخت مازوت تحت هیچ شرایطی در این فصول استفاده نکنند و جلساتی با حضور مدیران واحدهای ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست صنایع نیز برگزار شد. همچنین در این جلسات وجود ویروس کرونا و تهدیدات آن را با توجه به آلودگی هوا به صنایع گوشزد و نسبت به رعایت دستورالعمل‌ها درخواست شد. وی با تأکید بر استفاده صنایع از ظرفیت قانون برنامه ششم بودجه که ۳۵درصد عوارض آلایندگی صنایع آلاینده به صندوق ملی محیط زیست واریز می‌شود، افزود: در این راستا از صنایع آلاینده در شعاع ۵۰ کیلومتری درخواست کردیم اگر در زمینه رفع آلایندگی مشکل و اعتبارات مالی دارند می‌توانند از ظرفیت صندوق ملی محیط‌زیست، دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان مراکز تحقیقاتی و فناوری استفاده کنند.

رضا فلاح
کارشناس تغییر اقلیم
گزارش گروه کاری اول هیأت بین‌الدولی تغییر اقلیم (IPCC) که بحث فیزیک پدیده تغییر اقلیم را پوشش می‌دهد، به‌عنوان بخش اول گزارش ششم این نهاد، روز 18 مردادماه منتشر شد. انتشار این گزارش، در سالی که همکاری‌های بین‌المللی در مقابله با تغییرات اقلیمی از زمان مذاکرات موافقتنامه پاریس در سال 2015، بیشترین اهمیت را یافته است، توجهات بیشتری را به خود معطوف کرد.
در این گزارش، جمع‌بندی مهم‌ترین مطالعات اقلیمی طی حدود یک دهه، نشان می‌دهد که تنها باریکه‌ای از امید برای مقابله با تغییرات اقلیمی وجود دارد که بواسطه‌ کاهش فوری، وسیع و پایدار انتشار گازهای گلخانه‌ای میسر خواهد شد. در این گزارش هشدار داده شده است که انسان به وضوح موجب افزایش دمای اتمسفر، اقیانوس‌ها و زمین شده و با مقیاس و سرعتی بی‌سابقه در حال تغییر سیستم‌های آب و هوایی است. غلظت دی‌اکسید کربن موجود در اتمسفر به بالاترین میزان از دو میلیون سال پیش تاکنون رسیده است و امواج گرمایی، خشکسالی، سیل، بارش‌های سنگین و سایر رخدادهای فرین جوی، ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی، با شدت بیشتری روبه افزایش هستند. گازهای گلخانه‌ای نظیر دی‌اکسید کربن، متان، نیتروز اکسید و برخی دیگر، این قابلیت را دارند تا امواج فروسرخ حاصل از بازتابش نور خورشید از سطح زمین را جذب کنند. وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است که زمین را با یک پتو پوشانده‌ایم. افزایش حرارت در جو زمین، باعث گرم‌تر شدن خشکی‌ها، اقیانوس‌ها و دمای هوای کره زمین خواهد شد که نتیجه آن بروز تغییراتی در این سیاره خواهد بود. یخچال‌های قطبی ذوب می‌شوند و سطح آب دریاها بالا می‌آید. وضعیت آب و هوایی که در یک دوره زمانی طولانی حالت مشخص و پایداری به خود گرفته بود، دچار تغییرات چشمگیر و منجر به افزایش امواج حرارتی و تغییرات الگوی بارندگی شده که پدیده‌هایی نظیر خشکسالی، آتش‌سوزی و سیل را به دنبال داشته است.
در سال‌های اخیر تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی صدمات جبران‌ناپذیری را به مناطق مختلف جهان وارد کرده است. به‌طوری‌ که براساس آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد، از میان 5 ریسک اصلی موجود برای حیات بشر، 4 ریسک مربوط به محیط‌ زیست و تغییرات اقلیمی است. این درحالی است که مطالعات نشان می‌دهد منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، بیشترین خسارت و صدمات اقتصادی را از گرمایش جهانی مشاهده خواهند کرد درحالی‌ که برخی کشورهای اروپایی و امریکای شمالی خسارت های به مراتب کمتری خواهند دید. شواهدی چون افزایش متوسط دما در کشور، کاهش بارش‌ها، افزایش تعدد و شدت حوادث زیست‌محیطی شدید (مانند سیل و خشکسالی) در کشور نشان‌دهنده بروز روزافزون اثرات گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در کشور است. مطالعات گسترده زیست‌محیطی نشان‌دهنده آن است که آسیب‌پذیری ایران از تغییرات اقلیمی، بیش از متوسط جهان است. افزایش توالی بروز حوادث شدید زیست‌محیطی مانند امواج حرارتی (روزهای بسیار گرم) در جنوب شرق کشور و روزهای بسیار سرد در شمال غرب کشور، افزایش 40 درصدی باران‌های سیل‌آسا در کشور و روزهای خشک در نواحی غربی و جنوب شرق کشور، بروز خشکسالی و ایجاد چشمه‌های گرد وخاک در کشور و منطقه که منجربه افزایش بروز پدیده ریزگردها در شهرهای غرب و جنوب غربی و جنوب شرقی کشور شده است، کاهش روان‌آب‌های سطحی در فصل بهار و کاهش توان تولید برقابی، فرسایش خاک و فقر پوشش گیاهی مراتع کشور، بروز مسائل اجتماعی مانند تبعات اقتصادی در روستاها و رشد مهاجرت از روستاها به حواشی شهرها و بروز پیامد‌های اجتماعی و اقتصادی نامطلوب حاشیه‌نشینی و از دست رفتن سرمایه‌های روستایی، برخی از تبعات و اثرات کاملاً ملموس ناشی از تغییرات اقلیمی بر کشور است.
تمامی پیامدهای مذکور در شرایطی مشاهده می‌شود که میانگین افزایش دمای کره زمین طی دهه اخیر (سال‌های 2011 تا 2020) حدود 1.1 درجه سانتیگراد بیش از سال‌های 1850 تا 1900 بوده است. مطابق پیش بینی‌ها، بسیار محتمل است که با دو برابر شدن غلظت دی‌اکسیدکربن در اتمسفر، افزایش دما طی سال‌های باقیمانده تا پایان قرن 21 در ایران، تا 5/4 درجه سانتیگراد باشد. این افزایش دما، طبیعتاً، منجربه بروز شدیدتر پیامدهای تغییرات اقلیمی در کشور خواهد بود. با درنظر گرفتن پایان‌پذیری قریب‌الوقوع منابع آبی کشور، بحران خشکسالی در آینده از خطرات جدی توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور ناشی از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی است. در چنین شرایطی رصد و مدیریت پیامدها و آسیب‌های تغییرات آب و هوایی می‌تواند تا حدودی این آسیب‌ها را کاهش داده و از نابودی کامل ظرفیت‌های تولید جلوگیری کند. از این‌رو هم‌اکنون تغییر و اصلاح الگوی تولید محصولات کشاورزی به‌سمت محصولات با آب بری کمتر، اصلاح الگوی مصرف آب در بخش‌های مختلف بویژه بخش کشاورزی، اصلاح الگوی مصرف مواد غذایی و محصولات کشاورزی به‌سمت مصرف بهینه و کاهش ضایعات، مدیریت و کنترل فرسایش خاک، ارتقای بهره‌وری منابع تولید، استفاده بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر و غیرفسیلی، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت گریزناپذیر در مواجهه و مدیریت پیامدها و آسیب‌های تغییرات اقلیمی در کشور است.

ایران زمین: فاز اول عملیات اجرایی طرح اصلاح شبکه فاضلاب زابل با سرمایه‌گذاری ۶۳ میلیارد تومان آغاز شد.
علیرضا قاسمی، مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان بیان کرد: فاضلاب زابل به عنوان اولین طرح ملی و اولویت‌دار شرکت در دهه ۷۰ با توجه به نیاز شهر و معضلاتی که در آن زمان بویژه در مواقع بارندگی به وجود می‌آمد، وارد فاز اجرا شد. وی افزود: با توجه به نیاز و نبود لوله‌های امروزی در آن زمان، از لوله‌های آزبست سیمان در شبکه استفاده شد و هم‌اکنون عمر مفید لوله‌ها که بین ۲۰ الی ۲۵ سال بود، به پایان رسیده است، متأسفانه از سال ۹۶ شاهد ریزش‌های تصاعدی شبکه هستیم، به این صورت که خوردگی شبکه به مرور ضخامت لوله را کم می کرد و جداره را از بین می‌برد، با فشار دینامیکی که به آن وارد می‌شد، شبکه دچار ریزش شد.
قاسمی اضافه کرد: از سال ۹۶ اصلاح شبکه در برنامه‌های شرکت قرار گرفت، به این صورت که در ۳۰ کیلومتر حدود ۱۲ کیلومتر خطوط اصلی و اولویت‌دار قرار دارد، در مجموع حدود ۳۷ کیلومتر در اولویت اجرایی قرار داشت و کل شبکه آزبست نیز حدود ۱۱۴ کیلومتر بود. وی با بیان اینکه آن زمان پیگیری زیادی انجام شد اما اخذ ردیف ملی میسر نشد، گفت: در شرایطی که طرح بازسازی شبکه در حالت بهره‌برداری قرار دارد، ردیف ملی به طرح تعلق نمی‌گیرد. بنابراین سال ۹۸ و ۹۹ اعتبارات به نسبت خوبی از محل استانی تخصیص یافت و توانستیم به نسبت اعتبارات بخش کوچکی از کار را انجام دهیم. مدیرعامل آب و فاضلاب استان اذعان کرد: سال گذشته با تلاش جمعی که انجام شد، برای اولین بار در کشور موفق شدیم ردیف اعتباری برای اصلاح شبکه فاضلاب بگیریم و اعتبار مورد نیاز طرح را به ۵۲۰ میلیارد تومان در موافقتنامه ۱۴۰۰ اصلاح کنیم، با این اتفاق ریل گذاری لازم برای دریافت اعتبار انجام شد.