فرهنگی/ سوم دی ماه که از راه برسد بهمن فرمان‌آرا 80 ساله می‌شود؛ فیلمسازی که بیش از 5 دهه از عمرش به سینما گره خورده است. در رشته سینما تحصیل کرده، فیلمنامه نوشته، کارگردانی کرده، تهیه‌کنندگی چند فیلم مهم را در کارنامه دارد، تئاتر روی صحنه برده و این اواخر بازیگری را هم تجربه کرده است. در تمام این سال‌ها اما او تا به حال هیچ یک از پیشنهادهایی را که برای تدریس داشته، نپذیرفته است.
برای او که در این سال‌ها دستخط نستعلیق یادگاری از پدرش را به دیوار اتاق کارش زده تا یادآور آن باشد که همراه مردم بماند و اخلاق نگه دارد، سی سالگی محک شاید تنها عاملی بود که رضایت داد تا به این امر تن بدهد. او به این بهانه که فرصتی برای کمک به کودکان مبتلا به سرطان بود پذیرفت اولین دوره آموزشی خود در زمینه فیلمسازی را برگزار کند. ۱۶ مرداد ماه، وبیناری ۴ روزه با عنوان «فیلم ساختن» برگزار شد و این فیلمساز عواید حاصل از آن را به کودکان محک اهدا کرد. در این دوره فرمان‌آرا تجربیاتش درباره فیلمنامه، فرازها و فرودها، تدوین و شکوفایی فیلم، دوربین و زاویه دید و کارگردانی و انتقال حس را با هنرجویان به اشتراک گذاشت.  باشگاه آموزش‌های الکترونیک کمیسیون ملی یونسکو میزبانی این رویداد را که به‌صورت آنلاین برگزار شد برعهده داشت. روز گذشته امیر روشن‌بخش، معاون ارتباطات و امور مشارکت‌هاى کمیسیون ملی یونسکو درباره این تجربه توضیحاتی ارائه کرد. او با تأکید بر این که به پیشنهاد فرمان‌آرا عواید حاصل از این وبینار آموزشی به کودکان محک اختصاص یافته اعلام کرد این اقدام که در سی سالگی محک شکل گرفته زمینه همکاری یونسکو با این مؤسسه مردم‌نهاد را در برنامه‌های آتی فراهم خواهد کرد. روشن‌بخش درخصوص رابطه یونسکو به‌عنوان سازمانی بین‌المللی با مؤسسات مردم نهادی چون محک گفت: «از منظر یونسکو سازمان‌های مردم‌نهاد جایگاه رفیعی دارند و این سازمان اکثر پروژه‌های مشارکتی خود را در سطح جوامع به سازمان‌های مردم‌نهادی که در آن کشور جایگاه ویژه‌ای داشته باشند می‌سپارد؛ محک یکی از این مؤسسات است.»او در بخش دیگری از صحبت‌هایش از پیشگام بودن یونسکو در عرصه فرهنگ و هنر و تأثیر آن بر صلح گفت: «فعالیت‌های حوزه فرهنگ و علم و آموزش، همگی کمک می‌کنند که افراد نگاهی صلح‌آمیز به زندگی داشته باشند. در عرصه فرهنگ و هنر یونسکو پیشگام است و از این مسیر به توسعه جوامع و ارتقاى جایگاه سبک زندگى آنان یارى مى‌رساند. در حوزه آموزش مبارزه با بی‌سوادی در دنیا جزو چهارچوب‌های اصلی فعالیت یونسکو بوده است و در حوزه تاریخی، یونسکو می‌کوشد تا با ثبت آثار تاریخی و جهانی به حفظ این آثار و کمک کند.»

ندا  سیجانی
خبرنگار
از سوی شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور گواهینامه درجه یک هنری به علی جهاندار خواننده موسیقی دستگاهی و محمدسعید شریفیان پژوهشگر موسیقی و آهنگساز اعطا شد.
علی جهاندار ضمن تشــکرازاین اقـــــدام وزارت فرهــــــنگ و ارشاد اســــــلامی و انجمن موســــیقی درگفت‌و‌گـــــــو بـــــا «ایران» بیان داشت: «هرچه از دوست رسد نیکوست اما معتقدم ارزش دریافت یک نشان هنری به فردی است که اهدا می‌کند، بدین منظور که چه بهتر آن است نشان هنری خود را از استادان بزرگی چون حسن کسایی، محمدرضا شجریان و... دریافت می کردیم. البته ناگفته نماند افتخاربزرگی است که در همان دوران هم، آوازخوانی من مورد تأیید این بزرگان قرار گرفته بود.»
به‌گفته این خواننده موسیقی سنتی، دریافت نشان هنری از یک هنرمند بزرگ، با نشان‌های هنری که از سوی وزارت ارشاد اهدا می‌شود به لحاظ ارزش معنوی، بسیار متفاوت است: «قطعاً نگاه وارزشیابی این بزرگان نسبت به هنر و هنرمندان به گونه‌ای دیگر است و براساس تلاش و علم و اندیشه یک هنرمند این نشان‌ها اعطا شده است.»
اودرباره تعهدی که یک هنرمند نسبت به این نشان‌ها دارد اظهارکرد: «یک هنرمند باید همیشه متعهد به کاری باشد که انجام می‌دهد و دریافت چنین نشان‌هایی نباید تأثیری در روند کاری او بگذارد. ما هنرمندان قدیم همچنان خود را مدیون استادانمان می‌دانیم و با احترام و ادب ازآنها یاد می‌کنیم مانند تعهدی که به استادان شجریان، کسایی، ایرج، گلپا داشته و دارم و در محضر این بزرگان تلمذ کرده‌ام.»
جهاندار نسبت به دریافت این نشان گلایه هم دارد ودراین باره گفت: «جالب است بدانید تاریخی که این نشان صادر شده مربوط به سال 93 است و 7سال از این اتفاق می‌گذرد و تنها به احترام این دوستان که به منزل ما آمدند آن را دریافت کرده ام. البته انجام چنین برنامه‌هایی چندان دورازذهن نیست به این دلیل می‌گویم که حدوداً 4 سال پیش آلبومی از ردیف‌های موسیقی آوازی ایران جمع‌آوری کردم اما این اثرهمچنان منتشر نشده و نمی‌دانم علت این تعلل‌ها وسهل‌انگاری‌ها چیست!»
جهاندار در مدت زمانی که کرونا شیوع یافته و کلاس‌های موسیقی تعطیل شده آموزش آواز را هم به‌صورت حضوری وهم آنلاین برگزار کرده و این کلاس‌ها همچنان برقرار است. او می‌گوید: «فرهنگ و هنراین مملکت همیشه مورد توجه بوده و است و شاید زمان تأثیراتی در مسیر آن به‌وجود آورد من نیز دراین مدت تلاش کردم فعالیت‌های خود را ادامه بدهم و نگذارم موسیقی متوقف شود.اگرچه تأکید دارم آموزش سینه به سینه قطعاً اثرگذاری بهتری خواهد داشت.

برش

هنرمندی دیگری که گواهینامه درجه یک هنری دریافت کرد محمد سعید شریفیان بود. او هنگام دریافت این جایزه ضمن تشکر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین انجمن موسیقی ایران گفت: «سال‌ها پیش با آقای فریدون ناصری که رهبر ارکستر سمفونیک بودند، صحبت کردم و از آنجایی که ایشان موسیقی محلی نیز دوست داشت، پیشنهاد کردم مجموعه‌ای از موسیقی‌های محلی در حدود سه دقیقه بسازیم. این کار را انجام دادیم و اتفاقاً از این قطعات بسیار استقبال شد.» شریفیان با تأکید بر ضرورت شناخت و آگاهی از تاریخ و فعالیت ارکستر سمفونیک تهران ادامه داد: «طرحی ارائه کردم که آهنگسازان جوان در ارکستر سمفونیک حضور داشته باشند که خوشبختانه این طرح اجرا شد و تأثیر بسزایی نیز داشت. این طرح در ایجاد و تقویت انگیزه جوانان و دانشجویان موسیقی برای تلاش و جدیت به‌منظور حضور در ارکستر مؤثر است و تاکنون ۵۷ قطعه برای ارکستر سمفونیک توسط آهنگسازان جوان ساخته شده است.»

گروه فرهنگی/ سیدجلال فیاضی مدیرعامل اسبق خبرگزاری جمهوری اسلامی معتقد است کلیات برنامه وزیر پیشنهادی فرهنگ در حوزه رسانه واقع‌گرایانه است و باید ریز شده و همراه با جزئیات در دستور کار قرار بگیرد. فیاضی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، درباره برنامه‌های وزیر پیشنهادی فرهنگ در حوزه رسانه می‌گوید: یکی از موارد مهم این برنامه پاسخگو کردن دستگاه‌های دولتی برای افزایش اعتماد عمومی است. برای این منظور باید شفافیت در اطلاع‌رسانی وجود داشته باشد و رسانه‌ها نیز به‌عنوان نمایندگان افکار عمومی مطالبه گر باشند. مسأله پاسخگویی یک سکه دو رو است. آستانه تحمل دستگاه‌ها و مدیران رده‌های مختلف اجرایی باید بالا برود. معمولاً هر قدر به مدیران رده پایین‌تر می‌رسیم، آستانه تحمل پایین‌تر می‌آید و شاهدیم که انتقاد از وزیر راحت‌تر از انتقاد از یک فرماندار است. او همچنین حمایت از رسانه‌های آزاد و مطالبه‌گر را مهم می‌خواند و معتقد است که در رسانه‌ها نقدها باید حرفه‌ای و به دور از تخریب باشد. مطبوعات و رسانه‌ها به جای پرداختن به شخصیت مسئولان باید به عملکرد آنها بپردازند. مدیرعامل خبرگزاری فرهنگ رضوی تدوین قانون نظام رسانه‌ای و اصلاح قانون مطبوعات را یکی از اولویت‌های جدی وزیر پیشنهادی فرهنگ می‌داند و می‌گوید: قانون نظام رسانه‌ای تا اندازه زیادی آماده شده و با یک بازنگری سریع می‌توانند مراحل تدوین این قانون را بررسی کنند. قانون جامع رسانه‌ای باید این زمینه را فراهم کند که موضوع ورود به عرصه خبرنگاری، صدور مجوز و نظارت بر فعالیت‌های رسانه‌ای توسط خود اهالی رسانه اتفاق بیفتد. همان طور که در نظام پزشکی و نظام مهندسی خود اعضا تصمیم‌گیرنده هستند، اهالی رسانه هم می‌توانند در تصمیم‌ها مشارکت داشته باشند. این موضوع می‌تواند به کاهش تصدیگری دولت کمک و ارتقای کمی و کیفی رسانه‌ها را فراهم کند. فیاضی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به اهمیت بازنگری قانون مطبوعات، روی این موضوع تأکید می‌کند که «قانون مطبوعات سال‌ها پیش نوشته شده و یکی دو بار اصلاح داشته است. پس از گذشت ۴۲ سال از انقلاب قانون مطبوعات حتماً باید متناسب با تحولات رسانه‌ای و نیازهای رسانه‌ای بازنگری شود.»
فیاضی با اشاره به بخشی از برنامه محمدمهدی اسماعیلی وزیر پیشنهادی فرهنگ درباره خروج رسانه‌ها از جناح بندی‌های سیاسی هم این‌گونه توضیح می‌دهد: متأسفانه در کشورمان حزب بالغ سیاسی فراگیر نداریم. برخی رسانه‌ها در خلأ احزاب، کارکرد حزبی یافته‌اند و جایگزین احزاب سیاسی شده‌اند که این اتفاق مطلوبی نیست. اگر رسانه‌ای ارگان یک حزب است باید شفاف اعلام کند. دیگر رسانه‌ها نیز باید از کارکردهای حزبی فاصله بگیرند و به سمت کارکردهای حرفه‌ای رسانه‌ای پیش بروند. این فعال رسانه‌ای در تحلیل دیگر محورهای برنامه‌های گزینه پیشنهادی تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم به این موضوع اشاره می‌کند که اسماعیلی در برنامه‌هایش به تقویت زیرساخت‌ها و یارانه‌های مطبوعاتی اشاره کرده‌ و در این زمینه موضوع اقتصاد رسانه باید مورد توجه قرار گیرد و البته صاحبنظران رسانه‌ای باید بررسی کنند که چرا در کشور ما رسانه‌ها در سبد زندگی مردم قرار نمی‌گیرند، اقتصاد مطبوعات ما بخوبی نمی‌چرخد و مطبوعات نیاز به یارانه‌های دولتی دارند. فیاضی با اشاره به یکی از محورهای این برنامه با موضوع دیپلماسی رسانه‌ای و ارتباطات منطقه‌ای و بین‌المللی هم می‌گوید: متأسفانه در حوزه رسانه‌های مکتوب، هنوز آن گونه که باید نتوانسته‌ایم نقش بین‌المللی و منطقه‌ای مؤثری ایفا کنیم. حضور و تأثیر منطقه‌ای و دیپلماسی رسانه‌ای و عمومی بسیار اهمیت دارد. باید روزنامه نگاران و خبرنگارانی تربیت کنیم که در سطح بین‌المللی حضور داشته باشند.