مهسا قوی قلب
خبرنگار
ویروس کرونا، این عامل نامرئی و موحش بیماری همچنان در کشور در حال پیشتازی است و آمارها هر روز نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند، اما در میان بحرانی که با آن مواجه هستیم، بحث واکسیناسیون هم شدت پیدا کرده و پایگاه‌های تزریق واکسن در سراسر کشور افزایش یافته‌اند، حالا دوز دومی‌ها هم کم‌کم در حال دریافت واکسن هستند، این برنامه در حالی انجام می‌شود که برخی مراکز واکسیناسیون تجمیعی به دلیل نبود مدیریت و برنامه‌ریزی درست و منطقی با چنان ازدحامی روبه‌رو می‌شوند که خود به محلی برای انتشار ویروس کرونا تبدیل می‌شوند. به تازگی با اعلام نوبت رانندگان تپسی و اسنپ و مراجعه آنها به یک مجتمع تجاری بزرگ در غرب تهران و حضورشان  در صف‌های عریض و طویل و طولانی، سایه ابتلاء و بیماری را می‌توان به چشم دید. مردمی که برای فرار از بیماری هجوم آورده بودند، صفی کیلومتری برای تزریق واکسن ایجاد کردند که خود به گردابی برای شیوع بیماری کووید۱۹ تبدیل شد. در میان افراد سالمند  یا جوانانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، حالا افراد جوان‌تر که رانندگان اسنپ و تپسی نیز هستند، به چشم می‌خورند. از ابتدای شیوع بیماری کووید۱۹، همواره متخصصان هشدار می‌دهند که یکی از دلایل افزایش ابتلا و مرگ‌و‌میر ناشی از این بیماری می‌تواند حضور در اجتماعات و مراکز شلوغ بویژه سرپوشیده باشد، از این‌رو تنها پس از چند ماه از شیوع بیماری، متخصصان علوم پزشکی و بهداشت ،همچنین کارشناسان ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا در ارائه پروتکل‌های بهداشتی همواره مردم را از حضور در اجتماعات و مراکز شلوغ و پرجمعیت منع می‌کردند، اما حالا مراکز واکسیناسیون و پایگاه‌های اعلامی برای تزریق واکسن که در بیشتر موارد هم سرپوشیده هستند، خود به یکی از محل‌های ابتلا به بیماری کووید۱۹ تبدیل شده‌اند.
ساعت‌ها انتظار برای تزریق واکسن کرونا!
خشایار، متولد سال ۶۸ یک راننده اسنپ است و پس از ۶ ساعت معطلی، کلافه و خسته به «ایران» می‌گوید: «چون راننده اسنپ بودم پیامک آمد، من هم ثبت‌نام و مراجعه کردم، مردم یک صف کیلومتری بستند، حدوداً ۵ سری هم پیامک گوشی و کارت ملی را چک می‌کردند تا جعلی نباشد، در نهایت هم قبل از تزریق باز هم چک می‌کنند، تعداد افراد در صف به صورت فجیعی زیاد است، بعد از ساعت‌ها معطلی و ورود به ساختمان و رد کردن صف چند کیلومتری تازه متوجه شدم که ۴ هزار نفر در نوبت تزریق هستند، دقیقاً ۶ ساعت معطل شدم، وقتی نوبت ۴ هزارم بودم، راحت ۸ هزار نفر در ساختمان حضور داشتند. هر دوره هم ۵۰ نفر اسم صدا می‌کنند، تزریق هم در دو صف مجزا انجام می‌شود.»
مهدی، هم راننده اسنپ دیگری است که برای تزریق آمده، از او سؤال می‌کنم، چرا این مرکز را انتخاب کردی؟ مهدی در پاسخ می‌گوید که به دلیل ترس از اینکه نتواند واکسن خوب با برند معتبری بگیرد، اولین جایی که در سامانه به او پیشنهاد شده انتخاب کرده است، مهدی هم چیزی در حدود ۴ ساعت منتظر مانده بود، اما به دلیل خستگی ترجیح داد تا فردای آن روز دوباره مراجعه کند، ولی روز بعد هم بعد از اینکه دو ساعت در صف ایستاده بود، اعلام کردند که به دلیل ازدحام و شلوغی زیاد، دیگر به رانندگان اسنپ و تپسی واکسن تعلق نمی‌گیرد و باید از محل خارج شوند. علیرضا هم در طبقه پایین روی صندلی خسته و درمانده نشسته، سراغش می‌روم و می‌پرسم: «راننده اسنپ هستی؟» علیرضا آهی می‌کشد و می‌گوید: «امروز سه ساعت در صف ایستادم، حدود دو هفته است که ثبت نام کردم و زودتر از ساعتی که اعلام شده بود در محل حاضر شدم، اما در نهایت با بلندگو اعلام کردند که تزریق برای رانندگان انجام نمی‌شود و باید منتظر پیامک بمانیم تا مرکز دیگری را معرفی کنند. اگر قرار باشد، باز هم تا این حد در صف‌های طولانی معطل شوم، ترجیح می‌دهم قید واکسن زدن را بزنم، هر چند شغل ما هم آسیب‌پذیر است و هر روز در حال جابه‌جایی مسافران زیادی هستیم، خیلی وقت‌ها ترجیح می‌دهم، اگر مبدأ یا مقصد بیمارستان باشد، مسافر نگیرم، شاید خیلی مسافرها مبتلا باشند، سوار شوند و ما را هم در معرض بیماری قرار دهند، من با پدر و مادرم زندگی می‌کنم، بیشتر به فکر آنها هستم که خدای نکرده بیماری را با خود به خانه نبرم، عاجزانه از مسئولان تقاضا دارم که با برنامه‌ریزی درست، مراکز را شلوغ نکنند تا مردم مجبور نشوند، ساعت‌ها برای تزریق واکسن منتظر بمانند، همین صف‌های طولانی، می‌تواند باعث انتقال سریع بیماری شود، حالا هم که می‌گویند نوع دلتای کرونا حتی در هوای آزاد هم قابل انتقال است.»
تداخل دوز دوم سالمندان با تازه واکسن زده‌ها
خانم میانسالی که تازه واکسن گرفته به ما می‌گوید که در مجموع سه ساعت مجبور شده در صف منتظر بماند تا واکسن بگیرد، از او می‌پرسم چرا به این مرکز با توجه به شلوغی مراجعه کردید، او در پاسخ می‌گوید: «دوز دوم را باید می‌زدم و مجبور بودم به همین مرکز مراجعه کنم. دوز دوم را باید در همان مرکزی بزنی که دوز اول را تزریق کرده‌ای.»
متأسفانه یکی از دلایل شلوغی صف‌های واکسن در این مراکز مراجعه افرادی است که برای دریافت دوز دوم واکسن حضور دارند و از آنجایی که انتخاب دیگری برای تزریق در سایر مراکز ندارند، مجبورند با وجود کهولت سن در صف‌های طولانی منتظر بمانند. آقای محمدی با شکایت از اینکه در ساعت ۹ صبح در سامانه به او وقت داده شده به «ایران» می‌گوید: «از موعد مقرر هم یک ساعت زودتر مراجعه کردم، اما هنگام مراجعه متوجه شدم که ۲ هزار نفر در نوبت هستند و شماره‌ای که به من تعلق داشته ۳۶۰۰ بوده، بعد از سه ساعت معطلی توانستم واکسن را تزریق کنم.»
خانم مسنی که دست فرزندش را گرفته و آهسته آهسته در حال خروج از محل تزریق واکسن است، دوز دوم سینوفارم را دریافت کرده و با خستگی و هن و هن کنان از صف طولانی تزریق، شاکی است و پیشنهاد می‌دهد که مسئولان بهتر است فکری به حال واکسن افراد سالمند کنند و حداقل صف دوز دومی‌ها را از سایرین جدا کنند، ما طاقت این همه معطلی  نداریم، از من که گذشت حداقل از این به بعد بهتر است برای سایرین شرایط بهتر شود.
نگرانی گروه‌های پرخطر برای تزریق واکسن در مراکز شلوغ
جوانی در صف ایستاده که مبتلا به بیماری خاص است، او درباره ازدحام و طولانی بودن صف‌ها به «ایران» می‌گوید که هنگام تزریق دوز اول اصلاً معطل نشدم و به محض ورود به مرکز، واکسن را تزریق کردند، اما امروز با مراجعه برای تزریق دوز دوم از دیدن این همه شلوغی متعجب شدم. به نظرم مسئولان بهداشت و درمان باید برای گروه‌های پرخطر تدابیر بهتری بیندیشند زیرا این مراکز با این همه جمعیت کانون شیوع کرونا می‌شود و همین مسأله علاوه بر اینکه نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند باعث می‌شود تمام زحمات و پیشگیری‌ها به‌راحتی بر باد رود. در شهری مثل تهران که فضاهای ورزشی و حتی مدارس و... وجود دارد چرا برای واکسیناسیون به خدمت گرفته نمی‌شوند.
در ساعات پایانی عصر و با امتناع از تزریق واکسن به رانندگان اسنپ و تپسی، کم کم از ازدحام جمعیت کم شده اما هنوز به حدی شلوغ است که بتوان ترس از انتقال و شیوع بیشتر بیماری را داشت، البته همه مراکز تزریق واکسن چنین مشکلاتی ندارند و در خیلی از مراکز، می‌توان در کمتر از نیم ساعت واکسن گرفت، با این همه حتی یک مرکز شلوغ و با ازدحام بالا می‌تواند جان خیلی از شهروندان را با خطرات جدی ناشی از ابتلا به بیماری تهدید کند و سبب انتشار و پراکندگی بیشتر کرونا شود. قطعاً با مدیریت و رصد مراکز در اعلام نوبت‌ها می‌توان در بازه زمانی کوتاهی این مشکل را برطرف کرد.

دکتر حسین کرمانپور
رئیس بخش اورژانس بیمارستان سینا
هفته قبل در تاریخ ۲۴ مرداد نامه‌ای از سوی سرپرست مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات خطاب به سعید نمکی، وزیر بهداشت صادر شد که ورای آن‌که این آمار با چه تحلیلی منتشر شد اما واجد اطلاعات جدیدی بود که به نظر می‌رسید به‌جای مردود دانستن آن می‌بایست مورد بررسی بیشتر و‌ البته برنامه‌ریزی قرار می‌گرفت.اول: آمار افرادی که بین دو دوز واکسیناسیون یا پس از دو دوز به کرونا مبتلا شدنددوم: آمار مرگ‌و‌میر افراد بین دو دوز یا پس از دو دوز واکسیناسیون کرونادر نگاه اول این آمار بشدت نگران کننده و دهشتناک بود و چرایی‌های زیادی را در ذهن‌های کنجکاو فرو می‌نشاند اما با کمی مداقه به چند نکته مهم دست می‌یافتیم:
۱- ابتلا شدن بخش زیادی از افراد بین دو دوز واکسیناسیون به کرونا، مؤید واقعی دو مؤلفه خاص است:الف- یک باور اشتباه در بین افراد واکسینه شده که گویا بعد از واکسیناسیون روئین تن شده و دیگر کرونا نمی‌گیرند! لذا دستورالعمل‌ها را زیر پا گذاشته و طبیعی است که مبتلا شده‌اند. ب- ازدحام زیاد ماه‌های اول مردم در مراکز واکسن‌زنی که اغلب مراجعان سن بالایی هم داشتند، اشتباه استراتژیک بود. از آمار مندرج در گزارش فوق‌الذکر، به‌راحتی می‌توان فهمید بسیاری از افراد در همان ازدحام آلوده شده و واکسن عملاً هیچ فایده‌ای برای آنها نداشته است و یا در ازدحام دوز دوم هم به همین روال آلودگی ایجاد شده است. همین‌جا به علاقه‌مندان توصیه می‌کنم به آماری که همزمان از افراد واکسینه شده در جامعه پزشکی در باب عوارض واکسن جمع‌آوری شده‌ است رجوع کنند. جامعه پزشکی نه تنها ازدحام نداشت بلکه در اغلب موارد با واکسیناسیون دو دوز همچنان به مراعات خود ادامه داد و تا این لحظه آمار ابتلا و مرگ بین دو دوز و پس از دو دوز کم است. جالب است بدانیم جامعه پزشکی دو طیف سنی بالای ۵۰ و زیر 50 را تقریباً در کوتاه مدت واکسینه کرد و ایرادی را که به آمار گزارش پیشگفت وارد است ندارد. ایرادی که به روشنی به گزارش می‌گیرند این است که آمار تا همه سنین را در بر نگیرد قابل تأسی نیست.
۲- هشدار واقعی دیگری که این آمار در بردارد، واکسیناسیون بطئی و فرساینده کشوری است. طبق مقالات موجود، واکسیناسیون زمانی مؤثرتر از همیشه است که در بازه زمانی کوتاه حجم زیادی را دربر‌گیرد. گزارش مربوطه زمانی منتشر شد که اگر چه هشدار عالی به مجریان می‌دهد اما جمعیت واکسینه شده کل کشور هنوز چیزی حول و حوش ۷ درصد است و پیش‌بینی می‌شود زمانی که ایران به 10 درصد واکسیناسیون برسد، کسانی که روزهای اول واکسینه شده‌اند به دلیل مطول شدن زمان، نیاز به واکسیناسیون مجدد یا دوز بوستر و یادآور داشته باشند.
۳- و اما یک نکته مهم هم نباید از دید برنامه‌ریزان دور بماند. واکسن‌های کرونا، اعم از ایرانی و خارجی شدیداً نسبت به رعایت نشدن چرخه سرد شکننده و آسیب‌پذیرند. نظارت دقیق بر این فرایند اوجب واجبات است.

مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) خبر داد
افزایش ۲.۵ برابری فوتی‌های کرونایی بهشت زهرا

مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) با بیان اینکه از آغاز پاندمی سهم بهشت زهرا(س) ۴۰ درصد از کل متوفیان کرونایی کشور بوده است، گفت: در پیک پنجم شاهد تفاوت معناداری هستیم به شکلی که فوتی‌ها ۲.۵ درصد افزایش داشته و عدد ۲۱۶فوتی در روز را تجربه کردیم و ظرف ۱۸ ماه گذشته بهشت زهرا ۴۰هزار نفر را پذیرش کرده است.سعید خال به ایسنا گفت: در طول ۲۵ سال حضورم در بهشت زهرا شرایط فعلی بی‌سابقه بوده و حتی در دوران دفاع مقدس هم چنین شرایطی را شاهد نبودیم.
وی با بیان اینکه تصور نمی‌کردیم روزی متوفیان شهر تهران به عدد ٤٠٠ برسد، گفت: در پیک پنجم فشار مضاعفی روی پرسنل بهشت زهرا وارد شده به شکلی که بچه‌های ما به‌صورت سه شیفت مشغول کار هستند و روزهای سختی را سپری می‌کنند.
وی با مقایسه پیک‌های قبلی کرونا با پیک پنجم گفت: در موج اول در دوم اسفندماه با یک فوتی و در اوج آن با ۱۱۹ فوتی روبه‌رو بودیم در موج دوم ۹ اردیبهشت سال ۱۳۹۹ با ۹ فوتی شروع و در اوج به ۱۱۶ فوتی رسید؛ در موج سوم ۱۷ شهریور ۹۹ با ۴۱ فوتی شروع و در اوج به ۱۷۳ فوتی رسید.وی تأکید کرد: در موج چهارم در ۲۸ اسفند ۹۹ با ۹ فوتی شروع و در اوج به ۱۵۶ فوتی رسید و در موج پنجم که ۱۳ تیرماه سال‌جاری با ۵۵ متوفی شروع شده، در اوج به ۲۱۶ متوفی رسیده و روزهای ملتهب همچنان ادامه دارد.

۵۴۴ فوتی جدید کرونا در کشور

بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، متأسفانه از ظهر جمعه 29 مرداد تا ظهر 30 مرداد ماه ۵۴۴ بیمار کووید۱۹ در کشور جان خود را به‌دلیل این بیماری از دست دادند و در همین بازه زمانی ۲۴هزار و ۱۷۹ بیمار جدید نیز شناسایی شد که سه هزار و ۶۶۶ نفر از آنها بستری شدند. همچنین مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۴ میلیون و ۶۴۰ هزار و ۶۹۵ نفر رسید. تا کنون ۱۶ میلیون و ۴۷۶ هزار و ۲۵۷ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۵ میلیون و ۵۳۱ هزار و ۲۵۷ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۲۲ میلیون و ۷ هزار و ۵۱۴ دوز رسید.افراد واجد شرایط برای تزریق واکسن حتماً در سامانه salamat.gov.ir ثبت‌نام کنند. متأسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۵۴۴ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری به ۱۰۱ هزار و ۳۵۴ نفر رسید.در حال حاضر ۳۵۹ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۵۹ شهر در وضعیت نارنجی، ۳۰ شهر در وضعیت زرد قرار دارند.