امام علی(ع)
انسان زیرک از هرچیزی پندی میآموزد.
غررالحکم، ح ۷۳۳۸
مهدی فیروزان: افزایش بودجه طرح تابستانه مزایای خوبی برای نشر دارد
افزایش بودجه طرح تابستانه ۱۴۰۰ قابل تقدیر است و مزایای خوبی برای صنعت نشر دربر دارد. همیشه اعتقاد داشتم وظیفه اصلی برای نظام ما که مدرسه و دانشگاه را در اختیار دارد افزایش کتابخوان است، یعنی فربه کردن تقاضا نه فربه کردن عرضه. ما باید تابع سنت عرضه و تقاضا باشیم و اجرای طرحهای فصلی فروش کتاب مثل «تابستانه کتاب» به معنای تقویت تقاضا است و بهنظرم یکی از درستترین کارهایی است که اجرا میشود. کتابخوانها با کمک این طرح تسهیلات و اعتبارات بیشتری پیدا میکنند تا بتوانند به کتابهای خود راحتتر و ارزانتر دست پیدا کنند.
مدیرعامل «شهرکتاب» از افزایش بودجه طرح تابستانه ۱۴۰۰ سخن گفت.
عادت به دیدن و رفتن کنسرتهای موسیقی
داوود آزاد
خواننده، نوازنده و آهنگساز موسیقی ایران
یکی از مهمترین اتفاقات هنری برگزاری کنسرتهای موسیقی است که طی یک سال اخیر برگزار نشده است و عدم برگزاری آن موجب خواهد شد مردم ازفضای کنسرتهای موسیقی فاصله بگیرند و به آن عادت کنند و شاید هم ادامه این روند برای مردم شک و شبهه ایجاد کند که چرا سالنهای سینما و تئاتر باز است و اجراها به روال خود در حال برگزاری است اما همچنان سالنهای کنسرت بسته است و هیچ اجرای حضوری برپا نیست! نکته دیگر اینکه ادامه این تعطیلیها در بازگشت کنسرتها به حالت طبیعی زمان برخواهد بود.
اما با وجود این، راهحلهای بسیاری وجود دارد مانند برگزاری کنسرتهای خیابانی یا اجرای کنسرت در فضاهای بازآن هم در شرایط حال حاضر که در فصل تابستان قرار داریم و میتوان در شبهای این فصل با رعایت دستورالعملهای بهداشتی و فاصلههای فیزیکی اقدام به برگزاری کنسرت در فضای باز کرد.
نکته دیگر اینکه همه میدانیم در مدتزمانی که کرونا آمده و شیوع پیدا کرده موجب شده ضربه اقتصادی بسیار بزرگی بر پیکره فرهنگ و هنر وارد شود بویژه حوزه موسیقی که شرایط اجرایی شدن برنامههای آن متفاوت با حوزههای سینما و تئاتر است. خود من به شخصه بعد از 25 سال تدریس موسیقی حدوداً 10 سالی است که فعالیت در زمینه آموزش موسیقی را کنار گذاشتهام، اوضاع تولید و انتشار آلبومهای موسیقی هم که کاملاً مشخص است و دسترسی آسان به فضای مجازی و دانلودهای غیر مجاز موجب شده هنرمندان انگیزهای در تولید آلبوم نداشته باشند و حتی هزینهای که صرف تولید آن میشود برگشت مالی ندارد به همین سبب تنها درآمد زندگیام برگزاری کنسرت بود که متأسفانه در این مدت زمان همه برنامهها متوقف شده است و به نظر من به غیر از برنامهگذاران، مسئولان نیز باید حمایت دولتی داشته باشند و وضعیت هنرمندان موسیقی را بررسی کنند ببینند آیا در این مدت زمان درآمدی داشتهاند یا خیر. کنسرتهای آنلاین هم که از نامش مشخص است اجرای در فضای مجازی آن ارتباطی با مخاطب ندارد.
البته به من هم پیشنهاد شد اما قطعاً اجرا در فضای مجازی لذتی را که با حضور مخاطبان خواهد داشت ندارد و اعتقادم این است کنسرت باید بهصورت زنده و با حضور مخاطب برگزار شود و من هم از انجام این کار سرباز زدم و مسلماً برگشت مالی آن هم مانند کنسرتهای زنده نیست و همانطور که پیشتر اشاره کردم میتوانیم این مشکلات را با اجرا در فضای باز برطرف کنیم ولی متأسفانه اتفاقی در این زمینه صورت نگرفته و باید تلاش کنیم مردم به ندیدن کنسرت عادت نکنند البته شاید هم با عطش بیشتری منتظر اجراهای زنده موسیقی باشند اما باید شرایطی فراهم شود تا در کنار آرامش مردم به دور از نگرانی از ابتلا به بیماری، کنسرتهای موسیقی را به سالنها بازگردانیم.
اجراهای نامتعارف را دریابیم
مصطفی مرادیان
طراح صحنه
کسی فکرش را هم نمیکرد که کرونا در کمتر از چندماه به کلیدیترین واژه جهان بدل شود و زیستی دیگرگونه را بر جهانیان تحمیل کند. تعطیلی مداوم، بسیاری از شغلها را خاموش کرد و بر برخی از شغلها تأثیر مثبت گذاشت! جامعه هنر و هنرمندان در تأثیر از این رویدادها به خاموشی غریبی فرو رفتند و در میان آنها به تئاتر، بواسطه حضوری و جمعی بودنش ضربهای مهلک وارد شد.
برای مثال تماشاخانهها را بدون هیچ استدلال قابل قبولی باز میکنند و کافی است کمی از اجرای گروهها بگذرد تا دوباره تعطیلی رسمی آنها اعلام شود و این سبب تضعیف روحیه اجراگران و خسارتهای مالی برای هنرمندان این حرفه میشود. اما اگر کمی دایره جغرافیایمان را وسعت دهیم و به ایران و تئاترش اکتفا نکنیم خواهیم دید که تئاتر جهان و هنرمندانش به ناچار به شکلهای گوناگونی از اجرا روی آوردهاند و اگر بخواهیم برای آن نامی بگذاریم «اجراهای نامتعارف» قابل تأمل و تا حدودی جامع خواهد بود. اما باید توجه داشت برخی از هنرمندان بر این باورند که اجرای تئاتر بدون حضور مستقیم تماشاگر، تئاتر نخواهد بود و در دسته هنرهای دیگر جای میگیرد و دامن زدن به اجراهایی از این دست سبب تضعیف تئاتر خواهد شد.
این امر ممکن است در کوتاه مدت درست باشد اما در نگاه تاریخی، تئاتر پیوسته با چالشهایی از این دست روبهرو بوده است. برای مثال با کشف و پیشرفت صنعت سینما هنرمندان تئاتر بر آن بودند که تئاتر به مرگ خود نزدیک میشود اما با گذشت سالها متوجه شدند که سینما نه تنها بر تئاتر تأثیر منفی نگذاشته است بلکه زمینه را برای تأثیر و تأثر هر یک بر دیگری فراهم کرده است. با این حال دیگرگونههای اجرا که عموماً با استفاده از شبکه جهانی اینترنت به اجرا در میآیند بزودی مسیری شفاف و با مانیفستهای دقیق هنری پیدا خواهند کرد و این هنر به رویدادی بدیع از دل تئاتر و هنرمندان آن تبدیل خواهد شد.
توفیقی که «اجبار» آغازگاه آن بوده است. با این توصیف، با حضور کرونا دو راه پیش روی هنرمندان تئاتر وجود دارد نخست آنکه به خاموشی روند و به مطالعه مشغول شوند و یا به ناچار شغلهای دیگری پیشه کنند و یا خود را با شرایط وفق دهند و از درون وقایع حاضر شکلهای مختلفی از دیگرگونههای اجرا را تجربه کنند. بدیهی است که مشکلاتی بر سر راه تولید و انتشار این گونههای اجرایی قرار دارد که در این خصوص علاوه بر هنرمندان، مرکز هنرهای نمایشی و به تبع آن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بایستی با یک برنامه و رویکرد دقیق حمایت خود را اعلام کنند. اجراهای نامتعارف به هنرمندان کمک خواهد تا علاوه بر کسب تجربه جدید، از محیط حرفهای کار خود فاصله نگیرند و تجربههایی از تعامل سایر هنرها با یکدیگر به دست آورند.
جهان معاصر سرشار از تلاطم است و ما در جهانی هستیم که سبک و جریانهای هنری جدید در هر شرایطی سر بر میآورند تا همزمان با تکنولوژی و وضعیت جوامع پیش روند و تولید محتوا کنند. باید توجه داشت که همهگیری کرونا، به ناچار انسان و اجتماع را با دغدغههای یکسانی روبهرو کرده است و فعالیت و تولید محتوای هنری در این شرایط میتواند در قالب هنری جهانی به نمایش در آید و مخاطبان آن فراتر از مرزها روند. با این حال مقاومت در برابر اجراهای نامتعارف راه به جایی نخواهد برد و بهتر است اجراهای نامتعارف را دریابیم!
هنرمندانی که کرونا از ما گرفت
مرگ تدریجی یک جهان رؤیا
رضا صائمی
منتقد
فقط به این نامها نگاه نکنید: خسرو سینایی، پرویز پورحسینی، اکبر عالمی، کامبوزیا پرتوی، چنگیز جلیلوند، کریم اکبری مبارکه، حجتالله نجفپور، داریوش سالاری، خسروپایاب، همایون رضا عطاردی، علیرضا راهب، علی انصاریان و....نامهای معتبر و افراد صاحبنام در حوزههای مختلف هنری که آنها را در یک سال و اندی گذشته بهدلیل کرونا از دست دادیم. اگرچه غم از دست دادن عزیزان در هرجای دنیا سخت و طاقت فرسا است و خسرانی برای جامعه محسوب میشود، اما از دست دادن آنهایی که سرمایه فکری و فرهنگی یک جامعه محسوب میشوند، این خسران را دوچندان میکند. اهل هنر و ادب که عمری را در راه آموختن صرف کردهاند و میوه آموختههای خود را در اختیار جامعه میگذارند، از این دست هستند؛ افرادی که قهر کرونا نسلها را از ثمره تلاشهایشان محروم میکند. بدون شک جان هر انسانی عزیز است و از دست رفتن هر انسانی میتواند یک خسران بزرگ دستکم برای خانوادهاش باشد اما هنرمندان به خانواده بزرگتری تعلق دارند و با مرگ آنها هم تعداد بیشتری از آدم ها و حتی آن هنر ممکن است یتیم شود. نقش برخی از هنرمندان در حوزهای که کار میکنند و تأثیرگذاری و جریانسازی آنها بر حرفه خود به حدی است که گاهی مرگ آنها موجب توقف یا اختلال در فرایند و روند آن حرفه و هنر میشود.
مرگهایی که جای خالی عمیق و عظیمی برجای میگذارد و گاه جبرانش را بسیار سخت و دشوار. در گذشته اغلب هنرمندان به سن کهولت میرسیدند یا گاهی مثل پوپک گلدره بر اثر تصادف جان خود را از دست میدادند اما کرونا بسیاری از هنرمندان جوان و میانسال را هم از ما گرفت؛ هنرمندانی که به جز غم فقدانشان، هنری که در آن مشغول بودند را هم سوگوار کرده و گاه به تراژدی غیرقابل جبرانی بدل کرد. در این میان البته برخی علل دیگر که آن هم ریشه در یک بیماری داشت موجب مرگ برخی از هنرمندان شد مثل سیروس گرجستانی و ماه چهره خلیلی.
فارغ از خسارات ناشی از مرگ و میر هنرمندان، کرونا فرایند تولید اثر هنری و کار هنرمندانه را هم دچار مشکل و اختلال کرد و گزافه نیست که بگوییم در هیچ دورهای از تاریخ هنر در رشتههای مختلف بویژه هنرهای جمعی مثل سینما چنین وضعیت بغرنجی را تجربه نکرده بودیم. در واقع در کنار مرگ و از دست دادنها باید خود بیماری و عوارض و پیامدهای مخرب آن بر هنرمندان و البته بیکاری و تهدید شدن اوضاع معیشتی آنها را هم اضافه کرد تا تصویر دقیق تری از تراژدی کرونا به دست داد. متأسفانه در یک سال و اندی گذشته هنر و هنرمندان قربانی این ویروس وحشی شدند و مصیبتهای بزرگی را برای جامعه هنری و مردم ایران که همیشه هنردوست بودند، رقم زدند. سرمایههای هنری و فرهنگی و اجتماعی که در یک مسیر دشوار حاصل شده گاه با چند روز ابتلا و درگیری با این بیماری از دست رفتند. با این همه باز همین هنر و هنرمندان هستند که میتوانند علی رغم دردمند بودن با تکیه بر هنر خود کمی از رنج جامعه بکاهند. بسیاری از آنها نیز سعی کردند چنین کنند. شاید امروز بیش از هر زمانی به حضور هنر و وجود هنرمندان نیاز داریم که به قول نیچه اگر هنر نبود، واقعیت ما را میکشت!
داستانهای خندهدار زیر آب
تجدید چاپ مجموعه «داستانهای زیرآب» از آثار روت گالوی نشان از محبوبیت این کتابها نزد مخاطبان کودک (با رده سنی 3 تا 5 سال) است. این نویسنده انگلیسی متولد 1973 است و از ابتدا میخواسته که هنرمند بشود، او نگارش مجموعه «داستانهای زیر آب» را از سال ۲۰۰۱ میلادی آغاز کرده و تا حالا هفت جلد از این مجموعه منتشر کرده است که چهار عنوان «ماهی بیقرار»، «هشت پای گیگیلی»، «کوسه خندان» و «خرچنگ دستوپا چلفتی» از سوی کتابهای چ (کتابهای کودک نشر چشمه) با ترجمه علی مولوی منتشر شده است.
نکته مهم این داستانها این است که این بار داستانها در دنیای زیر آب روایت میشود. سفر دریایی به مخاطبان کودک دنیای رنگارنگ، پراز هیجان، طنز و البته آموزنده را نشان میدهد. این کتابها داستانهای سادهای دارند. مثلاً در کتاب «هشت پای گیگیلی» هشتپای مهربانی است که هشت بازوی چرخان و پیچ واپیچ دارد و عاشق این است که همه را قلقلک بدهد، اما این کارش بدون مشکل نیست؛ روندی که در داستان با روایتی جذاب مطرح میشود که در آخر مخاطب کودک خود را به این نتیجه میرساند که برای انجام کارها باید اجازه گرفت و هرکس استعدادهایی دارد و بهتر است آنها را پیدا کند. یا در داستان«کوسه خنـــــــــدان»، او خندانتـــــــــرین، خوشتیپترین، مهــــربانترین، گندهترین و پردندانترین ماهی اقیانوس است. با اینکه دوست دارد باهمه دوست شود اما لبخند او همه را فراری میدهد. اما روزی این دندان به کمک او و دوستان زیر دریاییاش میآیند. داستانها روایت ساده و طنزی دارد که علاوه براینکه کودکان را به کتاب علاقهمند میکند باعث میشود که نکات مهمی را بیاموزد. روت گالوی جایزه کتاب پورسموث 2004 و جایزه کتاب کودکان ناتینگهام 2005 را برده است.
داستانهای زیر آب
نویسنده: روت گالوی
مترجم: علی مولوی
این روزها المپیک ژاپن در حال برگزاری است. بد نیست که این روزها به خبرگزاری ایلنا سر بزنیم و تصاویری از موزه المپیک ایران ببینیم. هدف اصلی موزه، حفاظت و صیانت از میراث ورزش ایران است، همچنین ارائه خدمات آموزشی و فرهنگی و انتقال مفاهیم و آموزه هایی چون آیین جوانمردی و آیین المپیزم، پویایی، خلاقیت و تداوم پارالمپیک شعار (روح در حرکت) از اهداف دیگر این موزه است.
سالروز درگذشت خسرو سینایی که به دلیل کرونا از میان ما رفت، باعث شد که هنرمندان از او بگویند. از طرف دیگر خبرهای ناراحت کننده از وضعیت ارشا اقدسی هم با پست دعای هنرمندان همراه شد.
یادی برای فیلمساز دانا
فرح اصولی، نقاش معاصر ایرانی عکسی از سنگ مزار همسرش خسرو سینایی منتشر کرده است. عکسی که یادآور سالروز درگذشت این هنرمند بود. او در پست دیگری که منتشر کرد، عکسی از جوانیهای خسرو سینایی منتشر کرد که یادآور سال 1345 و دوران دانشجویی او در وین اتریش بود. حمید فرخنژاد بازیگری که با فیلم «عروس آتش» این کارگردان به شهرت رسید، در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «آقا جانم امروز یکساله که رفتی، خیلی دلتنگتونم، چقد جاتون خالیه»، هنگامه قاضیانی هم در پستی درباره کارگردان «یار درخانه» نوشت: «پدر معنوی ما بودین. آخرین جلسهای که در دفتر داشتیم، برای نقشی که قرار بود در فیلم زیباتان داشته باشم. حرف زدید، چقدر شوق داشتید، چقدر میشد هر ثانیه از شما آموخت و چقدر زود رفتید و ما یتیمان فرهنگ را تنها گذاشتید. خسرو سینایی یک فیلمساز نبود، کهکشان علم بود.» حبیب رضایی هم نوشت: «باورکردنی نیست یکسال گذشت... یادتون گرم و سبز استاد خسرو سینایی.» صفحه اینستاگرام مؤسسه گنجینه هزار افسان به مدیریت علیرضا عالم نژاد فیلمی از آکاردئون نوازی این کارگردان، فیلمنامهنویس، شاعر، نوازنده و آهنگساز منتشر کرد.
چهرهها
سیامک صفری بازیگر تئاتر و سینما هم خبر از رونمایی از پوستر نمایش «اُلافِرآرنادزْ» به نویسندگی و کارگردانی امیرحسین جوانی و با اجرای امیر محمد رفیعخواه داده است.
این اجرا 15 مرداد در عمارت نوفل لوشاتو برگزار میشود و صفری که در این نمایشنامه مشاور پروژه است، خبر داده است که این اجرا در دومین جشنواره مونولوگ دانشجویی افرا با رعایت تمامی پروتکلهای بهداشتی در حین اجرا برگزار میشود.
گفتنی است که اُلافِرآرنادزْ نام یک موسیقیدان ایرلندی است.
احسان کرمی که در نمایش «لاموزیکا» به کارگردانی الهام پاوهنژاد بازی دارد، خبر داده است که به دلیل کرونا اجرای این نمایش متوقف شده است: «با توجه به شیوع گسترده بیماری کرونا و اینکه هر روز شاهد ابتلای گسترده و از دست رفتن بسیاری از عزیزانمان هستیم و در راستای وظیفه اجتماعی و انسانی که هر یک از ما به سهم خودمان موظف به انجام آن هستیم، گروه نمایش لاموزیکا اعلام میکند علیرغم استقبال بی نظیر مخاطبین و با توجه به تعهد گروه به اجرا تا تاریخ ۱۵ مرداد این نمایش اجرای خود را در آن تاریخ به پایان خواهد رساند و ادامه آن را به زمانی موکول میکند که آرامش نسبی بر شرایط کشور حاکم شود.»
دعا برای مرد سخت
خبر درگذشت ارشا اقدسی خیلی زود تکذیب شد و این خبر تبدیل شد به دعا برای این بدلکار ایرانی که این روزها برای زندگی میجنگد. امیر آقایی با انتشار عکسی از این بازیگر نوشت: «او برای رسالتی که عشق میورزید، برای سینما»، نرگس آبیار با انتشار فیلمی از پشت صحنه فیلمی با حضور اقدسی برای او آرزوی سلامتی کرد. صابر ابر هم با انتشار شعری از نیما یوشیج که به مادرخود نوشته همدردی خود را با این موضوع نشان داد. شبنم مقدمی، ساره بیات، حبیب رضایی، تینا پاکروان، امیرمهدی ژوله و مهرداد خوشبخت برای سلامتی ارشا اقدسی دعا کردند.