زهره افشار
خبرنگار
امسال در بیش از 97 درصد از مساحت کشور بویژه در استان‌های شرقی و جنوبی، میزان بارش نسبت به سال زراعی قبل و میانگین بلند مدت کاهش معنا‌داری داشته و این مسأله باعث شده نه تنها به کشت دیم (که از آب باران آبیاری می‌شود)، آسیب جدی وارد شود بلکه اراضی آبی کشاورزی نیز که با چاه‌ها، قنوات و آب ذخیره شده پشت سدها سیراب می‌شوند دچار کمبود آب شوند. در چنین شرایطی قطعاً مدیریت مصرف آب کشاورزی و مصرف بهینه آب می‌تواند به تثبیت تولید در این بخش کمک کند و این امر میسر نیست مگر اینکه کشاورزان در استان‌های دور و نزدیک از قبل گام‌هایی را در این زمینه برداشته باشند. در حال حاضر کشاورزان ما به ازای یک متر مکعب آب تنها 450 گرم محصول خشک کشاورزی تولید می‌کنند که رقم خوبی برای سال کم آبی مانند امسال نیست.
«رضا سرافرازی» مدیر کل دفتر امور آب وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید: کشاورزان استان‌های خشک کشور مانند یزد، اصفهان، فارس، خراسان جنوبی و خراسان رضوی که عمدتاً با محدودیت آب مواجه بوده‌اند زودتر از دیگر استان‌ها خود را برای مقابله با خشکسالی سازگار کرده‌اند و بهتر توانسته‌اند در مدیریت مصرف آب کشاورزی موفق باشند. در واقع این استان‌ها مانند افرادی هستند که همیشه به زندگی با حقوق ثابت و اندک و محدودیت‌های آن عادت دارند ولی استان‌های پر آبی مانند گیلان و مازندران که همیشه منابع آب در دسترس شان بوده قطعاً طول می‌کشد تا خود را برای زندگی در شرایط کم آبی آماده کنند. وی می‌افزاید: در سال زراعی جاری در همه نقاط کشور بجز در نقاطی از استان تهران با کمبود قابل توجه بارش روبه‌رو بودیم و این مسأله موجب آسیب جدی به کشت دیم در سراسر کشور از جمله گندم دیم شده است. کمبود بارش و پراکنش نامناسب باران در اراضی کشت دیم گندم در جاهایی هم که صددرصد محصول را از بین نبرده موجب شده عملاً برداشت صرفه اقتصادی نداشته باشد و متأسفانه با شرایطی مواجه هستیم که باید برای تأمین نیاز به گندم اقدام به واردات این محصول استراتژیک کنیم. به گفته وی این تغییر اقلیم مختص امسال نیست و قطعاً در سال‌های آتی هم وجود خواهد داشت. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر از 8.5 میلیون هکتار اراضی آبی کشاورزی 2میلیون و 130 هزار هکتار آن به تجهیزات نوین آبیاری تجهیز شده است، تأکید می‌کند: واقعیت این است که استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری می‌تواند مصرف آب را کاهش دهد ولی ما را به مدیریت مصرف آب نمی‌رساند. ما اگر می‌خواهیم به تولید پایدار در شرایط خشکسالی برسیم چاره‌ای جز کنترل مصرف نداریم و به‌نظر من در شرایط فعلی تنها راهکار ما برای مصرف بهینه و مدیریت آب در بخش کشاورزی این است که از کنتور‌های هوشمند برای تحویل آب به کشاورزان بهره ببریم. ما اگر حتی زمینی را مجهز به سیستم آبیاری نوین کنیم و از سوی دیگر هر چقدر کشاورز آب بخواهد به زمین او تحویل بدهیم قطعاً در مدیریت مصرف آب موفق عمل نکرده‌ایم . استان یزد به‌دلیل شوری آب و کیفیت پائین آن امکان توسعه تجهیزات آبیاری در حدی را که ما می‌خواهیم، ندارد ولی می‌بینیم که این استان به‌دلیل درک درست کشاورزان از شرایط خشکسالی و لمس کم آبی نهایت صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی را دارد. سرافرازی خاطرنشان می‌کند که واقعیت این است که خشکسالی فراگیر شده است و با اعتبارات محدود دولتی نمی‌توانیم کارهای شاخصی را که در ذهن داریم برای مدیریت مصرف آب انجام دهیم و لازم است دولت با عزم بیشتری وارد این بخش شود و اولویت دارترین اقدام هم می‌تواند تحویل آب کنترل شده به کشاورزان باشد. در حال حاضر کشاورزان ما با مصرف یک متر مکعب آب تنها 450 گرم ماده خشک تولید می‌کنند در صورتی که باید این میزان را به 2کیلوگرم افزایش دهیم. البته این رقم از چند سال گذشته از 9/. کیلوگرم به 1.4 کیلوگرم رسیده است. مدیر امور آب وزارت کشاورزی تصریح می‌کند: باید تمام تلاش خود را انجام دهیم تا توسعه سطح زیر کشت نه تنها در اراضی باغی بلکه در اراضی زراعی اتفاق نیفتد. از سوی دیگر به‌سمت افزایش بهره‌وری بویژه در استان‌های غربی و شمالی که پیش از این با محدودیت منابع آبی کمتری روبه‌رو بوده‌اند برویم. و در آخر از توسعه کشت گلخانه غافل نشویم. اغلب مزارع خراسان رضوی کم آبیاری می‌شود. خراسان رضوی یکی از استان‌هایی است که در سال‌های گذشته با کمبود شدید آب برای بخش کشاورزی روبه‌رو بوده اما اقدامات انجام شده و همکاری خوب کشاورزان موجب شده این استان عملکرد خوبی در مدیریت منابع آب داشته باشد.
«جعفر جوادی» مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی به «ایران» می‌گوید: مجموع سطح اراضی زراعی و باغی آبی این استان حدود ۷۰۵ هزار هکتار است اما به‌خاطر محدودیت منابع آب اغلب مزارع در شرایط کم آبیاری کشت می‌شوند.
وی تصریح می‌کند: آب موجود و در دسترس بخش کشاورزی استان حدود چهار میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب است. به‌گفته وی مطالعات طرح جامع بهره‌وری آب استان توسط کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی استان از سال 96 آغاز شده است و بهره‌وری آب محصولات کشاورزی استان به تفکیک محصولات زراعی و باغی محاسبه شده است. در این طرح 14برنامه و 64 زیر برنامه در راستای بهینه‌سازی مصرف آب و افزایش بهره‌وری تدوین شده است. این عدد در سال شروع برنامه 1.16 کیلوگرم برمتر مکعب بوده که طی برنامه 10 ساله تا 1405 به 1.88 کیلوگرم بر مترمکعب افزایش می‌یابد.  اجرای سامانه‌های نوین آبیاری، اجرای خطوط انتقال آب، به زراعی محصولات زراعی و باغی، احداث گلخانه‌ها، پوشش دار کردن باغ‌ها و آموزش بهره برداران از جمله برنامه‌های بهینه‌سازی مصرف آب است.
وی می‌افزاید: دراستان خراسان رضوی منابع آبی استان عمدتاً چاه‌های عمیق است. در واقع 87 درصد منابع آبی استان از آب های زیر زمینی و مابقی از آب های سطحی شامل رودخانه ها و چشمه‌ها تأمین می‌شود. از ابتدای شروع طرح توسعه سازه‌های نوین تاکنون بالغ بر 181 هزارهکتار از اراضی استان تحت پوشش قرار گرفته است.

افزایش نگرانی از کاهش جمعیت عشایری استان مرکزی

اراک - مدیرکل امور عشایری استان مرکزی با ابراز نگرانی از کاهش جمعیت خانوارهای عشایری و دام در اختیار آنها  گفت: اکنون ۳۳۰ هزار رأس دام در اختیار عشایر استان است اما با تداوم وضعیت خشکسالی، فقر مراتع، گرانی نهاده‌ها و قیمت پایین دام‌های پرواری ممکن است شرایطی پیش آید که عشایر به فروش دام‌های مولد خود که تولید نسل می‌کنند،  روی بیاورند یا گله‌های خود را به حداقل تعداد برسانند و این نقطه آغازی بر فروپاشی کانون‌های عشایری است و باید با هر راهکار و تدبیری که شده و حمایت از این قشر زحمتکش از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری شود.
علی اکبر منصوری به ایرنا گفت: میانگین خرید تضمینی دام زنده از عشایر از قرار هر کیلوگرم ۴۵ هزار تومان است و در عوض تحویل هر بره به مراکز خرید نیز سه کیلوگرم جو به‌صورت بلاعوض به دامدار تحویل خواهد شد اما مسأله اینجاست که اکنون دلالان دست بالا را دارند و دام‌های عشایر را با قیمت پایین‌تر از خرید تضمینی برای مدت هفت ماه آینده خریداری می‌کنند و در چنین شرایطی برخی از عشایر ناگزیرند با آنها تعامل کنند.
منصوری گفت: نهاده‌هایی که از طریق تعاونی‌های عشایری به دامداران تحویل می‌شود، همه نیازهای آنان را پوشش نمی‌دهد اما در حال رایزنی با سازمان امور عشایری کشور هستیم تا سهمیه مناسبی را برای عشایر استان مرکزی دریافت و بدین ترتیب بخشی از کمبود نهاده را جبران کنیم.

ثبت سیاه‌ترین روز کرونایی در استان سیستان و بلوچستان

زاهدان - رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت: در شبانه‌روز سه‌شنبه 16 نفر در استان سیستان و بلوچستان به‌دلیل ابتلا به کرونا در بیمارستان‌های استان جان خود را از دست دادند که در طی 16 ماه گذشته این میزان سابقه نداشته است.
دکتر سید محمد هاشمی شهری افزود: در 24 ساعت گذشته براساس معیارهای قطعی تشخیصی 830 بیمار جدید مبتلا به کووید 19 در استان شناسایی شده است  و بدین‌ترتیب تعداد موارد مبتلا به کرونا در استان سیستان و بلوچستان به 47 هزار و 708 نفر رسید. این مقام مسئول گفت: در حال حاضر 398 بیمار با علائم حاد تنفسی در بیمارستان‌های استان بستری می‌باشند. وی افزود : شاهد مراجعه خانوادگی افراد مبتلا به کرونا به مراکز درمانی می‌باشیم که اکثریت آنان نیاز به بستری در بیمارستان‌ها دارند.

نظام فنی مرمت آثار تاریخی با استانداردسازی مصالح بومی مصوب می‌شود

سمنان- مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: نظام فنی مرمت آثار تاریخی مبتنی بر استانداردسازی مصالح بومی تا پایان امسال با همکاری مراکز علمی کشور نهایی و مصوب می‌شود.
به‌گزارش ایرنا، سید هادی احمدی روئینی در بازدید از بافت تاریخی سمنان افزود: موضوع استانداردسازی مصالح به استناد قانونی که سال ۱۳۹۸ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، در دستور کار قرار گرفت.
وی ادامه داد: ایجاد نظام فنی اجرایی مرمت که نظامی مستقل از نظام‌مهندسی ساختمان کشور است، به‌منظور تحقق مصوبه مجلس شورای اسلامی، با همکاری دانشگاه شهید بهشتی آغاز شد و این نظام تا پایان امسال به مرحله تصویب می‌رسد.
مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی وزارت میراث فرهنگی افزود: برای استانداردسازی مصالح نیز قراردادی با مرکز تحقیقات ساختمان منعقد شد که مصالح سنتی را استانداردسازی و مشخصات فنی مورد انتظار را اعلام کند و این کار نیز در مراحل پایانی قرار دارد.
مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، استانداردسازی مصالح بومی را گامی مهم در مرمت اصولی بناها و آثار تاریخی کشور برشمرد و بیان کرد: استانداردسازی مصالح بومی بر اساس فعالیتی چندجانبه از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در حال پیگیری است.