شهرام ناظری:
سالهاست تلویزیون سازها را پنهان میکند
گروه فرهنگی/ تازهترین کنسرت شهرام ناظری با عنوان «آوای دوست» روز جمعه 7خرداد ماه با همکاری تلویزیون اینترنتی لنز و بنیاد فرهنگی هنری رودکی برگزار شد، اما این کنسرت بهدلیل نشان ندادن ساز نوازندگان حواشی و انتقاداتی را در پی داشت تا آنجا که این خواننده پیشکسوت موسیقی ایران در صفحه شخصی خود انتقاداتی را در این باره مطرح کرد و بار دیگر به حق و حقوقی که سالها رسانه ملی از هنرمندان خود دریغ کرده، اشاره داشت. شهرام ناظری ضمن انتشار فیلمی نوشته است: «بسیار خرسند و دلگرم شدم که کنسرت آنلاین جمعه شب مورد لطف و محبت مردم فرهنگ دوست ایران قرار گرفت. به هر صورت این برنامه اولین تجربه کنسرت آنلاین برای اینجانب بود و خالی از برخی مشکلات نبوده است و بنده اگر میدانستم سازها را قرار است از نمای دور نشان بدهند، بدون شک با این مسأله و انجام آن به صورت جدی مخالفت میکردم. عملکرد اینجانب در این سالها به وضوح نشان میدهد که بهدلیل همین نظرها و اختلاف سلیقهها که با صداوسیما داشتهام و اینکه در تلویزیون سازها را پشت اجسام مختلف پنهان میکنند، در این دههها هیچ گونه همکاری با رادیو و تلویزیون نداشتهام و حتی حق و حقوق طبیعی خودم را از صداوسیما دریافت نکردهام. امید است این برنامه تجربهای باشد برای رفع مشکلات کنسرتهای آنلاین بعدی که اهل موسیقی در پیش دارند.» البته نشان ندادن ساز یکی از انتقادات مهم به کنسرتهای موسیقی به صورت آنلاین است و در کنار آن کیفیت نامطلوب پخش و کندی اینترنت هم گلایه علاقهمندان را در پی داشت تا آنجا که تعدادی از این دوستان که حتی بلیتهای 15 هزار تومانی خریداری کرده بودند، موفق به تماشای این برنامه نشدند. اگرچه طبق اعلام برگزار کنندگان این برنامه برای کسانی که موفق به تماشای آن نشدند در روزهای بعد در حال پخش است اما سؤال این است اگر قرار است اینگونه مخاطب کنسرتهای آنلاین باشیم چرا از ابتدای کار همان برنامههای ضبط شده را در اختیار مخاطبان قرارنمی دهند تا این قدر خود را به دردسر نیندازند و عنوان کنسرت آنلاین و زندهای هم نباشد؟
گپ و گفتی با داوود غفارزادگان به بهانه برگزاری دوره آموزش مجازی داستان کوتاه
فضای مجازی، ادبیات را از تک صدایی نجات می دهد
مریم شهبازی
خبرنگار
دوره «آموزش مجازی داستان کوتاه» بزودی با همراهی خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار میشود. داوود غفارزادگان که تدریس این دوره آنلاین را برعهده دارد معتقد است که برای نویسنده شدن هیچگاه دیر نیست و علاقهمندان در هر سن و سالی میتوانند میزان قریحه ذاتی و حتی جدیت خود را در این عرصه محک بزنند.
امکان توزیع عادلانهتر امکانات آموزشی میان علاقهمندان
این دوره که با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران، مؤسسه زیرمجموعه معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار میشود به شکل آنلاین میزبان علاقهمندانی از سراسر کشور است. البته برای ثبتنام در آن ملزوماتی درنظر گرفته شده که در سایت http://www.naghdedastan.ir آمده است. داوود غفارزادگان، مدرس این دوره به «ایران» میگوید: «درباره کم و کیف برگزاری این دوره طی روزهای آینده صحبت خواهم کرد. با این حال نکته مهم، برگزاری آنلاین این کارگاه آموزشی است؛ اتفاقی که شرایطی برابر برای دسترسی علاقهمندانی از سراسر کشور را به امکانات فرهنگی- آموزشی
فراهم میکند.»
برگزاری کلاسها و کارگاههای آنلاین اتفاق تازهای نیست، اما طی یک سال و نیم اخیر بیش از هر زمان دیگری شاهد توجه بخشهای مختلف فرهنگ به این شیوه برگزاری بودهایم و هستیم. این نویسنده ادامه میدهد: «کرونا در کنار همه آسیبهای شدید و حتی غیرقابل جبرانی که به ما زده، از جهاتی هم بهاجبار سبب خیر شده است. نمونه مهم آن، انتقال بخش قابلتوجهی از برنامههای فرهنگی به فضای مجازی است.»
به گفته غفارزادگان در شرایطی که در برخی مناطق کشورمان دسترسی به کتابخانههای عمومی و حتی کتابفروشیها بهراحتی شهرهای بزرگ نیست، برگزاری اینچنینی کارگاههای مذکور اتفاق مهمی است. او یکی دیگر از مزایای استفاده از تکنولوژیهای ارتباطی در دنیای ادبیات را فراهم شدن امکانی برای تعامل با نویسندگان معاصر میداند. غفارزادگان میگوید: «اگر بخواهم روزگار جوانی خودم را با امروز مقایسه کنم، آن سالها کسب دانش و تجربه برای من و همنسلانم کار دشواری بود. ازآنجاییکه ساکن تهران نبودم، حتی قادر به شرکت در محفلهای ادبی نبودم. البته چند مرتبهای با سفر به تهران امکان دیدار و حتی استفاده مختصری از محضر بزرگانی نظیر محمود دولتآبادی، هوشنگ گلشیری، جمال میرصادقی و حتی احمد محمود را به دست آوردم.»
ایدههایی ناب در میان علاقهمندان دور از کلانشهرها
اتفاقی که این مدرس داستاننویسی بر آن تأکید دارد این است که این روزها بهرهمندی از داشتههای بزرگان ادبیات امروز راحتتر شده است. او شرایط امروز را نهتنها نشأت گرفته از محدودیتهای کرونایی میداند بلکه معتقد است که حتی اگر بحث کرونا در میان نبود هم باید به هر حال بهره بیشتری از این تکنولوژیها میگرفتیم. غفارزادگان توجه بیشتر به ضرورت شکلگیری گفتوگو میان اهالی ادبیات را از ملزومات امروز میداند و میگوید: «این تکنولوژیها به ما امکان تعامل میدهند، بخشی از پوستاندازی ادبیات داستانیمان نیازمند همین تعاملات است چراکه مدتهاست دچار تکصدایی شده. ما اهالی کتاب نیز همچون سیاستمداران، مدتهاست که تحمل شنیدن گفتههای یکدیگر را نداریم و از همین بابت است که میبینیم اپلیکیشنی همچون «کلابهاوس» بهیکباره چقدر مورد توجه قرار میگیرد و حتی بستری برای بحثهای جدی ادبی میشود.»
او ادامه میدهد: «شاید باورتان نشود اما من در همین کلاسهای آنلاین به استعدادهای عجیبی در شهرهایی برخوردهام که از امکانات چندانی هم برخوردار نیستند. تجربهای که از مراوده با علاقهمندانی از سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان داشتهام مرا به این فکر انداخته که شاید صداهای تازه داستاننویسیمان از همین مناطق قدم به ادبیات امروزمان بگذارند. متأسفانه نویسندگان شهرهای بزرگی همچون تهران، تحت تأثیر نگاه تجاری برخی ناشران و برخی به اصطلاح باندبازیها گرفتار تکرار شدهاند.»
این مـــــــــدرس داســـــــتاننویسی میافزاید:«جوانان و علاقهمندانی که از کلانشهرها دور هستند ایدههای نابتری دارند؛ هنوز گرفتار کلیشهها و حتی آموزههای اشتباه نشدهاند. متأسفانه برخی از این کلاسها اصولی برگزار نمیشوند؛ ذهن فرد علاقهمندی که در چنین دورههایی با آموزهای اشتباه روبهرو میشود براحتی اصلاح نمیشود.»
به گفته غفارزادگان تنها راه اطمینان علاقهمندان از میزان اصولی بودن کارگاههای نویسندگی تحقیق و پرسوجو درباره آنهاست؛ او ادامه میدهد: «کلاسهایی که به شیوه اصولی برگزار میشوند بهطور حتم یک خروجی قابلقبول دارند؛ علاقهمندان میتوانند به سراغ مجموعه داستانهایی که از خلال این کارگاهها منتشر میشوند بروند و میزان موفقیت آنها را بسنجند.»
او بهترین شیوه دورههای آموزش داستاننویسی را داستان خوانی و بعد آنالیز آنها در جمع شرکتکنندگان میداند و میگوید: «حداقل فایده این کلاسها تربیت کتابخوانهای حرفهای است. از سوی دیگر باید واقعبین باشیم، از این دورهها نمیتوان انتظار معجزه داشت؛ شاید از هر یک میلیون نفر چند نویسنده شاخص قدم به دنیای نویسندگی بگذارند که البته این کم اتفاقی هم نیست.»
برش
سن بالا محدودیت نیست
نکته دیگری که این معلم بازنشسته، نویسنده و مدرس داستاننویسی به آن تأکید دارد، این است که گمان نکنید سن بالا محدودیتی برای نویسندگی محسوب میشود؛ او میگوید: «برخی بزرگان ادبیات جهان همچون «امبرتو اکو»، بعد از سنین 50 سالگی قدم به دنیای داستاننویسی گذاشتند. طی این 15 سالی که داستاننویسی تدریس میکنم حتی شاگرد بااستعداد 80 ساله هم داشتهام. خانم 60 سالهای در یکی از کلاسهای داستاننویسیام شرکت دارد که پیشبینی میکنم در صورت تداوم این راه میتواند به یکی از صداهای تازه ادبیاتمان تبدیل شود.» داوود غفارزادگان سخنان خود را با توصیهای برای نویسندگان جوان به پایان میبرد، اینکه هیچگاه، در هیچ مرحلهای از نویسندگی خود را استاد فرض نکنند و بدانند که نویسنده برای همیشه شاگرد روزگار خود است و باید نکاتی تازه از زندگی بیاموزد.
بودجه ۱۲۰ میلیارد تومانی تئاتر تصویب شد
گروه فرهنگی/ مدیر کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، ضمن ارائه توضیحاتی درباره میزان و نحوه هزینهکرد بودجه تئاتر به این مسأله اشاره کرد که در جریان جزئیات کمک ۳۵۰ میلیاردی به هنرمندان نیست. قادر آشنا در بخشی از این گفتوگو درباره میزان بودجه تئاتر در سال ۱۴۰۰ توضیحاتی ارائه داد و گفت: معمولاً بودجهبندی از شهریور ماه هر سال برای سال آینده آغاز میشود و آذر ماه لایحه بودجه به دولت میرود که بعد از مدتی به مجلس و در ادامه به کمیسیون تخصصی، تلفیق و در نهایت به صحن علنی مجلس راه پیدا میکند. او افزود: آنچه آذر سال ۱۳۹۹ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بهعنوان بودجه کلی پیشنهاد شده، ۱۲۰ میلیارد تومان بوده است که این بودجه در کتاب قانون هم آمده و در مجلس هم تصویب شده است، البته در جلسه مشترکی میان تعدادی از نمایندگان محترم مجلس و هنرمندان شاخص، قول داده شد که مبلغی به آن افزوده شود، ولی متأسفانه چنین نشد. با این حال رقم ۱۲۰ میلیارد تومان تصویب شد. آشنا همچنین درباره انتشار خبری مبنی بر اعطای ۳۵۰ میلیارد تومان برای کمک به هنرمندان که هفته گذشته خبر آن از سوی روابط عمومی خانه تئاتر و در گفتوگو با احسان قاضیزاده هاشمی، عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی مجلس منتشر شد، تصریح کرد: این بودجه متعلق به اداره کل هنرهای نمایشی نیست و از آنجا که قرار هم نیست از کانال ما ارائه شود، جزئیاتی درباره آن نمیدانیم و خبر نداریم قرار است به چه ترتیب به هنرمندان ارائه شود. ظاهراً گفته شده قرار است این بودجه از طریق صندوق اعتباری هنر ارائه شود و خود صندوق در این زمینه پاسخگو خواهد بود.
مدیر کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ابراز تأسف از اینکه بودجه تئاتر از آغاز رقم پایینی بوده نیز گفت: معمولاً بودجه در دو سطح حداقلی و حداکثــــــــــری پیشنهاد میشـــــود که سال ۹۹ کل بودجه وزارت ارشاد ۸۰ میلیارد و اندی بود و از این رقم، بودجهای بین ۱۸ تا ۲۴ میلیارد تومان برای تئاتر در نظر گرفته شد، به این معنا که بودجه تئاتر در بدبینانهترین حالت، ۱۸ میلیارد تومان و در خوشبینانهترین حالت، ۲۴ میلیارد تومان در نظر گرفته شد.
آشنا با اشاره به اینکه بیش از ۱۱ میلیارد بدهی در تئاتر وجود داشته که متعلق به سالهای گذشته بوده است، ادامه داد: مسأله را با آقای دکتر صالحی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح کردم و درخواستِ ارتقای بودجه دادم که این رقم حدود ۵۰ درصد افزایش یافت و حدود ۳۰ میلیارد تومان بودجه به تئاتر اختصاص پیدا کرد. او سپس درباره هزینهکرد این بودجه توضیح داد: علاوه بر رقم مالیات، ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان صرف پرداخت بدهی شد.
۶ میلیارد و ۹۷۰ میلیون تومان هم به برگزاری جشنوارههای فجر، عروسکی، صاحبدلان و... اختصاص پیدا کرد. بخشی از این بودجه صرف حمایت از تئاتر استانها شد. از سوی دیگر چند سالی بود که تفاهمنامهای با استانها امضا نکرده بودیم. سال ۹۸ کل بودجهای که به استانها پرداخت شده بود، ۱۳۰ میلیون تومان بود ولی سال گذشته ۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برای حمایت از تئاتر استانها در نظر گرفتیم که تاکنون ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان پرداختهایم و برای پرداخت مابقی آن هم منتظر گزارش عملکرد استانها هستیم ،زیرا بودجه استانها بر اساس گزارش عملکرد هر استان پرداخت میشود. او درباره گله برخی از گروههای نمایشی مبنی بر اینکه چرا نماینده گروهها در جلسه برآورد بودجه که در انجمن هنرهای نمایشی تشکیل میشود، حضور ندارد، توضیح داد: قبلاً تعداد نمایشها کم بود و شورایی به نام شورای ساخت وجود داشت که الان شورای حمایت نامیده میشود؛ از آنجاکه تعداد گروههای نمایشی افزایش پیدا کرده است، قراردادهای ما حمایتی است، به این معنا که بر اساس بودجه، سالن اجرا و...رقمی به هر نمایش تعلق میگیرد، بهعنوان نمونه سقف حمایت از اجراهای تئاتر در تالار قشقایی ۳۵ میلیون تومان و در تالار چهارسو ۴۰ میلیون تومان است و بیش از این نمیتوانیم کمک کنیم چون رقم بودجه چنین اجازهای نمیدهد. دو هنرمند عزیزی هم که بابت رقمهای حمایتیشان گله داشتند، باید این را در نظر بگیرند که سقف این مبلغ را دریافت خواهند کرد و بیش از این امکان پرداخت نداشتیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین رونمایی از کتب «جریان شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر»:
ایران معاصر به جریان شناسی بسیار نیازمند است
گروه فرهنگی/ مجموعه کتابهای «جریانشناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر» 30 جلد است که در آیین رونمایی 8 مجلد آن شامل «جریان احیاگری دینی»، «عرفانگرایی سنتی شیعی»، «فلسفهگرای حوزوی»، «فمینیسم اسلامی»، «آیینگرایی عامهپسند»، «جریان نوپدید دینی و معنوی»، «پساتجددگرایی» و «جریان اخلاق کاربردی و حرفهای» با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
سیدعباس صالحی در این مراسم با گرامیداشت سالروز ارتحال حضرت امام خمینی (ره) گفت: در آستانه سالگرد حضرت امام هستیم؛ امام بزرگمردی بود که تاریخ ایران، تاریخ تشیع و تاریخ اسلام و بلکه تاریخ انسانیت به وجود ایشان مفتخر است. رهبر معظم انقلاب هم در 14 خرداد سال گذشته درباره شخصیت حضرت امام خمینی (ره) فرمودند: «امام خمینی(ره) امام تحول بودند» این به این معنی است که امام هم روحیه تحول خواهانه داشت و هم حرکت عظیم تحول خواهانه انجام داد.» او افزود: تحول خواهی حضرت امام در قم از درسهای اخلاق آغاز شد و آن گونه که شهید مطهری میگفت: «ما در عطش درسهای ایشان بودیم». بعد از این هم ایشان ملت را در ابعاد مختلف متحول کردند. صالحی با اشاره به کتب جریان شناسی فکری و فرهنگی در ایران معاصر به این موضوع هم اشاره کرد که «عزیزانی که این کار قابل توجه را به ثمر رساندند و مقدمهای را برای کارهای پسینی آماده کردند به موضوعی پرداختند که نوپدید است زیرا جریان شناسی در ادبیات ما مقوله نوپدید است. ما نظریهشناسی، مکتب شناسی و تاریخ اندیشه داریم اما جریان شناسی یک پدیده تازه از لحاظ مفهومی، مصداقی و روششناسی است.» او ادامه داد: جریان شناسی وقتی میخواهد از لحاظ مفهومی معنا پیدا کند کار دشواری است؛ اینکه میخواهیم افراد و مجموعههایی پیدا کنیم که دغدغهها، هدفها، مسألهها و راه حلهای مشترک دارند، گزینش این جریانها کاری سخت است. اینکه گزارههایی که میخواهیم کنار بگذاریم بتواند در یک نظام واره قرار گیرد نیز مسأله مهمی است. جریانها سیال و پویا هستند و حیات و مماتشان فراز و نشیبی است. با این نگاه این موضوع مهم است که چگونه میتوانیم متفکران و اندیشمندان را داخل یک جریان بگذاریم؟» عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تعریف مفهوم جریان گفت: جریان به این معنا است که هم در ساحت عمل و هم در ساحت نظر با هم حضور دارند یعنی وقتی به جریان تبدیل میشوند که در کنشگری نقش دارند. اینها مفاهیم جریانشناسی را ایجاد میکند و چون جریان شناسی در ایران سابقه ندارد، بدین لحاظ کار
سخت میشود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنرانی خود با تأکید بر اهمیت جریانشناسی گفت: ایران معاصر به جریان شناسی بسیار نیازمند است. در 150 سال گذشته ایران بستر جدال سنت و مدرنیته در حوزههای ارزشی، نهادی و معرفتی بوده و ما هنوز در این 150 سال در منازعهای هستیم که حتی قالب ندارد و خود این تولید جریان میکند. ما 150 سال است که شاهد جنبشهای پیوسته اجتماعی در ایران هستیم و هیچ کشوری در این مدت بستر جنبشها و نهضتهای اجتماعی نبوده و هر نسل ما با یک جنبش مواجه بوده و این خودش بسترساز جریان است چون جنبش یا از دل یک جریان بر میآید یا جریان ساز است.» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مجموعه کتابهای جریان شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر ادامه داد: بدیع بودن این کار اهمیت و دشواری آن را مشخص میکند چون ما در ایرانی قرار داریم که مهد جریانات قدیمی و جدید است. توجه دست اندرکاران این پروژه به جریان شناسی با محورهای مختلف خودش پدیده تازهای است و ما سابقه چنین کاری نداریم. تک نگاریهای مکتوب محدود و مقالاتی وجود دارد اما به این شکل مبسوط این کتب و پروژه کار تازهای است. صالحی در پایان پیشنهادهایی برای ادامه این پروژه به دست اندرکاران آن ارائه کرد و ادامه داد: از اینجا به بعد مراحلی هست که میتواند وجود داشته باشد بدین معنی که این آثار فرصتی را برای گفت و گوی جریانی ایجاد کند.در گذشته گفت و گوی مکاتب و اندیشههای سیاسی داشتیم اما این کار میتواند فرصت گفت و گوی میان جریانی ایجاد کند. جریانها کمتر از نظریهها همدیگر را تحمل میکنند بنابراین پیشنهاد من این است که پس از انتشار این 30 جلد، گفت وگوهای میان جریانی رخ دهد و دغدغهها و راه حلهای مشترک ایجاد شود. او افزود: نکته دیگر در گامهای پسینی توجه به نقاط قوت و ضعف جریانها است. همچنین میتوانیم با گفتوگوهای بیشتر از جریانها تهدیدزدایی کنیم. نکته دیگر اینکه جریان هم در ساحت نظر و هم در ساحت عمل حضور داشته باشد و بعد از پژوهش نکتههای عملی برای خود جستوجو کند.