گروه اقتصادی/ «رضا اردکانیان»، وزیر نیرو دیروز با حضور در صحن علنی مجلس شورای اسلامی ضمن ارائه گزارشی درباره علت قطعی‌های مکرر به سؤالات نمایندگان پاسخ داد.اردکانیان در خصوص فعالیت ماینرها گفت: استخراج قانونی رمزارزها اگر با مجوز باشد به معنای صادرات قانونی انرژی است که انجام می‌شود.استخراج غیرقانونی رمزارزها یکی از عوامل افزایش میزان مصرف برق است، زیرا دستگاه‌هایی که باید در فضای باز بوده و مداوم خنک‌سازی شوند به انبارهای متروکه، کارخانه‌های فرسوده، مکان‌های مسقف برده می‌شود که خنک‌سازی آنها نیازمند استفاده بیشتر از دستگاه‌های سرمایشی است که همین امر به مصرف بی‌رویه برق دامن می‌زند.اردکانیان خاطرنشان ساخت: براساس آخرین گزارش مراجع جهانی ۱۰ درصد انرژی مصرفی تولید رمزارزها در جهان مربوط به ایران است و این یعنی حداقل ۲ هزار مگاوات صرف تولید رمزارز می‌شود، در حالی که مطابق مصوبه هیأت وزیران آن تعدادی که مجوز گرفته‌اند ۳۲۱ مگاوات بیشتر نیست. لذا انتظار می‌رود بزودی در این باره تدابیری با هماهنگی‌ دستگاه‌های مربوطه اندیشیده شود.اردکانیان با بیان اینکه بودجه سال ۱۴۰۰ یکی از بهترین بودجه‌های صنعت آب و برق است، گفت: نه به‌دلیل منابع مالی که در این بودجه برای صنعت آب و برق دیده شده، بلکه به‌دلیل گره‌گشایی‌های است که در خصوص مشکلات مزمن این صنعت بخصوص برق در نظر گرفته شده است. وی ادامه داد: یکی دیگر از خصوصیات خوب بودجه امسال، خلاصی یافتن وزارت نیرو و منابع داخلی آن از مکانیسم تبصره ۱۴ است.وزیر نیرو افزود: امسال از این محل، سیستم برق ۱۰ هزار روستا بهسازی می‌شود، علاوه برآن ۲۰ هزار خانوار عشایر مجهز به پنل‌های خورشیدی کوچک خواهند شد.
افزایش مصرف برق به علت گرمای زودرس
وی درباره شرایط امسال توضیح داد: سال آبی 1400- 1399 که از اول مهرماه پارسال شروع شده یکی از خشک‌ترین سال‌های ۵۰ سال اخیر است.وزیر نیرو گفت: زمانی که با رأی اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی کار خود را شروع کردم در سال آبی 97- 96 هم شاهد دومین سال خشک در ۵۰ سال اخیر بودیم و امسال هم شرایط به همین گونه است.اردکانیان به سال‌های ۹۷، ۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰ اشاره و خاطرنشان ساخت: حجم مفید مخازن سدهایی که نیروگاه برقابی دارند نسبت به پارسال ۵۰ درصد کاهش یافته و این موجب ۳ هزار و ۵۰۰ مگاوات کاهش ظرفیت تولید برق شده است.وی گرمای زودرس را دومین اتفاقی دانست که امسال رخ داده و افزود: پیش‌بینی‌های دما در فاصله زمانی مناسب وجود دارد، اما این زودتر گرم شدن هوا موجب شده هم دستگاه‌های سرمایشی زودتر وارد مدار شوند و هم نیروگاه‌ها که توان خروجی آنها متناسب با دمای هوا است توان کمتری داشته باشند.
وزیر نیرو با بیان اینکه در روز ۲۹ اردیبهشت امسال به اوج مصرف ۵۳ هزار و ۸۰۰ مگاوات رسیدیم، یادآور شد: معادل نقطه اوجی است که پارسال در ۲۴ خرداد، در سال ۹۸ در اول تیرماه و در سال ۹۷ در ۹ تیرماه رخ داده بود.اردکانیان گفت: گرمای زودتر سبب افزایش مصرف برق شد که یکی از دلایل آن استفاده بیشتر از وسایل سرمایشی است.اردکانیان با بیان اینکه اکنون نیروگاه‌ها به‌صورت سه شیفت درحال کارند، ادامه داد: نتیجه این امر افزایش ۲۵درصدی تولید انرژی در امسال نسبت به سال‌های گذشته است.وی از کاهش تلفات شبکه برق خبرداد و خاطرنشان ساخت: هنگامی که این دولت فعالیت خود را آغاز کرد تلفات شبکه ۱۴.۵ درصد بوده که اکنون به حدود ۹.۵ درصد رسیده است.وزیر نیرو ادامه داد: بازدهی نیروگاهی حدود ۳۷ درصد بوده که اکنون بالای ۳۹ درصد در نیروگاه‌های حرارتی است درحالی که میزان بازدهی در جهان ۳۷ درصد است.اردکانیان افزود: به طور متوسط در جهان هر ۱۰ سال فروپاشی گسترده در صنعت برق رخ می‌دهد به «بلک اوت» معروف است و این درحالی است که صنعت برق ایران یکی از افتخارات خود را این می‌داند که امسال که سال هفدهم است توانسته مدیریت این مسأله را داشته باشد.
پیمان پاریس هیچ نقشی ندارد
اردکانیان درباره شایعه اثر پیمان پاریس برتوسعه نیروگاهی ایران گفت: درخواست می‌کنم یک سطرنامه، یک ابلاغیه و دستوراز هرجنس و نوع که به وزارت نیرو ابلاغ شده باشد یا وزارت نیرو دستوری صادر کرده باشد مبنی براینکه محدودیتی تحت تأثیر پیمان پاریس و نظایر آن برای کارها اعمال کرده باشیم بیاورید.وی ادامه داد: ما خود نیروگاه سازیم و ۹۰درصد نیروگاه‌های ایران از نوع حرارتی است و این حرف‌ها حرف‌های واردی نیست و اطلاعات ناقص، ذهنیت جامعه را مخدوش می‌کند.
صادرات انرژی
به گزارش ایرنا، وزیر نیرو درباره صادرات انرژی گفت: این حرف از جانب مردم مطرح شده و حرف حقی هم هست که وقتی ما خود مشکل برق داریم، صادرات برای چیست؟ صنعت گسترده برق صدها نیروگاه و هزاران کیلومتر شبکه انتقال و تجهیزات متعددی دارد درحالی که هیچ بودجه ارزی به این صنعت تعلق ندارد و متکی به صادرات است. اردکانیان افزود: بخش خصوصی این صنعت که از صندوق توسعه ملی تسهیلات می‌گیرد باید باز پرداخت این تسهیلات را داشته باشد که وزارت نیرو باید این امر را در قراردادهای خود لحاظ کند.وی درباره رقم صادرات ادامه داد: اکنون صادرات به غیر از واردات در صنعتی برقی که ۸۵ هزار ظرفیت نصب شده دارد ۵۰۰ مگاوات هم نیست و این درحالی است که برق نیز وارد می‌شود.وزیر نیرو تأکید کرد: ماینرها باید فعالیت نظام مند داشته باشند و دست مجلس را می‌فشاریم تا فعالیت این بخش قانونمند شود و برای آن مجازات قانونی تعیین شود.اردکانیان گفت: اطلاع داده‌اند که هر یک بیت کوین ۳۰۰مگاوات ساعت انرژی مصرف می‌کند یعنی ما باید برق یک شبانه روز ۳۰ هزار مسکن را قطع کنیم برای اینکه یک بیت کوین تولید شود.وی ادامه داد: تردیدی نیست که این فعالیت می‌تواند درآمد ارزی ایجاد و عددی که رئیس کمیسیون اقتصادی داده اند در آن تردیدی نیست اما ۳۲۱ مگاوات مقدار مجاز است.وزیر نیرو ادامه داد: یکی از فعالیت‌های شاخص این دولت آن است که توانسته وام دولتی فدراسیون روسیه را عملیاتی کند و پیگیر واحد دوم خواهیم بود و براساس گزارش‌ها در سال ۱۴۰۴ و ۱۴۰۶ به مدار خواهند آمد.اردکانیان درباره روند تولید نیز گفت: در برنامه ششم در این زمینه الزام‌هایی ذکر شده است و وقتی تکلیف ۲۵هزار مگاوات مطرح شده الزام‌های این تکلیف هم مطرح شده است.
مسأله قیمت باید درست شود
وی بر ضرورت اصلاح قیمت تأکید کرد و گفت: اصلاح قیمت بلافاصله نباید سپر بخش خانگی شود.وزیر نیرو ادامه داد: اصلاح قیمت یعنی اصلاح قیمت برق صنعتی سال‌های گذشته، قیمت برق صنعتی یک سوم قیمت جهانی بود ودر سال ۹۹ این قیمت ۴درصد شده بود به‌دلیل مشکلات ارزی که رخ داد. اردکانیان افزود: زمانی که نرخ ارز افزایش می‌یابد دو اتفاق رخ می‌دهد؛ از یک طرف بخش صادرات صنایع فلزی خوشحال می‌شود، اما از طرف دیگر، سرمایه‌گذار بخش خصوصی که تسهیلات از صندوق توسعه ملی گرفته دل نگران تعهدات می‌شود.وی گفت: باید مسأله قیمت این صنعت اصلاح شود تا صنعتی تاب آور باشد و این مهم در مجلس یازدهم عملی خواهد بود.

بهارستان خطاب به وزیر نیرو

محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی: شما می‌دانستید که با وجود گرمای زودرس با کمبود ۳ هزار مگاواتی روبه رو هستیم و تجربه جدول توزیع هم وجود دارد، با وجود این چرا حدود دو هفته غافلگیر شدید و مردم در هیچ بخشی نه حوزه مسکونی نه بخش صنعت و نه حوزه اداری از قطع شدن برق مطلع نبودند؟ این دیگر ضعف مطلق مدیریتی و برنامه‌ریزی است.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی: از میزان پیش‌بینی شده برای تولید برق براساس سند برنامه و اهداف بالادستی و همچنین سیاست‌های کلان در تولید برق هسته‌ای عقب هستیم.ما براساس برنامه‌ها و اهداف بالادستی 123 هزار مگاوات و 8 هزار مگاوات تولید برق در نیروگاه سیکل ترکیبی را پیش‌بینی کرده بودیم اما امروز به این رقم نرسیدیم و لازم است برنامه‌ریزی برای رسیدن به این اهداف صورت گیرد.
 مهدی سعادتی نماینده مردم بابل: با وجود تخصیص بودجه مناسب به وزارت نیرو، تولید انرژی محقق نشده و امروز شاهد وارد شدن آسیب به اراضی کشاورزی هستیم. در شمال کشور روزانه 4 الی 5 بار برق قطع می‌شود و این به اراضی کشاورزی آسیب زده است. چرا با وجود اینکه براساس برنامه‌ریزی‌های زیربنایی مقرر شده تا پایان دهه 80 میزان تولید به 25 هزار مگاوات برسد، امروز تنها شاهد تولید یکهزار مگاوات انرژی با استفاده از نیروگاه هسته‌ای هستیم.
سلیمی عضو هیأت رئیسه مجلس: وزیر نیرو باید در مورد بند (پ) ماده (48) قانون برنامه که به صراحت به تولید برق هسته‌ای تا 20 هزار مگاوات توسط این وزارتخانه و دولت اشاره دارد، توضیحاتی ارائه می‌داد. همچنین باید به تشریح نحوه اجرای بند (ت) ماده (48) قانون برنامه که در آن آمده 25 هزار مگاوات باید از طریق سرمایه‌گذاری مؤسسات امور غیردولتی، تعاونی و خصوصی تولید شود، بپردازد.

محمود خاقانی
کارشناس بین‌المللی انرژی
تمامی نامزدهای برگزیده شورای نگهبان برای جلب رأی مردم روی حل مشکل معیشتی مردم تمرکز کرده‌اند. راه‌حل‌هایی که داده‌اند همان راه‌حل‌های دولت‌های قبل است که بیشتر آنها در اجرا ناکارآمد معرفی شده‌اند؛ اما مشکل کجاست و باید چه کرد؟
به نظر می‌رسد که مشکل اصلی کشور، اقتصاد رانتی و وابستگی این اقتصاد به اقتصاد دلارهای نفتی است که هنوز نامزدهای دولت سیزدهم نیز دراین رابطه برنامه‌ای ارائه نکرده‌اند. نکته جالب توجه این است که بخشی از مشکلات کنونی کشور ریشه در تصمیم مجلس هفتم دارد. مجلس هفتم برای هموار کردن روی کار آمدن دولت نهم با افزایش تدریجی بهای فرآورده‌های نفتی به‌منظور تخصیص یارانه‌های آشکار و پنهان سوخت مخالفت کرد (در بخش‌های دیگر اقتصاد به‌منظور بهبود اقتصاد کلان و کاهش آلودگی آب و هوا) و برای مثال قیمت بنزین را در لیتری 80 تومان تثبیت کرد.
در طول عمردولت‌های نهم و دهم و یازدهم مجالس هشتم و نهم و دهم تصمیمات مشابهی گرفتند. در آذرماه سال 96 مجلس دهم اجازه نداد بودجه‌ای که دولت دوازدهم برای سال 1397 پیشنهاد داده بود تا درصورت خروج ترامپ از برجام با افزایش تدریجی بهای فرآورده‌های نفتی و انرژی کشور آمادگی لازم را داشته باشد به تصویب برسد. بعد در آبان‌ماه 98 آن تصمیم به شکل نادرستی گرفته شد و در نهایت مجلس یازدهم با همان روش و نیت مجلس هفتم بودجه سال 1400 را برای هموار‌سازی مسیر روی کار آمدن دولت سیزدهم تصویب کرد، اما در چنین فضایی ایران چگونه می‌تواند بازیگر مؤثر جهان انرژی شود؟
هند اخیراً اعلام کرد که در صورت برداشته شدن تحریم‌های ایران با شروطی آمادگی دارد از ایران نفت بخرد. چین نیز درحال حاضر نفت ایران را به ارزان‌ترین قیمت می‌خرد. روسیه هم از اینکه صنعت گاز ایران قدرت رقابت ندارد، در رقابت با قطر و امریکا سعی دارد بازار جهانی گاز طبیعی را به نفع خود تعریف کند. این درحالی است که ایران به‌رغم داشتن ذخایر غنی نفت خام، گاز طبیعی و حتی فرصت توسعه و تولید انرژی‌های تجدیدپذیر نمی‌تواند در بازار جهانی نظیر گذشته ایفای نقش کند.
بنابراین دولت سیزدهم باید با توجه به موقعیت ژئوانرژی ایران بین دریای خزر، خلیج فارس و درواقع هفت دریا یک سیاست کلان دیپلماسی انرژی منطقه‌ای و بین‌المللی و همین طور اقتصاد انرژی برای داخل را تعریف کند و به این سؤال پاسخ دهد که در سبد انرژی ایران که در حال حاضر با بحران آب هم دست به گریبان است، چند درصد هسته‌ای؟ چند درصد فسیلی؟ چند درصد تجدیدپذیر؟ چند درصد خام‌فروشی نفت و گاز؟ چند درصد تبدیل گاز و... به برق و صادرات برق؟ چند درصد زغال سنگ؟ چند درصد کاهش آلودگی آب و هوا؟ چند درصد تبدیل انرژی به آب (آب‌شیرین‌کن‌ها)، چند درصد...؟ باید تعریف شود.
ادامه در صفحه 8