فریبا خان‌احمدی
خبرنگار
آمار وزارت بهداشت نشان می‌دهد؛ از 6 تا 8 خرداد تعداد شهرهای قرمز کرونایی از 8 نقطه به 13 شهر افزایش یافته است. این یعنی در فاصله کمتر از یک هفته حدود دو برابر به تعداد شهرهای قرمز کشور اضافه شده است. در این میان با آغاز خرداد ماه، وضعیت در استان‌های جنوبی و جنوب شرقی بویژه هرمزگان و جنوب سیستان و بلوچستان از لحاظ شیوع ویروس کرونا وخیم‌تر اعلام می‌شود. به این ترتیب که بر‌اساس آمار رسمی گفته می‌شود؛ تنها در استان هرمزگان در هر دو دقیقه، یک تست کرونای مثبت شناسایی می‌شود. همچنین در چهارم خرداد ماه هرمزگان با ثبت آمار 494 بیمار بدحال بستری در یک روز رکورد بستری‌شدگان کرونا را در 16 ماه اخیر شکست. در همین حال خبرها از این استان حکایت از این دارد که 32 روستا و 5 مرکز بخش این شهرستان به دلیل شیوع بالای ویروس کرونا قرنطینه شده‌اند. حالا کارشناسان حوزه بهداشت پیش‌بینی می‌کنند که هرمزگان تبدیل به دروازه پیک پنجم کرونا در کشور می‌شود. همان وضعیتی که بهمن 99 پس از ورود سوش انگلیسی ویروس کرونا از مرز عراق به استان خوزستان موجب شد سوش بریتانیایی از جنوب غرب کشور به همه نقاط کشور جابه‌جا شود.
اگرچه تا امروز نزدیک به دو ماه از آغاز پیک چهارم کرونا می‌گذرد و به گفته سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، کشور در حال گذر از پیک چهارم کرونا است و شیب منحنی از قله ابتلا و مرگ عبور کرده است اما همچنان روزانه حدود 200 نفر به دلیل کووید19 جانشان را از دست می‌دهند و بیش از 4 هزار بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه با مرگ دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. کارشناسان هشدار می‌دهند؛ شرایط پاندمی در کشور شکننده است و هر لحظه می‌تواند موج دیگری را رقم بزند. سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز روز گذشته نسبت به وضعیت 5 استان جنوبی و جنوب شرقی کشور ابراز نگرانی کرد. علیرضا رئیسی می‌گوید: «چنانچه کوچک‌ترین غفلتی صورت گیرد سوش هندی می‌تواند بیشتر شهرهای کشور را درگیر کند و این موضوع هشدار جدی است. دیر و کنگان در بوشهر، چابهار در سیستان و بلوچستان، جیرفت، سیرجان و شهر بابک در کرمان، سرپل ذهاب در کرمانشاه، بندرعباس، جاسک، بندر خمیر، رودان، قشم و میناب در هرمزگان جزو ۱۳ شهری هستند که وضعیت از نارنجی فراتر رفته و قرمز شده‌اند.»
واکسیناسیون 65 ساله‌ها از هفته آینده
به گفته اپیدمیولوژیست‌ها؛ افزایش موارد ابتلا در 5 استان با شیوع کرونای هندی هر لحظه می‌تواند به وخامت اوضاع اپیدمی اضافه کند تا جایی که برخی گمانه‌زنی‌ها گویای این نکته است که این روزها نشانه‌هایی از آغاز پیک پنجم با شروع تعطیلات تابستانی و برگزاری میتینگ‌های انتخابات شورای شهر و روستا در خانه‌ها و فضاهای بسته به چشم می‌خورد.
از طرفی براساس اعلام رئیس ستاد ملی مقابله با کرونا تاکنون 5 میلیون نفر واکسینه شده‌اند و برای رسیدن به کاهش موارد مرگ‌و‌میر در گروه‌های در معرض خطر نیاز به واکسیناسیون 15 میلیون نفر دیگر هم داریم و این کار تا پایان خرداد و اوایل تیرماه به اتمام می‌رسد. هم‌اکنون واکسیناسیون گروه‌های سنی 70 سال به بالا در کشور جریان دارد. در رابطه با واکسیناسیون سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید: تاکنون بالغ بر ۳ میلیون و ۸۵۰ هزار دوز واکسن در کشور تزریق و واکسیناسیون گروه‌های کادر بهداشت و درمان، سنین بالای ۸۰ سال، بالای ۷۵ سال و بالای ۷۰ سال را تمام کرده‌ایم یا همچنان در حال انجام است. در این هفته هم برنامه آن است افرادی که نوبت‌دهی شدند و هنوز واکسن تزریق نکردند تا اواخر همین هفته به اتمام برسانیم و برای هفته بعد با تأمین واکسن و لکه‌گیری افراد باقی مانده ۷۰ سال به بالا، از هفته بعد به افراد بالای ۶۵ سال واکسن تزریق کنیم.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از ممنوعیت سفر بین استانی همزمان با تعطیلات نیمه خردادماه و برقراری جرایم ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومانی برای تخلفات در این خصوص خبر داد. همچنین به دنبال اتخاذ تصمیم ممنوعیت تردد بین استانی، جرایم یک میلیونی برای تردد در شهرهای قرمز و ۵۰۰هزار تومانی برای شهرهای نارنجی و زرد برقرار است. همچنین روز گذشته رئیس روابط عمومی فرمانداری تهران نیز اعلام کرد که فرمانداری تهران مجوزی برای سفر صادر نمی‌کند. ایمان قربانی از تهرانی‌ها خواست از تجمع در مقابل فرمانداری تهران به منظور گرفتن برگه تردد بین استانی خودداری کنند.
بروز پیک پنجم کرونا در سایه برگزاری تجمعات
هرچند که این روزها تعداد مبتلایان و میزان مرگ‌و‌میر بیماران نسبت به یک ماه گذشته کاهش پیدا کرده و افزایش واردات و میزان واکسیناسیون کرونا در هفته‌های اخیر سالمندان و خانواده‌های زیادی را دلگرم کرده است اما به موازات آن خطر کرونا نیز به قوت خود باقی است. مسئولان ستاد ملی می‌گویند؛ باید کماکان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کرد زیرا در صورت شیوع سوش هندی و آفریقایی احتمال افزایش موارد جدید بسیار محتمل است. به‌طوری که به گفته اپیدمیولوژیست‌ها سفرهای نیمه خرداد و برگزاری میتینگ‌های انتخاباتی بویژه انتخابات شورای شهر و روستاها دو مسأله نگران‌کننده‌ای هستند. حمید شریفی؛ اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه علوم پزشکی کرمان به «ایران» می‌گوید: وقتی که ویروس‌های جدید و جهش‌یافته وارد منطقه یا جمعیتی می‌شوند کم‌کم میزبان جدید پیدا کرده و این باعث می‌شود به‌سرعت تعداد افرادی که به ویروس جدید مبتلا می‌شوند افزایش یافته و در نهایت ممکن است سویه غالب و در چرخش سویه‌های جدید و جهش‌یافته باشد. ویروس کرونا دچار جهش‌های زیادی شده که تنها چند مورد آن تاکنون شناسایی شده؛ ممکن است حتی ما جهش بومی کشورمان را هم داشته‌ایم ولی شناسایی نشده است اما نکته مهم درباره جهش‌ها این است که وقتی یک ویروس جهش می‌یابد آیا تغییری در سرعت انتشار، بیماری‌زایی، کشندگی و فرار از ایمنی میزبان (ایمنی ناشی از واکسن یا ابتلای قبلی) در آنها اتفاق می‌افتد؟ که در این بین، نگرانی اصلی زمانی است که ویروس‌های جهش‌یافته از ایمنی ناشی از واکسن یا بیماری فرار کنند که هنوز شواهد محکمی در‌این‌باره یافت نشده است.
بیشتر از جهش‌های ویروس نگران رفتار مردم هستیم
وی افزود: با توجه به ماهیت ویروس که خیلی سریع در جمعیت‌های انسانی تکثیر می‌یابد، گسترش سویه‌های جدید در شهرها و روستاهای مختلف کشور به‌دلیل جابه‌جایی‌های جمعیتی زیاد در کشور حتمی است. هر زمان چرخه انتقال ویروس بیشتر باشد احتمال اینکه ویروس دچار تغییر ژنتیکی و ایجاد سویه جدید شود نیز بیشتر می‌شود؛ اما واقعیت این است برای جهش‌های ویروس نمی‌توان کاری کرد برای همین تأکید می‌کنیم که مهم‌ترین ترس و نگرانی فعلی کشور مربوط به جهش‌های ویروس نیست بلکه رفتار مردم است. مهم‌ترین تهدید بیماری طی ماه‌های آینده انتخابات و تجمع‌های پیش‌ رو است. این انتخابات بویژه انتخابات شوراها به دلیل برگزاری میتینگ‌ها و تبلیغات خانه به خانه مسأله جدی است که باید از سوی مردم، مسئولان و کاندیداها جدی گرفته شود. تهدیدهای قبل از روز برگزاری، در روز برگزاری و پس از آن ناشی از جشن‌های پیروزی می‌تواند برای افزایش موارد بیماری خطرناک باشد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی کرمان دومین تهدید پیک بعدی را تعطیلات تابستان و مسافرت‌ها بیان می‌کند. همچنین تهدید بعدی سرعت پایین واکسیناسیون در کشور است. او می‌افزاید: لازم است که همه تهدیدهای وقوع پیک بعدی اپیدمی بررسی شوند و سعی شود طوری رفتار شود که این تهدیدها نتوانند باعث ایجاد پیک بعدی اپیدمی در کشور شوند. چنانچه مسأله تجمع در انتخابات و مسافرت‌ها جدی گرفته نشود، اوایل تابستان ممکن است دچار پیک بعدی بیماری در کشور شویم.
شریفی می‌گوید: پیک چهارم کرونا که در حال گذر از آن هستیم با هر سه پیک قبلی متفاوت‌تر بود در پیک اخیر همه کشور درگیر شدند و افزایش موارد بیماری به شکل هماهنگ در کل کشور رخ داد؛ در حالی که در پیک‌های قبلی درصدی از کشور درگیر آلودگی شدند و شهرها به شکل متحد وارد پیک نشدند چرا که شرایط مداخله فرق داشت اما در تعطیلات نوروز به دلیل افزایش مسافرت‌ها و تجمع‌ها همه کشور به شکل هماهنگ پیک را تجربه کردند. در مورد انتخابات هم ترس از همین است که همه استان‌ها به شکل متحد وارد پیک شوند.
این اپیدمیولوژیست نوع رفتارهای بهداشتی و شرایط اقلیمی را مهم‌تر از جهش‌های ویروس می‌داند و معتقد است؛ هنوز هیچ شواهد متقنی وجود ندارد که بگوییم جهش‌ها از واکسن یا ایمنی ناشی از بیماری فرار می‌کنند؛ بنابراین نگرانی جدی از جهت شرایط اقلیمی و رفتار بهداشتی مردم است. ضمن اینکه برای جهش‌ها و رفتار ویروس هم نمی‌توان کار زیادی انجام داد. در استان‌های جنوبی به دلیل گرما و حضور در فضاهای بسته و شرایط تهویه ایپدمی در حال افزایش مجدد است و کم‌کم گرما به سمت استان‌های شمالی گسترش می‌یابد که این هم می‌تواند تهدید دیگری برای گسترش اپیدمی در کشور باشد.

امیرحسین جلالی ندوشن
 روانپزشک
همه‌گیری کووید۱۹ بزودی یک و نیم ساله خواهد شد. یک بیماری که به یک بحران اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی تبدیل شده و روی اکثر شئون زندگی فردی و اجتماعی مردم کشورها و از جمله ایران اثر گذاشته است. بشر با همه‌گیری بیماری‌های عفونی بیگانه نبوده و نیست. اما آنچه باعث شد تا کووید۱۹ به این اندازه جامعه جهانی را زمینگیر کند نوپدید بودن این عفونت و البته ناآمادگی جوامع برای رویارویی با یک بیماری عفونی جدید بود. سال‌هاست که جوامع بیش از بیماری‌های واگیر به بیماری‌های غیرواگیر و عوارض و پیامدهای آن فکر می‌کنند. راه‌حل کنترل و مدیریت بیماری‌های عفونی هم تقریباً مشخص است؛ درمان موارد مبتلا و قطع چرخه انتقال بیماری از طریق حذف عامل بیماری‌زا بسته به نوع بیماری و البته واکسیناسیون به عنوان راهی برای ایجاد ایمنی جمعی در برابر ویروس یا میکروب به گونه‌ای که آنقدر از حجم عامل میکروبی یا ویروسی در جامعه کاسته شود که تعداد موارد جدید کم  و البته از میزان مرگ‌و‌میر بیماری کاسته شود. با وجود این به دلایل مختلفی، نگرانی‌هایی در مورد واکسیناسیون در جوامع مختلف و از جمله در کشور ما ایران وجود دارد که باعث شده میل به واکسیناسیون کاهش یابد. اجازه بدهید وضعیت کنونی را ملاک نگیریم. هم‌اکنون به علت روند کند واکسیناسیون در کشور و البته به دلیل احساس عمومی در باب اینکه دولت نسبت به این نیاز ملی عنایت کافی ندارد در جامعه نیاز و عطش برای واکسیناسیون ایجاد شده است. اما تصور کنید که گروه‌های پرخطر واکسینه شوند و واکسن به اندازه کافی در اختیار قرار گیرد. در آن صورت شرایط تغییر خواهد کرد. هم‌اکنون نیز در اروپا نزدیک به ۲۵ درصد افراد از واکسیناسیون پرهیز می‌کنند و یا در امریکا دولت مجبور به اعمال مشوق‌هایی برای ترغیب گروه‌هایی از مردم به تزریق واکسن شده است.
این موضوع را نمی‌توان از نظر دور داشت که در سال‌های اخیر میزان سرمایه‌ اجتماعی و از جمله سرمایه اجتماعی نهادی در کشور کاهش یافته است. این اتفاق باعث کاهش اعتماد به نهادهای تصمیم‌گیری و سیاستگذاری کشور شده است. از این‌رو برخی از مردم توصیه‌های آنها را با دیده شک می‌نگرند. از سوی دیگر متأسفانه رفتار سیاسی با یک پدیده علمی و اجتماعی مثل واکسیناسیون که توسط گروهی از سیاستمداران از جمله برخی نمایندگان مجلس و بعضی خبرگزاری‌ها و رسانه‌های سیاسی طی چند ماه گذشته رخ داده به‌رغم میل این افراد، باعث بی‌اعتمادی به امر واکسیناسیون شده است. متأسفانه  این گروه‌ها اعتماد کلی به واکسیناسیون را ناخواسته هدف گرفته‌اند. موج اخبار منفی درباره عوارض واکسن در کشورهای امریکا و برخی کشورهای اروپایی به بی‌اعتمادی به آنها منجر نمی‌شود، بلکه ناخودآگاه واکسن را در ذهن مخاطب با عوارض همراه می‌کند. از سویی گزارش‌های ناشیانه محدود عوارض واکسن‌های موجود توسط رسانه‌ها در مقیاس وسیع در غیاب درک انتقادی در مخاطب و سواد رسانه‌ای ناکافی باعث نگرانی‌هایی شده است. هر دارویی عوارضی دارد و این ابداً به معنای خطرناک بودن دارو نیست. به نظر می‌رسد سیاستمداران باید مسئولانه‌تر عمل کنند و البته نهادهای متولی آموزش عمومی، ارتقای آگاهی‌ها در این زمینه را جدی بگیرند. امیدوارم بزودی روی بیلبوردهای شهرداری در مورد واکسن بخوانیم.

رئیس جمهوری با بیان اینکه با اقدامات و تلاش‌های صورت گرفته خوشبختانه روند بیماری کرونا در کشور از نظر ابتلا و آمار فوتی‌ها، کاهشی شده است، گفت: براساس گزارش‌ها مراعات عمومی دستورالعمل‌های بهداشتی حدود 67 درصد است که رقم قابل قبولی نیست اگر رعایت پروتکل‌ها در جامعه به 90 درصد نرسد خطر مواجه شدن با موج جدید بیماری و مشکلات ناشی از آن بیشتر خواهد بود.
حسن روحانی دیروز در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به ضرورت جلوگیری از شیوع ویروس هندی کرونا در کشور، اظهار داشت: امروز با موتاسیون جدیدی از ویروس کرونا و نوع هندی آن مواجه هستیم که در برخی از مناطق جنوبی کشور مردم را با مشکل مواجه کرده است و ضرورت دارد تا تلاش کنیم که این ویروس به مناطق مرکزی و شمالی کشور انتقال پیدا نکند.
رئیس جمهوری با اشاره به روند واکسیناسیون علیه کرونا در کشور، با بیان اینکه تاکنون 5 میلیون دوز واکسن در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار گرفته و حدود 3 میلیون دوز واکسن تزریق شده است، گفت: یکی از افتخارات این دولت این است که واکسیناسیون طبق برنامه تدوین شده در سند ملی واکسیناسیون و براساس اولویت‌های تعیین شده به صورت رایگان انجام می‌شود. روحانی با اشاره به مصوبه جلسه در خصوص تعطیلات نیمه خرداد، اظهار داشت: از مردم خواهش می‌کنیم از سفرهای بین استانی خودداری کنند و باز هم تحمل کنند به خوبی از این شرایط عبور کنیم تا به پایان ماه و ایام انتخابات برسیم در عین حال در جلسه تصمیم گرفته شد تا از روز چهارشنبه هفته جاری سفرهای بین استانی تا روز دوشنبه هفته آینده ممنوع شود.
رئیس جمهوری خاطر نشان کرد: پیش از این نگران ایام تبلیغات نامزدهای انتخابات بودیم که امروز پس از مشخص شدن لیست نامزدها، موارد نگرانی کمتر شده و قاعدتاً شرایط بهتری را شاهد خواهیم بود. اما در عین حال همه باید دستورالعمل‌های بهداشتی را مراعات کنیم و صدا و سیما نیز تلاش کند تا تبلیغات و آشنایی با نامزدها عمدتاً از طریق شبکه‌های تلویزیونی و فضای مجازی باشد.
روحانی گفت: امیدواریم از اواخر خردادماه واکسن داخلی هم وارد بازار شود و در این صورت در تیرماه شاهد شرایط بهتری خواهیم بود.
رئیس جمهوری خاطر نشان کرد: واکسیناسیون با نظم و برنامه‌ریزی خاصی از افراد بالای 80 سال شروع شده و تزریق واکسن به افراد 70 سال به بالا نیز رو به اتمام است و چنانچه افراد 60 سال به بالا واکسن دریافت کنند، می‌توانیم از لحاظ کاهش آمار مرگ و میر و آرامش خاطر مردم، اطمینان بیشتری داشته باشیم و امیدوارم واکسیناسیون عمومی تا آخر تابستان انجام شود.
روحانی با اشاره به امکان واکسیناسیون بیش از 500 هزار نفر در روز، اظهار داشت: اگر واکسن به اندازه کافی در داخل تولید شود و همزمان واکسن مورد نیاز را خریداری کنیم، می‌توانیم از مرداد ماه واکسیناسیون عمومی را شروع کنیم و تا آذرماه این کار به اتمام برسد.
رئیس جمهوری اضافه کرد: حدود 878 پایگاه برای واکسیناسیون تجمیعی اختصاص یافته است و در 24 ساعت بیش از 200 هزار نفر، واکسن دریافت می‌کنند و امکان افزایش آن تا 500 هزار نفر نیز وجود دارد.
روحانی خاطر نشان کرد: قول می‌دهم در هر کجا که امکان خرید واکسن وجود داشته باشد به‌رغم همه مشکلاتی که از لحاظ مالی داریم، آن را تهیه کنیم و افتخار ما این است که جزو کشورهای سازنده واکسن هستیم.
رئیس جمهوری با اشاره به مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا، گفت: در 16 ماه گذشته با شیوع کرونا صدمه زیادی به کسب و کارها وارد شد و عده زیادی بیکار شدند و درآمدهای مردم کاهش یافت، ضمن اینکه در بخش آموزش هم فرزندان ما با مشکلات زیادی مواجه شدند و تقریباً 2 سال آموزش حضوری تعطیل بوده است و باید همه توان خود را بکار بگیریم، تا در ابتدای مهرماه به گونه‌ای باشد که مدارس، مخصوصاً پایه اول، دوم و سوم ابتدایی به صورت حضوری باشد.
روحانی اضافه کرد: اگرچه دانشجویان تا حدود زیادی می‌توانند از طریق فضای مجازی آموزش‌های لازم را راحت‌تر دریافت کنند، اما در برخی از رشته‌ها که نیازمند کار عملی است، باید اولویت قائل شویم تا در سال آینده این رشته‌ها حتی‌الامکان به صورت حضوری برگزار شود.
رئیس جمهوری یادآور شد: با شیوع کرونا از لحاظ دینی و معنوی نیز با محدودیت حضور در مساجد و مراکز مذهبی صدمات زیادی وارد شده است، لذا همه باید تلاش کنیم تا در 6 ماهه دوم سال 1400 در همه بخش‌های فرهنگی، معنوی، کسب و کارها و آموزش شاهد تحول خوبی باشیم و برنامه‌ریزی دولت بر این مبنا قرار دارد.
روحانی تصریح کرد: دولت در هفته‌های آخر تلاش و خدمت خود می‌خواهد کرونا را مهار کرده و انتخابات خوب و سالمی برگزار کند و در حد ممکن به معیشت مردم کمک کند و طرح‌های نیمه تمام را به اتمام برساند.
رئیس جمهوری خاطر نشان کرد: دولت در زمینه تحریم هم قدم‌های اصلی و مهمی برداشته است و گام‌های پایانی هم در دسترس است.

معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده با تأکید بر اینکه یکی از دستاوردها و افتخارات دولت دوازدهم، تدوین و تصویب شاخص‌های عدالت جنسیتی بر پایه شرع مقدس و سیاست‌های ابلاغی رهبری است، بیان کرد: از دولت آینده هم انتظار داریم از این تجربیات استفاده کند و دور برگردان نداشته باشد.
به گزارش ایرنا، معصومه ابتکار در نشست امضای چهارمین موافقتنامه همکاری مشترک با وزارت آموزش و پرورش در راستای تقویت توانمندی‌ها و مهارت زندگی دختران که با حضور محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش در دفتر معاونت برگزار شد، اظهار داشت: خوشبختانه دولت دوازدهم کارنامه قابل قبولی در اجرای محورهای اصلی و مورد توجه با موضوع خانواده و زنان دارد.
وی ادامه داد: دو محور اصلی مسئولیت دولت در موضوع زنان و خانواده بر اساس اسناد بالادستی که شامل سیاست‌های کلی خانواده رهبری و برنامه ششم توسعه و تأکیدات رئیس جمهوری است، تحقق عدالت جنسیتی برگرفته از مفاهیم قرآن کریم و شرع مقدس و همچنین تحکیم بنیان خانواده است.
معاون رئیس جمهوری با یادآوری اینکه بر اساس ارزیابی‌ها، این محورها بخوبی پیش رفته و اجرا شده است، خاطرنشان کرد: تحقق عدالت جنسیتی با ارائه شاخص‌ها و تهیه شناسنامه آن در ۳۱ استان انجام شد که در این شاخص‌ها، فصلی به آموزش اختصاص یافته که محورهای متعدد شاخص‌های عدالت جنسیتی در آن دیده شده است.