ندا سیجانی
خبرنگار
امروز 25 اردیبهشت ماه روز ملی بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر پرآوازه ایرانی است که البته «روز پاسداشت زبان فارسی»هم نامگذاری شده است و بی‌تردید دلیل این نامگذاری تلاشی بوده که این شاعر بزرگ ایران‌زمین در حفظ و نجات زبان فارسی داشته و وجه‌تسمیه این انتخاب بوده است. در میان شاعران بزرگ ایران، اشعار حکیم فردوسی شاعر بلند‌آوازه پارسی‌گوی ایران و میراث و گنجینه گرانبهایش (شاهنامه فردوسی) نقشی بی‌بدیل در موسیقی و ادبیات ایران زمین داشته و روایت‌های آن سرشار از اخلاق مداری و فرهنگ است و شاهکار بی‌نظیر او (شاهنامه) به زبان‌های مختلف دنیا ترجمه شده است. خوانندگان و آهنگسازان ایرانی هم از کلام و سروده‌های آن بهره بسیار برده‌اند. اگرچه اوزان عروضی شاهنامه و اشعار فردوسی کمی ثقیل بوده و برگرداندن آن به موسیقی اندکی مشکل است و شاید این موضوع دلیل تفاوت و تمایز اشعار فردوسی از دیگر شاعران باشد اما با این اوصاف کارهای ماندگاری از هنرمندان موسیقی چون شهرام ناظری، همایون شجریان و حمید متبسم خوانده و آهنگسازی شده است.
فردوسی، پیغمبر ادبیات
لوریس چکناواریان خالق اپراهای «رستم و سهراب»، «رستم و اسفندیار»، «ضحاک» و «سیاوش» فردوسی را پیغمبر ادبیات می‌نامد. او در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: «فردوسی شاعر بزرگ ملی ایران است و همه مردم دنیا تحت تأثیر اشعار او و شاهنامه هستند. من نیز از کودکی علاقه‌مند به اشعار شاهنامه بوده و هستم و این شیفتگی سبب شد مفهوم کلمات شعر فردوسی را با موسیقی بیان کنم و چهار داستان از شاهنامه را با موسیقی درآمیختم که ماحصل آن کارهای ارکسترال و اپرا در این زمینه است. به گفته این رهبر ارکستر «اشعار فردوسی یا دیگر شاعران بزرگ ایران بی‌ارتباط با موسیقی نبوده و تحث تأثیر یکدیگر هستند» و در ادامه افزود: اوزان شعری شاهنامه وزن بخصوصی دارد و این موضوع موجب شد در اپراهایی که نوشته‌ام گاهی این اوزان را تغییر بدهم تا اپرا را از یکنواختی دور کنم.»
او بیان کرد: «همچنان مشتاق بهره بردن از اشعار شاهنامه در موسیقی هستم، البته کار کردن در این زمینه زمانبر است. به‌عنوان مثال ساخت اپرای رستم و سهراب سال‌ها به طول انجامید اما هیچ حمایتی صورت نگرفت و اگر امروز بخواهم در سن 82 سالگی کاری در این زمینه بنویسم نیاز به حمایت‌های مالی و معنوی بسیاری است.»
اقتدار و غرور ملی
وحید تاج از خوانندگان نام‌آشنای موسیقی ایران سال 94 با گروه مهربانی کنسرت شاهنامه‌خوانی را با آهنگسازی سلمان سالک برگزار کرد. او بر این نظر است که ثابت بودن اوزان شاهنامه موجب شده در اشعار این شاعر مانند دیگر شاعران تنوعی وجود نداشته باشد که البته وحدت در بین تمامی ابیات آن موجب شده به‌راحتی بتوانیم از هر بخش شاهنامه کلامی موزون اجرا کنیم بی‌آنکه خللی در روند ملودی آن ایجاد شود اما از جهاتی نداشتن وزن‌های مختلف کار را برای آهنگساز کمی مشکل خواهد کرد. او در گفت‌و‌گو با «ایران» بیان کرد: «من از آن دسته خوانندگان و آهنگسازانی هستم که اعتقاد دارم وفاداری به شعر در اولویت است و این آهنگساز است که باید با توجه به دانش و آگاهی خود از توانش استفاده کرده و خود را با شعر وفق دهد بی‌آنکه به مفاهیم آن لطمه وارد شود.»
تاج افزود: «از دیرباز مردم کشور ما علاقه‌مند به داستان‌ها و قصه‌های حماسی بوده و هستند و به همین سبب خواندن اشعار فردوسی مقبولیت بسیاری بین مردم دارد و اقتدار و غرور در ذات تک‌تک کلمات فردوسی آشکار است.»
او در ادامه سخنان خود افزود: «از نظر من فردوسی یک کارگردان به تمام معنا است به این دلیل که تمام اشعار و ابیات او دارای تصویر بوده و می‌توان آن را با شعر ترسیم کرد و به صحنه کشید.»

رابرت دنیرو، بازیگر مطرح سینمای امریکا در حالی که مشغول بازی در فیلم جدید اسکورسیزی بود، مجروح شد. ماجرا از این قرار است که ورایتی در گزارش اخیر خود اعلام کرد دنیرو که برای فیلمبرداری فیلم «قاتلان ماه کامل» جدیدترین فیلم مارتین اسکورسیزی به اوکلاهما رفته بود، دچار سانحه شد و به خانه‌اش در نیویورک بازگشت. هنوز روشن نیست جراحت دنیرو تا چه حد جدی است؛ اما این جراحت سر صحنه فیلمبرداری ایجاد نشده بلکه در زمان استراحت وی رخ داده و پای او آسیب دیده است. فیلم اسکورسیزی مراحل فیلمبرداری خود را این روزها سپری می‌کند و رابرت دنیرو و لئوناردو دی کاپریو جزو بازیگران اصلی آن هستند. نکته جالب توجه درباره فیلمی که فعلاً دچار این بدبیاری شده، این است که «قاتلان ماه کامل» که برای اپل تولید می‌شود در مناطق سرخپوست‌نشین باتلسویل، پاهوسکا و اوسیج کانتی فیلمبرداری می‌شود. فعلاً که آقای دنیرو راهی نیویورک شد تا جمعه به اقدامات پزشکی بپردازد و سازندگان فیلم امیدوارند مشکل خاصی برای او پیش نیامده باشد و بتواند هر چه زودتر به تیم ملحق شود. با این حال برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که قرار شده دنیرو چند هفته‌ای از تولید فاصله بگیرد و اصلاً مشخص نیست که آیا او دوباره در مکان فیلمبرداری حاضر می‌شود یا خیر. به گفته نشریات محلی خیابان‌های یکی از محله‌های تولید فیلم در هفته‌های اخیر حسابی به هم ریخته شده بود تا فضای سال ۱۹۱۹ را تداعی کند و اتومبیل‌های قدیمی نیز در خیابان‌ها حرکت می‌کردند و در صحنه‌ای از فیلم دنیرو در حال راندن یکی از اتومبیل‌های قدیمی دیده شده بود. این فیلم با بودجه نزدیک به ۲۰۰ میلیون دلار ساخته می‌شود و دوشنبه گذشته اولین عکس رسمی فیلم از صحنه‌ای با حضور دی کاپریو در اینستاگرام این بازیگر منتشر شده بود.

فرهاد خالدی نیک
منتقد
ماه مبارک رمضان همواره از اوقات مهم تلویزیون بوده است. ماهی که با توجه به حال و هوای خاص معنوی‌اش و به خاطر آنچه از سال‌های گذشته مرسوم بوده، پیوندی سنتی میان مخاطبان و شبکه‌های مختلف سیما برقرار می‌شود و بهترین فرصت برای مدیران تلویزیون است که به نوعی جبران مافات نمایند. فرصتی که به نظر می‌رسد این بار هم براحتی از دست رفته است واغلب برنامه‌های پخش شده، در جلب رضایت مخاطبان سیما ناکام مانده‌اند.
ویژه برنامه‌های پیش از افطار
«ماه عسل» تا سال‌ها گل سرسبد ویژه برنامه‌های مناسبتی شبکه سوم سیما بود. احسان علیخانی و تیم همکارش، روی سوژه‌هایی دست می‌گذاشتند که هر کدام به نوعی می‌توانستند جذاب و قابل تأمل تلقی شوند. اگرچه با کوچ احسان علیخانی به «عصر جدید»، تهیه برنامه «ماه عسل» متوقف شد اما کافی است در ساعات پیش از افطار، کنترل تلویزیون را دست بگیرید و نگاهی گذرا به ویژه برنامه‌های تلویزیونی بیندازید. برنامه «دعوت» در شبکه یک، «آدم‌های خوب شهر» در شبکه دو و «مثل ماه» در شبکه سه، همه از همان فرمول امتحان پس داده «ماه عسل» استفاده می‌کنند. فرمولی که شامل نشاندن یک یا چند میهمان در مقابل مجری برنامه و شنیدن قصه زندگی آنها می‌شود. چیزی که شاید در قالب یک برنامه با اجرای احسان علیخانی قابل تحمل می‌کرد، اما حالا با پخش متعدد برنامه‌های مشابه، نه تنها جذابیتی ندارد بلکه دافعه برانگیز و ملال‌آور نیز هست. تنها برنامه قابل توجه سیما در ساعات پیش از افطار برنامه «زندگی پس از زندگی» است. برنامه‌ای که همچون سال گذشته، با حضور افرادی که تجربه مرگ موقت را داشته‌اند، مخاطبان را با افق‌های دیگری از حیات پس از مرگ و نادیده‌ها و ناشنیده‌های گاه تکان دهنده، آشنا می‌کند. برنامه‌ای که به همت عباس موزون، پژوهشگر و مجری برنامه تهیه شده و در آن علاوه بر تجربه گران داخلی، گفت‌وگوهایی با ریموند مودی و سایر کارشناسان شناخته شده بین‌المللی هم به عمل آمده که بر اعتبار علمی و پژوهشی برنامه می‌افزاید.
سریال‌های پس از افطار
به جرأت می‌توان گفت که شبکه‌های مختلف سیما در امر سریال‌سازی در ماه رمضان امسال، عملکردی بسیار ضعیف و قابل نقد داشته‌اند. شبکه اول سیما سریال «احضار» را به روی آنتن برد که در ابتدای امر مجموعه‌ای در ژانر موسوم به وحشت و دلهره به نظر می‌رسید. کارنامه علیرضا افخمی در ساخت سریال «او یک فرشته بود» و نویسندگی سریال «اغما» نیز توقعات از کیفیت فنی و محتوایی «احضار» را بالا برده بود. اما «احضار» در واقع نه تنها در خلق فضایی دلهره‌آور و تعلیقی نفسگیر ناکام ماند بلکه چه در زمینه فیلمنامه، چه از نظر کارگردانی و البته بازی بازیگران ضعف‌هایی آشکار داشت تا جایی که در لحظاتی به کمدی ناخواسته تبدیل می‌شد.
شبکه دوم سیما چهارمین فصل از سریال «بچه مهندس» را تولید و روانه پخش کرد. سریالی که کاش در همان فصل سوم پرونده‌اش بسته می‌شد. تغییر کارگردان و بازیگر اصلی سریال، تنها ایراد وارد بر «بچه مهندس 4» نیست. مشکل اصلی در نگاه کلیشه‌ای حاکم بر مجموعه و فیلمنامه‌ای است که نگاه نو و پرداخت تازه‌ای ندارد. فیلمنامه‌ای که اگرچه همچنان بر محور امیدبخشی و ارتقای اعتماد به نفس جوانان ایرانی استوار است ولی نمی‌تواند این مضمون را در یک بافت دراماتیک تأثیرگذار به مخاطب سریال عرضه کند.
شبکه سوم سیما با تولید و پخش سریال «یاور» نسخه تازه‌ای از سریال «ستایش» را برای مخاطبانش تدارک دید. سریالی که با فیلمنامه‌ای از سعید مطلبی و تیم سازنده «ستایش» (به کارگردانی سعید سلطانی با همراهی اصغر نعیمی) سعی داشت با استفاده از المان‌های آشنای سریال یاد شده به موفقیت دست یابد. غافل از اینکه بیننده هوشیار امروزی بشدت از تکرار بیزار است و با کلیشه‌های آزار دهنده میانه‌ای ندارد. یاور چلویی (با بازی داریوش ارجمند) بی کم و کاست همان حشمت فردوس است؛ با همان کنش‌ها و واکنش‌ها و حتی دیالوگ‌ها و تکیه کلام معروفش که در اینجا به «ملتفت» تبدیل شده است. با این همه ضعف اصلی سریال «یاور» در فیلمنامه‌ای است که انگار در دهه 40 شمسی می‌گذرد. جنس رفاقت‌ها و روابطی که در سریال تصویر می‌شود، چندان نشانی از مناسبات این سال‌های جامعه جوان ایران به همراه ندارد و بیننده را مدام به یاد لوطی‌گری‌ها و جاهل‌های فیلمفارسی می‌اندازد. علاوه بر این خط اصلی قصه، داستانک‌ها و شخصیت‌پردازی سریال دچار ضعف‌های آنچنانی هستند و منطق درام بخصوص در بخش‌های پلیسی اثر، بشدت لنگ می‌زند.
تکمله
با تمام این اوصاف، ماه رمضان امسال هم سپری شد و به نظر می‌رسد برای جلوگیری از تکرار چنین عملکرد فاجعه‌باری، لازم است که دست‌اندرکاران امر از همین الان برای سال بعد برنامه‌ریزی‌های لازم را به عمل آورند. یک برنامه‌ریزی دقیق که منجر به حذف سریالی مثل «رعد و برق» از کنداکتور شبکه پنجم سیما نشود و موجب ارتقای کیفیت سریال‌های سایر شبکه‌ها شود. کیفیتی که هر بار به بهانه‌ای فدا می‌شود!

در یازدهمین دوره جوایز آکادمی فیلم کوتاه ایران، نشان ایسفا به سینماگر صاحب‌نام کشورمان داریوش مهرجویی اهدا شد. نشان ایسفا یک جام جهان‌نماست که با دو ورقه برنز و با خط میخی تزئین شده و برگرفته از منشور ملل کورش است و هر سال در مراسم پایانی جوایز ایسفا، به یکی از مفاخر سینمای ایران اهدا می‌شود؛ پیش از این نشان ایسفا به سینماگرانی همچون عباس کیارستمی، ناصر تقوایی، رخشان بنی‌اعتماد، کیانوش عیاری، بهرام بیضایی، خسرو سینایی، امیر نادری، سهراب شهیدثالث و پرویز کیمیاوی اهدا شد. / خبرآنلاین
 فراخوان دومین دفتر «گاهنامه بین‌المللی مطالعات قصه‌گویی شهرزاد» ویژه سال ۲۰۲۲ همزمان با ۲۵ اردیبهشت روز گرامیداشت فردوسی و شاهنامه به زبان‌های فارسی، انگلیسی، عربی و آلمانی منتشر شد. نویسندگان و پژوهشگران تا پایان آگوست ۲۰۲۱ (شهریور ۱۴۰۰) برای ارسال مقالات و نوشته‌های خود فرصت دارند. / ایسنا
نسیم ادبی، بازیگر تله تئاتر «اتاق عروس» نوشته والنتین کراسناگوروف شد. «اتاق عروس»به کارگردانی محمد قنبری و با ترجمه ماندانا مجیدی برای پخش در پلتفورم‌های خصوصی آماده نمایش می‌شود./روابط عمومی
 سامانه نمایش آنلاین HBO Max تاریخ عرضه قسمت ویژه از سریال محبوب «فرندز» را اعلام کرد. به گزارش ورایتی، قسمت ویژه سریال «فرندز» (دوستان) از تاریخ ۲۷ مه (۶ خردادماه) از سوی سامانه نمایش آنلاین HBO Max در حالی عرضه خواهد شد که فیلمبردای این قسمت چندین بار به دلیل شیوع ویروس کرونا با وقفه مواجه شده بود. این قسمت قرار بود در سال ۲۰۲۰ فیلمبرداری شود اما در نهایت ساخت آن در ماه آوریل سال جاری میلادی در استودیو «Stage۲۴» کمپانی وارنر کلید خورد و در آن بازیگران اصلی این سریال محبوب شامل «جنیفر آنیستون»، «کورتنی کاکس»، «لیسا کودرو»، «مت له بلانک»، «متیو پری» و «دیوید شویمر» در نقش‌های اصلی خود بار دیگر بازی کرده‌اند./ ورایتی
 سریال «جزیره»، به کارگردانی سیروس مقدم، این روزها در جزیره کیش در حال تصویربرداری است و امیر مقاره، خواننده موسیقی پاپ کشورمان، به‌تازگی به جمع بازیگران این سریال پیوسته است. مقاره، خواننده گروه ماکان بند است که برای نخستین بار، بازی در یک مجموعه نمایشی را تجربه می‌کند؛ پیش از این  محمدرضا فروتن به عنوان بازیگر محوری سریال مقابل دوربین رفته بود. دیگر بازیگران این سریال بزودی معرفی می‌شوند. / ایلنا
 به گزارش ورایتی، بونگ جون هو، کارگردان سرشناس کُره‌ای که سال گذشته با فیلم «انگل» برنده اسکار بهترین فیلم شد، از ساخت یک پویانمایی با محوریت انسان‌ها و موجودات اعماق اقیانوس خبر داد. وی کار روی فیلمنامه این انیمیشن را از سال ۲۰۱۸ و با همکاری یک شرکت جلوه‌های ویژه در کُره آغاز کرد که پیش‌تر در ساخت فیلم‌هایی چون «برف‌شکن» (۲۰۱۳)، «اوکجا» (۲۰۱۷) و «مادر» (۲۰۰۹) با هم همکاری کرده بودند. نگارش فیلمنامه این اثر پس از سه سال سرانجام در ماه ژانویه (دی- بهمن ۹۹) به پایان رسید./ ورایتی