بنفشه غلامی/ در ادامه درگیری‌ها در شهر قدس، روز گذشته، نظامیان رژیم صهیونیستی به مناسبت جشن سالانه اشغالگری خود در قدس شریف، به فلسطینیانی که از روز جمعه در بیت‌المقدس و خارج از مسجدالاقصی به‌سر می‌برند، حمله کردند و بیش از 305 نفر از آنان را زخمی کردند. به گفته جمعیت هلال احمر فلسطین، حال دست‌کم 80 نفر از آنان وخیم است.  برخی منابع نیز از شهادت یک فلسطینی در این یورش خبر دادند.  به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، نظامیان رژیم صهیونیستی در جدیدترین خشونت‌های خود علیه مردم مظلوم فلسطین، صبح دیروز به سمت مسجدالاقصی یورش بردند و تلاش کردند با شلیک گلوله‌های پلاستیکی و گاز اشک‌آور و بمب‌های صوتی، نمازگزاران فلسطینی را که برای اقامه نماز صبح در مسجدالاقصی حاضر شده بودند، متفرق کنند و فضا را برای راهپیمایی جوانان صهیونیست افراطی که قرار بود عصر دیروز در قدس شرقی حاضر شده و سالگرد اشغالگری خود در قدس را جشن بگیرند، فراهم آورند. عصر دیروز نیز رژیم صهیونیستی ضمن صدور مجوز راهپیمایی یهودیان مسیر این راهپیمایی را که از محله الشیخ جراح و شهرک قدیمی در قدس شرقی عبور خواهد کرد، تغییر نداد که موجب خشم فلسطینیان شد.
در نتیجه این یورش صدها نفر زخمی شدند که بنا بر اعلام هلال احمر فلسطین شمار این زخمی‌ها تا بعد از ظهر دیروز به 305 نفر نیز رسید. در جریان این یورش شش روزنامه نگار فلسطینی نیز بدلیل گاز اشک آور مجروح شدند. یکی از آنها نیز مورد حمله باتوم به دستان صهیونیست‌ها قرار گرفت. «نور مثور»، زن فلسطینی که برای عبادت‌های ویژه ماه رمضان شب را در مسجدالاقصی به سر برده بود و از نخستین دقایق درگیری‌ها شاهد حملات نظامیان اسرائیلی بود، می‌گوید: «تیراندازها در همان ابتدای یورش، به پشت‌بام مسجد رفتند و شروع به شلیک گلوله‌های پلاستیکی کردند. همزمان با آنها تعداد زیادی از نظامیان صهیونیست هم از جهات مختلف وارد صحن مسجد شده و به نمازگزاران و عبادت‌کنندگان حمله کردند. آنها با باتوم نه فقط به فلسطینیان که به پرستاران اورژانس‌هایی که در محل حاضر شدند هم حمله کردند.» نظامیان رژیم صهیونیستی با وجود این حملات نتوانستند مقاومت فلسطینیان را بشکنند، و ظهر دیروز پس از 4 ساعت درگیری شدید با فلسطینیان، مسجدالاقصی را ترک کردند و فلسطینیان نیز به صحن این مسجد بازگشتند.
پیش از حملات صبح دیروز جمعیت هلال احمر فلسطین خبر داده بود، دردرگیری‌های جمعه تا پایان روز یکشنبه 570 فلسطینی زخمی شدند که با احتساب آمار دیروز شمار آنها به 848 نفر رسید. یکشنبه شب همچنین یونیسف در آماری خبر داده بود، دردرگیری‌های جمعه تا یکشنبه 29 کودک فلسطینی زخمی شدند.
واکنش‌های داخلی و جهانی
به گزارش خبرگزاری «رویترز»، تداوم درگیری‌ها در شهر قدس که از روز جمعه آغاز شده و ناظران نقطه پایانی بر آن نمی‌بینند، باعث نگرانی‌های بین‌المللی و انتقادهای جهانی از رژیم صهیونیستی شده است.  پیش از حملات دیروز «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی امریکا روز یکشنبه مراتب نگرانی جدی امریکا از اوضاع بیت‌المقدس را اعلام کرد. «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل نیز مراتب نگرانی خود را از وضعیت فلسطینیان اعلام داشت. «عمران خان»، نخست‌وزیر پاکستان هم در توئیتی نوشت: «بار دیگر بر حمایت از مردم فلسطین تأکید کرده و از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم برای محافظت از حقوق مشروع آنان اقدام کنند.»
در همین حال اتحادیه عرب اعلام کرد، امروز (سه‌شنبه) نشستی در سطح وزرای خارجه کشورهای عضو این اتحادیه برگزار می‌کند تا به مسائل روز فلسطینیان پرداخته شود. پیشتر بنا بود این نشست در سطح نمایندگان برگزار شود که به درخواست فلسطین سطح آن به وزرای خارجه افزایش یافت. پارلمان عربی هم اعلام کرد، روز چهارشنبه نشستی فوق‌العاده برگزار و اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی در قدس را بررسی خواهد کرد. این در حالی است که همزمان مصر و اردن نیز که دارای روابط دیپلماتیک با تل‌آویو هستند، اقدام به احضار سفیر و کاردار این رژیم در قاهره و امان به منظور ادای توضیح درباره خشونت‌های اخیر کردند.  در داخل فلسطین نیز «مصطفی برغوثی»، دبیر کل جنبش ابتکار ملی فلسطین، یورش نظامیان صهیونیست را عملی جنایتکارانه توصیف کرد و گفت: «شوکه‌آورترین اقدام آنها حمله‌ای بود که به کادر درمان حاضر در مسجدالاقصی کردند. این سندی دیگر از رفتار نژادپرستانه آنان است.»  به گزارش خبرگزاری «فرانس پرس»، «ایمن عوده»، نماینده عرب کنست نیز در نشستی خبری علت خشونت‌های اخیر رژیم صهیونیستی را سیاست‌های تبعیض‌آمیز این رژیم در قبال فلسطینیان دانست. جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس نیزبا تاکید بر اینکه حمله به مسجد الاقصی یک جنگ دینی است، اعلام کرد که دشمن صهیونیستی بهای سنگینی را خواهد پرداخت. این در حالی است که قرار بود، دیشب شورای امنیت سازمان ملل در نشستی به موضوع قدس و حوادث اخیر آن بپردازد. این نشست در حالی برگزار شد که پیش از آن قیس سعید، رئیس جمهوری تونس در تماسی تلفنی با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین رخدادهای اخیر و تحولات در شهر اشغالی قدس را مورد بررسی قرار داد و بر ایستادگی تونس در کنار مردم فلسطین برای دستیابی به حقوق مشروع خود جهت آزادی و استقلال در کشوری با پایتختی قدس شریف تأکید کرد.

محمدعلی سبحانی
سفیر سابق ایران در قطر و لبنان
70 سال است جنایات و اقدامات ظالمانه صهیونیست‌ها علیه فلسطین ادامه دارد. در برهه‌های بسیاری درست مانند اتفاقات اخیر قدس و اخراج فلسطینی‌ها، طیف گسترده‌ای از کشورهای جهان بیانیه‌هایی علیه اسرائیل صادر کرده‌اند اما 90 درصد این اقدامات در حد حرف باقی مانده است. چراکه امریکا و دیگر کشورهای عضو شورای امنیت بویژه آن دسته از کشورهایی که تحت نفوذ اسرائیل بوده و از آن نفع می‌برند، مانع از عملی شدن قطعنامه‌ها و بیانیه‌ها شده‌اند. در این میان حتی اگر یک یا چند کشور یا حتی خود فلسطینی‌ها در موردی مانند حوادث اخیر قدس، عزم بر شکایت و محکومیت حقوقی و تبلیغاتی اسرائیل داشته باشند، نیاز به مقدماتی مانند بودجه کلان و همکاری‌های وسیع و نشست‌های متعدد دارند که در شرایط پاندمی کرونا با اما و اگرهایی همراه است. از طرف دیگر صدور قطعنامه‌هایی از این دست باید از سوی سازمان‌هایی مانند اتحادیه عرب، سازمان کنفرانس اسلامی و... پشتیبانی شود در غیر این صورت امکان نتیجه‌گیری آن بسیار کم است. همچنین اختلافات داخلی فلسطین، تنش‌های منطقه‌ای، اختلافات مسلمانان، اعراب و همه گروه‌هایی که همواره در مسأله فلسطین و حمایت از حقوق مردم مظلوم این کشور پیشگام بودند، پاسخگویی به اقدامات اسرائیل را به دشواری می‌کشاند. به طور مثال سوریه یکی از کشورهایی بود که همواره محل گردهمایی سازمان‌های مختلف حامی فلسطین بود اما حالا این کشور خودش دچار بحرانی است که برای حل آن نیاز به همکاری و فکر و برنامه‌های بسیاری دارد. یا در لبنان؛ اختلافات داخلی به گونه‌ای است که امکان اجماع درباره هیچ مسأله‌ای وجود ندارد. در یک کلام اختلافات داخلی دنیای عرب و اسلام و تنش‌های داخلی فلسطین، واکنش بین‌المللی در قبال این کشور را با سختی همراه کرده است.
بدون شک شرایط منطقه تغییر کرده است به طوری که کشورهایی مانند امارات که پیش‌تر علم حمایت از فلسطین را بر دوش می‌کشیدند، سال‌ها در مسیر توسعه و روابط دیپلماتیک با اسرائیل قرار گرفته و تغییر موضع داده‌اند. شاید در گذشته جنایت‌های رژیم غاصب اسرائیل با واکنش‌های حقوقی و دیپلماتیک سازمان‌های منطقه‌ای، کشورهای اسلامی و عربی، اتحادیه عرب-که با بروز اختلافات درعمل اثری از آن باقی نیست- همراه بود و بودجه لازم را نیز تأمین می‌کردند اما اکنون بیشتر آنها درگیر مسائل داخلی خود و منافع خود در منطقه هستند. در این میان شاید تنها ایران است که می‌تواند با همراهی بخشی از جامعه عرب یا کشورهای مسلمان مانند ترکیه یا مالزی، با طرح این موضوع در کنفرانس اسلامی یا ثبت آن در سازمان ملل یا حتی شکایت حقوقی از جنایت اخیر اسرائیل در دادگاه لاهه دست‌کم فضای تبلیغاتی علیه اسرائیل را تقویت کند تا در شرایط دشوار فعلی منطقه، رژیم صهیونیستی متهم شده و کشورهای حامی آن در میان ملت‌های عرب و مسلمان دچار مشکل شوند.
از سوی دیگر تغییر سیاست‌های امریکا در دولت «بایدن» که امید می‌رفت با توجه به سیاست‌های کلی دموکرات‌ها در قبال مسائل حقوق بشری اقدامی جدی علیه تل‌آویو انجام دهند، به اثرات  جزئی مانند آنچه در انتخابات داخلی اسرائیل داشت منحصر شده است. زیرا حاکمیت امریکا خود را ضامن امنیت اسرائیل می‌داند و فلسطین نیز حمایت ویژه‌ای در ایالات متحده ندارد. پس نمی‌توان امیدوار به تغییرات اساسی در روابط امریکا با تل‌آویو بود. ازهمین رو هم هست که تل‌آویو با اطمینان خاطر از حمایت امریکا و برخی کشورهای جهان از خود و همچنین اطمینان  از به بن‌بست کشیده شدن اقدامات جهانی علیه این رژیم، هر روز در جنایت علیه مردم مظلوم فلسطین وقیح‌تر می‌شود.
با این حال گرچه اجماع و صدور قطعنامه علیه اسرائیل به نظر دشوار می‌رسد اما با توجه به اینکه دادگاه لاهه یکی از معدود سازمان‌های جهانی است که در کارنامه خود اقدامات مستقلانه نیز داشته است، می‌توان امید داشت که با یک اقدام صریح حقوقی، معرفی وکلا و تعیین عنوان جرمی روشن مانند کشتار 400 نفر در 6 ماه گذشته و... دست‌کم از بعد تبلیغاتی بتوان تصویر اسرائیل در جهان را مخدوش کرد. ضمن آنکه اگر کشورهای عربی، اسلامی و منطقه‌ای بتوانند با هم متحد شوند بدون شک می‌توانند در این شرایط گامی مؤثر برای احقاق حقوق مردم مظلوم فلسطین بردارند.

فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری

خاطره گویی حافظ اسد
رئیس‌جمهوری اسد در گفت‌و‌گوهای خود با رهبران کشورهای خلیج فارس [م] در خصوص این خاستگاه‌ها، موضعی روشن داشت و آنها را در قالب نگاه جدیدش بیان می‌کرد که گسترش دایره جنگ با ایران، به نتایج ویرانگری منجر می‌شود، ناوگان نظامی و نیروهای کشورهای بیگانه و بزرگ را به منطقه باز می‌گرداند و عرب‌ها را بخش بخش می‌کند و همبستگی آنها را در رویارویی با دشمن اصلی یعنی اسرائیل، تضعیف می‌کند.
ملاقات اصلی ما با امیر فهد ولیعهد [سعودی] بود که با توجه به کم تجربگی سیاسی ملک خالد و رویگردانی وی از اعمال رهبری در پادشاهی، عملاً اداره حکومت را برعهده داشت. امیر فهد پر نشاط بود و از آنچه در پیرامون او می‌گذشت خبر داشت، اعم از جریانات جنگ میان عراق و ایران یا ابتکار عمل صلحی که نشست سران عرب در مغرب برای تأیید آن برگزار شده بود. تصویری که از اظهارات امیر فهد در ذهن رئیس‌جمهوری اسد نقش بست، این بود که از جنگ میان دو کشور همسایه مسلمان احساس درد می‌کند. اما درباره ابتکار عمل صلح، امیر فهد گفت ارائه آن با اصرار شخصی عرفات انجام شده و سوریه می‌تواند با فلسطینیان درباره موارد تعدیلی که مناسب می‌داند، توافق کند. فهد همچنین گفت شرایط منطقه سخت است و امریکایی‌ها آنچه در توان دارند، برای آرام‌سازی اسرائیل انجام می‌دهند. گفت‌و‌گوها بعد از شام رسمی ملک خالد [به افتخار هیأت سوری] با حضور تعداد زیادی از امیران، تا بامداد روز بعد در قالب رایزنی‌های ماراتونی ادامه یافت. رئیس‌جمهوری در راه صنعا خاطرات خود از یمن را به یادآورد، یمن همچون ذخیره ریشه‌ها و جان مایه اولیه اسد همیشه در ذهن او حاضر بود. اسد به‌عنوان یک خواننده بزرگ تاریخ، مقداری درباره یمنی‌ها و قیسی‌ها بعد از دعوت اسلامی صحبت کرد. در خاطرات اسد، زر پاره‌هایی از خاطرات جذاب وجود داشت، از جمله هنگامی که او و تعداد زیادی از افسران بعثی کنار گذاشته شده از ارتش در دوره جدایی سوریه، اعلام کردند به‌صورت داوطلبانه از انقلاب در یمن پشتیبانی می‌کنند که در ۲۶ سپتامبر ۱۹۶۲ شعله ور شده و نظام امامت را سرنگون کرده بود. اسد همچنین از نقش سوریه در دفاع از انقلاب یمن در هنگام محاصره صنعا از دسامبر ۱۹۶۷ تا فوریه ۱۹۶۸ و اعزام برخی خلبان‌های سوری توسط او برای دفاع از صنعا، گفت.

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی

ادامه پاورقی خاطرات بولتون را در سایت ایران آنلاین (ion.ir) بخوانید.