میثم لطفی
خبرنگار
یک پست در شبکه‌‌های اجتماعی که از سوی حساب کاربری مرتبط با حزب کمونیست چین منتشر شد، بحران ویروس کرونا در کشور هند را به تمسخر گرفت و این اتفاق موج شدید انتقادات کاربران اجتماعی در چند روز اخیر را به‌دنبال داشت.این مطلب در سایت چینی وِیبو به اشتراک گذاشته شد و در آن دو عکس کنار هم قرار گرفته بود که یکی از آنها آتش ناشی از پرتاب موشک چینی به فضا را نشان می‌داد و در عکس دیگر آتش مربوط به سوزاندن قربانیان ویروس کرونا در هند به نمایش درآمده بود.
کمیسیون امور سیاسی و حقوقی وابسته به کمیته مرکزی حزب کمونیست چین چند روز قبل این مطلب را در شبکه اجتماعی وِیبو به اشتراک گذاشت و زیر عکس‌ها نوشته بود: «زمانی که چین آتش به پا می‌کند؛ در مقابل زمانی که هند آتش می‌سوزاند.» انتقادات گسترده‌ای که این اتفاق در شبکه‌های اجتماعی به‌دنبال داشت باعث شد مطلب مذکور حذف شود ولی دامنه بحران ویروس کرونا در اینترنت به این اتفاق ختم نمی‌شود و این کشور یکی از پرتلاطم‌ترین روزهای خود را در تاریخ می‌گذراند.
در جست‌وجوی اکسیژن
سازمان جهانی بهداشت در آخرین گزارش خود اعلام کرد در یک هفته گذشته 46 درصد موارد گزارش شده ابتلا به کرونا در جهان و یک‌ چهارم مرگ و میرهای ناشی از این ویروس در کشور هند صورت گرفته است و شمار جانباختگان هندی بواسطه ویروس کووید 19 در یک شبانه روز از مرز چهار هزار نفر گذشته است. در حالی که دومین موج کشنده ویروس کرونا با پر شدن تخت‌های بیمارستان‌ و مراکز سوزاندن اجساد اوضاع را وخیم‌تر می‌کند، گزارش‌های جدید حاکی از آن است که نبود دستگاه‌های اکسیژن، شمار جان‌باختگان ناشی از ابتلا به این بیماری را بیشتر کرده است. با مختل شدن کانال‌های عمومی کمک‌رسانی پزشکی بواسطه وسعت همه‌گیری کرونا باعث شد هندی‌ها از کانال‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی نظیر توئیتر، فیس بوک و واتس‌اپ برای بهبود اطلاع‌رسانی و به اشتراک گذاشتن منابع استفاده ‌کنند.
«سریا ویتالدف» از جمله شهروندان هندی ساکن جنوب شهر بنگلور است که از حساب کاربری خود برای کمک به نیازمندان استفاده می‌کند.
او در این خصوص توضیح داد: «نخستین بار برای کمک به پدرم که به کرونا مبتلا شده بود و برای بهبود وضعیت او نیاز به دستگاه اکسیژن داشتیم از دوستان خود در شبکه‌های اجتماعی درخواست کردم تا کمک کنند. پس از آنکه تعداد زیادی از دوستان اعلام آمادگی کردند، تصمیم گرفتم این اقدام را به‌صورت گسترده‌تر انجام دهم تا دیگر افراد نیازمند هم بتوانند از طریق شبکه‌‌های اجتماعی به اکسیژن، تخت خالی بیمارستان یا دیگر خدمات درمانی دسترسی پیدا کنند. هم اکنون به طیف گسترده‌ای از مردم دسترسی دارم و به نظر می‌رسد این پلتفرم‌ها بهترین گزینه برای کمک کردن به مردم هند باشند.»
 شهروند دیگر ساکن شهر دهلی که صفحات مختلف برای اطلاع‌رسانی در حوزه درمان راه‌اندازی کرده است نیز از شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان عنصر همبستگی بین شهروندان یاد می‌کند تا بتوانند آنچه در اختیار دارند را از این طریق با یکدیگر به اشتراک بگذارند. در یک هفته گذشته بیش از هشت هزار نفر ویتالدف 29 ساله را در توئیتر و اینستاگرام دنبال کردند و در حالی که تعدادی از کاربران در این صفحه نیاز خود را برای خدمات مختلف درمانی اعلام می‌کنند، افراد دیگر هم توانایی‌های موجود برای کمک‌رسانی را به اشتراک می‌گذارند.
کمبود دستگاه‌های اکسیژن پزشکی به‌عنوان بزرگ‌ترین چالش در مراکز درمانی بسیاری از ایالت‌های هند کادر درمان را با مشکل مواجه کرده است و با این روند ده‌ها بیمارستان در شهرهای بمبئی و دهلی نو صفحات‌ ویژه در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی کردند تا مردم برای انتقال سیلندرهای اکسیژن به آنها کمک کنند.
 کارشناسان می‌گویند دستگاه اکسیژن پزشکی در کشور هند به میزان کافی تولید می‌شود و به طور میانگین این کشور روزانه حدود هفت هزار تن اکسیژن تولید می‌کند ولی از آنجایی که دسترسی جمعیت 1.4 میلیارد نفری هند به اکسیژن و خدمات مشابه دشوار است، شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان بهترین ابزار برای توزیع مناسب این خدمات به کار گرفته می‌شوند.
 سانسورهای اینترنتی
همزمان با وخامت اوضاع کرونا در هند و ناتوانی در مهار گسترده آن، مسئولان دولتی این کشور از شبکه اجتماعی توئیتر درخواست کرده‌اند تمام پیام‌هایی را که در آن مقامات دولتی به پنهانکاری در مورد آمار قربانیان ویروس کرونا متهم شده‌اند، حذف کند. در پی این اتفاق توئیتر در گام نخست 21 پیام حاوی اطلاعات مذکور را به گونه‌ای فیلتر کرد که دسترسی به آنها از داخل کشور هند امکان پذیر نیست و با وجود این کاربران دیگر کشورها می‌توانند آنها را مشاهده کنند. از جمله توئیت‌های حذف شده می‌توان به اظهارنظر «مولوی گاتاک» وزیر دولتی در ایالت بنگال غربی اشاره کرد که در این باره نوشته بود: «هند هرگز «نارندرا مودی» نخست‌وزیر را برای دست‌کم گرفتن ویروس کرونا و مرگ شمار زیادی از انسان‌ها به‌دلیل سوءمدیریت او نخواهد بخشید.» این در حالی است که نخست‌وزیر کشور هند یکشنبه گذشته با اشاره به بحران جاری توضیح داد که با اعتماد به نفس بالا و روحیه عالی پس از مواجهه با موج نخست شیوع کرونا تلاش می‌کند موج دوم گسترش این بیماری را در کشور خود مهار کند. لازم به ذکر است در این راستا، توئیت‌های یکی از نمایندگان مجلس هند و دو فیلمساز برجسته این کشور نیز برای 18 میلیون هندی عضو شبکه اجتماعی توئیتر مسدود شد.
سخنگوی شبکه اجتماعی توئیتر با انتشار بیانیه‌ای در این خصوص توضیح داد: «درخواست‌هایی که از سوی دولت‌ها برای ما ارسال می‌شود یا در چارچوب قوانین توئیتر قرار می‌گیرد یا مبتنی بر قوانین داخلی کشورها اعلام شده است. اگر یک توئیت در تضاد با قوانین شبکه اجتماعی توئیتر باشد به طور قطع حذف خواهد شد. در غیر این صورت اگر مطلب مورد نظر مربوط به قوانین داخلی کشورها باشد، پس از بررسی‌های لازم در نهایت از دسترس ساکنان آن کشور خارج می‌شود.»
در حالی که اعتراضات گسترده مردم هند به سانسورهای دولت این کشور برای انتشار اطلاعات مرتبط با ویروس کرونا در شبکه‌های اجتماعی بالا گرفته است، مقامات دولتی هند این هفته با انتشار بیانیه‌ای اقدام اخیر خود را با قانون فناوری اطلاعات این کشور که در سال 2000 میلادی تصویب شده بود توجیه کردند و در این خصوص توضیح دادند، دولت هند برای حفظ نظم عمومی، حاکمیت و تمامیت ارضی کشور اجازه دارد محتوای مورد نظر خود را در فضای مجازی مسدود کند ولی منتقدان می‌گویند که اعتراض به شیوه ضعیف مدیریت بیماری کرونا در هند تهدیدی برای حاکمیت و تمامیت ارضی محسوب نمی‌شود و محدودسازی شبکه‌های اجتماعی میزان نارضایتی مردم در جریان بحران کنونی را تشدید می‌کند.
لازم به ذکر است از نوامبر گذشته تا اوایل فوریه 2021 ( آذر تا اواسط بهمن) میزان ابتلا به کرونا در کشور هند سیر نزولی دنبال کرد و با کاهش تعداد مبتلایان به کمتر از 9 هزار نفر، شمار جان باختگان روزانه در این کشور به کمتر از 100 نفر رسیده بود ولی در حالی که دولت هند نتوانست از این فرصت برای تقویت فوری زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی خود استفاده کند، کمیته واکسیناسیون کووید 19  با مشکلات عمده مواجه شد. در حال حاضر روزانه به‌صورت میانگین 2.7 میلیون دوز واکسن کرونا به مردم هند تزریق می‌شود و در حالی که تاکنون نزدیک به 120 میلیون هندی دست‌کم دوز اول واکسن را دریافت کرده‌اند، این رقم تنها معادل 8.5 درصد از مردم این کشور محاسبه می‌شود.

برای رفع فیلتر وب‌سایت‌ها، باید به پرتال خدمات الکترونیکی کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مراجعه و درخواست رفع فیلتر از آن سایت را ارائه کنید.
به گزارش ایسنا، اگرچه مردم در موارد متعدد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را متولی فیلترینگ و رفع آن می‌دانند، اما در اصل کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه که دادستان کل کشور ریاست آن را برعهده دارد، برای این موضوع تصمیم‌گیری می‌کند و رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک و توئیتر یا تصمیم برای فیلتر شدن یا نشدن تلگرام و دیگر پیام‌رسان‌ها و وب‌سایت‌ها، از صافی این کارگروه می‌گذرد، البته وزیر ارتباطات نیز عضوی از این کارگروه محسوب می‌شود.
در پرتال خدمات الکترونیک کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بخش مخصوصی جهت رسیدگی به درخواست رفع فیلتر و شکایات مردمی به نشانی
rafefilter.internet.ir طراحی شده است که می‌توان از طریق فرم برخط قرار گرفته‌شده در این نشانی درخواست خود را به کارگروه ارسال کرد.
در این سامانه به دو گروه درخواست رسیدگی می‌شود؛ گروه اول درخواست مدیران تارنماهای اینترنتی است. این اشخاص می‌توانند به‌عنوان مدیر سایت، درخواست رفع فیلتر و شکایت خود را به کارگروه تعیین مصادیق اعلام کنند و برای این‌که مشخص شود که آیا واقعاً مدیر سایت مورد نظر هستند یا خیر، ابتدا باید سایت خود را در ستاد ساماندهی پایگاه‌های ایرانی به ثبت رسانده و سپس با شناسه کاربری و کلمه عبوری که در ساماندهی به ثبت رسیده است، درخواست رفع فیلتر تارنمای خود را ثبت کنند.
 گروه دوم در مورد پایگاه‌های عمومی خارجی است که ممکن است از طرف مدیر آن سایت خارجی درخواست رفع فیلتری مطرح نباشد، اما کاربران ایرانی به‌ دلایلی ممکن است نیاز ضروری به اطلاعات و محتوای مندرج در آن تارنما داشته باشند که در چنین مواردی شهروندان می‌توانند به‌عنوان کاربر (استفاده‌کننده) سایت فیلترشده، درخواست رفع فیلتر تارنمای مورد نظر را از طریق درگاه مذکور مطرح کنند.
در ادامه مدیران تارنماهای فیلترشده می‌توانند با همان شناسه کاربری و رمز عبور خود، وضعیت درخواست رفع فیلتر خود را پیگیری کنند، در این‌صورت پس از استعلام از نهادهای مربوطه عضو کارگروه و کسب موافقت اولیه، نمونه‌هایی از مصادیق مجرمانه موجود در تارنمای متخلف به مدیر سایت اعلام می‌شود و مدیر سایت نسبت به حذف آن‌ها و سایر موارد مشابه اقدام می‌کند؛ در صورت تأیید حذف تمام موارد مجرمانه، مدیر تارنما فرم تعهدنامه مربوطه (مبنی بر تعهد به نظارت بیشتر بر تارنمای خود) را به‌صورت الکترونیکی تکمیل و امضا می‌کند و پس از این مرحله تارنمای مذکور رفع فیلتر می‌شود.