فریبا خان احمدی
خبرنگار
اعلام پایان واکسیناسیون کرونای افراد بالای ۸۰ سال در هفته جاری و نرسیدن پیامک فراخوان یا عدم تماس مراکز بهداشتی با شمار زیادی از سالمندان، آنان را نگران کرده که مبادا بخشی از افراد مسن از برنامه واکسیناسیون کرونا جا بمانند و از قلم بیفتند. هرچند که از روز هفتم اردیبهشت و همزمان با آغاز واکسیناسیون همگانی عده‌ای از سالمندان بالای 80 سال پیامک واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند و به آنها اعلام شده که چه زمانی و کجا برای دریافت واکسن مراجعه کنند اما نرسیدن پیامک به تعدادی زیادی از سالمندان و عدم تماس با آنها، ابهامات و پرسش‌های زیادی را ایجاد کرده است.
 در انتظار پیامک
همزمان با آغاز برنامه فاز دوم واکسیناسیون همگانی وزارت بهداشت اعلام کرد؛ اطلاعات همه سالمندان را در سامانه‌های بهداشتی دارد و با این افراد تماس می‌گیرند یا پیامک می‌فرستند اما برخی از سالمندان می‌گویند که تاکنون هیچ مراجعه‌ای به مراکز بهداشتی نداشته‌اند و مطمئن نیستند که اطلاعات آنها در پرونده الکترونیک سلامت در وزارت بهداشت موجود است تا با آنها تماس گرفته شود یا حتی بسیاری از آنها ممکن است شماره تلفن موبایلی به‌نام‌شان نداشته باشند. این ابهامات در حالی مطرح می‌شوند که این روزها پیام‌ها و مطالب زیادی در فضای مجازی منتشر می‌شود که مردم و سالمندان برای دریافت واکسن کرونا در برخی سایت‌ها ثبت‌نام کنند یا به برخی مراکز مراجعه کنند. در این میان هرچند ماهیت این سایت‌ها از سوی وزارت بهداشت بارها تکذیب شده و تأکید مسئولان این وزارتخانه بر عدم مراجعه حضوری برای ثبت‌نام دریافت واکسن به مراکز بهداشت است اما عده زیادی از مردم کماکان مراجعه حضوری به مراکز بهداشت دارند و چه بسا پس از تحمل صف‌های عریض و طویل دست خالی هم به خانه برمی‌گردند. از طرفی بررسی‌های ما نشان می‌دهد؛ هنوز در سایت «salamat.gov.ir» اعلام شده از سوی وزارت بهداشت بخشی برای ثبت‌نام سالمندان دیده نمی‌شود و این سایت فقط سه گزینه دارد که شامل سامانه خودارزیابی بیماری کرونا، سامانه ثبت‌نام مراکز ارائه دهنده مراکز خدمات دندانپزشکی و سامانه ثبت‌نام اصناف و صنایع است.
ثبت‌نام از جاماندگان همه سالمندان بالای ۸۰ سال
به این ترتیب مطابق آنچه سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده؛ هفته آینده واکسیناسیون کرونا برای افراد 75 تا 80 سال شروع می‌شود اما جعفر صادق تبریزی رئیس مرکز مدیریت شبکه بهداشت وزارت بهداشت به «ایران» می‌گوید: سالمندان نگران نباشند کسی از قلم نخواهد افتاد و هفته آینده با راه‌اندازی سامانه سلامت و ثبت‌نام از جا ماندگان همه سالمندان بالای ۸۰ سال واکسن کرونا را دریافت خواهند کرد.
در حالی که سالمندان بالای 80 سال نگران جا ماندن از واکسیناسیون کرونا هستند و تأکید مسئولان وزارت بهداشت متوجه این موضوع است که بدون ثبت‌نام برای همه گروه‌های در اولویت تماس گرفته می‌شود یا پیامک ارسال می‌شود روز گذشته مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اراک به خبرگزاری ایسنا اعلام کرد؛ سالمندان بالای 80 سالی که با آنها تماس گرفته نشده است، برای ثبت مشخصات در سامانه سلامت به مراکز بهداشت محل زندگی‌شان مراجعه کنند. این تناقض در اظهار نظر برخی مسئولان استانی موجی از سردرگمی را بین خانواده‌های سالمندان در گوشه و کنار شهرهای بزرگ رقم زده است. در همین زمینه رئیس مرکز مدیریت شبکه بهداشت انتشار چنین اخباری را نادرست می‌خواند و می‌گوید: این خبر اشتباه است حتماً با مسئولان اراک تماس می‌گیرم اینکه مردم حضوری مراجعه کنند و سامانه را تکمیل کنند معنی ندارد. سامانه سلامت فعلاً فعال نیست هر زمان که واکسیناسیون افرادی بالای 80 سال که وزارت بهداشت به اطلاعات‌شان دسترسی دارد تمام شد این سامانه فعال می‌شود و افرادی هم که جا بمانند از طریق این سامانه می‌توانند ثبت‌نام کنند سپس زمان واکسیناسیون در یک زمان مشخص برای این گروه تعیین خواهد شد.
کدامیک از سامندان باید در سامانه ثبت‌نام کنند
تبریزی با بیان اینکه نمی‌توان همه سالمندان بالای 80 سال را یکجا و در یک روز واکسینه کرد، می‌افزاید: یک میلیون و 147 هزار سالمند بالای 80 سال در کشور وجود دارد بتدریج با سالمندان بالای 80 سال تماس گرفته می‌شود و زمان و مکان تزریق واکسن را اعلام می‌کنند اما در پاسخ به این سؤال که تکلیف آن گروه از سالمند بالای 80 که تا پایان این هفته از چرخه تزریق واکسن جا می‌مانند چه خواهد شد؟ باید بگویم که به‌طور کلی وزارت بهداشت اطلاعات 7 الی 8 میلیون ایرانی را در دست ندارد ما در حال اخذ اطلاعات این افراد از سازمان ثبت احوال هستیم؛ بعد از کسب اطلاعات از ثبت احوال با آن دسته از سالمندانی که پرونده الکترونیک سلامت ندارند به‌منظور تزریق واکسن تماس گرفته می‌شود آن دسته از سالمندانی که در هیچ یک از این دو دسته قرار ندارند یعنی پرونده الکترونیک سلامت ندارند و اطلاعات‌شان در سامانه ثبت احوال ثبت نیست برای این گروه سامانه سلامت فعال خواهد شد.
تبریزی عنوان می‌کند: ما از روز اول اعلام کرده‌ایم قرار نیست فعلاً کسی در سامانه‌ای ثبت‌نام کند، سامانه سلامت در هفته آینده و بعد از اتمام واکسیناسیون افراد بالای 80 سال فعال خواهد شد بنابراین اگر افرادی در این رده سنی از واکسیناسیون جا ماندند می‌توانند کدملی، تاریح تولد و شماره تماس معتبر را وارد سامانه کنند سپس از آنها سؤال پرسیده می‌شود ساکن کجا هستند، سپس استان، شهر و منطقه شهرداری‌شان را باید انتخاب کنند در این‌صورت نزدیک‌ترین محل تزریق واکسن مطابق نشانی محل سکونت‌شان به این گروه اعلام می‌شود. بعد از آنکه نشانی محل سکونت سالمند در سامانه مشخص شد مجدداً پیامک ارسال می‌شود که در ساعت مشخص به فلان مرکز مراجعه کنید. او با تأکید بر اینکه وزارت بهداشت به اندازه مکفی برای سالمندان بالای 80 سال واکسن در اختیار دارد، می‌افزاید: علاوه بر این در طول هفته آینده محموله جدیدی از واکسن دست ما می‌رسد و نگرانی از جاماندن چرخه تزریق نا‌بجا است همه افراد بالای 80 سال واکسن کرونا دریافت خواهند کرد.
مراجعه به منزل سالمندان بیمار برای تزریق واکسن
تبریزی در خصوص وضعیت سالمندان تنها که دسترسی به سامانه سلامت یا تلفن همراه برای دریافت پیامک ندارند عنوان می‌کند: اطلاعات سالمندان تنها زیست در سامانه وزارت بهداشت ثبت است برای این گروه با شماره منزل‌شان تماس گرفته می‌شود علاوه بر این بسیاری از سالمندان تنها زیست در دوران 14 ماه شیوع کووید19 مراقبت در منزل دریافت کرده‌اند بارها با آنها تماس گرفته شده و غربالگری کووید انجام شده است اما چنانچه اطرافیان کسی سالمند تنها زیست است و پیش از شروع واکسیناسیون گروه‌های 75 سال به بالا واکسن دریافت نکرده‌اند می‌توانند اطلاعات این افراد را بعد از فعال شدن سامانه سلامت در آن ثبت کنند و برای تزریق واکسن به پایگاه‌های تزریق دعوت شوند.
او درباره سالمندانی که بیمار هستند و قادر به مراجعه به مراکز تزریق واکسن نیستند هم توضیح می‌دهد: آنهایی که امکان حرکت ندارند و بیماری زمینه‌ای دارند تیم‌های واکسیناسیون سیار و مراقبت در منزل به خانه‌هایشان مراجعه می‌کنند و واکسن تزریق خواهد شد در چند روز گذشته موارد زیادی از واکسیناسیون افراد دارای ناتوانی حرکتی و بیماران زمینه‌ای انجام شده است.
 تبریزی با اشاره به ایجاد صف‌های طولانی سالمندان در پایگاه‌های تزریق واکسن کرونا بویژه در تهران عنوان می‌کند: سالمندان منتظر دریافت پیامک با پیش شماره‌های وزارت بهداشت v.behdasht باشند. نیاز به حضور در پایگاه‌ها نیست. هر گونه مراجعه و ایجاد تراکم و تجمع منجربه شیوع بیماری خواهد شد. سالمندان ماه‌ها در خانه مانده‌اند به بهانه ایستادن در صف احتمال ابتلا وجود دارد. سهمیه واکسن به پایگاه‌های سلامت بر اساس جمعیت دعوتی‌ها است که مقدار واکسن‌ها برای تعداد مشخصی در روز تحویل پایگاه‌ها داده می‌شوند مشکل اصلی اینجاست که پیام‌های جعلی به مردم ارسال شده یا مردم عجله می‌کنند و در صف می‌ایستند. در موارد بسیار نادری به‌خاطر راحتی مراجعه کننده و مشکلات رفت و آمد به افراد خارج از نوبت واکسن می‌زنند در حالی‌که تعداد واکسن که هر روز به پایگاه‌ها داده می‌شود محدود بوده و بر اساس زنجیره سرما است بنابراین خواهش می‌کنیم هموطنان اصرار نکنند در طول چند روز آینده واکسیناسیون این گروه تمام می‌شود.
تزریق واکسن به 75 تا 80 ساله ‌ها در هفته آینده
او با بیان اینکه برای روستاییان از طریق تماس تلفنی و برای شهرنشینان از طریق پیامک خبر‌رسانی می‌شود، می‌گوید: در روستاها و شهرهای کوچک بهورزها با سالمندان بالای 80 سال تلفنی تماس می‌گیرند. تعداد سالمندان این گروه سنی در روستاها زیاد نیست بنابراین مشکل تشکیل صف‌های طولانی در تهران و برخی کلانشهرها وجود دارد عمدتاً به این دلیل است که از زبان هم می‌شنوند و در صف می‌ایستند این کار را مشکل می‌کند ما اطمینان می‌دهیم کسی از واکسن جا نخواهد ماند حدود دو میلیون‌ودویست هزار واکسن را توزیع کرده‌ایم از این تعداد حدود 70 درصد تزریق شده است یعنی یک میلیون‌و‌دویست هزار نفر کلاً واکسن دریافت کرده‌اند و بقیه نیز در حال انجام است و در طول این هفته و هفته آینده نیز محموله جدید وارد می‌شود.
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه چرا روند واکسیناسیون در تهران کند پیش می‌رود، اظهار می‌دارد: در تهران روند واکسیناسیون کند پیش نمی‌رود بلکه جمعیت در تهران زیاد است انتظار اینکه همه جمعیت سالمندان بالای 80 سال در تهران واکسن بزنند امکانپذیر نیست. دانشگاه‌ها به اطلاعات سالمندان مناطق تحت پوشش خودشان دسترسی دارند و با تلفن و پیامک سالمندان را به پایگاه‌ها دعوت می‌کنند البته در تهران به‌دلیل افزایش ظرفیت تعداد واکسیناتور و سرعت عمل بالا پایگاه‌های تجمیعی یعنی سالن‌های ورزشی و مدارس تجهیز شده‌اند و نشانی اینها در پیامک بر حسب محل سکونت سالمند به آنها اعلام می‌شود.
تبریزی در ادامه می‌گوید: طی هفته آینده برای جمعیت 930 هزار نفری 75 تا 80 سال واکسیناسیون را شروع می‌کنیم و بعد از آن سراغ گروه‌های سنی 5 سال پایین‌تر می‌رویم. واکسن‌های تولید داخل به‌دست‌مان نرسیده و واکسن‌های وارداتی هم محدود است بنابراین مجبوریم طبق اولویت تعیین شده جلو برویم تا پایان خرداد یا اوایل تیرماه واکسیناسیون افراد بالای 60 سال و بیماران زمینه‌ای 16 تا 64 سال تمام خواهد شد و بعد از نیمه تیرماه فاز سوم واکسیناسیون شروع می‌شود. بعد از اتمام فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن‌های ایرانی با اثر بخشی بالا و عوارض جانبی بسیار پایین در دسترس قرار می‌گیرند.
او در پایان توصیه می‌کند: همه افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند دو هفته بعد از تزریق نوبت دوم واکسن ایمنی نسبی پیدا می‌کنند. دوز دوم نیز یک ماه بعد از نوبت اول تزریق می‌شود بنابراین توصیه می‌کنیم حتماً پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند چرا که بعد از تزریق واکسن احتمال ابتلای خفیف به بیماری وجود دارد.

پرستو رفیعی
خبرنگار
آیین معنوی احیاء نخستین شب از لیالی قدر با رعایت شیوه نامه‌ها و پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد. مردم ایران امسال هم مانند سال گذشته در شرایط سخت و ویژه ناشی از شیوع بیماری عالمگیر کرونا دست به دعا برداشتند و به راز و نیاز با خدای متعال پرداختند.
با وجود همه‌گیری کرونا امسال هم مانند سال گذشته گروهی از میهمانان خدا مراسم پرفیض نخستین شب از شب‌های قدر را در اماکن مذهبی و مساجد سراسر کشور برگزار کردند با این تفاوت که این مراسم در فضای باز و صحن اماکن مذهبی، امامزاده‌ها و مساجد سراسر کشور با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی برگزار شد. حتی در بارگاه منور رضوی در مشهد مقدس و بارگاه حضرت معصومه(س) کریمه اهل بیت در شهر قم هم آیین قرائت قرآن و دعای جوشن کبیر و همچنین مراسم قرآن به سر گرفتن در فضای باز و با رعایت مسائل و شیوه نامه‌های بهداشتی صورت گرفت. در این میان گروهی هم در خیابان‌های همجوار محل‌های برگزاری مراسم در خودروهای خود قرائت دعا و قرآن را گوش کرده، با خداوند متعال مناجات می‌کردند و مراسم مذهبی را به‌جای می‌آوردند. گروهی دیگر اما در خانه و از طریق تلویزیون، رادیو و امکانات دیجیتالی و آنلاین تلاش کردند آیین پرفیض شب نوزدهم ماه رمضان را به جای آورند.
هرچند به تدبیر متخصصان و مسئولان حوزه سلامت کشور باید فاصله‌ها بیشتر می‌شد، ماسک‌ها همچنان روی صورت باقی می‌ماند، مدت برگزاری مراسم هم از 2 ساعت طولانی‌تر نمی‌شد، تا ویروس کرونا نتواند داغی دیگر بر دلمان بنشاند، اما همه این محدودیت‌ها، نتوانست مانع برگزاری مراسم امسال شود. حتی می‌توان گفت این مراسم از حال وهوایی خاص برخوردار بود و متفاوت‌تر از سال‌های گذشته برگزار شد. معنویتی بی‌نظیر که در زمزمه خسته دلان و زائران حرم معبود موج می‌زد حقیقتی انکار‌ناپذیر بود. زن و مرد، پیر وجوان در نیایش‌هایی عارفانه دست به دعا برداشته بودند و با خدای خویش راز و نیاز می‌کردند. به اشک دیده دل‌ها را می‌شستند تا با قلبی جلا داده از پروردگار خویش سلامتی بخواهند آن هم نه فقط برای خود، بلکه برای همه. همه آنهایی که می‌شناختند و نمی‌شناختند.
امسال انگار همه مردم خواسته‌ای مشترک داشتند و از خداوند، سلامتی هموطنانی را می‌خواستند که روی تخت‌های بیمارستان برای زندگی و زنده ماندن مبارزه می‌کنند. انگار امسال همه یکصدا سلامتی فرشتگانی را آرزو می‌کردند که با ردایی سپید در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشت کشور برای بهبود هموطنان و بازگشت آنها به جمع خانواده جانفشانی می‌کنند.
امسال آیین پخت نذری هم متفاوت از سال‌های پیش برگزار شد. دیگ‌های نذری شب قدر جای خود را با کمک‌های انساندوستانه عوض کرده بودند. دیگر خبری از ظرف‌های یک بار مصرف پلو و خورشت، آش نذری و شله زرد نبود. به جای آنها بسته‌های معیشتی و بسته‌های وسایل بهداشتی نذری در اختیار اقشار آسیب‌پذیر جامعه قرار می‌گرفت تا تحمل شرایط سخت ناشی از شیوع بیماری کرونا را برای آنها آسان‌تر کند. نذر خون هم یکی دیگر از اقدامات خیرخواهانه‌ای بود که در ماه رمضان و نخستین شب قدر برای تأمین خون مورد نیاز بیماران صورت گرفت و انسانیت و همدلی ایرانیان را بار دیگر به تصویر کشید.
مردم ایران سابقه دیرینه‌ای در یاری رساندن به هموطنان و همدلی با یکدیگر دارند، انگار ایرانیان یک پای فعالیت‌های خیرخواهانه هستند و همواره از این آزمون سربلند بیرون می‌آیند.

پس از انتشار خبر تخلف استفاده از سهمیه واکسن پاکبانان در برخی مناطق شهرداری تهران؛ کد ملی دریافت کنندگان واکسن کرونا در سامانه شفافیت شهرداری تهران بارگذاری شد. غلامحسین محمدی؛ رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران در حساب توئیتری خود ضمن اعلام این خبر نوشت: «با توجه به نظریه وزارت بهداشت هرگونه افشای نام دریافت‌کنندگان خدمات بهداشتی- درمانی بدون کسب اجازه از افراد موجب اعتراض و پیگرد قانونی است؛ براین اساس در این فهرست اطلاعات نام و نام خانوادگی افراد ذکر نشده  و تنها کد ملی درج شده است.» به گزارش ایسنا،  شهردار تهران دیروز در صحن علنی شورای شهر با تأکید بر اینکه لیست خاطیان منتشر می‌‌شود، تأکید کرد: تحقیقاتی از سوی حراست کل و دفتر شهرداری صورت گرفته؛ عمده بحث در منطقه ۶ بوده است که طی مکاتبه شهردار منطقه با بهداشت شمال غرب لیستی به ظرفیت ۳۲۵ نفر برای تزریق واکسن کووید ۱۹ اعلام شده بود که از این تعداد ۱۹۸ نفر اقدام به دریافت واکسن کرده‌اند که اسامی آنها را از طریق حراست وزارت بهداشت پیگیری می‌‌کنیم. به گزارش  شهر، پیروز حناچی افزود: تعداد محدودی واکسن برای تزریق به نیروهای خط مقدم مبارزه با کرونا اعم از پرسنل بهشت زهرا، پاکبان‌ها و پرسنل پسماند که شامل نیروهای عملیاتی و مرتبط با مشاغل پرخطر خدمات شهری باشند، از طریق وزارت بهداشت تخصیص داده شده است. از این تعداد تاکنون هیچ یک از مدیران شهری (تا رده ۴ مدیریتی) تزریقی انجام نداده‌اند.
او افزود: بررسی‌ها نشان داد که یک نفر از مسئولان نواحی اقدام به تزریق واکسن از سهمیه فوق کرده است که همان روز به همراه سه نفر از همکاران ذیربط در منطقه ۶ عزل شدند. در بررسی‌های بعدی معلوم شد که توزیع سهمیه در یکی از مناطق منطبق با پروتکل‌های مصوب نبوده است که معاون خدمات شهری منطقه عزل شد. دو رئیس ناحیه در مناطق ۹ و ۷ نیز به همین دلیل عزل شدند؛ خاطیان عزل شده نیز به اداره تخلفات ارجاع می‌‌شوند تا در مورد آنها تصمیم‌گیری شود. مقرر شد فهرست کسانی که خارج از نوبت واکسن زدند نیز منتشر شود. به گفته حناچی، تاکنون بیش از ۲۴۰ نفر از تاکسیرانان فوت شده‌اند و به همین علت واکسیناسیون تاکسیران‌ها اکنون در حال پیگیری است.
زهرا صدر اعظم نوری هم گفت: تعداد نیروهای خدمات شهری و کسانی که احتمال ابتلای آنها به کرونا بالا است، در حدود ۵۵ هزار نفر است که از این تعداد دو هزار و ۲۴۸ نفر تاکنون واکسن دریافت کردند. تقریباً در حدود ۵۰ هزار نفر باقی ماندند، اما برخی مناطق تاکنون هیچ واکسنی دریافت نکردند. برای مثال در مناطق جنوبی، منطقه ۱۶.۱۷، ۱۸.۱۹، ۲۰.۲۱ و ۲۲ هیچ واکسنی دریافت نشده است. همچنین در مناطق ۱۵،۱۴ آمار ۹۵ نفری و ۵۶ نفری واکسن دریافت کرده‌اند. در منطقه ۱۰،۱۱ و ۱۲ نیز هیچ واکسنی دریافت نکردند، عمده دریافت واکسن در مناطق ۲،۳، ۴،۵، ۶، ، ۸،۹ و ۱۳ است. عدم واکسیناسیون پاکبانان افغانستانی نیز یکی از حاشیه‌های دیروز شورای شهر بود. حجت نظری گفت: اگر واکسیناسیون براساس عناوین شغلی صورت گرفته، نباید میان پاکبان ایرانی و غیرایرانی تفاوتی وجود داشته باشد، اما طبق آنچه  پیگیری کردم، ظاهراً اتباع افغانستانی به دلیل نداشتن کد ملی امکان استفاده از واکسن  ندارند که لازم است دولت هرچه سریع‌تر تدابیری در این زمینه بیندیشد.

براساس اعلام وزارت بهداشت، ۳۹۴ بیمار کووید۱۹ در کشور جان خود را به دلیل این بیماری از دست دادند. بنا بر اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، تاکنون ۹۵۶ هزار و ۴۲۳ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۲۱۸ هزار و ۶۳۱ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به یک میلیون و ۱۷۵ هزار و ۵۴ دوز رسید. همچنین از ظهر روز 11 اردیبهشت تا ظهر روز ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۸ هزار و ۶۹۸ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که دو هزار و ۷۱۱ نفر از آنها بستری شدند.
در حال حاضر ۱۹۸ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۱۵۷ شهر در وضعیت نارنجی، ۸۴ شهر در وضعیت زرد و ۹ شهر در وضعیت آبی قرار دارند.

معصومه ابتکار
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده
پاندمی کرونا که از بهمن سال 1398 جهان را متأثر کرد، سبب تغییر در بسیاری از مناسبات شد، چرا که علاوه بر مرگ و میر گسترده در پیک‌های مختلف بخصوص در کشورهای توسعه یافته‌ای مانند انگلیس، امریکا، فرانسه، ایتالیا و آلمان و خسارات انسانی عظیم، عوارض اقتصادی گسترده نیز داشته است. براساس آمارهای رسمی بین‌المللی، رشد اقتصادی همه کشورها بجز چین با اخلال جدی مواجه شده است.
اکنون واکسن‌ها، بهبود مراقبت‌ها و روش‌های درمانی سه عامل مقابله با این بیماری هستند. واکسن عامل اصلی امید برای مهار بیماری است و روش‌های درمانی و پیشگیری مانند استفاده از ماسک نیز البته به مهار همه‌گیری کمک می‌کند. اما تاکنون فشار سنگین ناشی از مداوای مبتلایان به کووید19 برای کادر درمان و خدمات پزشکی در سرتاسر دنیا و کشور ما ایران غیرقابل انکار بوده و انتظار می‌رود با رعایت بیشتر پروتکل‌ها که اخیراً به حدود 60درصد رسیده قدمی در جهت کاهش آلام این عزیزان برداشته شود. در این میان خانواده و آثار کرونا بر خانواده چه جایگاهی دارد؟ اولین تأثیر، ناشی از استرس‌های دوره سخت این بیماری و سپس مرگ و میر در خانواده است که عزیز و در برخی موارد نان آور خود را از دست می‌دهند. همچنین براساس آخرین مطالعات 30 درصد از مبتلایان به کووید19 دچار اختلالات عصبی بعد از بهبود می‌شوند و اخیراً یکی از انواع بیماری کرونا با عنوان «کرونای طولانی» تعریف شده که عوارض عصبی و افسردگی از تبعات آن است. به‌علاوه، محدودیت‌های کرونایی در تشدید افسردگی در خانواده‌ها تأثیر مضاعفی دارد و از این جهت سیاست‌های ستاد ملی کرونا که سعی داشته به همه ابعاد اجتماعی و بهداشتی این معضل بپردازد، قابل توجه است.
شرایط سخت ناشی از پاندمی کرونا همچنین بر اعمال خشونت‌های خانگی در جهان اثر گذاشته که از مهم‌ترین راه‌های مقابله با آن آموزش مهارت‌های ارتباطی و گفت‌و‌گو است. پیگیری معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده در قالب طرح گفت‌و‌گوی ملی خانواده به همین دلیل تشدید شده است. از طرف دیگر پشتوانه‌های قانونی و موضوع قوانین ظرفیت مهمی به شمار می‌رود. جدیت دولت در نهایی کردن لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت مصداق بارز توجه به این ظرفیت است که در 15 دی ماه 1399 به‌عنوان یک قانون جامع و بازدارنده در برابر خشونت، توسط رئیس‌جمهوری به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد ولی متأسفانه با گذشت حدود 110 روز از ارسال آن، حتی اعلام وصول نیز نشده است. علاوه بر این دولت با تقویت پایگاه‌های اورژانس اجتماعی در سطح کشور طی سال گذشته و اجرای برنامه‌های آموزشی و حمایتی و ارسال پیامک سراسری برای معرفی خط 123 به عموم مردم سعی در مقابله با آسیب‌ها داشته است. این در حالی است که مراکز فرهنگی، رسانه‌ای و حتی شهرداری‌ها می‌توانند رسالت خود را در ترویج امید انجام دهند و با ارائه برنامه‌های شاد و بانشاط سعی در بهبود روحیه مردم و خصوصاً جوانان داشته باشند که البته اقداماتی از این دست هم صورت گرفته، مانند کنسرت‌های آنلاینی که با حضور خوانندگان محبوب مردم برگزار شده است.
در عین حال، آثار اقتصادی کرونا بر خانوارها شدید بوده است و نباید آن را نادیده گرفت. اگرچه دولت بسته‌های معیشتی کرونا و حمایت از کسب و کارهایی را که از کرونا آسیب می‌بینند مد نظر قرار داده، با این حال شرایط سختی بر بسیاری از خانواده‌ها تحمیل شده است. در این حوزه، معاونت امور زنان و خانواده حمایت از کارآفرینی زنان و ترویج مشاغل خانگی را مورد توجه قرار داده است. شیوع کرونا حتی بر وضعیت علمی زنان دانشگاهی و پژوهشگر بار منفی داشته است. مطالعات نشان می‌دهد این زنان در شرایط کرونا کمتر به فعالیت‌های پژوهشی خود پرداخته‌اند که از جمله دلایل آن مسئولیت‌های مضاعفی است که از ناحیه آموزش کودکان و نگهداری از آنها در منزل به‌دلیل بسته بودن مدارس ایجاد شده است. این موضوع در مورد همه زنان شاغل در دنیا و همچنین ایران صدق می‌کند. بنابراین برای کاهش این عوارض ضرورت دارد برنامه‌ریزی‌های دقیق تری از طرف دولت‌ها به منظور توجه بیشتر به خانواده از جنبه‌های روحی، روانی، حقوقی و اقتصادی صورت بگیرد، چرا که خانواده مأمن اعضای جامعه بوده و نقش حفاظتی در برابر آسیب به اعضایش بخصوص نسل جوان دارد و از موقعیتی غیرقابل انکار و غیرقابل جایگزین برخوردار است. بنابراین در پاندمی کرونا می‌بایست توان‌افزایی و تقویت خانواده را مدنظر قرار داد.

 مهسا قوی قلب / شب‌های قدر امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا، متفاوت از سال‌های گذشته در حال برگزاری است، حالا مردم با رعایت فاصله‌گذاری در اجتماعات مذهبی حضور می‌‌یابند اما عده‌ای به دلیل شیوع بیماری کرونا ترجیح می‌‌دهند که در کنار اعضای خانواده در فضای خانه به دعا و نیایش بپردازند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی قنبرپور پژوهشگر حوزه دینی با اشاره به اینکه لغت قدر در لغت‌نامه دهخدا به معنای تقدیر و اندازه‌گیری است، به «ایران» می‌‌گوید: خداوند در شب‌های قدر سرنوشت همه‌چیز را معین و مقدر کرده است.  قدر از شب‌های بافضیلت است و از آیات قرآن هم این امر مشخص است. خداوند در قرآن کریم می‌‌فرماید که شب قدر بهتر از هزار ماه است و از زمان پیامبر تا روز قیامت استمرار دارد و این شبی است که مردم در آن به عبادت پرداخته و استغفار می‌کنند.
وی می‌‌افزاید: مردم باید بدانند در این شب فقط قرآن برسر گرفتن ودعای جوشن کبیر خواندن کل مسأله نیست، ما با دعا خوانی و قرآن برسر گرفتن احکام، فرامین و دستورات خداوند را روی سر می‌‌گذاریم، یعنی با عقل، تفکر و تدبر باید عقیده‌مند باشیم، زیرا اسلام تنها به عقیده بسنده نمی‌کند. فردی که شب قدر قرآن سر می‌گیرد اما پس از آن دوباره به گناهان خود رجوع می‌‌کند، دروغ می‌‌گوید، اختلاس و دزدی، کم‌فروشی یا گران‌فروشی می‌کند، سخت در اشتباه است؛ خداوند بر مبنای اعمالی که انسان‌ها در طول یکسال انجام می‌‌دهند، مقدرات او را رقم می‌زند، این مسأله، مسأله بسیار مهمی است، اگر یک انسان شب قدر را تا صبح بیدار باشد ولی پس از آن دوباره به معصیت بازگردد، نتوانسته شب قدر را درک کند. قنبرپور در ادامه می‌‌گوید: امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا و منع مردم از حضور در اجتماعات و مساجد طبق دستور ستاد مقابله با کرونا مردم در فضای باز و با رعایت فاصله‌های اجتماعی مراسم شب قدر را برگزار کردند اما بسیاری از مردم هم از طریق تلویزیون در این شب‌ها به عبادت می‌‌پردازند که به نظر من این کار هم بسیار خوب است و می‌توان از طریق تلویزیون که ادعیه‌ و مناجات پخش می‌شود، در این شب‌ها به عبادت پرداخت. در محیط خانه در کنار اعضای خانواده کودکان هم می‌بینند که مادر و پدر چگونه کتاب مفاتیح در دست دارند و از نظر روانی به این شب‌ها گرایش پیدا می‌کنند. با این وضعیت کرونایی به نظر من بهتر است که در داخل خانه دعا‌های این شب‌ها خوانده شود، بهترین ذکرها هم ذکر صلوات و استغفار است.
او با اشاره به سنت حسنه کمک‌های مؤمنانه در شب‌های ماه مبارک رمضان بیان می‌‌دارد: این کمک‌ها باید ادامه‌دار باشد نه اینکه فقط در شب‌های قدر یا ماه رمضان کمک‌های مؤمنانه و دستگیری از افراد نیازمند را داشته باشیم. کمک‌ها باید با شناسایی افراد نیازمند و همراه با احترام کامل انجام شود، در این خصوص باید از چیزهایی که دوست داریم در راه خدا انفاق کنیم، مثلاً مواد غذایی درجه یک باید اهدا شود تا مستحقی که چندین ماه است گوشت یا مرغ نخورده بتواند از بهترین کمک‌ها بهره‌مند شود. شاهد هستیم که همواره در کلیه بحران‌ها مانند سیل، زلزله و غیره مردم  پای کار هستند و این نیروهای مردمی هستند که یکدیگر را تنها نمی‌گذارند. دوران کرونا امتحانی است برای همه مردم و مسئولین این نمی‌شود که عده‌ای مواد ضدعفونی یا چیزهای دیگر را احتکار کنند یا در واکسن تقلب و دزدی بشود و در این شب‌ها با «الهی العفو» گفتن گناهان آنها بخشیده شود، باید حق الناس را به بهترین صورت رعایت کرد. از خدا بخواهیم در این سال، سلامتی، شادابی و نعمت را نازل کند و فرج امام زمان (عج) را تعجیل فرماید؛ به یاد داشته باشیم که شب قدر مصادف با شهادت  حضرت علی (ع) است، او عین عدالت بود و  روش حکومت ایشان بر مبنای ظلم‌ستیزی و نوازش مستمندان و فقرا بود.