سیدحسام فروزان
مترجم
سِر فیلیپ آنتونی هاپکینز در هشتاد و چهار سالگی به‌ خاطر بازی در فیلم پدر برنده جایزه اسکار شد. به نظر می‌رسد مثل همیشه بخت با او یار بوده، هرچند نقش‌آفرینی حیرت‌انگیز او در فیلم «پدر» واقعاً شایسته اسکار بود. فکرش را بکنید، در پانزده‌سالگی ریچارد برتون شما را تشویق کند به‌دنبال کردن بازیگری. و بعد بازهم شانس بیاورید و سر لارنس الیویه شما را در تئاتر انگلستان کشف کند و به جهانیان اعلام کند که این جوان آینده درخشانی در بازیگری خواهد داشت. این درخشش حیرت‌انگیز را باید حاصل نبوغ دانست یا پشتکار و تداوم؟ هرچه باشد، عالیجناب هاپکینز حالا در قله بازیگری جهان قرار گرفته است. مرور کامل کارنامه پربار او البته در یادداشتی کوتاه نمی‌گنجد؛ برای او کتاب‌ها باید نوشت.
چطور به اینجا رسید
آنتونی هاپکینز درست در شب سال نو ۱۹۳۷ در خانواده‌ای از طبقه کارگر در حومه شهر پورت تالبوت ولز به دنیا آمد. پدرش نانوا بود و کودکی و نوجوانی را در فقر و تنگدستی و فضای چپ کارگری بریتانیا گذراند. در مدرسه دل به درس نمی‌داد و عاشق نقاشی و موسیقی بود. در کالج کاردیف به تحصیل موسیقی و نمایش پرداخت و در ابتدا می‌خواست نوازنده و آهنگساز شود. اما پس از سربازی به آکادمی سلطنتی هنرهای دراماتیک لندن رفت و بازیگری خواند و کم‌کم یکی از سرآمدان سنت تئاتر انگلستان شد. در جوانی مارکسیست بود، مثل خیلی‌ها. شبی لارنس الیویه به علت درد آپاندیس نتوانست روی صحنه حاضر شود و آنتونی جوان به جای او بازی کرد. نقش‌آفرینی او آنقدر خوب بود که الیویه درباره‌اش گفت «مثل گربه‌ای که موشی را به چنگ آورد نقش را از آن خود کرد.» در سال 1964 با نمایش «شیر در زمستان» همبازی کاترین هپبورن و پیتر اتول شد. چند سال بعد، در نسخه سینمایی شیر در زمستان به کارگردانی آنتونی هاروی نیز بازی کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت. در اواخر دهه 1980 از تئاتر کناره گرفت و بیشتر به سینما پرداخت. او از معدود بازیگران تئاتری است که می‌گوید بازی در سینما برایش لذتبخش‌تر است. ریچارد آتن بورو که پنج فیلم با او کار کرده هاپکینز را «بهترین بازیگر دوران خود» خوانده است. هاپکینز سه بار ازدواج کرده است و دختری در لندن دارد که مشغول آهنگسازی است و چندان میانه‌ای با پدرش ندارد.
یک کارنامه پرافتخار
اینکه آنتونی هاپکینز را عالیجناب هنر بازیگری بخوانیم تعارف یا اغراق نیست. او واقعاً در هنر به هرچه که فکرش را بکنید رسیده است. از جوایز اسکار، بفتا، امی، گلدن گلاب و... جایزه‌ای نیست که نگرفته باشد. از ملکه انگلستان لقب اشرافی «سِر» را گرفته‌ است و در پیاده‌روی معروف هالیوود هم ستاره‌ای دارد. جایزه یک عمر فعالیت هنری کمترین چیزی است که می‌شود به او داد. هاپکینز از جنس هنرمندان اصیلی است که به ذات هنر نزدیک می‌شوند. هنر برای او فقط بازیگری نیست. او هم مثل دیوید لینچ به نقاشی و آهنگسازی هم می‌پردازد. فیلمنامه‌نویسی و فیلمسازی را هم تجربه کرده است و خلاصه هیچ حد و مرزی نمی‌شناسد.
ویژگی خاصی که در نقش‌آفرینی‌های هاپکینز دیده می‌شود این است که به‌دنبال نقش‌های متفاوت و تأثیرگذار است. مثلاً در فیلم «ننگ بشری» نقش یک دورگه سیاهپوست را بازی کرد. برخی از نقش‌های متفاوت او را تصور کنید: ریچارد شیردل، هانیبال قاتل آدمخوار، هیتلر، کازیمودی گوژپشت نتردام، اسحاق رابین و حتی ریچارد نیکسون. او در بیش از پنجاه و هفت فیلم بازی کرده است و در اکثر آنها پرده را از آن خود کرده و آنقدر قدرتمند و تأثیرگذار ظاهر شده که از خاطر تماشاگر نمی‌رود. حتی اگر بخواهیم فقط به‌نام فیلم‌های شاخص او اشاره کنیم مطلب به درازا می‌کشد: مرد فیل‌نما، هملت، سکوت بره‌ها، نیکسون، افسانه‌های پاییزی، بازمانده روز، آمیستاد، اسکندر، دو پاپ و...
سکوت بره‌ها
حیرت‌انگیز است، اما آنتونی هاپکینز فقط ۲۴ دقیقه در سکوت بره‌ها حضور داشته و به خاطر همین نقش‌آفرینی کوتاه اسکار گرفته است. هر بازیگری شاه‌نقشی دارد که با آن در خاطر تماشاگران می‌ماند. نقش «هانیبال لکتر» در سکوت بره‌ها (ساخته جاناتان دمی، 1991) شاه‌نقش اوست. به تعبیری شاید مخوف‌ترین قاتل سریالی تاریخ سینما. کسی که می‌تواند براحتی آدمی را بکشد و جگرش را با لوبیا بخورد! هاپکینز چنان در نقش فرو رفته که هربار مواجهه با او مو را بر تن آدم سیخ می‌کند. نگاه خیره و بدون پلک هانیبال به کلاریس از یاد نمی‌رود. معروف است که جودی فاستر حتی در پشت صحنه فیلم هم می‌ترسیده با هاپکینز روبه‌رو شود. می‌دانستید مارتا استوارت که آن وقت‌ها شریک زندگی هاپکینز بود، بعد از سکوت بره‌ها از او جدا شد. به چه دلیل؟ خیلی ساده. چون نتوانست دیگر هانیبال لکتر را از آنتونی هاپکینز جدا کند!

مریم شهبازی
خبرنگار
در کنار همه تهدیدهایی که از سوی بیماری همه‌گیر کرونا متوجه صنعت نشرمان شده طی یک سال اخیر شاهد شکل‌گیری برخی فرصت‌ها از دل همین مشکلات بوده‌ایم که ازجمله آنها می‌توان به خبر خوب مهدی فیروزان، مدیرعامل شهر کتاب برای کتاب دوستان و اهالی کتاب اشاره کرد.
آن‌طور که این مسئول فرهنگی به «ایران» گفته، از چندی پیش سایتی با عنوان «به خوان» یا topreaders به نشانی الکترونیکی topreaders.net راه‌اندازی شده است. البته فعلاً این شبکه کتاب‌خوانی تحت فضای وب میزبانی عموم علاقه‌مندان را بر عهده دارد. فیروزان در همین رابطه می‌گوید: «زمان بسیار کمی از راه‌اندازی این سایت گذشته و بر اساس برنامه‌ریزی‌ها طی چهار ماه آینده شاهد افزایش حضور اهالی کتاب در آن و از سویی گسترش آن به شبکه‌های اجتماعی هم خواهیم بود.» بنا بر وعده فیروزان تا چندی دیگر قادر به دانلود اپلیکیشن «به خوان» از طریق «گوگل پلی» یا «اپ استور» هم خواهیم بود؛ البته تا تحقق این مسأله باید قدری به برنامه ریزان topreaders فرصت بدهیم. مدیرعامل مؤسسه شهر کتاب به‌عنوان مجری این طرح درباره ضرورت ورود به چنین عرصه‌هایی ادامه می‌دهد:«بخش قابل‌توجهی از زندگی امروزمان به تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و از سویی دنیای مدرن متصل و وابسته شده، تا پیش از شیوع کرونا هم به این عرصه قدم نهاده بودیم اما ضرورت رعایت‌ پروتکل‌های بهداشتی و توصیه‌های متخصصان سرعت بیشتری به طی این مسیر بخشید.» فیروزان راه‌اندازی سایت «به خوان» را یکی از ضرورت‌های شرایط زندگی فعلی می‌داند و در توضیح بیشتر درباره آن می‌افزاید:«امکان عضویت در این شبکه بسیار ساده است؛ شرایطی در نظر گرفته ‌شده تا هر نویسنده و مترجمی صفحه‌ای خاص خودش را در این شبکه داشته باشد. از این طریق نه‌تنها فضای گفت‌وگو میان اهالی کتاب و مردم فراهم می‌شود بلکه شاهد انتشار، معرفی و نقد آثار هم از این طریق خواهیم بود.» به‌گفته این فعال فرهنگی به‌زودی امکاناتی در نظر گرفته می‌شود تا هر یک از اعضا بتوانند از طریق صفحه خود در این سایت نه‌تنها به اپلیکیشن‌هایی نظیر فیدیبو و طاقچه متصل شده و از آنها کتاب‌های موردنظر خود را خریداری کنند بلکه امکان اتصال آنها به سایت‌های پرمخاطب فروش اینترنتی کتاب همچون شعبه‌های شهر کتاب هم فراهم خواهد شد، اما نکته مهم‌تر اینکه برنامه‌ریزی ‌شده تا تمهیداتی برای اتصال آن به شبکه‌های جهانی خرید کتاب هم فراهم شود. فیروزان ادامه می‌دهد:«با همراهی تعدادی از جوانان مستعد سامانه هوشمندی با عنوان جاروب www.jaroob.irهم راه‌اندازی کرده‌ایم که پسماندهای خشک خانواده‌ها را بنابه درخواستشان دریافت و خریداری کرده و در ازای آنها به متقاضیان بن خرید کتاب از مؤسسات شهر کتاب و... می‌دهند. البته امکان ذخیره شدن پول حاصل در حساب آنان در سایت«به خوان» هم فراهم‌ شده است. از طریق فرهنگ‌سازی برای جداسازی و جمع‌آوری پسماندهای خشک، مردم هم بیش‌ازپیش به‌سوی کتاب‌خوانی تشویق شده و سوق داده می‌شوند. البته هم به‌خوان و هم جاروب، هر دو در ابتدای راه هستند و ما برای ارتقای هر چه بیشتر آنها تلاش خواهیم کرد.»

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از آغاز به کار نخستین نمایشگاه مجازی قرآن کریم در روز شنبه ۱۱ اردیبهشت با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر داد. نمایشگاه مجازی قرآن کریم با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران از ۱۱ اردیبهشت مصادف با هجدهم ماه مبارک رمضان به مدت ۱۰ روز در فضای مجازی برگزار می‌شود./ ایرنا
چین لحظات جایزه گرفتن کلویی ژائو در جوایز اسکار را سانسور کرد. کلویی ژائو، کارگردان چینی جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر زن را دریافت کرد اما با گذشت چند ساعت از برگزاری این مراسم هیچ‌کدام از نشریه‌های چین و تلویزیون این کشور گزارشی از جوایز متعددی که ژائو در جوایز آکادمی دریافت کرد، منتشر نکردند. مصاحبه‌های گذشته ژائو که انتقادی بر دولت چین بود مورد توجه و انتقاد ملی‌گرایان چینی قرار گرفت./ باشگاه خبرنگاران جوان
مستند «فرزندان شب» و انیمیشن «خورشید آسمان، خورشید کاشی» در پی طرح مسائل جدایی‌طلبانه در جشنواره فیلم‌های کردی لندن، از این جشنواره خارج شدند. مستند «فرزندان شب» به کارگردانی بهروز نورانی‌پور و انیمیشن «خورشید آسمان، خورشید کاشی» ساخته زیبا ارژنگ محصول جمهوری اسلامی ایران هستند و با همین هویت به جشنواره‌های مختلف راه یافته و تحت هیچ عنوان و شناسنامه دیگری معنا پیدا نمی‌کنند. آنچه جشنواره فیلم‌های کردی لندن به عنوان کردستان شرقی (کشور سازنده این آثار) از آن یاد کرده خلاف واقع، غیرحرفه‌ای و حرکتی در جهت مخدوش کردن هویت و اصالت این آثار است. از این رو مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به عنوان تهیه‌کننده فیلم‌ها، با درخواستی رسمی که به اطلاع مسئولان جشنواره رسیده و به نشانه اعتراض به این رویکرد، «فرزندان شب» و «خورشید آسمان، خورشید کاشی» را از این جشنواره خارج می‌کند./ مهر