علی اصغر شاه زیدی و محمد جلیل عندلیبی در گفتوگو با «ایران» از حضور فراگیر اشعار سعدی در موسیقی ایرانی میگویند
تغزلهای عاشقانه شیخ اجل
نداسیجانی
خبرنگار
یکم اردیبهشت ماه، بزرگداشت سعدی شیرازی است، شاعری که آثارش درمیان شعرای بزرگ تاریخ و ادبیات ایران چون حافظ، مولانا، فردوسی، نظامی و... متفاوت است و توانسته مورد توجه خوانندگان موسیقی ایرانی همچون بنان، تاج اصفهانی، بدیعزاده، فاختهای، محمودی خوانساری، عبدالوهاب شهیدی، گلپا و شجریان قرار بگیرد. البته نسل بعدی این خوانندگان همچون همایون شجریان، سالارعقیلی، علیرضا قربانی، حسامالدین سراج، و... نیز از آن بهره بردهاند. اما دراین بین محمدرضا شجریان را میتوان بزرگترین سعدی خوان موسیقی ایران معرفی کرد چرا که کمتر آلبومی از او میتوان یافت که شعری از سعدی در آن وجود نداشته باشد و آنگونه که خود تعریف میکند:«سعدی روانترین غزل را سروده و زبانش به روانی نثر است. این قدر اشعارش زیبا و خواندن آن راحت است که همه کس متوجه میشوند... سعدی شعرش ملموستر است و هرکسی با هر سوادی شعر سعدی را خیلی خوب میفهمد و برای خواننده هم خیلی راحتتر است که آن را ارائه کند...»
سعدی شاعر و عارف
علـــــی اصغـــــر شـــــــاهزیــــــدی ازخوانندگان نـــام آشنای موسیقی ایران و شاگرد بنام استاد تاج اصفهانی نیز اشعار سعدی را آهنگین و موسیقایی عنوان میکند: «ازدیدگاه من اشعارحضرت سعدی با موسیقی آوازی ایران پیوند خورده و مورد توجه خوانندگان بسیاری است که این نگاه برخاسته از سهل و آسان بودن و روانی اشعار حضرت سعدی است البته این اشعاردارای لغات پیچیدهای است که نسبت به آن باید آگاهی کاملی داشت اما بهطور کلی ساده و روان بودن و ممتنع بودن آن موجب شده بیشتر خوانندگان قدیم ما از غزلیات این شاعر بزرگ بهره ببرند حتی شاید به نسبت بیشتراز اشعار حضرت مولانا و حضرت حافظ بوده باشد.» بهگفته شاه زیدی تاج اصفهانی علاقه بسیاری به سعدی واشعارش داشته و دراین باره میگوید: «با نگاه به آثارگذشتگان خواهید دید استاد تاج اصفهانی اکثرغزلیات حضرت سعدی را خوانده و درواقع ایشان مرید حضرت سعدی بودند آنچنان که اگر کسی درباره سعدی سبک و عامیانه صحبت میکرد بسیار ناراحت میشد.» شاه زیدی بیش از 50 سال است که با موسیقی و شعر و ادبیات سرو کار دارد و متأسف است که برخی از ادبای ایران اشعار سعدی را عرفانی نمیدانند: «اشعارحضرت سعدی سراسرعشق است وعرفان وچه عرفانی بالاتر ازآن که میگوید: «که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی...» و اشعاری ازاین دست که بیانگر عرفان و اخلاق است و ازدیدگاه من در غزلیات و قصاید و حتی در بوستان و گلستان نهفته است کسی غیر از حضرت سعدی نخواهد توانست چنین اشعاری بسراید.البته فراموش نشود برای خواندن اشعار شاعرانی چون سعدی، حافظ و مولانا نیاز به معرفت و شعور باطنی است یعنی کسی که دلش برای مردم بتپد و روح لطیف و پاک داشته باشد و نکته دیگر اینکه آشنا و آگاه به شعر باشد و نسبت به آن تفکر و اندیشه کند و درکنار آن معرفت درستی از اوزان شعری داشته باشد. در پایان باید بگویم بهگفته حضرت استاد جلالالدین همایی:«سرود سعدی و آواز تاج و ساز صبا / به تاج و تخت کیانی مده که مختصراست.»
اشعار آهنگین سعدی
محمـــــد جلیـــل عنـــــــدلیبــــــی ازآهنگسازان برجسته موسیقی کشورمان معتقد است که سعدی به موسیقی آشنا بوده است: «تمامی شاعران بزرگ ایران چون حافظ و مولانا، سعدی و... آشنا به موسیقی بودهاند که اینگونه توانستهاند شعر بسرایند درواقع آشنا به اوزان و ریتم موسیقی هستندبخصوص حضرت سعدی که تقریباً تمامی اشعارش آهنگین است مانند: «من چرا دل به تو دادم که دلم میشکنی/ یا چه کردم که نگه باز به من می نکنی...» و دیگر اشعار سعدی که توجه بسیاری به آنها داشتهام و در اغلب کارهایم شنیده میشود. این نوازنده پیشکسوت نقش آهنگساز را مهم تلقی میکند:«اشعار شاعران بزرگ درکنار سهل و آسان بودن پیچیدگیهایی هم دارد که استفاده درست و آهنگین از آن به تجربه و قابلیت آهنگساز برمیگردد. موضوع شعر برای من اهمیت بسیاری دارد و سعی میکنم از اشعاری استفاده کنم که برای مردم قابلیت پذیر باشد بخصوص اشعار عارفانه سعدی که استفاده ازآن بهصورت ریتمیک یا ساده به سلیقه آهنگساز بستگی دارد. از دیدگاه من آهنگساز باید درک درستی از هدف شاعر داشته باشد بهعنوان مثال در شعر «به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست...» که منظور پروردگار است ریتم شاعر را که 6-8 است تغییر داده وبه صورت ریتم خانقاهی برگرداندهام تا این شعر عرفانی به زیبایی هر چه تمامتر شنیده شود و در پایان باید بگویم حضرت سعدی شاعر و موسیقیدان عارف است و توجه به نگاه عاشقانه و عارفانه او بسیار مهم وتأثیرگذار است.»
به مناسبت اول اردیبهشت ماه روز سعدی
دنیا امروز نیازمند فرهنگ انسانی و زبان اخلاق گستر سعدی است
دکتر رضاحمیدی
صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را
تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید
افصح المتکلمین، استاد سخن، شیخ مصلحالدین سعدی شیرازی، به حق برگ زرین ادب و فرهنگ معنویت گستر ایرانی است. این«مرغ سخندان» که «هنوز آواز میآید به معنی از گلستانش»، درس آموخته مدارس دینی نظامیه بود و دانش اندوز محضر سهروردیها.
آنچه از نظم و نثر از او باقی است، بواقع دفتر معرفت است و کتاب حکمت. قصاید توحیدی و اخلاقی سعدی قرن هاست که زمزمه اهل دل و معرفت پیشگان است.
آن اندازه که زبان پارسی، وام دار نظم و نثر این قله آسمان گون است، وامدار هیچ شاعر و نویسنده دیگری نیست. از بخت یاری ایرانیان است که بزرگترین نویسنده و شاعر آنان، دانشمند و اندیشه گر و اخلاقگرا نیز بوده است. در بوستان و گلستان فقط سخن از بهار و طبیعت و باران و یاران نیست؛ بوستان او، گنجینهای از معرفتهای دینی و آموزههای انسانی که در آن هم از «عقل و تدبیر و رأی» سخن است و هم از «احسان» و «عشق» و «تواضع»و «رضا» و «قناعت» و «توبه» و «مناجات». اگر دیگران هنر و قلم خویش را اسیر چشم و ابروی یار و قد و قامت دلبران کردند، سعدی گلستان همیشه سرسبزش را نذر «اخلاق درویشان» و «فضیلت قناعت» و «فواید خاموشی» و «عشق و جوانی» و «تأثیر تربیت» کرده است. براستی که چه بخت بلندی است مردمی را که شاعر بزرگ آنان، دیوان خویش را با قصیدهای بیآغازد که درسنامه «توحید» است و مشق «عرفان و اخلاق». آن کدام شاعر و از کدام ملت است که به زبانی سحرآمیز و دلنشین، بنیآدم را اعضای یک پیکر بخواند و آفرینش را گوهر یکتا؟
سعدی است که یار و دلدار را بهانه میکند تا از آرزوی دیدار «یار غایب» بگوید.
دیدار یار غائب دانی چه ذوق دارد؟
ابری که در بیابان بر تشنهای ببارد
سعدی، آموزگار بزرگ اخلاق و تربیت و دلدادگی به جهان آفرین است. او به جهان خرم است؛ اما نه از آن رو که جهان، حجله گاه عیش و عشرت و شاد خواری است. از آن رو که «جهان خرم از اوست» پس؛
سعدیا گر بکند سیل فنا خانه عمر
دل قوی دار که بنیاد بقا محکم از اوست
طبیب دلها بود و داروگر جانها: «اگر شربتی بایدت سودمند/ ز سعدی ستان تلخ داروی پند». گویی این روزها و سالهای ما را میدید که گفت: «هفت کشور نمیکنند امروز / بیمقالات سعدی انجمنی». پایه خویش را میشناخت و دُرّ دری را به پای خوکان نریخت. اگر سخنش بر دل مینشیند، همه از صنعت و عبارت نیست، از آن است که «هر چه از جان برون آید، نشیند لاجرم بر دل».
تا سعدی و سعدی دوستان، در این ملک نفس میکشند و گام بر میدارند، این سرزمین پاک، گهواره خرد و مهربانی است؛ رهپوی طریق پیمبران است و آرزومند جمال آل محمد؛ که «سعدی اگر جوانی کنی و عاشقی / عشق محمد بس است و آل محمد».
چنین است که پیر راحل و پیشوای خردمند ایران اسلامی، خمینی بزرگ، به زبان شعر و از تواضع گفت:
شاعر اگر سعدی شیرازی است
بافتههای من و تو بازی است
و چه زیبا و گویا گفته است خلاف صالح آن امام بزرگ، رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهای: «تجلیل سعدی، تنها تجلیل شعر و نثر شیوا نیست، تجلیل اخلاق و حکمت و معرفت و معرفت بلیغ و رسا نیز هست و در این دوران که انقلاب مبارک اسلامی پهنه زندگی ما مردم ایران زمین را قلمرو ارزشهای اسلامی ساخته و حکمت و معرفت را در جایگاه شایسته خود نشانده، به جاست که ذکر جمیل سعدی بر زبان ارزش گذاران آن ارزشها و یاد او در خاطر و رهروان آن وادیها، مکرر و موکد گردد». اکنون، از پس سدههای بسیار، ماییم و سعدی که حلاوت سخنش جان ها را گرد شهد معرفت به پرواز در میآورد و ما و همگان را ناگزیر از اقرار خاکساری به مقام این فرزانه همه دورانها میکند. ماییم و دنیایی که اکنون بیش از هر زمان دیگری به سعدی و فرهنگ انسانی و زبان اخلاق گستر او نیازمند است؛ فرهنگ و زبانی که به ما بگوید:
بنی آدم اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی عروج شهادت گونه سردار سیدمحمد حجازی جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تسلیت گفت. در متن پیام سیدعباس صالحی آمده است:«مِنَ المُؤمِنینَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُواالله عَلَیهِ فَمِنهُم مَن قَضى نَحبَهُ وَمِنهُم مَن ینتَظِرُ وَما بَدَّلوا تَبدیلًا. عروج شهادت گونه جانباز سرافراز و جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سردار سیدمحمد حجازی موجب تأسف و تأثر شد. فقدان این سرباز شجاع وخدوم را به رهبر معظم انقلاب و همرزمان و دوستان آن عزیز از دست رفته تسلیت میگویم. از خداوند منان در این ایام رحمت و مغفرت، برای روح آن مرحوم علو درجات و همنشینی با یاران شهیدش بویژه سردار دلها حاج قاسم سلیمانی و برای بازماندگان محترم صبر و اجر مسألت مینمایم.»
دهمین دوره جشنواره فیلمهای ایرانی استرالیا با نمایش فیلم «تیتی» بهکارگردانی آیدا پناهنده از ۲۰ مه(۳۰ اردیبهشت) آغاز میشود. این جشنواره تا ۱۶ ژوئن (۲۶ خرداد) در چهار شهر سیدنی، ملبورن، بریزبن و پرت و پس از آن به مدت ۱۰ روز بهصورت آنلاین در سراسر استرالیا برگزار میشود. / ایلنا
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، به مناسبت اول اردیبهشت ماه، روز بزرگداشت سعدی، مراسم گرامیداشت این شاعر پرآوازه ایرانی را در فضای مجازی برگزار میکند؛ در این مراسم که از ساعت 16:00 تا 18:00 برگزار خواهد شد، حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، مهدی محبتی دانشیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه زنجان و کوروش کمالی سروستانی، سعدی شناس و نویسنده آثار ادبی سخنرانی خواهند کرد. این مراسم را به صورت زنده از اینستاگرام انجمن به نشانی instagram.com/anjomanasaremafakher2 میتوانید ببینید./ ایلنا
تصویربرداری سریال «میدان سرخ» تا زمان عادی شدن شرایط شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاد.«میدان سرخ» پربازیگرترین سریال نمایش خانگی است که به صورت اختصاصی قرار است از «فیلیمو» پخش شود و بزودی زمان پخش دقیق آن اعلام میشود. حمید فرخنژاد، مهتاب کرامتی، بهرام افشاری، کاظم سیاحی، مسعود کرامتی، امید روحانی، بهدخت ولیان، آرمین رحیمیان، علی مصفا و امیرحسین آرمان بازیگران این سریال هستند. / ایلنا