سینما پشت چراغ قرمز کرونا
فرهنگی/ چند روزی از امیدواری اهالی سینما به تثبیت وضعیت فعالیت سینماها نگذشته بود که با تغییر وضعیت تهران بار دیگر سرنوشت فیلمهای در حال اکران در غبار ابهام قرار گرفت. هفته گذشته سینماها از گروه سوم به مشاغل دسته دوم منتقل شدند تا نارنجی شدن رنگ شهرها بهخاطر شیوع کرونا فعالیت سینماها را تهدید نکند. براساس قانون گروهبندی مشاغل و صنوف از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا، کلیه مشاغل گروه ۲ امکان فعالیت در شرایط آبی، زرد و نارنجی را دارند و تنها در وضعیت قرمز ملزم به تعطیلی هستند. روز گذشته (دوشنبه 16 فروردین ماه) پرچم قرمز رنگ کرونا بالا رفت و با به صدا در آمدن آژیر قرمز سینماهای تهران تعطیل شد. این برای اولینبار نیست که اوجگیری شیوع کرونا، خبر تعطیلی سالنهای سینما را بر پیشانی اخبار این حوزه قرار میدهد اما اخبار شتابزده و نادرست تجربههای گذشته باعث شد این بار رسانههای خبری با احتیاط بیشتر تعطیلی سینماها را تیتر کنند و منتظر اطلاعیه رسمی مجموعههای وزارت ارشاد بمانند.
اگر چه طبق قانون با قرمز شدن وضعیت شهرها کلیه مشاغل گروه 2 به صورت خودکار ملزم به تعطیلی هستند اما در ساعات اولیه اعلام رسمی خبر وضعیت قرمز تهران، مدیر روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتوگویی با تأکید بر این نکته که هر دستورالعملی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا همه فعالیتها از جمله امور فرهنگی و هنری را هم دربرمیگیرد، در عین حال اعلام کرد منتظر ابلاغیه جدید هستیم.
از سوی دیگر اما در حالی که مدیرکل روابط عمومی سازمان سینمایی بهصورت رسمی دستور توقف فروش بلیتهای سینما در سامانه فروش بلیت آنلاین سینماها را اعلام کرد برخی رسانهها از ادامه بلیت فروشی در سامانه سمفا خبر دادند تا قطعیت خبر تعطیلی سالنهای سینما در سایه شک و ابهام قرار بگیرد. محمدرضا صابری دبیر انجمن سینماداران در گفتوگو با «ایران» با تأیید خبر تعطیلی سالنهای سینما گفت: «طبق مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا به محض قرمز شدن وضعیت شهرها کلیه مشاغل گروه 2 که سینماها بهتازگی به این گروه پیوستهاند به صورت خودکار ملزم به تعطیلی هستند و این امر نیاز به ابلاغیه رسمی ندارد.»
او با اعلام این نکته که فعالیت سینماهای تهران با بیرون آمدن از وضعیت قرمز و نارنجی شدن به صورت خودکار از سر گرفته خواهد شد اظهار امیدواری کرد که خبر بازگشایی سالنهای سینما همچون خبر تعطیلی، بازتاب گسترده در رسانههای خبری داشته باشد. صابری در اینباره گفت: «به محض تعطیلی سالنهای سینما این خبر از رسانههای فراگیر همچون صداوسیما اعلام رسمی میشود. تمام مشاغل گروه دو تعطیل شده است اما تعطیلی سینماها به صورت ویژه اعلام میشود. توقع این است که خبر فعالیت سالنهای سینما هم با همین قدرت اطلاعرسانی شود. چالش بزرگ اکران سینماها در چند هفته گذشته عدم اطلاع مردم از فعالیت سینماها بود. به امید اینکه به همان میزان که خبر تعطیلی سالنهای سینما در برخی رسانههای فراگیر بازخورد دارد، خبر فعالیت سینما و اطلاعرسانی از فیلمهای در حال اکران هم بازتاب داشته باشد تا اکران سینماها رونق بگیرد.»
سالنهای سینما در حالی با خطر تعطیلی چندباره مواجه میشوند که 5 فیلم در خوف و رجا برای اکران نوروز 1400 پیشقدم شدند. «هفتهای یکبار آدم باش» به کارگردانی شهرام شاهحسینی، «خورشید» آخرین ساخته مجید مجیدی، فیلم کمدی «تکخال» به کارگردانی مجید مافی، «خون شد» مسعود کیمیایی و «لاله» اسدالله نیکنژاد در حدود سه هفته اکران برای دومین بار با کابوس تعطیلی سینماها مواجه شدهاند. نهم فروردین ماه با اعلام وضعیت نارنجی شهر تهران، برای اولین بار سالنهای سینما در سال نو با تعطیلی مواجه شدند. با پیگیری مسئولان وزارت ارشاد ستاد ملی مقابله با کرونا با انتقال سینما به گروه مشاغل ۲ موافقت کرد و از تاریخ ۱۱ فروردین سینماها پس از سه روز تعطیلی فعالیتشان را از سرگرفتند اما روز گذشته با اعلام وضعیت قرمز تهران و سینماها بسته شدند.
ناشران موسیقی در گفتوگو با «ایران» از شرایط فروش آلبومهای موسیقی درابتدای سال و ایام نوروز میگویند
خواب زمستانی لوحهای فشرده
ندا سیجانی
خبرنگار
بازار آلبومهای موسیقی همچنان درسکوت و بی رمقی به سر میبرد، در واقع این بی رونقی در فروش آلبومها از ابتدای سال گذشته هم وجود داشت و بیماری کرونا موجب شد اکثریت مخاطبان موسیقی به سوی سایتها یا سامانههای فروش آلبوم یا انتشار تک آهنگ روی آورند، اگرچه به گفته برخی ناشران موسیقی این بیانگیزگی پیش ازشیوع این بیماری هم دیده میشد و به گفته آنان دیگر استقبالی از آلبومهای موسیقی صورت نمیگیرد مگر تعدادی معدود که یا به صورت حرفهای آثار موسیقی را دنبال میکنند یا به دنبال جمعآوری آرشیوی از آثار هنرمندان هستند و دیگر انگیزه و اشتیاقی در انتشار یک اثر هنری وجود ندارد. البته بی تردید شرایط اقتصادی و هزینه بالای تولید یک آلبوم و نبود قانون کپی رایت در به وجود آمدن این مسأله بیتأثیر نبوده است. این در حالی است که طبق اعلام دفتر موسیقی سال گذشته آلبومهای بسیاری مجوز نشر دریافت کردند اما آنچه ماحصل بازار موسیقی است آماری متفاوت با مجوزهای صادر شده است و تهیهکنندگان و خوانندگان همچنان منتظر شرایط بهتر برای انتشار آلبوم هستند. هرچند که گمان میرفت مردم در ایام نوروز فرصت خوبی برای خریداری محصولات فرهنگی و آلبومهای موسیقی داشته باشند و استقبال بهتری صورت بگیرد اما بازار آلبومهای موسیقی همچنان در خواب زمستانی به سر میبرد.
سرنوشت مرگبار آلبومهای موسیقی
رامین صدیقی مدیر نشر هرمس در گفتوگو با «ایران» در این خصوص بیان کرد: متأسفانه نوروز امسال فروش فیزیکی آلبومهای موسیقی شرایط خوبی نداشت و شاید بهتر است بگویم تقریباً فروش ما صفربوده است البته هنوز آماری از فروش آنلاین به دست ما نرسیده اما به طور کلی باید بگویم از ابتدا تا پایان سال 99 فروش آلبومهای ما به میزان فروش دو ماه سال 96 بوده یعنی یک پنجم سال 96 فروش داشتهایم. او درادامه افزود: فضای مجازی و استفاده موسیقی به صورت آنلاین شرایط فروش فیزیکی را از بین برده است و البته گسترش ویروس کرونا هم مزید بر علت شد. درواقع بهتراست بگویم مراوده مردم با مراکز فروش کالاهای فرهنگی به صفر رسیده است و این اتفاق در شرایط کرونا چند برابر دیده میشود و دوران خانهنشینی مصرف موسیقی را تنزل داده است چرا که پیشتر در محل کار، رفت و آمد با اتومبیل وحتی مترو... شنیدن موسیقی کاربرد بسیاری داشت اما درحال حاضر این امکانات گرفته شده البته این آمار در کل دنیا هم دیده میشود اما جالب است بدانید مصرف فیلم در همین ماههای اخیر از طریق سامانههای اینترننی افزایش داشته این درحالی است که مصرف دیجیتال موسیقی در همه جای دنیا کاهش داشته است. به گفته مدیر نشر هرمس «اغلب هنرمندان به تک آهنگ روی آوردهاند و دیگر شانسی برای عرضه شدن آلبومهای موسیقی وجود ندارد در واقع وقتی آلبومی منتشر نمیشود، استقبالی هم وجود ندارد.» او در ادامه گفت: «شرایط امروز بازار موسیقی به گونهای است که هنرمندان ترجیح میدهند کمتر وقت خود را صرف کاری کنند که امکان عرضه شدن آن وجود ندارد بنابراین به انتشار تک آهنگ روی میآورند چرا که با این روش با سرعت بیشتری میتوانند بازخورد مخاطب را دریافت کنند. به عنوان مثال وقتی یک تک آهنگ منتشر میشود شاید سه ماه بعد از این کار نتیجه آن حاصل شود اما بازخورد انتشار یک آلبوم شاید یک سال به طول بینجامد. بنابراین بهتراست بگویم سرنوشت آلبومهای فیزیکی مرگ خواهد بود و این شرایط در کل دنیا حاکم است و هنرمندان از تولید آلبوم به توفیقی نخواهند رسید.»
نبود چشمانداز خوب از فروش آلبوم
بابک چمنآرا، مدیر انتشارات و مرکز موسیقی بتهوون تعطیلات پی در پی و تقریباً توقف فعالیتهای فرهنگی و در کنار آن شرایط سخت تولید را دلیل تولید اندک و عدم فروش آلبومهای موسیقی دانسته و دراین باره گفت: «در سالی که گذشت، هنرمندانی بودند که تلاششان تولید آلبوم موسیقی بود اما به دلیل شرایط موجود جامعه و امکان تعطیل شدن و حتی محدودیت تردد در شهر و به طور کلی نبود یک چشم انداز خوب براین تصمیم شدند که کاری تولید نشود چرا که کار فرهنگی زمانبر است حتی اگر مجوز اثر صادر شده باشد و این تعطیلات بازار تولید محصولات موسیقی را به خاموشی کشاند به همین دلیل تقریباً میتوانم بگویم هیچ کاری تولید نشده است که به فروش برسد. البته این رکود از شب عید پارسال دیده میشد و تا شب عید امسال ادامه داشت و اگر تولیدی صورت گرفته باشد، شاید معادل یک درصد بوده باشد.»
فروش راکد
فروشگاه پارت فعالیتش را از سال 57 آغاز کرده و محصولات آن کتابهای آموزشی و آلبومهای موسیقی است و البته ناشر موسیقی هم محسوب میشود و در کنار آن کتابهای سینمایی و تئاتر هم به چشم میخورد اما به گفته نگار مفیدی مدیر انتشارات پارت، مخاطبان این فروشگاه بیشتر افرادی هستند که به صورت جدی موسیقی را دنبال میکنند. وی در این باره گفت: «نوروز امسال بازار فروش آلبومهای موسیقی راکد بود و شاید تعداد معدودی آلبوم به فروش رسیده باشد البته در بخش آنلاین هم شرایط به همین صورت بوده و تنها در هفته دوم نوروز تعدادی آلبوم به صورت اینترنتی خریداری شده است البته این موضوع فقط به ایام نوروز برنمیگردد بلکه پیش از آن هم شرایط خوبی نداشتیم و فروش آلبومهای موسیقی بندرت انجام گرفته و اگر هم استقبالی بوده، در راستای کتابهای آموزشی موسیقی است اما اینکه آلبومی از یک خواننده خریداری شود خیلی کم تعداد بوده و شاید این مسأله به دلیل هزینه بالای آلبوم باشد یا دسترسی آسان به فضاهای مجازی و دانلود رایگان.»
حمیدرضا بُسحاق، مترجم و استاد دانشگاه تهران:
برخی وجود هرگونه زیبایی شناسی در فرهنگ ایران را انکار میکنند
مریم شهبازی
خبرنگار
حمیدرضا بُسحاق، نویسنده و مترجم حوزه فلسفه در حالی مشغول بازگردان به فارسی «زیبایی شناسی در تفکر اسلامی» نوشته «خوزه میگِل پوئرتا ویلچِز» شده که امیدوار است محققان از این کتاب بهعنوان الگویی برای ماندگار کردن تفکرات بزرگانمان بهره بگیرند. این استاد دانشگاه تهران میگوید: «در شرایطی که برخی افراد هر گونه زیباییشناسی و حتی هنر و فلسفه را در ایران انکار میکنند باید به این افراد نشان داده شود که ما هم برخوردار از چنین مضامینی هستیم.»
ویلچِز، یکی از بزرگترین زیبایی شناسان اسلامی
حمیدرضا بسحاق، مترجم و استاد فلسفه هنر درباره «زیباییشناسی در تفکر اسلامی»، کتابی که از چندی پیش ترجمهاش را آغاز کرده به «ایران» میگوید:«نویسنده این کتاب «خوزه میگِل پوئرتا ویلچِز»، استاد زیباییشناسی و فلسفه هنر در دانشگاه گرانادای اسپانیا و یکی از بزرگترین زیباییشناسان در حوزه زیباییشناسی اسلامی است. اثر او دوره تاریخی گستردهای را دربر میگیرد و از زیباییشناسی شعر عصر جاهلی در شبهجزیره عربستان آغاز میشود و به بحث از زیباییشناسی قرآن، احادیث و آرای اندیشمندان بزرگ مسلمان در غرب و شرق اسلام میپردازد. کتاب در حدود یک هزار صفحه است که بعد از اتمام کار ترجمه بهاحتمال زیاد در قالب دو یا سه مجلد در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت.»
این استاد دانشگاه تهران درباره علت ترجمه این کتاب افزود:«چرایی ترجمه این کتاب به ترجمه قبلیام بازمیگردد، کتاب «زیبایی و اسلام» نوشته «والری گونزالس» که از پژوهشگران مشهور در حوزه هنر و زیباییشناسی اسلامی به شمار میآید. وی در این کتاب ارجاعات مختلفی به کتاب «زیباییشناسی در تفکر اسلامی» ویلچِز داده بود و همین مسأله موجب علاقهمندیام به مطالعهاش شد. کتاب را که مرور کردم آن را بسیار ارزشمند یافتم.» بسحاق یکی از ویژگیهای مثبت این کتاب را در گستره قابلتوجه تاریخیاش میداند؛ اینکه تنها به برهه خاصی از تاریخ اسلام محدود نمیشود. او در ادامه میافزاید:«همانطور که گونزالس تحت تأثیر ویلچز قرار دارد، ویلچز هم تا حدود زیادی وامدار «وودیسواف تاتارکیویچ» است که صاحب آثاری همچون مجموعه سهجلدی «تاریخ زیباییشناسی» است. البته شهرت تاتارکیویچ بیش از همه به کتاب «تاریخ مفاهیم بنیادین زیباییشناسی» او بازمیگردد که سال پیش ترجمه آن را به پایان رساندم و بهزودی از سوی نشر چشمه در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت.»
آنطور که بسحاق تأکید دارد، ویلچز تحت تأثیرکتاب «تاریخ مفاهیم بنیادین زیباییشناسی» تاتارکیویچ دست به ارائه الگویی مشابه در اسلام زده است. او میگوید:«ویلچز در مقدمه کتاب «زیباییشناسی در تفکر اسلامی» تأکید کرده که از این روش استفاده کرده و حتی از نوشته تاتارکیویچ بهعنوان مهمترین اثر زیباییشناسی غرب یادکرده است. تاتارکیویچ در این کتاب مفاهیمی مانند هنر، زیبایی، خلاقیت، میمزیس (تقلید)، تجربه زیباییشناسی و... را در متون غربی تحلیل و واکاوی کرده است و ویلچز نیز با الهام از او همین مفاهیم را در متون اسلامی بررسی و تحلیل کرده است.»
ترجمه این نوشته بیتوجه به متون عربی ممکن نبود
این مترجم و استاد دانشگاه درباره دشواریهای ترجمه این کتاب تصریح میکند:«اصل کتاب به زبان اسپانیایی است و من مشغول کار روی ترجمه انگلیسیاش هستم. خود نویسنده در مقدمه کتاب میگوید که «اولگ گرابار»، نظریهپرداز بزرگ هنر اسلامی، به او گفته کتاب را به انگلیسی ترجمه کند. البته اکثر ارجاعات و نقلقولها به زبان عربی است و در واقع من بیشتر درگیر متن عربی هستم تا انگلیسی. بنابراین کتاب در اصل دوزبانه (انگلیسی- عربی) است. از همین رو مترجم نیازمند تسلط به هر دو زبان است و بدون توجه به متون عربی نمیتوان نسخه انگلیسی را بهدرستی به فارسی بازگرداند.»
بسحاق در پاسخ به اینکه چه طیفی مخاطب این کتاب هستند میگوید: «ازآنجاییکه «زیباییشناسی در تفکر اسلامی»، اثری تخصصی بهشمار میآید مخاطبان آن بیشتر قشر دانشگاهی و محققانی هستند که در زمینه مضامین زیباییشناسی و فلسفی بویژه در اسلام تحقیق میکنند. علاوه بر آن، دانشجویان رشته فلسفه و کلام اسلامی، همه رشتههای هنری و ادبیات نیز میتوانند از آن بهره بگیرند؛ این کتاب بهنوعی تاریخ فلسفه اسلامی را هم شامل میشود، منتهی نویسنده از بعد زیباییشناسی و هنری به آن پرداخته است.» این استاد دانشگاه در پایان خاطرنشان میکند:«امیدوارم محققان و نویسندگان ما هم از الگوی نویسنده این کتاب برای بررسی و تألیف آثاری درباره زیباییشناسی در فرهنگ خودمان بهره بگیرند. به گمانم وقت آن شده که از این طریق حاصل تفکرات و آثار بزرگان خودمان را نیز ماندگار کنیم؛ کاری که هنوز توجه چندانی به آن نشده است. در شرایطی که برخی افراد هر گونه زیباییشناسی و حتی هنر و فلسفه را در ایران انکار میکنند باید تلاش شود تا به اتکای پژوهش در نسخ خطی و دیگر آثار بهجامانده به این افراد نشان داده شود که ما هم برخوردار از چنین مضامینی در فلسفه، ادبیات و هنر ایرانزمین هستیم.»
هادی مظفری، مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی درباره وضعیت برگزاری نمایشگاههای هنری با توجه به قرمز شدن وضعیت تهران، اظهار کرد: با توجه به اینکه موزهها و گالریها جزو مشاغل دوم و سوم محسوب میشوند، در شرایط فعلی ملزم به رعایت قوانین ستاد ملی مقابله با کرونا هستند و تا تغییر رنگ شهر تهران و بهتر شدن وضعیت، باید تعطیل باشند./ایسنا
مصطفی زمانی بازیگر فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی شد. فیلمبرداری «بدون قرار قبلی» پس از چند روز تعطیلی به مناسبت سال جدید بار دیگر در مشهد از سر گرفته شد و تاکنون ۳۰ درصد از آن به اتمام رسیده است. / خبرآنلاین
آیدین روشن، شاعر و مترجم روز دوشنبه ۱۶ فروردین بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت. مراسم خاکسپاری آیدین روشن امروز در آرامگاه وادی رحمت تبریز برگزار میشود. / ایسنا
انجمن بازیگران امریکا، برندگان جوایز ۲۰۲۱ خود را معرفی کرد. چادویک بوزمن برای «بلک باتم مارینی» بهعنوان بهترین بازیگر مرد انتخاب شد و وایولا دیویس جایزه بهترین بازیگر زن سال را گرفت. جایزه بهترین بازیگری گروه بازیگران در یک فیلم سینمایی به گروه بازیگران فیلم «دادگاه شیکاگو ۷» و جایزه بهترین بازی گروه بازیگران یک سریال درام به گروه بازیگران سریال «تاج» تعلق گرفت./ مهر
فیلم «گودزیلا در برابر کونگ» با فروش ۳۲ میلیون دلار در سه روز آخر هفته و فروش ۴۸.۵ میلیون دلاری که از ۵ روز اکرانش کسب کرده بزرگترین فروش از روزهای اول اکران در دوران پاندمی را به خود اختصاص داد. پیش از این «زن شگفتانگیز ۱۹۸۴» با فروش ۱۶.۷ میلیون دلار در سه روز اول اکرانش، موفقترین فیلم بود و پس از آن «تام و جری» با فروش ۱۴ میلیون دلار جای دارد./ مهر
فیلم «رؤیای سهراب» به کارگردانی علی قویتن اردیبهشت ماه در جشنواره فیلم مسکو نمایش داده میشود. جشنواره مسکو امسال چهل و سومین دورهاش را از ۲۲ تا ۲۹ آوریل ۲۰۲۱ مصادف با دوم تا نهم اردیبهشت ماه برگزار میکند. «رؤیای سهراب» درباره زندگی سهراب سپهری است./ مهر
کاوه مظاهری کارگردان فیلم سینمایی «بوتاکس» از تلاش برای اکران این فیلم در گروه سینمایی «هنر و تجربه» خبر داد. این فیلم قرار است در جشنوارههای مختلف بینالمللی حضور پیدا کند که اکثر جشنوارههای خارجی از اردیبهشت ماه فعالیتهای خود را آغاز میکنند./ مهر
علیرضا پاکدل هنرمند کارتونیست ایرانی جایزه ویژه جشنواره محیطزیست روسیه ۲۰۲۱ را از آن خود کرد. جشنواره بینالمللی کاریکاتور روسیه با موضوع محیط زیست و گرم شدن کره زمین در کشور روسیه ۲۰۲۱ برگزار شد و ۶۰۰ کارتونیست از ۴۰ کشور در این جشنواره حضور داشتند که ۲ هزار اثر نیز ارسال کرده بودند./ مهر
با قرمز شدن دوباره رنگ کرونایی تهران صورت گرفت
تعطیلی دوباره سالنهای نمایش
گروه فرهنگی: خبر قرمز شدن تهران خبر خوبی برای اهالی تئاتر نبود، تنها یک هفته از بازگشایی سالنهای نمایش در تهران گذشته بود که وضعیت شهر تهران بهلحاظ شیوع بیماری کرونا از رنگ نارنجی به رنگ قرمز تغییر کرد و همین مسأله باعث شد فعالیت گروههای سینمایی و تئاتری مجدداً متوقف شود. هفته گذشته با موافقت ستادملی مقابله با کرونا حوزه تئاتر و سینما از گروه سوم به مشاغل دسته دوم منتقل شدند و قادر آشنا در گفتوگو با «ایران» به این نکته اشاره کرده بود که فعالیت گروههای تئاتری تا زمانی مجاز خواهد بود که در وضعیت نارنجی یا زرد باقی بمانیم و اگر به وضعیت قرمز رسیدیم، ناچار هستیم فعالیتها را متوقف کنیم.
به گفته مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طبق قاعده همیشگی، وقتی وضعیت به رنگ قرمز دربیاید، مشاغل گروه دوم هم تعطیل خواهند شد ولی از آنجا که دیروز، تعدادی بلیت تئاتر فروخته شده بود گروههای نمایشی، روز گذشته نمایشهای خود را روی صحنه بردند و از امروز فعالیتهای آنان تعطیل خواهد شد.
12 گروه تئاتری که از پنجم فروردین در تماشاخانههای تهران روی صحنه رفته بودند، حالا دوباره باید اجراهای خود را متوقف کنند و منتظر عادی شدن شرایط و بازگشایی دوباره سالنها باشند.