محمود منشی پوری
رئیس گروه روابط بین‌الملل دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو
«حقوق بشر برای همه» کتابی نوشته مهدی ذاکریان است که به‌تازگی چاپ دوم آن از سوی نشر میزان در دسترس علاقه‌مندان قرارگرفته است. ذاکریان که ازجمله محققان شناخته‌شده حقوق‌بشر در آسیای غربی است در این کتاب به روند حقوق بشر و عدالت اجتماعی در دوران معاصر پرداخته است. او در این کتاب کار خود را ضمن توجه به چند هدف آغاز کرده، نخست از بین بردن آسیب‌هایی که قربانیان نقض حقوق بشر متحمل شده‌اند و همچنین به چگونگی پیشگیری از این آسیب‌ها نیز پرداخته است. برخی از فصول به سازمان‌های بین‌المللی معاصری چون سازمان ملل و دیوان کیفری بین‌المللی تازه تأسیس (ICC) و همچنین سازمان‌های منطقه‌ای می‌پردازند، در همان حال سایر فصول به تحول ایده حقوق بشر برحسب مفاهیمی چون مطلوبیت و امکان‌سنجی در چارچوب‌های در حال تغییر ژئوپلیتیک و کشمکش‌های در حال ظهور در فضای عدالت اجتماعی و برابری جنسیتی می‌پردازند. همچنین این کتاب به مسأله کارگران مهاجر و حقوق اساسی آنها - ازجمله حقوق کار، اشتغال و امنیت غذایی - در عصر جهانی‌شدن می‌پردازد. آثار تغییرات اقلیمی بر حقوق بشر، بویژه بدان گونه که بر بحران پناهندگان و آوارگی داخلی میلیون‌ها نفر تأثیر می‌گذارد، در این کتاب توجه بیشتری را به خود جلب کرده است. کارشناسان حقوق‌بشر به طرز فزاینده‌ای تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی را مضر در بهره‌مندی کامل از حقوق بشر می‌دانند. این امر به‌خوبی با دفاع قاطعانه نویسنده از نسل سوم حقوق بشر مانند تعیین سرنوشت، توسعه و همبستگی عینیت می‌یابد. ذاکریان براین باور است که ظهور افراط‌ گرایی، فرقه‌گرایی (یعنی احیای مجدد القاعده و داعش) و یک‌جانبه‌گرایی - بویژه در دوران شیوع کرونا- موجب شده مباحث حقوق بشری بیش‌ازپیش مورد توجه واقع شوند. با وجود این واقعیت باید به این مسأله نیز توجه داشت که هم‌زمان روند متضادی در برخی کشورها در حال ظهور است. این تناقض با حرکت هرچه بیشتر به‌ سمت اتخاذ سیاست‌های ملی‌گرایانه و حمایت گرایانه در برابر بیماری‌های عفونی و پیامدهای منفی تجارت آزاد و جهانی شده همراه است و این تعارض به جنبه غالب سیاست امروز جهان تبدیل‌ شده و موجب کم‌رنگ شدن بیش‌ازحد حقوق بشر گردیده است. با عطف به این مباحث، کتاب دستورالعملی در حوزه حقوق بشر بوده و کتابی ضروری و منبع آموزشی خوبی برای دانشجویان مقطع کارشناسی و دانشجویان کارشناسی ارشد است. کسانی که در محافل سیاستگذاری و همچنین سازمان‌های غیردولتی حضور دارند نیز می‌توانند از راهنمایی‌های انتقادی و تحول‌گرایی مندرج در این کتاب بهره‌مند شوند.

فرهنگی/ جشنواره جهانی فیلم فجر پس از یک سال وقفه سی‌وهشتمین دوره‌اش از تاریخ ۵ تا ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ به شیوه ترکیبی (فیزیکی – مجازی) در تهران برگزار می‌شود. محمدمهدی عسگرپور دبیر این دوره از جشنواره شامگاه جمعه 13 فروردین ماه با حضور در بحثی با موضوع جشنواره جهانی فجر در «کلاب‌ هاوس» نکاتی را درباره برگزاری این رویداد سینمایی و سیاست‌های موجود در سینما و مدیریت فرهنگی مطرح کرد.
دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر استفاده از پلتفرم‌های خارجی و بحث کپی‌رایت را دو چالش اصلی برگزاری مجازی جشنواره عنوان کرد و گفت که بخش بازار به‌ صورت مجازی و با استفاده از یک پلتفرم معتبر جهانی و بخش اکران فیلم‌ها به‌صورت فیزیکی برگزار می‌شود. به گفته او تعداد میهمانان این دوره از جشنواره هنوز مشخص نیست و با پیگیری و هماهنگی با ستاد ملی مقابله با کرونا این آمار مشخص خواهد شد.
عسگرپور در بخشی از این گفت‌وگو از عمر کوتاه مدیران سینمایی گلایه کرد و گفت که یکی از موارد تأسف‌برانگیز در حوزه مدیریت در همه حوزه‌ها نبود ثبات مدیران است:«اگر یک رئیس جمهوری عوض شود، همه تیمش به‌صورت اتوبوسی جابه‌جا می‌شوند. مدیران دولتی وقتی می‌آیند دو سه سال طول می‌کشد تا سوار کار شوند و سال آخر هم که مشغول خداحافظی می‌شوند.»
اظهارنگرانی از نظارت‌های چندگانه بر سینما بخش دیگری از صحبت‌های او بود. عسگرپور در این باره گفت: «نهادهایی که مشغول مراقبت از سینما هستند، تعدادشان کم نیست. بسیاری از اوقات برخی از نهادها برش‌شان حتی بیش از سازمان سینمایی است. این معضل کشور ما است که فرهنگ در اولویت عملیاتی هیچ‌کدام از دولت‌های پس از جنگ نبوده است، اما همواره مراقبت از آن مهم بوده است! چرا که برد بالایی دارد. تمام سیاستمداران ما اگر همه انرژی‌شان را بگذارند، امکان ندارد موضع‌شان برد بالای موضع یک فیلمساز موفق ایرانی در یک تریبون جهانی را پیدا کند. از این جهت احساس می‌کنند باید از سینما مراقبت شود و این مراقبت تبدیل به نظارت‌های پی‌درپی شده است.» او در توضیحات تکمیلی این را هم گفت که «در جامعه مدام شاهد شکل‌گیری دوقطبی هستیم. در این دوقطبی‌ها هم سیستم‌های امنیتی و نظارتی هر قطب علیه دیگری کار می‌کند. گویی با یک گوشت قربانی در میانه این کشمکش‌ها مواجهیم.»
این فیلمساز در بخشی از صحبت‌هایش یکی از مهمترین نقش‌های جشنواره‌ها را امکان جریان داشتن اکوسیستم سینما دانست. او همچنین از نقش پررنگ سازندگان فیلم‌های اول و فیلم‌های تجربی در سینمای ایران گفت و با استناد به صحبت‌های سینماگران خارجی، ایران را بهشت فیلمسازان اول و جوان عنوان کرد. تغییر نام جشنواره جهانی که در سال‌های ابتدایی تفکیک دو جشنواره ملی و جهانی خبرساز شد بخش پایانی صحبت‌های دبیر جشنواره بود. عسگرپور درباره موضوع نامگذاری جشنواره چنین گفت: «زمانی که آقای میرکریمی عهده‌دار مسئولیت جشنواره جهانی فجر شدند، بحث تغییر نام «فجر» مطرح شد چرا که زمان برگزاری این رویداد هم در دهه فجر نیست اما آنها که با ظاهر دلسوزانه می‌خواهند مدام مراقب سینما باشد، و گروهی که هم نسبت به برگزاری جشنواره هم نسبت به تعطیلی آن در بولتن‌های خود خبرسازی می‌کنند فضایی به وجود آوردند که گویی این رویداد قرار است یاد جشنواره تهران قبل از انقلاب را زنده کند. امروز هم طرح مجدد این موضوع می‌تواند همان فضاسازی را به همراه داشته باشد، در حالی که بسیاری از رویدادهای معتبر جهانی با نام شهرهای برگزاری شناخته می‌شوند، اما ما همچنان در مقطع حساس کنونی هستیم!»

حسین ملکی - بازیگر، عکاس و فیلمبردار سینما براثر بیماری از دنیا رفت. مراسم تشییع و به خاک‌سپاری این هنرمند توسط خانه سینما در حال پیگیری است و زمان قطعی آن مشخص نشده است./ایسنا
«درخت‌های تشنه» تازه‌ترین اثر داستانی مصطفی رحماندوست در قالب کتاب چاپی به همراه کتاب صوتی با صدای نویسنده منتشر شده است./ایسنا
امیرحسین فتحی سومین بازیگر فیلم سینمایی «شبگرد» به‌کارگردانی فرزاد مؤتمن شد.«شبگرد» که تهیه‌کنندگی آن را مرتضی شایسته برعهده دارد، فیلمی با موضوع و ژانر اجتماعی است که سیزدهمین تجربه سینمایی مؤتمن محسوب می‌شود./ایسنا
فراخوان مسابقه ملی «طراحی کتابخانه عشایری» منتشر شد. این مسابقه به منظور ارائه طراحی کتابخانه‌ای قابل حمل برای خدمات‌رسانی به مردم عشایر کشور، توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی با مشارکت فب‌لب ایران برگزار می‌شود./ایسنا
گروه پرآوازه «شکسپیر و شرکا» پس از مدت‌ها تعطیلی به‌دلیل همه‌گیری کرونا، با نمایش «شاه لیر» اجرای تئاتر زنده برای تماشاچیان را در امریکا از سر می‌گیرد./ایرنا
  فعالیت تالار مولوی در سال ۱۴۰۰ با اجرای نمایش یرما اثر ندا شاهرخی در سالن اصلی مجموعه، از ۱۸ فروردین آغاز می‌شود و از دهه آخر فروردین نیز ۲ اثر نمایشی دیگر در این مرکز به روی صحنه می‌رود./ مهر
سریال لبنانی «فرج و رحمت» روز گذشته از شبکه دو سیما پخش شد. این سریال با نام اصلی «فرج و رحمه» به کارگردانی محمدیاسین وقاف و تهیه کنندگی احمد حومانی در 30 قسمت پخش می‌شود.این سریال محصول سال ۲۰۱۹ لبنان بوده و کاری از تأمین برنامه شبکه دو است. / روابط عمومی شبکه دو سیما
 علی رهبری آهنگساز و رهبر ارکستر شناخته شده کشورمان از همکاری با محمد و علی سعیدی برادران دوقلوی موسیقی ایران برای پروژه «بلبل‌های پارسی» خبر داد./مهر
فیلم بلند داستانی «مسخ در مسلخ» به تهیه کنندگی مهدی کوه‌زاده و کارگردانی جواد دارایی در ششمین حضور جهانی خود در لیست پنج نامزد نهایی بهترین کارگردان فیلم بلند خارجی زبان بیست و دومین دوره جشنواره «استخوان‌های برهنه» امریکا قرار گرفته است./مهر
پس از دو هفته از شروع اکران فیلم‌های نوروزی، کمدی «هفته‌ای یک بار آدم باش» با جذب مخاطب بیشتر در صدر آمار فروش پنج میلیارد ریالی فیلم‌های روی پرده سینماها قرار دارد./ایسنا
آمیتاب باچان فوق‌ستاره بالیوود که مدتی پیش به‌دلیل ابتلا به بیماری کووید۱۹ در بیمارستان بستری شده بود، نخستین دوز واکسن کرونا را دریافت کرد و از بازگشت خود به دنیای بازیگری خبر داد./هنرآنلاین
«زیر آسمان پاریس»، «شب بیست و یکم»، «مرفی»، «رؤیای یک نویسنده»، «لباس جدید پادشاه»، «بیست تومنی»، «ریورساید درایو»، «تلخک و قندک»، «بابا کرم»، «چهرازی»، «لوله»، «دهلیزهای بی‌انتهای خاطره»، «همه چیز می‌گذرد تو نمی‌گذری»، «عمو لاوروف»، «هار»، «هیچ، میان ما»، «جنگ و صلح»، «مرگ گرم»، «چمدان» و «مشاهیر»، ۲۰ نمایشی هستند که در هفته جاری و اوایل هفته آینده در یازده تالار نمایشی پایتخت به صحنه خواهند آمد./هنرآنلاین
تعطیلات ۱۳ روزه نوروزی به پایان رسید؛ ولی پخش چندین سریال عیدانه تلویزیون مثل «نون. خ»، «همبازی» و «نوروز رنگی» همچنان ادامه دارد. «گاندو۲» تنها سریالی است که در قسمت سیزدهم به اتمام رسید./ایرنا
حلقه منتقدان کتاب برترین کتاب‌های سال ۲۰۲۰ را معرفی کرد و جایزه بهترین اثر داستانی به رمان «همنت» نوشته «مگی اوفارل» رسید. رمان همنت نوشته مگی اوفارل که برداشتی خیالی از مرگ پسر ۱۱ ساله ویلیام شکسپیر در اثر ابتلا به طاعون است، برنده جایزه بهترین اثر داستانی شد./ایرنا

موزه هنرهای معاصر اصفهان
یکی از بناهای دیدنی در شهر اصفهان موزه هنرهای معاصر آن است که ساختمان آن یادگار دوران صفویه است و در دوران ‏قاجاریه دوباره ساخته شد. این موزه از جمله جاهای دیدنی شهر اصفهان است که بخش‌های متنوعی دارد. خط و کتابت از جمله قسمت‌هایی است که در آن آثار نفیس خوشنویسی هنرمندان نامدار در آن نگهداری می‌شود. بخش لاکی و روغنی این موزه یکی از بخش‌های بسیار زیبایی است که در آن انواع قلمدان‌ها و اشیای لاکی با نقوش مشهوری چون گل و مرغ، ترنج و سرترنج شکارگاه و... نگهداری می‌شود. از دیگر بخش‌های این موزه نگارگری است که بهترین مینیاتورهای هرات، اصفهان، تبریز و تک چهره‌های قجری در آن دیده می‌شود. همچنین از بخش‌های فلزی، دستباف‌ها و رودوزی‌های سنتی و نیز بخش آبگینه، سفال و چینی و بخش چوبی می‌توان نام برد.

موزه هنرهای معاصر اهواز
موزه هنرهای معاصر اهواز که در سال 88 در جاده ساحلی این شهر بنا شد و یکی از موزه‌های معروف ایران بود  گردشگران بسیاری را به خود جذب کرد. این موزه با دو طبقه که 5 گالری هم دارد، دارای 70 اثر نفیس است که اغلب مربوط به هنرمندان خوزستانی است و نیز آثاری از پیکاسو، ارنست، ماگریت و لویت در آن نگهداری می‌شود اما اکنون موقعیت خوبی ندارد. نزدیک به 5 سال است که قرارداد این موزه به بخش خصوصی واگذار شده که به درستی از آن نگهداری نشد و هنرمندان به شدت به مدیریت آن معترض شدند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری‌های بسیاری کرد تا این موزه دوباره به وزارتخانه برگردد تا از آثار موزه که در حال از بین رفتن است، حفظ و نگهداری کند چرا که سرمایه‌گذار بخش خصوصی اهداف تعیین شده در قرارداد مانند فعالیت‌های حوزه تجسمی را عملی نکرده است. اکنون مشکل توسط سیستم قضایی و وزارت ارشاد در حال پیگیری است چرا که آثار گنجینه در معرض از بین رفتن است و ساختمان موزه مورد سرقت قرار گرفته و هیچ کس نیز تاکنون پاسخگو نبوده است.

موزه هنرهای معاصر آبادان
موزه هنرهای معاصر آبادان از جمله مراکز گردشگری مهم این شهر بود که ستاد بازسازی آبادان آن را طراحی و ساخت و شهرداری این شهر هم در سال ١۳۸۲ آن را در اختیار اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان قرار داد. این موزه سه گالری، یک آمفی تئاتر و یک مرکز فروش کتاب‌های تخصصی دارد. قرار بود که سازمان منطقه آزاد اروند آن را بازسازی کند و بودجه‌ای بابت بازسازی هم اختصاص داده شد و بخشی از موزه هم مورد بازسازی قرار گرفت اما نیمه‌کاره رها شد. اکنون این موزه مأمن کارتن‌خواب‌ها و سارقان شده و بخش بسیاری از آن تخریب و سرقت شده است؛ موزه‌ای که می‌توانست اکنون یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر آبادان باشد.

موزه هنرهای معاصر کرمان
یکی از غنی‌ترین موزه‌های ایران بعد از موزه هنرهای معاصر تهران، موزه هنرهای معاصر کرمان است. با گنجینه‌ای غنی و نفیس از آثار هنرمندان بزرگ داخلی و خارجی. گفتنی است که نیمی از آثار این موزه متعلق به استاد سید علی‌اکبر صنعتی مجسمه‌ساز و نقاش پیشکسوت است. چرا که این موزه با قدمت و بقیه آثار موزه مربوط به 83 هنرمند معاصر ایرانی همچون کمال‌الملک، ژازه تباتبایی، پرویز تناولی و سهراب سپهری و... و نیز 16 هنرمند خارجی همچون هنری مور، بن نیکلسن، آلبرمارکه و... است که با آثار استاد صنعتی روی هم 1200 اثر هنری را شامل می‌شود. این آثار شامل مجسمه‌های برنزی، گچی، مرمری و چوبی، تابلوهای موزائیک سنگ، نقاشی‌های سیاه قلم، رنگ روغن و آبرنگ می‌شود. آثار موزه سبک‌های متنوعی دارد از مینی‌مالیست‌ها و کانسپچوال‌ها گرفته تا آثاری به شیوه آبسترکت‌ها، خطاطان، مینیاتوریست‌ها، پاپ آرت‌ها و خاکبازان که همه در موزه صنعتی کرمان مشاهده می‌شود.

گروه فرهنگی/ سال 1356 موزه هنرهای معاصر در ضلع غربی پارک لاله با گنجینه‌ای بی‌نظیر از آثار هنرمندان بنام ایرانی و خارجی برپا شد اما زمان زیادی طول کشید تا نیاز به تأسیس موزه معاصر در شهرستان ها احساس شود و از همه مهم‌تر برای برپایی آن همت شود.
موزه هنرهای معاصر تهران از جمله مراکزی است که می‌توانست با تأسیس و حفظ نمونه‌هایی مثل آن در سراسر کشور هم محلی برای حفظ میراث فرهنگی و هنری کشور باشد و هم مکانی برای جذب گردشگران. اکنون در ایران به جز موزه هنرهای معاصر تهران، اصفهان، اهواز، یزد، آبادان و کرمان تنها شهرهای دارای موزه هنرهای معاصر هستند. اما بعضی از این موزه‌ها مثل موزه آبادان اکنون دیگر شکل و شمایل موزه ندارد و توسط دزدان و سارقان تخریب شده و آثار موجود در آن  یا سرقت شده یا مثل موزه اهواز آثارش به دلیل بی‌توجهی بخش خصوصی در معرض خطر و از بین رفتن است.
محمود شالویی که از سال 87 مدیر موزه هنرهای معاصر تهران بوده و اکنون دبیر شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی است در مورد تأسیس موزه در شهرستان‌ها می‌گوید: «در دوره‌ای که من مدیریت موزه هنرهای معاصر تهران را به عهده داشتم یعنی از سال 87 تا 91 و نیز مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم بودم، 5 موزه هنرهای معاصر کشوری به جز موزه هنرهای معاصر تهران، در استان‌های کشور راه‌اندازی شده بود و این 5 موزه در حال گشایش بودند که موزه اصفهان، اهواز، یزد، کرمان و آبادان از جمله این موزه‌ها هستند. اما اینکه سرنوشت این موزه‌ها به کجا انجامید و اینکه تغییر کاربری یا ادامه حیات دادند به ‌دلیل جابه‌جایی من در مسئولیت دیگری، اطلاع چندانی از شرایط این روزهای آنها ندارم و ادامه این موضوع را که چه سرنوشتی پیدا کردند، مسئولان امروز بهتر می‌دانند».
شالویی در ادامه می‌گوید: «در دوره‌ای که من مدیر هنرهای تجسمی بودم یکی از مهم‌ترین اهداف و برنامه‌های ما این بود که بتوانیم موضوع تمرکززدایی را با جدیت دنبال کنیم و از تجمع رویداد‌ها و برنامه‌ها و رخدادها و جشنواره‌ها صرفاً و منحصراً در تهران جلوگیری کرده و افق برنامه‌ها در سراسر کشور گشوده شود. چرا که وقتی سخن از هنر به میان می‌آوریم به هنرمندان تهرانی محدود و محصور نمی‌شود بلکه  جامعه هنری ایران مد نظر است و تعداد هنرمندان در سایر جغرافیای کشور بسیار بیشتر از تهران از نقطه‌نظر جمعی است. برای همین برنامه‌های جشنواره‌ای را به اقصی نقاط کشور گسیل کردیم.» او در ادامه تصریح کرد: «از جمله این برنامه‌ها جشنواره سفال و سرامیک بود که به شاهرود و سمنان انتقال داده شد. جشنواره دوسالانه یازدهم عکس نیز در یزد برگزار شد و همچنین  کاریکاتور به اهواز رفت و در همان زمان یعنی سال 88 برگزاری دوسالانه کاریکاتور در اهواز منجر به گشایش موزه در اهواز شد. دوسالانه نگارگری به اصفهان و نیز دوسالانه نقاشی به نیشابور و مشهد رفت. بقیه برنامه‌ها هم به همین شکل. جشنواره کودک و نوجوان هم در اصفهان برگزار شد. بنابر این سعی کردیم به شکل عادلانه در کشور این جشنواره‌ها برگزار شود و جنبه اجرایی پیدا کند. نمونه‌هایی از برنامه‌ها و آثار تولید شده هم به تهران بیاید و نمایش داده شود.»
شالویی در مورد نمایش آثار موزه هنرهای معاصر تهران نیز افزود: «به‌دنبال این بودیم که موزه هنرهای معاصر تهران را از این حالتی که برای برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای هنری است در بیاوریم و صرفاً به نمایش آثار موزه‌ای بپردازیم. به همین مناسبت در آن مقطع چندین بار آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران را در گالری‌های موزه به نمایش ‌گذاشتیم. از طرفی سعی کردیم جنبه‌های پژوهشی موزه‌ هنرهای معاصر تهران را قوی‌تر کنیم تا در امر سیاستگذاری‌های کلان هنری نقش‌آفرینی کند.»  او همچنین درباره تأثیر تأسیس موزه‌ها در شهرستان‌ها می‌گوید: «به ‌نظر می‌رسد اگر بتوان در همه جای کشور به تناسب ظرفیتی که دارند و موقعیت هنرمندان و تعداد هنرمندانشان موزه‌های متناسب با آن فضاها ایجاد شود، یقیناً در افزایش سطح کیفی هنر ایران و شکوفایی استعدادها تأثیر شگرفی خواهد داشت. یادم می‌آید موزه صنعتی کرمان در آن زمان جزو موزه‌های فعال بود که اینها هر کدامشان می‌توانند در جایگاه خود تأثیر بسزایی داشته باشند و به‌هیچ عنوان نباید به‌دنبال تمرکز برنامه‌های هنری در تهران باشیم. اگر چنین اتفاقی روی دهد آنگاه هنرمندان شهرستانی سر از تهران در می‌آورند و ما شاهد یک مهاجرت از اقصی نقاط کشور به تهران هستیم یا اینکه رونق هنر در شهرستان‌ها تنزل پیدا خواهد کرد. حال اگر تمرکز از تهران برداشته شود، هنر در شهرستان‌ها رونق خواهد گرفت.»


 استمرار فرهنگی با موزه‌های هنرهای معاصر کشور

مجید فروغی
روزنامه نگار
چند موزه با عنوان هنرهای معاصر در کشور وجود دارد که گرچه ممکن است با مشخصه‌های هنر معاصر متفاوت باشند امــــــــــا مجموعه‌هایی هستند که بخشی از تاریخ و جریان فرهنگی را در خود دارند و تداوم می‌دهند. هر کدام از موزه‌ها از نظر بنا، آثار گنجینه، شیوه اداره و فعالیت حکایت متمایزی دارند. در کنار موزه هنرهای معاصر تهران که وجوه مختلف آن شناخته شده است، موزه هنرهای معاصر صنعتی کرمان، موزه هنرهای معاصر اهواز، آبادان و اصفهان عنوان موزه هنرهای معاصر دارند. هر کدام از این موزه‌ها از آغاز تاکنون فراز و نشیب‌ها و حکایت‌هایی داشته‌اند؛ مجموعه‌هایی که می‌توانند در شهر و استان خود و حتی فراتر از آن در تعامل و جریان اجتماعی و فرهنگی نقش داشته باشند اما مسائلی مانع این نقش شده است. گاهی حتی از نگهداری و اداره این موزه‌ها و آثارشان غفلت شده یا منابع محدود پاسخگو نبوده و یا برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های منسجم و متناسب با زمینه فرهنگی و اجتماعی هر کدام از موزه‌ها انجام نشده است. البته وضعیت همه موزه‌ها یکسان نیست و موزه هنرهای معاصر صنعتی کرمان و موزه هنرهای معاصر اصفهان فعالیت دارند و نمایشگاه برگزار می‌کنند اما موزه هنرهای معاصر اهواز و آبادان در تعطیلی هستند. این وضعیت یک نگاه ملی به موزه‌های هنرهای معاصر را می‌طلبد که نهادهای مختلف در تعامل و همگرایی برای نگهداری و اداره تخصصی آنها همکاری کنند. شرایط موزه‌ها و آثارشان بررسی و اگر به بازسازی و مرمت نیاز است، انجام و آثار موزه‌ها ثبت شود. دو سال پیش در یک تعامل بین معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و استانداری کرمان و تشریح ضرورت مرمت آثار موزه هنرهای معاصر صنعتی کرمان، آثار موزه با حمایت استانداری مرمت شد. یعنی استانداری کرمان در سال 1397 مانند بسیاری از نهادها به جای اینکه جشنواره‌ای ابداع کند، با حمایت از مرمت آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر صنعتی کرمان از آسیب‌های این گنجینه پیشگیری کرد. آثار موزه هم ثبت شد تا در کتابی منتشر شود. این موارد ضرورت‌های موزه‌های هنرهای معاصر است و با نگاه تخصصی و ملی قابل انجام است. طرح شبکه موزه هنرهای معاصر کشور که سال گذشته مطرح شد می‌تواند حلقه ارتباطی موزه‌های هنرهای معاصر کشور باشد، آسیب‌ها و نیازهای موزه‌ها را شناسایی و بررسی کند و با استفاده از تجربه‌ها و ظرفیت‌های موزه هنرهای معاصر تهران، جریان فرهنگی مستمری را در موزه‌های هنرهای معاصر کشور فراهم کند. 

موزه هنرهای معاصر تهران، از تأسیس تا مرمت

گروه فرهنگی/موزه هنرهای معاصر تهران یکی از جامع‌ترین و مهمترین گنجینه‌های هنر مدرن در دنیاست، که در سال 1356 در بوستان لاله بنا شد؛ بنایی که کامران دیبا آن را به صورت معماری مدرن و با الهام از بادگیرهای کویری ایران طراحی و ساخت. قطعاً حفظ و نگهداری موزه‌ای که در آن بیش از 3000 اثر ارزشمند از هنرمندان تراز اول تجسمی نگهداری می‌شود و نزدیک به 400 اثر دارای ارزش ناب هنری هستند و همچنین آثار مهم برخی هنرمندان شاخص جهان همچون گوگن، پیکاسو، پولاک، رنوار و... از اهمیت بالایی برخوردار است.
مرمت موزه هنرهای معاصر تهران که بیش از 2 سال به طول انجامید و در نهایت در روز 14 بهمن ماه 1399 افتتاح شد، یکی از کارهای مهمی بود که تاکنون برای نگهداری این آثار ارزشمند باید انجام می‌شد. شاید در وهله اول در یک نگاه به نظر بیاید تعمیر و مرمت موزه، کار آنچنان زمان بری نخواهد بود اما وقتی با روند کار روبه‌رو می‌شویم به خاطر اینکه وضعیت موزه باید مطابق همان شکل اولیه باشد و تغییری در ظاهر موزه ایجاد نشود بنابر این زمان زیادی برای تطبیق جزئیات با اصل موزه سپری شد. به گفته سید مجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی «موارد بسیار جزئی هم در این زمینه مورد توجه قرار گرفت و حتی موکتی که هم‌اکنون در موزه نصب شده است، شبیه‌ترین گزینه به نخستین موکتی است که در زمان ساخت موزه در آن نصب شده بود.» به ادعای مدیران و مسئولان موزه به خاطر تعمیرات اساسی و سخت‌افزاری موزه زمان بیشتری صرف مرمت شده است.
اما آنچه اهمیت این مرمت را دوچندان کرده است، ایجاد بانک اطلاعاتی آثار موزه است. در طول ۴۰ سال گذشته امکان دسترسی عموم به آثار گنجینه فراهم نبود اما هم‌اکنون این بانک ایجاد شده و ۳۲۸۲ اثر روی سایت موزه قرار گرفته‌اند، مردم می‌توانند این اطلاعات را مشاهده کنند. حالا موزه هنرهای معاصر تهران با اهدای آثار هنرمندانی چون جمشید ناصری و منیژه میرعمادی که یکی از معتبر‌ترین کلکسیونرهای ایران هستند، دارای 705 اثر ارزشمند دیگر از هنر معاصر ایران است که به گنجینه ملی اضافه شد و آثاری از هنرمندانی چون حسین زنده‌رودی، ژازه تباتبایی، قاسم حاجی‌زاده، علی اکبر صادقی، محمد احصایی، رضا مافی، فریده لاشایی، عباس کیارستمی و... زینت بخش این گنجینه شده است و به اعتبار آن بسیار افزوده است. ایران با داشتن هنرمندان بسیاری در عرصه تجسمی قطعاً به موزه‌های بیشتری در سراسر کشور نیاز دارد تا از آثار این هنرمندان که میراث گرانبهای کشورند، محافظت و نگهداری شود.