زهره افشار
خبرنگار
«بررسی میزان بارش از 2700 ایستگاه هواشناسی در استان‌های مختلف حاکی است که بارش در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و هرمزگان حدود 90 درصد زیر نرمال بلند مدت است و در استان‌هایی مانند گلستان، جنوب کرمان، خراسان رضوی و خراسان شمالی بین 42 تا 64 درصد زیر نرمال بارش کشور است»؛ این خبری است که مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می‌دهد و معنای آن، ورود کشور به دوره خشکسالی فراگیر است.
رویدادی که گمانه ورود به دوره ترسالی را نقض می‌کند. اکنون به ماه پایانی سال رسیده‌ایم و هنوز میانگین بارش‌ها در حد نرمال نیست و نگرانی از تأمین آب شرب در فصل‌های گرم سال وجود دارد اما این وضعیت، کشاورزان را بیش از پیش نگران کرده است زیرا گرم شدن زود هنگام هوا در دوماه گذشته موجب شد زمین به اصطلاح نفس بکشد و درختان در بسیاری از استان ‌ها به گل بنشینند و این درحالی است که تا زمان معمول شکوفه دهی درختان یکی دوماهی باقی مانده و هر تنش دمایی می‌تواند بازهم خسارت جبران‌ناپذیری را روی دست کشاورزان بگذارد و معیشت جوامع روستایی را متأثر کند، از سوی دیگر کمبود قابل توجه بارش‌ها این نگرانی را به وجود آورده که محصولات دیم و حتی آبی کشور با کاهش تولید مواجه شوند و در مجموع بهار زودرسی که در راه است به صلاح بخش کشاورزی نیست.
کم بارشی بر تولید گندم و جو اثر خواهد گذاشت
«مسعود حقیقت» مدیر کل هواشناسی کشاورزی به «ایران» گفت: گزارش‌های میدانی از استان‌های مختلف کشور نشان می‌دهد در اکثر استان‌ها حتی در مناطق سردسیراستان البرز نیز درختان به گل دهی رسیده‌اند و تورم جوانه دارند و این اتفاقی بود که از قبل پیش‌بینی می‌شد.
وی افزود: پس از گرمای نسبی که در ماه‌های دی و بهمن داشتیم که موجب شد زمین انرژی مناسب را دریافت کند قطعاً باید منتظر بهار زودرس باشیم اما کاهش دمایی که از یکی دوروز گذشته شاهد آن هستیم می‌تواند سرعت رشد شکوفه‌ها را به عقب بیندازد و روند بهار کشاورزی را آرام‌تر کند، این تعدیل نسبی دما می‌تواند این نوید را به ما بدهد که احتمال خسارت بابت سرمازدگی در ماه پایانی سال کمتر شود ولی قطعاً بخش کشاورزی از بابت این بهار زودرس متحمل خسارت خواهد شد.
وی تأکید کرد: همانگونه که در چند هفته گذشته به کشاورزان بارها توصیه کرده بودیم باغداران باید فعلاً از هرس درختان، آبیاری و بیل زدن دور درختان خودداری کرده و درختان را بیشتر تحریک نکنند زیرا این اقدامات می‌تواند گل دهی درخت را حداقل دو هفته به عقب بیندازد.
حقیقت با اشاره به خسارت گسترده سرما به محصولات کشاورزی برخی استان‌های جنوبی و جنوب شرقی گفت: در سال زراعی جاری تنش‌های بخش کشاورزی بیشتر شامل سرمازدگی و خشکسالی بود به گونه‌ای که سرمازدگی پاییز و زمستانه‌ای که امسال در برخی استان‌ها مانند کرمان، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و حتی فارس اتفاق افتاد در 10 ساله گذشته کم سابقه بوده است. از سوی دیگر بررسی میزان بارش در استان‌های مختلف نشان می‌دهد میزان بارش‌ها در بسیاری از استان‌ها از جمله مناطق جنوبی به مراتب کمتر از سال قبل بوده و خشکسالی امسال بیشتر از سال گذشته خواهد بود.
مدیر کل هواشناسی کشاورزی خاطرنشان کرد: کاهش محسوس بارش‌ها بدون شک نه تنها بر عملکرد در هکتار محصول دیم گندم و جو تأثیر‌گذار خواهد بود بلکه کشت آبی گندم و جو را نیز متأثر خواهد کرد و با کاهش تولید این دو محصول استراتژیک روبه‌رو خواهیم شد.   به‌گفته وی، کاهش حجم برف در کوه‌ها، حجم روان آبها را در بهار کاهش می‌دهد که اثر مستقیم برتولیدات کشاورزی خواهد داشت.
امسال خشکسالی فراگیر داریم
در همین حال «احد وظیفه» رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی هم به «ایران» گفت: میزان بارش در کشور از یکم مهر ماه و شروع فصل زراعی جاری تا روز یکم اسفندماه جاری معادل 91.5 میلیمتر بوده است که نسبت به میانگین بلند مدت که 122.5 میلیمتر بوده  31 میلیمتر کمتر است و در واقع حتی نسبت به میانگین بلند مدت 31 میلیمتر کمبود داریم.
وی افزود: بررسی اختلاف بارش در استان‌های مختلف از شروع فصل زراعی جاری تا اول اسفندماه نسبت به بلند مدت نشان می‌دهد میزان بارش تنها در استان‌های البرز، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، قم و تهران کمی بیشتر ازنرمال بوده ولی در مابقی استان‌ها بسیار کمتر از نرمال است. میزان بارش در استان گیلان از اول مهرماه تا اول اسفند ماه 408.3 میلیمتر بوده است که این میزان با بارش بلند مدت 102.2 میلیمتراختلاف دارد و کمتر بوده است اما بارش در دیگر استان شمالی یعنی مازندران هم 52.7 میلیمتر کمتراز بلندمدت بوده است. در همین حال میزان بارش در استان گلستان نیز131.4 میلیمتر بوده که 98.2 میلیمتر کمتر از بلند مدت بوده است.
اما بررسی میزان بارش استان‌های خشک نیز نگران کننده است. ما در استان سیستان و بلوچستان از اول مهر ماه تا اول اسفند ماه تنها 4.9 میلیمتر بارش داشته‌ایم که بسیار اندک است و می‌بینیم که نسبت به بلند مدت که 49.8 میلیمتر بوده اختلاف فاحش دارد و تا 90 درصد زیر نرمال بوده است.
در استان بوشهر نیز تاکنون 152.2 میلیمتر بارش آمده که 53.2 میلیمتر از بلند مدت کمتر بارش داشته و در هرمزگان نیز ما از اول مهر تا اول اسفند فقط 10.4 میلیمتر بارش داشته‌ایم که نسبت به بلند مدت 92.5 میلیمتر کمتر از نرمال بوده است.
وظیفه تأکید کرد: همه ساله در این تاریخ معمولاً 50 درصد بارش کشور نسبت به بلند مدت تأمین می‌شد اما در حال حاضر در مجموع حتی 15 درصد هم عقبیم و حدود 35.4 درصد بارش تأمین شده است. از سوی دیگر مسأله‌ای که برای مردم بویژه کشاورزان نگران کننده است کاهش پوشش برف ذخیره شده در کوه‌ها است. داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی و ماهواره‌ها نشان می‌دهد پوشش برف دراراضی بالا دستی کشور ما  تقریباً نصف میانگین 14 ساله گذشته است و با پایان اسفند ماه اتفاقی که می‌افتد این است که بارش‌ها رگباری می‌شود و مانند ذوب تدریجی برف به کار نمی‌آید و به هرجهت این نگرانی وجود دارد که ما نه تنها برای آب کشاورزی بلکه برای تأمین آب شرب در ماه‌های گرم سال آتی با مشکلاتی مواجه شویم.
وی تأکید کرد: پیش‌بینی‌های ما نشان می‌دهد ما در سه ماهه اسفند، فروردین و اردیبهشت هم با کم بارشی مواجه خواهیم بود و حتی اگر در این مدت پیش‌بینی‌ها هم با درصدی خطا مواجه شود نمی‌توانیم کمبود بارش در ماه‌های قبل را جبران کنیم و خشکسالی فراگیر در کشور بویژه در شرق و جنوب شرق خواهیم داشت. وی در پاسخ به این پرسش با توجه به صحبت‌های برخی از مسئولان مردم تصور می‌کردند سال زراعی 1400-1399 ما با ترسالی مواجه خواهیم بود، گفت: متأسفانه اظهار نظر برخی افراد که تخصصی در این زمینه ندارند این ذهنیت را در مردم ایجاد کرده بود.

نیم نگاه

رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی : مسأله ای که برای مردم بویژه کشاورزان نگران کننده است کاهش پوشش برف ذخیره شده در کوه ها است. داده های ایستگاه های هواشناسی و ماهواره ها نشان می دهد پوشش برف در اراضی بالا دستی  کشور ما  تقریباً نصف میانگین 14 ساله گذشته است . این نگرانی وجود دارد که ما نه تنها برای آب کشاورزی بلکه برای تأمین آب شرب در ماه های گرم سال آینده  با مشکلاتی مواجه شویم

گروه ایران زمین - با وجود اصرار مسئولان بهداشتی و درمانی استان خوزستان برای تعطیلی و قرنطینه استان به مدت دو هفته، با این درخواست تا کنون موافقت نشده است.
به گزارش ایرنا، رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز به خبرنگاران گفت : با توجه به شرایط استان به لحاظ شیوع بیماری و انتشار سریع ویروس جهش یافته انگلیسی پیشنهاد تعطیلی استان خوزستان مطرح شد که تاکنون با این موضوع موافقت نشده است.
دکتر ابول نژادیان با بیان اینکه چندین نمونه ویروس جهش یافته انگلیسی در استان مشاهده شده و این موضوع نگران کننده است افزود: ما در جایگاه تصمیم گیرنده نیستیم و تنها می‌توانیم پیشنهاد ارائه دهیم.
در حال حاضر ۱۱ شهر استان در وضعیت قرمز کرونایی قرار داشته و ورود و خروج به این شهرها ممنوع است.
از سوی دیگر مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت در نامه‌ای خطاب به سعید نمکی، خواستار لاک‌داون (قرنطینه) دو هفته‌ای خوزستان شد.
به گزارش دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دکتر محمداسماعیل مطلق مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت در کاهش خطر بلایا، در نامه‌ای به وزیر بهداشت با اشاره به وضعیت انتشار کرونای انگلیسی در خوزستان، مؤثرترین روش در کنترل افزایش لجام‌گسیخته کرونا را لاک‌داون دو هفته‌ای دانست تا شرایط برای تدارک بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها فراهم و نیروهای دیگر جایگزین نیروهای مبتلا به کرونا شوند.
دکتر مطلق در این نامه تأکید کرده است که در خوزستان همه چیز تعطیل شود جز مشاغل خدماتی و اقتصادی و تولیدی و امنیتی ضروری.
در این نامه آمده است: این تعطیلی فرصت مناسبی است برای:
۱- تدارک بیمارستان‌ها و در اختیار گرفتن تخت‌های بیشتر.
۲- تدارک آزمایشگاه‌ها و ملزومات مورد نیاز و پرسنل مورد نیاز متناسب با حجم بسیار بالای نمونه‌های اخذ شده.
۳- تأمین نیروهای بهداشتی برای جایگزینی افرادی که به علت مثبت شدن از چرخه خدمات خارج شده‌اند.
۴- راه‌اندازی نقاهت‌گاه‌ها که متأسفانه با وجود تقاضاهای مکرر هنوز وارد چرخه بهره‌دهی نشده‌اند.
۵- متناسب‌سازی تیم‌های رهگیری، مراقبت و نظارت حمایتی با توجه به اینکه گسترش بیماری با تصاعد هندسی بالا می‌رود ولی نیروها و امکانات ثابت یا حداکثر به‌صورت تصاعد حسابی قابل صورت می‌گیرد.
خرید و فروش جواب منفی تست، در پشت مرزهای خوزستان
 رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در نشست خبری با اشاره به اینکه در حال حاضر جنوب و غرب استان خوزستان درگیر وضعیت کرونا هستند، بیان کرد: با توجه به این شرایط، در ستاد استانی مدیریت کرونا، اعمال محدودیت‌ها در شهرهای قرمز مصوب شد.
وی با اشاره به چگونگی ورود کرونای انگلیسی به استان، بیان کرد: بر اساس مبادلات بین‌المللی، مقرر بود هر کسی از کشور خارج می‌شود یک تست PCR منفی که در ۷۲ ساعت گذشته انجام شده، در دست داشته باشد اما در ۱۰ روز گذشته گزارشاتی به دست ما رسیده است که آن طرف مرزها برخی تست‌ها به صورت کاغذ، خرید و فروش می‌شد و تا حدود یک میلیون و نیم کاغذ جواب منفی تست بدون انجام آزمایش به این افراد تحویل داده شد که در این زمینه، صداقت رعایت نشد و اعتماد را خدشه‌دار کردند.ابول‌نژادیان با بیان اینکه حوزه درمان اهواز کاملاً درگیر است، تصریح کرد: حوزه درمان اهواز دیگر ظرفیت کمک به شهرستان‌های دیگر را ندارد بنابراین به شهرستان‌ها اعلام کردیم که بیماران را در شهر خود بستری کنند و تنها بیمار بدحال را به اهواز منتقل کنند.