رهبر معظم انقلاب در نشست تصویری با جمعی از مداحان:
بدگویی و بدزبانی در جامعه باید جمع شود
در اسلام، زن و مرد از لحاظ ارزشهای الهی و انسانی تفاوتی ندارند
در خجسته سالروز میلاد حضرت فاطمهزهرا سلاماللهعلیها، رهبر انقلاب اسلامی صبح دیروز (چهارشنبه) در نشست تصویری با جمعی از مداحان اهل بیت علیهمالسلام، حضرت صدیقه طاهره را تجسم عالیترین مفاهیم اسلامی درباره زن، مادر و همسر دانستند و گفتند: در دیدگاه اسلامی قویترین پایه تربیت فکری و روحی انسان در کانون خانواده قرار دارد و در این کانون است که زمینه رشد واقعی زن در عرصههای مختلف فراهم میشود. ایشان همچنین بر لزوم حفظ ادب اسلامی در سخن گفتن و پرهیز از بدزبانی و بدگویی علیه یکدیگر در فضای رسانهای و مجازی، تأکید کردند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای با تبریک میلاد حضرت زهرا سلاماللهعلیها و بزرگداشت مقام زن و مادر و همچنین سالروز ولادت امام خمینی(ره) و دهه مبارک فجر، به ابعاد شخصیتی حضرت زهرا و نقش برجسته ایشان بهعنوان دختر گرامی و غمگسار پیامبر اسلام(ص) و همچنین همسر و همتراز حضرت علی(ع) و مادر چهار خورشید درخشان و سرسلسله نسل پیامبر عظیمالشأن اسلام اشاره کردند و گفتند: آن حضرت در دوران زندگی خود با فراز و نشیبها، آزمونهای بینظیر و محنتهای متعددی مواجه شدند اما در همه عرصهها همچون همسرداری، مادری، مدیریت خانه، تربیت فرزندان، جهاد فی سبیلالله، امر به معروف و نهی از منکر، عبادت و بندگی خدا و اخلاص در اوج بودند و نشان دادند یک زن میتواند به رتبه عالی عصمت برسد.
ایشان، حضرت زهرا و حضرت علی و فرزندان گرامی آنان را نمونه عالی یک خانواده اسلامی دانستند که الگوبرداری از همراهی، همدلی، اخلاص و مجاهدت آن بزرگواران میتواند جامعه اسلامی را به اوج برساند.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: برخی اوقات دلها در بعضی از امور مضطرب میشوند اما نباید پریشان شوند زیرا رشحات آن مودّت و همراهی و مجاهدتهای خالصانه اهل بیت در نظام جمهوری اسلامی نیز کاملاً مشهود است که فراگیری روحیه بسیجی، خدمات بینام و نشان شهدای هستهای، تلاشهای گروههای جهادی و هزاران گروه جوان در عرصههای فرهنگی و علمی و همچنین صحنهها و جلوههای زیبای گروههای پرستاری و پزشکی در قضیه کرونا، در واقع پیروی از همان نقشه جامع است.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به تفاوت بنیادین دیدگاه اسلام و غرب در مقوله زن، افزودند: نگاه اسلام و جمهوری اسلامی به زن، نگاه تکریم و احترام است در حالی که نگاه رایج غرب، نگاه کالایی و ابزاری است.
ایشان خاطرنشان کردند: در اسلام، زن و مرد از لحاظ ارزشهای الهی و انسانی تفاوتی ندارند. البته در کنار وظایف مشترک، هر یک از زن و مرد وظایف ویژهای هم دارند و به همین علت است که خداوند متعال ترکیب ساختمان جسمی آنها را متناسب با این وظایف ویژه آفریده است. ما به نگاه اسلام افتخار میکنیم و در مقابل نگاه غرب به زن و سبک زندگی، سراپا اعتراض هستیم.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به تبلیغات غربیها مبنی بر اینکه اسلام و حجاب اسلامی مانع رشد زن میشود، گفتند: این یک دروغ واضح است و دلیل بارز خلاف واقع بودن آن، وضعیت زنان در جمهوری اسلامی است.
ایشان افزودند: در ایران در هیچ مقطع تاریخی تا به این حد، زن تحصیلکرده و فعال در عرصههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و هنری، علمی، سیاسی و اقتصادی حضور نداشته و همه اینها از برکت جمهوری اسلامی است.
ایشان همچنین با تجلیل از نقش ماندگار و بینظیر مادران و همسران شهدای دفاع مقدس و شهدای دفاع از حرم گفتند: متأسفانه درباره این بزرگواران آثار هنری کمی تولید شده که جا دارد اقدامات بیشتری انجام شود.
رهبر انقلاب اسلامی نگاه اسلام به زن را زمینهساز برجسته شدن نقش محوری خانواده و مادر برشمردند و با تأکید براینکه قویترین پایههای تربیت فکری و روحی و حقیقیترین فضای صمیمیت در کانون خانواده شکل میگیرد، خاطرنشان کردند: دستگاههای تبلیغاتی غرب و متأسفانه برخی غربزدههای داخلی تلاش دارند تا نقش محوری مادر در خانواده کمرنگ یا حذف شود.
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر لزوم ارجگذاری به جایگاه زنان خانهدار و نقش ویژه آنان در خانواده، به موضوع ازدواج بهنگام و فرزندآوری نیز اشاره کردند و افزودند: این دو موضوع از نیازهای حیاتی امروز و فردای کشور است که مداحان باید بهعنوان یک رسانه بزرگ برای ترویج آن نقشآفرینی کنند.
حضرت آیتالله خامنهای در بخش دیگری از سخنانشان، مداحی را پدیدهای ویژه و منحصر بفرد خواندند و با اشاره به ترکیب این هنر از شعر، نغمهپردازی، رساندن سخن به اعماق جان مخاطبان با صدای خوش و همچنین برخورداری از عناصرِ اندیشه، عاطفه، اطلاعات معارفی، تاریخی و آگاهیهای اجتماعی و جهانی، گفتند: موضوع کار مداح از عالیترین موضوعات یعنی ستایشگری اهلبیت و وظیفه او گسترش دادن الگوی زیست نبوی، علوی و فاطمی و ترویج اندیشهها و درسهای آن بزرگواران است.
ایشان با توصیه مداحان به جدی گرفتن این وظیفه مهم، تأکید کردند: هیأت باید به شکل هیأت باقی بماند بنابراین قالب و شکل مداحی را حفظ کنید و نگذارید با استفاده از ابزارهای خارج از قالب مداحی، هیأتها به محیطهای دیگر تبدیل شوند.
رهبر انقلاب اسلامی مداحان و شعرای اشعار مداحی را به استفاده از مطالب متقن و محکم و متین سفارش کردند و با انتقاد از مخدوش شدن ادب اسلامی در برخی محیط های رسانهای و فضای مجازی، در توصیه مهم و پایانی خود به مداحان و همه تریبونداران و رسانهها، بر «حفظ ادب اسلامی در سخن گفتن» تأکید و خاطرنشان کردند: بدگویی و بدزبانی در جامعه باید جمع شود و ادب اسلامی گسترش یابد.
ایشان با اشاره به دو خطبه طوفانی حضرت زهرا(س) پس از رحلت پیامبر اعظم(ص) که در عین مضامین مهم و اعتراضی و اعلام خطر درباره انحراف از مفاهیم برجسته اسلامی، با کلمات محکم و متین و بدون بیان حتی یک کلمه توهینآمیز بیان شده است، افزودند: مکتب اهل بیت از مسائلی مانند قول بهغیر علم، غیبت، تهمت، بدگویی و بدزبانی مبرا است و شما مداحان نیز باید این معارف را در زبان و عمل به مردم تعلیم دهید.
حضرت آیتالله خامنهای با ابراز خرسندی از حرکت رو به رشد دستگاههای تبلیغی کشور از جمله بخش مداحی، از ابتکارات خوب مداحان در مناسبتهای ماه مبارک رمضان و عزاداری محرم که متناسب با شرایط کرونا انجام شد، تقدیر و در پایان خاطرنشان کردند: بدانید دشمنان در مقابله با جمهوری اسلامی هیچ غلطی نمیتوانند بکنند و اسلام و جمهوری اسلامی رو به قوت و اقتدار روزافزون است.
ایشان افزودند: البته مشکلات و فراز و نشیبها همواره وجود داشته و دارد. افرادی خدمت میکنند و افرادی هم ظرفیتها را از دست میدهند اما جمعبندی همه اینها، حرکت رو به جلو است.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، هشت نفر از مداحان و شاعران از استانهای مختلف کشور به قرائت اشعار و مدایحی در فضایل حضرت فاطمهزهرا سلاماللهعلیها پرداختند.
رئیس جمهور با انتقاد از تصمیم بودجهای مجلس:
از آنچه میترسیدیم سرمان آمد
هیچ بندی از برجام تغییر نمیکند و هیچ فردی به آن اضافه نمیشود
گروه سیاسی/ رئیس جمهوری بار دیگر با دفاع از لایحه بودجه 1400، تأکید کرد که تصویب و یا رد لایحه بودجه حق مجلس شورای اسلامی است اما «لایحه بودجه باید به کمیسیون تلفیق برگردد نه دولت.» این واکنش رئیس دولت بود به آنچه روز سهشنبه در مجلس گذشت، آنجا که بسیاری از نمایندگان تازه کار تصور میکردند با رأی منفی دادن به گزارش کمیسیون تلفیق بودجه، لایحه را به پاستور برمیگردانند. دولت و البته روال قانونی و آییننامه داخلی مجلس اما چیز دیگری میگوید. رئیس جمهوری در سخنان دیروز خود با تأکید بر آنکه آنچه مصوبات کمیسیون تلفیق بود با لایحه دولت ربطی ندارد، گفت از همانچه که میترسیدیم و نگرانش بودیم، سرمان آمد: «نگران بودیم که مصوبات کمیسیون تلفیق را دائماً صدا و سیما تبلیغ کرده و به مردم بگوید و بازار و اقتصاد را خراب کند و آخرش آن مصوبه نیز تصویب نشود و همین هم شد.»
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در جلسه هیأت دولت بالا بردن ارزش پول ملی را یکی از اهداف لایحه بودجه برشمرد و گفت: در بودجه وقتی علامت میدهیم که ارز 11500 تومان تعیین شده، همه دنیا میفهمند درآمد ارزی خیلی بیشتر از امسال را برای سال آینده پیشبینی کردیم. وقتی در بودجه میگوییم فروش نفت باید 2 میلیون و 300 هزار بشکه باشد، این پیام را همه دنیا میگیرند و همه میفهمند یعنی چی؟ ما پیامهای مهمی را در بودجه دادیم و متأسفانه بعضیها به این پیامهای مهم توجه نکردند.
روحانی با تأکید بر اینکه «میخواستیم مردم آینده بهتری را مد نظر داشته باشند، تولید حرکت بهتری داشته باشد و جهش تولید را سال آینده هم ادامه دهیم»، گفت: نمیخواستیم کاری کنیم که برای محصولات پتروشیمی، فولاد و همه جا، مشکلاتی پیش بیاید و بازار سرمایه دچار مشکل شود و نمیخواستیم قیمت سوخت را برای صنایع مهم کشور، 5 برابر کنیم. آیا 5 برابر کردن قیمت سوخت صنایع تولیدی، ایجاد درآمد شد؟ این کار را ما هم بلد بودیم اما این یعنی گران کردن و تورم. تورم که شاخ و دم ندارد، با تصمیمات کمیسیون تلفیق مجلس روشن است که چه میشد و ما نگران همین بودیم.رئیس جمهوری اظهار داشت: همان چیزی که بیشتر از آن نگران بودیم به سرمان آمد. میترسیدیم مصوبات کمیسیون تلفیق را دائماً صدا و سیما تبلیغ کرده و به مردم بگوید و بازار و اقتصاد را خراب کند و آخرش آن مصوبه نیز تصویب نشود و همین هم شد.
مصوبه کمیسیون تلفیق ربطی به لایحه دولت ندارد
وی با بیان اینکه کمیسیون مجلس مصوبهای را تصویب کرد که خود مجلس نیز آن را رد کرد و به نظرم اگر این مصوبات کمیسیون تلفیق به دولت هم میآمد، رد میکرد، گفت: مصوبه کمیسیون تلفیق ربطی به لایحه دولت ندارد و زمین تا آسمان، فرق میکند. اینها همه را بههم ریختند و یک چیز دیگر نوشتند. ممکن است نظرشان بوده کاری به آن ندارم، ولی آثارش اگر تصویب میشد، بسیار خطرناک بود. رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه نمیخواستیم بودجه رانتی درست کنیم، به موضوع مالیات ورود خودروهای لوکس از مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: این 17 هزار میلیارد تومان از مالیات خودروهای لوکس را بلد بودیم که بنویسیم اما این کارها را نکردیم برای اینکه نمیخواستیم رانت به وجود بیاید. معیشت مردم برای ما خیلی مهم است.
روحانی افزود: در دولت معتقدیم ارز 4200 تومانی ممکن است به تدریج و یا یک زمانی تغییر کند اما این دیگر شعار نیست که شما یک دفعه بگویید نباشد. بعضی جنسها در بازار به غلط گران است و باید نظارت دقیقتری کنیم و این حرف درستی است اما آن طرف را بگویید یک مرتبه تغییر میخواهید بدهید، مردم با چه مشکلی مواجه میشوند؟ ما تنها راهحلی که دیدیم این بود که 4200 را به تدریج تغییر دهیم و این کار را کردیم و به تدریج برنج، شکر و حبوبات را خارج کردیم.
روحانی با تأکید بر اینکه «به نظر من آنچه که کمیسیون تلفیق تهیه کرده بود، نه با واقعیت منطبق بود، نه متناسب با معیشت مردم و نه منطبق با شکستن تحریمها بود»، گفت: رد مصوبه کمیسیون تلفیق حق مجلس بود که نپسندید و رد کرد. اگر مصوبه کمیسیون تلفیق به دولت هم میآمد، اینجا هم رد میشد، منتها با آرای بالاتر از مجلس رد میشد.
بودجه باید به کمیسیون تلفیق برگردد نه دولت
وی افزود: اما بعد از اینکه مجلس شورای اسلامی این را نپذیرفت، باید چه کار کنیم. عین این ماجرا را پارسال هم داشتیم یعنی پارسال در سال 98 بودجهای بود و رفت در کمیسیون تلفیق بحث شد و تصویب شد و در صحن علنی رد شد. رئیس جمهوری گفت: رئیس مجلس و مجلس چه کار کرد؟ رئیس مجلس آمد گفت حالا که صحن علنی گزارش کمیسیون تلفیق را رد کرده است، پس برگردد کمیسیون تلفیق تا اصلاح کند و این کار را کرد و برگشت کمیسیون تلفیق اصلاح کرد و لایحه هم تصویب و تمام شد اما چرا امسال نشد؟ روحانی تصریح کرد: اینکه دولت دو مرتبه بیاید اصلاحیه بنویسد از کجا درآمد، نه در آییننامه است و نه در جایی خبر داریم و نه رویه مجلس بوده است. از پارسال تا حالا مگر رنگ آسمان عوض شد، زمین مگر تغییر کرد؟ تنها اسم مجلس فرق کرده، آن مجلس دهم بود و این مجلس یازدهم است. مجلس همان مجلس است و قانون و آییننامه، همان قانون و آییننامه است.
رئیس جمهوری اظهار داشت: امروز نیز دولت رسماً به مجلس شورای اسلامی اعلام میکند که طبق رویه و روال و استنباط ما، انشاءالله آنچه بوده به کمیسیون تلفیق برگردد و آنجا بررسی مجدد و انشاءالله تصویب شود و به یک نقطه مطلوب برسیم. امروز نظرمان را به مجلس اعلام میکنیم چون پارسال همین داستان بوده، قبل از آن در مجلس سابقه دارد که رویه اینچنین بوده است.
برخی ناراحت هستند که ترامپ سرنگون شده!
روحانی خطاب به قوای سه گانه، مردم و رسانهها گفت: الان شرایطی نیست که سردارانی در میدان جنگ و در برابر دشمن باشند و خدای ناکرده یک عدهای علیه سردارانی که در این میدان جنگ مبارزه میکنند، پشت دشمن سنگر بگیرند. همه باید یاری و کمک کنند. ما در این جنگ اقتصادی روزهای سختی را میگذرانیم. رئیس جمهوری اظهار داشت: اگر کسی این شرایط را باور نکرده است، پس باید در افکار و مطالعات خودش تجدیدنظر کند. مگر میشود، جنگ و جنون ترامپ را انکار کرد؟! بعضیها ناراحت هستند ترامپ سرنگون شده است و در جلسات خصوصی این را میگویند که اگر این آدم مجنون میماند، بهتر بود.تعجب میکنم عدهای میدانند بخش بزرگ مشکلات برای تحریم است، اما یک کلمه و یک جمله علیه امریکا حرف نمیزنند. رئیس جمهوری ادامه داد: بعضیهایشان مدعی ضدامریکایی بودن هستند، اما وقتی چیزی گران میشود یک فحش به امریکا نمیدهند، چون فحش خدشهدار میشود؛ فحش ویژه دولت است. فقط باید علیه دولت و مخصوصاً شخص رئیس جمهوری فحش داد. چرا باید این کار را بکنیم! دنبال چه هستیم! چه هدفی داریم!
پیشرفت اقتصاد بدون اقتصاد دیجیتال ممکن نیست
روحانی با اشاره به گسترش پوشش اینترنت و توسعه پهنباند خاطرنشان کرد: خدمت مردم شریف ایران میگویم اگر کسی در دنیای امروز تصور کند پیشرفت اقتصادی بدون اقتصاد دیجیتال امکانپذیر است، خطا کرده. اگر اقتصاد پیشرفت کند باید بخش دیجیتال و شبکه ملی اطلاعات پیشرفت کند و باید باندهای ما ظرفیت این کار را داشته باشد. روحانی با بیان اینکه دولت در نبرد توأمان با کرونا و تحریم، همه توان خود را به کار گرفت تا فشار اقتصادی مضاعف نشود، افزود: در همین یک ماه گذشته، به آمار اقتصادی که مراجعه کنید روند تورم، کاهنده و روند رشد اقتصادی با وجود تورم و همه مشکلاتی که داریم، رو به افزایش است.
هیچ بندی از برجام عوض نمیشود
روحانی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: خطاب به جامعه جهانی و مخصوصاً کشورهایی که در برجام حضور داشتند، حال 1+4 یا ممکن است در آینده 1+5 بشود، این را به صراحت میگویم، هیچ بندی از برجام عوض نخواهد شد. هیچ فردی هم به برجام اضافه نخواهد شد. حرفهای ناروا گفته نشود. این توافق چیزی نیست که به سادگی به دست آمده باشد. این توافق است، میخواهند اهلاً و سهلاً، همه پای تعهد بیایند، نمیخواهند هم اهلاً و سهلاً دنبال زندگی خود بروند.
وی با بیان اینکه ما کار خودمان را انجام میدهیم، ادامه داد: امریکاییها باید بدانند آنها تا امروز ناقض قطعنامه 2231 هستند، دائم بحث برجام نکنند. این بحث ایران نیست، این قطعنامه مورد اتفاق شورای امنیت سازمان ملل است. شما هر لحظه که صبر کنید، جرم بالاتری انجام دادید. رئیس جمهوری اضافه کرد: شما قطعنامه 2231 را نقض کردید. به قطعنامه برگردید، به قانون برگردید، به مقررات بینالمللی برگردید. البته اگر برگشتید ما هم بهطور کامل به تعهداتمان عمل خواهیم کرد. ما قطعنامه را نقض نکردیم که بیاییم اصلاح کنیم. ما از برجام خارج نشدیم که برگردیم. 7 تا صندلی بود، ما 6 تا نشستیم، یک نفر از اینها یک دفعه جنون ادواری گرفت و بلند شد و بیرون رفت. حالا یک مقدار عقل پیدا کرده و جنون ادواری تمام شد، میخواهد سر میز خود برگردد، با بقیه چه کار دارد؟ روحانی اظهار داشت: اگر هرگونه حسن نیت دیدیم، پاسخ آن حسن نیت خواهد بود. اگر هرگونه اقدامی در مقام عمل دیدیم، پاسخ آن اقدام خواهد بود. اگر تعهد کامل بود از طرف ما هم تعهد کامل خواهد بود.
لعیا جنیدی
معاون حقوقی رئیس جمهوری
1 - سرشت اجرایی بودجه و دادن آن در قالب لایحه
در نظامهای حقوقی- سیاسی، قوه مجریه، بهدلیل وصف اجرایی عمده بودجه، نقشی ممتاز و غیرقابل جایگزین در طراحی بودجه و ابتکار عمل آن دارد. بههمین جهت قوانین اساسی یا عرفهای حوزه حقوق اساسی در کشورها، نوعاً بر ممنوعیت یا محدودیت تغییر لوایح بودجه از سوی پارلمان مستقر شدهاند.
پایه این اندیشه نوعی را به سادگی و روشنی میتوان از اصل 52 قانون اساسی نیز که به لزوم تهیه بودجه سالانه کل کشور از طرف دولت و عدم امکان ارائه آن در قالب طرح، میپردازد، بیرون کشید و بهدست آورد. اصل (126) قانون اساسی هم در بیان مسئولیت رئیسجمهوری نسبت به امور برنامه و بودجه و اداری و استخدامی نیز مؤید دیگری بر همین رویکرد است و بر آن پای میفشارد.
شورای نگهبان در دو نظریه تفسیری مختلف به شماره 5146/21/78 مورخ 24/5/1378 و شماره 50002/30/92 مورخ 31/1/1392 و با ابتنای برهمین دیدگاه، تغییر در ارقام بودجه را با طرح مجلس به گونهای که در کل بودجه تأثیر بگذارد یا شاکله آن را دگرگون سازد، ممکن ندانسته و آن را مغایر اصل 52 قانون اساسی اعلام کرده است. بههمین علت اقدام اخیر مجلس در رد چارچوب کلی لایحه بودجه سال 1400 کل کشور، قابل تأمل و با اصول یاد شده ناسازگار است.
2 - نگاهی به چگونگی رد لایحه بودجه سال 1400 در مجلس و نقد آن
روز سهشنبه مجلس محترم شورای اسلامی کلیات لایحه بودجه 1400 را که توسط دولت محترم تهیه و تقدیم شده بود، رد کرد و آن را به دولت برگرداند؛ اقدامی که با توجه به فرآیند آن، تا اندازهای عجیب و دور از اصول قانون اساسی و حتی قانون آییننامه داخلی مجلس و رویه معمول در گذشته بهنظر میرسد. از مسیر تصمیمسازی مجلس بر میآید که به ظاهر بر پایه مواد 182 و بعد قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی عمل کرده باشد. با این وصف حتی اگر سازگاری مواد (182) به بعد آییننامه داخلی مجلس را با قانون اساسی از این نظر مورد شبهه قرار ندهیم، فرآیند طی شده در مجلس شورای اسلامی در رسیدگی به لایحه بودجه، حتی با آییننامه داخلی یاد شده و بهطور مشخص تبصره 3 ماده (182) آن، همآهنگ و منطبق نیست زیرا خوانش دقیق این تبصره، نشانگر آن است که فرآیند رسیدگی به لایحه بودجه باید در وهله نخست، بهصورت رسیدگی نسبت به کلیات لایحه در کمیسیون تلفیق و تصمیم به رد یا قبول کلیات و ارائه به مجلس باشد. چنانچه کمیسیون تلفیق و مجلس هر دو کلیات لایحه بودجه را رد کنند، مراتب به دولت اعلام میشود و اگر کلیات به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد، به کمیسیون تلفیق برای تهیه گزارش جدید اعاده خواهد شد.
ورود تفصیلی کمیسیون به متن لایحه بودجه و تغییرات جدی در آن، ماهیت لایحه بودجه را دگرگون و عملاً بهصورت مصوبه کمیسیون در می آورد و در این صورت آنچه در صحن مجلس به رأی گذاشته میشود، مصوبه کمیسیون تلفیق است و نه لایحه دولت و بنابراین رد و قبول مجلس نیز ناظر به آن مصوبه خواهد بود نه لایحه دولت که از نظر شکلی اساساً موضوع بررسی در صحن مجلس نبوده است. شاید همین امر موجب شده که سال گذشته نیز مجلس پس از استماع گزارش کمیسیون و رد مصوبه آن، موضوع را دوباره به کمیسیون تلفیق و نه دولت برگرداند.
بدین ترتیب درخصوص لایحه بودجه -که نقش قوه مجریه در آن ممتاز و طراحی آن حق و وظیفه انحصاری قوه مجریه است و دخالت پارلمان/مجلس باید در آن حداقلی باشد و نباید منجر به تغییر شاکله لایحه شود- یا باید معتقد بود که اساساً امکان رد چارچوب کلی لایحه وجود ندارد، زیرا قانون اجازه ابتکار طرح جایگزین را به مجلس نمی دهد یا حتی اگر بر این باور باشیم که چنین امکانی وجود دارد، می بایست رسیدگی در دو مرحله یعنی ابتدا نسبت به چارچوب کلی لایحه در کمیسیون تلفیق و سپس در صحن علنی مجلس به عمل آید تا در صورت رد چارچوب کلی، موضوع به دولت اعلام و در صورت تأیید کلیات، به کمیسیون تلفیق اعاده و گزارش ناظر به تفصیل مقررات آن تهیه و ارائه شود. وضعیت فعلی از آن جهت بغرنج و پیچیده است که آنچه از نظر شکلی مورد بررسی قرار گرفته و رد شده، گزارش و مصوبه کمیسیون تلفیق است نه لایحه تقدیمی دولت.
3 – دفاع از لایحه بودجه از سوی نماینده دولت
در مورد رد لایحه بودجه در مجلس و مسأله عدم حضور رئیسجمهوری باید چنان که اشاره شد، توجه داشت که آنچه در جلسه مجلس مورد بررسی قرار گرفته است، مصوبه کمیسیون تلفیق است که تفاوتهای اساسی با متن ارسالی دولت دارد، بدیهی است که قطع نظر از فقدان حکم قانونی بر حضور رئیسجمهوری، از نظر عرف سیاسی نیز رئیسجمهوری وظیفهای نسبت به حضور در مجلس برای دفاع از مصوبه کمیسیون تلفیق ندارد.
از منظر حقوقی، به موجب قانون اساسی، رئیسجمهوری اختیار دارد بخشهایی از وظایف خود را به دیگری محول کند و این اختیار در اصل (126) قانون اساسی درخصوص برنامه و بودجه و امور اداری و استخدامی، منصوص است. در همین راستا، سازمان برنامه و بودجه تشکیل و رئیسجمهوری، رئیس آن را که معاون او نیز تلقی میشود، منصوب کرده و رئیس سازمان برنامه و بودجه هم در راستای دفاع از مواضع دولت و انجام وظایف مربوطه در مجلس حضور داشته و بهطور مشروح موضع دولت را بیان کرده است.
از ماده (121) قانون برنامه ششم توسعه نیز به وضوح برمیآید که وظیفه قانونی ارائه گزارش عملکرد بودجه سالانه همراه با ارائه لایحه بودجه سال بعد بهعهده دولت و نه شخص رئیسجمهوری است و از این جهت عدم حضور رئیسجمهوری، مغایرتی با قانون ندارد. در این ماده آمده است:
«بهمنظور اجرایی کردن جداول کمی و احکام این قانون و نظارت بر اجرای برنامه:
الف- دولت مکلف است گزارشهای نظارتی سالانه قانون برنامه ششم شامل چگونگی تحقق اهداف کمی مندرج در جداول این قانون، احکام برنامههای بخشی و فرابخشی را بههمراه لوایح بودجه سنواتی به مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
تبصره- سازمان مکلف است امکان دسترسی به شاخصهای کلیدی توسعه عملکرد برنامه پنجساله ششم و بودجههای سالانه را با تعریف شاخصهای متناسب و محاسبه منظم آنها، حداکثر تا سال دوم اجرای قانون برنامه برای کمیسیونهای تخصصی مجلس شورای اسلامی فراهم کند.
ب- بهمنظور احیا و تحکیم نظام نظارت در اجرای قانون برنامه سازمان موظف است با تعریف نظام جامع نظارت عملیاتی، گزارشهای سهماهه، ششماهه و سالانه را براساس وظایف مندرج در قانون برنامه و بودجه مصوب ۱۰/۱۲/۱۳۵۱، درباره اجرای قوانین بودجههای سنواتی و اجرای قانون برنامه ششم به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند.»
در نهایت شایسته بود که مجلس توانمندی خود را بهعنوان یکی از مهمترین نهادهای انتخابی در رسیدگی و تصمیمگیری نسبت به لایحه مهم بودجه نشان می داد و در این مقطع سخت اقتصادی، کشور را از بلاتکلیفی مصون میداشت.