کنوانسیون بینالمللی رامسر 50 ساله شد
تن بیجان تالابها و پنجره بسته بر روی دیپلماسی آب
زهرا کشوری
روزنامهنگار حوزه محیطزیست و میراث فرهنگی
پنج دهه از روزی که پیمان بینالمللی رامسر در رامسر منعقد شد، گذشت و روز دوشنبه ۱۳ بهمن ماه این کنوانسیون ۵۰ ساله شد. بزرگترین پیمان بینالمللی که نام ایرانی دارد. تمام تالابهای بینالمللی دنیا که در این کنوانسیون ثبت میشوند عنوان «رامسر سایت» را میگیرند. کنوانسیون رامسر در 1971 در شهر رامسر بهعنوان رسمی کنوانسیون تالابهای بینالمللی به ویژه تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی منعقد شد تا معاهدهای بین دولتها باشد. کنوانسیون رامسر بهعنوان اولین کنوانسیون مدرن جهانی در حفاظت از یک زیستگاه ویژه مثل تالاب است و در حقیقت شبکهای بینالمللی است که حفاظت تالابها را در یک مقیاس فراملی و با رویکردی طبیعتمحور نشانه گرفته است. این کنوانسیون ۱۷۱ کشور عضو دارد. ۲۴۱۴ «رامسر سایت» در این کنوانسیون ثبت شده است. ایران ۸۶ تالاب با اهمیت بینالمللی دارد و دو تالاب فرامرزی. بسیاری کنوانسیون رامسر را یکی از ابزارهای دیپلماسی آب میدانند. «زهرا یزدانی پرایی» کارشناس پژوهشکده محیطزیست و توسعه پایدار از آن به عنوان پنجرهای جدید رو به دیپلماسی آب یاد میکند. او اعتقاد دارد در سایه این دیپلماسی میتوان راهی به نجات هامون یافت یا هورالعظیم را از نتایج سدسازی ترکیه رهانید. اما مسأله به این سادگی بهنظر نمیرسد. محیطزیست مرز سیاسی نمیشناسد. پرندگان آبزی و مهاجر تالابها درکی از مرزهای سیاسی ندارند. سیاستمداران هم درکی از ارزش تالابها ندارند.
تالابها به دلیل کارکردهای تأمینکنندگی آب آشامیدنی، آبیاری، فیلتر آلودگیها، تأمین آب زیرزمینی، کنترل سیلاب، جذب کربن و زیستگاه آبزیان اهمیت بیولوژیکی بالایی دارند. تنها جنگلهای بارانی تنوع زیستی و تولید بالاتری از تالابها دارند. ایران تاکنون از این دیپلماسی سود نبرده است. مسائل بین ایران و افغانستان پیچیدهتر از آن است که بهنظر میرسد. ابزارهای دیپلماسی آب هم در تمام این سالها برای گرفتن حقابه هامون تنها محدود به گفتوگوهای سیاسی دولتمردان بوده که البته نتیجه آن مشخص است. بخش فرهنگی، زبانی و مذهبی که میتوانست راه را برای ورود آب به هامون باز کند کاملاً مغفول مانده است. بازیگران سیاسی افغانستان در حال عوض شدن هستند. سیاستهای آبی افغانستان را امریکا، ترکیه و اروپاییها از جمله هلندیها می نویسند. جای ایران به عنوان یک ذی نفع خالی است. ترکیه به دنبال توهم نوعثمانیگری با سدسازی، آینده هورالعظیم را در بخش عراقی در هالهای از ابهام برده. سیاستی که تنها گرد و غبارش سهم ایران است. عراق هم باید در کنار ایران مخالف این سیاست باشد اما عدم ثبات داخلی عراق مجالی برای اندیشیدن به این حوزه به آنها نمیدهد. با این وجود عراق بارها ایران را دعوت به ثبت جهانی هورالعظیم در پروندهای مشترک کرد. دعوتی که به همکاری منجر نشد. مسألهای که میتوانست به همکاری منطقهای آبی منجر شود. اما تصمیمگیری در این حوزه یکدست نیست. کارشناسان همواره منتظر تعیین تکلیفند. درست مثل اتفاقی که در مرمت اثر ایرانی ساسانی طاق کسری افتاد. در حالی که به گفته محمد حسن طالبیان معاون وزیر میراث فرهنگی، ایرانیها منتظر دعوت رسمی عراق برای مرمت این اثر بودند سوئیسیها در قلب اروپا کار را بهدست گرفتند. ۵۰ سال از کنوانسیون رامسر میگذرد اما ایران تازه در سال ۹۶ قانون حفاظت تصویب کرد. هنوز وزارت نیرو خود را موظف به تأمین آب تالابها نمی داند. در حالی که قانون این وزارتخانه را مکلف کرده تا بعد از تأمین آب شرب راه را برای تغذیه تالابها باز کند. هر جا هم وزارت نیرو حق را به تالابها داده، پرداختهای آبی برای جلوگیری از مرگ تالابها بوده نه زنده کردنشان. در حال حاضر جازموریان به عنوان بزرگترین کانون تولید ریزدگرد سه استان را تهدید کرده و کشاورزی را در کرمان و سیستان و بلوچستان دفن کرده است. گاوخونی به خاطر سدسازی، حفر بیرویه چاه و گسترش کشاورزی در بالا دست زایندهرود میان مرگ و زندگی دست پا میزند. اهالی ورزنه در کنار این تالاب در حالی کشاورزی خود را از دست دادهاند که شهرشان نام نخستین شهر تالابی کشور را یدک میکشد. شهر دیر کاملاً در مقابل یک سایت پرورش میگو ایستاده اما نمیتواند مسئولان را مجاب کند که ارزش تنها تالاب شهریاش بیشتر از این سایت است. راه دوری نباید رفت تا نشان داد هنوز تصمیمگیران به ارزش ذاتی کارکرد تالابها و راهگشا بودن کنوانسیون رامسر در مناقشات آبی منطقهای پی نبردهاند. حذف نام «رامسر» از لوگوی پنجاهمین سالگرد «کنوانسیون رامسر» بخوبی نشان میدهد پنجره جدیدی که کنوانسیون رامسر به روی دیپلماسی آب و حفظ تالابها باز کرده، بسته است.
سفر به جزایر هرمزگان به شرط ارائه تست منفی کرونا
بندرعباس - سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان از اجرای طرح تشدید نظارت بر مبادی ورودی استان هرمزگان با هدف مدیریت و کنترل اپیدمی کووید ۱۹ در استان خبر داد.
دکتر فاطمه نوروزیان با اشاره به آغاز این طرح از ۱۳ بهمن ۹۹ تا ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ عنوان کرد: مجریان این طرح در استان با شعار (نجات هموطن مسئولیت اجتماعی) فرآیند اجرای طرح را با اطلاعرسانی، استقرار و پایش و نظارت پیگیری خواهند کرد.
نوروزیان با تأکید بر رعایت پروتکلهای بهداشتی از جمله استفاده از ماسک، رعایت فاصلهگذاری اجتماعی و عدم حضور در تجمعات، گفت: برپا کردن هرگونه چادر در نوار ساحلی و حاشیه شهر ممنوع است و کسانی که قصد سفر به یکی از جزایر استان را دارند الزاماً باید در هر بندر نسبت به ارائه تست کووید ۱۹ با نتیجه منفی مکتوب اقدام کنند.
وی تصریح کرد: در صورت عدم ارائه نتیجه تست تشخیص کووید ۱۹ توسط مسافران، جهت انجام تست و اطمینان از سلامت، آنان باید به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه کرده و با پرداخت هزینه هر تست RAPID به مبلغ ۱۵۰ هزار تومان و هر تست (PCR) 300هزار تومان اقدام کنند.
نوروزیان اضافه کرد: در صورت مثبت شدن تست، بیمار و همراهانش میبایست به استان خود برگشته و یا فرد بیمار در قرنطینه اجباری با پرداخت هزینه شخصی به ازای هر نفر روزانه ۲۰۰هزار تومان مبادرت کند.
مونسان خبر داد
افتتاح ۱۴۰۰ میلیارد تومان پروژه گردشگری و میراث فرهنگی
بوشهر- وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: همزمان با گرامیداشت دهه مبارک فجر یکهزار و ۴۰۰ میلیارد تومان پروژه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی روز «سهشنبه» در آیینی ویدئوکنفرانسی با حضور رئیس جمهوری در کشور افتتاح میشود.
به گزارش ایرنا، علی اصغر مونسان در آیین افتتاح موزه منطقهای خلیج فارس در بوشهر افزود: در دولت دوازدهم تاکنون ۲۲ هزار میلیارد تومان پروژه در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به بهرهبرداری رسیده است و با افتتاح پروژههای دهه فجر امسال ارزش پروژههای افتتاحی در این بخش به ۲۳هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان افزایش مییابد که یک رکورد در این بخش به شمار میرود.
وی ادامه داد: براساس برنامهریزی انجام شده روند افتتاح پروژهها تا پایان دولت دوازدهم در بخش میراث فرهنگی و گردشگری ادامه خواهد داشت.
مونسان بیان کرد: وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نقشی مهم در ارزآوری کشور داشته به نحوی که در سال ۲۰۱۹ که اوج گردشگری کشور بود، سهم این وزارتخانه از جیتیپی کشور به ۱۱.۸ میلیارد دلار بهصورت مستقیم رسید که عدد بسیار قابل توجهی است.
وی یادآور شد: در ۱۰ ماه سال ۹۸ تا قبل از کرونا رکورد گردشگری خارجی در کشور شکسته شد و به عدد هشت میلیون و ۸۶۰هزار گردشگر خارجی رسید.
مونسان با بیان اینکه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بهرهوری بسیار بالا جایگاه خوبی در کشور دارد، گفت: این وزارتخانه با کمترین بودجه دولتی و تکیه بر اقتصاد مردمی موفق به اجرای این پروژهها شده و در زمان حاضر نیز ۱۶۰ هزار میلیارد تومان پروژه در کشور در دست اجرا دارد. وی ادامه داد: در ایام کرونا باوجود همه خسارتها اما باز هم گردشگری کشور زنده و پویا است و پروژهها پرتوان در دست اجرا هستند.
مونسان گفت: در بدترین شرایط کشور با وجود کرونا، سیل ۹۸ و حوادث داخلی که هر کدام بهعنوان مؤلفههای منفی میتوانست گردشگری کشور را به طور کامل زمینگیر کند اما می بینیم که باز هم این صنعت در حال فعالیت است.
وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: خوشحال هستیم که بگوییم با کمترین تکیه بر امکانات دولتی بهجای اینکه توان خود را برای جذب بودجه دولتی بگذاریم به سمت اقتصاد مردمی حرکت کرده و با بهرهگیری از مردم اتفاقهای خوبی افتاده است.
مونسان اضافه کرد: با توجه به حجم موافقتنامههای اصولی که در کشور صادر میشود حتی اگر ۵۰ درصد این موافقتنامهها عملیاتی شود نشان میدهد مردم دریافتهاند که میتوانند از این محل کسب و کار داشته باشند. مونسان یادآور شد: یکی از دغدغههایی که در نظام اسلامی مطرح بوده مهاجرت از روستا به شهر است اما امروز با توجه به موضوع گردشگری این امر برعکس شده و روستاهای ما بشدت رونق گرفته به نحوی که امروز تعداد بومگردیها در کشور از ۲هزار و ۲۰۰ واحد عبور کرده است.