سهیلا یادگاری
خبرنگار
متولیان تولید و تأمین و عرضه کالا اعلام می‌کنند در روزهای پایانی سال، بازار کالا، بویژه محصولات پرتقاضا، مشکلی نخواهد داشت، ذخایر کالا برای آن ایام شروع شده است و اطمینان می‌دهند مصرف‌کنندگان نگران کمبود یا افزایش قیمت نباشند.
تقاضا برای کالاهای شب عید به‌طور معمول از روزهای ابتدایی اسفند شروع می‌شود. با توجه به تغییرات قیمت کالاها در ماه گذشته و همچنین کاهش تولید کالاهایی پرتقاضا مانند روغن، مرغ، تخم مرغ، بازار پایان سال به‌خاطر افزایش تقاضا، به تمهیدات ویژه‌ای نیاز دارد.
عباس قبادی، رئیس ستاد تنظیم بازار، درگفت‌و‌گو با «ایران» از تدارک گسترده برای تنظیم بازار شب عید خبر داد. قبادی گفت:امسال، برای شب عید فروش‌های فوق‌العاده در سطح کشور داریم، فروشگاه‌های اصناف منتخب را برای فروش فوق‌العاده انتخاب می‌کنیم و مانند سال گذشته، امسال نیز  توان و قدرت بیشتری عرضه کالا انجام می شود. قبادی افزود: امسال به‌خاطر کرونا نمایشگاه عرضه مستقیم کالا نداریم اما با میادین میوه و تره بار شهرداری در استان‌هایی که امکانات دارند هماهنگی کردیم که کالاهای ویژه مانند مرغ، تخم مرغ، برنج، شکر، گوشت، میوه و مرکبات را به آنها اختصاص می‌دهیم.
به گفته قبادی، فروشگاه‌های زنجیره ای فروش فوق‌العاده همراه با تخفیف خواهند داشت.البته نه تخفیفی که الان انتقاداتی نسبت به آن هست بلکه تخفیف جدی و مرتب. عرضه کالا در این فروشگاه ها بیشتر خواهد بود. چون امسال احتمالاً مسافرت‌ها کمتر است تدارک دیدیم مردم با کمترین مشکل بتوانند کالای خودشان را تأمین کنند. علاوه بر فروش فوق‌العاده و تخفیف، نظارت ویژه بر توزیع و فروش داریم.سازمان تعزیرات، سازمان حمایت، مجموعه صمت در استان‌ها بازرسی و نظارت‌های ویژه را شروع می‌کنند تا مانند سال گذشته شرایط بازار مطلوب باشد.
قبادی همچنین با اشاره به مشکل تولید و عرضه برخی کالاها گفت: در حال حاضر فقط روغن و تخم مرغ مشکل عرضه و تولید دارند که این مشکلات بزودی رفع می‌شود. مشکل روغن ظرف 10 روز آینده حل می شود.مشکل روغن مربوط به حمل‌ونقل آن است، تانکرهایی که روغن خام حمل می‌کنند مشغول جابه‌جایی کالاهای دیگر هستند. نبود کامیون مشکل ما است البته با وزارت راه برای تأمین کامیون هماهنگ کرده‌ایم. کمبود تولید تخم مرغ هم با توجه به افزایش جوجه‌ریزی و تأمین نهاده تا 20 روز دیگر حل می‌شود.
گوشت و مرغ تأمین است
متولیان بخش تولید هم در وزارت جهاد کشاورزی می‌گویند تولید کالا روال عادی تا پایان سال دارد و نگرانی از این بابت وجود ندارد.
از جمله کالاهایی که مشکلاتی در تولید داشت و بی‌ثباتی قیمتی را تجربه کرد مرغ و تخم مرغ است. اما محمدرضا طلایی مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام، در گفت‌و‌گو با «ایران»، برنامه این شرکت برای روزهای پایانی سال را تکمیل ذخایر عنوان کرد. طلایی تأکید کرد: با توجه به افزایش جوجه‌ریزی، نگرانی از کاهش تولید با توجه به افزایش تقاضا را نداریم. در حال حاضر با توجه به افزایش تولید قیمت مرغ به ثبات رسیده است و اگر در روزهای پایانی سال قیمت‌ها افزایشی شد سیاست ما عرضه ذخایر برای کاهش قیمت است. او همچنین در خصوص تولید و عرضه تخم مرغ گفت: بازار تخم مرغ رها شده بود و مراکز تولید بویژه تولیدات بسته‌بندی قیمت‌های متفاوتی را ارائه می‌کردند اما، تخم مرغ با قیمت مصوب در میادین و فروشگاه های زنجیره ای در سراسر شهر تهران توزیع شد و ستاد تنظیم بازار هم قیمت تخم مرغ بسته‌بندی را تعیین کرد و به نظر می‌رسد با این تمهیدات مشکلی در تولید، تأمین و عرضه تخم مرغ نداشته باشیم. در تولید گوشت هم امسال مشکلی نبوده و این کالا تقریباً روند باثباتی را از نظر قیمتی دارد و امیدواریم این روند در روزهای پایانی سال هم ادامه داشته باشد.
طلایی در مورد خرید گوشت قرمز، مرغ و تخم‌مرغ از تولیدکنندگان به‌منظور تأمین ذخایر استراتژیک کشور گفت: تکلیف شرکت پشتیبانی امور دام، تأمین 40 هزار تن گوشت قرمز و 70هزار تن گوشت سفید است که ما بیش از 70هزار تن گوشت سفید تأمین کرده‌ایم و در شرایط بحرانی مانند دو ماه گذشته از این ذخیره، حدود 25 تا 30 هزار تن مرغ توزیع کرده‌ایم و در حال حاضر هم به بخش‌هایی مانند سازمان زندان‌ها، بیمارستان‌ها و مجموعه نیروی انتظامی که جز تکالیف شرکت محسوب می‌شود، مرغ توزیع می‌کنیم و ذخایر ما بیش از 20 هزار تن است.
طلایی افزود: با توجه به تأمین شدن نهاده و عدم مشکل در این زمینه، تولیدات خود را باقیمت مصوب به بازار عرضه می‌کنیم تا بتوانیم دست دلالان را از بازار کوتاه کنیم. برای ما بسیار مهم است که در شب عید افزایش قیمتی را در محصولات کشاورزی و دامی نداشته باشیم و تمام تلاش خود را برای تنظیم بازار شب عید خواهیم کرد.
میوه شب عید
از جمله کالاهای پرتقاضای دیگر در روزهای پایانی سال میوه و بخصوص میوه‌هایی مانند سیب و پرتقال است. داراب حسنی، مدیرکل دفتر امور میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با «ایران»، از تولید 4 میلیون و 120 هزار تن سیب خبر داد و گفت: تولید امسال افزایش نسبی نسبت به سال گذشته دارد. به گفته حسنی یک میلیون و 100 هزارتن سیب در حال حاضر در سردخانه‌ها ذخیره شده است که نسبت به میزان تقاضا در ایام پایانی سال بسیار بیشتر است. او افزود: بخشی از ذخایر سیب تا پایان سال صادر می‌شود و بخش دیگری هم برای تأمین بازار عرضه خواهد شد.
همچنین زهرا جلیلی‌مقدم، مدیرکل دفتر مرکبات و میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری از تولید 5 میلیون و 600 هزارتن مرکبات خبر داد و گفت: پرتقال تولیدی امسال 3 میلیون و 400 هزار تن بوده و برداشت این میوه همچنان ادامه دارد. با توجه به شرایط، هیچ کسری در تأمین بازار در پایان سال نداریم.
تشدید نظارت‌ها
با توجه به شرایط بازار و تغییر مداوم قیمت‌ها،  امسال برای جلوگیری از بی‌ثباتی قیمت، احتکار، گرانفروشی یا کم فروشی کالا نظارت بر بازار پایان سال اهمیت زیادی دارد. بهنام نیک منش، معاون بازرسی و نظارت اتاق اصناف ایران، در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: تشدید بازرسی و نظارت در دستور کار اتاق اصناف قرار گرفته است. او گفت: بازرسی بر بازار پایان سال از 20 بهمن شروع می‌شود و تا 15 فروردین 1400 ادامه دارد. نیک منش گفت: بخشنامه‌هایی تنظیم و به سراسر کشور ارسال کرده‌ایم که هدف اصلی آن برخورد با تغییرات قیمتی در عرضه نسبت به برچسب روی کالاها است.
به گفته نیک‌منش، با توجه به افزایش تقاضا در پایان سال و کمبود بازرسان، امسال از همیاران بسیج برای نظارت بر فروش کالا استفاده می‌شود.
نمایشگاه بهاره نداریم
براساس عرف سال‌های گذشته، نمایشگاه‌های عرضه مستقیم کالا، در روزهای پایانی سال برگزار می‌شد اما به گفته معاون بازرسی و نظارت اتاق اصناف ایران، با توجه به شیوع کرونا، اصناف اعلام کرده‌اند که تقاضایی برای تشکیل نمایشگاه‌های بهاره نخواهند داشت وترجیح آنها برگزار نشدن نمایشگاه است.نیک منش گفت: ما به اصناف اعلام کرده‌ایم که خودشان تخفیف‌های ویژه برای فروش کالا اعمال کنند تا نیازی به برگزاری نمایشگاه بهاره نباشد. او البته تأمین کالا را مهم‌ترین عامل ثبات قیمت اعلام کرد و گفت: اگر عرضه کالا بر اساس میزان تقاضا باشد ثبات قیمتی داریم و با این شرایط تخلفات هم کاهش می‌یابد.
رکود و انتظار در بازار
قاسمعلی حسنی دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی، نیز در گفت‌و‌گو با «ایران»، تأکید کرد: رصد بازار نشان می‌دهد تقریباً حدود 68 روز مانده به پایان سال، سکوت، رکود و انتظار بر بازار موادغذایی و کالاهای پرتقاضا حاکم است. به گفته حسنی، در بازار کالاها به اندازه کافی عرضه می‌شود و بجز روغن، هیچ کمبودی وجود ندارد. او شرایط بازار در این روزها را اینگونه توصیف کرد که فروشندگان حاضر به کاهش قیمت‌ها نیستند اما خریداران هم به امید و انتظار کاهش قیمت‌ها، دست نگه داشته‌اند و فعلاً در بازار خرید و فروش عمده صورت نمی‌گیرد.
حسنی تأکید کرد: با توجه به چند برابر شدن قیمت کالاها در 10 ماه گذشته، شرایط افزایش قیمت‌ها وجود ندارد و بازار دیگر کشش افزایش دوباره نرخ‌ها را ندارد.
او با اشاره به افزایش قیمت روغن گفت: با توجه به اینکه تولید، تأمین، عرضه و قیمت‌گذاری روغن به‌صورت صد درصدی در اختیار دولت است، مشکلات تأمین ارز آن باعث بی‌ثباتی تولید و عرضه روغن شده است. به‌طور مثال در حال حاضر بیشترین مشکل در بازار مربوط به قیمت حلب روغن است و قیمت حلب روغن نسبت به قیمت گذاری رسمی، 50 تا 100 درصد در بازار متفاوت است و گرانتر فروخته می‌شود.
او گفت: در حال حاضر برای هر ایرانی تقریباً سالانه یک میلیون تومان یارانه روغن به‌صورت غیرمستقیم پرداخت می‌شود که ما اعتقاد داریم اگر نرخ‌گذاری آزاد شود و این یارانه به‌صورت مستقیم به اقشار هدف پرداخت شود قیمت این کالا به ثبات می‌رسد.
حسنی همچنین مشکل تغییرات قیمتی را بیشتر متوجه کالاهای فله‌ای دانست و گفت: سودجویی باعث شده قیمت کالاهای فله ای هفته‌ای تغییر کند.
فعالان بازار می‌گویند تقریباً در بازار کمبودی در هیچ کالایی نیست البته شرایط بازار پایان سال به عوامل دیگر مانند ثبات قیمت ارز وابستگی زیادی دارد اما اگر نرخ ارز هم تا پایان سال ثبات یا کاهش داشته باشد شرایط بازار هم بیشتر با توانایی مصرف کنندگان همراه خواهد بود.

 رئیس جمهور بر ضرورت افزایش تعامل میان مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و توجه به واقعیات کشور در لایحه بودجه تأکید کرد.
 حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی در یکصد و نود و ششمین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت که روز سه‌شنبه تشکیل شد، با اشاره به مباحث مطرح شده در نشست روز گذشته شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و ضرورت افزایش تعامل و گفت‌وگوی مجلس و دولت در زمان بررسی لایحه بودجه سال 1400 تصریح کرد: مسائل کلان و راهبردی کشور می‌بایست به دور از تنش و رفتارهای سیاست‌زده در فضایی آرام و منطقی، تدبیر و برنامه‌ریزی شود. در این جلسه و در پی بیانات اخیر مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، وزیر جهاد کشاورزی گزارش روند تحقق برنامه‌های افزایش تولید دانه‌های روغنی و خوراک دام و طیور را ارائه کرد که مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
رئیس جمهور با بیان اینکه امنیت غذایی یکی از ارکان توسعه پایدار جوامع به حساب می‌آید، طرح توسعه کشت دانه‌های روغنی را از مصادیق تحقق جهش تولید، خودکفایی ملی و گامی برای تأمین امنیت غذایی کشور توصیف کرد و اظهار داشت: توسعه کشت دانه روغنی با ویژگی های اقلیمی کشور و با توجه به نیاز کشور به واردات روغن به صورت جدی در دستور کار دولت و وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته و بارقه‌ای از امید را در عرصه خودکفایی روغن خوراکی ایجاد کرده است.
روحانی تصریح کرد: با توجه به تحریم‌های ظالمانه دشمنان، به دستور مقام معظم رهبری سطح زیر کشت دانه‌های روغنی به صورت جهشی افزایش داده‌ایم، چرا که کشت دانه‌های روغنی با توجه به نیاز کشور به کنجاله و روغن خوراکی اهمیت زیادی دارد و وزارت جهاد کشاورزی نیز برنامه‌ریزی لازم را در این زمینه انجام داده است و از حمایت دولت در سیاست‌های کلان اقتصادی برخوردار است. در این جلسه مقرر شد، طرح وزارت جهاد کشاورزی با بررسی‌های مشترک با سازمان برنامه و بودجه نهایی شده و در اولویت طرح های زیرساختی کشور قرار گیرد.