صفحه  9

سیاوش رضایی
 خبرنگار
درحالی که شاخص بورس از اوج 2 میلیون و 78 هزار واحدی خود در 19 مرداد ماه امسال به کف کانال 1.2 میلیون واحدی رسیده بود اما طی هفته‌های اخیر با متعادل شدن بازار، دوباره به روند صعودی خود بازگشت به طوری که در روز 22 آذرماه شاخص کل بورس تهران به یک میلیون و 527 هزار و 451 واحد رسید.
در شرایطی که برخی سهامداران انتظار داشتند شاخص بسرعت کانال‌های 1.6 و 1.7 میلیون واحدی را پس بگیرد، از روز 23 آذرماه بازار منفی شد و میزان افت شاخص بیشتر شد. در 23 آذرماه جاری شاخص با افت 11 هزار و 692 واحدی روبه‌رو شد، روندی که در روز 24 آذر به 31 هزار و 601 واحد رسید و موجب شد تا شاخص دوباره به کانال 1.4 میلیون واحدی عقبگرد کند. اما بیشترین افت شاخص در روز 25 آذرماه رخ داد که 55 هزار و 834 واحد از شاخص کاست و شاخص کل را به یک میلیون و 428 هزار و 324 واحد رساند.
در روز گذشته نیزروند بازار همچنان منفی ماند. با این تفاوت که از ساعت 9 و نیم صبح میزان افت شاخص کمتر شد و درمجموع دراین روز یک درصد از افت ابتدایی صبح خود را جبران کرد. با وجود این شاخص در روزگذشته با افت 14 هزار و 870 واحدی به یک میلیون و 413 هزار و 454 واحد رسید. این در شرایطی بود که در ابتدای فعالیت بازار شاخص در آستانه ورود به کانال 1.3 میلیونی بود، اما با مثبت شدن بسیاری از سهم‌های بازار این روند تغییر کرد.
دلیل ریزش روزهای اخیر
حال باید پرسید پس از متعادل شدن روند بازار در هفته‌های اخیر و بازپس‌گیری شاخص 1.5 میلیون واحدی، چه عواملی باعث شد تا در روزهای اخیر شاخص با افت 7 درصدی مواجه شود. مقایسه شاخص یک میلیون و 527 هزار واحدی روز 22 آذرماه با روزگذشته نشان می‌دهد که این شاخص 7.4 درصد افت کرده است. درپاسخ به این پرسش اغلب کارشناسان بازار سرمایه اعتقاد دارند که دلیل اقتصادی خاصی برای این ریزش وجود ندارد و عمده دلیلی که به این ریزش مقطعی منجر شد، جو هیجانی برخی سهامداران بخصوص تازه واردهاست. در واقع پس از تجربه ناخوشایند دهه پایانی مرداد ماه، ترس و حساسیت در بازار افزایش یافته است و با توجه به رشد بالای تعداد سهامداران، رفتارهای هیجانی در زمان کوتاهی سهم‌ها را به صف خرید یا فروش می‌کشاند و کلیت بازار را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
با وجود این به اعتقاد کارشناسان، اصلاح چند درصدی پس از رشد چند ده درصدی موضوع دور از انتظاری نیست و همواره نوسان در ذات بازار وجود دارد. درخصوص آینده بازار نیز اکثر صاحبنظران با توجه به متغیرهایی که در بازار مؤثر است، روند رو به رشدی را انتظار دارند که البته همانند آنچه در چهارماهه نخست سال شاهد بودیم نخواهد بود. به عبارت دیگر رشد پیاپی و شارپی که به طور قطع در بلندمدت به نفع بازار نیست، احتمال کمی برای تکرار دارد، ولی توقع رشدی منطقی نیز وجود دارد.
با تمام این تفاسیر، بررسی روند شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال تا روزگذشته نشان دهنده بازدهی متوسط 175.5 درصدی است که همچنان فاصله زیادی از سایر بازارهای سرمایه‌گذاری دارد.

یادداشت
افزایش حساسیت سهامداران

فردین آقابزرگی
کارشناس بازار سرمایه
بازار سرمایه ایران درمقایسه با سایر بازارهای مالی نوسانات به مراتب بالاتری دارد. طی ماه‌های اخیر میزان حساسیت بازار و فعالان آن بشدت افزایش یافته است و این حساسیت باعث شده است تا شاهد نوسان بیش از حد در این بازار باشیم.
طی روزهای اخیر افت بالای شاخص که البته دلیل اقتصادی روشنی برای آن وجود ندارد، رخ داد. با تحلیل تکنیکال می‌توان گفت که نمی‌توان به یک باره انتظار داشت شاخص بسرعت و دوباره به روند شارپی چهارماه ابتدایی سال بازگردد. پس از ریزش شاخص از اوج 2 میلیون واحد به 1.2 میلیون واحد، طی هفته‌های اخیر بخشی از این افت و اصلاح جبران شد به طوری که در یک ماه اخیر شاهد رشد 25 درصدی شاخص بودیم. درواقع در یک ماه اخیر شاخص کل بورس از 1.2 به بالای 1.5 میلیون واحد رسید که این رشد جهشی با واقعیت‌های اقتصادی ایران متناسب نبود.
هم اکنون مهم‌ترین مؤلفه تأثیرگذار بر بازار سرمایه یعنی نرخ ارز تحت تأثیر عواملی مانند تغییر سیاست‌های امریکا و اروپا در قبال ایران و احتمال لغو تحریم‌هاست و پس از آن بودجه سال آینده و نرخ ارزی که در آن به تصویب می‌رسد می‌تواند بر بازار سرمایه تأثیر بگذارد.
بنابراین انتظار این که به یک باره شاخص بورس به‌صورت شارپی به روند رشد بازگردد، توجیه‌پذیر نیست. این در شرایطی است که در 26 آذرماه جاری، متوسط p/e (نسبت قیمت به درآمد) صنایع 26 بوده که در طول فعالیت بازار کم‌سابقه است.
درمجموع افت 4 تا 5 درصدی شاخص طی روزهای اخیر نسبت به 25 درصد رشد یک ماه اخیر غیرطبیعی نیست. نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که کسانی که به تازگی کد سهامداری دریافت می‌کنند نباید به‌صورت مستقیم به خرید و فروش سهم اقدام کنند. درابتدا باید آموزش داده شود و از طرق غیرمستقیم و با مشاوره در بورس سرمایه‌گذاری کنند. همواره سهامداران حرفه‌ای در هر شرایطی راه جلوگیری از ضرر و زیان را می‌دانند و دراین میان سرمایه‌گذاران تازه وارد باید با سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ریسک خود را کاهش دهند.
دراین میان نبود برخی از زیرساخت‌ها مانند «بازارساز»، «الگوریتم تریدینگ» (معاملات الگوریتمی) و «ربوتیک تریدینگ» (معاملات براساس هوش مصنوعی) موجب شده است تا میزان نوسان در بورس افزایش یابد. این درحالی است که وجود این زیرساخت‌ها در بازار می‌تواند از میزان نوسان بکاهد. وقتی تمام زیرساخت‌ها وجود نداشته باشد، انتشار تنها یک خبر هم می‌تواند نوسان زیادی در بازار ایجاد کند.
درخصوص عملکرد حقوقی‌های بازار نیز باید گفت که وجود سهام شناورآزاد در بازار زمینه‌های سوءاستفاده را برای حقوقی‌ها و حتی حقیقی‌ها فراهم کرده است.
با وجود این نمی‌توان از حقوقی‌ها هم انتظار داشت که برعکس تمام سرمایه‌گذاران عمل کنند و دراوج قیمت سهم بخرند و در کف بفروشند. نهاد ناظر بازار باید با افزایش عمق بازار و نظارت مشکلات را حل کند.
با توجه به افت شاخص در روزهای اخیر که خود به مهم‌ترین عامل متعادل‌کننده بازار بدل خواهد شد، در هفته‌های آینده به نظر می‌رسد به‌دلیل افت قیمت سهام، سهامداران به خرید سهم ترغیب خواهند شد و همین عامل موجب رشد دوباره شاخص خواهد شد. اما تا پایان سال شاخص به رشد سینوسی خود ادامه خواهد داد و نمی‌توان توقع داشت که هر روز مثبت باشد.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تکرار حضور حماسی رانندگان در سال ۶۲ در دوران کرونا و قدردانی از رانندگان، به مناسبت هفته حمل ونقل بر لزوم یک حمل ونقل پیشرفته، کارآمد و اثرگذار و همچنین جذاب برای رقابت در همه مدهای حمل ونقلی تأکید کرد. محمد اسلامی در پیامی به مناسبت هفته حمل ونقل ضمن قدردانی از زحمتکشان در این عرصه، این روز را به همه فعالان در حوزه‌های مختلف حمل ونقلی تبریک گفت.
در متن پیام وزیر راه و شهرسازی آمده است: «۲۶ آذر یادآور حماسه بزرگی است که رانندگان عزیز کشور با گوش دادن به ندا و فرمان حضرت امام‌(ره) و لبیک گفتن، آن را آفریدند. رانندگانی که با حضور متعهدانه و مؤمنانه خودشان در بنادر کشور توانستند یک ثبت تاریخی را برای حضور غیرتمندانه‌شان بابت تخلیه کالاهای اساسی از بنادر انجام دهند. این روز را به عزیزان راننده و شرکت‌های حمل ونقل و دست‌اندرکاران حوزه حمل ونقل تهنیت و به خانواده این عزیزان تبریک ویژه می‌گوییم که بیشتر اوقات از پدر خانواده دور هستند و مسئولیت را به تنهایی برعهده می‌گیرند تا این عزیزان بتوانند با خیال راحت و آرامش به جامعه خودشان خدمت کنند؛ خدمتی ماندگار که شریان حیاتی یک کشور است تا جابه‌جایی بار و مسافر را به اقصی نقاط محقق کنند. موضوع حائز اهمیت این است که حماسه رانندگان در سال ۱۳۶۲ در انتقال کالاهای اساسی از بنادر در دوره کرونا نیز مجدد تکرار شد و شاهد این حضور حماسی بودیم و در این شرایط سخت کرونایی یک لحظه عزیزان راننده، شرکت‌ها و کل جامعه حمل ونقل کشور آرامش نداشتند. حضوری متعهدانه و مؤمنانه که همچنان در حال انجام است تا اجازه داده نشود هیچ‌گونه خللی در تدارکات کالای اساسی و مایحتاج مردم، کارخانه‌ها و معادن کشور به وجود آید.
امیدواریم همواره با تسهیلگری و توسعه زیرساخت‌ها و فراهم کردن سازوکارهای پیشرفت بتوانیم یک حمل ونقل پیشرفته، کارآمد و اثرگذار و همچنین جذاب برای رقابت در همه مدهای حمل ونقلی را برای مردم عزیز کشورمان فراهم کرده تا به این شکل سهم بزرگی در شکوفایی اقتصاد ملی ایفا کنیم./ وزارت راه

بازار یلدا در روزهای کرونایی چگونه می‌گذرد و آیا با وجود رشد قیمت‌ها سفره یلدا چیده می‌شود؟
گشتی کوتاه در بازار خوراکی‌ها و میوه نشان می‌دهد که یلدای 99 برای خیلی از خانواده‌ها برگزار می‌شود اما اندازه آن کوچک‌تر شده است و دیگر خانواده‌ها مانند سال‌های گذشته خریدهای چند کیلویی انجام نمی‌دهند.
برخی‌ها هم از خیر شب یلدا گذشته‌اند و می‌گویند می‌توان بلند‌ترین شب سال را با دیدن فیلم، خوردن چای، تخمه و پفک به پایان رساند. در این میان افرادی هم هستند که می‌گویند مراسم شب یلدا باید مانند سال‌های گذشته برگزار شود چرا که سنت دیرین ایرانی‌ها است. آنها اعتقاد دارند که در شب 30 آذرماه باید در سفره یلدا لیموشیرین، لبو، انار، هندوانه، آجیل و شیرینی باشد تا بدن برای ورود به زمستان آمادگی داشته باشد. روز گذشته برای آنکه قیمت سفره شب یلدا را محاسبه کنیم به مراکز خرید آجیل، تره بار، شیرینی فروشی و      میوه فروشی‌ها رفتیم. اولین میوه که توجه همه را برای خرید جلب می‌کرد، هندوانه بود. قیمت هندوانه در اکثر مغازه‌ها و تره بار 3500 تومان بود که البته این قیمتی است که اتحادیه میوه مصوب کرده بود.
صفحه 10

ایرانی‌ها کمتر در ترکیه خانه خریدند

میزان خرید خانه در ترکیه از سوی اتباع ایرانی در ماه نوامبر نسبت به ماه سپتامبر ۴۸ واحد درصد کاهش یافت. به دنبال شیوع کرونا در ترکیه، تمایل اتباع خارجی برای خرید خانه در ترکیه کاهش داشته است؛ به گونه‌ای که طبق اعلام مرکز آمار این کشور، در ۱۲ ماه منتهی به نوامبر، میزان خرید خانه توسط اتباع خارجی با هدف اخذ اقامت و شهروندی ترکیه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹.۵ درصد کاهش داشته و به ۵۶۴۲ واحد رسیده است. شیوع کرونا و کاهش ارزش پول ملی از جمله دلایل اصلی کاهش خرید خانه توسط خارجی‌ها در ترکیه بوده است. استانبول محبوب‌ترین شهر برای خرید خانه توسط اتباع خارجی بوده و طی این مدت ۲۴۴۳ مورد از کل معاملات مسکن صورت گرفته توسط اتباع خارجی مربوط به این شهر بوده است. پس از استانبول نیز شهرهای آنتالیا با ۸۹۳ مورد و آنکارا با ۲۹۷ مورد، محبوب‌ترین شهرها برای خرید خانه در ترکیه توسط اتباع خارجی بوده‌اند./ ایسنا

فهرست واردکنندگان نهاده‌های دامی به بانک مرکزی می‌رود

معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب و کارهای وزارت جهاد کشاورزی از تخصیص ارز ترجیحی از منابع وزارت جهاد کشاورزی برای حل مشکل واردات بذر علوفه‌ای خبر داد. امید گیلان‌پور با بیان اینکه از ابتدای سال 99 نهاده‌های پایه بخش کشاورزی به جای ارز ترجیحی ارز نیمایی دریافت می‌کنند، گفت: بالطبع این اتفاق مهم تغییر زیادی در تأمین نهاده‌های دامی ایجاد می‌کند و اکنون می‌توانیم تبعات و آثار آن را از ابتدای سال ببینیم. وی ادامه داد: از سوی دیگر واردات بخشی از این نهاده‌ها با ارز نیمایی دیگر توجیه اقتصادی ندارد بویژه بذوری که در کشت دیم استفاده می‌شود. گیلان‌پور با بیان اینکه فهرست واردکنندگان نهاده‌های دامی شنبه به بانک مرکزی می‌رود، تصریح کرد: بالطبع فعالان این حوزه با شرایط پیش آمده دچار مشکل خواهند شد چراکه نقدینگی لازم برای تأمین آ‌ن را در اختیار ندارند. وی با تأکید بر اینکه فعالان تأمین ارز باید خود را با شرایط جدید تطبیق دهند افزود: البته برای اینکه به این فعالان زمان دهیم تا خود را باشرایط جدید تطبیق دهند راهکارهایی را در نظر داریم. معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب و کارهای وزارت جهاد کشاورزی از تخصیص ارز ترجیحی از منابع وزارت جهاد کشاورزی برای واردات بذور علوفه‌ای خبر داد و گفت: وزارت جهاد کشاورزی تصمیم دارد از منابع محدود خود ارز نیمایی واردات بذور علوفه‌ای دیم را تأمین کند تا فعالان این حوزه بتوانند آ‌ن را در اختیار کشاورزان قرار دهند./ایلنا

گواهینامه استاندارد مشاغل خانگی ۳ ساله است

رئیس سازمان ملی استاندارد با اعلام اینکه گواهینامه استاندارد مشاغل خانگی به صورت سه ساله صادر می‌شود، گفت: اکنون تمرکز و دامنه فعالیت‌ها بر استانداردسازی تولیدات ماسک و محصولات بهداشتی خانگی است. نیره سادات پیروزبخت افزود: از سال ۹۸ که به سال رونق تولید و سال ۹۹ که به سال جهش تولید نامگذاری شد، در شورای عالی استاندارد، درخواست فعالیت در حوزه مشاغل خانگی و ارائه روش‌های نوین صدور گواهینامه شد که خوشبختانه مورد استقبال قرار گرفت. وی با یادآوری اینکه سازمان ملی استاندارد پیش از این فقط به عنوان مرجع اعطای علامت استاندارد اجباری شناخته می‌شد، اظهار داشت: اما اکنون این سازمان به صدور گواهی فارغ از اجبار پیش رفته و مردم آگاهانه و خودجوش به دنبال دریافت گواهی می‌پردازند./ایرنا

الحاق ۲ هزار واگن باری به ناوگان ریلی

مدیر عامل هلدینگ سیاحتی و مراکز تفریحی بنیاد مستضعفان گفت: دو هزار دستگاه انواع واگن‌باری به ناوگان ریلی بنیاد مستضعفان در پنج سال آینده اضافه خواهد شد. علی محمد قادری با اشاره به نقش زیرساختی حمل و نقل در کشور از توسعه زیر ساخت‌های ریلی و دریایی توسط بنیاد مستضعفان در  چند سال آینده خبر داد و اظهار کرد: در حال حاضر ۱۲ درصد حمل و نقل مسافری و ۳ درصد حمل و نقل باری کشور توسط شرکت‌های وابسته به بنیاد مستضعفان انجام می‌شود و در ۵ سال آینده با خرید ۲ هزار دستگاه انواع واگن‌های باری، سهم بنیاد در این صنعت توسعه قابل توجهی پیدا خواهد کرد./ایرنا

عرضه ۹۰۰ میلیارد ریال محصول دانش‌بنیان به صنایع

سرپرست سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران گفت: بیش از ۹۰۰ میلیارد ریال محصولات شرکت‌های دانش بنیان به صنایع کشور عرضه شده است. اصغر مصاحب افزود: طراحی و ساخت مخازن چند جداره استیل در صنایع دارویی، تولید پارچه آنتی‌باکتریال کیسه جاروبرقی با فناوری نانو، پوشش‌دهی لوله‌های فولاد با استفاده از پلی‌آمید، اصلاح عملکرد خشک‌کن تونلی خط تولید پنل گچی، تولید پمپ هیدرولیک و رفع مشکل زیست‌محیطی صنایع کاغذسازی، تبادل فناوری دانش فنی آنتی‌باکتریال‌سازی ورق‌های استیل و تولید رول فیلم پلی‌اتیلن با طرح برجسته از جمله نیازهای رفع شده صنایع کوچک و متوسط در سال جاری عنوان شده است که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان به نتیجه رسیده است. وی گفت: براساس تجارب جهانی، در بعد حاکمیت و سیاست‌گذاری، دولت مکلف به تدوین قوانین و رویکردهای تسهیل‌کننده و حمایت از این مهم است./وزارت صمت

تخلیه کالاهای اساسی در بنادر ادامه دارد

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی گفت: با وجود تحریم‌های ظالمانه و پاندمی کرونا دروازه‌های تجارت کشور حتی لحظه‌ای بسته نماند و عملیات شبانه‌روزی ورود، خروج، تخلیه و بارگیری کشتی‌ها در بنادر بویژه در بخش کالاهای اساسی بی‌وقفه ادامه دارد. محمد راستاد ادامه داد: همکاران ما در بنادر کشور، به‌ صورت شبانه‌روزی عملیات ورود و خروج و تخلیه و بارگیری کشتی‌ها را ادامه دادند تا کالاهای مورد نیاز کشور بویژه در بخش کالاهای اساسی با حداقل هزینه و در کمترین زمان به مراکز مصرف انتقال داده شود، این در حالی بود که از توسعه زیرساخت‌های بندری نیز غافل نماندیم و کارگاه‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای، بدون وقفه فعال بودند./ سازمان بنادر و دریانوردی