یوسف حیدری
گزارش نویس
مریم نگران است اگر کرونا بگیرد می‌تواند در برابر این بیماری مقاومت ‌کند یا نه؟ می‌گوید یک قربانی است و ناخواسته توسط همسرش به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا شده. این روزها از خانه بیرون نمی‌آید اما برای اطلاع‌رسانی و بالا بردن آگاهی مردم درباره اچ‌آی‌وی حاضر است همه خطرها را به‌جان بخرد: «از وقتی کرونا آمده هرلحظه استرس دارم. وقتی سرما می‌خورم دوماه بدنم درگیر است و به سختی خوب می‌شوم. ما جزو گروه‌های پرخطر هستیم و باوجود مصرف دارو، سیستم ایمنی ما در برابر کرونا شکننده است. 10 سال قبل متوجه شدم به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا هستم. همسرم اعتیاد داشت و در زندان هم خالکوبی کرده بود. بعد که بیمار شد، آزمایش داد و مشخص شد به اچ‌آی‌وی مبتلا شده است. با توصیه پزشکان، من هم آزمایش دادم و مشخص شد من هم آلوده شده‌ام. اول گفتند پسر کوچک ات هم مبتلا شده اما یک سال بعد در آزمایش‌های تکمیلی مشخص شد سالم است. همسرم بعد از اینکه متوجه شد اچ‌آی‌وی گرفته ترسید و یک ماه بعد بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت. من دو سال بعد تحت درمان قرار گرفتم و هنوز هم دارو مصرف می‌کنم. بعد از آشنایی با انجمن احیای ارزش‌ها با همدردهای خودم همکلام  و متوجه شدم که باوجود این بیماری بازهم می‌توان زندگی عادی داشت.»
مریم از سختی‌ها و انگ و تبعیض‌ها می‌گوید و اینکه جامعه بعد از این همه سال هنوز شناخت کافی از اچ‌آی‌وی ندارد: «بعد از مرگ همسرم شرایط اقتصادی خیلی بدی داشتم و دنبال کار بودم اما هرجا می‌رفتم کار نمی‌دادند. در کلاس‌های انجمن یاد گرفتیم هرجا رفتیم وظیفه داریم بیماری‌مان را اطلاع بدهیم اما با این شرایط کسی ما را نمی‌پذیرفت. بارها برای کار به شرکت‌های مختلف رفتم و در فرم اطلاعات عنوان کردم به اچ‌آی‌وی مبتلا هستم و غیرمستقیم عذرم را ‌خواستند. حتی در مطب دندانپزشکی وقتی متوجه بیماری‌ام می‌شدند وقت نمی‌دادند و با بهانه‌های مختلف حاضر نمی‌شدند معاینه کنند.
متأسفانه آگاهی مردم درباره این بیماری خیلی کم است و حتی گاه پزشکان هم اطلاعات زیادی ندارند. وقتی می‌گوییم اچ‌آی‌وی داریم طوری نگاه می‌کنند مثل اینکه جذام داریم و با حرف زدن ویروس به آنها منتقل می‌شود. الان هم که به‌خاطر کرونا خانه نشین شده‌ام. پسر بزرگم بعد از تعطیل شدن کارخانه جلوی یک پاساژ بساط اسباب بازی پهن می‌کرد که آن هم شهرداری به‌خاطر کرونا اجازه بساط نمی‌دهد. همه اینها یک طرف، درد انگ و تبعیض و برچسب بویژه نسبت به زنان هم یک طرف. حتی برخی از خانواده‌ها وقتی متوجه می‌شوند فرزندشان به این ویروس مبتلا شده او را طرد می‌کنند و به همین دلیل خیلی از کسانی که مبتلا هستند به خانواده اطلاع نمی‌دهند.»
اکرم هم یکی دیگر از زنانی است که ناخواسته توسط همسرش مبتلا شده است. او می‌گوید: «خیلی دلهره کرونا را دارم و البته بیشتر نگران دخترم هستم که چند وقت دیگر به دنیا می‌آید. مدتی قبل متوجه شدم هپاتیت هم دارم و اگر کرونا بگیرم معلوم نیست زنده بمانم یا نه.»
اکرم ماجرای ابتلایش را این طور تعریف می‌کند: «بعد از به دنیا آمدن دختر بزرگم دست و پایم جوش می‌زد. چندبار دکتر رفتم ولی فایده نداشت. گفتند باید آزمایش مغز استخوان بدهم. می‌ترسیدم ولی بعداز 8 ماه آزمایش دادم و مشخص شد به اچ‌آی‌وی مثبت مبتلا هستم. همسرم هم آزمایش داد و معلوم شد او هم مبتلا است. بعد از نتیجه آزمایش گفت در زندان برای مصرف مواد از سرنگ مشترک استفاده می‌کرده و خودش هم خبر نداشت به اچ‌آی‌وی مبتلا است. آن روزها به دخترم شیر می‌دادم و نگران بودم که او هم مبتلا شده باشد اما خدا را شکر نتیجه آزمایش اش منفی شد. 6 سالی است دارو مصرف می‌کنم و فعلاً وضعیت عادی دارم ولی وضعیت جسمی‌ شوهرم هر روز بدتر شد. رنگکار بود و به‌خاطر ضعیف شدن سیستم ایمنی ریه‌هایش از کار افتاد. الان نان آور خانه من هستم و خانه مردم کارگری می‌کنم. همسرم هم کمک می‌کند اما بعد از ابتلا به کرونا وضعیت جسمی‌اش بدتر شد و دیگر نمی‌تواند کار کند.»
اما این غمنامه تمامی ندارد: «از وقتی فهمیدیم هر دو به هپاتیت مبتلا شده‌ایم حال و روز خوبی نداریم. خوشبختانه داروهای اچ‌آی‌وی رایگان است؛ ماهی یک بار به بیمارستان امام خمینی(ره) می‌رویم و بعد از معاینه، دارو می‌گیریم اما داروهای هپاتیت را باید با قیمت آزاد تهیه کنیم. همه اینها به‌کنار حرف مردم و نیش و کنایه این و آن هم خودش داستانی است. یک بار وقتی در کوچه جمع بودیم یکی از همسایه‌ها با اشاره به پسربچه‌ای گفت پدر و مادر این بچه ایدزی هستند اجازه ندهید بچه‌های شما با این بچه بازی کنند. به خانه برگشتم و ساعت‌ها گریه کردم. خیلی از مردم نسبت به این بیماری بی‌اطلاع هستند و براحتی انگ ایدزی می‌زنند درحالی که خیلی از ما زنان ناخواسته مبتلا شده‌ایم و با مصرف دارو تلاش می‌کنیم در کنار یک زندگی عادی، ناقل این ویروس نباشیم. ترس و نگرانی که مردم به ویروس اچ‌آی‌وی دارند نسبت به کرونا ندارند درحالی که کرونا درمانی ندارد و هر روز قتل عام می‌کند اما ویروس اچ‌آی‌وی دارو دارد و قابل کنترل است.»
الهه شعبانی مدیر انجمن «احیای ارزش‌ها» که در کنار پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، 85 خانواده مبتلا به اچ‌آی‌وی را تحت حمایت دارد، می‌گوید با کرونا مردم متوجه شدند در دنیایی پر از ویروس زندگی می‌کنند: «مردم باید همان‌طور که نسبت به ویروس کرونا شناخت پیدا کرده‌اند و برای جلوگیری از گسترش سرایت آن تلاش می‌کنند نسبت به ویروس اچ‌آی‌وی هم حساس باشند. متأسفانه بسیاری از مردم هنوز تفاوت اچ‌آی‌وی و ایدز را نمی‌دانند. ما به کسانی که به این ویروس مبتلا هستند می‌گوییم افرادی که با اچ‌آی‌وی زندگی می‌کنند. آنها در صورت درمان، داشتن یک سبک زندگی سالم و مصرف دارو می‌توانند مثل همه ما یک زندگی عادی و طول عمر طبیعی داشته باشند. داروهای این بیماران رایگان است و می‌توان ویروس را در بدن بیمار به صفر رساند تا جایی که حتی قابلیت انتقال نداشته باشد. چنین فردی می‌تواند ازدواج کند و حتی بچه دار شود اما متأسفانه به‌دلیل آگاهی نداشتن بسیاری از مردم ،این گروه از جامعه با انگ شدید مواجه می‌شوند که گاه باعث می‌شود اگر کسی هم رفتار پرخطری داشته و احتمال ابتلا به این ویروس را دارد آزمایش ندهد. چنین فردی به‌طور میانگین در طول عمر می‌تواند 9 تا 10 نفر را به این ویروس مبتلا کند. اچ‌آی‌وی زمانی به ایدز تبدیل می‌شود که فرد مبتلا در جریان بیماری قرار نگیرد یا وارد چرخه درمان نشود. به این ترتیب سیستم ایمنی فرد بیمار رو به ضعف می گذارد و  وارد مرحله ایدز می‌شود. این بیماران بشدت در برابر کرونا آسیب پذیر هستند. به همین دلیل تأکید می‌کنیم کسانی که رفتار پرخطر داشته‌اند حتماً آزمایش بدهند تا درصورت مثبت بودن اچ‌آی‌وی بلافاصله تحت درمان قرار بگیرند.»
شعبانی به موج سوم شیوع ویروس اچ‌آی‌وی در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: «در این سه موج انتشار ویروس، با سه علت متفاوت مواجه هستیم. در موج اول علت درگیری ویروس، خانه‌های آلوده بود و در موج دوم که با راه‌اندازی خط مشاوره در انجمن همراه بود مشخص شد علت انتشار این ویروس اعتیاد و استفاده از سرنگ‌های آلوده و مشترک است، اما در موج سوم که درحال حاضر در آن به سر می‌بریم علت ابتلا رابطه‌های جنسی پرخطر و محافظت نشده است. ما با حضور در کانون‌های پرخطر مثل برخی محلات تهران به مردم در این زمینه اطلاع‌رسانی می‌کنیم. همچنین در انجمن، گروه مادران سلامت (زنان مبتلا به اچ‌آی‌وی) در کنار هم از تجربیات شخصی و اینکه چه انگ‌های اجتماعی را تحمل کرده‌اند صحبت می‌کنند.
البته پس از شیوع کرونا این جلسات تعطیل شد و از دست دادن این محفل باعث شده اعضای گروه از نظر روانی تحت فشار باشند.» وی تأکید می‌کند که متأسفانه آمار دقیقی از افراد مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی در دسترس نیست.