گروه اجتماعی / سرانجام پس از هفته‌ها بحث و بررسی کارشناسی پیرامون محورهای مختلف طرح جامع مدیریت هوشمند محدودیت‌ها، روز موعود برای بسیج همگانی شکستن زنجیره انتقال ویروس کرونا به سر رسید و از امروز دومین تعطیلی فراگیر برای مشاغل و اصناف درجه 2، 3و 4 و ممنوعیت تردد بین شهری در تهران و 134 شهر و 25 مرکز استان که به‌دلیل بستری روزانه بالای 10، 6 و 4 نفر به ترتیب در وضعیت قرمز، نارنجی و زرد شیوع کووید19 هستند، به مدت دو هفته اجرا می‌شود و با اعلام فرمانده عملیات مقابله با کرونا در صورت بررسی نتایج کارشناسی، این مدت قابل تمدید خواهد بود. بنابراین از امروز اول آذرماه 160شهر دارای وضعیت قرمز در عمل تعطیلی گسترده‌ای را تجربه می‌کنند و در208 شهر نارنجی و80 شهر زرد نیز متناسب با روند بیماری هر شهر وضعیت سه‌گانه نوع محدودیت‌های مرتبط اعمال می‌شود.  اگر مردم این دستورالعمل‌ها را سفت و سخت نگیرند مشمول جریمه، پلمب و انفصال از خدمت و... می‌شوند. از طرفی در راستای عزم جدی دولت بر قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا آن‌طورکه جلیل کوهپایه‌زاده رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران خبر داده است از امروز طرح شهید سردار قاسم سلیمانی نیز برای مقابله با کرونا در سراسر کشور اجرا می‌شود. در این طرح ردیابی بیماران، غربالگری، تست رایگان پی سی آر و قرنطینه‌سازی مناسب در هتل‌ها و میهمانسراها انجام می‌شود.  به‌ هرحال طرح جامع مدیریت هوشمند محدودیت‌ها در حالی اجرا می‌شود که دیروزهم ۱۳ هزار و ۲۶۰ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد و 479 نفردیگر از مبتلایان به کرونا فوت کردند. مسئولان وزارت بهداشت معتقدند سابقه علت هر ابتلای کووید19 را باید در رفتارهای 14 تا 28 روز پیش‌تر یک مبتلا جست و‌جو کرد و با وجود آنکه اغلب مبتلایان بد حال منجربه فوتی حدود یک تا دو هفته در آی‌سی‌یو بستری می‌شوند باید فرض را بر این گذاشت که اغلب فوتی‌های امروز رفتارهای پر خطر در دو ماه گذشته داشته‌اند. مینو محرز عضو ستاد علمی مقابله با کرونا به «ایران» می‌گوید: «صعود روزانه آمار فوت را باید نشانه شدت رفتارهای بی‌محابا و پر خطر شهروندان در دو ماه گذشته دانست. ماه‌هایی که شاهد ترافیک‌های سنگین جاده‌ها، برگزاری میهمانی‌های پر ازدحام و مراسم ترحیم و شلوغی بازار و مراکز خرید و رستوران‌ها بودیم.»  این هشدارهای پیاپی مسئولان در حالی است که در شب‌های گذشته و با وجود آنکه اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا شبانه روز در حال تدوین محدودیت‌ها و چگونگی اجرای آنها هستند تصاویر و گزارش‌هایی که از طریق صداوسیما پخش می‌شود نشان می‌دهد برخی این توصیه‌ها را نادیده گرفته‌اند و راهی سفر شده‌اند البته بنا به گفته رؤسای بیمارستان‌ها نیز دورهمی‌های خانوادگی کماکان رتبه اول علت ابتلا به ویروس کرونا هستند. اینکه این آمار چه زمانی شیب نزولی پیدا می‌کند و رقم‌های فوتی حداقل به عدد و ارقام اردیبهشت ماه نزدیک می‌شود باید دید مردم در این دو هفته تعطیلی تا چه اندازه دولت و ستاد ملی را همراهی خواهند کرد چرا که بنا به اعلام فرمانده عملیات مقابله با کرونا در پایتخت یک درصد افزایش سفر با دو درصد افزایش تعداد مبتلایان به کرونا برابر است.  از طرفی از امروز جاده‌های کشور برای ورود و خروج خودرو‌ها به شهرهای قرمز بسته است و مقرر شده محدودیت‌های تردد بین شهری در تمام مراکز استان‌ها و شهرهای قرمز با اعمال جریمه‌های یک میلیون تومانی اجرا شود و در تهران هم منع تردد از ساعت 21 تا 4 صبح اعمال می‌شود اما جامعه‌شناسان، مسئولان سلامت و مدیران شهری به «ایران» می‌گویند؛ اپیدمی کووید19 تبدیل به بحران ملی شده است و برای قطع زنجیره انتشار و انتقال ویروس کرونا تنها راه همراهی مردم با این مصوبات سختگیرانه است.
 کمک به دولت در مهار کرونا در تعطیلی
 دو هفته‌ای
 دکتر سید حسین سراج‌زاده جامعه‌شناس با اشاره به نقش پررنگ مردم در این دو هفته تعطیلی فراگیر در کشور به «ایران» می‌گوید: کشور ما از حیث ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا در شرایط بحرانی قرار دارد و تلفات بیماری افزایش پیدا کرده باید با اقدامات عاجل زنجیره انتقال قطع شود اگرچه ممکن است دوهفته تعطلیی کافی نباشد اما شروع خوبی است.
او می‌افزاید: مردم باید به این موضوع به‌عنوان یک مسأله و بحران ملی نگاه کنند و یک نوع هماهنگی بین همه اجزای حاکمیتی، دولت و مردم به‌وجود بیاید تا بتوانیم بحران ملی شیوع کرونا را مهار کنیم. تلفات بالای روزانه 400 نفر مسأله جدی است و تک تک مردم و همه نهادها و ارگان‌های حکومت مسئولیت جدی و ملی دارند اگر کوتاهی کنیم و به جای در خانه ماندن راهی میهمانی‌ها و سفر‌های پنهانی شویم باید بدانیم ما مسئول جان افرادی هستیم که از دست می‌روند. مردم باید در این دو هفته مو به مو دستورات ستاد را اجرا کنند و با همه توان در این دو هفته کنار دولت بایستند.
لزوم تغییر سبک زندگی اجتماعی
 غلامرضا جمشیدی‌ها، جامعه‌شناس درباره لزوم در خانه ماندن مردم در این روزهای کرونایی به «ایران» می‌گوید: ماه‌ها از شیوع ویروس کرونا می‌گذرد، پر کردن اوقات فراغت کار سختی است، اما به نظر من یکی از راه‌هایی که می‌تواند مردم را در خانه نگه دارد، برنامه‌های خوب تلویزیونی است. برخی مشاغل مانند معلمان و استادان و دسته‌ای از کارمندان که دور کار هستند، در خانه وقت خود را پر می‌کنند و مشکلی با در خانه ماندن ندارند، سایر مردم نیاز است که اوقات فراغت خود را به شکلی پر کنند، در این خصوص خود خانواده‌ها هم باید برنامه‌ریزی داشته باشند، یعنی به‌صورت روزانه برنامه‌ای معین برای خود در جهت پر کردن اوقات‌شان در محیط خانه داشته باشند. بخشی از این کار بر عهده صدا‌وسیماست که باید سعی کند برنامه‌های خود را جذاب‌تر کند. برنامه مبارزه با کرونا، برنامه‌ای جهانی است، از این‌رو می‌توان از تجارب جهانی هم استفاده کرد. در روزهای اخیر دیدیم که باز هم عده‌ای از مردم مسافرت می‌روند، این درحالی است که عده‌ای دیگر در آپارتمان‌های کوچک خود سعی می‌کنند محیط خانه را تحمل کنند تا از شیوع بیماری جلوگیری کنند.  به گفته این جامعه‌شناس، باید تحقیقات اجتماعی بیشتر و از تجربیات شخصی مردم هم استفاده شود، یک تغییر سبک زندگی اجتماعی لازم است و در کنار نظرات جامعه‌شناسان باید از نظرات مردم هم بهره‌مند شد.
ضرورت سختگیری‌های حداکثری
محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه باید در اجرای محدودیت‌ها، سختگیری‌های حداکثری انجام بگیرد، به «ایران» می‌گوید: «اگر فرض را بر این بگذاریم که شهروندانی که طی این چند روز قبل از اجرای محدودیت‌های جدید به سمت شمال کشور سفر کرده‌اند، درصورتی که همه رستوران‌ها، تفرجگاه‌ها، اماکن دیدنی و مراکز خرید و ساحلی بسته باشد، این افراد همانند دیگر شهرها به اجبار باید در ویلا بمانند و بیرون نروند، خب در این صورت ما با مشکل جدی مواجه نمی‌شویم. چرا که با توجه به سرد شدن هوا، عمده افرادی که به سمت شمال رفته‌اند، ویلای شخصی دارند و امکان چادر زدن وجود ندارد و از طرفی مراکز اقامتی و هتل‌ها نیز بسته است، اما اگر برعکس این اتفاق رخ دهد، یعنی رستوران‌ها و مراکز تفریحی باز باشند، با این حجم ترددها ما دچار مشکلات اساسی خواهیم شد، فرقی نمی‌کند در مبدأ و مقصد هر دو باید محدودیت‌های جدی وضع شود و این‌طور نباشد که با اجرای محدودیت‌ها از امروز، بازهم مردم بی‌توجه به بسته بودن مراکز متعدد به خیابان‌ها بیایند، راه حل همان قرنطینه کامل و تعطیلی همه فعالیت‌هاست.

کرونا جان ۴۷۹ نفر دیگر را  گرفت

سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: با فوت ۴۷۹ بیمار دیگر از مبتلایان قطعی به کرونا در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جانباختگان قطعی بیماری کووید۱۹ در کشور به ۴۳ هزار و ۸۹۶ نفر رسید. به گزارش  ایرنا، سیما سادات لاری درباره آخرین آمار مبتلایان و جانباختگان کرونا در ایران افزود: از ظهر پنجشنبه تا ظهر روز جمعه 30 آبان ۱۳۹۹ بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۳هزار و ۲۶۰ بیمار مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که از این تعداد سه هزار و  ۴۴ نفر بستری و پنج هزار و ۷۵۶ نفر نیز در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت‌های ویژه قرار دارند. سخنگوی وزارت بهداشت افزود: بنابراین در مجموع ۸۲۸ هزار و ۳۷۷ بیمار مبتلا به کرونا نیز تاکنون در کشور شناسایی شده است که از این تعداد ۵۸۹ هزار و ۲۵ نفر هم بهبود یافته‌اند.
لاری گفت: استان‌های تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، چهارمحال و بختیاری، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان، یزد و کردستان در وضعیت قرمز و استان‌های هرمزگان، فارس، گلستان و سیستان و بلوچستان نیز در وضعیت نارنجی و زرد قرار دارند.

حکومت و دولت وظایف بسیاری - از فراهم کردن امکانات بهداشتی و درمانی تا تأمین مالی و سیاست‌گذاری اقتصادی درست برای افزایش تاب‌آوری مردم در برابر پیامدهای اقتصادی کرونا - برای حفاظت شهروندان در برابر بیماری کرونا و مدیریت آن برعهده دارند. دولت باید ارائه اطلاعات شفاف، اجماع‌سازی برای پیشبرد سیاست‌ها و وضع محدودیت‌های حساب‌شده را هم به درستی انجام دهد. اینها که درست انجام نشده باشند، اعتماد عمومی و همراهی مردم با حکومت و دولت برای تبعیت از محدودیت‌های وضع‌شده برای مدیریت بیماری کرونا کاهش می‌یابد. انکار نمی‌توان کرد که همه ملزوماتی که قدرت سیاسی باید فراهم می‌کرده تا اعتماد و همراهی مردم با محدودیت‌های وضع‌شده برای مدیریت شدت بیماری کرونا در سطح مطلوبی باشد، به درجاتی مهیا نشده یا ناقص انجام شده است. سؤال اما این است که آیا نقصان در عملکرد حکمرانان، بهانه مناسبی برای دست کشیدن از مسئولیت شهروندی است؟ آیا می‌توان به بهانه بقیه مشکلات و ایرادات بر سیاست و اقدامات دولت در زمینه مهار کرونا، دست از رعایت محدودیت‌های کرونا کشید و راهی سفر شد؟ آیا می‌توان با رعایت نکردن محدودیت‌ها جان دیگران، کادر درمان و کسانی را که به‌واسطه پیامدهای اقتصادی کرونا بشدت تحت فشار معیشتی هستند، بیش از این به خطر انداخت؟ شهروند مسئول در ایران امروز لازم نیست خودش را گول بزند یا نقصان‌های کارکرد حکومت و دولت را نادیده بگیرد یا فکر کند با پذیرفتن مسئولیت شهروندی، به لاپوشانی آن نقصان‌ها کمک می‌کند. او می‌تواند به این بیندیشد که در بقیه عرصه‌های زندگی، در مواجهه با نقصان‌هایی که حکمرانی پدید آورده، دست از مسئولیت‌هایش نمی‌کشد. نقصان نظام آموزشی و ناکامی حکمرانان در زمینه‌سازی برای ایجاد اشتغال سبب نمی‌شود شهروند مسئول نسبت به سرنوشت فرزندانش بی‌توجه باشد. همراهی برای رعایت محدودیت‌ها و کمک به مدیریت شدت بیماری کرونا هم همین است. ما هیچ مستمسک اخلاقی نداریم تا از تعهد انسانی برای انجام آن دسته کارهایی بگریزیم که قادر به انجام‌شان هستیم. نقد بر عملکرد گذشته و امروز قدرت سیاسی، معیار اخلاقی و انسانی درستی برای به خطر انداختن جان خود و دیگران نیست.