واشنگتن پست (امریکا)
«جو بایدن» بی‌توجه به اعتراضات «دونالد ترامپ»، مقدمات ریاست جمهوری‌اش را در بعد داخلی و خارجی آغاز کرده است. او همزمان با مکالمات متعدد با رهبران بین‌المللی از جمله نخست‌وزیر کانادا، در بعد داخلی نیز با تعیین برخی اعضای کابینه‌اش، کمیته علمی و نخبگانی نیز برای مبارزه با کرونا تشکیل داد.

ایندیپندنت (انگلیس)
دولت انگلیس با اعلام موفقیت شرکت‌های «فایزر» و همتای آلمانی‌اش «بیون تک» در تولید واکسنی با ایجاد مصونیت 90 درصدی در برابر «کووید-19»، از توزیع احتمالی 10 میلیون دوز واکسن با اولویت سالخوردگان و گروه‌های حساس تا کریسمس خبر داد. این واکسن روی 43 هزار و 500 نفر در 6 کشور آزمایش شده است.

چاینا دیلی (چین)
چین برای احیای اقتصاد زخم خورده خود در شیوع کرونا در طرحی بلندمدت، بسترسازی برای سرمایه‌گذاری کشورهای خارجی را آغاز کرده است. براساس این استراتژی مالکیت خارجی در چین محدودیتی نخواهد داشت. این شرایط قرار است با رعایت منافع بازرگانان خارجی در چین از اول ژانویه آغاز شود.

بنفشه غلامی / ارمنستان و جمهوری آذربایجان، سرانجام پس از 44 روز نبرد و در پی سه بار امضای توافق آتش بس که با میانجیگری روسیه و امریکا انجام اما شکسته شده بود، در واپسین ساعات روز دوشنبه در مسکو توافقنامه صلح امضا کردند. این توافق با استقبال در جمهوری آذربایجان و خشم در ارمنستان مواجه شد.
بـــــه گــــــــزارش خبرگــــــــــزاری «آسوشیتدپرس»، این توافق سه‌جانبه که بین دو کشور و روسیه به امضا رسید و یک پیروزی برای دستگاه دیپلماسی مسکو محسوب می‌شود، از نخستین دقایق روز سه‌شنبه بین دو طرف اجرایی شد. توافقنامه به امضا رسیده، شامل 9 بند اصلی است که بر مبنای آنها دو طرف ملزم شدند از ساعت صفر سه‌شنبه 10 نوامبر (دیروز)، دست از درگیری بکشند. در سایر توافق های صورت گرفته بنا شده است ارتش ارمنستان تا 20 نوامبر از منطقه آغدام در گازاخ که از سرزمین‌های جمهوری آذربایجان است، تا 15 نوامبر از منطقه کلبجر و تا اول دسامبر از لاچین خارج شود. همچنین بر مبنای این توافق تحت کنترل روسیه یک کریدور جدید از نخجوان به جمهوری آذربایجان و یک کریدور هم از امتداد کریدور لاچین تا خان کندی (استپاناکرت)، یعنی همان کریدوری که ایجاد آن مدت‌ها مورد درخواست ارمنستان بود، بنا می‌شود. در این بخش تأکید شده است که شوشا به لاچین وصل نمی‌شود. بندی از این توافقنامه نیز بر استقرار نزدیک به 2 هزار نیروی حافظ صلح روسی به مدت 5 سال در منطقه مورد مناقشه خبر می‌دهد. این مدت زمان اگر هیچ‌کدام از دو طرف 6 ماه پیش از تاریخ انقضای توافق، مخالفتی نداشته باشند، به‌طور خودکار برای 5 سال دیگر تمدید می‌شود. ضمن اینکه برای اطمینان از اثر بخشی توافق صلح، بنا شده است، با هدف حفظ آتش‌بس در منطقه یک مرکز حفظ صلح ایجاد شود. جدا از اینها قرار است آوارگان و پناهندگان نزاع‌های یک ماه و نیم اخیر تحت نظارت کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به خانه‌های خود بازگردند و تبادل اسرا و اجساد نیز صورت گیرد.
به گزارش «سی‌ان‌ان»، در پی این توافق شاهدان عینی خبر دادند، هواپیماهایی که وظیفه انتقال نیروهای حافظ صلح روسیه را بر عهده داشتند، بر فراز منطقه به پرواز درآمدند. این توافق در حالی به امضا رسید که پیش از این طرفین سه بار توافق آتش‌بس امضا کرده اما هر بار آن را شکسته بودند. توافقنامه صلح امضا شده، به نبردهای خونینی که از 27 سپتامبر(6 مهرماه) بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان آغاز شده بود، خاتمه داد. این نبردها بیش از هزار و 300 کشته و هزاران آواره برجا گذاشت.
واکنش‌های طرفین
به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، در پی این توافق، «ولادیمیر پوتین»، در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد، این توافق «شرایط لازم را برای حل و فصل کامل و طولانی مدت قره‌باغ کوهستانی فراهم آورد». «آرائیک هاروتونیان»، رهبر منطقه خودمختار قره باغ هم در فیسبوک خود نوشت: برای پایان دادن به جنگ توافق حاصل آمده است». «نیکول پاشینیان» هم در صفحه فیسبوک خود، از این توافق به عنوان یک «توافق به طرزی غیر قابل توصیف دردناک» یاد کرد و گفت: «تصمیم برای این توافق برای من خیلی سخت بود. اما با لحاظ کردن وضعیت نظامی منطقه و استقرار نیروهای جمهوری آذربایجان در استپاناکرت (خان کندی) صورت گرفت.» وی این توافق را «بهترین راه‌حل ممکن برای وضعیت فعلی» عنوان کرد. در نقطه مقابل، «الهام علی‌اف»، رئیس جمهوری آذربایجان در توئیتی، نوشت: «این بیانیه کاپیتولاسیون ارمنستان است. این بیانیه به اشغال چندین ساله پایان می‌دهد. این روز پیروزی باشکوه ما است.» رئیس جمهوری آذربایجان، در نشستی تلویزیونی با «ولادیمیر پوتین»، همتای روسی‌اش هم با تأکید بر اینکه ارمنستان به دلیل موفقیت‌های نظامی باکو، مجبور به مذاکره شد، این توافق را یک نقطه حیاتی در حل و فصل منازعات بر سر منطقه مورد مناقشه خواند. این در حالی است که ساعتی پیش از این توافق، ارمنستان خبر داده بود، شهر مهم و استراتژیک «شوشا» که ارمنستان به آن «شوشی» می‌گوید، در کنترل نیروهای جمهوری آذربایجان قرار گرفته است. پیشتر باکو نیز از تحت کنترل گرفتن ده‌ها منطقه روستایی دیگر خبر داده بود.

بــــرش
واکنش مردمی

فضایی که در فیسبوک «پاشینیان» و توئیتر «علی‌اف» وجود داشت، در بین مردم دو کشور نیز قابل مشاهده بود. در حالی که در جمهوری آذربایجان مردم به شادی پرداختند و دولت درصدد به راه انداختن راهپیمایی جشن بود، در ارمنستان موج خشم مردم بود که روانه «پاشینیان» شد. هر چند «پاشینیان» در اعلام امضا شدن توافقنامه صلح، تأکید کرده بود: «این پیروزی نیست اما شکست هم نیست. مگر اینکه خود را شکست خورده بدانید.» اما تنها 20 دقیقه بعد از پست فیسبوکی او، مردم به خیابان‌ها رفتند. به گزارش روزنامه انگلیسی «گاردین» معترضان به ساختمان‌های دولتی در پایتخت ارمنستان هجوم بردند و سپس به سراغ محل اقامت رسمی «نیکول پاشینیان» رفته، با شکستن شیشه‌ها و کندن پلاکی که نام او بر آن نوشته و به درب دفتر او چسبانده شده بود، شعار سر دادند: «نیکول به ما خیانت کرد». معترضان همچنین به ساختمان پارلمان حمله کردند. در جریان ورود آنها به پارلمان، «آرارات میرزویان»، رئیس پارلمان نیز مورد خشونت معترضان قرار گرفت و بر اثر ضرباتی که به او وارد آمد، بیهوش شد.

بهرام امیراحمدیان
کارشناس حوزه قفقاز
امید آنکه این آتش بس پایدار باشد، ولی پس از اعلام آتش‌بس در جبهه قره‌باغ به ابتکار روسیه، این بار در ارمنستان جنگ بین ارامنه و دولت آغاز شده و کابینه پاشینیان را با بحران فروپاشی روبه‌رو کرده است. قره‌باغ به یک مسأله حیثیتی بین دو کشور تبدیل شده بود. پس از برقراری آتش بس از سوی گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری در اروپا از سال1994 فرصتی برای جمهوری آذربایجان پیش آمد تا بتواند به اوضاع اقتصادی خود سر و سامان دهد. حیدر علی‌اف با دعوت از سرمایه‌گذاران غربی توانست به توسعه میادین نفت و گاز خود سامان بخشد و به زعم او حضور سرمایه‌گذاران غربی موجب بروز صلح در منطقه و بازپس‌گیری مناطق اشغالی ارمنستان خواهد شد. سرمایه‌گذاران غربی و دولت‌های اروپایی و امریکایی چندان تمایلی به حل مسأله نشان ندادند و با وجود عضویت امریکا و فرانسه در گروه مینسک در کنار روسیه به عنوان رؤسای گروه در موضوع قره‌باغ، گروه نخواست، نمی‌توانست یا نتوانست در روند صلح گام مثبتی بردارد. جمهوری آذربایجان در برابر ارمنستانی که بخش هایی از کشورش را اشغال کرده بود تنها ماند. هم فرانسه  وهم روسیه با ارمنستان روابطی نزدیک داشته و دارند و پشتیبان این کشورند، امریکا هم چندان تمایلی به کار کردن در کنار روسیه در منطقه نداشته است. جمهوری آذربایجان از فرصت نه جنگ نه صلح بهره‌برداری کرد و با اعلام موضع رسمی«حل مناقشه از مجاری دیپلماتیک» از دست‌یازی به جنگ اجتناب و به توسعه اقتصادی و تجهیز ارتش ملی پرداخت، موردی که ارمنستان ناتوان از آن بود. شرایط جغرافیایی کوهستانی مناطق اشغالی و قرار داشتن بقیه نقاط جمهوری آذربایجان در تیررس نیروهای ارمنی، آذربایجان را بر آن داشت که فرصت به دست آورد.
حمله نیرومند و پرتعداد اخیر جمهوری آذربایجان به منطقه اشغالی موجب غافلگیری ارمنستان شد. انگیزه بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغالی میهن برای ارتش جمهوری آذربایجان با تجهیزات مدرن و فوق پیشرفته، طبیعی بود که در برابر نیروهای ارتش ارمنستان می‌توانست به برتری دست یابد و ارتش ارمنستان با از دست دادن تجهیزات و نیرو وادار به عقب‌نشینی شده و یکی پس از دیگری قلمروهای اشغالی را باز پس گذارد.
مقرر شده بود در صورت برقراری آتش‌بس (که چند بار در جریانات اخیر برقرار و نقض شد) ارتش‌های کشورهای اسکاندیناوی به عنوان نیروهای پاسدار صلح بی‌طرف در خط تماس مستقر شوند. موافقت ناگهانی دیروز به ابتکار روسیه و برقراری آتش‌بس و استقرار نیروهای نظامی روسی نشان می‌دهد که روسیه باز هم دست بالا را در منطقه دارد. امکان برقراری ارتباط بین مناطق ارمنی‌نشین قره‌باغ با ارمنستان از طریق ایجاد کریدور خانکندی –لاچین تحت نظارت نیروهای صلح‌بان روسی و در برابر امکان برقراری ارتباط نخجوان با مناطق غربی جمهوری آذربایجان از طریق گذر از دالان «زنگه زور» در جنوب ارمنستان تحت نظارت نیروهای صلح‌بان روسی، از نقاط مثبت این بیانیه است که به امضای رئیس جمهوری آذربایجان، رئیس جمهوری روسیه و نخست وزیر ارمنستان رسیده است. در اعلامیه‌ای که از سوی نخست وزیر ارمنستان صادر شده است آمده است که: «توافقنامه‌ای را با رئیس‌ جمهوری روسیه و جمهوری آذربایجان برای پایان دادن به جنگ در قره‌باغ امضا کردم. تصمیمی گرفتم که برای همه‌مان سخت است؛ آتش‌بس، برای مردم ما و خود من بسیار دردناک است. این پیروزی نیست، اما تا زمانی که شما اذعان نکنید که باخته‌اید، شکستی در کار نخواهد بود؛ ما هرگز اذعان نمی‌کنیم که باخته‌ایم و این آغاز عصر وحدت ملی برای ما خواهد بود».
نکته اساسی در این میان این است که سه کشور هم مرز با قلمرو مناقشه: ایران در جنوب، روسیه در شمال و ترکیه در غرب است. اینکه چرا در گروه مینسک تنها روسیه عضویت دارد، سؤال برانگیز و مورد اعتراض ایران و ترکیه است. بیشترین سهم را ایران در جوار با مرزهای منطقه بحرانی دارد که در این ساختار نادیده گرفته شده است. این حق ایران است که در مرزهای شمالغربی خود در همجواری با منطقه بحرانی باید نقشی اساسی داشته باشد که به فراموشی سپرده شده است.

زهره صفاری/ «دونالد ترامپ» دو روز پس از اعلام پیروزی رقیب دموکراتش در انتخابات ریاست جمهوری امریکا در پیامی توئیتری اخراج وزیر دفاعش را اعلام و سرپرست هفتاد و چند روزه پنتاگون را نیز معرفی کرد.
به‌گزارش «گاردین»، این اخراج که «ترامپ» آن را به‌دلیل استفاده از همه ظرفیت‌های نیروهایش اعلام کرد، در حالی انجام شد که تیم حقوقی رئیس جمهوری شکست خورده امریکا با مجوز دادستان عالی، بدون اسناد متقن پرونده تقلب در انتخابات را در برخی ایالت‌ها به جریان انداخته‌اند.اما به گفته کارشناسان این اخراج، گرچه در پی تشدید اختلافات چند وقت اخیر «ترامپ» و وزیر دفاعش «مارک اسپر» 56 ساله اتفاق افتاد و تحلیلگران «نیویورک تایمز» احتمال وقوع آن را در صورت پیروزی «ترامپ» در شمارش مجدد آرا پیش‌بینی کرده بودند، نشانه‌ای بود تا به «بایدن» و تیم همراهش ثابت کند که نه تنها راه دشواری در تفویض قدرت خواهند داشت که دردسرهای آنها چه در حوزه داخلی و چه خارجی از ژانویه بیشتر خواهد شد.
اما گزینه جانشینی او «کریستوفر میلر» از نظر قانونی نمی‌تواند در این سمت قرار بگیرد چراکه «دیوید نورکوییست» معاون وزیر دفاع همچنان سر کار است و همچنین یکی از شرایط انتخاب وزیر دفاع، دوری 7 ساله او از سمت‌های نظامی است که «میلر» این شرایط را ندارد. با این حال به نظر می‌رسد ترامپ به رأی کنگره برای تأیید گزینه منتخبش اطمینان دارد.
«اسپر» سومین وزیر دفاع دولت «ترامپ» است که پس‌از استعفای «جیمز ماتیس» و جانشینش «پاتریک شاناهان»، از کابینه او کنار گذاشته شده است. اما آنچه «ترامپ» را به اخراج وزیر دفاعش در این روزهای شکست ترغیب کرد به‌دلیل اختلاف نظرهای «اسپر» با او بود. اختلاف اصلی آنها از مخالفت چند ماه قبل وزیر دفاع برای اعزام ارتش در برخورد با تظاهرات‌های جنبش سیاهپوستان رقم خورد. یکی دیگر از موارد اختلاف رئیس سابق پنتاگون و ترامپ نیز بر سر برداشتن نام فرماندهان و شخصیت‌های حامی برده‌داری از پایگاه‌های نظامی امریکا بود که با مخالفت رئیس جمهوری، وزیر دفاع را با طرح لایحه‌ای از راه‌های قانونی در این مسیر قرار داد. اما شاید مهم‌ترین دلیل خشم «ترامپ» علیه «اسپر» به مصاحبه بعد از انتخابات او مربوط باشد؛ جایی که او اعلام کرد به همه مخالفت‌هایش با ترامپ افتخار می‌کند.

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی

شکنجه با فهرست تخلفات امریکا
روس‌ها ادعا می‌کردند که دفاع موشکی از نظر راهبردی در ذات خود بی‌ثبات کننده بوده و به همین دلیل باید مذاکرات مشروح تری میان مقامات شورای امنیت ملی دو کشور در این زمینه صورت بگیرد، البته روس‌ها در سال 2002 که ما از پیمان «ای بی‌ام» خارج شدیم چنین حرف‌هایی را نزده بودند. بلافاصله آنها را درباره این موضوع روشن کردم و دوباره توضیح دادم که ما از پیمان کنترل موشک‌های بالستیک خارج شدیم تا حداقل در ابتدا با شلیک تصادفی موشک‌های هسته‌ای از سوی روسیه و چین و همچنین تهدیداتی که ممکن است از سوی کشورهای در حال هسته‌ای شدن متوجه سرزمین اصلی امریکا شود، مقابله کنیم. پاتروشف گفت؛ سطح اعتماد متقابل دو طرف میزان موفقیت ما را در این موضوع تعیین خواهد کرد. وی با اشاره به پیمان «آی آن اف» مدعی شد که «ادعاهای متناقضی در مورد پایبندی امریکا به این پیمان وجود دارد. این حرف چیزی جز تبلیغات سیاسی (پروپاگاندا) نبود. روسیه حداقل بیش از یک دهه بود که مفاد این پیمان را به طور مکرر نقض می‌کرد. این موضوعی بود که بارها در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما هم مطرح شده بود ولی هیچ نتیجه‌ای نداشت. همان گونه که در مورد همه پیمان‌های امریکا صادق است، وزارت خارجه و وزارت دفاع ما مملو از وکلایی است که بر این پیمان‌ها نظارت می‌کنند و ما اگر هم بخواهیم پیمانی را نقض بکنیم، عملاً نمی‌توانیم.
طبق معمول روس‌ها فهرست بلند بالایی از تخلفات ادعایی امریکا در قبال پیمان «آی آن اف» داشتند که می‌خواستند درباره جزئیات آنها بحث کنیم؛ شکنجه‌ای واقعاً آزار دهنده. البته ما هم یک فهرست طولانی از تخلفات واقعی روس‌ها داشتیم که حتی از فهرست ادعایی آنها هم طولانی‌تر بود ولی من واقعاً نمی‌خواستم وقت‌مان را برای بحث در مورد آنها تلف کنیم.

گروه جهان/ دبیر کل سازمان آزادی بخش فلسطین و مسئول ارشد مذاکرات صلح این کشور در خاورمیانه پس از هفته‌ها مبارزه با بیماری «کووید-19» در سن 65 سالگی درگذشت.
به گزارش شبکه خبری «الجزیره»، «صائب عریقات» که یکی از معماران پیمان اسلو و حامیان اصلی راهکار دو کشوری و منتقدان سیاست‌های اسرائیل بود از سه دهه قبل مبارزاتش را آغاز کرد و پس از حضور در کنفرانس سال 1991 مادرید با چفیه سیاه و سفید نماد فلسطین شهرت یافت. «عریقات» که چند سال قبل پیوند ریه انجام داده بود، پس از ابتلا به بیماری کرونا وضعیتش رو به وخامت رفت و پس از هفته‌ها درمان جان باخت. «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با اعلام سه روز عزای عمومی در کشورش، خواستار برافراشته شدن پرچم سیاه در خیابان‌ها شد: «درگذشت او زیانی بزرگ برای فلسطین و مردم دارد. بویژه در شرایط دشواری که کشور با آن روبه‌رو است فقدان او اندوهی بزرگ خواهد بود.»