فریبا خان احمدی  
خبرنگار
دیروز با فوت۲۰۷ بیمار مبتلا به کووید۱۹ عدد مرگ و میر ناشی از این بیماری بعد از ۵۱ روز دوباره خیز برداشت تا آمار فوتی‌ها مرز بیش از ۲۰۰ فوتی در روز را جابه‌جا کند. حالا با گذشت نزدیک به دو ماه در حالی آمار قربانیان به بالاترین حد خود در
۵۱ روز گذشته رسیده است که مسئولان حوزه سلامت و اعضای کمیته‌های علمی ستاد مقابله با کرونا از کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی به شدت ابراز نگرانی می‌کنند به‌طوری که رئیس جمهوری ادامه این روند را موجب بازگشت برخی محدودیت‌ها می‌داند و خواستار اعمال برخی مجازات‌ها برای افراد متخلف شده است. آخرین بار ۱۴مرداد ماه بود که تعداد جانباختگان ناشی از ویروس کرونا با ۲۱۲قربانی در یک روز رکورد زد. 207 جانباخته و 3 هزار و 563 بیمار جدید کووید 19طی 24ساعت در کشور، جدیدترین آماری است که دیروز از سوی سخنگوی وزارت بهداشت اعلام شده است.
به گفته دکتر سیما سادات لاری ۲۴استان کشور هم اینک در وضعیت قرمز قرار دارند و با این تفاسیر تقریباً هیچ نقطه غیر قرمزی در کشور وجود ندارد. دیروز در حالی آمار فوتی‌های کرونا دوباره از مرز ۲۰۰ مورد فوت عبور کرد که این آمار برای بسیاری از مسئولان حوزه بهداشت که در حال رصد مبتلایان و فوتی‌های ناشی از ویروس کووید 19 در کشور هستند قابل پیش‌بینی بود چرا که با افزایش سفرهای برون‌شهری، برخی بازگشایی‌ها و ‌بی‌توجهی عده‌ای به شیوه‌نامه‌های عزاداری و برگزاری اجتماعات و از همه مهمتر کاهش استفاده از ماسک و پروتکل‌های بهداشتی دست به دست هم داده‌اند تا وارد موج سومی بشویم که پیش از این هشدارش را داده بودند.
مردم هم درباره اینکه چرا همانند گذشته از خود، خانواده و حتی دیگران مراقبت نمی‌کنند و از شیوه‌نامه‌های بهداشتی پیروی نمی‌کنند می‌گویند از این وضعیت خسته شده‌اند و مجبور هستند تا با دید و بازدید و سفر، کمی از فشار روحی که بیش از هفت ماه است ناچار به تحمل آن شده‌اند، بکاهند. برخی از آنها می‌افزایند که مسأله کار و معیشت اقتصادی باعث شده تا کرونا را از یاد ببرند. سیادتی یکی از کارکنان بانک در این باره می‌افزاید: فصل پاییز به‌طور طبیعی زمینه انتقال بیماری مثل سرماخوردگی و آنفلوانزا را تشدید می‌کند و این بهترین شرایط برای خیز دوباره بیماری کروناست لذا مردم به‌طور فردی باید وارد عمل شوند. نباید بی‌تفاوت بود. خانم محسنی هم در این باره می‌گوید: مهار بیماری و پیشگیری از ابتلا به این ویروس راه‌حل ساده‌ای دارد که ماسک و رعایت بهداشت فردی است وگرنه ساده‌انگاری نسبت به این ویروس تلفات بالایی را خواهد داشت.
مردم سبک زندگی با کرونا را بپذیرند
دکتر مینو محرز، عضو ستاد ملی مقابله با کرونا درباره این وضعیت و افزایش تعداد مبتلایان و قربانیان کرونا می‌گوید: برخی از بیمارستان‌ها به‌خاطر اینکه وارد موج سوم کرونا شده‌ایم مشکل کمبود تخت دارند. متأسفانه تعدادی از بیمارستان‌‌ها روزی 50 بیمار بدحال را بستری می‌کنند و این در حالی است که مبتلایانی که وضعیت‌شان به نسبت بهتر است برای مداوا به خانه‌هایشان راهنمایی می‌شوند. با توجه به اینکه تعداد مبتلایان بدحال هر روز افزایش می‌یابد متأسفانه شاهد آن هستیم که برخی از این عزیزان به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای، سن بالا یا دیر مراجعه کردن به مراکز درمانی جان خود را از دست می‌دهند.»
وی می‌افزاید: «مسئول بخشی از افزایش آمار مبتلایان و جانباختگان خود مردم هستند. باید بگویم مردم از این وضعیت خسته شده‌اند و رفت و آمدها، سفرها و سایر رفتارها وعادات آنها به دوران پیش از کرونا بازگشته است. این مشکل نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای دنیا هم گریبانگیر دولت‌هاست. مردم همانند گذشته پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و سفرها و شرکت در مراسمات مختلف و... به افزایش این آمار دامن زده است. مردم باید به این نتیجه برسند که چاره‌ای نیست و باید با این مسأله کنار بیایند و فعلاً این نوع سبک زندگی را بپذیرند. سرعت انتقال ویروس کووید 19 نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است؛ سهل‌انگاری و غفلت افراد باعث دربرگیری و انتقال این ویروس به افراد دیگر می‌شود. ما به هموطنان می‌گوییم که تنها راه پیشگیری از ابتلا و کمک به کادر درمان خود آنها هستند. یعنی رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی.»
عطسه ؛عامل انتقال ویروس کرونا
دکتر حمید سوری، اپیدمیولوژیست و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره دلایل افزایش ابتلا و مرگ و میر ناشی از کووید 19 در روزها و هفته‌های اخیر به «ایران» می‌گوید: «دلیل افزایش ابتلا و‌ موارد فوتی بسیار پیچیده نیست چرا که ارتباط با «مواجهه‌یافتگی با پیامد» در همه بیماری‌ها دارد و باید ماهیت این مواجهه‌یافتگی را تحلیل و تجزیه کنیم. در رابطه با این ویروس باید بگویم یکی از راه‌های انتقال آن از قطرات ریز عطسه  است.
امکان جابه‌جایی از راه هوا هم وجود دارد. وقتی ما با عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی این مسیر را برای انتقال ویروس مهیا می‌کنیم پس باید منتظر پیامد آن هم باشیم.» وی می‌افزاید: «در حال حاضر بخشی از مردم جامعه نسبت به این ویروس حساسیت‌شان کمتر شده است. تعداد افراد حساس به بیماری در کشور به نسبت قبل کم شده ، بنابراین در مواجهه با افراد بیمار شانس دربرگیری بالا می‌رود. همه اتفاقات چند هفته اخیر همچون سفرهای فراوان که گویا کرونا شیوع ندارد، بازگشایی مدارس و برگزاری اجتماعات شانس مواجهه را بالا می‌برد. شاید برای پیشگیری از ابتلا به کرونا باید محل و اماکن اجتماعات را ضدعفونی کنیم ولی چگونه می‌شود از شانس مواجهه با بیماری جلوگیری کرد. برای کاهش این آماری که هر روز اعلام می‌شود باید زنجیره انتقال را قطع کنیم. مثل زدن ماسک و استفاده از دستکش، فاصله‌گذاری اجتماعی، رعایت بهداشت فردی، مراقبت از افراد پرخطر و... وگرنه باید منتظر افزایش آمار فوتی‌ها و مبتلایان به کووید 19 باشیم.»
قرنطینه آخرین سیاست ماست
معاون آموزشی وزارت بهداشت و درمان ضمن ابراز نگرانی از افزایش آمارهای مبتلایان و جانباختگان به ویروس کووید 19 در کشور به «ایران» می‌گوید: «متأسفانه عدم رعایت برخی از پروتکل‌های بهداشتی طی چند هفته گذشته تأثیرش را در این روزها گذاشته است. مسافرت‌های گسترده، افول رعایت بهداشت فردی، کاهش حساسیت مردم نسبت به این بیماری، افزایش برگزاری اجتماعات که در شهریورماه فزونی داشته است از مواردی است که هم‌اکنون تأثیر آن را شاهد هستیم. ابتلا به انواع شدید و خطرناک بیماری نتیجه‌اش افزایش مرگ و میر مبتلایان شده است.
در حال حاضر ابزار جادویی برای کنترل بیماری نداریم همچون واکسن و دارو و... بنابراین باید با رعایت بهداشت فردی و پروتکل‌های بهداشتی بتوانیم سرعت شیوع این ویروس را کنترل کنیم. باید یاد بگیریم که چگونه با این ویروس و مبتلا نشدن به آن، زندگی کنیم.»
دکتر علی‌اکبـــــــــر حقدوســــــــــــــت اپیدمیولوژیست درباره مطرح شدن برخی پیشنهادها برای وضع قرنطینه دوباره در کشور یادآور شد: «قرنطینه 100 درصد شهرها جزو آخرین سیاست‌های ماست چون آثار سوء اقتصادی و اجتماعی دارد. زمانی که مسئولان و مردم این بیماری را جدی گرفتند شاهد بودیم که تعداد مبتلایان کاهش معنا‌داری داشت ولی وقتی مسئولان و از طرفی مردم موضوع را جدی نمی‌گیرند شاهد افزایش مبتلایان و جانباختگان هستیم. در این وضعیت باید مقابل حمله این ویروس بایستیم و تنها راه برای مقابله رعایت بهداشت فردی و پروتکل‌های بهداشتی است.»

در شرایطی که هنوز بسیاری از گروه‌های پر خطر در کشور به واکسن آنفلوانزا دسترسی ندارند، روز پنجشنبه گذشته انتشار تصویری از فاکتور تحویل هزار و 500 دوز واکسن آنفلوانزا به قیمت حدود 40 هزار تومان به بهداری مجلس شورای اسلامی در فضای مجازی  واکنش برخی نهادهای مرتبط با حوزه سلامت و کاربران شبکه‌های اجتماعی را در پی داشت. اعتراض  برخی  کاربران براین نکته تأکید داشت که  وزارت بهداشت طبق چه پروتکل‌هایی نمایندگان مجلس را جزو گروه‌های پر خطرقرارداده  است.
همزمان با این انتقاد ات دکتر عباس آقازاده  رئیس مجمع سازمان نظام پزشکی  هم در نامه‌ای به اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری، از روند توزیع نامناسب واکسن آنفلوانزا و اختصاص سهمیه به نمایندگان مجلس انتقاد کرد. اعضای این مجمع معتقدند چرا با وجود آنکه هنوز واکسن آنفلوانزا میان گروه‌های پر خطر و حتی کادر درمان که ماه‌هاست در مبارزه با کرونا جان بر کف هستند توزیع نشده و سر از بهداری مجلس در آورده است؟
 محسن عبدالله زاده دبیر پخش شرکت‌های پخش دارو نیز در مصاحبه‌ای می‌‌‌گوید: توزیع واکسن آنفلوانزا در مجلس با دستور سازمان غذا و دارو بوده است. چرا که شرکت‌های وارد کننده درخصوص توزیع این واکسن، سیاستگذار نیستند و در حال حاضر بخش ناچیزی از واکسن‌ها (هزار و 500 عدد)  تحویل مجلس شده است.»
به دنبال  انتقادات گسترده از سوی مردم نسبت به  توزیع واکسن‌های آنفلوانزا به نمایندگان مجلس، کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو هم  نسبت به برخی گمانه‌زنی‌ها درباره علت تحویل این واکسن‌ها می‌‌‌گوید «در مرحله اول، یک میلیون و 500 هزار دوز واکسن آنفلوانزا جهت استفاده افراد پر خطر و در معرض خطر در مراکز بهداشت تأمین شده و این واکسن‌ها بتدریج در حال توزیع در مراکز بهداشتی هستند.» البته  مراکز بهداشت نهادهای مختلف از جمله مرکز بهداشت مجلس  نیز ممکن است در این مرحله دریافت کننده واکسن باشند.  در حالی که مسئولان سازمان غذا و دارو  این اتفاق را   روالی طبیعی در توزیع واکسن به مراکز بهداشتی می‌دانند اما شهلا میر گلوبیات، مدیرکل سلامت مجلس ضمن تأیید تحویل هزار و 500 عدد واکسن به نمایندگان مجلس  از بازگرداندن واکسن‌های آنفلوانزا خبر می‌دهد و می‌‌‌افزاید: «تخصیص واکسن آنفلوانزا به داروخانه وابسته به مرکز بهداشت مجلس مطابق روال سال‌های گذشته صورت گرفته بود که مقرر شد به دلیل شرایط خاصی که امسال وجود دارد، این هزار و 500 واکسن به سازمان غذا و دارو برای استفاده دیگر مراکز درمانی بازگردانده شود.»
این موضوع در حالی مطرح می‌شود  که طبق دستور مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو و بخشنامه این سازمان به شرکت‌های توزیع و پخش دارو؛ به علت حساس بودن داروهای یخچالی به دما، شرکت‌های توزیع مجاز نیستند داروهای یخچالی را از داروخانه‌های شهری، بیمارستانی یا سایر مراکز درمانی بپذیرند. در این میان شرکت بهستان پخش نیز که واکسن آنفلوانزا را به  بهداری مجلس تحویل  داده، در ضوابط همکاری خود مرجوع کردن داروهای یخچالی پس از تحویل آنها را غیرممکن اعلام  می‌کند.
 تهیه 5/1 میلیون   واکسن آنفلوانزا
در این بین  رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت نیز با اشاره به تأمین 5/1 میلیون دوز واکسن آنفلوانزا برای شبکه‌های بهداشتی در مرحله اول، به ایسنا می‌‌‌گوید: به محض آنکه واکسن آنفلوانزا در اختیار معاونت بهداشتی قرار گیرد، کار توزیع آن بین مراکز هم آغاز خواهد شد. توزیع ابتدا از دانشگاه‌های علوم پزشکی شروع می‌شود و سپس بین مراکز عملیاتی پخش خواهد شد؛ البته فرآیند توزیع ممکن است چند روز طول بکشد اما، موضوعی که واضح است این است که تا روز شنبه (۵ مهرماه) واکسن آنفلوانزا در مراکز بهداشتی برای تزریق توزیع نخواهد شد.
دکتر سید محسن زهرایی می‌‌‌افزاید: فراخوانی برای تزریق واکسن آنفلوانزا داده نمی‌شود، افرادی که مشمول دریافت واکسن از شبکه‌های بهداشتی درمانی می‌شوند، می‌توانند طی تماس تلفنی با مرکز بهداشتی که تحت نظر آن هستند از آغاز انجام واکسیناسیون آنفلوانزا مطلع شده و اقدام کنند.
همچنین محمدباقر ضیا، رئیس انجمن داروسازان ایران هم  درباره توزیع واکسن آنفلوانزا برای گروه‌های عادی  می‌‌‌گوید تمامی محموله‌های وارداتی واکسن آنفلوانزا تاکنون تحویل معاونت‌های بهداشتی وزارت بهداشت شده و تا زمانی که واکسن‌ها تحویل داروخانه‌ها نشده، داروخانه‌ها دسترسی به واکسن‌ها ندارند و مردم از مراجعه و تجمع در داروخانه‌ها به منظور دریافت واکسن خودداری کنند.