گروه اقتصادی / سال 1370 بود که دولت وقت تصمیم گرفت که به جای خودروی رنو که در ساپیا تولید می‌شد، خودروی با صرفه‌تر و کم‌مصرف‌تری را تولید کند. مدیرعامل وقت سایپا، غروی، که بعداً مدیرعامل ایران‌خودرو شد، با شرکت کیا‌موتورز کره جنوبی وارد مذاکره شد و توانست خط تولید دو خودروی پراید که در ایران به مدل‌های هاچ‌بک و صندوق‌دار معروف شدند را وارد ایران کند. در سال 1372 اولین خودروهای تولید شده پراید در ایران وارد خیابان‌ها شد. قبل از آنکه آنها وارد خیابان‌ها شوند، سایپا فراخوانی داد تا اسم‌های تازه‌ای بر روی این خودروها بگذارند که نام‌های «نسیم» و «صبا» برای آنها انتخاب شد که با اعتراض شرکت کیا موتورز این نام‌ها برداشته شد و با موافقت کره جنوبی نام پراید بر روی آنها گذاشته شد.
این خودروها در زمان خود معیار پرستیژ و اعتبار طبقات متوسط به بالای جامعه شد. خودروی کم‌مصرفی – حدود 8 لیتر بنزین در 100 کیلومتر - که در مقابل پیکان – که تقریباً 18 لیتر در هر 100 کیلومتر مصرف می‌کرد – توانست به‌سرعت جای خود را در طبقات متوسط به بالا باز کند. حتی در نیمه اول دهه 1370 هم برای آن سریالی ساخته شد به نام خودروی تهران – 11 که با بازیگری حمید جبلی در صدا و سیما به نمایش درآمد.
اما سرنوشت این خودرو را حذف خودروی دیگری رقم زد. پیکان، رقیبی بود که با توجه به قیمت پائین آن در‌مقابل پراید همچنان در خیابان‌ها می‌تازید. هرچند که مصرف بنزین پیکان و کیفیت آن در مقابل پراید بسیار پائین بود اما با‌توجه به قیمت بنزین، پیکان همچنان محبوب مردم طبقات متوسط به پائین بود. تا سال 1383 که دولت وقت تصمیم گرفت پیکان را از صحنه اقتصاد حذف کند. غروی که بعد از ساپیا و موفقیتی که در تولید پراید به‌دست آورده بود به مدیرعاملی ایران خودرو منصوب شده بود همچنان در مقابل حذف پیکان مقاومت می‌کرد. با برکناری غروی و انتصاب منوچهر منطقی در سال 1383 مقدمه حذف پیکان آغاز شد و این خودرو در اردیبهشت ماه سال 1384 از صحنه تولید برای همیشه حذف شد. جانشین پیکان، خودروی گرانقیمت‌تری بود به نام سمند. اکنون نوبت پراید بود که بتواند با قیمت پائین خود در مقابل سمند، محبوب خانواده‌های طبقه متوسط به پائین شود و این اتفاق هم نه بتدریج بلکه بسرعت افتاد.
سایپا با توجه به استقبالی که برای پراید پیش آمد بسرعت شروع به افزایش تولید این خودرو کرد و مدل‌های متفاوتی را مانند 141، 131، 111  یا سفری به آن اضافه کرد. اگر زمانی قیمت پیکان شاخص قیمت خودروهای دیگر بود، از سال 1384 به بعد پراید شاخص قیمت خودروها شد تا آنجا که حتی احمدی‌نژاد در سال 1391 در یک مصاحبه تلویزیونی در‌خصوص قیمت خودرو گفته بود، «پراید کیلویی چند؟» طعنه‌ای که کاملاً خودروسازان را تکان داد و انتقادهایی را هم به رئیس وقت دولت وارد کردند. اما این خودرو که جانشین پیکان برای مردم طبقات متوسط به پائین جامعه شده بود برای خود مشکلاتی هم داشت. کیفیت آن هر سال از سوی سازمان استاندارد و محیط زیست زیر سؤال می‌رفت و با توجه به آنکه این خودرو برای جاده‌ها ساخته نشده بود و یک خودروی شهری بود میزان تصادفات آن در جاده‌ها و تلفاتی که به بار می‌آورد رو به افزایش بود. حذف پراید، خودرویی که بیش از 6 میلیون دستگاه از 21 میلیون دستگاه خودرو در کشور را در‌اختیار دارد - 28 درصد – بدون شک برای طبقات متوسط به پائین نمی‌تواند به همین سادگی از چرخه زندگی آنها کنار برود. این خودرو که اکنون قیمت آن به 100 میلیون تومان نزدیک شده است داستان دیگری را برای خودروسازان کشور رقم می‌زند. زمانی که پیکان حذف شد، پراید بود، الان جایگزین پراید چه خودرویی برای طبقات متوسط به پائین می‌تواند باشد؟
گزارش پایان خط تولید پراید را در صفحه 9 بخوانید.

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه برای امسال ۱۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد از واگذاری سهام کارخانه ها و شرکت‌های دولتی پیش‌بینی شده بود، گفت: حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان در چهار ماه گذشته، سهام واگذار شده است. به گزارش ایرنا محمد باقر نوبخت افزود: در شرایط تحریم و رکود ناشی از کرونا، میزان صادرات نفت تقلیل یافته و درآمدهای نفتی پایین آمده است. فروش نفت در سال‌جاری کاهش چشمگیری یافته و فقط ۶ درصد از درآمد نفتی مورد انتظار ما تاکنون محقق شده است. وی افزود: چند منبع درآمدی دیگر نیز مانند مالیات و درآمدهای گمرک و واگذاری دارایی‌های مالی در دو بخش فروش سهام کارخانه های دولت در بورس و انتشار اوراق مالی وجود دارد، ۷۵ درصد درآمدهای مالیاتی سال‌جاری تاکنون محقق شده که ۲۰ درصد بیش از سال گذشته در همین تاریخ است. وی با بیان اینکه ۵۸ درصد واگذاری‌های مالی نیز محقق شده است، خاطرنشان کرد: برای کل سال ۹۹، فقط ۱۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد از این محل، پیش‌بینی شده بود اما قریب به ۱۶ هزار میلیارد تومان در چهار ماه گذشته، توانسته‌ایم سهام واگذار کنیم که تا حدودی کسری عدم تحقق درآمد ناشی از فروش نفت را جبران کرده است. نوبخت تأکید کرد: جز تنخواهی که سالانه از بانک مرکزی می‌گرفتیم و تسویه هم می‌کردیم مبلغ دیگری از بانک مرکزی دریافت نکرده‌ایم. بنابراین تصور اینکه عدم تحقق منابع باعث استقراض غیر مستقیم دولت از بانک مرکزی شده کاملاً باطل و نوعی توهم است. وی تصریح کرد: دولت نه تنها اجازه استقراض مستقیم که حتی امکان استقراض غیرمستقیم هم از بانک مرکزی نداشته است و آمار و ارقام نشان می‌دهد که دولت به میزان درآمدهایش هزینه کرده است. وی با اشاره به اصلاح سیاست‌ها تصریح کرد: بودجه جاری کشور را بیشتر معطوف بخش پرسنلی کرده و از بودجه «سایر» کم کردیم و بودجه‌های عمرانی کشور را به جای تقسیم مساوات بین تمامی پروژه‌ها طبق اولویت و اهمیت تخصیص داده‌ایم و می‌دانیم که تا آخر سال چقدر راه‌آهن، جاده، مدرسه، بیمارستان خواهیم داشت تا با مدیریت منابع، بیشترین بهره‌وری را داشته باشیم. به‌گفته وی، با وجود تلاش‌های دشمنان، حتی یک روز هم حقوق و یارانه اعطایی به مردم به تعویق نیفتاده است و تمامی حقوق‌ها را بموقع پرداخت و سررسید اوراق را نیز در زمان مقرر باز خرید می‌کنیم.
اصلاح ساختار اقتصادی
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه برنامه اصلاح ساختار اقتصادی را تقدیم مجلس کرده‌ایم اظهار داشت: انتظارداریم که در مجلس تصویب شود تا لایحه بودجه ۱۴۰۰ را که تا ۱۵ آذر باید به مجلس ارائه دهیم و با اصلاحات مورد تأیید مجلس، تقدیم نمایندگان کنیم. معاون رئیس جمهوری تصریح کرد: سازمان برنامه و بودجه، لایحه بودجه ۱۳۹۹ را بر اساس پیش‌بینی واقع بینانه جنگ اقتصادی به مجلس ارائه کرد. موضوعاتی که امروزه در خصوص کسری بودجه مطرح می‌شود نشان‌دهنده شفاف‌سازی این سازمان است که این موضوع را مطرح کرد اما متأسفانه برخی بدون داشتن اطلاعات کافی در خصوص اعداد و ارقام واقعی، از کسری بودجه صحبت می‌کنند. وی با بیان اینکه اصلاح ساختار بودجه طبق سخنان رهبر معظم انقلاب باید در شورای عالی مورد تأیید قرار می‌گرفت و قرار نبود به مجلس راه پیدا کند، خاطرنشان کرد: ما بر چهار محور «چگونه درآمدهایمان پایدار شود»، «چگونه هزینه‌ها بهینه شوند»، «چگونه در بودجه‌های سنواتی ثبات، عدالت اجتماعی و اقتصادی اعمال شود» و «چگونگی اصلاح روش بودجه‌ریزی کنونی در دولت و مجلس» و ۱۰ بسته متمرکز شدیم. به‌گفته نوبخت، تا این لحظه با وجود آنکه برای بررسی برنامه اصلاح ساختار، زمان مشخصی تعیین شده بود به جمع‌بندی بین سه قوه در شورای عالی، دست پیدا نکرده‌ایم. وی با بیان اینکه اصلاح ساختار بودجه یک عمل جراحی بزرگ است تصریح کرد: اصلاحات ضرورت دارد به جای صرف مالیات برای حقوق و مصرف آن را به سمت درآمد و سرمایه‌ها بردیم و نظام مالیاتی را با نظام تأمین اجتماعی گره زدیم و مشخص کردیم هر کسی در ماه و در سال چقدر می‌تواند درآمد داشته باشد و اگر بیشتر از آن درآمد دارد باید مالیات بدهد و اگر درآمد کمتری دارد، باید یارانه بگیرد. رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه هزینه‌ها در قوانین بودجه مراکز تحقیقاتی، فرهنگی و مذهبی مشابه وجود دارد تأکید کرد: می‌توانیم برخی از اینها را در یک ردیف تجمیع کنیم اما کار آسانی نیست البته اعمال کوچک‌ترین تغییر، اعتراضات بسیاری را برخواهد انگیخت اما لازم است که این جراحی در اقتصاد کشور صورت بگیرد.
کاهش درآمد ناشی از افزایش قیمت بنزین
وی افزود: با اصلاح قیمت بنزین منابع حاصل از افزایش نرخ بنزین را به‌عنوان یارانه به مردم برگرداندیم اما در ماه‌های اخیر درآمدهای ناشی از افزایش قیمت بنزین، به جهت کاهش میزان مصرف در داخل و کم شدن صادرات کاهش یافته اما دولت همچنان همان میزان یارانه را به مردم پرداخت می‌کند. به‌گفته معاون رئیس جمهوری، دولت به لزوم اصلاح ساختار بودجه، معتقد و منتظر نظر مجلس است تا پس‌از تصویب از سوی نماینده‌های مجلس آن را اجرا کند.
افزایش حقوق کارمندان بدون افزایش سقف بودجه
وی اظهار داشت: این کار بدون افزایش سقف بودجه، انجام شده است و منابع عمومی بودجه ۹۸، تغییری نکرد ولی کوشیدیم ۵۰ درصد، حقوق کارکنان را در اسفند ماه اضافه کنیم و بدون افزایش سقف بودجه عمومی در سال ۹۹، ۱۵ درصد هم در فروردین ماه حقوق کارکنان دولت را اضافه کردیم. حقوق بازنشستگان را هم ۲۰ درصد اضافه کردیم و همسان‌سازی حقوق آنان با افراد شاغل هم رده خودشان را هم از اول مهرماه اجرا می‌کنیم. وی افزود: از ابتدای سال تاکنون، فقط ۸۵ درصد از بودجه جاری‌ که باید مصرف می‌شد؛ استفاده شده است یعنی حتی با وجود افزایش حقوق‌ها ۱۵ درصد صرفه‌جویی داشته‌ایم. جالب است بدانید که میزان پرداخت‌های بند «و» که مربوط به حقوق است؛ به ۱۵۲ درصد رسیده است. یعنی ۵۲ درصد نسبت به حقوق‌های سال گذشته کارکنان دولت و ۱۳۹ درصد نسبت به حقوق بازنشستگان در سال گذشته، اضافه کرده‌ایم که از مهر ماه هم حقوق بازنشستگان بیشتر می‌شود.

عباس کاظمی
مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران
هفته گذشته ساخت و خروج پراید از خط تولید گروه خودروسازی سایپا طی مراسمی رسمی متوقف شد و این خودروسازی محصولات جدیدی را به‌عنوان جایگزین پراید معرفی کرد. اتومبیلی که بیش از بیست سال در ایران با مدل‌های متفاوتی به بازار عرضه می‌شد و نه به‌خاطر کیفیت ساخت، بلکه به‌دلیل کوچک بودن آن، اتفاقاً مصرف سوخت کمتری به نسبت خودروهای تولید داخل داشت.
اکنون این خودرو به سبب ناایمن بودن و مشکلاتی از این دست از مدار تولید خارج شده و خودروهایی قرار است جایگزین آن شود که احتمالاً مصرف سوخت بالاتری به نسبت پراید خواهند داشت؛ اما مسأله این است که این خروج یک مدل خودرو از چرخه تولید داخل و جایگزینی مدل‌های دیگر نمی‌تواند مسأله مصرف سوخت کشور را تغییر چندانی بدهد.
آنچه بیش از خروج یک مدل خودرو از خط تولید می‌تواند به بهینه‌سازی مصرف سوخت کمک کند؛ در وهله نخست، خارج کردن ماشین‌های قدیمی از ناوگان حمل‌ونقل کشور و جایگزینی ماشین‌هایی با مصرف بسیار پایین‌تر است.
ادامه در صفحه 9

قیمت جهانی طلا ششم مرداد ماه جاری با ورود به کانال هزار و 936 دلار در هر اونس تمام رکوردهای تاریخی قبل خود را پشت سرگذاشت و با پیشروی پرشتاب خود توانست هشت روز بعد کانال قیمتی 2 هزار دلار را هم فتح کند، رقمی که در طول تاریخ فلز زرد بی‌سابقه بوده است. اما این پایان کار نیست، چرا که همچنان شرایط برای رشد بیشتر این فلز گرانبها وجود دارد. برهمین اساس در روز 17 مرداد برای ساعاتی قیمت 2 هزار و 74 دلار را هم تجربه کرد. با این حال پس از نوسان قیمتی روز گذشته (در زمان تنظیم این گزارش) هر اونس طلا در بازارهای جهانی به 2 هزار و 35 دلار رسیده است. با ورود به سال 2020 میلادی شیوع هولناک‌ترین بیماری قرن که در مدت کوتاهی تمام مرزهای دنیا را درنوردید، تغییرات شدیدی دربازارهای مختلف ایجاد کرد.
صفحه 10 را بخوانید

 رئیس کل بانک مرکزی با غیرواقعی خواندن قیمت ۲۴ هزار تومانی برای دلار امریکا، گفت: قیمت واقعی دلار خیلی پایین‌تر از رقم ۲۴ هزار تومان است. عبدالناصر همتی همزمان با سالگرد تأسیس بانک مرکزی، توضیحاتی را درباره نوسان بازار ارز ارائه کرد. وی گفت: سال ۹۷ التهابات بازار را مدیریت کردیم و من همان آدم سال ۹۷ هستم؛ تا آبان شرایط مناسب بود اما دو، سه اتفاق بازار را بر هم زد. رئیس کل بانک مرکزی، حوادث آبان و شیوع بیماری کرونا را در این ارتباط مؤثر دانست و تصریح کرد: این دو اتفاق، کار دست سیستم تجاری کشور داد و نتوانستیم درآمد ارزی داشته باشیم.
صفحه 10 را بخوانید