گروه سیاسی/ امروز 30 اردیبهشت ماه درست سه ماه از زمان اعلام رسمی ورود کرونا به ایران می‌گذرد. سه ماه سختی که البته در کنار تبعات سنگین اقتصادی و اجتماعی و بهداشتی، جلوه‌های مثبتی را نیز از خود در ایران بروز داد. جلوه‌هایی همچون هماهنگی‌ها و همکاری‌های ملی و کنار گذاشتن تنش‌ها و جدال‌های سیاسی و متمرکز شدن روی مهار ویروس وارداتی و البته در کنار آن مشارکت‌های مردمی در مواجهه با این بیماری. کرونا به آزمونی برای سنجش توانایی حکومت‌ها در مواجهه با مسائل جدید و حل چالش‌های جوامع بدل شد. هنوز این مسأله در هیچ کشوری حل نشده است، اما تا اینجا مقایسه عملکرد دولت‌ها در مقابله با این بحران نوظهور، به بحث اصلی رسانه‌ها و کارشناسان تبدیل شده است. این مقایسه درحالی صورت می‌گیرد که سابقه شکل‌گیری دولت‌ها، سابقه حل مسائل، قدرت اقتصاد، توان اجرایی و به طور کلی میزان توسعه یافتگی دولت‌ها و ملت‌ها اساساً نامتقارن است. این فقدان تقارن بویژه برای ایران مصداق دارد. اگر قدرت اقتصادی و نظامی نخست دنیا یعنی امریکا، سنگ‌های بزرگی پیش پای ملت ایران نمی‌انداخت، شاید کارنامه دولت در مواجهه با کرونا به مراتب بهتر از امروز بود. اما حتی با نادیده گرفتن تفاوت‌های تاریخی و نهادی دولت‌ها در ایران و دیگر کشورها و حتی ناچیز گرفتن مسأله‌ای به نام فشار حداکثری امریکا که هیچ کشور دیگری با آن روبه‌رو نیست، باز هم مقایسه عملکرد دولت در ایران و سایر کشورها بویژه اروپایی و امریکا در مقابله با کرونا، چشم‌انداز روشنی از عملکرد دولت در ایران در مقابله با کرونا ارائه می‌دهد.
 زمانی برای خروج از بی تصمیمی و شوک
نخستین موضوع برای بررسی عملکرد دولت‌ها در مقابله با کرونا، می‌تواند زمان و نحوه تصمیم‌گیری برای آغاز مقابله همه‌جانبه، از جمله قرنطینه باشد. کرونا ثابت کرد در توسعه یافته‌ترین کشورها نیز دولت، ساعت دقیق نیست که به سرعت و سهولت به جمع‌بندی برسد و تصمیم بگیرد. به همین دلیل از فرانسه و اسپانیا و انگلیس تا امریکا، شاهد وقفه‌ای 3 تا 4 هفته‌ای برای تصمیم‌گیری درباره اقدامات عاجل کرونایی بودیم. در انگلیس و امریکا، دولتمردان در دو هفته نخست پس از شیوع، مسأله را دست‌کم گرفتند و تنها زمانی که بوریس جانسون، نخست وزیر انگلستان از یک قدمی مرگ بازگشت، دولت، گسترده و جدی بودن چالش را پذیرفت. در فرانسه، امانوئل مکرون پس از یک ماه و نیم از ثبت نخستین مورد بیماری، دستور تعطیلی همه مدارس و دانشگاه‌ها را صادر کرد. در امریکا، ترامپ تا مدت‌ها (و البته همچنان هم) تلاش کرد تا با کم اهمیت قلمداد کردن کرونا، از تصمیم برای قرنطینه خودداری کند. در ایران اما از زمان نخستین مورد مرگ ناشی از بیماری کووید19 تا آغاز تدریجی فاصله‌گذاری اجتماعی (قرنطینه) 4 روز طول کشید؛ 30 بهمن نخستین مرگ بر اثر کرونا اعلام شد و 4 اسفندماه مدارس و دانشگاه‌ها ابتدا در استان‌های پرخطر و سپس در سراسر کشور تعطیل شدند. این درحالی است که کرونا در ایران، تقریباً یک ماه زودتر از کشورهای غربی شیوع پیدا کرد و این یعنی، غیر از چین، تجربه‌ای از دولت‌های دیگر در مواجهه با این ویروس وجود نداشت. اما با وجود این، مسیری که دولت‌های توسعه یافته طی کردند، البته بعد از ایران، مشابه مسیری بود که پیش از آن ایران طی کرده بود. با این تفاوت که دولت ترامپ حدود یک ماه پس از هشدار سازمان جهانی بهداشت، به مردم کشور خود اعلام کرد خودشان را برای یک همه‌گیری آماده کنند. با وجود این، پوشیده نمی‌توان داشت که مدت زمان اعلام قرنطینه سراسری در کشورهای دیگر، از جمله چین، فرانسه و ایتالیا بیشتر از ایران بود. در ایران این زمان اندکی بیش از 2 هفته بود و پس از آن بازگشایی‌ها به تدریج آغاز شد. اما مسأله این است که این سیاست در هر کشور به میزان توان اقتصادی آن کشور برای مواجهه با رکود وابسته بود. یعنی هرچه اقتصاد قوی‌تر، قرنطینه هم طولانی‌تر.
تجهیز اقلام بهداشتی و تأمین اقتصادی
تا پیش از شیوع کرونا، نظام عرضه و تقاضا در زمینه اقلام بهداشتی مانند ماسک و مواد ضدعفونی در توازن بود. طبیعی بود که پس از افزایش سریع و ناگهانی تقاضا، باید زمان داد تا تولید خود را با تقاضای جدید هماهنگ کند. در ایران، جبران کمبودهای بهداشتی و درمانی، از ماسک تا گان محافظتی، اندکی بیش از دو هفته زمان برد. در اروپا و امریکا این زمان به مراتب بیشتر بود که نشان می‌داد حتی پیشرفته‌ترین بازارهای آزاد هم با محدودیت‌های زمانی برای توازن عرضه و تقاضا مواجه هستند. دولت در ایران با حذف سریع محدودیت‌های واردات، رفع موانع تولید و بسیج بخش‌های مختلف حاکمیتی توانست به سرعت این خلأ را پر و نیازهای کشور را تأمین کند. تقریباً در پایان ماه نخست شیوع کرونا در ایران، دیگر گزارشی از کمبود اقلام بهداشتی و درمانی در ایران دیده نشد. این امر تا جایی پیش رفت که اخیراً دولتمردان از آمادگی ایران برای صادرات ماسک و دستگاه‌های تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) خبردادند. مضاف بر اینکه محموله‌های ایرانی کیت تشخیص کرونا به آلمان و ترکیه صادر شده است. در کنار این، با وجود مواجهه ایران با تحریم‌های شدید، آنچه از آن به هجوم مردم به فروشگاه‌ها و کمبود اقلام غذایی و کالاهای اساسی در کشورهای دیگر دیده شد، در ایران به هیچ عنوان تجربه نشد. درحالی که گزارش‌های بسیاری از هجوم مردم به فروشگاه‌ها در استرالیا، انگلستان و امریکا و نیز تصاویر بسیاری از خالی بودن قفسه فروشگاه‌ها در این کشورها مخابره شد.
 توان اقتصادی و اجرایی
یکی از مهم‌ترین مقایسه‌هایی که درباره عملکرد دولت‌ها در مقابله با کرونا مطرح می‌شود، حمایت‌های اقتصادی آنان از بخش‌های مختلف جامعه در مقابله با تبعات اقتصادی کرونا است. در امریکا دولت دو تریلیون دلار و در فرانسه نیز دولت مکرون یک بسته اقتصادی 45 میلیارد یورویی به کارخانه‌های ورشکسته، یک بسته اقتصادی 7 میلیارد یورویی حمایت از کسب و کارهای کوچک و 24 میلیارد دلار نیز برای بیمه بیکاری 8 میلیون کارگر اختصاص داد. این حمایت‌ها درحالی است که امریکا قدرت اقتصادی نخست جهان و فرانسه قدرت اقتصادی دوم اروپا است، مضافاً اینکه هیچ یک مانند ایران با یک تحریم همه‌جانبه مواجه نبودند.
به همین دلیل می‌توان کمک 10 میلیارد دلاری دولت ایران برای مقابله با پیامدهای اقتصادی کرونا را قابل توجه دانست. دولت در ایران، با همه تنگناهای مالی سال‌های اخیر، 75 هزار میلیارد تومان تسهیلات را با نرخ ترجیحی 12درصد در اختیار بنگاه‌های خدماتی و تولیدی قرار داد، 5 هزار میلیارد تومان برای صندوق بیمه بیکاری اختصاص داد تا در اختیار بیکاران قرار بگیرد، 4 بسته حمایتی از 200 تا 600 هزار تومان برای 3 میلیون خانوارهای با درآمد خیلی کم اختصاص داد که نخستین بسته آن سال گذشته اعطا شد یا اینکه وام یک تا 2 میلیون تومانی بدون درخواست تضمین برای 4 میلیون خانوار کم درآمد درنظر گرفت. این مصوبات و اقدامات درحالی بود که ایران پیش از غرب با کرونا رو به رو شد و این یعنی، دولت در ایران برای این سیاست‌ها، از کشورهای دیگر گرته برداری و تقلید نکرد، بلکه خود براساس نیازها و تجربه و درنهایت توان داخلی، تصمیمات ابداعی اتخاذ کرد.
مرگ و میر بر اثر کرونا، اصلی ترین شاخص
یک شاخص اصلی دیگر برای داوری عملکرد دولت‌ها، میزان مرگ و میر بر اثر کرونا است. براساس آمارهای رسمی و شاخص‌های قطعی وزارت بهداشت، تا روز گذشته مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۱۲۲ هزار و ۴۹۲ نفر و مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۷ هزار و ۵۷ نفر رسیده است. البته تا دیروز ۹۵ هزار و ۶۶۱ نفر از بیماران هم بهبود یافته و ترخیص شده‌اند.
بر اساس آخرین آمار جهانی پایگاه اطلاعاتی «worldometer» تا روز یکشنبه تعداد مبتلایان در ایالات متحده امریکا به یک میلیون و 507 هزار و 773 نفر و تعداد فوت شده‌ها به 90 هزار و 113 نفر رسیده است. در اسپانیا هم 276 هزار و 505 نفر مبتلا و 27 هزار و 563 نفر فوت شده‌اند. این رقم برای روسیه 272 هزار و 43 مبتلا و 20 هزار و 537 فوتی است. در فرانسه هم 179 هزار و 365 نفر «کووید 19» گرفته‌اند و 27 هزار و 625 نفر هم درگذشته‌اند. 224 هزار و 760 نفر هم در ایتالیا مبتلا شده‌اند که 31 هزار و 763 نفر آنها فوت کرده‌اند.
هرچند برخی از رسانه‌ها و دولت‌ها تلاش دارند تا آمارهای رسمی ایران را زیر سؤال ببرند، اما حتی این امر هم نمی‌تواند ضعف دولت‌های اروپایی و غربی در مواجهه با کرونا را بپوشاند. این ضعف به معنای برتری دولت در ایران یا دیگر کشورها نسبت به این جوامع نیست، بلکه توانست تصویر واقع‌بیانه‌ای نسبت به نهاد دولت در ایران و سایر کشورها ارائه کند. این تصویر به ما می‌گوید نهاد دولت در ایران نه آنقدر ضعیف و سست است که بنا به خواست برخی بدخواهان به فروپاشی میل کرده باشد، نه نهاد دولت در غرب آن طور که ادعا می‌شود، آنقدر قوی است که از پس هر مشکلی بربیاید. به گواه کارشناسان و تحلیلگران منصف دولت ایران با وجود تنگناهای مختلفی که داشته، اما با اتخاذ یک الگوی داخلی مبتنی بر داده‌های علمی و کارشناسی و البته با هماهنگی و همکاری ملی و حضور داوطلبانه مردمی در قیاس با برخی کشورهای اروپایی و امریکا کارنامه موفق‌تری را رقم زده است.

ارزیابی شخصیت ها از عملکرد دولت
شخصیت ها    توضیحات

کریستوف هملمن نماینده سازمان بهداشت جهانی در ایران    خیلی از مردم نمی‌دانند ولی ایران یکی از قوی‌ترین سیستم‌های خدمات بهداشتی را در منطقه مدیترانه دارد برای مثال در موضوع بیمه فراگیر، ایران یکی از کشورهای  با حداکثر فراگیری و پوشش مالی در این منطقه است.
ریچارد برنان مدیر امور اورژانس دفتر منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت    ریچارد برنان و کریستوف هملمن در حاشیه بازدید از نقاهتگاه‌های سرخه حصار و خاقانی و مرکز بهداشت شمیرانات، اقدامات صورت گرفته در دانشگاه
و کشور در راستای مقابله و کنترل کرونا ویروس را بسیار تحسین برانگیز دانستند.
آیت‌الله رئیسی،
رئیس قوه قضائیه    اولین چیزی که موجب نمایش موفقیت ایران اسلامی شد، تدابیر حکیمانه مقام معظم رهبری و سیره و سلوک شخصی ایشان بود که همه ظرفیت‌های کشور را برای تلاش همدلانه بسیج کردند. عامل دیگر به میدان آمدن همه ظرفیت‌های دولت، نیرو‌های مسلح و نهادهای انقلابی بود که همه از این آزمون سربلند بیرون آمدند.
علی لاریجانی،
رئیس مجلس    اینکه حدود ۸۰ درصد کسانی که درگیر این بیماری شدند در ایران بهبود یافتند نتیجه برنامه‌ریزی صحیح وزارت بهداشت و مجاهدت این عزیزان بوده است.
مصطفی هاشمی طبا، فعال سیاسی اصلاح‌طلب    قطعاً که هیچ عملکردی بدون اشتباه و نقد نیست  اما آنچه دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا انجام داده به اذعان  هر عقل منصفی قابل قبول است.
محمد کاظم انبارلویی،
عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی    جلسات دولت برای تدبیر امور و تصمیماتی که اعلام می‌شد، ابعاد اجتماعی، دینی، مذهبی و رفاهی مردم را در بر می‌گرفت. مردم همکاری کردند و دولت نیز به نوبه خود برای مقابله با ابعاد همه جانبه این پدیده بسیار با تدبیر عمل کرد.
سیدحسین موسوی تبریزی، دبیرکل مجمع محققین و مدرسین    عملکرد دولت در مقابله با کرونا را با هر شاخصی که بسنجیم، موفق بوده است. این شاخص هم می‌تواند توانایی‌ها و ظرفیت‌های اجرایی و مالی خود دولت باشد و هم عملکرد دولت‌های توسعه یافته در کشورهای دیگر.
زهره الهیان منتخب اصولگرای تهران
در مجلس یازدهم    در مجموع عملکرد نظام سلامت کشور ما نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر از جمله امریکا و کشورهای غربی بهتر و مؤثرتر بوده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران از روند طولانی تصمیم‌گیری اروپا در مواجهه با یکجانبه‌گرایی امریکا انتقاد کرد. سید عباس موسوی در نشست خبری روز گذشته درباره موضع اروپا درباره تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران و اظهارات اخیر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه باید در این زمینه فکر کنیم، گفت: «ما مزاحم فکر کردن آنها نمی‌شویم. دو سال است دارند فکر می‌کنند که چگونه با یکجانبه‌گرایی امریکا برخورد کنند.»
وی افزود: «وضعیت برای همه از جمله اروپایی‌ها و اعضای دائم شورای امنیت مشخص است. کماکان منتقد بی‌عملی اروپایی‌ها در این زمینه هستیم. ضمن اینکه در موارد گذشته که به گفتاردرمانی اکتفا کرده بودند، این مورد جدید هم در همان راستاست. مثبت یا منفی روی اروپا نمی‌توانیم حساب کنیم. کار خودمان را انجام می‌دهیم و به پیش می‌بریم، امیدواریم اروپایی‌ها قدری بجنبند و از حیثیت تاریخی خود دفاع کنند.»
تکذیب جان باختن اتباع افغان در خاک ایران
به گزارش «ایران»، سخنگوی وزارت خارجه درباره حادثه پیش آمده در مرز ایران و افغانستان و ادعای به آب انداختن تعدادی از افغانستانی‌ها گفت: «همه جای دنیا کنترل مرزها امر مهمی است و ورود اتباع خارجی باید با مجوز و قانونی باشد. ما پذیرای میلیون‌ها نفر از عزیزان افغانستانی هستیم، ولی مایلیم این رفت و آمدها به صورت قانونی باشد. کسانی از این خلأها گهگاهی سوء استفاده می‌کنند و قاچاقچیان انسان سعی می‌کنند قانون را دور بزنند و حتی ممکن است قاچاقچیان مواد مخدر و گروه‌های تروریستی در قالب‌های مختلف وارد این جمع‌ها شده و وارد کشور شوند و وظیفه هر کشوری حفاظت از مرزها و سرحدات خود است که این کار بخوبی انجام می‌شود.» وی تصریح کرد: « نهاد امنیتی و نظامی و مرزبانی ما هیچ گزارش رسمی درباره وقوع چنین حادثه‌ای را در تاریخ ادعا شده، تأیید نکرده و حتی معلوم نیست اینها به چه طریقی جان باخته‌اند.»
موسوی با تکذیب این مسأله که این واقعه در خاک ایران و توسط عوامل جمهوری اسلامی رخ داده باشد، افزود: «عده‌ای به دنبال به هم زدن روابط خوب ایران و افغانستان هستند که لازم بود با طمأنینه و آرامش همه جوانب را بررسی کنیم.» وی یادآور شد: «مرزبانان ایرانی بودند که از طرف مقابل درخواست کردند که موضوع بررسی شود و چند روز پیش هیأتی از افغانستان وارد خاک ایران شد و گفت‌وگوهایی را با مرزبانان ما انجام داد و منتظریم نتیجه اعلام شود.» موسوی بار دیگر تأکید کرد که این اتفاق در خاک ایران و توسط عوامل ایران رخ نداده و افزود: «احتمال دارد هیأتی از ایران ظرف روزهای آینده به افغانستان سفر کند که محور اصلی کار آنها گفت‌وگو درباره اتفاقات حوالی هریرود است.»  
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره پناهجویان ایرانی در جزیره لسبوس یونان و اخبار منتشر شده درخصوص برخوردهای صورت گرفته با اتباع ایرانی از سوی اتباع افغان گفت: «ما این موضوع را از طریق سفارت ایران در آتن پیگیری کردیم و از مقامات یونان و پلیس آن کشور تکذیبیه رسمی دریافت کردیم که چنین اتفاقی به آن صورتی که مطرح شده، رخ نداده است. مثل همه جاها در کمپ‌ها اختلافات و درگیری‌ها وجود دارد، ولی پلیس یونان اینکه این اتفاقات سازمان یافته بوده یا آنچه در خبرها آمده انتقام گیری بوده، تأیید نکرد.»
ایران آماده رفع سوء تفاهمات با عربستان سعودی است
موسوی درباره خبر منتشر شده مبنی بر درخواست محمدبن سلمان از نخست وزیر جدید عراق برای میانجیگری بین تهران و ریاض گفت: «مشخصاً چیزی دریافت نکردیم ولی آنچه شنیدیم، خبرهای رسانه‌ای بود که ایشان (محمد بن سلمان) خواستار شده بود که در منطقه قدری فضا بهتر شود.»  وی افزود: «قبلاً اعلام کردیم که ایران چه با میانجی و چه بی‌میانجی آماده گفت‌وگو و رفع سوء تفاهمات با عربستان سعودی است. منطقه نیازمند است به این سمت برود و اگر به این سمت بروند و این تصمیم را بگیرند، آغوش جمهوری اسلامی ایران باز است.»

گروه سیاسی/ مانع‌تراشی امریکا برای عبور و مرور تانکرهای ایرانی حامل سوخت به ونزوئلا به اعتراض گسترده دیپلماتیک مقام‌های ایرانی انجامید. در حالی که شماری از نفتکش‌های ایرانی در هفته‌های اخیر با هدف سوخت‌رسانی به ونزوئلا بنادر ایران را ترک کرده‌اند، امریکا چند ناو جنگی را به سمت دریای کارائیب روانه کرده تا از رسیدن تانکرهای ایرانی به مقصد ممانعت به عمل آورد. اعزام چند ناو به همراه یک هواپیمای شناسایی دریایی به دریای کارائیب از جمله اقدامات اخیر واشنگتن علیه ایران بوده است.  در پی همین تحرکات بود که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در نامه‌ای هشدارآمیز به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل، به مزاحمت امریکا در مسیر انتقال سوخت ایران به ونزوئلا هشدار داد. به گزارش ایرنا، ظریف در این نامه اقدامات امریکا را دزدی دریایی توصیف کرد و ضمن یادآوری مسئولیت دولت امریکا در برابر پیامدهای هرگونه اقدام غیرقانونی، بر حق ایران برای اتخاذ تدابیر مناسب و ضروری در مقابله با این تهدیدات تأکید کرد. پیش از آن سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه هم با احضار سفیر سوئیس در تهران به عنوان کشور حافظ منافع امریکا درباره هرگونه اقدام احتمالی امریکا در این زمینه هشدار داده بود. عراقچی روابط تجاری ایران و ونزوئلا را روابطی کاملاً مشروع و قانونی دانست و گفت: «توسل به اقدامات قهری و یا دیگر رفتارهای قلدرمآبانه از سوی امریکا تهدیدی برای آزادی کشتیرانی و تجارت بین‌المللی و جریان آزاد انرژی بوده و تجلی آشکار دزدی دریایی و نقض فاحش حقوق بین‌الملل و مغایر با اهداف و اصول مندرج در منشور ملل متحد به شمار می‌آید.»
در همین حال سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز با بیان اینکه توصیه‌های لازم به امریکایی‌ها درباره کشتی‌های ایرانی داده شده، تصریح کرد: «امیدواریم امریکایی‌ها دست به کار احمقانه‌ای نزنند، چون قطعاً با پاسخ ایران مواجه خواهند شد.»
موسوی افزود: «تجارت آزاد بین کشورها به رسمیت شناخته شده است. اینکه امریکایی‌ها از کشوری خوششان نمی‌آید و تحریم‌هایی را وضع کردند، دلیلی نمی‌شود تحریم‌های غیرقانونی را یکجانبه اعمال و دیگران را تشویق و تهدید کنند که از تحریم‌های آنها پیروی کنند.»
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه دنیای آزاد و مستقل قطعاً چنین اقدامی را نمی‌پذیرد، اظهار داشت: «ما توصیه‌های لازم را به امریکایی‌ها از طریق سفیر سوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع و هم نمایندگی ایران در سازمان ملل و همچنین نامه ظریف به گوترش را دادیم و عواقب هرگونه اقدام نابخردانه‌ای را به عهده دولت امریکا گذاشتیم و امیدواریم دست به هیچ حماقتی در این زمینه نزنند.»
علی ربیعی، سخنگوی دولت هم در نشست خبری روز گذشته خود در واکنش به کارشکنی امریکا علیه نفتکش‌های ایرانی گفت: «هیچ کشوری ملزم به رعایت تحریم‌های یکجانبه امریکا نیست و ما هم مایل به داشتن رابطه تجاری و مبادله نفت با ونزوئلا هستیم. ما می‌خواهیم از عدم راهزنی دولت امریکا که مسبوق به سابقه است مطمئن شویم و امیدواریم که جامعه جهانی هم در این زمینه کارهای لازم را انجام دهد.»
وی افزود: «امیدواریم امریکا دچار چنین خطایی نشود و البته که ما در صورت هرگونه اقدامی در این زمینه تمام گزینه‌ها را برای خود محفوظ می‌دانیم و به فراخور آن واکنش نشان خواهیم داد.»

خانواده های قربانیان هواپیمای اوکراینی هنوز فرصت شکایت دارند

 خبر اول اینکه، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح از بررسی دقیق و جامع ابعاد مختلف پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی خبر داد. به گزارش ایلنا، حجت‌الاسلام بهرامی گفت: از زمان ارجاع پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی به سازمان قضایی نیروهای مسلح تحقیقات دقیق و گسترده‎ای در دادسرای نظامی تهران صورت گرفته است. وی افزود: چندین گروه کارشناسی کار بررسی جنبه‌های مختلف این سانحه را برعهده دارند و تعداد زیادی از خانواده‌های شهدا به سازمان قضایی نیروهای مسلح مراجعه و شکایت خویش را مطرح کرده‌اند. وی تأکید کرد: سازمان قضایی نیروهای مسلح مرجع رسیدگی به تظلم‎خواهی و احقاق حق اولیای دم این پرونده است و خانواده‌هایی که هنوز شکایت خود را مطرح نکرده‌اند، می‎توانند به دادسرای نظامی تهران مراجعه و شکایت خویش را مطرح نمایند.از سوی دیگر «دمیترو کولبا» وزیر امور خارجه اوکراین اعلام کرد در صورت عدم توافق با ایران درباره حادثه هواپیما امکان دارد به همراه کشورهای مرتبط با این حادثه یک روند قانونی را علیه ایران به جریان بیندازند.

در حوادث آبان 98 قصوری متوجه وزارت کشور نبود

 خبر دیگر اینکه، در جلسه علنی دیروز مجلس نامه عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور به مجلس شورای اسلامی در واکنش به ادعای اخیر علی مطهری نماینده تهران درباره نقش وزارت کشور در حوادث آبان 98 قرائت شد. به گزارش ایرنا، در بخشی از این نامه آمده است: حوادث آبان ماه مسأله‌ای ملی و فرابخشی است که هر یک از دستگاه‌های مسئول براساس وظایف ذاتی پاسخگوی اقدامات خود خواهند بود. در حال حاضر بررسی همه‌جانبه موضوع توسط نهادهای ذی‌ربط و نظارتی انجام یافته است و در هیچ کدام از گزارشات صادره قصور یا تقصیر متوجه وزارت کشور نشده است. در ادامه این نامه به جلسه کمیسیون مشترک متشکل از اعضای دو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و همچنین امور داخلی کشور و شوراها  و بررسی طرح استیضاح وزیر کشور اشاره شده که تعداد زیادی از نمایندگان مجلس پس از استماع پاسخ‌های وزیر کشور آن را قانع‌کننده دانسته و امضاهای خود را بازپس گرفتند. رحمانی فضلی افزوده: ادعای جناب آقای مطهری نیازمند اثبات و ارائه دلیل و مدرک است؛ از ایشان می‌خواهیم مدارک و اسناد مربوط به ادعای خود را ارائه نماید درغیراین صورت به منظور صیانت از خدمات و زحمات خدمتگزاران ملت در وزارت کشور ناچار به پیگیری حقوقی موضوع از مراجع صالحه خواهیم بود.

تأیید حکم 21 ماه حبس برای محمود صادقی

 دست آخر اینکه،  محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس از رد شدن درخواست تجدید نظر وی درباره حکم ۲۱ ماه حبس خبر داد. به گزارش «ایران»، او در صفحه «توئیتر» خود نوشت: ‏«شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران تجدید نظرخواهی اینجانب از رأی دادگاه شعبه ۱۰۵۷ کارکنان دولت را رد کرد و رأی دادگاه بدوی مبنی بر ده میلیون جزای نقدی و ۲۱ ماه حبس را عینا تأیید کرد. دادگاه قبلاً وقت احتیاطی برای ۲۸ تیر تعیین کرده بود اما امروز (دوشنبه) به صورت غیرمنتظره مبادرت به صدور رأی کرد.»

محمدعلی ابطحی
 فعال سیاسی اصلاح‌طلب
کرونا یکی از فرصت‌های خوبی بود که می‌شد در سایه آن دلخوری‌ها را کم کرد. در فصل کرونا سیستم بهداشتی کشور ما در مقایسه با خیلی از کشورهای بزرگ، بهتر عمل کرد. اگر این ابتلائات در کشورهای دیگر نبود، نمی‌شد متر مشخصی برای ارزیابی رفتار پزشکی سیستم دولتی پیدا کرد. ولی الان در مجموع رفتار و عملکرد متوازنی در دولت در مسأله کرونا به وجود آمده. این عملکرد خود حلقه وصل خوبی برای بازیافت وحدت جمعی در کشور می‌توانست باشد. در کرونا مسأله همه مردم یک چیز بود. این وحدت منافع و وحدت نظر برای همکاری بهداشتی عنصر دیگری بود که امکان آن را فراهم می‌کرد که همه را دور یکدیگر دید و مهربانی را آزمود.
به صورت طبیعی در دوران کرونا جامعه مدنی قوت گرفت. بعد از دوره اصلاحات، رفتارهای مدنی و گروه‌های مردم‌نهاد کمرنگ شده بودند و در خیلی از موارد از آنها به عنوان خطرات امنیتی یاد می‌شد. اما وقتی همه در خانه‌ها ماندگار شدند و تکنولوژی ارتباطات تنها راه وصل شدن به جامعه شد، خیلی‌ها در خانه‌ها جزئی از جامعه شدند. برای مردم نوشتند. موسیقی زدند. توصیه‌های بهداشتی کردند. کمک‌های مردمی به آسیب دیدگان کرونا قوت گرفت. همه خود یک سازمان کمک کننده به روان و جسم مردم شدند. این مدنی شدن جامعه نشان داد که چقدر می‌توان همراهی مردم را دید و  سازمان‌های مردم نهاد چقدر می‌توانند به مردم کمک کنند. این همکاری جمعی یکی دیگر از نمادهایی بود که می‌شد در سایه آن به وحدت ملی توجه کرد. نکته دیگر این بود که در ماجرای کرونا همه به فکر درمان بودند. هدف مشترک، رها شدن از این ویروس بود. طبعاً مثل سایر اتفاقات، این ماجرا و حضور همگانی در این اتفاق، به هیجانات تند و ضد حکومتی تبدیل نمی‌شد و فرصت خوبی ایجاد می‌کرد که بشود با مردم و با طیف‌های گوناگون آن حرف زد و همدلی کرد. همیشه در نزدیک شدن مردم به یکدیگر مین‌هایی بود که در دوطرف منفجر می‌شد و شرایط را رادیکال می‌کرد. اما خوشبختانه در ماجرای کرونا به خاطر هدف مشترک ظرفیت چنین اتفاقی نبود. این فرصت خوبی بود که همه دستگاه‌ها و مردم از آن بهره ببرند. نمایش جلسات کرونایی که با حضور رئیس جمهوری و رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح تشکیل می‌شد یکی از نمادهای متفاوت و قابل استفاده در جهت همکاری و همدلی بود.
اما واقعیت این است که از این فرصت‌ها چنان که باید بهره‌ای برده نمی‌شود. دلیل اصلی آن است که  ظاهراً بخشی از ذی‌نفوذان این همدلی و همراهی را مفید نمی‌دانند. هرکس که این واقعیت را می‌داند، طبعاً به دنبال این توصیه نیست که از این فرصت همدلی گدایی کند. همدلی وقتی امکانپذیر است که همه طرف‌ها به دنبال آن باشند. وقتی نیروی بیشتری برای طرد صرف شود، راه نشان دادن در مناسبت‌های گوناگون برای نزدیک شدن همه به هم نامفید خواهد شد. به نظر می‌رسد همه دنبال این هستند که قدرت را با هر توجیهی به تنهایی در اختیار خود داشته باشند. تن دادن به مشارکت حداقلی در انتخابات و رفع نکردن موانع آن نمونه‌ای بزرگ از این ادعا است.
کرونا و ده‌ها عامل دیگر در سال‌های گذشته و احتمالاً در سال‌های آینده وقتی می‌تواند عامل یکپارچگی و وحدت اجتماعی شود که این کار برای قدرت‌های تعیین کننده در کشور امر مفیدی تلقی شود. اما به دلیل فقدان چنین اراده یکپارچه‌ای  به نظر می‌رسد از ظرفیت ایجاد شده در سایه بیماری کرونا برای انسجام داخلی بهره کافی و وافی برده نشد. اگر چه هنوز دیر نشده است.