گروه اقتصادی/ معامله گران و تحلیلگران بازار نفت از فاز جدید بحران نفتی جهان می‌گویند. آنها هشدار می‌دهند که تعطیلی پالایشگاه‌ها و صنعت نفت بسیاری از کشورها به خاطر شیوع گسترده ویروس کرونا در راه است که بدترین سناریو برای تولیدکنندگان نفت جهان و پالایشگاه داران محسوب می‌شود. این روند اکنون در بسیاری از کشورها شروع شده است.
اوج بحران را می‌توان در امریکا ملاحظه کرد که قرنطینه را با تأخیر نسبت به اروپا آغاز کرده و تقاضا برای فرآورده‌های نفتی همچنان کاهشی است. ضمن آنکه قیمت شاخص WTI (نفت سبک تولیدی در غرب تگزاس امریکا) نیز در پایین‌ترین سطح قرار دارد و تولیدات ایالات متحده پس از قیمت‌های منفی اخیر به طور چشمگیری کاهش یافته است. به‌گزارش بلومبرگ، یکی از مهم‌ترین شاخص هایی که نشان می‌دهد صنعت امریکا در بحران قرار دارد، کاهش سریع شمار دکل‌های حفاری نفت است که هفته گذشته به پایین‌ترین میزان در چهار سال اخیر رسید.  پیش از بحران ویروس کرونا، شرکت‌های نفتی حدود ۶۵۰ دکل در امریکا داشتند اما تا روز جمعه فعالیت بیش از ۴۰ درصد آنها متوقف شد و شمار دکل‌های فعال به ۳۷۸ حلقه رسید. فعالیت حفاری ایالات متحده از ماه ژانویه تقریباً نصف شده است.
با وجود این، بحران جدید و تعطیلی صنعت نفت کشورها و پالایشگاه‌ها تنها مربوط به امریکا نیست. از چاد که یک کشور فقیر و محصور در خشکی قاره آفریقا است تا ویتنام و برزیل، را در برمی گیرد. اکنون تمام تولیدکنندگان نفت خام جهان به اجبار تولیدشان را کاهش داده‌اند یا برای کاهش تولید برنامه‌ریزی می‌کنند. بحران تعطیلی همه گیر شده است.
کرونا تخریب صنعت نفت را از کجا آغاز کرد؟
تأثیر اقتصادی ویروس کرونا دامن تمام بخش‌های صنعت نفت کشورها را گرفته است. ابتدا تقاضا را از بین برد؛ زیرا با شیوع کووید19 کارخانه‌ها بسته شد و مردم در خانه قرنطینه شدند و درخواست برای بنزین، گازوئیل و سوخت جت کاهش یافت. پس از آن، ذخیره‌سازی نفت مازاد تولیدی در مخازن ذخیره‌سازی و نفتکش‌ها شروع شد و علاوه بر تولیدکنندگان، تاجران به امید قیمت بهتر در آینده شروع به پر کردن مخازن کردند.
حتی به تانکرهای نفتکش در اقیانوس‌ها نیز برای ذخیره نفت خام متوسل شدند. اکنون بسیاری از نفتکش‌ها به مخازن شناور در دریا تبدیل شده‌اند و معامله گران اوج خلاقیت خود را برای انبار کردن نفت  در پیش گرفته‌اند. اکنون نفتکش‌ها غرق در نفت هستند. این مسأله باعث شده که قیمت‌های اجاره نفتکش سر به فلک بکشد و اجاره نفتکش با پر شدن مخازن سخت شود. گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده است که ظرفیت ذخیره‌سازی‌های نفت خام جهان طی سه یا چهار هفته آینده تکمیل می‌شود و این شرایط می‌تواند یک شوک قیمتی دیگر را به همراه داشته باشد. لازمه رهایی از این شرایط کاهش حدود ۲۰ درصد از عرضه جهانی نفت خام است.
فصل بعدی بحران نفت اکنون اجتناب‌ناپذیر است: بخش‌های بزرگی از صنعت نفت کشورها در آستانه تعطیلی هستند.
کاهش تولید، مانع از تعطیلی صنعت نشد
کابوس تعطیلی تولید و تأثیر آن روی مشاغل، شرکت‌ها، بانک‌ها و اقتصادهای داخلی یکی از دلایلی بود که باعث شد رهبران جهان به طرح کاهش تولید منظم نفت خام بپیوندند. اما مقیاس بحران فراتر از تلاش های آنها بود. همین موضوع اجازه نداد که برنامه کاهش تولید کشورها در هفته گذشته مانع از سقوط قیمت نفت شاخص WTI امریکا به صفر شود و اکنون تعطیلی تولید به یک واقعیت تبدیل شده است.
عربستان سعودی، روسیه و سایر اعضای اوپک پلاس طرح کاهش تولید روزانه 9.7 میلیون بشکه‌ای را از جمعه رسماً کلید می‌زنند. بعضی از کشورها هم‌اکنون نیز در حال اجرای این طرح هستند که برای ماه مه و ژوئن 2020 میلادی طراحی شده است. مانند شرکت نفتی دولتی آرامکوی سعودی که کاهش تولید خود را برای رسیدن به هدف تولید تعیین شده تحت این توافق آغاز کرده است. شرکت‌های نفتی روسیه هم اعلام کرده‌اند که صادرات نفت اورال در ماه میلادی آینده به پایین ترین میزان در 10 سال اخیر کاهش خواهد یافت.
اما حتی در این صورت نیز ممکن است کاهش تولید کافی نباشد. هر هفته، 50 میلیون بشکه نفت خام انبار می‌شود و با این سرعت، جهان تا ماه ژوئن دیگر توان ذخیره‌سازی نفت را از دست می‌دهد. حتی در خصوص ذخیره‌سازی روی آب نیز شرایط سخت شده است. گارد ساحلی ایالات متحده روز جمعه گفت که تعداد زیادی نفتکش در سواحل کالیفرنیا لنگر انداخته‌اند و این نهاد اوضاع را زیر نظر دارد. بنابر آمار این بخش، 27 نفتکش در سواحل کالیفرنیای جنوبی لنگر انداخته‌اند. روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش معاملات آتی هر بشکه نفت خام شاخص برنت در قیمت 20.69 دلار و برای هر بشکه نفت خام سبک امریکا نیز 14.27 دلار انجام می‌شد.

نگاه
کارشناسان درباره فاز جدید بحران چه می گویند؟

پیش از بحران همه‌گیری ویروس کرونا، جهان روزانه حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت مصرف می‌کرد اما اکنون تقاضا بین ۶۵ تا ۷۰ میلیون بشکه است. بنابراین حدود یک سوم از تولید جهانی باید برای جبران این وضعیت کم شود که حدود 30 میلیون بشکه در روز است.
البته گلدمن ساکس برآورد می‌کند که کاهش تقاضا در اواسط ماه مه حدود ۱۸ میلیون بشکه در روز باشد. با این حال مازاد عرضه نفت باعث افزایش شدت فشار روی قیمت‌ها شده که عامل تعطیلی فوری فعالیت و توقف تولید چاه‌های نفت نیز در بسیاری از میادین نفتی جهان است. در کنار چاه‌ها، فعالیت پالایشگاه‌ها نیز تحت تأثیر قرار گرفته است.
توربیون تورنکوئیست، مدیر معاملات کالا در شرکت گانوور در این باره به بلومبرگ می‌گوید: «ما به آخر بازی رسیده‌ایم. اوایل تا اواسط ماه مه می‌تواند اوج این بحران باشد و ما با این بحران نه چند ماه بلکه چند هفته بیشتر فاصله نداریم.»
شرکت ترافیگورا که یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت امریکا از خلیج مکزیکو است، معتقد است که تولید در تگزاس، نیومکزیکو، داکوتای شمالی و سایر ایالت‌ها اکنون با واکنش شرکت‌ها به قیمت‌های منفی که هفته گذشته به مدت چندین روز در بازار فیزیکی در جریان بود، سریع تر کاهش پیدا خواهد کرد.
در این باره، بن لاکوک، رئیس تجارت نفت در گروه بازرگانان کالا در شرکت ترافیگورا بیان می‌کند: «با این واقعیت مواجه‌ایم که تولید باید به طور جدی کم شود.»
میچ فلگ، مدیر شرکت نفتی دریای شمال‌«سریکا انرژی» نیز با اشاره به عمق بحران می‌گوید: «من نمی‌خواهم از این بابت احساساتی رفتار و تحلیل کنم اما به وضوح درک می‌کنم که خطر تعطیلی تولید وجود دارد. در بعضی از نقاط جهان این یک خطر واقعی و جدی است.»
استیو ساوایر، مدیر پالایش شرکت «فکتور گلوبال انرژی» نیز معتقد است که پالایشگاه‌های جهانی حدود 25 درصد از کل ظرفیت تولید خود را در ماه مه متوقف خواهند کرد.

اکنون زمان اسراف نیست
ماکسیمو توررو معاون مدیرکل فائو گفت: اگرچه نسخه واحدی برای همه کشورها وجود ندارد و کشورها باید هریک در راستای رونق و تقویت بخش کشاورزی و مواد غذایی خود تلاش کنند اما اکنون زمان آن نیست اجازه دهیم مواد غذایی ارزشمند دور ریخته شود و به هدر بروند./ ایسنا

۴۰۰ کیلومتر راه‌آهن به بهره‌برداری می‌رسد
عباس خطیبی، معاون ساخت وتوسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه گفت: تا پایان سال در صورت تأمین منابع لازم بیش از ۴۰۰ کیلومتر به طول شبکه ریلی کشور افزوده خواهد شد./ مهر

ساخت مسکن ملی در منطقه 22
محمود محمودزاده، معاون وزیر راه‌ و شهرسازی گفت: اراضی موجود در منطقه ۲۲ قابلیت اجرای مسکن ملی در قالب پروژه‌های مشارکتی را دارد از این‌رو در صورت درخواست بخش خصوصی وارد پروژه خواهیم شد./ ایلنا

در فروردین ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور مربوط به استان‌های کردستان و کهگیلویه و بویر احمد با ۳.۸ درصد افزایش و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان آذربایجان غربی با ۱.۱ درصد افزایش است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در فروردین 99 عدد شاخص کل برای خانوارهای کشور به 204.8 رسید که نسبت به ماه قبل ۲.۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. بر اساس این گزارش، درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) برای خانوارهای کشور ۱۹.۸ درصد است. بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به هرمزگان (۲۷.۴ درصد) و کمترین آن مربوط به کردستان (۱۴.۰ درصد) است. نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به فروردین ۱۳۹۹ برای خانوارهای کشور به عدد ۳۲.۲ درصد رسید. بیشترین نرخ تورم دوازده ماهه مربوط به استان ایلام (۳۹.۰ درصد) و کمترین آن مربوط به استان فارس (۲۸.۵ درصد) است.

خانوارهای شهری
در فروردین ۱۳۹۹ عدد شاخص کل برای خانوارهای شهری (۱۰۰=۱۳۹۵) به ۲۰۳، ۴ رسید که نسبت به ماه قبل ۲.۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. در این ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای شهری مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد با ۳.۷ درصد افزایش و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان آذربایجان غربی با ۰.۱ درصد افزایش است. درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) برای خانوارهای شهری کشور ۲۰.۲ درصد است. بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه خانوارهای شهری مربوط به استان هرمزگان (۲۶.۶ درصد) و کمترین آن مربوط به استان بوشهر (۱۳.۷ درصد) است. نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به فروردین ۱۳۹۹ برای خانوارهای شهری به عدد ۳۱.۹ درصد رسید. بیشترین نرخ تورم دوازده ماهه مربوط به استان ایلام (۳۸.۴ درصد) و کمترین آن مربوط به استان فارس (۲۷.۱ درصد) است.

خانوارهای روستایی
مرکز آمار ایران همچنین اعلام کرد: در فروردین ۱۳۹۹ عدد شاخص کل برای خانوارهای روستایی عدد ۲۱۲، ۶ را نشان می‌دهد که نسبت به ماه قبل ۳.۱ درصد افزایش داشته است. در این ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای روستایی مربوط به استان‌های خراسان جنوبی و کرمانشاه با ۵.۰ درصد افزایش و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان اصفهان با ۰.۸ درصد افزایش است.