فریبا خان احمدی
خبرنگار
تهران را که به سمت جاده ساوه بروی، نرسیده به شهرستان ساوه می‌رسی به سه راه اتوبان آزادگان. از آنجا تا «بیمارستان شهدای یافت‌آباد» راهی نیست. اینجا مکانی است که بیماران مبتلا و مشکوک به کرونا در آن قرنطینه می‌شوند. سوژه غریبی است؛ از قرار معلوم باید از اورژانس بیمارستان و بخش ایزوله بیماران مبتلا به کرونا گزارش تهیه کنیم که اتفاقاً آدم‌هایش برای ما غریبه نیستند. بخش ایزوله بیماران مشکوک و مبتلا به کرونا جایی است که این روزها هیچ وقت دوست نداریم گذرمان به آنجا بیفتد.
باید اعتراف کنم که وقتی قرار شد برای تهیه گزارش به این بیمارستان بیاییم، افکاری در ذهنم رژه می‌رفتند که بارها و بارها درباره‌شان خوانده و گزارش تهیه کرده بود. مثلاً آنچه بیماری کرونا را خطرناک می‌کند نه میزان مرگ و میر آن بلکه میزان سرایت بسیار بالایش و عدم رعایت نکات بهداشتی است. با همین افکار به بیمارستان شهدای یافت‌آباد آمدم.
قبل از آنکه مجوز ورودم به بخش‌های ایزوله آماده شود داخل اورژانس می‌شوم. سه بیمار به این بخش مراجعه کرده‌اند. یکی‌شان که ماسک زده. پسر جوان دیگری که تب سنج جیوه‌ای دهانش گذاشتند تا دمای بدنش را اندازه بگیرند منتظر ایستاده تا وضعیتش را بررسی کنند. مرد جوانی که 30 ساله است، نزدیک‌تر می‌آید و می‌گوید خانم شما خبرنگار هستید؟ تند تند سؤالاتم را می‌پرسم؛ مشکوک به کرونایی؟ چگونه مبتلا شدی؟ چه علائمی داشتی که به بیمارستان مراجعه کردی؟ از کجا می‌دانستی باید بیمارستان یافت‌آباد بیایی؟ پاسخ می‌دهد: 30 سالم است. خانم دوستم چند روز پیش قم رفته بود. سه‌شنبه شب با دوستم بیرون بودیم. دیشب حال دوستم بد شد و رفت بیمارستان نیاوران. من هم از نصف شب تب بدنم یک مرتبه بالا رفت. سریع خودم را به بیمارستان محب کوثر رساندم. آنجا گفتند باید به بیمارستان یافت‌آباد بیایم. از آن سو مأمور انتظامات بدون ماسک و پوشش خاصی جلوی در اورژانس نشسته همان جایی که بیماران مشکوک به علائم کرونا ابتدا در آنجا علائم‌شان بررسی می‌شود و سپس به دلیل تب بالا و تنگی نفس به بخش‌های بستری ایزوله منتقل می‌شوند. خانمی اومده بود اینجا فیلمبرداری می‌کرد گوشی‌اش را از دستش گرفتم گفتم خانم کار شما باعث می‌شود تزلزل به وجود بیاید و ترس جامعه را بگیرد. ترس از این موضوع بیشتر از بیماری مردم را اذیت می‌کند.
گزارشم از ساعت 8و نیم صبح شروع می‌شود. قرار گذاشتیم ابتدا از بخش ایزوله بازدید کنیم که به گفته دکتر یاسر جویانی متخصص اقتصاد درمان و مشاور رئیس بیمارستان شهدای یافت‌آباد بیماران مبتلا و مشکوک به کرونا آنجا بستری می‌شوند. برخلاف بخش‌های عمومی که در ورودی همیشه باز است، در بخش ایزوله قفل است. از بخش سوختگی که به عنوان بخش ایزوله بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان یافت‌آباد در نظر گرفته شده وارد بخش ایزوله می‌شویم؛ جایی که سه بیمار مثبت در طبقه بالا بستری‌اند و یک بیمار مشکوک نیز در طبقه پائین و در اتاق مجزا و تاریکی بستری است. هیچ کسی جز پزشک و یک پرستار که لباس مخصوص به تن دارد اجازه ورود به داخل اتاق را ندارد.
همراه با دکتر جویانی وارد بخش کد 550 می‌شویم. جز یک پزشک، دو پرستار، یک کمک پرستار و یک نیروی خدماتی کسی داخل ساختمان نیست. آنطور که همراهان بیماران ادعا می‌کنند؛ پزشک‌ها و پرستارها حاضر نیستند در این بخش مشغول شوند البته این ادعا زمانی به واقعیت نزدیک می‌شود که ببینیم در بخش‌های ایزوله جز چند نفر هیچ کادر درمانی حضور ندارد. دکتر جویانی درباره تعداد تخت‌های بستری توضیح می‌دهد: بخاطر شرایطی که وجود دارد اورژانس سوختگی را به بخش ایزوله تبدیل کردیم. افراد مشکوک به کرونا که به بیمارستان می‌آیند اینجا توسط پزشک عفونی مقیم، تریاژ می‌شوند بعد از بخش عفونی وارد بخشی می‌شویم که برای کرونا مهیا شده. بیماران بعد از آزمایش (قبلاً آزمایش‌ها را انستیتو پاستور می‌فرستادیم از امروز آزمایشگاه تشخیص کرونا در این بیمارستان فعال می‌شود) به بخش کرونا می‌آیند اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد وارد بخش ایزوله می‌شوند.»
او درباره تعداد بیماران مشکوک به کرونا که به بیمارستان شهدای یافت‌آباد مراجعه کرده‌اند، می‌گوید: در 20 روز اخیر، 10 مورد مراجعه داشتیم که همه منفی بودند. در سه روز اخیر، سه مورد در بخش ایزوله بستری‌اند که یک نفر مثبت گزارش شده و دو نفر دیگه مشکوک‌اند و منتظر جواب آزمایش‌شان هستیم. این بیماران به قم مراجعه داشتند. دیگر بیماران هم ادعا می‌کنند با افرادی از قم در تماس بودند.»
مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد، اگرچه داخل بخش‌ها تمیز و مرتب است می‌پرسم از اینکه در این بخش خدمات ارائه می‌دهی، نمی‌ترسی که خودت هم مبتلا شوی؟ پاسخ می‌دهد: ترس که طبیعی است شرایط جوری است که باید احتیاط کرد ولی نباید شرایط به گونه‌ای باشد که روی کار ما تأثیر منفی بگذارد. باید روی آموزش‌ها انقدر مسلط باشی که بتوانی اینجا خدمت کنی.
به همراهان بیمار دستور دادند، ماسک بزنند
ظهر جمعه برای تهیه گزارش به بخش 3، 4 و 5 بیمارستان مسیح دانشوری می‌روم. در یک ساعتی که اینجا هستم 4 مریض مشکوک به کرونا را با آمبولانس به این بخش‌ها می‌آورند. کمتر از تعداد انگشتان دست امروز به بیمارستان ارجاع داده شده‌اند و آنطور که همراهان بیماران ادعا می‌کنند از دیروز تعداد مراجعین ناشی از کرونا به بیمارستان مسیح دانشوری زیاد شده است. این بخش از گزارشی که پیش روی تان است مشاهدات و گزارش میدانی خبرنگار ما از این مرکز درمانی است.
«از دو روز گذشته صبح و شب و نیمه شب بیمارستان مسیح دانشوری به خصوص بخش‌های 3 و 4 همیشه همینطور است. از زمانی که شایعه وجود کرونا به ایران آمده وضعیت همینطور است. » قرنطینه برای مبتلایان به کرونا است. بیمار ما در بخش 5 بستری است. دیروز (روز پنجشنبه) بین همراهان بیمار ماسک توزیع کردند و گفتند چون مشکوک به کرونا داریم از اتاق‌هایتان بیرون نیایید. ترسیده بودیم. همسرش از آن‌سو می‌گوید: خانم مریض‌های ما رو دیروز از آی‌سی‌یو خالی کردند و گفتند برای بیماران مشکوک به کرونا آماده می‌کنیم. از دیشب هم که مریض‌ها را قرنطینه کردند به اجبار دستور دادند باید همراهان بیماران بخش‌های تنفسی و عفونی ماسک بزنند. نمی‌دانید اینجا چه همهمه‌ای بپا بود. پرستارها سریع بخش‌ها را خالی می‌کردند. زن جوان دیگری نزدیک می‌آید و می‌گوید: پدر من 84 ساله است و برای دیالیز آمده آنقدر ترسیده که می‌خواست بدون انجام دیالیز از بیمارستان برود.
پله‌های داخل محوطه بیمارستان را بالا می‌روم. می‌رسم به بخش3 و 4 که برای بستری بیماران حاد تنفسی و عفونی است. به نظر می‌رسد و البته بنا به ادعای همراهان بیمار، تجهیزات این بیمارستان بهتر از بیمارستان قبلی است. پرستارها همگی لباس سفید محافظ خاص بر تن دارند و به همراهان بیمار اجازه ورود به بخش‌ها را نمی‌دهند.
زن جوانی که خواهرش مبتلا به سرطان است و در بخش حاد تنفسی بستری است، می‌گوید: از دیشب پرسنل درمان همگی لباس مخصوص پوشیده‌اند. دیروز (پنجشنبه) ظهر یک مرتبه اعلام کردند همراهان، مراقب خودشان باشند و ماسک و دستکش بپوشند. دستور دارند کسی بالای سر بیماران نرود، چون بیمار مشکوک کرونا آورده‌اند.

چه‌کار کنیم تا به ویروس کرونا مبتلا نشویم؟

 دست‌هایتان را مکرر با آب و صابون به‌مدت 20 ثانیه بشویید، اگر آب و صابون ندارید با الکل ضدعفونی کنید.
 دهان و بینی‌تان را هنگام عطسه یا سرفه دیگران بپوشانید.
 از تماس با افرادی که علائمی شبیه آنفلوانزا دارند، خودداری کنید.
 در تجمعات انبوه حتماً از ماسک استفاده کنید و از روبوسی و دست‌دادن با دیگران بپرهیزید.
 حفظ فاصله یک‌متری با کسانی که علائم بیماری دارند ضروری است.
 اشیاء و سطوحی که اغلب لمس می‌کنید را ضدعفونی کنید.
 در مکان‌های شلوغ و حمل‌ونقل عمومی از لمس وسایل و سطوح عمومی بپرهیزید.
 از لمس چشم و صورت خود بویژه با دست‌های استریل نشده بپرهیزید.
 سعی کنید دستکش یکبار مصرف همراه داشته باشید.
 از تماس محافظت نشده با حیوانات وحشی و اهلی خودداری کنید.
 گوشت و تخم‌مرغ را کاملاً بپزید.

مسعود مردانی
متخصص بیماری‌های عفونی
انتشار ویروس کرونای جدید در ایران و ابتلای چند نفر از هموطنانمان باعث شده دولت از تمام امکانات برای پیشگیری و مقابله با این ویروس خطرناک استفاده کند. با وجود اینکه توان پزشکی و علمی پزشکان ایران بسیار بالاست و این موضوع در مقاطع زمانی و شرایط مختلف ثابت شده، اما حقیقت این است که کشور ما از نظر امکانات و تجهیزات در حد کشور چین نیست. در کشوری که در طی ده روز بیمارستان هزار تخت خواب ساخته شده تا به امروز حدود ۲۰۰۰ نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند، چرا که این بیماری واکسن ندارد و همچنین تاکنون کسی یا کشوری نتوانسته برای درمان آن دارو بسازد. از این‌رو مردم، خود نیز باید برای پیشگیری و مقابله با این بیماری عزم خود را جزم کنند. نخستین کاری که همه افراد جامعه در هر سن و سالی باید رعایت کنند، خودداری از شرکت در مجامع عمومی و پرازدحام است. حضور در مراسم ختم، عروسی و حتی میهمانی‌های خانوادگی می‌تواند به انتقال ویروس کرونای جدید منجر شود. اقدام دوم این است که باید بهداشت فردی بشدت و بدرستی رعایت شود و هر فردی با مشاهده علائم عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرفه، آبریزش بینی، گلودرد، سردرد و... بسرعت به مراکز درمانی مراجعه کند. همچنین با مشاهده نشانه‌های سرماخوردگی در فرزندان بهتر است از رفتن آنها به مدرسه جلوگیری شود. هرچند تصمیم‌گیری در خصوص حضور بچه‌ها در مدارس برعهده وزارت آموزش‌و پرورش است اما به‌عنوان یک متخصص پیشنهاد می‌کنم که مدارس برای کنترل بهتر بیماری حداقل برای مدت موقتی تعطیل شوند.

سعید بهزادی فرد
روان شناس
با هر موضوعی همان‌طور که هست باید برخورد کرد، نه کمتر و نه بیشتر. در موضوع کرونا، ترس‌ها باید کنترل شوند تا افراد را با مشکلات غیرقابل جبران مواجه نکنند. بخشی از وجود هر انسانی همانند یک کودک در برخی مواقع بحرانی، احساس ترس می‌کند و این امر کاملاً طبیعی است.
اینکه چطور باید با ترس‌ها مقابله کرد، وظیفه بخش بالغ ذهن افراد است. بهترین و مهم‌ترین کاری که می‌توان انجام داد، این است که اخبار را از منابع رسمی تهیه کنیم و به اخباری که منبع غیررسمی دارند، اهمیت ندهیم و به هیچ عنوان آنها را بازنشر ندهیم. همین شنیدن اخبار گسترده و در خیلی مواقع، غیرواقعی سبب تشویش اذهان عمومی می‌شود.
بسیاری از فایل‌های صوتی با اخبار و آماری که منتشر می‌شوند، غیر واقعی هستند و فقط با هدف افزایش ترس و نگرانی بین مردم بازنشر می‌شوند. به اعتقاد من در خصوص کرونا و رعایت موارد بهداشتی به اندازه کافی اطلاع‌رسانی شده و لازم نیست با رصد اخبار تکراری و نگران‌کننده از صبح تا شب سطح اضطراب را بالا ببریم.
 در برخی افراد این قضیه می‌تواند تبدیل به وسواس فکری شود، تا جایی که مشکلات حاد برای فرد به وجود آید. تنها کار و بهترین کاری که در این دوره زمانی می‌توانیم انجام دهیم این است که بهداشت فردی را رعایت کرده و به تفریحات از جمله خواندن رمان و دیدن سریال روی آوریم و ناخودآگاه ذهن خود را به چیزی غیر از اکنون و اینجا سوق دهیم.

تدارک گسترده دولت برای مقابله با کرونا

گروه اجتماعی : سخنگوی وزارت بهداشت گفت: با توجه به همزمانی شیوع آنفلوانزا بیش از 735 مورد، با علائم شبه آنفلوانزا تحت نظر قرار گرفته و بستری شدند. دکتر کیانوش جهانپور افزود: تا کنون ابتلای تعدادی از افراد از نظر ابتلا به ویروس کووید19 بر اساس شواهد آزمایشگاهی، قطعی گزارش شده و بر اساس آخرین نتایج آزمایش‌های انجام شده، ابتلای 13 مورد جدید تا امروز قطعی به نظر می‌رسد اغلب موارد یا از ساکنان شهر قم هستند و یا در شرح حال، سابقه سفر به شهر قم ظرف روزها و هفته‌های اخیر داشته‌اند. از میان 13 مورد شناسایی شده جدید از کووید 19، 7 مورد مربوط به شهر قم، 4 مورد از بیماران بستری در شهر تهران و دو مورد نیز در استان گیلان هستند. او گفت: دو نفر از موارد شناسایی شده جدید نیز متأسفانه جان خود را از دست داده‌اند. همچنین دو مورد مشکوک ابتلا به کووید 19، در شهر بابل تحت مراقبت قرار گرفته که ظاهراً سابقه مراجعت از قم داشته‌اند اما هنوز نتایج آزمایشات انجام شده از این افراد تا این لحظه گزارش نشده است. او همچنین از ورود چهارمین محموله‌ کیت‌های تشخیص اختصاصی کووید-۱۹ دیروز توسط دکتر کریستف هملمن، نماینده سازمان WHO در جمهوری اسلامی ایران به ایران خبر داد. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری نیز درباره تمهیدات و اقدامات دولت برای پیشگیری از شیوع هر چه بیشتر ویروس کرونا، گفت: صبح پنجشنبه آقای روحانی دستور داد تا ستاد ویژه مقابله با کرونا به مسئولیت وزیر بهداشت تشکیل شود. وزرای کشور، آموزش و پرورش؛ میراث فرهنگی و نماینده ستاد کل نیروهای مسلح عضو این ستاد هستند.

دولت تمام توان خود را برای مهار کرونا بسیج کرده است
با دستور رئیس جمهوری، ستاد پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا در وزارت بهداشت تشکیل شد. اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری پنجشنبه شب در نخستین جلسه این ستاد از بسیج همه توان دولت برای مهار ویروس کرونا خبر داد. به گفته جهانگیری، کمک‌ها و نیازهای وزارت بهداشت در زمینه‌های مختلف اعلام و دستورالعمل‌هایی نیز تدوین شد. اختیارات این ستاد کامل است و همه دستگاه‌ها مکلف هستند تا با این ستاد همکاری کنند. کارخانه‌هایی که ماسک طبی تولید می‌کنند، باید سه شیفت تولید کنند تا نیازهای اولیه مردم با مشکل مواجه نشود. به گزارش وبدا، معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه در اولین فرصت به اندازه مورد نیاز، ماسک و موارد دیگر تولید شده و در اختیار مردم قرار می‌گیرد، گفت: توان پزشکی و درمانی کشور بسیار بالاست و کشور ما در منطقه از نظر توانمندی پزشکی حتی در سطح بین‌المللی جزو کشورهای مهمی است که ظرفیت بسیار بالایی دارد و این ظرفیت در مقاطع مختلف نشان داده شده است. مدیریت درمان کشور نیز توانمند است و مردم به مدیریت و توانمندی پزشکی کشور اعتماد داشته باشند.

حدود 24 بیمار مشکوک به کرونا بستری هستند
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جمع خبرنگاران گفت: حدود ۲۴ نفر دیگر مشکوک به کرونا در بیمارستان بستری هستند که بعد از مشخص شدن نتیجه آزمایش، وضعیت آنها به مردم اعلام می‌شود. پیش‌بینی وزارت بهداشت این است که اکثر این بیماران به ویروس کرونا مبتلا نیستند. سعید نمکی گفت: از نظر وزارت بهداشت افراد و بیماران تنفسی که با اتباع خارجی مراوده نداشته‌اند، مشکوک به ابتلا به ویروس کرونا نیستند اما دو نفر سه روز پیش با علایم شدید عفونت تنفسی در قم مراجعه کردند که بلافاصله از آنها تست گرفته شد و مشخص شد که به ویروس کرونا مبتلا هستند و به علت شدت بیماری جان خود را از دست دادند. وی ادامه داد: بعد از این موارد همکاران روی قم تمرکز کردند بخصوص اینکه نگرانی‌هایی ایجاد شده و مراجعات مردم به بیمارستان زیاد شده بود. از عده‌ای از افرادی که با بیماران فوتی مراوده داشتند دعوت کردیم و از آنها هم آزمایش گرفته شده اما فعلاً موارد قطعی پنج نفر است.

ضدعفونی کردن مترو و اتوبوس‌ها
به دستور پیروز حناچی شهردار تهران همه نقاط پر تردد و هدف مثل مترو، اتوبوس و فضاهای عمومی 2 بار در روز ضدعفونی خواهد شد.

وزارت بهداشت: احتمالاً منشأ کرونا در ایران کارگران چینی بوده‌اند
عضو کمیته کشوری بیماری‌های عفونی وزارت بهداشت به ایرنا گفت: بر اساس گزارش‌های موجود انتقال ویروس کرونا از قم شروع شده و با توجه به تردد و سفر مردم اکنون به بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران، بابل، اراک، اصفهان، رشت و شهرهای دیگر رسیده و ممکن است در همه شهرهای ایران وجود داشته باشد. مینو محرز افزود: به‌هر حال اپیدمی ویروس کرونا در کشور شروع شده و با توجه به ابتلای چند نفر در قم که با چینی‌ها ارتباط نداشته‌اند، معلوم است که ویروس کرونای جدید در کشور چرخیده است و احتمالاً منشأ این بیماری کارگران چینی بوده‌اند که در شهر قم کار می‌کنند و به چین تردد داشته‌اند.

کروناویروس: فرصت ناگزیر حقیقت‌گویی

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران برای رفتار رسانه‌ای در روزهای بحران یک بسته پیشنهادی را منتشر کرد. در این بسته پیشنهادی، به چند سرفصل مهم همچون «جدی گرفتن تعهدات رسانه به اجتماع»، «برداشتن حجاب امنیتی»، «تشکیل ستاد رسانه‌ای بحران»، «بسیج رسانه ملی»و «سخنگویی فعال ستاد بحران» اشاره شده است. در سرفصل تعهدات رسانه به اجتماع، کرونا ویروس را یک موضوع مرتبط با حوزه سلامت و پزشکی و پدیده‌ای ذیل امر رسانه تعریف می‌کند، براین اساس بحران‌ها خود رخدادهای رسانه‌ای به شمار می‌روند و سازمان‌های حاکمیتی دخیل در امر مدیریت بحران گزینه‌ای جز درک این واقعیت ندارند که دیگر نمی‌شود موضوعات را با بلندگوی دستی اطلاع‌رسانی کرد و رسانه‌ها بویژه در فقره مواجهه با یک اپیدمی نقش فوق‌العاده مهمی دارند.  در ادامه این بسته پیشنهادی به بحث تشکیل ستاد رسانه‌ای بحران متشکل از روزنامه نگاران و برنامه سازان حرفه‌ای حوزه بحران اشاره شده است که 3 مأموریت اصلی تولید اخبار خام دقیق، برقراری ارتباط میان رسانه‌ها و مسئولان حاکمیتی و تولید بسته‌های اطلاع‌رسانی و آموزشی برای انتشار مستمر در تلویزیون ملی را برعهده دارند.

میزان بالای هیجان در جامعه بخصوص در کشور ما موضوعی است که باید جدی گرفته شود. وقتی سطح هیجان افراد بالا می‌رود، شاهد افزایش حرکات هیجانی و به‌دنبال آن بروز خطا خواهیم بود. در برخی مواقع شدت هیجان آن چنان زیاد است که نگرانی و ترس به حالت وحشت و اضطراب که روان شناسان به آن پنیک (panic) می‌گویند، تبدیل می‌شود. پنیک متأسفانه می‌تواند کار افراد را به بیمارستان بکشاند و بیقراری و اضطراب به حدی زیاد باشد، که فرد مجبور به مصرف دارو شود. از آن جایی که مردم ما کلاً سطح هیجانی بالایی دارند، به دلایل مختلف همچون انتشار اخبار از رسانه‌های رسمی و غیررسمی میزان هیجان بیشتری را تجربه خواهند کرد. اتفاقی شبیه کرونا، نمره هیجان افراد را از حد قابل تحمل بالاتر می‌برد و به درجه‌ای می‌رساند که فراگیر شده و تعداد زیادی را نیز در بر خواهد گرفت. مردم باید نسبت به این قضیه آگاه باشند که با بالارفتن سطح هیجان ممکن است، دچار پنیک شوند، زیرا ذهن به‌دلیل بالارفتن هیجان مختل می‌شود. برای اینکه کار به مصرف دارو یا حتی بستری شدن ختم نشود و اطرافیان هم آسیب نبینند، در قدم اول باید خودمان به خودمان کمک کنیم. از بهترین تا بدترین سناریو در خصوص کرونا، با یک بیماری عفونی سروکار داریم. در کشور ما که در حوزه پزشکی از سطح علمی بالایی برخوردار هستیم، جای نگرانی زیادی وجود ندارد. باید به این باور برسیم که صرفاً هیجان زده هستیم و وقتی بیماری کرونا در کشوری مانند چین کنترل شده، در ایران هم قطعاً کنترل خواهد شد، پس جای نگرانی زیادی وجود ندارد و در عین حال هم باید توصیه‌های پزشکی معتبر در این خصوص را هم جدی گرفت.