رئیس قوه قضائیه در جریان سفری یک روزه به شهر مقدس قم پس از زیارت حرم حضرت معصومه(س) به دیدار مراجع عظام تقلید رفت و با آنان دیدار و گفت‌وگو کرد.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در دیدار با مراجع عظام تقلید در قم به آنان اطمینان داد که با اجرای برنامه اصلاحی و تحولی در دستگاه قضایی، مطالبات برحق مردم از جمله کاهش اطاله دادرسی، پیشگیری از جرایم و آسیب‌های اجتماعی، کاهش جمعیت زندانیان، تکریم ارباب رجوع و همچنین بهره‌مندی از قضات عالم و با تقوا محقق شود.
به گزارش ایسنا، رئیس قوه قضائیه در دیدار با آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به دغدغه‌های آیت‌الله مکارم شیرازی بویژه درخصوص زندانیان مهریه، گفت: ان‌شاءالله با انجام یک کار کارشناسی دقیق و تدوین ساز و کارهای مناسب تلاش می‌کنیم که این نگرانی حضرتعالی و مردم عزیز برطرف شود. رئیس قوه قضائیه با تأکید بر ضرورت تلاش در جهت کاهش اطاله دادرسی و اتقان آرا نیز اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین رئوس برنامه‌های تحول دستگاه قضایی در دوره جدید، قرار دادن آرای قضات در معرض تحلیل حقوقدانان و فضلا است تا شاهد اتقان هر چه بیشتر آرای صادره از سوی محاکم باشیم.
 آیت‌الله مکارم شیرازی نیز با اشاره به کثرت زندانیان مهریه افزود: حل این مشکل شاید نیازمند ارائه لایحه قانونی باشد اما به هر حال عزم جدی باید در این زمینه وجود داشته باشد و امیدواریم مورد توجه مسئولان قوه قضائیه قرار گیرد. وی همچنین بر ضرورت مطالعه و برطرف کردن زمینه‌های ارتکاب جرایم و آسیب‌های اجتماعی تأکید کرد.
آیت‌الله رئیسی در دیدار با آیت‌الله العظمی نوری همدانی نیز  گفت: قوه قضائیه در میان سایر دستگاه‌ها نزدیک‌ترین نسبت را با حکومت دارد و مردم نیز بحق انتظار تحول در این دستگاه را دارند. امیدواریم این انتظار مردم با دعای خیر مراجع از جمله حضرتعالی و راهنمایی‌های ارزنده‌تان محقق شود.
آیت‌الله نوری همدانی نیز حکومت، مرجعیت و قضاوت را سه مسئولیت مهم در نظام اسلامی دانست که قابل تعطیلی نیست و تصریح کرد: با سوابقی که از حضرتعالی سراغ داریم مطمئنیم با یاری حق تعالی و توجهات ائمه معصومین (ع) در مسئولیت جدید بسیار مفید و اثرگذار خواهید بود.
 رئیس قوه قضائیه در دیدار با آیت‌الله شبیری زنجانی نیز تصریح کرد: توصیه حضرت امام (ره) این بود که نسبت به زمین نماندن امر قضا احتیاط شود. بر این اساس درخواست ما از حوزه‌ها و مراجع بزرگوار این است که طلاب و فضلا را به حضور در عرصه قضا تشویق کنند و به این ترتیب به غنای علمی نیروی انسانی در دستگاه قضایی بیفزایند. آیت‌الله رئیسی همچنین با تأکید بر لزوم برخورد مناسب قضات با مراجعان و تکریم ارباب رجوع اظهار کرد: ان‌شاءالله ساز و کاری برای اجرای هرچه بهتر این امر تدوین خواهیم کرد زیرا معتقدیم نه تنها مراجعان عادی بلکه حتی متهمان و محکومان نیز باید مورد تکریم باشند و بیشتر از اتهام و مجازاتشان نباید برخورد دیگری با آنها صورت گیرد. آیت‌الله شبیری زنجانی نیز در این دیدار با بیان اینکه اخلاق و تقوا در مجموعه دستگاه قضایی می‌تواند اعتماد مردم به نظام را افزایش دهد، خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین مولفه‌های رضایتمندی مردم، برخورد مناسب قضات و کارکنان دستگاه قضایی با مراجعان است که باید مورد توجه جدی باشد.
رئیس قوه قضائیه در دیدار با آیت‌الله صافی گلپایگانی نیز خواستار دعای خیر علما و مراجع برای مسئولان قضایی برای موفقیت در این مسئولیت خطیر شد. همچنین آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی  هم  بر ضرورت ارتقای سطح علمی قضات و همچنین حفظ آبروی مردم در رسیدگی‌های قضایی تأکید کرد.
 آیت‌الله وحید خراسانی نیز در دیدار رئیس قوه قضائیه با آرزوی توفیق برای آیت‌الله رئیسی اظهار کرد: مسئولیت قضا از جهت آنکه جان، مال و ناموس مردم وابسته به آن است، اهمیت بسیار بالایی دارد و از جهاتی نیز امانت آل محمد (ع) در دستان شماست که این موضوع اهمیت این جایگاه را دوچندان می‌سازد. این مرجع تقلید با تأکید بر ضرورت قرائت روزانه قرآن و تمسک به اهل بیت (ع) افزود: علم، ایمان، اخلاق و عمل صالح، معیارهایی است که باید در گزینش قضات و کارکنان دستگاه قضایی به جد مورد توجه قرار گیرد و افراد لایق در مناصب این مجموعه به کار گمارده شوند.

رضا فرخی
خبرنگار
چند سالی می‌شود که چهره‌های معروف یا به تعبیر این روزها سلبریتی‌ها در مراسم ترحیم افراد مشهور با این تقاضا از سوی برخی شهروندان روبه‌رو می‌شوند؛ با من سلفی می‌گیرید؟ سؤالی که اگر به آن پاسخ مثبت دهند به این وضعیت و تب ناهنجاری که این روزها به یک معضل تبدیل شده دامن زده می‌شود و اگر پاسخ منفی دهند از سوی برخی از همین شهروندان تعبیر به فاصله گرفتن از مردم می‌شود.
یک ویترین نازیبا از جامعه ایرانی
شاید این مسأله در چند سال پیش امری نامتعارف و غیرمعقول به نظر می‌رسید اما با اصرار برخی از شهروندان به تکرار این مسأله در چنین مراسمی حالا به یک ویترین بسیار زشت از نحوه استفاده ایرانیان از فضای مجازی مبدل شده است؛ فضایی که در آن هر کسی برای جمع‌آوری لایک و نشان دادن خود به هر حربه‌ای متوسل می‌شود. حتی عکس گرفتن با بازماندگان متوفی در مراسم ترحیم آن هم با چشمان گریان.
ماجرا آنقدر حاد شده که بسیاری از شهروندان علاقه‌مند به این کار حالا دیگر به نوعی در انتظار چنین مراسمی هستند تا با حضور در آنجا رکورد سلفی گرفتن در یک روز را با افراد مشهور از یکدیگر بربایند. اتفاقی که بازتاب بسیار ناپسندی از فرهنگ جامعه ایرانی در فرای مرزهای این سرزمین دارد.
فضای مجازی حرف اول و آخر را می‌زند
اما سؤال اینجاست که چرا بخشی از شهروندان ایرانی به جایی رسیده‌اند که در مراسم عزا و ترحیم یک چهره مشهور به فکر گرفتن سلفی برای پر کردن صفحه اینستاگرام یا فضاهایی که می‌توانند در آن نشر دهند هستند؟
به نظر صاحبنظران برای پاسخ دادن به این سؤال باید نگاهی به قوانین نانوشته فضای مجازی این روزهای ایران داشت.
قانون اول. داشتن فالوئر بسیار زیاد یک نوع پرستیژ محسوب می‌شود. پس برای داشتن فالوئرهای زیاد هر کاری باید انجام داد.
قانون دوم.سلبریتی‌ها و افراد مشهور بیشترین لایک را دریافت می‌کنند، پس هرچه عکس با آنها بیشتر باشد، عکس‌ها لایک‌های بیشتری دریافت می‌کنند.
قانون سوم. حضور در مراسم‌ ترحیم و گرفتن عکس و انتشار آن در فضای مجازی برابر است با ترسیم چهره‌ای معقول از خود شخص سلفی بگیر!
هر چند که اگر بخواهیم به این قوانین مواد و تبصره‌های بیشتری اضافه کنیم همچنان می‌توان آن را ادامه داد اما در نهایت فضای مجازی ایران این روزها به قلمرویی برای خودنمایی تبدیل شده است و برای این خودنمایی هیچ ابزاری بهتر از سلفی گرفتن با چهره‌های مشهور نیست. مسأله‌ای که سبب شده برخی از شهروندان در فضای مجازی  از عکس‌های مختلف و جور واجور با چهره‌های سرشناس در موقعیت‌های مختلف به دیگران فخر بفروشند.
شکوفایی کاسبی لایک به جای شکوفایی استعدادها
در سوی دیگر ماجرا باید به شرایط و وضعیت شکوفایی استعدادهای هر فردی در جهت سازنده توجه شود. بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که شاخص‌های استعدادیابی در ایران به چند دلیل بسیار وضعیت بدی دارد و کمی رشد و توجه به  این موضوع تنها محدود به همین یکی دو سال اخیر بوده است. برخی از این دلایل از این قرار هستند:
۱. فراوانی و عرضه بالاتر از تقاضای نیروی انسانی، مسأله‌ای که سبب شده هیچ وقت برای چگونگی شکوفایی استعدادهای این نیروی انسانی برنامه‌ریزی منسجمی صورت نگیرد. 2. تکیه بسیار زیاد کشور به درآمدهای نفتی و کسب درآمد از این راه به جای سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی و کسب درآمد از مهارت‌های نیروی مستعد به جامعه. ۳. عدم توزیع مناسب فرصت برابر، مسأله‌ای که سبب شده بخشی از جامعه این گمان را داشته باشد که هیچگاه فرصتی برای نشان دادن خود نمی‌یابد و از همین رو به سمت فعالیت‌های کاذبی همچون سلفی گرفتن افراطی با چهره‌های مشهور برود تا دیده شود.
جذاب شدن سبک زندگی با فاصله قشرها
در کنار این مسأله باید توجه داشت که وقتی فاصله میان یک قشر از جامعه با دیگر اقشار بسیار زیاد می‌شود، طبیعتاً جذابیت هم نسبت به سبک زندگی این قشر از جامعه برای دیگران دوچندان می‌شود. آنچه که امروز می‌بینیم به نوعی همین فاصله میان قشر هنرمند (بیشتر تأکید روی بازیگران و چهره‌های مشهور) با دیگر اقشار جامعه است و البته که بخشی از دلایل این مسأله به سبک زندگی لاکچری نمای سلبریتی‌ها در فضای مجازی بازمی‌گردد. مسأله‌ای که سبب شده جامعه این دست افراد را بسیار بالاتر و دورتر از خودش تصور کند و همین موضوع باعث می‌شود که حتی در مکان‌هایی همچون ترحیم یک هنرمند شاهد چنین اتفاقاتی باشیم.
و باز هم لاکچریزم..لاکچریزم و دیگر هیچ...
در کنار همه این مسائل یک موضوع بسیار مهم مورد توجه کارشناسان در این مورد قرار دارد و آن تب لاکچریزم است.برای بسیاری از شهروندان جامعه ایرانی این روزها به‌دلیل سیطره بی‌چون و چرای فضای مجازی در زندگی شان، زندگی برابر شده با رفتارهایی که بویی از لاکچریزم می‌دهد. آنچنان که برای بسیاری از جوانان و نوجوانان جامعه این گونه تعریف شده است که قرار نیست زندگی عمق یا معنا داشته باشد یا اینکه انسان‌ها زیستی هدفمند داشته باشند بلکه بهترین معیار یک سبک زندگی خوب میزان نزدیکی آن به واژه لاکچری است. در چارچوب این سبک زندگی، عکس انداختن با سلبریتی‌ها و افراد مشهور معنا پیدا می‌کند. چرا که این رفتار از منظر این دست از شهروندان همان زندگی خوب تعریف می‌شود. یعنی به تعبیر دیگر فرد با گرفتن این سلفی‌ها این احساس را دارد که به سبک زندگی این دست افراد مشهور نزدیک شده است و از سوی جامعه بیشتر مورد پذیرش قرار خواهد گرفت.
این اتفاقات طبیعی نیست
شاید در این باره برخی هم به این مسأله اشاره داشته باشند که عکس گرفتن با افراد مشهور در همه جوامع دیده می‌شود و اتفاق تازه‌ای و منحصر به ایران نیست. در پاسخ به این مسأله باید به نوع رفتاری که این روزها شاهد آن هستیم اشاره‌ای هم داشت. چرا که به طور معمول در همه جای دنیا سلفی گرفتن با افراد مشهور موضوعی عادی محسوب می‌شود اما اینکه این اتفاق در مراسم ترحیم آن هم با کسانی که چشم هایشان اشک بار و حوصله‌ای برای این کار ندارند صورت می‌پذیرد، هم عجیب است وهم جای تأمل بسیار دارد.
فضای مجازی جو می‌دهد
از همین رو برخی صاحبنظران صورت گرفتن چنین رفتاری از سوی این دست شهروندان را به موضوع کلان‌تری هم ربط می‌دهند و آن موضوع کلان، کاهش جدی سطح تفکرات اجتماعی جامعه ایران است. این مسأله به این معنا است که رفتارهای حاصل از موج‌های آنی و جوزدگی هر روز درجامعه ایرانی در حال رشد است و طبیعتاً سرعت بالای فضای مجازی هم در انتقال این جو بسیار مهم خواهد بود چرا که فضای مجازی اینگونه رفتارهای خارج از عرف را مثبت نشان می‌دهد و به‌دلیل تکرار چنین فضاهایی زشتی این گونه کارها برای فرد از بین می‌رود و همین مسأله سبب قرار گرفتن جامعه در یک سیکل تکراری می‌شود و این سیکل به تعبیر صاحبنظران، هر روز جامعه ایرانی را تهی‌تر از گذشته می‌کند. نباید این مسأله را فراموش کرد که بخش قابل توجه از کسانی که در این مراسم‌ها حضور پیدا می‌کنند جوانان هستند؛ جوانانی که قرار است آینده ایران را بسازند و به طور حتم اگر امروز متوجه ابعاد زشت رفتار خود نشوند در آینده نه چندان دور هم نخواهند شد.
تحصیلکرده‌هایی با بی‌سوادی رسانه‌ای
از همه این مسائل مهمتر موضوعی است که نهادهای پژوهشگر هر روز درباره آن سخن می‌گویند و آن هم چیزی نیست جز لزوم سرمایه‌گذاری در بحث سواد رسانه‌ای در جامعه ایرانی. تمام برآیندهای پژوهش‌ها نشان می‌دهد که سواد رسانه در جامعه ایرانی بویژه درمیان قشر عامه جامعه نه تنها رشد نکرده بلکه سیر نزولی داشته است و این مسأله در آینده‌ای نه چندان دور ارتباط معکوسی با رفتارهای ناهنجار اجتماعی خواهد داشت. یعنی به همان اندازه که این سواد رسانه‌ای سیرمنفی دارد، رفتارهای ناهنجار اینچنینی روبه رشد خواهد بود چرا که در نبود سواد رسانه‌ای بویژه در موضوعات اینچنینی چند اتفاق مهم رخ خواهد داد. اول آن که جامعه هر روز بیش از گذشته به استفاده از فضای مجازی برای امور سطحی اینچنینی ترغیب می‌شود، دوم آنکه با تکرارهایی که از این رفتار در فضای مجازی صورت می‌گیرد، رفتارهای ناهنجار به هنجار و ضدارزش‌ها به ارزش مبدل می‌شوند و درنهایت اینکه ما با جامعه‌ای روبه‌رو خواهیم بود که خط و ربط فکری و رفتار و محتوایی‌اش را از فضای مجازی می‌گیرد. عکس گرفتن‌های پیاپی در مراسم ختم هم گوشه‌ای از همین خط و ربط‌هاست.
چاره؛ اعتلای اعتماد به نفس جوانی
حال با توجه به همه این موضوعات سؤال اصلی این است که چاره این ماجرا چیست؟ آیا با جمع‌آوری دوربین‌های افراد حاضر در محل مشکل حل می‌شود؟یا حتی با برخوردهای قهرآمیز؟
به باور صاحبنظران پاسخ به این سؤالات قطعاً منفی است.کارشناسان براین مسأله تأکید دارند که برای حل مسائل اینچنینی ما به چند موضوع باید توجه کنیم. اولین و مهم‌ترین و محوری‌ترین آن تقویت حس اعتماد به نفس و عزت نفس است به نحوی که یک فرد متوجه باشد که پیدا کردن جایگاه  یا دیده شدنش در گرو گرفتن عکس‌های اینچنینی و انتشار آن در فضای مجازی نیست. در گام بعدی باید به سمت سرمایه‌گذاری برای شکوفایی استعدادهای جمعی رفت تا هر فرد بتواند در بستر جامعه ایرانی به پیدا کردن جایگاه خودش با توجه به توان خود امید داشته باشد.

«ایران»: فیلمنامه نویس «راننده تاکسی» به تهران می‌آید؛ رضا میرکریمی در نشست خبری سی‌و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر با اعلام این مطلب از حضور پل ژوزف شریدر خبر داده بود. چند روز بعد این فیلمنامه‌نویس و کارگردان مطرح سینمای امریکا تصویری از خودش در میدان نقش جهان اصفهان منتشر کرد و نوشت: «من در میدان نقش جهان اصفهان هستم. این‌جا آنقدر پر از احساس و بینش است که مدتی طول می‌کشد با آن کنار بیایم.» سه‌شنبه سوم اردیبهشت ماه بالاخره پل شریدر در پردیس سینمایی چارسو آفتابی شد و در نخستین مصاحبه‌اش در ایران اعلام کرد: «الیور استون به من توصیه کرد دعوت جشنواره جهانی را بپذیریم و مرا ترغیب کرد که به ایران بیایم.» او صبح روز چهارشنبه چهارم اردیبهشت هم با حضور در سالن شماره یک پردیس سینمایی چارسو مقابل نمایندگان رسانه‌های خبری نشست و از سینمای کیارستمی و فرهادی تا سیاست ترامپ و تحریم علیه ایران سخن گفت.
آشنایی شریدر با سینمای ایران و فیلم‌های ایرانی و مقایسه آن با آنچه که به عنوان سینمای خاورمیانه مطرح است از جمله سؤالات مطرح شده در این نشست بود که فیلمنامه نویس «آخرین وسوسه مسیح» در این باره توضیح داد: «برای بیشتر ما در غرب آشنایی با سینمای ایران با کیارستمی شروع شد و با آقای اصغر فرهادی ادامه پیدا کرد. یکی از دوستان من گادفری چشایر (منتقد امریکایی) که در حال نوشتن کتابی درباره سینمای ایران است در یکی دو سال گذشته چندین فیلم از سینمای ایران را به من معرفی کرده که ببینم.» نویسنده «گاو خشمگین» در بخش دیگر این نشست در پاسخ به سؤالی درباره شناخت او از سینمای بدنه ایران با اعلام این نکته که بیشتر فیلم‌های بین‌المللی که در چرخه هستند را دیده است درباره پناهی، کیارستمی و فرهادی گفت: « من کیارستمی را سیاسی ندیدم.
فیلم‌های اصغر فرهادی هم سیاسی نیستند. ولی می‌دانم فیلم‌های سیاسی جذابی می‌شود اینجا ساخت.»
در بخش دیگر این نشست درباره دولت ترامپ و تحریم‌های جدیدی که علیه ایران وضع شده سؤال شد و کارگردان فیلم «قانون جنگل» در این باره گفت: «در حال حاضر در دورانی قرار داریم که خیلی نمی‌توان به امریکایی بودن افتخار کرد. من در گذشته و حتی در دوران جنگ ویتنام به امریکایی بودنم افتخار می‌کردم اما اکنون نه. دولتی در امریکا خواهان تغییر رژیم ایران و دستیابی به منافع نفتی شماست و از سویی هم شاید می‌خواهد ایران جور دیگری باشد. تأثیر هنرمندان در این روند نسبت به تأثیر حکومت‌ها اندک است و ما باید هر کاری از دستمان بر می‌آید، انجام دهیم اما این وضعیت عذاب آور است.» هشتگ MeToo و تأثیر این جریان بر سینمای هالیوود آخرین پرسش مطرح شده در این نشست بود که شریدر در پاسخ به آن گفت: «سؤال بسیار بزرگی به عنوان سؤال آخر پرسیدید. باید عرض کنم این اتفاقی که افتاده و موجی که ایجاد شده مانند پاندولی است که فعلاً دارد می‌رود و بعد بازمی‌گردد.
فعلاً باید صبور باشیم و بعد قضاوت کنیم ولی مسأله سوء‌استفاده از بانوان چیزی است که از ابتدای خلقت بشر وجود داشته است. این هشتگ، اتفاق خوبی است که باعث می‌شود تعادل موجود را بهم بزند.» پل ژوزف شریدر فیلمنامه‌نویس و کارگردان مطرح سینمای امریکا صحبت‌هایش را البته با این صحبت‌ها درباره تجربه حضورش در ایران به پایان برد: «قبل از اینکه به ایران بیایم در فیس‌بوکم یک پست گذاشتم و نوشتم که دارم به ایران می‌آیم.
می‌خواستم هر روز مطلبی درباره تجربه حضورم در ایران منتشر کنم، ولی متوجه شدم نظرم هر روز در حال تغییر است بنابراین تصمیم گرفتم وقتی باز می‌گردم نظراتم را درباره این سفر بنویسم.»

وزیر ارتباطات به اپراتورهای موبایل دستور داد که مانع ادامه‌ برگزاری مسابقات غیرمشروع بخت‌آزمایی در تلویزیون شوند. به گزارش «ایران عصر»، محمدجواد آذری جهرمی در توئیتر نوشت: روز گذشته طی دستورالعملی مدیران عامل اپراتورهای موبایل را موظف کردم که شخصاً بر روند مسابقات غیرمشروع بخت‌آزمایی در تلویزیون و غیر آن نظارت کنند و جلوی این پدیده سوء را بگیرند. وی گفت: عدم رعایت دستورالعمل برای اپراتورها عواقب جدی در پی خواهد داشت. رهبر معظم انقلاب اسلامی هم دیروز در دیدار با هزاران نفر از کارگران صنایع مختلف، تأکید کردند: «باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روش‌هایی شبیه بخت‌آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاه‌های مختلف از جمله صدا و سیما باید متوجه این  معنا باشند.»

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در آغاز هفته کار و کارگر در دیدار هزاران نفر از کارگران صنایع مختلف، کار جهادی و بی‌وقفه را از شرایط مهم رونق تولید و تحقق راهبرد عزت آفرین اقتصاد مقاومتی خواندند و با تأکید بر لزوم رسیدگی به مسائلی همچون امنیت شغلی و مزد و احترام به کارگران افزودند: دشمن برای به زانو در آوردن ملت ایران بر فشار اقتصادی متمرکز شده است اما بداند این ملت هیچگاه به زانو در نمی‌آید و ضمن استفاده از فرصت تحریم برای رشد و شکوفایی، دشمنی‌های امریکا را بی‌پاسخ نمی‌گذارد.
رهبر انقلاب اسلامی دیدار امسال با کارگران را با توجه به سال «رونق تولید»، دارای اهمیت بیشتری دانستند و با تشبیه کار به بهار به‌عنوان زمینه‌ای برای بروز ظرفیت‌ها و استعدادها گفتند: کار یک ارزش والا است و این موضوع باید به یک فهم عمومی در جامعه تبدیل شود تا جایگاه ارزشمند کارگر نیز شناخته شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای یکی از عوامل تحقق رونق تولید را کار جهادی و فوق‌العاده دانستند و افزودند: رونق تولید یکی از ارکان اصلی اقتصاد مقاومتی است و اگر اقتصاد مقاومتی محقق شود، تصمیم‌های سردمداران امریکایی و صهیونیستی درباره نفت و مسائل اقتصادی دیگر، تأثیرگذار نخواهد بود.
ایشان خاطرنشان کردند: «رونق تولید»، «حمایت از کالای ایرانی»، «تحرک کاری» و «اقتصاد مقاومتی» در واقع زمینه‌ساز عزت ملی و نفوذناپذیری در برابر تصمیم‌های بیگانگان خواهد شد.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه عزت ملی یکی از اولویت‌ها و مسائل اصلی هر ملتی است، گفتند: ملت‌ها هیچگاه راضی نخواهند شد تا تحت تأثیر و نفوذ تصمیمات دشمنان خود قرار گیرند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به ادعاهای مقامات امریکایی و صهیونیستی افزودند: آنها می‌گویند دشمن نظام جمهوری اسلامی هستیم و با ملت ایران دشمنی نداریم اما دشمنی با جمهوری اسلامی، دشمنی با ملت ایران است زیرا جمهوری اسلامی به کمک و مدد مردم برپاست و اگر کمک مردم نبود، جمهوری اسلامی نبود.
ایشان با اشاره به توطئه‌های گوناگون دشمنان ملت ایران در چهل سال گذشته از جمله تمرکز بر موضوع کار و کارگر و شکست این تلاش‌ها، تأکید کردند: ملت ایران بویژه کارگران در همه این موارد، بر دهان دشمن زدند و او را مأیوس کردند.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه جامعه کارگری از وفادارترین قشرها به جمهوری اسلامی بوده و هست، افزودند: مسئولان کشور و سیاست‌سازان و مجریان سیاست‌ها باید قدر جامعه کارگری را بدانند و به مسائل اساسی آنها همچون امنیت شغلی، احترام به کارگر و موضوع دستمزد کارگران توجه صحیح و دقیقی داشته باشند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همین زمینه گفتند: بعضی خریداران کارخانه‌ها با از بین بردن کارخانه، فروش تجهیزات آن و تبدیل کردن زمین کارخانه به بُرج، سوءاستفاده می‌کنند که همه مسئولان در سه قوه، باید با اینگونه مسائل مقابله جدی کنند. ایشان واردات بی‌رویه را از دیگر مسائلی برشمردند که به تولید داخل و کارگر ایرانی ضربه وارد می‌کند و افزودند: در زمینه مقابله با واردات بی‌رویه کالاهای خارجی، مقررات سختی وجود دارد اما این ضوابط باید با قاطعیت اجرا شوند.
رهبر انقلاب اسلامی گفتند: تحریم‌ها اگرچه در برخی موارد زمینه‌ساز بروز مشکلات می‌شوند اما اگر با آنها مقابله صحیح و منطقی شود، به نفع کشور خواهد بود زیرا تحریم‌ها موجب تکیه بر توان، ظرفیت و ابتکارهای داخلی خواهد شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به توطئه‌های مختلف و ناکام دشمنان در چهل سال اخیر علیه «ملت ایران، انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی» تأکید کردند: امریکایی‌ها با تمرکز بر مسائل اقتصادی به‌دنبال به زانو درآوردن ملت ایران هستند اما بدانند این حرکت اخیر آنان نیز ناکام می‌ماند و ملت بزرگ و عزیز ایران در مقابل شیطان بزرگ هیچگاه به زانو در نخواهد آمد.
رهبر انقلاب اسلامی درباره تلاش امریکا برای مسدود کردن راه‌های صادرات نفت ایران افزودند: ملت فعال و مسئولان هوشیار ایران نشان داده‌اند اگر همت کنند همه بن‌بست‌ها را می‌شکنند و قطعاً این تلاش امریکایی‌ها هم به جایی نمی‌رسد و جمهوری اسلامی هر مقدار لازم داشته باشد و اراده کند، نفت صادر خواهد کرد.
ایشان با یادآوری یک نکته مهم خطاب به دشمنان ملت ایران تأکید کردند: بدانید دشمنی‌های شما بی‌پاسخ نخواهد ماند و ملت ایران، ملتی نیست که علیه او کار و توطئه کنند و او بنشیند و تماشا کند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نکته‌ای دیگر در زمینه تشدید فشارهای نفتی امریکا گفتند: کاهش وابستگی به فروش نفت را قدر و نوعی فرصت می‌دانیم و از آن برای تکیه بیشتر بر توانایی‌های داخلی استفاده می‌کنیم.
رهبر انقلاب توانایی‌های ملت ایران و جوانان پرتلاش و خوش استعداد میهن را بسیار فراتر از وضع فعلی خواندند و خاطرنشان کردند: باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روش‌هایی شبیه بخت آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاه‌های مختلف از جمله صدا و سیما باید متوجه این معنا باشند.
ایشان با استناد به آیه شریفه قرآن کریم دستاورد حقیقی انسان را حاصل سعی و تلاش او برشمردند و افزودند: رشد فرد و جامعه در گرو اراده و همت و تلاش است و جوامعی که در دنیا از لحاظ مادی رشد کرده‌اند، بر اثر همین عوامل بوده است چراکه خداوند وعده داده به کسانی که برای دنیا هم کار می‌کنند، کمک خواهد کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، «رفاه ملت» و «رشد اقتصادی، فناوری و علمی» را در کنار «معنویت و پیشرفت اخلاقی»، از اهداف اصلی نظام اسلامی خواندند و خاطرنشان کردند: تحقق این اهداف به کار و تلاش مستمر نیاز دارد.
ایشان گفتند: هدف از بیان گام دوم این بود که باید با همان انگیزه و همت بلندی که کشور را از زیر لگد مستکبران خارج کرد به حرکت پرشور برای رسیدن به قله‌های بلند پیشرفت و عزت ادامه داد. رهبر انقلاب، جوانان با انگیزه، تحصیلکرده و پرتلاش را محور دستیابی کشور به آینده روشن دانستند و افزودند: به فضل الهی مجموعه‌های گوناگون و غالباً جوان در سراسر ایران عزیز مشغول فعالیت هستند تا در پرتو حرکتی عظیم، ملت ایران به قله‌های رفیع عزت مادی و معنوی برسد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به عصبانیت دشمن از تلاش و یکپارچگی ملت ایران افزودند: در همین بلای طبیعی سیل، با وجودی که کسی ملت را به صحنه دعوت نکرد، مردم همچون سیل به کمک سیل‌زده‌ها رفتند و جوانان از سراسر کشور به کمک مردم و جوانان محلی شتافتند که این وحدت و همدردی و تلاش ملی، بسیار مهم و نوید دهنده آینده‌ای خوب خواهد بود.
رهبر انقلاب در پایان سخنانشان تأکید کردند: همانگونه که اخیراً گفته شد، تلاش‌های دشمنان آخرین نفس‌های دشمنی آنان است و دشمنان سرانجام از خصومت علیه ملت ایران خسته خواهند شد اما این ملت از کار و تلاش و پایداری و پیشرفت هیچگاه خسته نخواهد شد.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، آقای شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی گفت: کنترل واردات، اصلاح سیاست‌های مالیاتی، استفاده از منابع بودجه عمومی برای بهبود تولید، راه‌اندازی نهضت مهارت‌افزایی، تلاش مضاعف برای بهبود فضای کسب و کار و تشکیل منظم کارگروه‌های رفع موانع تولید از جمله برنامه‌های دولت برای صیانت از اشتغال موجود و ایجاد اشتغال جدید است.

2 و 3

17 و 24

صادق زیباکلام«چرا ملت‏‌ها شکست می‏‌خورند»
 جلایی‌پور «احیای علوم سیاسی»
 حسین مرعشی «منحنی دوم»
محمد‌ هاشمی «کتاب‌های مذهبی»
 آشنا «دغدغه‌های ایران»
 ابراهیم اصغرزاده «سور بز»
غلامحسین کرباسچی «...»
سید مصطفی‌ هاشمی‌طبا «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران»
اشرف بروجردی «زنی از مصر»
 گرامی مقدم «منم تیمور جهانگشا»

نمایشگاه بین‌المللی کتاب از روز سه‌شنبه افتتاح شده و حالا فرصت خوبی است برای کتابخوان‌ها تا با آثار جدید تألیفی و ترجمه‌ای آشنا شوند و با استفاده از تخفیف‌های موجود، آثار جدیدی را برای مطالعه خرید کنند. در گفت‌وگو با برخی چهره‌های فعال سیاسی از آنها خواسته‌ایم تا برای مخاطبان روزنامه ایران کتابی را پیشنهاد دهند.


صادق زیباکلام
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران
«چرا ملت‏‌ها شکست می‏‌خورند» نوشته دارون عجم اوغلو و جیمز ای رابینسون  ترجمه: سیدعلیرضا بهشتی شیرازی و محسن میردامادی
شاید این سؤال برای جوانان و تحصیلکرده‌های ایرانی مطرح شود که چرا برخی از کشورها و جوامع می‌توانند از نظر اقتصادی پیشرفت کنند اما یک سری از کشورها از این امکان برخوردار نیستند. کتاب «چرا ملت‎ها شکست می‎خورند» به همین سؤال پاسخ می‎دهد. معمولاً اذهان مردم عادی به این سمت می‎‎رود که اگر کشوری از نظر منابع طبیعی غنی باشد زمینه پیشرفت برایش فراهم است اما برخی از کشورهای جهان سوم که از این نعمت برخوردار نیستند، به چنین توسعه‌ای دست نخواهند یافت. این کتاب می‌خواهد بگوید که اتفاقاً این گونه نیست. اقلیم، شرایط طبیعی و وضعیت جغرافیایی نمی‌تواند مانع توسعه کشورها شود. مثلاً کشوری مانند ترکیه نه یک کپسول گاز دارد و نه یک بشکه نفت. اما 40 سال قبل کجا بوده و امروز کجاست.
 این کتاب می‏‌خواهد بگوید که جدا از شرایط اقلیمی، نهادهای سیاسی و اجتماعی و مدنی که در جوامع به وجود می‏‌آید، نقش بالاتری از جغرافیا دارد. توصیه می‏‌کنم که هرکس که به توسعه و ترقی کشور برای یکبار هم که شده فکر کرده باشد، این کتاب را حتماً مطالعه کند.


اشرف بروجردی
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت
«زنی از مصر» نوشته جهان سادات ترجمه: مریم بیات
«جهان سادات»، همسر انور سادات سومین رئیس جمهوری مصر؛ نویسنده کتاب 600 صفحه‎ای زنی از مصر است. کتابی که در آن زندگی خود را از دوران طفولیت تا زمان ترور همسرش که جلوی چشمان او و فرزندانش اتفاق افتاده، شرح داده است. ایشان زن بسیار فعالی در عرصه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده تا آنجا که برای تحصیل بچه‏‌های روستایی مدرسه می‎ساخت. جهان سادات که از مادر انگلیسی و پدر ایرانی بوده، ارتباط خوبی نیز با فرح همسر محمدرضا شاه پهلوی داشته است. او در این کتاب می‎گوید که از فرح خواهش کرده که پس از پیروزی انقلاب ایران شاه را به مصر بیاورد. جهان سادات خود یکی از اعضای اخوان‌المسلمین بوده و با وجود ظاهر بی‎حجابی که داشته، هرگز تا آخر عمرش نمازش را ترک نکرده است. او یکی از حامیان سرسخت همسرش در موضوع پیمان کمپ دیوید است و در برابر کسانی که معتقدند که کار انورسادات خیانت بوده، نجات مصر را در همین پیمان می‎داند. جهان سادات به قدری در صحنه جهانی نیز پرتلاش بوده که از جوامع بین‎المللی برای مصر اعتبار مالی دریافت می‎کرد.


حمیدرضا جلایی‌پور
استاد دانشگاه
«احیای علوم سیاسی» نوشته حسین بشیریه
من دو کتاب، یکی مفصل و دیگری مختصر، را معرفی می‌کنم.
 کتاب اندرو هیوود تحت عنوان «سیاست» با ترجمه استاد عبدالرحمن عالم، که کتابی مفصل درباره مهم‌ترین مباحث علم سیاسی است. این کتاب در حالی که مباحث این رشته را به‌طور عمیق دنبال می‌کند ولی به زبانی روشن و با معنا نوشته شده است.
کتاب دوم «کتاب احیای علوم سیاسی» اثر استاد حسین بشیریه است. او در این کتاب به‌صورت مختصر چهل سال فعالیت آموزشی خود را باز به زبانی روشن و با معنا مورد تأمل و بازاندیشی قرار داده است.


اسماعیل گرامی مقدم
سخنگوی حزب اعتماد ملی
«منم تیمور جهانگشا» نوشته مارسل بریون ترجمه: ذبیح‎الله منصوری
مطالعه کتاب «منم تیمور جهانگشا» از آن جهت اهمیت دارد که او در قلمرو وسیعی از دنیا که مرکز آن هم کشور ما ایران بود حکمرانی می‌‏کرد. شیوه حکمرانی او و موفقیت‌ها و ناکامی‌هایی که در آن دوران داشته قابل تأمل است. درسی که می‎توان از شیوه حکومت او در 700 سال پیش گرفت و برای امروز ما هم کارآیی دارد، شیوه برخورد با فساد است. تیمور آنقدر از عدم وجود فساد در قلمروش اطمینان داشت که می‎گفت اگر بر دوش یک کودک 12 ساله‎ای یک گونی پر از سکه بیندازید و به او بگویید از حاشیه دریای خزر عبور کند و به سمت غرب و روم که آخر قلمرو اوست برود و برگردد حتماً این کار را با سلامت انجام خواهد داد. او علت این اطمینان را برخورد درست حکومتش با فساد می‎دانست. او به جای اینکه با دزدها برخورد کند، با داروغه‌ها برخورد می‎کرد. به جای اینکه دست دزدها را قطع کند، دست داروغه‎ها را می‎برید و آنان را بر سر دار می‎کرد.


حسین مرعشی
فعال سیاسی
«منحنی دوم» نوشته چارلز هندی ترجمه: محمد صائبی
 نویسنده این کتاب استاد دانشگاه و سخنران مشهور انگلیسی است. چارلز هندی در این کتاب که آن را در حوزه مدیریتی به نگارش درآورده، به این موضوع می‎پردازد که آینده چه مخاطرات و چه فرصت‌هایی برای نسل‌های بعدی دارد؟ چارلز هندی ﻛﺘﺎﺏ منحنی دوم ﺭﺍ ﺑﻪ نسل بعد ﺍهدﺍ ﻣﻰ‌کند و ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ بر این باور است که ﻣﺎ آنها ﺭﺍ ﻃﻮﺭﻯ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ‌ﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ‌ﺷﺎﻥ، هیچ ﭼﻴﺰﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻳﻰ ﻛﻪ خود ﻣﻰ‌ﺷﻨﺎﺳﻴﻢ ﻧﺨﻮﺍهد ﺑﻮﺩ. او در این کتاب اذعان می‌کند تصور دنیای آینده کار دشواری است. اینکه نسل آینده چگونه کسب درآمد می‌کنند؟ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺠﺎﺯﻯ، ﺟﻮﺍﻣﻊ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ آنها ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪهی ﻣﻰ‌ﺷﻮد، ﺁﻥها ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﺳﻨﺠﻨﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺷﻴﻮه ﺯﻧﺪﮔﻰﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﻣﻰ‌ﮔﺰﻳﻨﻨﺪ. او بر این باور است که ﺍﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮﺍهیم ﺑﺨﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺗﺎ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﻭ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺸﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻧﺪﻙ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﺴﺎﺯﻳﻢ، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻭﺭهاﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻜﺸﻴﻢ، ﻛﻤﻰ ﺭؤﻳﺎﭘﺮﺩﺍﺯ ﺑﺎﺷﻴﻢ، ﺑﻰﻣﺤﺎﺑﺎ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦها ﻧﻬﺮﺍﺳﻴﻢ. ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﺮچشمه ﺗﻔﻜﺮ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺍﺻﻞ «ﻣﻨﺤﻨﻰ ﺩﻭﻡ» ﺍﺳﺖ. ﭘﻴﺎﻡ ﻣﻨﺤﻨﻰ ﺩﻭﻡ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ‌ﻫﺎﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﮔﺎهی ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ‌ﻃﻮﺭ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﻴﻢ و ﻣﺴﻴﺮ ﻧﻮﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻳﻜﺴﺮﻩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ.


محمد‌ هاشمی
فعال سیاسی
کتاب‌های مذهبی
من کتاب خاصی را معرفی نمی‌کنم، اما می‌توانم بگویم که امروز جامعه ما نیاز دارد تا کتاب‌های مؤثر مذهبی و دینی را بخواند. زیرا اطلاعات دینی جامعه ما متناسب با آنچه در مکتب اسلام و اهل بیت(ع) است، نیست، مضافاً اینکه این اطلاعات عمیق نیست و چه بسا سطحی است و این زیبنده کشور ما نیست. در غیاب این اطلاعات دقیق و کامل، می‌بینیم که کشور ما از نظر احساس دینی و مذهبی وضعیت بسیار خوبی دارد و مردم در مراسم مختلف مذهبی، اعم از محرم و رمضان، حضور بسیار گسترده‌ای دارند و احساسات خوبی از خود نشان می‌دهند. اما همین جامعه شناخت درستی از اسلام و ارزش‌های مذهبی ندارد. البته باید اشاره کرد که کتاب‌های موجود در این زمینه هم چندان عمیق نیست و بیشتر جنبه شعاری دارد. اگر بتوان کتاب‌هایی در این زمینه به مردم عرضه کرد، بسیار مفید خواهد بود. از سوی دیگر، صدا و سیما که رسالت سنگینی در این زمینه دارد، عمده برنامه‌های دینی خود را به مداحی اختصاص داده است که مداحی هم نه تنها عمیق نیست، بلکه تنها می‌خواهد گریه‌ای از مردم بگیرد و باز جنبه احساس مذهبی مردم را تقویت می‌کند. از این رو تولید کتاب‌های مؤثر دینی و ترویج مطالعه آن برای ایران امروز ما ضروری است.


حسام‌الدین آشنا
 مشاور فرهنگی رئیس جمهوری
«دغدغه‌های ایران»
من کتاب «دغدغه‌های ایران» که شامل مجموعه یادداشت‌های تلگرامی آقای محمد فاضلی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی  است را پیشنهاد می‌کنم. این یادداشت‌ها درباره موضوعات مرتبط با حکمرانی و سیاستگذاری نوشته شده است. از آنجا که این یادداشت‌ها هم کوتاه و هم مؤثر است و واقعاً دغدغه‌مندانه نوشته شده است، خواندن آن بسیار مفید خواهد بود.


ابراهیم اصغرزاده
فعال سیاسی
«سور بز» نوشته ماریو بارگاس یوسا ترجمه عبدالله کوثری
به نظرم رمان «سور بز» اثر ماریو بارگاس یوسا که یکی از معتبرترین نویسندگان امریکای لاتین و برنده نوبل است، تابلو شفاف و مضمون درخشانی از مقاومت انسان‌های منفرد و اتمیزه شده در برابر قدرت غول آسای دیکتاتور و ساختار پوشالی آن را به نمایش می‌گذارد. پیشنهاد من به دوستان خواندن این رمان با ترجمه روان و سلیس عبدالله کوثری است.


غلامحسین کرباسچی
 دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی
پیشنهاد خاصی ندارد
برخی کتاب‎ها حتی اگر خیلی هم خوب و تأثیرگذار باشد اما ممکن است از جنبه‎هایی انتقاداتی هم بر آنها وارد باشد. لذا نمی‎توان به طور خاص و مطلق کتابی را برای خواندن توصیه کرد. ولی به طور کلی وضعیت نشر نسبت به سال‌های گذشته بهتر شده و کتاب‌هایی هم بزودی منتشر خواهد شد. کتاب‌هایی که مثلاً در دنیا به تعداد 14 میلیون نسخه منتشر می‎شود، خیلی زود در ایران ترجمه خواهد شد. تألیفات داخلی هم قابل اعتناست.
 بخصوص برای نسل جدید که به دنبال حرف‎های جدید و نو می‎گردند. الان دیگر کتاب‎های پر تیراژ منحصر به رمان‎های عشقی نیست و در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی هم کتاب‌های خوبی منتشر می‌شود که با استقبال مخاطبان هم روبه‌رو است. این کتاب‌ها حتماً حرف‌های قابل اعتنایی دارند. بنابراین من کتاب خاصی را توصیه نمی‎کنم و البته پیشنهاد می‎دهم که مطالعه را حتماً جدی‎تر بگیریم.


سید مصطفی‌ هاشمی طبا
فعال سیاسی
«تاریخ انقلاب مشروطیت ایران» نوشته مهدی ملک‌زاده
اگر بتوانیم برخی کتاب‌های تاریخی را بخوانیم برای امروز ما مفید است. زیرا کتاب‌هایی که نظریه‌پردازی می‌کنند، کتاب‌های محکمی نیستند. پیشنهاد من این است که اگر یک ایرانی بخواهد نسبت به مسائل روز واقف شود، کتاب‌های تاریخی، بویژه دو کتاب تاریخی مربوط به عصر مشروطه بسیار مفید خواهد بود. از این رو من دو کتاب را معرفی می‌کنم؛ یکی کتاب تاریخ مشروطه احمد کسروی و دیگری کتاب تاریخ مشروطیت ایران، نوشته مهدی ملک‌زاده. البته ملک‌زاده، فرزند شهید ملک‌المتکلمین، فعال پرشور عصر مشروطه است. برای کسانی که می‌خواهند به مسائل سیاسی، اجتماعی و مفهومی کشورمان بپردازند که حالا هم جاری است، خواندن این دو کتاب بسیار مفید خواهد بود. کتاب‌های سیاسی بسیاری در کشور منتشر می‌شود، اما مشروطه دوره‌ای است که کیفیتی در کشور ما تغییر کرده است، از این رو این کتاب‌ها با توجه به نکات جالبی که از نظر تاریخی و بررسی تفکر آن دوره دارند، مفید خواهند بود. در این میان کتاب آقای مهدی ملک‌زاده بسیار بی طرفانه و جامع نوشته شده است.

روایت های خُرد در مصاف باکلان روایت ها

میترا فردوسی
پژوهشگر مطالعات فرهنگی
رسانه یک صداست. صدای اتفاقات، صدای سیاست، فرهنگ  و... درقالب رسانه‌های رسمی، این صدا متعلق به گروه‌های پرنفوذ است و به عبارتی آنان که نزدیک‌تر هستند به این تریبون، بیشتر شنیده می‌شوند. رسانه‌های سراسری و رسانه‌های ملی یا مرکزی در ایران از این قاعده پیروی می‌کنند. سیاست بیشترین اخبار این رسانه‌ها را تشکیل می‌دهد و چهره‌های معروف سیاسی حرف‌های اصلی را می‌زنند و می‌نویسند. در این رسانه‌ها خبری از شهرهای دیگر و مناطق دیگر کشور مگر موردی و هرازگاهی نیست. اگر هم سراغ پوشش اخبار دیگر شهرها و مناطق بروند عموماً از آنجایی که آن‌طور که باید آن محل‌ها را نمی‌شناسند و درکی از مقتضیات فرهنگی و سیاسی و اقتصادی و... آن مردم ندارند، نمی‌توانند پوشش مناسب و کارآمدی را ارائه کنند و چه بسا در شرایط بحران، کار را برای مردم آن جاها سخت‌تر کنند. اینجاست که روزنامه‌نگاری محلی نقش یک نجات بخش را برای جوامع محلی ایفا می‌کند. رسانه‌های محلی از بیرون گود به درون ماجرا نگاه نمی‌کنند آنها بخشی از همان جامعه محلی هستند و بنابراین می‌توانند صدای مناسب‌تری باشند برای مشکلات، فرصت‌ها و به‌طور کلی اخبار آن جامعه. سیل اخیر در چند استان کشور بهانه‌ای به من داد تا بیش از قبل به نقش رسانه‌های محلی در صدادار کردن جوامع دورافتاده و محلی پی ببرم. ما دیدیم که چطور خبرنگاران محلی ریکوردر به دست و دوربین به دوش واقعیت اتفاقات را نشان دادند و توجه‌ها را به عمق فاجعه جلب کردند. آنها بودند که در تشتت رسانه‌ای و هرج و مرج حاصل از خسارات به بار آمده، نیازهای هر لحظه این مردم را فریاد زدند و کمک‌های واصله را برای رسیدن به مستحق و نیازمند واقعی هدایت کردند. آنها روزنامه‌نگارانی هستند که خیلی از مردهای شهر را عمو صدا می‌کنند و خیلی از زن‌ها را خاله. آنها فرزند آن منطقه هستند و راه و چاه را می‌شناسند. سیل اخیر نشان داد که چقدر به روزنامه‌نگاری محلی نیاز داریم و بیش از آن نشان داد که اگر رسانه‌نگارهای محلی نبودند چقدر منابع هدر می‌رفت و چه مناطقی که زیر آب می‌رفت و ما در قلب تهران حتی از آن خبردار نمی‌شدیم. در این شماره از صفحه زندگی و فرهنگ همان‌طور که متوجه شدید موضوع اصلی روزنامه‌نگاری محلی به‌عنوان یک شاخه مهم در روزنامه‌نگاری است، چراکه دیگر فرصت روایت‌های کلان که توسط رسانه‌های سراسری و مرکزنشین به اسم واقعیت ساخته می‌شود به سر رسیده و وقت روایت‌های خرد و کوچکی است که روزنامه نگاران محلی می‌سازند و در نهایت پازل واقعیت را تکمیل می‌کنند. از آنجایی که بار اصلی این صفحه همیشه بر دوش تجربه‌های زیسته است در این شماره هم از دو نفر که روزنامه‌نگار محلی هستند و یکی در غرب و یکی در جنوب مشغول به فعالیت رسانه‌ای است خواستم تا تجربه خودشان را از روزنامه نگاری محلی بنویسند. یکی الیاس احمدحسینی روزنامه‌نگار بوشهری ساکن بندرگناوه است که سال‌های اخیر عمر و وقتش را برای ساختن یک پایگاه خبری-تحلیلی به اسم گناوه آنلاین گذاشته و آن‌طور که پرس وجو کرده‌ام تأثیر زیادی بر جامعه محلی خود گذاشته است. او می‌گوید، روزنامه‌نگار محلی فرصت خطاکردن ندارد. نفر بعدی که تجربه خود را نوشته رضا ساکی روزنامه‌نگار خرم‌آبادی و مدیرمسئول پایگاه خبری گُلوَنی است. لرستان خیلی خوش‌شانس بود که این خبرنگار را داشت وقتی که داشت زیر آب می‌رفت. رضا ساکی صبح تا شب با هر ابزار و امکانی که در اختیار داشت اطلاع‌رسانی می‌کرد و چه خوب هم این‌ کار را می‌کرد. یادداشت دیگری را که در این صفحه می‌خوانید مهدی جلیلی روزنامه‌نگار و پژوهشگر علوم ارتباطات و روزنامه‌نگاری نوشته است و ما را با این سؤال اساسی که چرا باید در زمان بحران کنار روزنامه‌نگاری محلی بایستیم مواجه کرده است. اما مصاحبه اصلی این صفحه با دکتر عبدالله گیویان، استاد علوم ارتباطات و رسانه است که در حوزه رسانه هم تجربه دانشگاهی و هم اجرایی دارد. او که عضو هیأت علمی و مدرس دانشگاه صدا‌وسیماست در این گفت‌و‌گو از روزنامه‌نگاری محلی حمایت کرده و اعتقاد دارد که باید جامعه علمی و سیاستگذاران رسانه‌ای در جهت تقویت جایگاه آن حرکت کنند.


در ادبیات علوم اجتماعی بسیار از توزیع ناعادلانه -از منابع گرفته تا آموزش و بهداشت و... - گفته می‌شود. در گستره علوم ارتباطات و رسانه هم آیا می‌شود از این مفهوم وام گرفت و سستی و کم‌رنگی مطبوعات محلی و روزنامه‌نگار محلی را ذیل توزیع ناعادلانه رسانه و ارتباطات - چیزی که امروز در ایران شاهد آن هستیم- توضیح داد؟
بله. در علوم ارتباطات هم در قلمروی ارتباطات انتقادی ذیل ادبیات مربوط به مرکز- پیرامون صحبت‌هایی دراین باره وجود دارد البته این بحث بیشتر در سطح جهانی موضوع مطرح است ومعنای ضمنی اش این است که مراکز قدرت خبررسانی و پوشش خبری و اطلاع‌رسانی را از پیرامون می‌گیرند. اما خارج از وجه جهانی و استعماری، داخل یک محدوده دولت-ملت نیز این بحث موضوعیت دارد و مصادیق زیادی هم برای آن می‌توان برشمرد. در کشور ما آن قدری که به رسانه‌های سراسری وقع نهاده می‌شود برای رسانه‌های محلی جایگاهی قائل نیستیم. اما واقعیت این است که روزنامه‌نگاری محلی برگ برنده است خصوصاً در زمان‌های بحران. برای مثال ما شاهد بودیم که چطور قدرت رسانه‌های محلی و افرادی که شهر و محیط را می‌شناختند توانست در نحوه اطلاع‌رسانی تأثیر بگذارد و مؤثر واقع شود. بنابراین این موضوع را باید جدی بگیریم و این تصور که یک رسانه ملی داریم و این رسانه ملی می‌تواند با موفقیت همه چیز را پوشش دهد تصوری گمراه‌کننده است. ما در شرایط بحرانی بشدت نیازمند تدقیق مطالب هستیم تا پوشش گسترده و این کار بیشتر از دست روزنامه‌نگار محلی برمی‌آید که به نیازهای مردم آن منطقه واقف است و چند و چون مسائل را می‌داند. کاری که رسانه‌های پایتخت نشین در مواقع بحران سایر شهرستان‌ها می‌کنند اطلاع‌رسانی صرف است که ممکن است برای اهالی یک منطقه دوردست مفید باشد ولی برای اهالی آن شهرستان قطعاً آن اندازه فایده ندارد و راهگشا نیست.
اتفاقاً می‌خواستم از این دریچه نقبی به سیل اخیرو نقش روزنامه‌نگاران محلی بزنم که خوشبختانه شما خودتان بحث را به این سمت هدایت کردید. روزنامه نگاری محلی چطور می‌تواند در مواقع بحران به میدان بیاید و نقشی سازنده در ترمیم خسارت‌ها و احیای جامعه محلی بحران زده و از دست رفته ایفا کند؟
تمام هنر روزنامه نگاری محلی داشتن امکان ارتباط نزدیک با مخاطبان است. اگر بخواهیم یک تعبیر آشنا درعلوم اجتماعی برای توضیح این موضوع پیدا کنیم باید به تفاوت بین مفهوم جامعه و اجتماع بپردازیم. زمانی که روزنامه‌نگاری محلی می‌تواند با ارزش‌های محل با حساسیت‌های محل و حتی صمیمیت‌های موجود در محل ارتباط برقرار کند حتماً با آسیب دیدگان و بحران‌زده‌ها راحت‌تر می‌تواند ارتباط بگیرد و کار روزنامه‌نگاری خودش را پیش ببرد. این روزنامه‌نگار حتی در اعلام خطر نسبت به آسیب‌های احتمالی حتماً خیلی مؤثر‌تر خواهد بود نسبت به روزنامه‌نگاری که از جای دیگری - خصوصاً از مرکز- آمده باشد و بخواهد خبری مربوط به آن محل را منتشر کند یا احیاناً هشدار و اخطاری بدهد. این مشخصه ارتباطات محلی است و ما حتماً باید برای این رسته جای ویژه‌ای در علوم ارتباطات و رسانه باز کنیم. خصوصاً اینکه در جای جای کشور ما بحران‌های خاصی وجود دارد و نیاز است که رسانه نگارهای محلی درآن جاها حضور فعال داشته باشند که هم تاب‌آوری منطقه و محل را بالا ببرند و هم مطالبات مردم را به گوش مسئولان برسانند و....
 صرف بازکردن فایل مجزایی برای روزنامه‌نگاری محلی بدون در نظر گرفتن راهکارهای عملیاتی خصوصاً در حوزه آموزش آکادمیک و به تعبیری آموزش روزنامه‌نگاران محلی راه به جایی نخواهد برد. مثلاً یک زمانی فرهنگسرای رسانه با کمک خانه‌های مطبوعات هر استان رسانه‌های محلی را هدف آموزش‌های رسانه‌ای قرار می‌دادند که دیگر دنبال نمی‌شود...
زمانی که جامعه‌شناسی، دیدگاه اصلی به ارتباطات می‌شود، این تصور ایجاد می‌شود که یک واقعیت جهانی وجود دارد و یک ژورنالیست آن واقعیت جهانی را گزارش می‌دهد. درحالی که این رویکرد نادرست است و مسأله اصلی واقعیت‌های لوکال و منطقه‌ای است. اگر ارتباطات در سطح کلی از انقیاد و تملک جامعه شناسی رها شود و به سمت انسان‌شناسی ارتباطات و فرهنگ و رسانه حرکت کند این موضوع تا حد زیادی قابل حل به نظر می‌رسد. یعنی ما باید نگاه‌مان را به جای جامعه به معنای یک مفهوم کلی به سمت فرهنگ به معنای اختصاصات مناطق مختلف ببریم. تنها در این نگاه است که می‌توان به سؤال شما در خصوص راهکارهای عملیاتی علمی و آکادمیک روزنامه‌نگاری محلی پاسخی مشخص داد. در این رویکرد روزنامه‌نگاری که برای مثال برای پلدختر تربیت خواهیم کرد در عین حال که اشتراکاتی دارد با روزنامه‌نگاری که قرار است در خواف کار کند تفاوت‌ها و تمایزهایی هم دارد. آشنایی عمیق‌تر با فرهنگ محلی و ارتباطات واقعی با افراد ذینفع و دارای نفوذ و مؤثر در منطقه و محل کلید و ابزار و عصای دست این روزنامه‌نگار می‌شود. ما این را فراموش کرده‌ایم و گمان می‌کنیم یک نوع کار ارتباطاتی فقط وجود دارد و آن هم این است که یک ژانر روزنامه‌نگاری سراسری را به رسمیت بشناسیم و فقط در زمان بحران به آن اتکا کنیم. به نظر من تا زمانی که به این واقعیت پی نبریم که محل است که به‌عنوان کانتکست و زمینه وقوع یک حادثه به آن حادثه معنا و جان می‌دهد از قافله عقب هستیم.
 همان‌طور که در بخش اول پاسخ‌تان اشاره کردید اساساً نگاه مطالعات فرهنگی برخلاف جامعه شناسی مدافع تریبون دادن به گروه‌های حاشیه‌ای و محله‌ها و مناطق بی‌صدا و کمتر شنیده شده است.
بله دقیقاً صدادار کردن بی‌صداها در این رویکرد یک اصل مهم است در حالی که در رویکرد جامعه شناسانه و کلی به ارتباطات و رسانه فرض اصلی این است که فقط یک صدا وجود دارد و خود به خود تمایل به ترویج تک صدایی در این رویکرد بیش از دیگر رویکردها به رسانه است.
 تا جایی که من می‌دانم ذیل عنوان کلی رسانه‌های جدید و علوم ارتباطات در بسیاری از کشورهای دنیا روزنامه نگاری محلی و منطقه‌ای مورد توجه قرار گرفته است و درعمل هم رسانه‌های محلی تیراژ بیشتری نسبت به رسانه‌های سراسری و کشوری دارند و به‌طور ویژه برخی از ژانرهای روزنامه نگاری مانند گزارشگری تحقیقی هم در این نشریات بیشتر توانسته جان بگیرد. در ایران وضع به چه صورت است؟
به‌طور مشخص روزنامه نگاری تحقیقاتی ابزار دست کسانی است که نگاه اصلاحی به وضعیت جامعه دارند.اگر بنا بر این باشد که روزنامه نگار بگوید همه چیز گل و بلبل است و هیچ کاستی وجود ندارد عملاً اصلاح را اولویت نگرفته و بیشتر به سمت برجسته کردن بعضی از اتفاقات و مسائل کلی دیگر متمایل است. برای مثال در ایام سیل اخیر افتتاح یکی از خطوط متروی تهران برجسته و مطرح شد و عملاً بسیاری از اخبار اتفاقات و وقایع مناطق سیل زده و محل‌های آسیب دیده در سایه گم شدند. می‌خواهم بگویم روزنامه نگاری محلی تا حد زیادی معادلات برجسته‌سازی‌این چنین را به هم می‌زند و بیشتر به نفع جامعه محلی قلم می‌زند و برای همین روزنامه نگاری تحقیقاتی -افشاگرانه در جهان در دل رسانه‌های محلی رونق بیشتری یافته‌اند. من اما فارغ از اینکه دیگر جاهای جهان در این زمینه چه می‌کنند می‌خواهم به این واقعیت اشاره کنم که ایران کشوری است با تنوع بسیار بالای قومیت‌ها و مسائل محلی؛پس واقعیت زندگی در ایران توجه به روزنامه نگاری محلی را دیکته می‌کند.
 در حوزه سیاستگذاری رسانه‌ای نهادهای مشخصی داریم که متولی این امر هستند. شما توضیح دادید که در حوزه نظری و آکادمیک نگاه به رشته ارتباطات و اصولاً رسانه باید تغییر کند حال می‌خواهم بدانم به نظر شما در حوزه سیاستگذاری رسانه‌ای در سطح کلان لازم است چه اتفاقاتی را رقم بزنیم که بتوانیم جایگاه رسانه‌های محلی را تقویت کنیم؟
 سیاستگذاری نمی‌تواند مستقل از علم اتفاق بیفتد. آن تغییری که اکنون لازمه تغییرات بزرگ در سطح سیاستگذاری رسانه‌ای کلان است باید در وهله نخست در علم ارتباطات و در فهم ما از این رشته در ایران رخ بدهد. آکادمی، قلب وقوع تغییرات به نفع تقویت جایگاه رسانه‌های محلی است و به تبع تغییر در گفتمان آکادمیک این رشته است که سیاستگذاری‌های کلان رسانه‌ای هم تحولاتی را از سر خواهند گذراند. نکته مهم دیگر اینجاست که نباید در سیاستگذاری‌های کلان رسانه‌ای به واقعیت تنوعات بومی کشور بی‌اعتنا باشیم و نیاز به رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران محلی را نادیده بگیریم. بنابراین دستگاه‌های سیاستگذار باید در گام نخست ارتباطات را فرهنگی‌تر تلقی کنند و با نگاه سیاسی آن را حد نزنند و در گام دوم زمینه‌های تربیت و ارائه امکانات به روزنامه‌نگاران محلی را در اولویت سیاستگذاری‌های خود قرار دهند.

هادی خانیکی مدیر گروه ارتباطات و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، حلقه‌های ارتباطی را گمشده جامعه ایران دانست و گفت: جامعه در رویارویی با مسائل در سطوح علمی و مدیریتی با چرخش گفتمانی مواجه شده است.
به گزارش ایرنا، خانیکی در نشست صمیمی سید ضیاء هاشمی مدیرعامل ایرنا با جمعی از اساتید، رؤسای دانشگاه‌ها و معاونان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تأکید بر حضور دانشگاه‌ها در مسائل اجتماعی از جمله سیل اخیر افزود: مسائل به شیوه گذشته قابل حل نیستند بلکه باید در چارچوب‌های جدید قرار گرفته و راه حل‌های تازه‌ای برای آنها یافت. یادآور می‌شود از جمله شرکت کنندگان این نشست غلامرضا ظریفیان، رضا فرجی دانا، محمد فرهادی، محمود نیلی احمدآبادی، مجتبی صدیقی، حسین سیمایی صراف، حسین میرزایی، وحید احمدی و...بودند. خانیکی همچنین گفت که خبرگزاری جمهوری اسلامی ظرفیت تبدیل شدن به نهاد واسط میان دانشگاهیان و جامعه را دارد و تا زمانی که چنین امکانی روی ندهد نمی‌توان از قدرت افکار عمومی استفاده کرد.
به گفته وی، قدرت افکارعمومی به معنای مشارکت افکار در مفاهیم است، باید میان وزارتخانه، دانشگاه و رسانه‌هایی چون ایرنا ارتباط قوی برقرار و نهادهای واسط به کانون‌های تفکر تبدیل شوند. وی در ادامه به تغییرات ایجاد شده در سایه مدیریت جدید ایرنا طی یک سال اخیر اشاره کرد و گفت: در مدت اخیر مدیریت جدید ایرنا، این خبرگزاری را در مفهومی تازه تعریف کرد در حالی که تا پیش از آن جایگاه مرجعیتی این خبرگزاری میان خبرگزاری‌های داخلی بشدت افت کرده بود که این مدیریت برای ارتقای آن از فناوری‌های جدید بخوبی استفاده کرد.
خانیکی ادامه داد: رویکرد تازه ایرنا باعث شکل‌گیری پدیده و نهادهایی شد که این رسانه را در کنار شبکه‌های مجازی قرار داد و در این راه به نیروهای جوان اعتماد کرد. ایرنا در این جوانگرایی بر نیروهای متخصص تکیه کرد و از کارشناسان ارتباطات و رسانه یاری خواست. چنین اقداماتی فرصتی به نهادهای علمی داده است تا از روزنه کوچک ارتباطات ایرنا، خود را در افکار و حوزه عمومی نمایان سازند.
وی در ادامه سخنان خود گفت: در حوزه عمومی و افکار عمومی کمتر از یکهزار دانشگاهی در حال گفت‌و‌گو هستند در حالی که حدود 75 هزار عضو هیأت علمی در کشور وجود دارد. در برابر ایرنا و تمامی رسانه‌ها نیز نیاز به تولید محتوا و مضمون دارند. از این رو می‌توان از چنین ظرفیتی برای پیوند جامعه و دانشگاه استفاده کرد.
«دیگر نمی‌توان با نگفتن و ندیدن در چنین فضایی زندگی کرد بلکه با گفتن و دیده شدن است که می‌توان ادامه داد. زبان ارتباطی گفتن و دیده شدن باید در دانشگاه و زبان علمی هم در رسانه‌هایی چون ایرنا تقویت شود.»
وی افزود: وزارت امور خارجه از نهادهایی است که سخن گفتن در حوزه عمومی از هر دستگاه دیگری در آن دشوارتر است؛ سخنگوی وزارت خارجه بودن سخت‌تر از سخنگویی هر وزارتخانه دیگری است. اما با ورود فناوری‌های جدید، شاهد توییت‌های وزیر امور خارجه در فضای مجازی و صفحه شخصی وی بودیم. در چنین شرایطی پست سخنگوی دولت در حاشیه قرار می‌گیرد. «چنین تغییراتی از یک سو و عقب ماندن در زمینه فهم سیاسی، فرهنگی و اجتماعی باعث تضعیف مرجعیت رسانه‌های رسمی شده و در مواقعی نسبت به شبکه و رسانه‌های رقیب خارجی عقب مانده‌ایم.» به بیان این استاد دانشگاه علامه، در مفاهیم قدیمی، ژورنالیسم و روزنامه نگاری در تضاد با کار علمی قرار می‌گیرد اما با توجه به تغییرات جدید اگر حوزه علمی خود را در عرصه عمومی مطرح نسازد و زبان ارائه خود را نیابد، از اهداف اصلی خود دور می‌شود. در این نشست برخی شرکت کنندگان همچنین درباره نقش رسانه در تقویت مناسبات دانشگاه و جامعه و نقش جامعه دانشگاهی در حل چالش‌ها به بحث و تبادل نظر پرداختند.
 لزوم ارائه راه حل از سوی دانشگاهیان
غلامرضا ظریفیان استاد تاریخ دانشگاه تهران و معاون دانشجویی وزارت علوم در دولت اصلاحات در ادامه این نشست گفت: تا چندی پیش امکان بحث‌های آسیب شناسانه در مجامع علمی و دانشگاهی وجود نداشت در حالی که در یک دهه اخیر بحث‌های آسیب شناسانه پررنگ شده است اما زمان آن فرارسیده که از این مرحله نیز عبور کرده و به دنبال ارائه راه حل باشیم.
وی با تأکید بر اینکه پرداختن بیش از اندازه به آسیب‌ها خود به نوعی بروز آسیب را به دنبال دارد عنوان کرد: زمان ارائه راه حل‌ها فرارسیده و از رسانه‌هایی چون ایرنا و دانشگاه‌ها باید برای حل آسیب‌ها کمک خواست.
 لزوم القای امید در جامعه
رضا فرجی دانا استاد دانشگاه و رئیس انجمن آموزش مهندسی ایران نیز در ادامه نشست به فعالیت‌های خبری و اطلاع‌رسانی خبرگزاری جمهوری اسلامی در رابطه با سیل اشاره کرد و گفت: جامعه دانشگاهی و علمی کشور می‌تواند از این اطلاعات استفاده کند. وی با تأکید بر این‌که جامعه دانشگاهی نقش مؤثری در القای امید در جامعه دارد، عنوان کرد: جامعه دانشگاهی کشور در القای امید در جامعه به جای ناامیدی، رفع مشکلات و فائق آمدن بر آنها نقش بسزایی دارد.
 بازتاب رسانه‌ای فعالیت دانشگاه‌ها؛ راهی به سوی حل مشکلات
محمود نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران و رئیس هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب‌‌ها نیز در ادامه به ورود دانشگاهیان به ماجرای سیل اخیر کشور اشاره کرد و گفت: سیل کنونی محصول عملکرد دهه‌های گذشته است که فرصتی برای آینده نگری ایجاد کرده است. وی افزود: در این باره رسانه‌هایی چون ایرنا با روایت دقیق اطلاعات ضمن کمک رسانی، امکان آسیب شناسی بحران سیل را فراهم می‌سازند. سیل اخیر علاوه بر درس‌هایی که داشت لزوم آینده نگری و اتخاذ راهبرد را نیز بیش از گذشته نشان داد. نیلی احمدآبادی سیل 98را آزمونی برای دانشگاهیان و متخصصان کشور عنوان کرد و گفت: هدف ما ارتباط مداوم با جامعه است. داشتن اطلاعات دقیق و ارتباط با مردم و همچنان در کانونِ موضوعات جمهوری اسلامی قرار گرفتن از دیگر دستاوردهای سیل بود.
وی گفت: دانشگاهیان با ارائه راه حل‌هایی از مرحله آسیب شناسی مسائل عبور کرده‌اند اما عملی شدن راه حل‌ها موضوع مهمی است که به دستگاه‌های اجرایی مربوط می‌شود. این در حالی است که از طرفی اشتیاق مدیران کشور برای برگزاری نشست با خوشه‌های فکری دانشگاه‌ها افزایش یافته است.
رئیس دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه اخبار و گزارش فعالیت‌های دانشگاهیان به اطلاع مردم نمی‌رسد، تصریح کرد: در تصمیم‌سازی و تصمیم گیری‌های 40 سال اخیر نهادهای دانشگاهی نادیده انگاشته شده‌اند در حالی که در تمامی کشورها دانشگاه‌ها در مسیرهای تصمیم‌گیری قرار می‌گیرند. بسیاری از چالش‌های امروز ناشی از نادیده انگاشتن دانشگاه‌ها در فرآیندهای تصمیم‌سازی است.
به بیان وی، دانشگاه‌ها در شرایط کنونی فعال‌تر از گذشته شده‌اند و دیگر در کناری قرار ندارند. نیلی احمدآبادی با بیان اینکه در سیل اخیر دانشگاه‌ها به‌طور خودجوش وارد میدان شدند، تصریح کرد: در چنین شرایطی بدنه روشنفکری با بدنه جامعه و دولت باید ارتباط برقرار کنند. این فعالیت‌ها ظرفیت مناسبی برای رسانه‌ها بویژه ایرنا ایجاد می‌کنند. انعکاس توان فکری، کارآفرینی و خلاقیت دانشگاه‌ها در رسانه‌ها در حل مسائل کشور، مؤثر است.

24

هفتمین جلسه رسیدگی به پرونده مدیرعامل سابق شرکت بازرگانی پتروشیمی و ۱۳ متهم دیگر آن برگزار شد و اعتراض یکی از متهمان را درخصوص وجود اطلاعات غیرمعمول در کیفرخواست و انتقاد از اینکه چرا همان افرادی که چنین اطلاعاتی را داده‎اند روی صندلی متهم ننشسته‌اند، به همراه داشت. قاضی دادگاه نیز در این جلسه، از اظهارات متهمان در جای جای کیفرخواست گفت که اقرار کرده‎اند «ارز با منشأ داخلی به دستور افرادی انجام شده است اما اسمی از شخصی نمی‌برند و تمام دستورها مخفی است، حال شاید می‌ترسند یا مصلحت می‌دانند که اسم فردی را نبرند.»
به گزارش ایسنا، در آغاز این جلسه قاضی مسعودی مقام از متهم علیرضا علائی رحمانی خواست تا در جایگاه قرار بگیرد و دفاعیات خود را ارائه کند. متهم پس از حضور در جایگاه در پاسخ به این سؤال قاضی که حسب محتویات کیفرخواست شما به مشارکت در اخلال کلان در نظام اقتصادی کشور به مبلغ ۶ میلیارد و ۶۵۶ میلیون یورو از طریق فروش محصولات پتروشیمی هستید، آیا این اتهام را قبول دارید؟ گفت: خیر،اتهامات را قبول ندارم و ادامه داد: جهت تأمین خوراک پتروشیمی به درخواست شرکت npc مقرر شد به طور هفتگی۲۰ میلیارد تومان به شرکت ملی گاز به جای ریال ارز بدهند. رحمانی افزود: در تاریخ 29/2/89همزمان با تحریم‌های کذایی خطاب به مدیران مالی پتروشیمی نامه‌ای زده می‌شود که بانک‌های اماراتی دیگر نمی‌توانند به شرکت پتروشیمی یورو بدهند و تمام پرداخت‌ها به صورت درهم انجام می‌شود و شرکت pcc هم اعلام می‌کند که تمام تسویه حساب‌ها با درهم انجام می‌شود. این متهم تصریح کرد: بنده این موضوع را با یکی از مدیران بازنشسته بانک مرکزی مطرح کردم و وی گفت که شما در حق شرکت‌ها لطف می‌کنید که به جای یورو، درهم می‌دهید زیرا درهم چند مزیت نسبت به یورو دارد، اولاً حجم زیادی از خریدهای کشور از دبی به درهم انجام می‌شود و دوماً نسبت نوسانات درهم به دلار طی سال‌های گذشته ثابت بوده است و در حقیقت درهم مانند دلار است و سوماً نظارت‌های تحریم روی درهم وجود ندارد.
علائی رحمانی در ادامه گفت: در تاریخ 23/8/90 شرکت نفت اعلام می‌کند که وجوه به صورت ارز به حساب شرکت نفت نزد بانک مرکزی واریز شود و شماره حساب‌های ارزی را معرفی می‌کند اما چندی بعد و در تاریخ 15/11/90 شرکت npc برای اولین بار اعلام می‌کند که وجوه خوراک به شرکت نفت با ارز منشأ داخلی پرداخت شود و شماره حساب‌های جدیدی را معرفی می‌کند. ما مکاتبه کردیم که این حساب‌ها در خارج از کشور ایراد دارد و شرکت نفت در تاریخ 17/12/90 اعلام می‌کند که این حساب‌ها متعلق به شرکت نیکو است و درست شده‌اند. در یک مرحله ۲.۵ میلیارد یورو معادل۷۰۰ میلیارد ریال وجه حاصل از فروش محصولات پتروشیمی پرداخت می‌شود.در ادامه جلسه دادگاه حسینی نماینده دادستان خطاب متهم علائی رحمانی اظهار کرد: شما گفتید که همه ارز را به سیستم بانک دادید اما متهمان قبول دارند که یک میلیارد یورو با دستور افراد خاص با ارز با منشأ داخلی پرداخت شد و پرداخت ارز به ریال نیاز به دستور npc دارد که باید به شما اجازه می‌داد که با ارز با منشأ داخلی و یا ریال پرداخت کنید. در نامه‌ای آمده است شما در طول سال مبلغی به حساب ما واریز کنید. متهم پاسخ داد: در طول سال نبوده است بلکه به صورت هفتگی بود. نماینده دادستان خطاب به متهم گفت: npc از شما ریال می‌خواست وقتی از شما مطالبه کرد شما با فروش داخلی قادر به تأمین ریال نبودید آیا مستندی دارید که در آن آمده باشد که چنین امکانی را ندارید. قاضی مسعودی مقام گفت: خود متهمان در جای جای کیفرخواست گفته‌اند که ارز با منشأ داخلی به دستور افرادی انجام شده است اما اسمی از شخصی نمی‌برند و تمام دستورها مخفی است، حال شاید می‌ترسند و یا مصلحت می‌دانند که اسم فردی را نبرند. شما می‌گویید که برای ارزهای خارجی سوئیفت دارید آنها را از هم تفکیک کنید و بگویید کجا پرداخت داشتید و کجا و به دستور چه کسی پرداخت نداشتید شاید این گونه تبرئه شدید. دعوا سر ارز است. شما به تفکیک بگویید که چقدر ارز آمده و چقدر نیامده و به دستور چه کسی بوده است. در ادامه ابراهیم خانی وکیل  رحمانی هم به دفاع از وی پرداخت و در نهایت قاضی زمان برگزاری جلسه بعدی دادگاه را دوشنبه نهم اردیبهشت ماه اعلام کرد.

برش
سکته همزمان ۳ متهم بانک سرمایه

رئیس شعبه سوم دادگاه ویژه مفاسد اقتصادی درباره اجرایی شدن  حکم سه تن از مدیران بانک سرمایه با این توضیح که «زمانی که متهمان برای اجرای حکم احضار شدند، نمی‌دانم چرا هر سه نفر همزمان سکته کردند و در بیمارستان بستری شدند»، گفت: «در حال حاضر پرویز کاظمی به زندان رفته است و درخصوص دو محکوم دیگر، معالجات در حال انجام است و گفته‌ایم اگر محکومان توانایی تحمل حبس را ندارند باید در بهداری، تحمل حبس کنند که این موضوع هم در دست بررسی است. همچنین از پزشکی قانونی خواستیم موضوع سکته همزمان را بررسی کند.»قاضی مسعودی مقام با بیان اینکه بخشی از حکم پرونده حسین هدایتی صادر و تا قبل از ماه رمضان اعلام می‌شود، در پاسخ به این سؤال که آیا هدایتی بر اساس وعده‌ای که داده بدهی خود را پرداخت کرده است یا خیر، گفت: «تا الان بانک سرمایه چیزی در این رابطه به ما اعلام نکرده است.»

ندا آکیش
خبرنگار
در حالی که هنوز پرونده قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی داغ است و جامعه جهانی همچنان منتظر برملا شدن جزئیات این ترور سیاسی وحشیانه است، روز سه‌شنبه 37 شهروند سعودی با ادعای مبارزه با تروریسم در عربستان به شیوه «سر بریدن»، اعدام شدند. پیکر دو نفر از افراد سر بریده شده هم از تیر چراغ برق آویزان شد تا «درس عبرتی» برای دیگران باشد. این اتفاق برای دومین بار در یک سال گذشته واکنش جهانی را علیه عربستان برانگیخت. عربستان پائیز گذشته نیز به دلیل قتل جمال خاشقجی متحمل فشارهای جهانی شد.
به گزارش سایت شبکه خبری الجزیره، وزارت کشور عربستان با صدور بیانیه‌ای رسماً درباره این اعدام‌ها اطلاع‌رسانی و ادعا کرد، این افراد در مورد اتهام‌های حمله به تأسیسات امنیتی با مواد انفجاری، کشتن تعدادی از افسران امنیتی و همکاری با «سازمان‌های متخاصم» علیه منافع ملی کشور مجرم شناخته شدند. این در حالی است که فعالان شبکه‌های اجتماعی و کاربران اینترنتی عربستان درباره اعدامی‌ها گفتند، ۳۲ نفر از اعدام شدگان از ساکنان منطقه قطیف که یک منطقه شیعه نشین است، بودند. دادستانی کل عربستان سعودی نیز پیش از این اعلام کرده بود، هر روحانی و فعال شیعه که نسبت به سیاست‌های سرکوبگرانه آل سعود اعتراض کند با حکم اعدام رو به رو می‌شود.
به گزارش دویچه وله، یکی از اعدامیان به صلیب کشیده شده است. عربستان این گونه اعدام را تنها در مواردی اجرا می‌کند که متهم جرم بسیار سنگینی مرتکب شده باشد.
حکم اعدام این افراد در ریاض، پایتخت عربستان، دو شهر مقدس مکه و مدینه و استان شرقی قصیم که اقلیت شیعه درآن زندگی می‌کنند، اجرایی شد. خبرگزاری رسمی عربستان (واس) در گزارشی درباره این اعدام‌ها نوشت، این مردان به خاطر «داشتن تفکرات تروریستی و افراطی و تشکیل شبکه‌های ترور برای آسیب زدن به امنیت کشور و بی‌ثبات کردن کشور» اعدام شدند. پیکر بی‌سر دو نفر از افراد اعدام شده برای چند ساعت از تیرهای چراغ برق آویزان بود که این اقدام وحشتناک خشم عمومی را در عربستان برانگیخت. این نخستین بار نیست که دولت عربستان در یک روز دست به اعدام دسته جمعی می‌زند. حدود سه سال قبل در سال 2016 نیز در یک روز 47 شهروند سعودی مخالف دولت از جمله شیخ نمر، رهبر شیعیان عربستان اعدام شدند که در آن زمان هم واکنش‌های بین‌المللی زیاد بود اما از آنجا که هم در سال 2016 و هم دیروز چهارشنبه متحدان غربی و اروپایی عربستان از جمله امریکا و انگلیس با انفعال و سکوت، از اقدام‌های ضد حقوق بشری عربستان و اعدام‌های دسته جمعی در این کشور حمایت کردند، تا کنون اقدام عملی جدی در سطح بین‌الملل علیه ریاض انجام نشده است. این سکوت متحدان غربی و اروپایی عربستان در قبال اعدام دسته جمعی روز سه‌شنبه و دیگر نقض‌های حقوق بشر در این کشور در حالی است که هنوز افکار عمومی جهان نتوانسته ترور بی‌رحمانه خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول را هضم کند و سؤال‌های بسیار زیادی درباره این پرونده بی‌پاسخ مانده است.
جهان در انتظار یک رکورد تازه
بنا بر گزارش سازمان عفو بین‌الملل، در سال گذشته میلادی نیز در عربستان 149 نفر اعدام شدند و امسال در حالی که تنها 4 ماه از سال می‌گذرد، بنا بر آمار رسمی که خبرگزاری واس عربستان منتشر کرده، دست کم 100 نفر در عربستان اعدام شده‌اند و بعید نیست تا پایان سال شمار اعدامی‌های 2019 از 2018 بسیار بیشتر شود. وبگاه امریکایی «بیزنس اینسایدر» نیز حدود یک ماه پیش در گزارشی اعلام کرده بود، عربستان در سال 2019 در زمینه اجرای اعدام یک رکورد جدید از خود به جای گذاشته است. همین حالا هم عربستان دومین کشور در سطح جهان از نظر تعداد اعدامی‌ها و نخستین کشور از نظر تعداد سر بریدن‌ها است. شبکه خبری سی‌ان‌ان امریکا درباره افزایش اعدام‌ها و سرکوب‌ها در عربستان دیروز چهارشنبه در گزارشی نوشت، از زمانی که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در سال 2015 برای نخستین بار در صحنه سیاسی عربستان ظاهر شد، سرکوب مخالفان هم شدت گرفت. او که کار سیاسی خود را با ریاست بر وزارت دفاع آغاز کرد و تا سطح ولیعهد ارتقا داد، در سال‌های اخیر دستور سرکوب و از میان برداشتن بسیاری از فعالان، شاهزادگان و تجار، زنان و حامیان حقوق بشر را صادر کرده است و همه آنها را به خیانت به کشور و اعمال خرابکارانه علیه امنیت کشور متهم می‌کند.
انتقاد ظریف از مصونیت تیم «ب»
در چنین شرایطی که قدرت‌های جهانی در قبال عربستان، این کشور ثروتمند نفتی سکوت کرده‌اند، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به گردن زدن 37 نفر در عربستان واکنش نشان داد و گفت: عضویت در تیم بولتون، بن سلمان، بن زاید و بی‌بی (نتانیاهو) به هر جنایتی مصونیت می‌دهد.
ظریف عصر سه‌شنبه در یادداشت توئیتری خود نوشت: پس از چشم پوشی از قطعه قطعه کردن یک روزنامه نگار، وقتی که عربستان سعودی 37 مرد را در یک روز گردن می‌زند هیچ نجوایی از دولت ترامپ شنیده نمی‌شود حتی وقتی که یکی را دو روز پس از عید پاک مصلوب می‌کند. وی تصریح کرد: عضویت در تیم «ب» – شامل بولتون، بن سلمان، بن زاید و بی‌بی – به هر جنایتی مصونیت می‌دهد.
جان بی‌ارزش انسان در عربستان
عفو بین‌الملل هم با محکوم کردن گردن زدن 37 نفر در عربستان در بیانیه‌ای اعلام کرد: محاکمه این افراد بسیار ظالمانه صورت گرفته و اعدام «عبدالکریم الحواج» در حالی که کمتر از 18 سال سن داشت نقض آشکار قوانین بین‌المللی است. به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه خبری الخلیج آنلاین، در بیانیه این سازمان آمده است، اعدام‌ها در عربستان شاهدی هولناک براین است که جان انسان برای سعودی‌ها هیچ ارزشی ندارد و مقامات سعودی از مجازات اعدام به عنوان ابزار سیاسی برای سرکوب مخالفان از اقلیت شیعه در این کشور استفاده می‌کند.
پیش‌تر عفو بین‌الملل با بررسی وضعیت حقوقی کارگران خارجی، اقلیت شیعه در شرق عربستان، شکنجه زندانیان، مجازات غیرقانونی اعدام و ممنوعیت فعالیت‌های مدنی و حقوقی؛ گزارش سالانه خود از وضعیت بحرانی حقوق بشر در عربستان سعودی را منتشر کرده بود. «علی الدبیسی»، رئیس سازمان «اروپایی - سعودی حقوق بشر» نیز در واکنش به اعدام 37 نفر در عربستان گفت: این اقدامات نشان داد که دولت ریاض نمی‌خواهد دست از جنایت‌های خود بردارد. این اعدام‌ها، دومین موج گردن زدن در دوران ملک سلمان است و اکثریت افراد اعدام شده را شهروندان شیعه عربستان تشکیل می‌دادند. وی با اشاره به اینکه دولت ریاض به همگان ثابت کرده است که گوشش به هیچ یک از درخواست‌های بین‌المللی برای برقراری انصاف و عدالت بدهکار نیست، افزود: خانواده این قربانیان از زمان اجرای حکم اعدام فرزندانشان اطلاعی نداشتند.

اردیبهشت ماه هر سال را می‌توان فرهنگی‌ترین ماهِ سال دانست؛ ماهی که موعد برگزاری نمایشگاه سالانه کتاب است. این روزها بسیار گفته می‌شود که مردم ما توجه چندانی به کتاب و مطالعه ندارند و روز به روز تیراژ کتاب کم و کم‌تر می‌شود. به طور قطع بخشی از این گزاره درست است و آن کم شدن تیراژ کتاب است ولی این مسأله نه به معنای کاهش مطالعه است و نه به معنای کم‌اثر شدن کتاب. چه بسا هر دو مورد بهبود نیز یافته باشند.
اولین دلیل برای اثبات این ادعا کاهش نسبی اقتصاد کتاب، ناشی از گسترش اینترنت و دسترسی وسیع، ارزان و راحت مردم به مطالب و حتی کتاب‌های موجود در اینترنت است. دلیل دیگر این ادعا وضعیت اقتصادی مردم و جامعه است که نمی‌توانند به سادگی گذشته کتاب بخرند، بنابراین فقط کتاب‌هایی را می‌خرند که احتمال مطالعه آنها بیشتر باشد. برخلاف گذشته که ممکن بود کتاب بخرند ولی احتمالاً مطالعه نکنند. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که مردم کتاب‌ها را به‌صورت اجاره‌ای و امانتی در اختیار می‌گیرند و پس از خواندن با قیمت پایین‌تر برمی‌گردانند و بالاخره علت سوم در افزایش عناوین و تیراژ کل کتاب بویژه کتاب‌های ادبیات و علوم اجتماعی است.
کافی است که گفته شود طی 20 سال گذشته از 1375 تا 1396 تعداد عناوین کتاب‌های منتشر شده از کم‌تر از 15 هزار به 99 هزار یعنی حدود 7 برابر افزایش یافته است. در همین فاصله تیراژ کل کتاب‌ها از 81 میلیون به 144 میلیون رسیده است که 78 درصد افزایش نشان می‌دهد. نکته مهم اینکه قیمت هر نسخه کتاب نیز در فاصله 1375 تا 1396، حدوداً 22 برابر شده و شاخص تورم نیز در این فاصله 24 برابر شده است. بنابراین مجموعاً مردم در سال 1396 و به قیمت ثابت 70 درصد بیشتر از سال 1375 کتاب خریده‌اند.
اگر بخش علوم اجتماعی و ادبیات را به‌عنوان شاخصی درباره کتابخوانی در نظر بگیریم در فاصله سال‌های 1375 تا 1396، تعداد عناوین آنها 11 برابر و تعداد شمارگان کل آنها نزدیک به 3 برابر شده است که رشد بسیار قابل توجهی است. آنچه هم که در افواه عامه گفته می‌شود که متوسط مطالعه ما 2 دقیقه در روز است و از این نوع مطالب، واجد ارزش علمی و عینی نیست. اصولاً منظور از مطالعه باید روشن باشد، بهترین شیوه سنجش آن میزان مصرف کالاهای مرتبط با آن مثل کتاب، روزنامه و مطبوعات و اینترنت است که درباره مطبوعات نوعی جایگزینی شدید از سوی فضای مجازی و اینترنت و سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی رخ داده است. ولی کتاب همچنان جایگاه به نسبت گذشته خود را حفظ کرده است.
علی‌رغم این توصیف‌ها چند مسأله آینده کتاب در ایران را دچار مخاطره کرده است. اولین موضوع چاپ قاچاق و غیرقانونی کتاب است، کتاب‌هایی که مجوز نیز دارند. اتفاقاً آمار اینها در بخش آمار رسمی کتاب نیامده که اگر منظور شود میزان اقتصاد و مطالعه کتاب را بشدت بیش از آنچه که گفته شده افزایش می‌دهد، ولی این وضع به زیان ناشران و نویسندگان است و عملاً موجب نابودی اقتصاد نشر خواهد شد و باید با آن قاطعانه برخورد کرد.
موضوع دوم ممیزی است. اگر محدودیت‌های مطبوعاتی و رسانه‌ای در سال‌های 1384 تا 1392 کمتر می‌بود، به احتمال فراوان این کوچ بزرگ به فضای مجازی رخ نمی‌داد. فضایی که مسئولیت هیچ خبری به عهده منتشرکننده آن نیست. عدم تعادل میان فضای مطبوعات و رسانه‌های رسمی با فضای مجازی، کوچ به این فضا را بشدت جذاب کرد. بنابراین نباید اجازه داد که این شکاف موجب قهر جامعه با کتاب شود و عطای آن را به لقایش ببخشند و دچار وضعیت مطبوعات شویم. بویژه آنکه بسیاری از حساسیت‌های ممیزی، سلیقه‌ای است و می‌تواند موجب ناراحتی و عصبانیت نویسندگان و خوانندگان کتاب شود.
موضوع سوم نیز که در جای خود اهمیت دارد افزایش قیمت دلار و به تبع آن افزایش قیمت کاغذ و هزینه چاپ است و از آنجا که این افزایش همراه با رکود اقتصادی است، مردم مجبور می‌شوند که مصرف خود را از سبد کالاهای فرهنگی کم کنند و اقتصاد کتاب یکی از اولین کالاهایی است که ضربه می‌خورد. شاید در کوتاه‌مدت این مسأله مهم‌تر از دو مسأله قبلی باشد و باید برای آن چاره‌ای اندیشید. با این حال امیدواریم که نمایشگاه امسال کتاب جلوه‌ای باشد از فرهنگ و ادب کشور و به رشد و غنای فرهنگی و ادبی جامعه کمک کند.

حسن بهشتی‌پور
کارشناس مسائل بین‌الملل
دولت امریکا در حالی با عدم تمدید معافیت خریداران اصلی نفت ایران فاز جدی‌تری از تخاصم علیه جمهوری اسلامی را آغاز کرده است که این تصمیم می‌تواند منافع کشورهای خریدار نفت ایران را تحت تأثیر قرار دهد. امریکا در حالی نام 8 کشور را که پیش از این از تحریم‌های امریکا معاف شده بودند، از فهرست این معافیت خارج کرد که پیش از این سه کشور یونان، ایتالیا و تایوان عملاً طی ماه‌های گذشته نفت خریداری نمی‌کردند و اینک بحث چین، هند، ترکیه، عراق و ژاپن مطرح است. ایران در مواجهه با سیاست فشار امریکا سیاست مقاومت را در پیش گرفته است اما این رویکرد ناظر به در نظر گرفتن دو مؤلفه اساسی است؛
- رئیس جمهوری امریکا در حالی قصد دارد فروش نفت ایران را به صفر برساند که پیش‌تر حتی کارشناسان امریکایی هم معتقد بودند راه‌های مختلفی برای دور زدن فروش نفت وجود دارد و به این سادگی نمی‌توان فروش نفت ایران را صفر کرد. کشورهای دیگر مناسبات‌شان با ایران را صرفاً بر اساس منافع ملی خود تعریف می‌کنند و نباید انتظار داشت که آنها از حقوق ایران در صحنه عمل دفاع کنند اما ما باید با منطق اقتصادی حرکت کنیم. ایران می‌تواند در چنین فضایی بازار نفت را با بازی با قیمت بر هم بزند. یعنی با کاهش دادن قیمت نفت بتواند توجه سایر بازیگران را جلب کرده و تقاضای نفت را در بازار افزایش دهد؛ یعنی کلاً شرایطی را به وجود آورد که منافع شرکت‌ها اقتضا کند تا از ایران نفت بخرند. همچنین ایران می‌تواند صادرات گاز را در اولویت قرار دهد زیرا کنترل خطوط لوله‌های گاز بسیار دشوارتر از حمل و نقل نفت است.
در این چارچوب جمهوری اسلامی باید ساز و کار روابط با همسایگانش را سامان بخشد و با تعمیق رابطه با کشورهایی که طرف دعوا با ایران نیستند، سیاست دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت و صادرات انرژی را ادامه دهد.
- رویکرد دیگری که ناظر به تمرکز برفضای داخلی کشور است لزوم ایجاد انسجام و سامان بخشی و اصلاحات داخلی است. برخی معتقدند باید با امریکا مذاکره کرد. بنده نیز جزو موافقان مذاکره بوده و هستم اما به شرط آنکه هدف، شرایط و چارچوب مذاکره معلوم باشد اما در شرایطی که مقام‌های امریکا عملاً شرایط ناممکنی را پیش پای ایران گذاشته‌اند، نتیجه بخشی مذاکره امری دور از دسترس خواهد بود. از این رو باید ابتدا شرایط داخلی کشور به مرحله‌ای از ثبات و توان برسد که نشستن بر سر میز مذاکره با امریکا به دریافت امتیاز برای دو طرف بینجامد. از جمله اینکه نظام بانکداری و پولی اصلاح و توجیه شود که کشور در یک جنگ ویژه اقتصادی به سر می‌برد و ابزارها و سیاست‌ها بر پایه این شرایط ویژه  تعریف شود. زیرا اگر قرار است مذاکره صورت گیرد اولاً با دست پر باشد ثانیاً طرف مقابل متوجه شده باشد سلاح تحریم‌ها کند شده است اما الان بدترین شرایط ممکن برای مذاکره است.
در مجموع ایران با کشوری روبه‌رو است که رئیس جمهوری آن اختیارات گسترده‌ای در مرحله اجرایی دارد و با نقض بسیاری از پیمان‌های بین‌المللی درصدد تحمیل خواسته‌های خود به سایر کشورهاست. بنابراین به نظر می‌رسد تنها راه مقابله دوراندیشی و ترسیم یک چارچوب مناسب برای رابطه با کشورهایی است که می‌توانند در این شرایط به ما کمک کنند.

سخنگوی دولت آلمان در واکنش به تصمیم ترامپ مبنی بر عدم تمدید معافیت‌های نفتی ایران اظهار کرد که برلین به برجام پایبند می‌ماند. به گزارش ایسنا، «اولریکه دیمر» سخنگوی دولت آلمان با بیان اینکه  تصمیم اخیر دونالد ترامپ مبنی بر عدم تمدید معافیت‌های نفتی را زیر نظر دارد و به همراه بقیه کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیامدهای این تصمیم را ارزیابی خواهد کرد، گفت: دولت فدرال آلمان و اتحادیه اروپا به توافق هسته‌ای با ایران متعهد باقی خواهند ماند.  جوزپ بوررل، وزیر امور خارجه اسپانیا نیز  در سخنانی از تصمیمات یک‌جانبه و اقدامات فرامرزی دولت امریکا از جمله فعال‌سازی قانون «هلمز برتون» و اعمال تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران و تمدید نکردن معافیت تحریم‌های نفتی علیه ایران برای خریداران نفت انتقاد کرد و گفت: باید دید که آیا این تصمیم اعمال خواهد شد، زیرا دیگر کشورها می‌توانند بگویند که این تصمیمات فرامرزی امریکا را نمی‌پذیرند.

مسعود جعفری جزی
عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی
بگذار شکرها را، بگذار قمرها را
او چیز دگر داند، او چیز دگر سازد
شفیعی کدکنی شخصیتی چند بعدی است که در زمینه‌های گوناگون همچون شعر و شاعری، نقد ادبی، تصحیح متن، تحقیقات ادبی، ترجمه و تدریس فعالیت کرده و در هر زمینه نیز کارنامه‌ای درخشان دارد. شعر شفیعی کدکنی از دهه چهل تاکنون در عین حال که تصویری روشن از تحولات جامعه ما بوده و صدای بخش وسیعی از مردم همین جامعه را بازتاب داده است، جلوه گاه عواطف صادقانه و شور و هیجان سراینده آن نیز هست.  با اینکه دوران اوج شعر سرایی شفیعی کدکنی همزمان بوده‌ است با حضور برخی از شاخص‌ترین شاعران بزرگ معاصر، اما جویبار جاری و زلال شعر او تشخص و جلوه‌ خاص خود را دارد. صدای او در عرصه شعر معاصر صدایی نامکرر است. در حوزه نقد ادبی نیز آثار شفیعی کدکنی طراوت، تازگی و تأثیرگذاری ویژه‌ خود را دارد. آثار او در این‌حوزه، در عین حال که از هیاهو و جنجال برخی نقدهای محفلی و مغرضانه به دور بوده، کهنگی و محافظه‌کاری برخی نقدهای به‌ظاهر دانشگاهی را هم نداشته است. او در برخی آثار انتقادی‌اش از قلمرو نقد فراتر رفته و وارد حوزه نظریه‌پردازی شده است. آثار شفیعی کدکنی در حوزه تصحیح متن و تحقیقات ادبی سیری تکاملی است که با کوشش‌های علامه قزوینی آغاز شد. شفیعی کدکنی تصحیح متن را به شاخه‌ای مهم از تحقیقات ادبی و تاریخی در ایران تبدیل کرد. مطابق با روش او، مصحح وظیفه دارد که علاوه بر بازسازی متن کهن، همه مشکلات احتمالی آن را برای خواننده علاقه‌مند روشن کند، درباره متن و مؤلف آن از جهات گوناگون تحقیق کند و حاصل یافته‌های خود را در اختیار خواننده بگذارد. مؤلفه هایی که در تصحیح اخیر تذکره الاولیاء نیز به وضوح قابل مشاهده است. با کارهای شفیعی کدکنی تصحیح متن که از دهه پنجاه و تحت تأثیر فضای ایدئولوژیک چپ‌گرا و جوان محور کم اعتبار شده بود، دوباره ارزش پیدا کرد و نسل تازه‌ای از جوانان مستعد قدم در این راه گذاشتند. تحقیقات ادبی شفیعی کدکنی عمدتاً  بر مسائل زبانی و تاریخی متمرکز است و همین نکته موجب شده که دچار انشانویسی‌های مرسوم نشود. ترجمه حوزه اصلی فعالیت شفیعی کدکنی نبوده اما او آثاری را از انگلیسی و بویژه عربی ترجمه کرده است. اسلوب او در ترجمه اسلوبی خاص خودش است ولی در مجموع بیش از آنکه به فرهنگ لغت متکی باشد به هنر فارسی نویسی‌اش تکیه دارد و در مواقع لازم حتی آن را با تحقیق همراه می‌کند. هنر تدریس و کلاس‌های پرشور و سازنده شفیعی کدکنی از دیرباز جایگاهی خاص داشته و چندین نسل از دانشجویان از دهه پنجاه تاکنون با اشتیاقی خارق‌العاده در محضر درس او این سخن مولانا را تجربه کرده‌اند که می‌گوید: «آدمی فربه شود از راه گوش.» شفیعی کدکنی درکلاس‌هایش هنر معلمی را با دانش وسیع و فضیلت‌های انسانی پیوند داده است و همه این‌ها نقشی عظیم در پویایی، سرزندگی و تداوم فرهنگ ما دارد. شفیعی کدکنی چشم و چراغ فرهنگ امروز ماست.

وزیر ارتباطات به اپراتورهای موبایل دستور داد که مانع ادامه‌ برگزاری مسابقات غیرمشروع بخت‌آزمایی در تلویزیون شوند. به گزارش «ایران عصر»، محمدجواد آذری جهرمی در توئیتر نوشت: روز گذشته طی دستورالعملی مدیران عامل اپراتورهای موبایل را موظف کردم که شخصاً بر روند مسابقات غیرمشروع بخت‌آزمایی در تلویزیون و غیر آن نظارت کنند و جلوی این پدیده سوء را بگیرند. وی گفت: عدم رعایت دستورالعمل برای اپراتورها عواقب جدی در پی خواهد داشت. رهبر معظم انقلاب اسلامی هم دیروز در دیدار با هزاران نفر از کارگران صنایع مختلف، تأکید کردند: «باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روش‌هایی شبیه بخت‌آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاه‌های مختلف از جمله صدا و سیما باید متوجه این  معنا باشند.»