شیما جهانبخش
خبرنگار
تنش و درگیری چند ساعته هفته گذشته مرزبانان و اهالی مرزنشین سیستان و بلوچستان و نیروهای مرزی افغانستان در مرز میلک در شهرستان هیرمند در شمال سیستان و بلوچستان پرونده دیوار مرزی 18 ساله‌ای را باز کرد که از همان ابتدای ساخت با حاشیه‌ها و پرسش‌های زیادی درباره فاصله زیاد آن با نقطه صفر مرزی بین ایران و افغانستان همراه بود. این دیوار 50 کیلومتری که سال 82 برای مبارزه آسان‌تر با اشرار و قاچاقچیان توسط ایران کشیده شد تا امنیت منطقه تأمین شود حالا به دردسری بزرگ برای کشاورزان و ساکنان محلی منطقه تبدیل شده است. مسأله اصلی اینجاست که دیوار منطقه مرزی هیرمند و زهک به‌دلیل نقص فنی و اشتباه محاسباتی بین خط واقعی و بین‌المللی مرز ایران و افغانستان بنا شده و حدود 2 هزار هکتار از اراضی کشاورزی حوزه هیرمند و زهک و مزار یک شهید ایرانی در آن سوی دیوار قرار گرفته است. همین موضوع باعث شده تا عده زیادی از مردم منطقه، بخصوص کشاورزان وسیله امرار معاش خود را از دست بدهند. حالا کشاورزان هر بار برای دسترسی به زمین‌هایشان باید از کارت تردد استفاده کنند و البته هرازگاهی هم بین آنها و نیروهای مرزی افغانستان مشاجراتی هم رخ می‌دهد.
استمرار شکایت‌ها و مشاجرات رخ داده باعث شد «علی اوسط هاشمی» استاندار سابق سیستان و بلوچستان سال ۹۶ اعلام کند، «دیوار منطقه مرزی هیرمند و زهک یک نقص فنی و اشتباه محاسباتی است که باعث شده اراضی کشاورزان این منطقه در آن سوی دیوار جا بماند. این دیوار حتماً باید حذف شود و ما باید به نقطه صفر مرزی برگردیم.» اما با گذشت سال‌ها از این مشکلات این دیوار و دردسرهایش همچنان پا برجاست. البته مسئولان مرزبانی هم بارها اعلام کرده‌اند بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی، احداث دیوار روی نقطه صفر مرزی ممنوع است، بنابراین این دیوار امنیتی با فاصله از مرز احداث شده است.
 حالا با گذشت سال‌ها از احداث این دیوار، از یک سو ساکنان محلی نگران از دست دادن زمین‌هایشان هستند و اصرار بر حذف این دیوار دارند و از سوی دیگر برخی مسئولان مرزی معتقدند خط مرزی در اسناد بین‌المللی ثبت شده و این دیوار مشکلی ایجاد نمی‌کند. هر چند درگیری‌های اخیر در این منطقه به‌سرعت با پیگیری‌های مسئولان آرام گرفت اما باید به‌خاطر داشته باشیم امکان چنین اتفاقاتی همچنان وجود دارد و باید برای حل آن چاره اندیشی کرد.
مرزبانی با تردد کشاورزان مشکلی ندارد
«سرهنگ ابوالحسن ضیایی»، معاون اجتماعی فرماندهی مرزبانی استان سیستان و بلوچستان در این خصوص در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار داشت: ساخت این دیوار ارتباطی با مرزبانی ندارد. این دیوار بنا به ضرورت و با صلاحدید مقامات امنیتی ایجاد شده و ما تنها مجری قانون هستیم. وی با اشاره به اینکه این دیوار، یک دیوار امنیتی است، افزود: اینکه بین دیوار امنیتی و مرز اصلی فاصله‌ای وجود دارد به معنای این نیست که کسی حق تعرض به خاک ایران را دارد. در واقع نوار مرزی ما براساس نقاط جغرافیایی مشخص شده و حتی یک وجب از خاک کشور ما، آن‌سوی مرز نیفتاده و کشور همسایه هم نمی‌تواند ادعایی در این خصوص داشته باشد.  سرهنگ ضیایی احداث این دیوار را تأثیر‌گذار دانست و افزود: از آنجایی که بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی، احداث دیوار روی نقطه صفر مرزی ممنوع است، ما دیوار را با اندکی فاصله از خط مرزی احداث کردیم که در این‌صورت، از لحاظ امنیتی هم بهتر می‌توان کار محافظت و حراست را انجام داد. مرزبانی با تردد کشاورزان مشکلی ندارد و به هیچ وجه سختگیری نمی‌کند، اما تردد ادوات بخصوص تراکتور‌ها با ملاحظاتی همراه است. بارها مشاهده شده که عده‌ای به بهانه سوخت‌رسانی به تراکتورها، اقدام به قاچاق سوخت می‌کنند، بنابراین ما حق داریم که تراکتور را چک کنیم تا سوخت اضافی به همراه نداشته باشد. کشاورزان می‌دانند اگر کسی سوخت اضافه نداشته باشد مرزبانی مشکلی با تردد ندارد. معاون اجتماعی فرماندهی مرزبانی استان با تأکید بر اینکه مرزبانی تعصبی نسبت به وجود دیوار ندارد، خاطرنشان کرد: دستور ساخت دیوار از مراجع ذی‌صلاح ابلاغ شده و هر زمان آنان دستور دهند ما دیوار را خراب می‌کنیم. در واقع وظیفه ما حراست از مرز است و اگر دیوار هم نباشد ما وظایفمان را بدرستی انجام می‌دهیم.
دیوار مرزی سیستان به‌صورت غیرکارشناسی‌ شده احداث شده است
«حبیب‌الله دهمرده»، نماینده زابل، زهک و هیرمند در مجلس شورای اسلامی در این زمینه به «ایران»، گفت: این دیوار در نقطه اشتباهی ساخته شده و سال هاست مردم منطقه بخصوص کشاورزان را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده است. احداث غیرکارشناسی‌ این دیوار باعث شده بیشتر از 2 هزار هکتار از اراضی منطقه سیستان در آن سوی دیوار جا بماند و عملاً دسترسی کشاورزان به مزارعشان که تنها راه درآمدشان بوده است قطع شود.
نماینده سیستان در مجلس با تأکید بر اینکه پیگیر رفع این مشکل هستیم، ادامه داد: با پیگیری‌های انجام شده در شورای تأمین استان مصوب شده فاصله بین این دیوار تا خط واقعی مرز را فنس بکشند تا مشخص شود زمین‌های آن طرف دیوار داخل خاک ایران است. همچنین بنا شد مالکان زمین‌های آن‌سوی دیوار از مرزبانی استان مجوز بگیرند تا تردد آزادانه تری داشته باشند.
وجود دیوار امنیتی در مرزهای استان ضرورتی ندارد
«محمد سرگزی» دیگر نماینده زابل و زهک هم در این باره به «ایران» گفت: این دیوار در یک بازه زمانی احداث شده است اما قرار نبوده که برای کشاورزان مشکلاتی ایجاد شود. در واقع ما برای اثبات مالکیت این منطقه نیاز به تردد افراد بومی داریم. درست است که در این منطقه حتی آب کافی برای کشاورزی وجود ندارد اما برای تثبیت مالکیت باید تردد کشاورزان را به زمین‌های زراعی‌شان تسهیل کنیم تا طرف مقابل هم با دیدن فعالیت کشاورزان به این باور برسد که این منطقه خاک ایران است و تصور تصاحب این اراضی را از ذهن خود پاک کنند.
 سرگزی با تأکید بر اینکه این دیوار در واقع «امنیتی» است نه «مرزی»، افزود: بار‌ها در طول ادوار گذشته استانداران سابق بر حذف این دیوار تأکید داشته‌اند اما متأسفانه هنوز این مشکل برطرف نشده است. می‌دانیم که در هیچ نقطه‌ای از کشور دیوار مرزی وجود ندارد و میل‌های مرزی مؤید حد قانونی مرزها هستند اما این دیوار در سیستان با عنوان دیوار امنیتی ساخته شده است. احداث این دیوار برای جلوگیری از تردد مردم به آن‌سوی دیوار امنیتی نبوده، بلکه علت آن ساماندهی ترددها و جلوگیری از اقدامات ضدامنیتی بوده است؛ اگرچه در حال حاضر نیز شرایط امنیتی نقاطی که دیوار وجود دارد با سایر نقاط مرزی که دیوار ندارد به‌دلیل تسلط  کامل نیروهای مرزی تفاوتی ندارد. در حال حاضر ما هیچ گونه مشکل امنیتی در استان نداریم و بر این عقیده‌ایم این دیوار باید حذف شود. حتی در کمیسیون امنیت ملی نیز برخی مسئولان اعلام کرده‌اند وجود این دیوار ضرورتی ندارد و می‌توان آن را حذف کرد.
به اسم امنیت برای کشاورزان محدودیت ایجاد نکنیم
این نماینده مجلس مشکل اصلی کشاورزان را تردد ادوات دانست و گفت: قرار بود کشاورزان بتوانند از درهای تعبیه شده در دیوار به سهولت تردد کنند، اما متأسفانه این امکان برای آنان فراهم نشده است. ما در حوزه استان موارد امنیتی نداریم اما به اسم امنیت برای کشاورزان محدودیت ایجاد کرده‌ایم که این موضوع باید هر چه سریع‌تر ساماندهی شود. نکته مهم دیگر این است که می‌گویند این دیوار برای جلوگیری از قاچاق سوخت برپا شده است اما اگر کمی منطقی به این قضیه نگاه کنیم می‌بینیم که این مورد اغراق شده است.
وضعیت معیشتی ساکنان این منطقه تعریف چندانی ندارد، هیچ شغلی هم وجود ندارد پس مردم ناچارند همان میزان سوخت اندکی را که برای گرمایش در اختیار آنها گذاشته می‌شود، بفروشند تا بتوانند نانی برای خوردن داشته باشند. در واقع آنها سرما را تحمل می‌کنند که بچه‌هایشان گرسنه نمانند پس اگر درست نگاه کنیم می‌بینیم فروش این میزان سوخت مشکلی ایجاد نمی‌کند. مسئولان اگر به‌دنبال راه حل اساسی هستند باید با تقویت بازارچه‌های مرزی و اقتصاد، مردم را به سمتی هدایت کنند که خودشان این کار را انجام ندهند.
حذف دیوار امنیتی امکان‌پذیر نیست
«محمدهادی مرعشی»، معاون امنیتی انتظامی استاندار سیستان نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: این دیوار سال 82 با توجه به شرایط امنیتی موجود و ناامنی‌هایی که در منطقه حاکم بود به طول 50 کیلومتر احداث شده و در تمام این سال‌ها تأثیرات مثبتی هم داشته است.
وی با تأکید بر اینکه حذف دیوار امنیتی امکان پذیر نیست، ادامه داد: تخریب دیوار با این وسعت اصلاً امکان پذیر و مقرون به صرفه نیست اما در نظر داریم با اصلاح اشکالات موجود تا حد امکان مشکلات را برطرف کنیم. در این زمینه با تصویب شورای تأمین استان بنا شده حد فاصل مرز رسمی کشور با دیوار امنیتی که فاصله چند کیلومتری دارد با سیم خاردار مشخص شود. در این خصوص بودجه محدودی نیز در نظر گرفته شده و بزودی با انتخاب پیمانکار این طرح آغاز می‌شود.
البته کشاورزان باید به این نکته توجه داشته باشند نصب سیم خاردار به معنای عدم تیر‌اندازی نیست و همچنان باید به هشدار‌های مرزبانی توجه کنند.
مرعشی درخصوص وجود اشکالات فنی و کارشناسی در زمان ساخت دیوار نیز گفت: اول اینکه باید بدانیم ساخت و ساز در نقطه صفر مرزی امکان پذیر نیست و اینکه می‌گویند این دیوار جایگزینی اشتباهی داشته صحت ندارد. می‌دانیم که طرح ایراداتی دارد اما در آن زمان کارشناسان ناگزیر بوده‌اند این اشتباه را انجام دهند تا دیوار ساخته شود. در واقع آنان چاره‌ای جزاین کار نداشته‌اند. البته این مشکل بیشتر به نقاط مرزی نزدیک به 2 منطقه «چوتو» و «ملاشریف» برمی گردد که به طور قطع هر چه سریع‌تر آن را اصلاح خواهیم کرد.
تردد کشاورزان بدون هیچ مشکلی انجام می‌شود
معاون امنیتی انتظامی استاندار سیستان و بلوچستان خواسته‌های کشاورزان را بر حق دانست و افزود: ما برای رفاه حال کشاورزان منطقه تمام اقدامات لازم را انجام داده‌ایم و تردد این افراد به همراه ادوات کشاورزی بدون هیچ مشکلی انجام می‌شود. در واقع ادوات از سوی جهاد کشاورزی مشخص شده‌اند. در حال حاضر 230دستگاه تراکتور در حوزه زهک و 80 دستگاه تراکتور در حوزه هیرمند مجوز تردد دارند. البته طبق بررسی‌های کارشناسان حضور 100 دستگاه تراکتور برای این منطقه کافی بود اما ما برای رفاه کشاورزان مجوز تردد هر تعدادی را که خودشان اعلام کرده بودند، داده‌ایم.
نقطه صفر مرزی نشان‌گذاری می‌شود
وی در مورد مزار شهید دهقان که آن سوی دیوار قرار گرفته است نیز گفت: این یکی از اشتباهات کارشناسی بوده است. البته مزار این شهید در آرامستان یکی از روستاهای خالی از سکنه بوده که در زمان دیوارکشی روستا در یک سوی دیوار و قبرستان در طرف دیگر قرار گرفته است. در تمام این سال‌ها اعضای خانواده این شهید بدون هیچ مشکلی از دیوار تردد داشته‌اند و بر مزار فرزند شهیدشان حاضر شده‌اند.
مرعشی با تأکید بر اینکه در حال حاضر امنیت کامل در منطقه وجود دارد، افزود: با توجه به تحولات کشور افغانستان نیروهای حاکم بر این کشور اطلاعی از نقطه صفر مرزی نداشته‌اند. آنها با تصور اینکه دیوار امنیتی نقطه مرزی است اقداماتی انجام دادند که با رایزنی‌های انجام گرفته این موضوع حل شد. در چند روز اخیر یک تیم کارشناسی از کابل به ایران آمد ما توضیحات لازم در خصوص دیوار امنیتی و حد فاصل مرز را به آنها ارائه کردیم. قرار شده نقطه صفر مرزی نشان‌گذاری شود تا دیگر شاهد این مشکلات نباشیم.

کرمان- پروژه تقاطع غیرهمسطح پل ولایت شهر بم از جمله طرح‌های ملی وزارت راه و شهرسازی در بزرگراه کرمان- بم- زاهدان برای رفع نقاط حادثه خیز در نظر گرفته شده اما این پروژه از پنج سال پیش تاکنون بلاتکلیف مانده و اینک با صرف ۱۰۰ میلیون تومان هزینه اضافه، به نمادی کاهگلی تبدیل شده است.
به گزارش ایرنا، این پروژه سال 95 در محل میدان ورودی ابتدای شهر بم   در شورای شهر دور چهارم با اعتبار ۱۸ میلیارد تومان به صورت روگذر مصوب شد.
کلنگ این پروژه فروردین ۹۶ با حضور رزم حسینی استاندار وقت به زمین زده شد و طبق وعده‌ها باید طی ۱۸ ماه به بهره‌برداری می‌رسید.
اما بعد از گذشت سه سال از کلنگ‌زنی این پروژه و کش و قوس‌های فراوان، درحالی که مردم بم چشم انتظار تکمیل و بهره‌برداری هرچه سریع‌تر تقاطع غیرهمسطح روگذر پل ولایت بودند، معاون امور عمرانی استانداری کرمان در خرداد ۹۹ در جلسه‌ای در فرمانداری بم گفت: بررسی‌های کارشناسانه اداره راه و شهرسازی حاکیست پروژه پل ولایت بم به دلیل داشتن هزینه‌ای بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان معقول نیست و انجام نمی‌شود و سرانجام این پروژه متوقف شد.
وضع موجود این پروژه اینک درحالی با تبدیل سازه‌های آن به نمادهای کاهگلی همراه بوده و همچنان سرنوشت این نقطه مهم شهری، برای شهروندان باغ‌شهر جهانی بم مبهم است که باوجود گذشت این همه سال متولیانی که مسئول بخشی از هرکدام از پروژه‌ها بوده‌اند، دیگری را مقصر می‌دانند و توپ را در زمین دیگری می‌اندازند.
فرماندار بم درباره این پروژه گفت: سال ۹۵ قرارداد پروژه با برآورد اعتباری ۱۸ میلیارد تومانی که پنج میلیارد تومان آن هزینه شده، منعقد شد. هادی شهسوارپور اظهار داشت: این پروژه جزو پنج پروژه مطالعاتی اداره کل راه و شهرسازی کرمان در بزرگراه ماهان- بم- زاهدان در طرح ملی رفع نقاط حادثه خیز شناسایی شده بود که پل زیرگذر ابارق هم یکی از همین پروژه‌هاست و متأسفانه هنوز تکمیل نشده و فقط دهنه‌های پل گذاشته شده است.
به گفته وی، جاده دو راهی خواجه عسکر دومین نقطه حادثه خیز خطرناک است که باید هر چه زودتر از طرف اداره کل راه و شهرسازی تعیین تکلیف شود زیرا تردد ماشین‌آلات سنگین در این مسیر زیاد و تاکنون روی این نقطه هم هیچ عملیاتی صورت نگرفته است.
فرماندار بم پروژه پل ولایت (ورودی شهر بم) را سومین نقطه حادثه خیز این منطقه دانست و افزود: باوجود اینکه بحث ساماندهی نقاط حادثه خیز در دستور کار قرار گرفته است اما متأسفانه ردیف اعتباری این پروژه بسته شده و باید این موضوع در سطح ملی پیگیری شود.
از سوی دیگر محمد بنی اسدی، سرپرست شهرداری بم توضیح داد: با توجه به اینکه مشخص نیست ادامه این پروژه چه زمانی باشد و ورودی شهر از شکل تپه خاکی که ایجاد شده و نشان می‌دهد پروژه‌ای نیمه کاره رها شده خارج شود، طرحی به شکل سنتی به صورت یک دیوار برای اتصال دهانه‌های پل به یکدیگر و با ایجاد نماسازی و فضای سبز در نظر گرفته شد. به گفته وی، این طرح سنتی کاهگلی حدود ۱۰۰ میلیون تومان هزینه دربر داشته است.
بنی اسدی اضافه کرد: در شورای شهر گفته شده به دلیل اینکه راه و شهرسازی هم به تعهدات خود عمل نکرده و پل میدان مهدویت را آغاز نکرده بنابراین انتظار می‌رود روند این پروژه مجدد با مشارکت راه و شهرسازی به صورت ۵۰ درصد ادامه پیدا کند.

حمیرا حیدریان
خبرنگار
یک میوه پاییزی با رنگی پاییزی که فقط هم در همین فصل پیدایش می‌شود، با عطری خاطره انگیز وارد ظرف میوه هایمان می‌شود، چند وقتی هست و قبل از اینکه تکراری شود، در اوج خداحافظی می‌کند و می‌رود تا سال بعد. هر چند درخت خرمالو در بسیاری از مناطق سردسیر تا معتدل ایران ریشه دارد اما به گفته کارشناسان تغذیه در استان البرز بویژه شهرستان کرج، این میوه از کیفیت مطلوبی برخورداراست؛ همین بهانه‌ای شده تا مسئولان میراث فرهنگی این استان نخستین جشنواره خرمالو را برگزار کنند. جشنواره‌ای که بیش از 500 هزار بازدیدکننده را جذب خود کرد.
 مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز در گفت‌و‌گو با «ایران» با بیان این که هدف اصلی از برگزاری این جشنواره حمایت از باغداران خرمالو ومعرفی شهرستان کرج و ویژگی‌ها و ظرفیت‌های هنری و سنتی این استان بوده است گفت: این جشنواره که به همت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مشارکت سازمان سیما و منظر شهرداری کرج در پارک ایران کوچک کرج طی 3 روز برگزارشد با هدف حمایت از صنایع دستی در سطح خرد جامعه، ایجاد نشاط عمومی در شهروندان و بستر توسعه فرهنگ عمومی، گردهمایی و نشاندن اقوام مختلف در کنار هم و همچنین وحدت فرهنگی بین اقوام مختلف ایران زمین صورت گرفت.
فریدون محمدی با اشاره به اینکه شرکت‌کنندگان در این جشنواره ازشهرستان کرج، تهران وگلستان بوده‌اند افزود: طی برآوردهای انجام شده بیش از 500 هزار نفر از این جشنواره دیدن کردند که می‌توان گفت استقبال بی‌نظیری بوده است. این مسئول خاطرنشان کرد: در این جشنواره 80 نفر از هنرمندان حضور داشتند که در حاشیه جشنواره خرمالو محصولات ۱۵ رشته صنایع دستی در قالب ۲۵ غرفه به معرفی صنایع دستی مناطق و محلات خود در این پارک پرداختند. وی گفت: در این جشنواره 3 روزه در کنار ارائه محصول خرمالو، هنرمندان در رشته‌های صنایع دستی مانند سفال، سرامیک، چرم، گلیم، زیورآلات، سنگ و... کارهنرهای دستی خود را در معرض نمایش گذاشتند. رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری کرج نیزبا بیان اینکه هدف این جشنواره معرفی هویت فرهنگی و تاریخی استان البرز و به ‌منظور آشنایی مردم با محصولات این استان بوده است گفت: بخش عمده باغ‌های شهر کرج و حومه استان البرز به درختان میوه از جمله خرمالو اختصاص دارد واز مهم‌ترین اولویت‌های مدیریت شهری و شورای ششم صیانت از باغ‌ها، فضای سبز، میراث‌ طبیعی و دارایی‌های ارزشمند شهر است و این جشنواره با این نگاه برگزار شد.
پیمان بضاعتی افزود: تا پایان سال جشنواره‌های مختلفی در حوزه‌های گردشگری برای اجرا در پارک ملی ایران کوچک برنامه‌ریزی‌شده تا زمینه‌های سرمایه‌گذاری در شهر و جذب گردشگر بیش‌ازپیش فراهم شود.

بجنورد- مدیر حفاظت محیط‌ زیست جاجرم گفت: براساس نتایج سرشماری وحوش، جمعیت آهوان منطقه میاندشت این شهرستان خراسان شمالی که محل زیست یوزپلنگ است نسبت به سال ۹۸، دو برابر شده است.
به‌گزارش ایرنا، احمد صفرزاده اظهار داشت: افزایش ۱۰۰ درصدی جمعیت آهوان در پناهگاه حیات وحش میاندشت به‌دلیل انجام اقدامات مدیریتی محقق شده است. وی تصریح کرد: با توجه به خشکسالی و کاهش میزان بارندگی در سال‌ جاری، تأمین آب مورد نیاز حیات وحش مورد توجه جدی قرار گرفت و امسال آبشخورهای این منطقه حتی یک روز خالی از آب نماند. وی با اشاره به اینکه در سرشماری پاییزه امسال یک جفت گربه کاراکال مشاهده شد گفت: در این سرشماری، آماربرداری از گوشتخواران در برنامه نبود اما مشاهدات محیطبانان نشان می‌دهد جمعیت گربه کاراکال در این منطقه مناسب است. مدیر حفاظت محیط‌ زیست شهرستان جاجرم افزود: افزایش جمعیت آهوان در منطقه میاندشت جاجرم در چهار دهه گذشته بی‌سابقه است. منطقه حفاظت شده میاندشت با گستره ۸۵ هزار هکتار، از امن‌ترین زیستگاه‌های یوز ایرانی است که در سال ۱۳۵۲ زیر حفاظت قرار گرفته است.