فریبا خان‌احمدی
خبرنگار
تهران بعد از چهار ماه قرار گرفتن در وضعیت نارنجی و سپس زرد کرونایی دیروز از نوار قرمز عبور کرد و به‌طور رسمی وارد پیک چهارم کرونا شد. آخرین بار 11 آذرماه بود که تهران از وضعیت قرمز کرونا خارج شده بود. این ویروس در حالی در 42 شهرستان قرمز کرونایی خیز تندی برداشته که تنها در فاصله روزهای 14 و 15 فروردین تعداد موارد فوتی 31 درصد افزایش داشته است. دیروز هم با تکرار چندباره مرگ‌های سه رقمی در کشور طی روز‌های اخیر 172 مورد فوتی جدید کرونا ثبت شد و حال 4 هزار و 52 نفر وخیم گزارش شده است. گفته می‌شود سوشه بریتانیایی ویروس کرونا در بیمارستان‌های کشور جولان می‌دهد و اغلب بستری‌ها به ویروس انگلیسی آلوده شده‌اند. این در حالی است که طبق اعلام نظر رؤسای بیمارستان‌ها و اپیدمیولوژیست‌ها هم‌اکنون تهران و اغلب شهرستان‌های کشور در حالی وارد فاز تهاجمی شده‌اند که هنوز تأثیر سفرهای نوروزی در آمار جانباختگان کرونا خود را کاملا نشان نداده و طی روزهای آتی مشخص می‌شود و با توجه به افزایش فعلی موارد مبتلایان از دو هفته دیگر افزایش فاحشی را در تعداد مرگ و میر مبتلایان کرونا شاهد خواهیم بود. البته هشدارهای بهداشتی و نگرانی از چرخش ویروس انگلیسی در همه استان‌ها از چند روز مانده به تعطیلات نوروزی داده شده بود اما باز هم پروتکل‌شکنان این هشدارها را جدی نگرفتند، سفرهای نوروزی به راه بود و بساط پروتکل‌شکنان نیز به راه‌تر. به‌طوری که میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در نوروز به زیر 55 درصد سقوط کرد و 15 هزار بیمار کرونا مثبت بین شهرها جابه‌جا شدند. حالا با گذشت کمتر از سه ماه منحنی شیوع کرونا به نقطه‌ای رسیده که عدد و رقم‌هایش با شیب تندی پیشروی می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود ویروس جهش‌یافته کرونا از عادی‌انگاری‌ها و سفرهای نوروزی و دورهمی‌های خانوادگی در جان‌ها رخنه کرده و موج چهارم با طغیان ویروس بریتانیایی در کشور سهمگین‌تر از سه موج قبلی باشد. تحلیل وزیر بهداشت نیز بر این است که موج چهارم کرونا یکی از سهمگین‌ترین امواج کرونا خواهد بود و نظام سلامت دوران پرچالشی را پیش‌رو دارد.
7 استان در منطقه قرمز
بررسی داده‌های اپلیکیشن ماسک نشان می‌دهد، ایران در هفته دوم بهمن ماه هیچ شهر قرمز کرونایی نداشت و حالا با گذشت کمتر از دو ماه به نقطه‌ای رسیده که شاهد کاهش ۹۰ درصدی شهرهای آبی در کشور هستیم. در نقطه مقابل اما، شهرهای قرمز و نارنجی بیش از 90 درصد افزایش داشته‌اند. علاوه بر تهران و مطابق جدیدترین رنگ‌بندی شهرها همچنین 42 شهرستان شامل هفت مرکز استان از دیروز در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفتند. وضعیت در کرج، اصفهان، شیراز، ایلام، شهر کرد و زنجان نیز قرمز اعلام شده است. همچنین ۵۴ شهرستان از جمله ۶ مرکز استان اردبیل، بجنورد، کرمان، رشت، همدان و یزد از 15 فروردین نارنجی شدند. بنابر اعلام اپلیکیشن ماسک، موج چهارم کرونا با سرعت در حال پیشروی از نیمه غربی به سمت نیمه شرقی کشور است و هم‌اکنون ۸۸ شهرستان قرمز، ۱۳۹ شهرستان نارنجی، ۱۹۸ شهرستان زرد و ۲۳شهرستان آبی هستند. متخصصان حوزه سلامت همچنان بر استفاده از ماسک، خودداری از دورهمی و مراسم عروسی و سوگواری تأکید دارند و هشدار می‌دهند استفاده از وسایل نقیله عمومی پرازدحام، خوردن غذا در رستوران و حضور در اماکن پرجمعیت و بخصوص سرپوشیده از عوامل اصلی انتقال کرونا است.
وضعیت در تهران به حدی بحرانی شده که روزانه نزدیک به 6 هزار بیمار به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تهران مراجعه می‌کنند که تنها هزار نفرشان بستری می‌شوند. معاون درمان وزارت بهداشت دستور به تعطیلی جراحی‌های غیر‌اورژانسی داده و ستاد مقابله با کرونا در تهران از رؤسای بیمارستان‌ها درخواست کرده تعداد تخت‌های بستری را توسعه دهند. از سوی دیگر دیروز اعضای ستاد مقابله با کرونا در تهران در جلسه‌ای اورژانسی با استانداری درباره وضعیت قرمز پایتخت تصمیم‌گیری کردند تا بدین ترتیب محدودیت‌های کرونایی را مجدداً به پایتخت بازگردانند. آنطور که معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در تهران پیش از این به «ایران» اعلام کرده بود؛ تصمیمات در شرایط قرمز شامل منع تردد و فعالیت مشاغل گروه ۳ و ۴، دورکاری ادارات به شکل یک سوم حاضر در محل کار و دو سوم در منزل و کاهش ساعت کاری و... است. در همین زمینه معاون استاندار تهران نیز با اشاره به شرایط قرمز تهران اعلام کرده است؛ در ادارات با کار ضروری حداکثر تا ۵۰ درصد و ادارات با کار غیرضروری حداکثر تا ۳۰ درصد می‌توانند کارمندان را به صورت حضوری به‌کار بگیرند. به گفته غلامرضا عباس‌پاشا؛ اجرای مصوبات ستادملی مقابله با کرونا لازم‌الاجراست و بر همین اساس اجرای شرایط شهرهای قرمز به تمامی دستگاه‌های استان تهران ابلاغ شده و بر اجرای آن نیز نظارت خواهد شد.
موارد بستری اغلب به سوشه بریتانیایی ویروس کرونا مبتلا هستند
گزارش‌های ستاد مقابله با کرونا در تهران نشان می‌دهد؛ در تهران نسبت به دو هفته گذشته موارد سرپایی، بستری و فوت بین ۵۰ الی ۷۰ درصد افزایش داشته است. با این حال رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری به «ایران» می‌گوید بیش از 90 درصد موارد بستری در بیمارستان‌های تهران از سوشه بریتانیایی ویروس بوده و تهران به عنوان قلب اپیدمی کشور روزهای بسیار سختی را در پیش دارد. علیرضا ناجی می‌افزاید: با این روند روبه افزایش تعداد موارد بستری در مراکز درمانی پایتخت تعداد موارد مرگ‌و‌میر بیشتری را شاهد خواهیم بود. پیش‌بینی ما افزایش بسیار زیاد مرگ‌و‌میر‌های کرونایی است. اگرچه که هنوز وارد حداکثر منحنی پیک چهارم کرونا نشده‌ایم اما بیش از 90 درصد موارد مثبت سوشه‌های مثبت کووید19 نشان می‌دهد که سوشه‌ها ماهیت بریتانیایی دارند که شیوع و سرعت انتقال بالایی دارند و بیماری‌زایی آن متفاوت از سوشه‌های قبلی است.
او با بیان اینکه شیوع بالای سوشه بریتانیایی بین مبتلایان به کووید19 ناشی از سفرها و دورهمی‌های نوروزی است، می‌افزاید: علی‌رغم تمام گوشزدهای وزارت بهداشت و کارشناسان حوزه سلامت مردم به سفر رفتند و این اتفاق مجرمانه‌ای بود که با توجه به برخی اشتباهات رخ داد. با توجه به اینکه سرعت انتقال ویروس جهش‌یافته انگلیسی بسیار بالا است. بنابراین سفرها موجب شد سوشه بریتانیایی در سراسر کشور پخش شود.
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه تأکید می‌کند: در حال حاضر واریانت غالب ویروس در ایران واریانت بریتانیایی است که گذردهی و انتقال آن بسیار زیاد است و بیماری‌زایی وخیم‌تری نسبت به سوشه‌های قدیمی ویروس دارد. برای همین است که در حال حاضر فشار خیلی بالایی را در تهران و شهرهای کشور می‌بینیم. تهران قلب اپیدمیولوژی ایران است و باید پایتخت را دریابیم چرا که حداکثر ظرفیت بیمارستان‌ها پر است و بیماران سرگردانند و همین سرگردانی بیماران و نبود تخت بستری باعث پخش ویروس و انتقال آن به دیگران می‌شود.
ناجی می‌گوید: در تهران نیاز است ظرفیت تخت‌های بستری را افزایش دهند. با وجود این هر اندازه هم ظرفیت‌ها زیاد شود و هر چند تا بخش غیر‌کرونایی نیز تعطیل شود همچنان بلافاصله از بیمار کرونایی پر می‌شوند. مشکل تخت در تهران بسیار جدی است و تخت خالی برای بستری بیماران کووید19 وجود ندارد. ما روند خوبی را در تهران پیش‌بینی نمی‌کنیم.
او می‌گوید: سفرها و دورهمی‌ها باعث این افتضاح شده است. با وجود این تجربه خوزستان نشان داد که هنوز هم دیر نشده و می‌توانیم با تصمیمات درست جلوی گسترش ویروس را بگیریم. برای مثال در خوزستان گروه واکنش سریع وزارت بهداشت وارد شد و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی وضعیت اپیدمی را تا حدودی کنترل کردند.
این ویروس‌شناس، کنترل اپیدمی در تهران را مشروط به چند عامل می‌داند و می‌گوید: تهران باید دو هفته لاک داون یا تعطیل شود، ظرفیت تخت‌های بیمارستانی افزایش یابد، بیماران مثبت باید ایزوله شوند و بیماریابی و تعداد تست‌ها زیاد شود. اینها اصول اولیه هستند، هرچه روند بیماریابی بیشتر شود از پخش ویروس در جامعه جلوگیری خواهد شد. این اقدامات را باید با جرأت زیاد و بدون هیچ‌گونه ملاحظه‌ای انجام دهیم. مردم باید در خانه‌هایشان بمانند تا چرخش ویروس در جامعه کم شود. واریانت بریتیش شوخی‌بردار نیست و ممکن است به علت رفت‌و‌آمد مسافران به ترکیه یا کشورهای دیگر به غیر از سوشه انگلیسی واریانت‌های مختلف نیز وارد کشور شود.
به گفته ناجی؛ به غیر از انگلستان که پایش‌های ژنتیکی بسیار مناسبی انجام می‌دهد سایر کشورها حتی امریکا نیز نمی‌تواند کار پایش ژنتیکی ویروس را انجام دهد. ممکن است ارتباط با هر کشوری باعث انتقال واریانت‌های مختلف شود. این در حالی است که در ایام عید بدون توجه به وضعیت قرمز کرونایی در ترکیه رفت‌ وآمدهای زیادی به این کشور انجام شد و امکان دارد جهش‌های آفریقایی و برزیلی نیز به ایران هم منتقل شده باشد. در هر حال شرایط بسیار بالایی از اپیدمی مربوط به کووید19 را در کشور داریم و نیازمند این است که علی‌رغم همه مشکلات اقتصادی شهرهای قرمز لاک‌ داون شوند.
او درباره مطرح شدن برخی مباحث پیرامون اقدامات واکسیناسیون کرونا در کشور هم عنوان می‌کند: هر چند ایپدمی در کشور ما طولانی و پیوسته شده است اما در رابطه با تأمین واکسن مشکلات جهانی در همه کشورها وجود دارد. تهیه واکسن بسیار مشکل شده و حتی کشورهایی که مشکلات ما را ندارند روند واکسیناسیون نیز در آنها متناسب با برنامه‌هایشان نیست و روند واکسیناسیون در آنها نیز عقب است. با این حال اصل اساسی در این کشورها رعایت اصول بهداشتی و محدودیت‌های حرکتی، تعهد داشتن به برنامه‌های بهداشت اجتماعی، نداشتن دورهمی و زدن ماسک است.
جست‌و‌جوی افراد آلوده و درمان سریع سرپایی در شهرهای قرمز
حمید سوری رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید19 نیز درباره ضرورت اعمال محدودیت‌های جدید کرونایی در تهران و شهرهای قرمز به «ایران» می‌گوید: محدودیت‌های جدید می‌تواند در تماس افراد آلوده و ارتباطات برای رخداد بیماری وقفه بیندازد. البته اصل بر پیشگیری است تا اقدامات سلبی. اینکه مردم سفر بروند و بی‌احتیاطی کنند و بعد محدودیت اعمال کنیم اثرات موقت و کوتاه‌مدتی دارد.
سوری با انتقاد از کمرنگ شدن عملیاتی شدن برنامه‌های شهید سلیمانی می‌گوید: برای اینکه بار اپیدمی را کم کنیم باید حجم آموزش‌ها به مردم افزایش یابد، بیماریابی فعال تقویت شود، افراد آلوده مورد مراقبت و درمان سریع سرپایی قرار گیرند و درمان سرپایی زیاد شود تا از شدت گرفتن بیماری در بین افراد مبتلا جلوگیری کنیم. تجربه ما در خوزستان نشان می‌دهد؛ با تمهیداتی از جمله بیماریابی فعال و ایزوله کردن بیماران و انجام روزانه بیش از 25 هزار تست برای جلوگیری از گسترش آلودگی جلوی گسترش اپیدمی گرفته شد.
او با بیان اینکه واکسیناسیون کرونا امر مهمی برای جلوگیری از گسترش اپیدمی است در عین حال تأکید می‌کند که کشور ما با چالش‌های جدی‌تری در این‌باره مواجه است و موانع خارجی وجود دارد که به ما واکسن نمی‌دهند. از طرفی عرضه واکسن کمتر از نیاز مجامع جهانی است. ما غیر از بیماریابی فعال، تقویت آموزش و مشارکت اجتماعی چاره دیگری نداریم. اپیدمی مستمر و پیش‌رونده شده و تاریخ انقضا و طول مدت ایپدمی به قدری زیاد شده که تاب‌آوری اقتصادی، روانی و اجتماعی مردم پایین آمده است. با وجود این معتقدم سایر سازمان‌ها در این زمینه کم‌کاری کردند. تا چه زمانی دولت می‌تواند به کسانی حقوق دهد که کار نمی‌کنند. بنابراین تعطیلی و دورکاری نمی‌تواند سیاست بلندمدت باشد. باید سازمان‌های دیگر به کمک دولت بیایند و زیرساخت‌های الکترونیک برای ارائه خدماتشان ایجاد کنند. برای مثال با ایجاد سایت‌های فروش آنلاین برای دستفروش‌ها به عنوان منابع مهم انتقال کرونا می‌توان معیشت این گروه را تأمین کرد. چرا که تا زمانی که سازمان‌ها آرایش رزمی در مقابل دشمن بیولوژیک نگیرند همین بازی‌ها را خواهیم داشت.

 رئیس پلیس راهور ناجا درباره میزان جرایم رانندگی در سال ۹۹ گفت: در سالی که گذشت مجموعاً ۱۰۹ میلیون فقره اعمال قانون انجام شد که در جریان آن ۷۰ میلیون پیامک تخلف صادر شد. مبلغ کل این جرایم ۵۸۰۰میلیارد تومان بود که ۴۴۸۰ میلیارد تومان آن (معادل ۷۸ درصد) وصول شده است. به گفته هادیانفر، این مبالغ شامل جریمه‌های کرونایی و تخلفات رانندگی است.
به گزارش ایسنا، سردار سید کمال هادیانفر به آمار جرایم کرونایی در سال ۹۹ نیز اشاره کرد و گفت: شش میلیون و ۳۰۰ هزار فقره اعمال قانون بر اساس ابلاغ ستاد ملی مقابله با کرونا در سال ۹۹ انجام شد که از این تعداد حدود ۵۵ درصد مربوط به تردد شبانه، حدود ۳۰ درصد مربوط به شهرهای نارنجی و مابقی مربوط به
شهرهای قرمز بود.
وی افزود با اعلام ستاد ملی مقابله با کرونا ورود خودرو‌های غیربومی به ۲۲۷ شهر قرمز و نارنجی ممنوع شده است.

به موجب همکاری مشترک شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت مترو تهران، پروژه اتصال ایستگاه متروی میدان راه‌آهن تهران به شبکه راه‌آهن سراسری کشور از طریق یک گالری ارتباطی به ثمر نشست. به گزارش ایسنا، در مراسمی با حضور محمد باقر  نوبخت معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه، مهندس اسلامی وزیر راه و شهرسازی و حناچی شهردار تهران، برای نخستین بار در کشور، شبکه راه‌آهن سراسری ایران به یک ایستگاه از متروی کلانشهر پایتخت متصل شد.
این امر با احداث یک گالری به‌طول ۶۰ متر و تعبیه ۲ دستگاه پله‌برقی از سوی شرکت مترو تهران، با هزینه‌کرد ۲۰ میلیارد تومان جنبه عملیاتی پیدا کرد.
حناچی شهردار تهران در پایان مراسم آغاز بهره‌برداری از پروژه مذکور، اتصال شبکه حمل و نقل ریلی درون شهری و برون شهری را یکی از آرزوهای خود برشمرد و افزود: به هر میزان طرح‌های اینچنینی که به ثمر بنشیند، از میزان تردد مردم در سطح شهرها کاسته خواهد شد و ضمن کاهش بار ترافیک کلانشهرها، به همین میزان بر جاذبه‌های شبکه مترو افزوده خواهد شد.
او گفت: با توجه به هدف‌گذاری‌های صورت گرفته به منظور افزایش سهم مترو در پوشش سفرهای درون شهری به میزان ۵۰ درصد، بی‌تردید با طرح‌هایی مشابه آنچه افتتاح شد، می‌توان به این دستاورد بزرگ نائل آمد.

مسعود مردانی
عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا
هشدارهای مکرر مقامات و مسئولان بهداشتی کشور در مورد شدت ابتلا به کرونای بریتانیایی در برخی از استان‌های کشور در روزهای پایانی سال گذشته مورد توجه مردم قرار نگرفت. به طوری که متأسفانه تا روزهای پایانی تعطیلات شاهد سفرهای نوروزی بودیم. در واقع با وجود تأکید و هشدارهای مکرر بر لزوم محدودیت‌های بیشتر و ممنوعیت سفرهای نوروزی آن گونه که باید محدودیت‌ها همانند سال گذشته اعمال نشد و با صدور مجوز سفرهای ضروری شمار زیادی از مردم روانه جاده‌ها شدند.
آمارها نشان می‌دهد یک و نیم میلیون ماشین در مدت یک هفته وارد استان مازندران شد. این مسافرت‌ها پیک چهارم بیماری در کشور را به‌دنبال خواهد داشت، چراکه مطمئناً تعداد زیادی از هموطنان به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند یا در روزهای آینده به آن مبتلا خواهند شد. تخت‌های بیمارستانی بزودی اشغال و آی سی یوها دوباره پر خواهد شد و حتی می‌توان پیش‌بینی کرد که طی هفته‌های آتی با افزایش تعداد مرگ و میرها نیز مواجه شویم.
با توجه به اینکه در حال حاضر مردم کشور ما از پوشش واکسیناسیون قابل توجهی برخوردار نیستند حتی پرسنل درمان نیز هنوز به طور کامل واکسینه نشده‌اند به نظر می‌آید برای غلبه بر موج جدید بیماری نباید روی پوشش واکسیناسیون حساب بازکنیم و تنها راه حل رهایی از این معضل همان رعایت پروتکل‌های بهداشتی یعنی رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و شست‌و‌شوی [مکرر] دست‌ها ‌باشد.
نکته بسیار مهم دیگر این است که تک تک افراد جامعه باید به طور جدی از حضور در تجمعات و دورهمی‌ها خودداری کنند. در غیر این صورت امکان طغیان همه‌گیری و بروز فاجعه درکشور وجود خواهد داشت.
فراموش نکنیم تعداد زیادی از افراد ناقل بیماری کرونا ممکن است هیچگونه علامتی نداشته باشند. معاشرت با این گونه افراد به ظاهر سالم می‌تواند ما را در معرض ابتلا به بیماری قرار دهد. حقیقت این است که فقط معاشرت با افراد علامت دار باعث انتقال بیماری نمی‌شود هرچند که متأسفانه در هفته‌های اخیر مشاهده می‌کنیم که حتی برخی از افراد علامت دار هم رعایت نمی‌کنند و با وجود بیماری در تجمعات حضور پیدا می‌کنند.
ساده انگاری ضربه‌های جبران‌ناپذیری به مردم ما وارد می‌کند. به همین دلیل توصیه می‌کنم از حضور در تجمعات، راهپیمایی‌ها، مجالس عزا و عروسی پرهیز کنند. حتی در انتخابات که یکی از موضوعات مهمی است که پیش رو داریم همه افراد جامعه باید با رعایت محدودیت‌ها انجام وظیفه کنند. واقعیت این است که رعایت فردی در مهار بیماری نقشی غیرقابل انکار دارد. در همین راستا چهار کشور اروپای غربی یعنی آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا که از نظر واکسیناسیون وضعیت بهتری نسبت به مردم کشور ما دارند از روز شنبه 14 فروردین، برای کنترل بیماری مجدداً قرنطینه را به مدت یک ماه از سر گرفته‌اند. ما تنها توانسته‌ایم نیم درصد جمعیت خود را واکسینه کنیم پس این خود مردم هستند که با رعایت پروتکل‌ها می‌توانند برای گذر از بیماری به خود کمک کنند.