رئیسجمهوری در چهاردهمین نشست سران اکو:
مسیر بازگشت امریکا به برجام روشن است
رئیس جمهوری ترکیه در نشست اکو خواستار لغو سریع تحریمهای ایالات متحده علیه ایران شد
گروه اقتصادی / چهاردهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) با شعار «همکاری اقتصادی منطقهای در دوران پساکرونا» بهصورت مجازی و با حضور سران ۱۰ کشور عضو روز پنجشنبه برگزار شد. در این نشست که رئیس جمهوری کشورمان نیز در آن شرکت کرد؛ از تحریمهای ایران تا احیای جاده تاریخی ابریشم مورد بحث و تبادل نظر سران عضو قرار گرفت.
حسن روحانی در دیدار مجازی با همتایان خود تأکید کرد که «امریکا موظف است با لغو همه تحریمها و اتخاذ تدابیر عملی به برجام برگردد و مسیر بازگشت امریکا به برجام روشن است؛ اگر اراده باشد نیاز بههیچ مذاکرهای ندارد»؛ و رجب طیب اردغان رئیس جمهوری ترکیه نیز در این خصوص خواستار لغو سریع تحریمهای ایالات متحده علیه ایران شد و عنوان کرد که «پایان تحریمهای یک جانبه به رونق اقتصادی و ثبات منطقه کمک میکند و همه طرفها باید به برنامه جامع اقدام مشترک برگردند و تعهدات خود را بر اساس این توافق مجدداً بپذیرند.» در این نشست، رهبرانی از افغانستان، آذربایجان، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان حضور داشتند و همه کشورها خواستار گسترش همکاریهای اقتصادی میان اعضا و استفاده از پتانسیلها و ظرفیتها بودند.
حجم تجارت درون منطقهای قابل قبول نیست
اکو مخفف نام یک سازمان اقتصادی منطقهای است که سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال ۱۳۴۱ (۱۹۶۲) نخستین بار آن را با نام «آر سی دی» یا «سازمان همکاری عمران منطقهای» پایهریزی کردند. اما پساز فروپاشی شوروی، در سال ۱۳۷۲ کشورهای افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان نیز به سازمان اکو پیوستند. این سازمان هماکنون با 10 عضو، حدود ۴۸۰ میلیون نفر جمعیت و8.6 میلیون کیلومتر مربع وسعت کشورها، امکانات نفت، گاز و صنعت در اختیار دارد. اما از تمام پتانسیلهای منطقه استفاده نمیشود. بهطوری که روحانی میگوید: «با وجود پتانسیل تجاری بالا و فراهم بودن زیرساختهای لازم، تجارت درون منطقهای میان کشورهای عضو اکو، کماکان زیر 10 درصد است که به هیچوجه قابل قبول نیست.»
بهگزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، رئیس جمهور در این نشست مجازی با تأکید بر اهمیت ظرفیتهای غنی و پتانسیلهای ارزشمندِ منابع انسانی و طبیعی، ذخایر انرژی، اقتصادهای مکمل، بخش خصوصی علاقهمند و نیز مزیتهای ممتاز مواصلاتی منطقهای و جهانی منطقه اکو بیان کرد: سازمان همکاری اقتصادی (اکو) اولویتی مهم در پارادایم حاکم بر سیاست منطقهای و بخش مهمی از سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران است. این سازمان الزامات و شرایط لازم برای ارائه الگویی موفق از همگرایی منطقهای را داراست. او ادامه داد: تاکنون گامهای مهمی در جهت ارتقای همکاریهای اقتصادی در سازمان اکو برداشته شده و دستاوردهای ارزشمندی حاصل شده است. البته در برخی حوزههای کلیدی همچون تجارت، دستاوردها کمتر از حد انتظار بوده است. با وجود پتانسیل تجاری بالا و فراهم بودن زیرساختهای لازم، حجم تجارت درون منطقهای به هیچوجه قابل قبول نیست. این نقیصه در سند چشمانداز 2025 اکو نیز بدرستی مورد توجه قرار گرفته است. رئیس جمهوری اظهار کرد: باور ما براین است که میبایست بر عملیاتی کردن برنامههای مصوب سازمان اکو متمرکز شویم تا با سرعت مناسب در مسیر تحقق اهداف تعریف شده سازمان حرکت کنیم.
پیشنهادات ایران در راستای بهبود جایگاه اکو
در این نشست رئیس جمهوری پیشنهاداتی را برای سرعت گرفتن مسیر تحقق اهداف تعریف شده سازمان اکو ارائه کرد. این پیشنهادات شامل موارد ذیل بود:
- تمرکز روی اجرایی کردن موافقتنامههای تجاری و یافتن راههای جدید برای توسعه و ترویج تجارت درون گروهی در منطقه اکو،
- فعال کردن بیش از پیش بخش خصوصی جهت رونق تجارت فی مابین،
- فعالسازی و کارآمد کردن نهادهای موجود در اکو مانند بانک اکو، بیمه اکو، استاندارد اکو و اتاق بازرگانی اکو در سطح همکاریهای منطقهای و مطابق با استانداردهای بینالمللی،
- رفع موانع و چالشهای همکاریهای ترانزیتی بهعنوان زیرساختهای اساسی توسعه تجارت.
روحانی همچنین از سوی جمهوری اسلامی اعلام آمادگی کرد تا در عملیاتی کردن موافقتنامه تجاری اکو و پیریزی ترتیبات مالی، بانکی و گمرکی آن با حضور همه کشورهای عضو مشارکت فعال داشته باشد. او تصریح کرد: همچنین با برخورداری از موقعیت کم نظیر جغرافیایی خود در حوزه ترانزیت کالا، آمادگی داریم امکانات و ظرفیتهای شبکه حملونقلی خود و نیز زیرساختهای موجود در مناطق مجاور آبهای آزاد در خلیج فارس و دریای عمان را بهعنوان پل ارتباطی میان آسیای میانه با آبهای بینالمللی در اختیار اعضای اکو بویژه کشورهای محصور در خشکی و در خدمت توسعه تجارت خارجی آنها قرار دهیم.
هیچ ملتی به تنهایی قادر به مواجهه با چالشهای مشترک نیست
رئیس جمهوری در بخشی از سخنان خود نیز به بحران بیماری کرونا اشاره کرد و گفت: جامعه جهانی امروز چالشهای خطرناکی را تجربه میکند که تمامی شئونات حیات بشری را متأثر کرده است. بیماری کووید19 متأسفانه آثار مخرب و عمیقی بر وضعیت اقتصادی و رفاه ملل جهان برجای گذاشته است، به گونهای که هیچ ملتی به تنهایی قادر به مواجهه با این قبیل چالشهای مشترک نیست و اراده جمعی توأم با همکاریهای مشترک، راهکار مواجهه مؤثر با این مخاطرات است. در همین راستا، حسنِ انتخاب موضوع «همکاری منطقهای در دوره پساکرونا» بهعنوان شعار این نشست را برای منطقه اکو به فال نیک میگیرم. او ادامه داد: یکی از ناکامیهای تلخ جامعه جهانی در دوره کرونا، عدم اقدام در مقابل کشیده شدن دامنه سیاستهای یکجانبه گرایانه و تحریمهای غیرقانونی به این حوزه و هدف قرار دادن توان کشورها در مواجهه با این بلیه جهانی بوده است. اقدام قدرتهای بزرگ در محروم ساختن ملتها از حقوق بنیادین خود در کنار عدم احترام آنها به نهادهای بینالمللی، نیازمند پاسخی درخور از سوی کشورهای هماندیش با هدف تقویت همکاری و تشکیل جبههای واحد برای فائق آمدن بر اینگونه چالشهاست.
ایالات متحده امریکا موظف به لغو همه تحریمهاست
روحانی با اشاره به اینکه جامعه بینالمللی شاهد رویکرد غیرقانونی و جنگ تمام عیار اقتصادی دولت ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران در چهارسال گذشته بوده است، عنوان کرد: این تحریمهای ظالمانه، خسارات جبرانناپذیری به دولت و ملت ایران وارد کرده است. بنابر دوراندیشی و عقلانیت جمهوری اسلامی ایران، توافقی که امریکا آن را نقض و برای نابودی آن حداکثر تلاش را کرد، کماکان حفظ کرده است. ایالات متحده امریکا موظف است با لغو همه تحریمها و اتخاذ تدابیر عملی به برجام برگردد زیرا این تکلیف دولتی است که او نقض عهد کرده است. جمهوری اسلامی ایران نیز اقدام امریکا را قطعاً با اقدام پاسخ خواهد داد. مسیر بازگشت امریکا به برجام نیز روشن است و اگر اراده آن وجود داشته باشد، نیاز به هیچ مذاکرهای ندارد.
او همچنین اعلام کرد: اقداماتِ غیرقانونی یکجانبه ایالات متحده امریکا برای به زانو درآوردن ملت بزرگ ایران ناکام مانده و با وجود تحمل فشارهای سنگینِ اقتصادی، این ملت بزرگ با تکیه بر اراده و توان داخلی خود به موفقیتهای چشمگیر و دستاوردهای بزرگی از جمله در زمینه مقابله با کووید19 و آثار و تبعات آن دست یافته است. نمونه بارز آن، اقدام برای ساخت واکسن کرونا با استفاده از دانش و تجربیات دانشمندان ایرانی است و در این راستا آماده همکاری با سایر کشورها بویژه کشورهای عضو اکو هستیم و همچنین آمادگی داریم در خصوص چگونگی مواجهه منطقه اکو با جهانِ پس از کرونا همکاری کنیم و بنیان هایی را برای همکاری پی بریزیم.
برش
لزوم افزایش همکاریها
«عمران خان» نخستوزیر پاکستان که ریاست اجلاس را بر عهده داشت، در این نشست بر لزوم توسعه شبکه حملونقل یکپارچه با هدف تسهیل تجارت میان اعضای سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، راهآهن تهران-استانبول-اسلامآباد موسوم به قطار باری اکو تأکید کرد و آن را برای گسترش ارتباطات منطقهای حائز اهمیت دانست.
بهگزارش آذرنیوز، «الهام علیاف» رئیس جمهوری آذربایجان طی سخنانی در این نشست گفت: جمهوری آذربایجان، ترکیه و ایران در مورد اجرای طرحهای حملونقل در منطقه موضع مشترکی دارند. «هادی سلیمان پور»، دبیرکل سازمان همکاری اقتصادی نیز در مورد وظایف پیش رو تأکید کرد که توسعه روابط اقتصادی و تجاری در داخل سازمان در اولویت است. دبیرکل در مورد لزوم افزایش و تحریک سرمایهگذاری صحبت کرد و بر اهمیت تلاشهای جمعی برای مبارزه با بیماری همه گیر کرونا تأکید کرد. «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان نیز گفت: همواره سازمان همکاری اقتصادی بستر مهمی برای اجرای ایدههای کشورهای عضو بوده و اکنون نیز همکاریهای منطقهای برای به حداقل رساندن تأثیرات منفی همهگیری کرونا مهم است. بهگزارش آناتولی، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه نیز در این نشست بر توسعه همکاریهای منطقهای اکو و اهمیت احیای جاده تاریخی ابریشم برای افزایش تعاملات تأکید و خاطرنشان کرد: عملی کردن توافقنامه تجارت سازمان همکاری اقتصادی که 17 سال است به اجرا در نیامده است، باید بدون اتلاف وقت باشد.
رشد 94 درصدی پرداخت تسهیلات به بخشهای اقتصادی
تسهیلات پرداختی بانکها طی 10 ماهه ابتدای سال 1399 به بخشهای اقتصادی مبلغ 13959.9 هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 6774.5 هزار میلیارد ریال (معادل 94.3 درصد) افزایش داشته است.
سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در تمامی بخشهای اقتصادی طی 10 ماهه سالجاری مبلغ 8374.0 هزار میلیارد ریال معادل 60 درصد کل تسهیلات پرداختی است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 4461.5 هزار میلیارد ریال معادل 114 درصد افزایش داشته است.
سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن طی 10 ماهه سالجاری معادل ۳۰۹۶.۴ هزار میلیارد ریال بوده است که حاکی از تخصیص 37 درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش تمامی بخشهای اقتصادی (مبلغ 8374.0 هزار میلیارد ریال) است.
از 4137.3 هزارمیلیارد ریال تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل 74.8 درصد آن (مبلغ 3096.4 هزار میلیارد ریال) در تأمین سرمایه در گردش پرداخت شده است که بیانگر توجه و اولویتدهی به تأمین منابع برای این بخش توسط بانکها در سالجاری است.
با توجه به بهبود روشهای گزارشگیری و همچنین تکمیل و اصلاح اطلاعات موجود در سامانههای بانک مرکزی توسط بانکها و مؤسسات اعتباری، اطلاعات تسهیلات پرداختی در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸ از هفت هزار و ۱۸۵.۴ هزار میلیارد ریال به هفت هزارو ۴۴۲.۳ هزار میلیارد ریال تعدیل شده که با اعمال این تعدیل، رشد تسهیلات پرداختی در ۱۰ ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل از ۹۴.۳ به ۸۷.۶ درصد میرسد. / بانک مرکزی