حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح دیروز (چهارشنبه) در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت سالگرد سپهبد شهید سردار سلیمانی و خانواده آن شهید والامقام، شهید سلیمانی را قهرمان ملت ایران و قهرمان امت اسلامی خواندند و گفتند: تشییع میلیونی شهید سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس در عراق و ایران، اولین سیلی سخت به امریکایی‌ها بود اما سیلی سخت‌تر «غلبه نرم‌افزاری بر هیمنه پوچ استکبار» و «اخراج امریکا از منطقه» است، البته آمران و قاتلان سردار سلیمانی نیز باید انتقام پس دهند و این انتقام در هر زمانی که ممکن باشد، قطعی است.
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار چهار توصیه مهم به مسئولان و ملت ایران داشتند: «در همه زمینه‌ها قوی شوید»، «به دشمن اعتماد نکنید»، «اتحاد ملی را حفظ کنید» و «بیش از آنکه به فکر رفع تحریم باشید، به فکر خنثی کردن تحریم باشید.»
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ابتدای این دیدار ضمن تشکر از دست‌اندرکاران ستاد بزرگداشت شهید سلیمانی و شهدای مدافع حرم و همچنین قدردانی از اقدامات خوب خانواده شهید سلیمانی برای زنده نگه داشتن یاد و راه آن شهید عزیز، تأکید کردند: با توجه به اینکه آن شهید همواره مردمی بود، برای بزرگداشت او نیز باید از ظرفیت‌های مردمی و تلاش‌های فرهنگی و مبتکرانه استفاده شود.
ایشان شهادت سردار سلیمانی را یک حادثه تاریخی خواندند و با اشاره به تبدیل شدن آن شهید به قهرمان ملی برای ایرانیان و قهرمان امت اسلامی افزودند: علت آنکه شهید سلیمانی قهرمان ملت ایران شد و قشرهای مختلف مردم (حتی آنهایی که تصور نمی‌رفت) او را تکریم و به او ابراز احساسات کردند، این بود که شهید سلیمانی تبلور ارزش‌های فرهنگی ایران و ایرانی بود.
رهبر انقلاب اسلامی «شجاعت و مقاومت» را از جمله ویژگی‌های بارز شهید سلیمانی برشمردند و گفتند: شجاعت و روحیه مقاومت از خصلت‌های ایرانی است و زبونی و انفعال ضد روحیه ملی است، بنابراین آنهایی که ادعای ملیت می‌کنند اما زبونی نشان می‌دهند، دچار تناقض هستند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «درایت، تیزهوشی، فداکاری و نوع‌دوستی» را از دیگر ویژگی‌های شهید سلیمانی دانستند و خاطرنشان کردند: آن شهید والامقام همچنین اهل معنویت، اخلاص و آخرت بود و هیچ‌گاه اهل تظاهر نبود.
ایشان مجموعه این خصلت‌ها و روحیات ایرانی را که در شهید سلیمانی تبلور یافته بود و آنها را در کشورهای منطقه به‌صورت عملی به نمایش گذاشت، زمینه‌ساز تبدیل شدن آن شهید به قهرمان ملت ایران دانستند و خاطرنشان کردند: شهید سلیمانی از طرف دیگر به قهرمان امت اسلامی نیز تبدیل شد زیرا تلاش‌ها، روحیات و شهادت آن عزیز، «اسم رمز برانگیختگی و بسیج مقاومت در دنیای اسلام» است و در هر نقطه جهان اسلام که بنای مقاومت در مقابل استکبار وجود داشته باشد، اسم رمزشان «شهید سلیمانی» است. رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: شهید سلیمانی نرم‌افزار مقاومت و الگوی مبارزه را در میان ملت‌های اسلامی رایج کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه شهید سلیمانی، هم در زمان حیات و هم با شهادت خود استکبار را شکست داد، افزودند: رئیس ‌جمهوری امریکا گفت ۷ تریلیون دلار در منطقه هزینه کردیم اما چیزی به دست نیاوردیم و در نهایت هم مجبور شد در تاریکی شب و برای چند ساعت به یک پایگاه نظامی برود. همه دنیا اذعان دارند که امریکا به اهداف خود در سوریه و بویژه در عراق نرسیده است. ایشان گفتند: قهرمان این کار بزرگ، سردار سلیمانی است که در زمان حیات او، انجام شد.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه دشمن پس از شهادت سردار سلیمانی نیز شکست خورد، خاطرنشان کردند: تشییع میلیونی و فراموش‌نشدنی شهید سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس در عراق و ایران و مراسم‌های بزرگداشت این دو شهید، ژنرال‌های جنگ نرم استکبار را متحیر کرد و اولین سیلی سخت به امریکایی‌ها بود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به سیلی دیگری که در حمله موشکی به پایگاه امریکایی عین‌الاسد زده شد، افزودند: اما سیلی سخت‌تر عبارت است از غلبه نرم‌افزاری بر هیمنه پوچ استکبار که نیازمند همت جوانان انقلابی و نخبگان مؤمن ما است و همچنین اخراج امریکایی‌ها از منطقه که همت ملت‌ها و سیاست‌های مقاومت را می‌طلبد. ایشان تأکید کردند: البته این سیلی سخت غیر از انتقام است زیرا آمران و قاتلان سردار سلیمانی باید انتقام پس دهند و این انتقام در هر زمانی که ممکن باشد قطعی است، اگرچه به گفته آن عزیز، کفش پای سلیمانی بر سر قاتل او شرف دارد.
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان‌شان چند توصیه مهم خطاب به مسئولان و مردم بیان کردند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در توصیه اول تأکید کردند: باید در همه عرصه‌ها از جمله اقتصاد، علم و فناوری و دفاعی قوی شویم چون تا قوی نشویم دشمنان از طمع، تعرض و تجاوز دست برنخواهند داشت.
رهبر انقلاب اسلامی در بیان توصیه دوم گفتند: توصیه قطعی من این است که به دشمن اعتماد نکنید. ایشان خاطرنشان کردند: برای رفع مشکلات مردم و درست شدن آینده کشور به وعده‌های این و آن اعتماد نکنید، زیرا اینها وعده‌های خوبان نیست بلکه وعده‌های اشرار است، ضمن آنکه دشمنی‌ها را نیز نباید از یاد ببرید.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: دیدید که امریکای ترامپ و امریکای اوباما با شما چه کرد. دشمنی‌ها فقط مخصوص امریکای ترامپ نیست که با رفتن آن تمام شود، امریکای اوباما نیز با شما و ملت ایران بدی کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: سه کشور اروپایی نیز نهایت بدعملی، لئامت، دورویی و نفاق را از خود نشان دادند.
ایشان در توصیه بعدی با تأکید بر «حفظ اتحاد ملی»، به صدای واحد ملت در بسیاری از امور اشاره کردند و گفتند: مسئولان نباید این اتحاد و هم‌صدایی مردم را از بین ببرند و ملت را تکه‌ تکه کنند، بلکه باید هر سه قوه بویژه رؤسای آنها با هم‌افزایی و همکاری، اتحاد ملی را روز به ‌روز تقویت کنند.
ایشان با انتقاد از برخی سخنان اختلاف‌افکن، خطاب به مسئولان گفتند: اختلافات خود را با مذاکره با یکدیگر حل کنید. مگر نمی‌گویید باید با دنیا مذاکره کرد، آیا نمی‌شود با عنصر داخلی مذاکره و اختلافات را حل کرد؟
توصیه آخر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تأکید بر «خنثی‌سازی تحریم‌ها» بود.
ایشان با بیان این واقعیت که «رفع تحریم به دست دشمن است اما خنثی‌سازی آن به دست خودمان است»، گفتند: بنابراین باید بیش از آنکه به فکر رفع تحریم باشیم بر خنثی کردن آن تمرکز کنیم.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: البته نمی‌گوییم دنبال رفع تحریم نباشیم، چرا که اگر بتوان تحریم را رفع کرد، حتی یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم، اگرچه اکنون چهار سال است که تأخیر شده و از سال ۹۵ که بنا بود همه تحریم‌ها یک‌باره برداشته شود، تا امروز نه تنها تحریم‌ها برداشته نشد بلکه زیادتر هم شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خطاب به مسئولان گفتند: اگر بتوان با روش درست، عاقلانه، ایرانی- اسلامی و عزتمندانه تحریم‌ها را برطرف کرد باید این کار را انجام داد اما تمرکز عمده باید بر خنثی‌سازی تحریم‌ها باشد که ابتکار آن به دست شما است. ایشان در پایان خاطرنشان کردند: من از مسئولین کشور حمایت می‌کنم به شرطی که به اهداف ملت پایبند باشند.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، سردار سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه گزارشی از برنامه‌ها و فعالیت‌های ستاد بزرگداشت سردار شهید سلیمانی و شهدای مقاومت بیان کرد.

رئیس جمهوری روز گذشته در جلسه هیأت دولت تأکید کرد که «دولت بعدی امریکا نیز خودش می‌داند چه مسیری را انتخاب کند، اگر مسیر درست را بخواهد، ما نیز آماده هستیم و چنانچه مسیر اشتباه را بخواهد باز هم شرایط آماده است.» این جمله درحالی از سوی حجت‌الاسلام حسن روحانی بیان شد که او در نشست خبری دوشنبه گذشته خود اعلام کرده بود که «دولت نمی‌گذارد عده‌ای پایان تحریم را به تأخیر بیندازند؛ به یک دقیقه و یک ساعت تأخیرانداختن هم رضایت نخواهیم داد.» شاید در ظاهر، این دو گزاره که به فاصله دو روز بیان شده است، متناقض به نظر بیاید، اما واقعیت این است که این امر نشان‌دهنده راهبرد منسجم دولت، در قبال دولت امریکا و مسأله تحریم‌هاست. به عبارت دیگر، این جملات نشان می‌دهد که مطابق تأکید رئیس جمهوری، کشوری که باید رویکرد خود را تغییر دهد، امریکا است، نه ایران. روحانی روز گذشته، در بیان تفاوت و قدرت امروز ایران با ایران سال 92، اشاره کرد که برخلاف گذشته، شمشیری به نام شش قطعنامه یا شمشیر pmd شکسته است و وجود ندارد، مضافاً اینکه ایران برخلاف سال 92، دیگر واردکننده بنزین و گازوئیل هم نیست. نکته مهم‌تری که روحانی برای بیان قدرت ایران در دوره جدید مراودات هسته‌ای بیان کرد، این واقعیت است که به رغم فشارحداکثری امریکا، نرخ رشد اقتصادی کشور در سه ماهه دوم سال جاری، مثبت و بیش از 3 درصد بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، روحانی در نشست روز گذشته هیأت وزیران، با اشاره به اینکه برخی از رسانه‌های داخلی تحت تأثیر رسانه‌های ماهواره‌ای ضد ایران سخنانی در رابطه با برجام و تفاوت شرایط امروز با شرایط سال 1394 (2015) بیان می‌کنند، گفت: یقیناً شرایط امروز با شرایط سال 2015 متفاوت است. در سال 2015 که درباره برجام مذاکره می‌کردیم شمشیری به نام شش قطعنامه بالای سر ما قرار داشت و امروز این شمشیر شکسته است. در آن روز شمشیر دومی به نام pmd بالای سرمان بود و امروز این شمشیر شکسته و وجود ندارد.
رئیس جمهوری اضافه کرد: در سال 2015 افکارعمومی جهان به گونه‌ای شکل گرفته بود که اگر ایران تعهدی انجام دهد به آن عمل نخواهد کرد، اما در برجام ثابت کرده‌ایم که متعهدترین کشور دنیا هستیم. به سختی و وسواس مذاکره می‌کنیم، اما اگر امضا کردیم به عهدمان وفادار خواهیم ماند، در حالی که کشورهای1+4 هم نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند.
روحانی با بیان اینکه در آن روزها، کشورهای 1+5 رودر روی ما بودند، اما امروز همه کشورهای جهان به استثنای یکی دو کشور مزدور و کوچک وابسته به امریکا، با خروج امریکا از برجام مخالفند، ادامه داد: در آن روزها که به دنبال مذاکره با جهان بودیم بنزین و گازوئیل وارد می‌کردیم و امروز آن را صادر می‌کنیم، ضمن اینکه در بسیاری از محصولات کشاورزی خودکفا هستیم.
رئیس جمهوری با اشاره به افزایش چندین برابری قدرت دفاعی و نظامی ایران، اضافه کرد: در حوزه هسته‌ای نیز در آن روزها فقط یکی دو نوع سانتریفیوژ در اختیار داشتیم و امروز سانتریفیوژهای IR8 و IR6 در اختیار داریم و توانمندتر و قدرتمندتر از همیشه هستیم.
روحانی در بخش دیگری از سخنان خود، با بیان اینکه امروز همه جهانیان به مقاومت و ایستادگی ملت ایران پی برده‌اند، اظهار کرد: روی پای خود ایستاده‌ایم، اما در عین حال اگر همه به تعهدات خود برگردند ما نیز به همه تعهدات خود بازمی‌گردیم.
رئیس جمهوری، با اشاره به اینکه اگر امروز فشاری وجود دارد از جانب استکباری است که در این دوره به هیچ چیزی پایبند نبود و در امریکا یاغی‌ترین و قانون‌شکن‌ترین فرد روی کار بود، اضافه کرد: به هیچ عنوان از روی کار آمدن بایدن ذوق‌زده نیستیم، اما از رفتن ترامپ به عنوان فردی که حتی برای تأمین واکسن بیماران نیز مانع ایجاد می‌کرد، خوشحال هستیم چرا که حتی به اصول اخلاقی و انسانی هم پایبند نبود.
روحانی پس از برشمردن تفاوت‌های دیروز و امروز ایران که نشان‌دهنده قوی‌تر شدن کشور در حوزه‌های مختلف است، اظهار کرد: دولت بعدی امریکا نیز خودش می‌داند چه مسیری را انتخاب کند. اگر مسیر درست را بخواهد، ما نیز آماده هستیم و چنانچه مسیر اشتباه را بخواهد باز هم شرایط آماده است.
او ابراز امیدواری کرد که رأی مردم امریکا برای حکومت جدید این کشور روشن باشد و بداند که این رأی به قانون‌مداری و پایبندی به تعهد در مقابل قانون‌شکنی و بی‌تعهدی است.
رشد اقتصادی مثبت در سه ماه نخست سال
رئیس جمهوری با بیان اینکه باور نمی‌کردیم در شرایط کرونا و جنگ اقتصادی بتوانیم در سال 99 به رشد مثبت اقتصادی دست پیدا کنیم، اعلام کرد: بر اساس آمار بانک مرکزی، در سه ماهه دوم سال‌جاری با احتساب نفت و بدون نفت شاهد رشد مثبت هستیم. بر این اساس رقم رشد با احتساب نفت مثبت 5.1 درصد است و بدون نفت مثبت 3.2درصد است و در کل 6 ماه رشد با احتساب نفت 1.3 درصد و بدون نفت 1.4 است.
روحانی گفت: رشد بخش کشاورزی نیز 4.4 درصد بوده و در 19 بخش تولیدی- صنعتی شاهد رشد حدود 20 درصد در 8 ماه امسال نسبت به 8 ماه پارسال هستیم همچنین فولاد 8درصد، مس 7درصد و آلومینیوم نیز 52درصد رشد داشته است و این اقداماتی که انجام شده بسیار ارزشمند است.
او گفت: خرید گندم نسبت به دولت قبل بیش از 100 درصد افزایش داشته است. همچنین در سال 92 یک و نیم میلیون تن برنج خریداری شده است، در حالی که امسال این رقم به 2.6 میلیون تن افزایش یافته است. حتی در بخش نفت که تمام فشارها بر آن متمرکز شده بود، در 6 ماه اول امسال رشد بخش نفت مثبت است. رئیس جمهوری با قدردانی از تلاش‌های دست‌اندرکاران بخش حمل و نقل کشور که نگذاشتند در شرایط کرونا کالایی در بنادر و سامانه‌ها روی زمین بماند، از رشد 7 درصدی حمل و نقل بخش کامیون و رشد 8 درصدی حمل و نقل ریلی خبرداد و گفت: دولت در طول هفت سال گذشته اقدامات بزرگی در بخش حمل و نقل انجام داده است، در بخش ریل 1829 کیلومتر به ریل کشور اضافه شده و در این مدت بخش ریل حدود 50 درصد افزایش یافته است.
روحانی افزود: در آذر ماه پارسال 35هزار میلیارد تومان برای طرح‌های عمرانی اختصاص یافت و امسال 56 هزار و 700 میلیارد بوده یعنی 62درصد بیش از پارسال به بودجه‌های عمرانی کشور افزوده شده است.
یک روز تاریخی در دیپلماسی ایران
رئیس جمهوری همچنین با اشاره به نامگذاری 27 آذر به عنوان روز جهانی عاری از خشونت و افراطی‌گری، این روز را جزو نکات تاریخی دیپلماسی ایران دانست و گفت: سال 92 در مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد سال عاری از خشونت و افراطی‌گری ارائه دادم و این پیشنهاد به اتفاق آرا در مجمع عمومی به تصویب رسید و از نکات درخشان جمهوری اسلامی ایران است. البته در عمل هم همه توان خود را برای نفی افراطی‌گری و خشونت در جهان به کار گرفتیم.
روحانی با گرامیداشت میلاد حضرت زینب کبری(س) روز میلاد ایشان را افتخار همه پرستاران کشور توصیف کرد و گفت: پرستاران عزیز جان خودشان را برای سلامت مردم در طبق اخلاص گذاشته و افتخار بزرگی را در مقطع حساس کنونی برای بهداشت و سلامت کشور خلق کردند.

علی پروین معتقد است قهرمانی پرسپولیس در آسیا در این شرایط کرونایی می‌تواند ملت ایران را شاد کند. پیشکسوت سرخ‌ها در مورد بازی پرسپولیس در فینال لیگ قهرمانان آسیا مقابل اولسان کره جنوبی به فارس گفت: «پرسپولیس با شایستگی به این مرحله رسیده و اکنون با این شرایط کرونایی که همه سخت گرفتارش شده‌ایم قهرمانی این تیم در آسیا می‌تواند شوک مثبت و خوبی برای ملت ایران باشد. حتی خانواده خود من و سایر پیشکسوتان هم از این قاعده مستثنی نیستیم و دل‌مان می‌خواهد با قهرمانی پرسپولیس در آسیا دل‌مان شاد شود. مطمئنم اکثر ایرانی‌ها شنبه آینده دست به دعا هستند تا تیمی که نماینده کشورمان است، سربلند شود. امیدوارم روزی باشد که بتوانیم جشن ملی بگیریم. البته می‌دانم که شرایط کرونایی است و ان شا‌ءالله اگر پرسپولیس قهرمان شد، دولت ورزشگاهی را برای شادی مردم در نظر بگیرد.» پروین افزود: «از زمانی که خودم هم در این تیم سرمربی بودم تا الان کره‌ای‌ها با وجودی که تیم‌های خوبی دارند و فوتبال را خوب بازی می‌کنند اما از فوتبال ایران می‌ترسند و می‌دانند که تیم‌های ایرانی قدر هستند. مقابل ما در عرصه ملی و باشگاهی باخت‌های بدی هم تجربه کرده‌اند. اگر تیم ژاپنی به فینال می‌رسید من خیلی امیدوار به قهرمانی نبودم اما اکنون که تیم کره‌ای آمده بیشتر به قهرمانی تیم امیدوار هستم. ژاپنی‌ها ترس کمتری از ما دارند و فوتبال را بهتر از کره‌ای‌ها بازی می‌کنند.»

گروه سیاسی/ درحالی که فشار و تحریم اقتصادی امریکا هر روز ابعاد تازه‌ای به خود می‌گیرد، علی ربیعی، سخنگوی دولت اعلام کرد که براساس تصمیمات اتخاذ شده در هیأت دولت با هدف اصلاح الگوی مصرف؛ مصرف آب، برق و گاز خانوارهای کم‌مصرف که عمدتاً در دهک‌های پایین هستند رایگان شد.
به گزارش ایرنا، ربیعی روز گذشته در حاشیه نشست هیأت وزیران این خبر را اعلام کرد و افزود: با احتساب بعد خانوار حدود ۳۰ میلیون نفر شامل بهره‌مندی رایگان خواهند بود. دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری اضافه کرد: این مصوبه شامل سکونت‌های دائمی شهری و روستایی و عشایری است. البته برای اجرای عدالت واحدهای خالی از سکنه و سکونتگاه‌های دائمی مثل باغ ویلا و ویلاها مشمول این مصوبه نخواهند بود.
ربیعی تأکید کرد: این تصمیم موجب کمک به خانوارهای دهک‌های پایین است و بخشی از هزینه‌های اجتناب‌ناپذیر آنها را کاهش خواهد داد. هرچند سخنگوی دولت از رایگان شدن آب، برق و گاز برای خانوارهای کم‌مصرف خبرداد، اما دست‌کم مسأله رایگان شدن برق کم‌مصرف‌ها، نخستین بار دوم شهریور امسال در جلسه ویدیوکنفرانسی هیأت دولت با رهبر معظم انقلاب مطرح شد.
در آن جلسه بود که حجت‌الاسلام حسن روحانی از مصوبه جدید دولت مبنی بر رایگان شدن هزینه برق کم‌مصرف‌ها که ۳۰ میلیون نفر از جمعیت ایران را شامل می‌شود، خبر داد و گفت: «شرط رایگان بودن هزینه برق منوط به مصرف پایین‌تر از میانگین مصرف خانوار است و خانوارهای میان‌مصرف نیز با کاهش مصرف خود می‌توانند از این امکان برخوردار شوند.» به گفته روحانی، برای نخستین بار پس از انقلاب، هزینه برق برای خانوارها و اقشار ضعیف رایگان می‌شود.
خروج اقتصاد ایران از رکود
ربیعی در ادامه گفت‌و‌گو با خبرنگاران، اعلام کرد که رشد تولید ناخالص داخلی در ۶ ماه اول ۹۹ مثبت شد و اقتصاد ایران از رکود بیرون آمد.
او این خبر را با تکیه بر آمارهای بانک مرکزی اعلام کرد و افزود: بر اساس گزارش بانک مرکزی رشد اقتصادی ۶ ماهه با نفت ۱.۳ درصد و بدون نفت ۱.۴ درصد مثبت شد. همچنین در ۶ ماهه نخست سال، بخش کشاورزی رشد ۴.۴ درصد، نفت ۰.۸ درصد، گروه صنایع و معادن ۵.۴ و خدمات به علت تداوم کرونا و تعطیلی‌ها منفی ۰.۲ درصد بود. ربیعی با اشاره به اینکه جنگ اقتصادی و تحریم‌های ترامپ ما را از دستیابی به ۵۰ میلیارد دلار پول و منابع ارزی محروم کرد، اضافه کرد: ۳ سال مدیریت و نگاهداشت اقتصاد از فروپاشی، باعث شد نوعی اقتصاد مقاومتی در کشور شکل بگیرد که نتیجه آن بی‌اثر شدن تحریم با ترامپ و بی‌ترامپ است.
سخنگوی دولت تأکید کرد: دولت دوازدهم آثار منفی تحریم بر اقتصاد ایران و حتی اقتصاد سال‌های آینده را به جان خرید و مردم هم سختی‌های زیادی متحمل شدند. مطمئناً این رشد در سال آینده کمتر از ۴ درصد نخواهد بود.
نحوه اجرای طرح مجلس برای کمک معیشتی 6 ماهه
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری، درباره زمان و چگونگی اجرای قانون «تأمین کالاهای اساسی مردم» نیز با تأکید بر اینکه اساساً دولت از هر طرح و پیشنهاد قابل اجرا که بتواند رنج دوران تحریم برای مردم را کم کند، استقبال می‌کند، اضافه کرد: با وجود اینکه طرح مجلس به لحاظ منابع پیش‌بینی شده، امکانپذیر و عملی نبود و در چند مورد تغییرات متعدد منابع، آثار منفی داشت، اما دولت به دلیل احترام به قانون سعی کرد تا طرح معیشتی ستاد ملی کرونا را که منابع آن در دسترس و متناسب با ظرفیت‌های موجود بوده و بودجه یا بورس را هم دچار چالش نمی‌سازد، به نحوی ترکیب کند. او با اشاره به اینکه جلسات مشترکی بین سازمان برنامه و بودجه و وزارت رفاه با نمایندگان و کمیسیون‌های مرتبط برگزار شد و دولت جامعه هدف خود را ۳۵ میلیون نفر قرار داد، گفت: برای افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی نظیر بهزیستی و کمیته امداد نفری ۱۲۰ هزار تومان و بقیه جامعه هدف ۱۰۰ هزار تومان پرداخت خواهد شد. همچنین پرداخت دو ماه از ۶ ماه مصوب مجلس به سال ۱۴۰۰ مورد توافق کلی صورت گرفت.
سخنگوی دولت درباره وضعیت آیین‌نامه اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها نیز با بیان اینکه دولت معتقد است خروج از پروتکل الحاقی هیچ کمکی به رفع تحریم‌ها نخواهد کرد، گفت: اما به رغم این مخالفت، به لحاظ احترام به قانون، رئیس جمهوری در پاسخ به نامه رئیس سازمان انرژی اتمی دستور تدوین آیین‌نامه اجرایی این قانون را داده و قطعاً دولت منافع ملی و تأثیر آن را در همه مراحل اجرای قانون ملاحظه خواهد کرد.
او در پاسخ به این ادعا که سخنگوی سازمان انرژی اتمی در کمیسیون و صحن، از سوی دولت با طرح مجلس موافقت کرده است نیز گفت: در صحبت با ایشان، اشاره کردند که عمده مباحث سخنگوی سازمان انرژی اتمی در کمیسیون در خصوص مسائل فنی بوده و بحق هم اشاره کردند که برخلاف شایعات و تهمت‌های بی‌اساسی که زده می‌شود توانایی ایران در بعد فنی بسیار بالاست. ربیعی ادامه داد: در بحث سیاسی نیز نماینده دولت در جلسه علنی به صراحت مخالفت خود را با این مصوبه اعلام کرده‌است.
همچنین سازمان انرژی اتمی در انتهای مهرماه در نامه‌ای سری به رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ضمن برشمردن توانایی‌های فنی این سازمان در بعد سیاسی به صراحت اعلام کرده است که با توجه به جمیع جهات از هرگونه اقدام تقنینی جدید خودداری شود. سخنگوی دولت درباره علت دستور مقام معظم رهبری برای رسیدگی به لوایح مرتبط با FATF گفت: با توجه به اهمیت موضوع و اثر تصویب لوایح FATF بر بهبود روابط بانکی و مالی بین‌المللی و رفع برخی موانع موجود در این حوزه، دولت سهولت موضوع را از طریق مقام معظم رهبری پیگیری و ایشان نیز دستور رسیدگی مجدد به موضوع را داده‌اند. ربیعی افزود: فکر می‌کنم امروز همه باید به منافع مردم نگاه کنند و ان شاءالله با همکاری مجمع، این مشکل رفع خواهد شد.
سخنگوی دولت در پاسخ به شبهاتی درباره امیدواری دولت به بایدن و مبنای بودجه‌ریزی بر این اساس نیز گفت: حمایت اجتماعی و تامین زیرساخت توسعه دو محور اصلی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ است که لازمه آن تجهیز منابع است. سیاست دولت در حوزه خارجی کاملاً شفاف و مشخص است، طبیعتاً در قالب برجام حرکت خواهد کرد.

این روزها همه مسئولان وزارت بهداشت و درمان از همه شهروندان می‌خواهند امسال یلدای خود را به دور از هرگونه دورهمی برگزار کنند. آنها معتقدند مردم رعایت نکنند باید منتظر پیک چهارم کرونا باشیم باید دورهمی‌های خانوادگی در شب یلدا کم شود، چراکه برگزاری این مراسم آیینی و سنتی با حضور خانواده و فامیل باعث می‌شود تا دستاوردهای حوزه سلامت از بین برود تا جایی که دیروز وزیر بهداشت با تأکید بر لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور و افزایش قدرت سرایت و بیماری‌زایی کرونا گفت: نگرانی فعلی ما شب یلداست، مردم این هشدار را بسیار جدی بگیرند و بدانند دورهمی‌ها بسیار خطرناک است. به گفته نمکی بیش از ۶۵ درصد مبتلایان به کرونا در خراسان جنوبی در دورهمی‌ها مبتلا شده‌اند. البته هشدار‌های مسئولان بهداشت به خطرات برگزاری شب یلدا و دورهمی‌های خانوادگی چنان نگران‌کننده است که سعید نمکی با اشاره به شعری از حافظ، گفت: حافظ که شب یلدا به اشعار او تفأل می‌زنید می‌فرماید: در خلاف آمد عادت بطلب کام که من / کسب جمعیت از آن زلف پریشان کردم.
لذا همان‌طور که سیزده به‌در را امسال در خانه نشستید، شب یلدا را هم باید در خانه با جمعیت اندک بنشینیم تا هم شما در سلامت باشید و هم همکاران من در آرامش خیال باشند.
او با بیان اینکه رصد نقشه ایران در زمینه شیوع کرونا حاکی از کاهش رنگ قرمز در بیشتر استان‌ها و تبدیل آن به رنگ‌های نارنجی و زرد است، اما مراقب دورهمی‌ها باشیم افزود: نگذارید، نگذارید گذر شب یلدا برای کوتاه کردن این شب طولانی زمستان؛ بدل شود به اندوه طولانی برای خانواده‌ها و خدایی نکرده بزرگ و پیری را از دست دهیم و مدت‌ها سیاه‌پوش لحظه‌های غفلتمان شویم.
دور همی‌های کوچک هم خطرناک است
خطر میهمانی‌های شب یلدا فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران را هم نگران کرده است تا جایی که او با اشاره به دورهمی‌های پیش روی شب یلدا بر مداخلات بیشتر و برقراری اعمال محدودیت‌های جدید با هدف کنترل اپیدمی تأکید دارد وگفته است متأسفانه امسال باید بپذیریم که مانند سایر رخدادهای اجتماعی باید از برگزاری آن به شیوه گذشته خودداری کنیم مردم بدانند که حتی یک دورهمی کوچک در شب یلدا هم می‌تواند به عنوان یک فاکتور بسیار پرمخاطره عمل کند، بنابراین درخواست ما از همه عزیزان این است که امسال شب یلدا را به شکل سال‌های گذشته برگزار نکنند.
وی با اشاره به تغییر الگوی ابتلا و مرگ‌و‌میر در استان تهران طی دوره جدید، اظهار کرد: در موج‌های گذشته بخصوص در اسفند ماه به دلیل رعایت و همراهی بیشتر مردم برای مراقبت و حفظ مصونیت گروه‌های پرخطر، بسیاری از سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و سایر گروه‌های پرخطر از ابتلا مصون بودند، ولی به دلیل کاهش سطح رعایت‌ها در دوره جدید، الان بخش زیادی از آمار ابتلا و مرگ و میرها به سالمندان و گروه‌های پرخطر اختصاص دارد.
زالی توصیه کرد: بنابراین به خصوص به خانواده‌هایی که فرد پر خطر اعم از افراد سالمند یا دارای بیماری‌های زمینه‌ای در بین خود دارند توصیه می‌شود که محدودیت‌های بیشتری در این زمینه اعمال کنند. البته زالی با بیان اینکه بر اساس شاخص‌ها هفته بعد هم تهران نارنجی بوده و محدودیت‌های مربوط به شهرهای نارنجی همچنان ادامه دارد، گفت: با این حال در بیماری‌های عفونی و اپیدمی‌ها با پدیده‌ای تحت عنوان پدیده بازگشت روبه‌رو هستیم. بنابراین همچنان باید شرایط را شکننده تلقی کنیم چراکه هر آن ممکن است این آمار تصاعدی شود.
احتمال کاهش ساعت تردد به ۱۸ در شب یلدا
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا: در صورت تصویب در جلسه امروز؛ در روز‌های ۲۹ و ۳۰ آذر فعالیت اصناف (بجز گروه یک) از ساعت ۱۸ و تردد خودرو‌ها از ساعت ۱۹ ممنوع می‌شود. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما دکتر علیرضا رئیسی، معاون امور بهداشت وزیر بهداشت درباره احتمال کاهش ساعت تردد به ۱۸ در شب یلدا گفت: قرار نیست روز‌های ۲۹ و ۳۰ آذر تعطیل شود و فقط کاهش ساعت تردد از ۲۱ به ۱۸ برای جلوگیری از برگزاری دورهمی‌های شب یلدا، در ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح و بررسی می‌شود و احتمالاً در ستاد ملی مقابله با کرونا درباره محدودیت‌ها برای شب یلدا تصمیم‌گیری می‌شود.‌

جمع‌خوانی یلدا با حضور گوهر خیراندیش
اسماعیل آذر، ابراهیم افشار، منصور ضابطیان و ترانه یلدا
و گفتارهایی از شروین وکیلی، محمد زینالی اُناری، هدی شاه‌احمدی،
روزبه آقاجری، پگاه رضوی و یزدان سعدی

مهسا قوی‌قلب
خبرنگار
در ماه‌های اخیر برخی مشاغل پس از تداوم شیوع کرونا به‌طور رسمی به تعطیلی کامل کشیده شدند. مهد کودک ها از جمله این مشاغل هستند، زیرا از ابتدا این مراکز در معرض مخاطرات شدید ناشی از بیماری و ابتلا و انتقال بیماری توسط کودکان بودند، در عین حال شمار زیادی از خانواده‌ها هم از سپردن کودکان خود در دوران پاندمی به مهدهای کودک امتناع کردند. در نتیجه تعطیلی‌های گسترده مهدکودک‌ها، مشکلات و معضلات مدیران و مربیان مهدکودک‌ها چندین برابر شد هرچند تسهیلات و حمایت‌های مالی از این قشر صورت گرفت اما همچنان مشکلات این دسته از افراد کم نشده است. در این خصوص برخی از کارکنان مهد‌ کودک ها می‌گویند: در شرایط کنونی خیلی از مهد کودک‌ها به دلیل تعطیلات کرونایی باید از جیب خودشان هزینه‌ها را بپردازند و اینکه بیکاری و مشکلات ناشی از آن فشار مضاعفی است که کارکنان مهد‌ها باید تحمل کنند متأسفانه وضعیت معیشتی به حدی سخت شده که برخی از کارکنان به دنبال شغل دیگری هستند.

بیکاری و تعطیلی ازدواجمان را به تأخیر انداخت
میترا، 28 سال دارد. تا قبل از شیوع کرونا، بعد از یک دوره آشنایی با پسر مورد علاقه‌اش شروع به تهیه جهیزیه کرد. آنها تصمیم داشتند خیلی زود زیر یک سقف بروند. میترا درباره مشکلاتی که با تعطیلی مهد‌ها برایش اتفاق افتاد به «ایران» می‌گوید: «قبل از کرونا قرار ازدواج گذاشتیم، همه خرید جهیزیه را انجام دادم اما کرونا زندگی‌ام را تقریباً به نابودی کشانده، همان اوایل شروع بیماری در اسفند ماه سال 98 نامزدم، مبتلا به کرونا شد، نزدیک سه هفته سر کار نرفت، بعد از عید عذرش را خواستند. در یک شرکت هواپیمایی کار می‌کرد، اما حالا بیکار شده. وقتی تصمیم به ازدواج گرفتیم هر دو شغل مناسبی داشتیم، درآمد نامزدم خوب بود، من هم می‌خواستم کمک خرج باشم. بعد از مدت کوتاهی اوایل اردیبهشت بود که مدیر مهد صدایم کرد. بنده خدا کلی خجالت کشید تا بگوید دیگر توان پرداخت حقوق پرسنل را ندارد، بچه‌ها هم دیگر خیلی کمتر از قبل به مهد می‌آمدند، طبیعی بود والدین نگران مریض شدن بچه‌ها بودند. بعد از بیکار شدن هر دویمان، دیگر قدرت تصمیم‌گیری برای شروع زندگی نداشتیم، اجاره‌خانه‌ها هم آنقدر بالا رفت و پولی که برای رهن در نظر گرفته بودیم بسیار ناچیز شده بود. جهیزیه من هم در انباری فامیل مانده بود تا اینکه یک‌ماه پیش فامیل دوطرف برایمان گلریزان کردند، حالا پولی جمع شده و می‌خواهیم بدون برگزاری هیچ مراسمی خانه کوچکی اجاره کرده و بالاخره زیر یک سقف برویم، اما هر روز به این فکر می‌کنم حالا که هردو بیکار هستیم چطور می‌توانیم از پس هزینه‌های زندگی بربیاییم.» او می‌افزاید خیلی دوست دارم دوباره بچه‌ها را ببینم وجود آنها در محل کار امید‌های زیادی به زندگی‌مان می‌دهد.

دوری از بچه‌ها روحیه‌ام را خراب کرده است
نسترن، 39 ساله یک پسر دبیرستانی دارد و چهار سال پیش به دلیل اینکه همسرش دچار مشکلات روحی شدید شد، تصمیم گرفت کمک خرج خانه شود. به گفته نسترن، همسرش بشدت پرخاشگر، عصبی و به صورت بیمارگونه‌ای شکاک است و فقط به این راضی شده که در مهدکودک مشغول به کار شود.می گوید: همسرم دوست نداشت که در محیط شرکت‌ها و ادارات کار کنم، با اینکه تحصیلات دانشگاهی دارم اما مجبور شدم به خاطر شوهرم در مهدکودک کار کنم. دور بودن از بچه‌ها، محیط خانه و حقوقی که از مهد می‌گرفتم، امید به زندگی را در من دوچندان کرد تا اینکه کرونا آمد و همه چیز را خراب کرد، از اول تیرماه به‌طور کامل بیکار شدم، چرخ زندگی به سختی می‌چرخد، از طرفی همسر شکاکم هم نمی‌گذارد جای دیگری سرکار بروم. از بیمه بابت بیکاری مقداری پول گرفتم که آن هم تمام شده، پدر و مادر من و همسرم مبالغ خیلی جزئی هر ماه کمک می‌کنند، آنها هم توانایی مالی زیادی ندارند، از طرف دیگر در خانه ماندن‌های زیاد، آن هم با حضور همسرم که دچار بیماری روانی است برایم غیر‌ممکن شده و واقعاً نمی‌دانم که چه باید بکنم. او می‌افزاید: از مشکل مالی که بگذریم مشکلات روحی و روانی و بلاتکلیفی خیلی آزارمان می‌دهد ما عادت کرده بودیم که هر روز به مهد برویم و صدای خنده و شیطنت‌های شیرین بچه‌های مردم را ببینیم. واقعاً ارتباط عاطفی با آنها باعث شده بود تا مشکلاتمان را فراموش کنیم ولی مدت‌هاست که تنهایی و تعطیلی مهد‌ کودک خسته و افسرده‌مان کرده است.

منتظرم تا در‌های مهد باز شود
سعیده هم یکی از مربیانی است که تا اواخر سال 98 در یکی از مهدکودک‌های شمال تهران کار می‌کرد. سعیده به «ایران» می‌گوید: «هر روز از افسریه با مترو و اتوبوس خودم را به مهد می‌رساندم، سرپرست خانوار هستم و از شغلی که داشتم راضی بودم. محیط کارم را هم دوست داشتم، بعد از اینکه کرونا آمد مدیر مهد عذرم را خواست چون هر روز با اتوبوس و مترو می‌آمدم، مدیر گفت احتمال اینکه بیمار شوی و یا ناقل باشی و بچه‌ها را مریض کنی زیاد است. یک هفته با اسنپ آمدم سر کار اما توان پرداخت هزینه‌اش را نداشتم. مگر من چقدر حقوق می‌گرفتم؟ خلاصه که الان چند ماه است بیکارم. از شدت نداری مجبور شدم دستفروشی کنم. نمی‌دانم این وضعیت تا کی ادامه دارد اما بشدت نگرانم. دستفروشی خطرات خودش را دارد، من برای این کار ساخته نشده‌ام، دلم می‌خواهد زودتر این بیماری برود تا بتوانم سرکار بروم.»

کم کم فراموش می‌شویم
سعید میرزایی، مدیر یکی از مهدکودک‌ها هم که چند ماهی پس از شیوع بیماری کرونا به‌طور کامل تعطیل شد به «ایران» توضیح می‌دهد: کار در مهد کودک از جمله مشاغلی است که افراد در آن امنیت شغلی ندارند یک دلیل عمده آن هم این است که مدیران مهدکودک هم خودشان امنیت شغلی ندارند. با آمدن کرونا بسیاری از مهدکودک‌ها به دلیل نبود بودجه و حمایت نشدن به تعطیلی مطلق کشیده شدند. هرچند بنا شد وامی به مبلغ 12 میلیون تومان به ازای هر پرسنل با کارمزد 12 درصد از سوی صندوق دولت به مهد کودک‌ها پرداخت شود به گونه‌ای که 6 میلیون تومان در اختیار مدیر مهد برای پرداختی‌های مختلف و هزینه‌های جاری مهد و 6 میلیون تومان به مربی تعلق بگیرد. اما به دلیل کارمزد بالای وام و همچنین پرداخت بیمه و حقوق، مدیران مهدکودک‌ها عطای دریافت وام را به لقایش بخشیدند و از خیرش گذشتند. خیلی از مربیان هم با بیکار شدن برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کردند، اما تا جایی که من اطلاع دارم بسیاری از این افراد به دلایل مختلف از دریافت مبلغ بیمه بیکاری بازمانده‌اند و حالا بعد از بیکار شدن دیگر نه بیمه‌ای دارند و نه حقوقی.
به گفته او، قبل از شیوع ویروس کرونا میانگین بین 120 تا 130 کودک در مهد حاضر می‌شدند و تنها چند هفته پس از رسانه‌ای شدن شیوع بیماری، بسیاری از والدین از آوردن بچه‌ها امتناع کردند تا جایی که تعداد حاضرین در مهد کودک به 12 نفر تقلیل پیدا کرد. این تعداد از بچه‌ها هم، فرزندان پزشکان و افرادی بودند که جزو مشاغل دسته اول به شمار می‌آیند و مجبور هستند هر روز بر سرکارهای خود حاضر شوند. با تمام توان سعی کردم مهدکودک را باز بگذارم اما کم‌کم هزینه‌های کمرشکن جاری مهدکودک توانایی ادامه حیات مهد را از من گرفت و تقریباً از اوایل آذرماه به‌طور کامل مهدکودک تعطیل شده است و کماکان هم تعطیل هستیم. تا جایی که اطلاع دارم در منطقه شمیرانات تهران از 158 مهدکودک فعال در این حوزه، 68 مهدکودک به طور کامل تعطیل شده‌اند. عده‌ای هم که خودشان مالک هستند، اعلام تعلیقی کرده‌اند.
میرزایی معتقد است: از آنجایی که بنا شده مهدکودک‌ها زیرمجموعه آموزش و پرورش باشند، امیدوارم که مشکلات کاهش پیدا کند، زیرا همچنان فرزندان مشاغل سطح یک بلاتکلیف هستند و کسی نیست که از آنها نگهداری کند، همین قضیه ممکن است سلامتی برخی از کودکان را به خطر اندازد زیرا به دلیل ناقل بودن کودکان برخی والدین حاضر نیستند حتی بچه‌ها را نزد پدربزرگ و مادربزرگ بگذارند و خدای ناکرده با ابتلای آنها به کرونا یک عمر پشیمانی باخود داشته باشند.
محمدی، مدیر یکی دیگر از مهدکودک‌ها هم با اشاره به اینکه بیشتر مهدکودک‌ها استیجاری هستند به ما می‌گوید: خیلی از مهدکودک‌ها به دلیل فشارهای شدید اقتصادی و ناتوانی در پرداخت بیمه، حقوق پرسنل، مالیات، اجاره ملک و هزینه‌های جاری دیگر به تعطیلی کشیده شدند در عین حال برخی سودجویان به دلیل مستأصل شدن والدین در‌خصوص نگهداری از فرزندان خود و از آنجایی که مشاغل سطح یک دارند و مجبور به حضور در محل کار هستند، با بازگشایی مهدکودک‌های زیرزمینی، فرزندان خود را به مهدهایی می‌فرستند که هیچ تابلو و نام و نشانی ندارند. این دسته از والدین قطعاً راضی نیستند، اما در این شرایط مجبور هستند که جگرگوشه خود را بدون اطمینان خاطر به این اماکن بسپارند. امیدوارم وزارت آموزش و پرورش با در دست گرفتن مسئولیت‌ها و از آنجایی که بودجه جداگانه‌ای دارد، بتواند بهتر از سازمان بهزیستی مشکلات را از میان بردارد.

برش
هر روز به امید باز شدن با مهد کودک تماس می‌گیرم

علی آقا، نگهبان یا به قولی سرایدار یکی از مهدهای پایتخت بود. او هم با گلایه ازبلاتکلیفی خود به «ایران» می‌گوید: «از وقتی مهد [...] باز شد من نگهبانش بودم. عاشق کارم بودم. هر روز با علاقه سرکار حاضر می‌شدم. دیدن چهره خندان بچه‌ها به من انرژی می‌داد. وقتی کرونا شروع شد خیلی از پدرها و مادرها از ترس بیماری بچه‌ها را به مهد نیاوردند، مدیر مهدکودک تا سه ماه نیروها را نگه داشت اما دیگر درآمدی نداشت که بخواهد حقوق را بدهد. من از اولین نیروهایی بودم که اخراج شدم. دو فرزند دارم و مجبور شدم اطراف تهران در یک کارگاه مبل‌سازی مشغول بکار شوم. مسیر اینجا اینقدر دور است که خیلی شب‌ها ترجیح می‌دهم همین‌جا بخوابم، اما چاره‌ای نیست. زندگی خرج دارد. هر دو هفته یک‌بار به امید بازشدن دوباره مهدکودک با مدیر تماس می گیرم. دلم می‌خواهد زودتر به کارم برگردم و از این مسیر طولانی رفت و برگشت به کارگاه نجات پیدا کنم.»

 

محسن بوالحسنی
خبرنگار
شروع و شیوع ویروس کرونا، تقریباً تمامی حوزه‌های فرهنگی و هنری را دستخوش یک‌ نوع ایستایی و از کار افتادگی کرد که همچنان نیز ادامه دارد و روزبه‌روز آسیب‌های آن بیشتر و بیشتر بدنه نه‌چندان قوی حوزه‌ای مثل تئاتر را مورد تاخت و تاز قرار می‌دهد. در این بین، فعالان این حوزه هر کدام به‌اندازه‌ای سعی کردند خلأهای موجود در این زمینه را با استفاده‌ از فناوری‌های امروزی چه در قالب تئاتر آنلاین و... و چه در حوزه آموزش‌های آنلاین پر کنند. این اتفاق‌ها در محدودیت اگرچه در اصل، اتفاقاتی بود قابل احترام اما بسیاری نیز معتقد هستند که نباید با نگاهی یکسره مثبت به آنها نگاه کرد. عطاالله کوپال، مدرس دانشگاه و کارگردان تئاتر در گفت‌وگو با «ایران» از اهمیت آموزش و شیوه‌ها و چالش‌های آن از گذشته تا امروز سخن می‌گوید.‌‌

پاندمی کرونا اگر چه آسیب‌های فراوانی به حوزه‌هایی مثل فرهنگ و هنر (بخصوص تئاتر) وارد کرد اما می‌توانست فرصت‌هایی را ایجاد کند که ما در این وضعیت به زیرمجموعه‌هایی از تئاتر فکر کنیم که اتفاقاً شاید سال‌هاست آن‌طور که باید و شاید مورد مداقه قرار نگرفته است. یکی‌ بحث آموزش در حوزه هنرهای نمایشی است. چطور می‌توانستیم این فرصت را ایجاد کنیم و آیا به عقیده شما چنین فرصت و بستری در این 9 ماه اخیر فراهم شد یا خیر؟
همه‎گیری کرونا باعث شده که دست اندرکاران تئاتر عموماً خانه نشین شوند. مهیا نبودن شرایط کار عملی، به ناگزیر اهالی تئاتر را بیشتر به سوی مطالعه و پژوهش کشانده است. این رخداد، در عمل برفرآیند آموزش تئاتر نیز تأثیر گذاشته است و اگرچه تئاتری‎ها با محرومیت از صحنه، سختی معیشت و دوری از تماشاگران و مشتاقان هنر نمایش مواجه شده‎اند، اما در عین حال، بسیاری از آموزشگاه‎های تئاتری با وجود شرایط ویژه و استثنایی، از علاقه مندان و هنرجویان هنر نمایش خالی نشده و این برای ما تئاتری‌ها بسیار دلگرم کننده است.
 اصولاً تعبیر و تعریف درست از آموزش چیست؟ در روزگاری که هر کسی با هر سطح و دانشی و صرفاً با داشتن یک صفحه اینستاگرامی پا به حوزه تدریس می‌گذارد؛ چگونه می‌شود سره را از ناسره یک مدرس و یک کارگاه خوب تشخیص داد و درباره‌اش به اعتماد و اطمینانی رسید؟
قبل از اینکه در باره‎ کیفیت آموزش تئاتر در شرایط کنونی حرف بزنم، مایلم به اختصار اشاره‎ای به پیشینه‎ آموزش تئاتر در یکصد سال اخیر در ایران داشته باشم. از هنگامی که تماشاخانه‎ مدرسه‎ دارالفنون در سال 1264 خورشیدی تأسیس شد و تئاتر به شیوه‎ اروپایی، به‌صورت جدی در ایران رواج یافت، هنرمندان تئاتر همواره این موضوع را مورد توجه قرار دادند که در کنار کار عملی و اجرای نمایش، آموزش تئاتر نیز به شیوه‎ای علمی در ایران پایه‌گذاری شود. از حدود سال 1300 خورشیدی، همه‎ گروه‎های تئاتری در کنار فعالیت‎های حرفه‎ای خودشان، برنامه‎هایی هم برای تربیت بازیگر داشتند. از جمله: کانون ایران جوان، کلوب موزیکال، تئاتر جامعه‎ باربد، تئاتر سیروس، تئاتر نکیسا، تروپ نوشین و گروه‎هایی مانند اینها نیروهای هنری مورد نیازشان را خودشان تربیت می‎کردند. اولین مرکز جدی آموزش تئاتر با عنوان کلاس‎های تئاتر شهرداری تهران با مدیریت علی دریابیگی (که در آلمان تحصیل کرده بود)، در 1315 تأسیس شد و اینگونه شد که رؤیای برپایی یک مرکز جدی آموزش تئاتر در ایران تحقق پیدا کرد. سه سال بعد در 1318 به همت سید علی نصر، هنرستان هنرپیشگی افتتاح شد و 20 سال به‌کار خود ادامه داد تا اینکه جای خود را در 1338 به هنرستان آزاد هنرهای نمایشی سپرد که به همت دکتر مهدی فروغ تأسیس شده بود و همین هنرستان پنج سال بعد در 1343 جای خود را به اولین دانشکده‎ هنرهای نمایشی ایران سپرد، به‌نام دانشکده‎ هنرهای دراماتیک، که خود من هم در آنجا تحصیل کردم و افتخار شاگردی دکتر فروغ را داشتم. بعد از تأسیس این دانشکده، آموزش تئاتر شکلی آکادمیک یافت و به استانداردهای جهانی نزدیک شد.
آن زمان هم آموزشگاه‌ها به کثرت امروز وجود داشتند؟
تأسیس آموزشگاه‎های تئاتری پیش از انقلاب، رواج چندانی نداشت. فقط می‎توانم به آموزشگاه تئاتر آناهیتا اشاره کنم که به همت مصطفی اسکویی (یکی از شاگردان عبدالحسین نوشین) از سال 1337 به‌طور رسمی کار خود را آغاز کرد و به‌عنوان یکی از مهم‎ترین آموزشگاه‎های آن دوره یا شاید تنها آموزشگاه، مطرح بود. بسیاری از بازیگران بزرگ تئاتر و سینمای ایران در این مؤسسه، آموزش دیدند. خوشبختانه پس از انقلاب با شکل‎گیری مؤسسات فرهنگی هنری، کار اصلی این گونه مؤسسات بر آموزش هنر و از جمله بر آموزش تئاتر متمرکز شد.
 می‌شود این گسترش کمی را از لحاظ کیفی نیز مثبت ارزیابی کرد؟
نگاه من به این گسترش کمی مثبت است. خب البته همان‌طور که اشاره کردید، گاهی اوقات سطح آموزش در این آموزشگاه‎ها نازل است. گاهی هم می‎بینیم کسانی با تبلیغ در یک صفحه اینستاگرامی بنای تدریس می‎گذارند و هنرجو جذب می‎کنند. اما بحث اصلی بر سر دانش و تجربه کافی مدرسان چنین کلاس‎هایی است. هر کس که در چند تئاتر بازی کرد یا در تعدادی فیلم سینمایی و سریال نقش آفرینی کرد، نمی‎تواند ادعا کند که اهلیت و قابلیت این را دارد که این هنر را به دیگران بیاموزد. استاد، به معنای واقعی در این عرصه کسی است که خود، در محضر و در نزد استاد دیگری آموزش دیده باشد. از این گذشته طی 100 سال اخیر نظریه‎های گوناگونی در سپهر دانش کلی تئاتر در جهان ظهور کرده. بنابراین بحث آموزش تئاتر از یک سو به شالوده‎های اصلی این هنر می‎پردازد و از سوی دیگر به این نکته که هر آموزشگاهی با نگرش به کدام رویکرد یا کدام سبک یا کدام روش تئاتری معاصر، به هنرجویان خود آموزش می‎دهد.
نقش و وظیفه فضاهای آکادمیک و دانشگاه‌ها در این بین چیست؟
وظیفه دانشگاه عبارت است از فرآیند آماده‎سازی دانشجو برای تبدیل شدن به فردی که توانایی تولید دانش نظری در عرصه تئاتر را داشته باشد. به‌عبارت دیگر فرق دانشجوی تئاتر در دانشگاه با هنرآموز تئاتر در آموزشگاه‎ها، در این است که دانشجوی تئاتر توانایی و قابلیت این را می‎یابد که در عرصه‎ هنرهای نمایشی پژوهش کند. اگر اکنون جای این تحقیق در دانشگاه‎ها خالی ا‎ست، نشانه‎ آن است که دانشگاه هنوز به وظیفه و رسالت اصلی خود دست نیافته است. غالباً دانشجویان دوره‎های کارشناسی ارشد هنرهای نمایشی، عرصه‎ پژوهش را صرفاً در چارچوب نوشتن پایان‌نامه‎ خود محدود می‌کنند و چه بسا این پایان‌نامه‎ها پس‌از جلسه‎ دفاع و انتقال به کتابخانه‎ دانشگاه، دیگر مورد رجوع کس دیگری قرار نمی‎گیرد، مگر آنکه آن دیگری هم بخواهد پایان نامه بنویسد و به‌عنوان منبع به این آثار مراجعه کند. این نقطه‎ ضعف دانشگاه است. یعنی در واقع دانشگاه باید علمی را تولید کند که این علم، مورد کاربرد آموزشگاه‎ها در بیرون قرار بگیرد و هر آموزشگاهی باید بی‎صبرانه منتظر یک پژوهش جدید از درون دانشگاه‌ها باشد تا آن را آزمایش کند و به کار ببندد.
 در این مدت آموزشگاه‌های متعددی قارچ‌گونه رشد کردند که واقعاً علاقه‌مندان تئاتر که اطلاع کمی دارند نمی‌دانند با این‌نام چه کنند؟ برای ساماندهی و سطح‌بندی چنین آموزشگاه‌ها و کارگاه‌هایی چه در فضای بیرونی چه در فضای مجازی چه می‌توان کرد؟
من با اصطلاح آموزشگاه‎هایی که مثل قارچ رشد کرده‌اند، موافق نیستم. اصولاً با بدبینی به این رشد کمی نگاه نمی‎کنم. اینکه تعداد آموزشگاه‎ها زیاد شده نباید موجب نگرانی ما بشود. اشکال کار در این است که کار این آموزشگاه‌های متعدد هرگز و در هیچ کجا مورد نقد قرار نمی‎گیرد. ایراد عمده در اینجا است که خروجی این آموزشگاه‌ها در هیچ کجا مورد ارزیابی کیفی قرار نمی‎گیرد.در واقع در اینجا پدیده‎ نقد، غایب است؛ وگرنه اینکه آموزشگاه‌ها کمیت بیشتری بیابند، به‌نظر من جای خوشحالی است. اما اینکه این آموزشگاه‎ها در حال حاضر، در چه سطح و کیفیتی به کار آموزش می‎پردازند، بحثی است که باید توسط مطبوعات و عموم رسانه‎ها و شبکه‎های مجازی مورد بررسی تخصصی و علمی قرار گیرد. بنابراین کثرت آموزشگاه‎های حضوری یا حالا در شرایط کرونا، آموزشگاه‎های مجازی به نظر من، اصلاً نگران کننده نیست. بحث بر سر این است که روی خروجی این آموزشگاه‌ها چقدر کار انتقادی صورت گرفته و اصولاً چه کسی باید این کار را بکند؟ من با هر گونه نظارت مرکزی و ایجاد انواع محدودیت و صدور بخشنامه‎های توأم با تهدید به تعطیلی، به‌منظور بهبود کیفی آموزشگاه‎های تئاتری مخالفم. بلکه معتقدم کار هر آموزشگاهی باید توسط متخصصان فن، مورد نقد قرار گیرد. پدیده‎ بررسی و نقد شیوه‎ آموزش در هر آموزشگاهی، به مثابه و به منزله به خطر انداختن موجودیت آن آموزشگاه و خدشه‎دار کردن امنیت حرفه‎ای آن نیست. یعنی در واقع از درون و از دل اینگونه بحث‎ها است که پیشرفت‎های علمی و حرفه‎ای حاصل می‎شود. از میان درهای گشوده است که می‌توان به افق‎های روشن چشم دوخت، وگرنه پشت درهای بسته، هیچ افقی وجود ندارد. با به کارگیری نقد روش‎‎ها و شیوه‎های آموزشی است که بی‎گمان اندیشه‎های تازه متولد می‎شود.
 آیا کلاس‌های آنلاین شرایط را برای آموزش فراگیر در سراسر ایران هموار نکرده است؟
من از یک جهت فکر می‌کنم کرونا در عرصه آموزش شرایط جدید‎ی پدید آورد. تا پیش از این تمرکز همه استادان معتبر در تهران بود. اینک که شرایط به‌گونه‎ای است که نمی‌توان کلاس حضوری برگزار کرد و اغلب آموزشگاه‎ها به این سو روی آورده‎اند که کلاس‎های خود را به‌صورت آنلاین برگزار کنند. من گاهی متوجه می‎شوم در بعضی از کلاس‎های آنلاین، از دورترین نقاط ایران شاگردانی حضور می‎یابند. البته تدریس درس‎هایی مثل نمایشنامه نویسی، داستان نویسی، ویرایش، نگارش خلاق، نقد ادبی و مانند اینها به‌صورت آنلاین کار دشواری نیست، اما در همین راستا، کار آموزش بازیگری و کارگردانی بسیار دشوارتر است. ما ناگهان با وضعیت جدیدی روبه‌رو شده‎ایم که نیازمند تجارب تازه‎ای برای آموزش است. شرایط کنونی، استادان بازیگری و کارگردانی یا طراحی صحنه را در وضعیتی قرار داد که مجبور شوند به‌صورت غیرحضوری، هنرجویان خود را هدایت کنند و به‌صورت غیر حضوری مجبور شوند به دانشجویان طراحی صحنه یک کار عملی را آموزش دهند. به‌نظر من این تجربه‎ بی‎نظیری بود. این تجربه به ما یاد داد که باید شیوه‌های جدیدی برای آموزش ابداع کنیم. راه‎های نوینی باید بیابیم تا شاگردانمان بتوانند از مسافت‎های دور به عمق خلاقیت و آفرینش تئاتری پی ببرند. آن گونه که مشاهده کرده‎ام هر یک از استادان در این راه تجربه‎های منحصر به فردی کسب کرده‎اند.

نداسیجانی
خبرنگار
از زمان تدوین ساختاروسازو کار جدید ارکستر سمفونیک تهران مدت زمان کوتاهی می‌گذرد؛ اواسط مهرماه امسال بود که بنیاد رودکی اعلام کرد به‌دلیل آنچه «واگذاری امور تخصصی به اهل فن و ارتقای سطح ارکستر» بوده، قرار است با دعوت و حضور استادان صاحب نظر، شورای تخصصی برای ارکستر سمفونیک تهران تشکیل شود، شورای هنری متشکل ازاعضایی همچون محمد سعید شریفیان، هوشنگ کامکار، نادر مشایخی، کیاوش صاحب نسق و ابراهیم لطفی است. هدف از ایجاد این شورا «نظام‌مند شدن مقررات و ضوابط حاکم برارکستر و بازنگری و تدوین آیین‌نامه ارکستر است و درکنار آن برنامه‌ریزی برای تعامل و همکاری بنیاد رودکی و ارکستر سمفونیک تهران با نهادهای مشابه در خارج از کشور از مصوبات این شورا بوده است.» یکی از مهم‌ترین مصوبات شورای هنری شیوه انتخاب رهبر ارکستر بوده که این شورا با بررسی جوانب مختلف شرایط فعلی به این نتیجه رسیده است که برای هدایت ارکستر سمفونیک تهران از رهبران میهمان استفاده کند و بر این مبنا برنامه‌ریزی لازم در حال انجام است.محمد سعید شریفیان و کیاوش صاحب نسق هر دواز آهنگسازان با تجربه و شناخته شده موسیقی بویژه موسیقی کلاسیک و از اعضای این شورای هنری هستند و در این گفت‌و‌گو به تشریح وظایف شورای هنری، انتخاب رهبر و رپرتوار ارکستر اشاره داشته‌اند که در ادامه می‌خوانید.

تقریباً یک سالی است که ارکستر سمفونیک تهران بدون رهبری ثابت کنسرت‌های خود را برگزار می‌کند تا اینکه چندی پیش مسئولان بنیاد رودکی تصمیم گرفتند این ارکستر زیرنظر شورای فنی برنامه‌ریزی های خود را ازسربگیرد. ابتدا درباره ضرورت تشکیل این شورا  توضیح دهید. با توجه به تجربه شما درعرصه موسیقی آیا درخارج از ایران هم ارکستر‌ها زیر نظر شورای فنی فعالیت می‌کنند؟
محمدسعید شریفیان: ابتدا باید بگویم به کاربردن کلمه شورای فنی کاملاً اشتباه است و به‌نظرم این عنوان بیشتر تداعی کننده یک فضای تولیدی یا کارخانه‌ای است تا انجام یک کارفرهنگی وهنری، بنابراین بهتر است آن را مدیریت یا شورای هنری بنامیم. عملکرد شورای هنری مانند یک اتاق فکر است و دربرخی از کشورها این مسئولیت برعهده یک فرد بوده که البته این فعالیت با حضورمشاوران و هیأت امنا انجام می‌گیرد، اما برنامه‌ای که برای ارکستر سمفونیک درنظر گرفته شده است، تشکیل شورای هنری با حضوراعضایی متشکل از هنرمندان و موزیسین‌ها و آهنگسازان است که مدیریت هنری به وسیله این شورا انجام می‌گیرد. به عقیده من انسجام واستحکام یک ارکستر براساس یک برنامه‌ریزی مدون و اصولی شکل می‌گیرد و براین اساس، شرح وظایف و شرایط موجود در ارکستر درنظر گرفته خواهد شد. درواقع این برنامه‌ریزی‌ها از ابتدا بوده و تعریف شده است واغلب این مسئولیت برعهده مدیرهنری است. البته برنامه‌های هر ارکستر که زیر نظر یک شورا انجام می‌گیرد شرایط متفاوتی دارد به‌عنوان مثال گاهی اوقات تصمیمات شورای هنری قائم به فرد بوده و دربرخی موارد درتعامل با یکدیگر و با همکاری شورا و رهبر ارکستر انجام می‌شود البته در کشور ما رهبر ارکسترهم به‌عنوان مدیر هنری معرفی شده است که به نظرم چندان معقول نیست. بنابراین برای پرهیز از این نگاه تک بعدی و یک انتخاب درست، تشکیل شورای هنری بهترین اتفاق است.
کیاوش صاحب نسق: شورای هنری ارکسترسمفونیک تهران، یک شورای چند بعدی است وایجاد آن برای بدنه چند بعدی ارکستر، چون اعضا و نوازندگان آن بسیار ضروری است، البته دراین بدنه چند بعدی، دغدغه‌های بسیارمتفاوتی وجود دارد واگر بخواهد به شکل فردی به آن پرداخته و نگاه شود- ولواینکه تجربیات مثبت ومنفی هم دراین راستا داشته‌ایم – مشکلاتی را در خود به‌وجود می‌آورد که برخی ازآن، دغدغه‌های اعضای ارکستر یا خود ارکستر و کلیات آن است که ممکن است نادیده گرفته شود، به همین دلیل ایجاد شورای هنری ارکسترسمفونیک به‌عنوان شورایی که ارکستربتواند زیرنظرآن به فعالیت‌های هنری خود ادامه بدهد الزامی است. دراین شورا مشکلات فنی، انضباطی و سازو کارهایی که بین اعضای ارکستر وهمچنین بین مدیریت خرد و کلان آن باید وجود داشته باشد بررسی می‌شود و با نگاه جدی تر، ساز وکارهای دقیق‌تر و سالمی برای آن طراحی می شود تا ارکستر سمفونیک بتواند با تکیه براین شورا وهمچنین تعامل با شورای نوازندگان که خود شورای مستقل بوده - واعضای آن نوازندگان اصلی یا درحقیقت سرگروه‌های ارکسترهستند- و درکنار آن مدیریت بنیاد رودکی، بدنه این ارکستر و بخش اجرایی آن شکل و شمایل منطقی‌تر و حرفه‌ای به خود بگیرد. ناگفته نماند تلاشی که در وهله اول درشورای فنی ارکستر و به دعوت بنیاد رودکی انجام گرفت این بود که عزیزان و دوستان هنرمند و موزیسین‌هایی در این شورا حضور پیدا کردند که ازکم حاشیه‌ترین و دلسوزترین موزیسین‌ها دراین مقطع تلقی می‌شوند و البته در این بین، آهنگسازان و نوازندگانی هستند که خود توانایی رهبری یک ارکستر را داشته و در کنار آن درزمینه‌های پژوهشی و آموزشی، کتب بسیاری تألیف کرده‌اند و درواقع این افراد درلایه‌های مختلف مدیریتی این ارکستر نقش‌های بسیار کلیدی داشته‌اند و از دغدغه‌های دوره‌های مختلف این ارکستر آگاه بوده‌اند که متأسفانه با تغییرات مدیریتی یا دولتی دربدنه آن وزارتخانه طرح‌هایی که ارائه کرده بودند به سرانجامی نرسید. اما درپاسخ به این سؤال که آیا دیگرکشورها هم ازشورای هنری برخوردارند یا خیر باید بگویم اکثرارکسترهای دنیا به‌صورت هیأت‌های امنایی اداره می‌شوند واعضای آن نوازندگان و موزیسین‌ها هستند و درحقیقت حضور افرادی که صرفاً جنبه مدیریتی داشته باشند.
آیا تشکیل شورای هنری یا شورای سیاستگذاری در اساسنامه ارکسترها قید شده است؟
شریفیان: بله. اساسنامه ارکستر سمفونیک زیر نظر شورای هنری تدوین می‌شود و بعد آن به تأیید هیأت امنا خواهد رسید تا به‌عنوان یک قانون به آن عمل شود. باید بگویم تا به امروز ارکستر سمفونیک تهران هیچ اساسنامه‌ای نداشته و تدوین این آیین‌نامه برای اولین بارانجام می‌گیرد که درآن شرح وظایف ارکستر تعیین و تعریف شده است. دراین اساسنامه به ارکان ارکستر، مدیر داخلی، شورای هنری و رهبر ارکستر اشاره شده است اما چون پیش ازاین فعالیت ارکستر منحصر به‌فرد بوده، وظایف هر بخش چندان مورد توجه نبوده است.
صاحب نسق: اساسنامه ارکسترسمفونیک درحال بازنویسی و تصحیح است بنابراین قاعدتاً تا زمانی که مشکلات ارکستر مرتفع نشود واین دغدغه‌ها به شکلی مکتوب و بدون نقص از نگاه اعضای شورا و همچنین تک تک اعضا، مدیریت بنیاد و دست‌اندرکاران و مشاوران و... بررسی نشود این اساسنامه به شکل عمومی دردسترس دوستان قرارنخواهد گرفت.
برخی از رهبران ارکستر براین نظرند اعضای شورای هنری باید از خود نوازندگان ارکستر انتخاب شوند یا کسانی که سابقه حضور در ارکستر داشته‌اند، براین اساس معیار انتخاب این اعضا چگونه بوده است؟
شریفیان: به عقیده من این دیدگاه کاملاً اشتباه است و این دوستان مسائل را بدرستی متوجه نشده‌اند.اصولاً فعالیت ارکستر با حضور دو شورا انجام می‌گیرد، شورای هنری یا شورای سیاستگذاری که برنامه‌ریزی ارکستر، انتخاب قطعات وهمچنین انتخاب رهبر را برعهده دارد و دیگری، شورای نوازندگان ارکستراست که به مسائل مالی، انضباطی، زمانبندی تمرینات نوازندگان و به مشکلاتی که در سازها وجود دارد می‌پردازد که البته هردو شورا با یکدیگر درارتباط هستند و نمایندگان شورای نوازندگان به دعوت شورای هنری دراین شورا حضور و فعالیت دارند و مسائل و مشکلات مربوط به ارکستر را مطرح می‌کنند.عملکرد شورای هنری مانند یک اتاق فکراست واعضای آن می‌تواند یک آهنگساز، نوازنده یا یک رهبر ارکستر باشد. درواقع موزیسین‌هایی که قابلیت، توانایی و تجربه حضور در ارکستر را داشته و شناخته شده هستند و البته آشنا و آگاه به موسیقی کلاسیک و ارکسترال باشند.
صاحب نسق: درپاسخ قبلی اشاره کردم نام افراد بسیاری برای حضوردراین شورا مطرح شده که بعضاً تعدادی ازآنها ازنوازندگان و پیشکسوتان ارکسترهستند، اما تأکید براین بود، افرادی انتخاب شوند که کاملاً نقش کاربردی داشته و صرفاً به جنبه ویترین شورا به‌عنوان نام یک پیشکسوت یا استاد قدیمی و... نگاه نشود بلکه بازهم تأکید می‌کنم جنبه کاربردی وعملکرد شورا وهمچنین نگاه دلسوزانه آنها برمشکلات ارکستر مد نظر بوده و برای ما بسیار اهمیت دارد به همین خاطر اگرچه نام دوستان بسیاری مطرح شد اما به‌دلیل کهولت سن یا مسائل حاشیه‌ای که پیشتر با ارکستربه‌وجود آمده بود، عملاً نام آنها درلیست تثبیت نشد، آهنگسازان بزرگ ورهبرانی با تجربه که می‌توانستند سمت مشاور یا به‌عنوان عضوی از شورا باشند. دراینجا لازم است اسامی تعدادی از این دوستان که حضورشان به‌عنوان مشاور در شورا بسیار مغتنم است اشاره شود و امیدوارم دعوت شورا را بپذیرند و در زمان‌های در نظرگرفته شده و به فراخور موضوع این همکاری انجام بگیرد. به‌عنوان مثال آقایان ارسلان کامکار کنسرت مایسترارکستر و سیاوش ظهیرالدینی دربخش سازهای زهی که قطعاً از مشاوره این عزیزان در رابطه با ارکستر بهره خواهیم برد و همچنین دعوت از آقای جاوید مجلسی هم بواسطه اهمیت حضورشان در بخش سازهای بادی برنجی و هم بواسطه تجربه رهبری درگروه‌های کوچک و بزرگ ارکستر و مجلسی وهمچنین حضور مغتنم‌شان در هنرستان و.... این عزیزان دراین سال‌ها برای ارکستر و تربیت موزیسین‌ها تلاش بسیاری داشته‌اند و جایگاه هرکدام اجتناب‌ناپذیراست. همچنین دیگر موزیسین‌ها و رهبران عزیز وآهنگسازان می‌توانند درجهت ارتقای سطح ارکستر و چیدمان صحیح و شاکله منسجم و کامل آن، این همکاری‌ها را با شورا داشته باشند، اما درحال حاضر تصمیم براین است ابتدا بدنه کاربردی شورای هنری ارکستر شکل بگیرد و درادامه با دعوت از این دوستان و بزرگواران از تجربیات آنها استفاده شود  چرا که در وهله اول شورای هنری مانند یک پل ارتباطی بین نوازنده‌های ارکستر- از طریق شورای نوازندگان- با مدیریت بنیاد رودکی بوده است وهمچنین دیگر بخش‌های ارکستر همچون آرشیو، کتابخانه، انبارساز، نگاه قانونی و حقوقی دررابطه با مسائل اساسنامه و حتی شاید مطرح کردن حقوق نوازندگان و... در این شورا مطرح و بررسی می‌شود و به‌عنوان یک واسطه با مدیریت بنیاد رودکی که بخش اجرایی را برعهده دارد نقش خود را ایفا می‌کند. به عقیده من این دوستان که تأکیدشان حضورافراد با سابقه در شورای هنری است همچنان در پی راه‌اندازی مکانیزم دیگری از مجاری غیر مستقیم هستند و براین اساس، یکی از دلایل ایجاد این شورا مطرح شدن مسائل و مشکلات ارکستر به‌صورت مستقیم بوده و پرهیز از حضور فرد یا افرادی که بخواهند برخلاف قراردادها یا قاعده مندی‌ها، ارکستر را به حرکت درآورند و به شکلی رفتار کنند که درنهایت ضررش به‌سمت ارکستر خواهد بود.
آیا انتخاب نوازندگان ارکستر با نظر شورای هنری است؟ و از نوازندگان جوان و فارغ‌التحصیلانی که نیاز به‌کار و تجربه در ارکستر  دارند دعوت خواهد شد؟
شریفیان: براساس سیاستگذاری و برنامه‌ریزی‌های بنیاد رودکی، نوازندگان ارکستر با شرکت در یک آزمون سالانه و با حضور هیأت داوران انتخاب می‌شوند واین عملکرد هم درجهت انگیزه بهتر نوازندگان بوده و دیگر اینکه نگاه کارمندی به آنها وجود ندارد. اما در صورتی که نیاز به جذب نوازندگان جدید باشد این کار از طرق مختلف از جمله فراخوان انجام می‌شود که دراین مرحله هم آزمونی با حضور داوران مختلف برگزار خواهد شد و این افراد تعیین می‌شوند.
نکته دیگر رپرتوار ارکستر است که بسیار مورد اهمیت بوده است. من ازآهنگسازان کشورم هستم و نسبت به مشکلات و فضای ارکستر و فاصله‌ای که بین مخاطب و ارکستر به‌وجود آمده آگاهم بنابراین اجرای رپرتواری جدید و پرهیز از تکراری بودن مسأله مهمی است که باید مورد توجه قراربگیرد. در کشورما تنها یک ارکستر رسمی وجود دارد بنابراین نیاز است سطح کاری ارکستر ارتقا یابد تا مخاطبان بیشتری جذب کند و این مهم تنها با یک برنامه‌ریزی درست و اجرای قطعات جدید امکان پذیراست.درموسیقی کلاسیک، صد‌ها قطعه وجود دارد که تا به امروز در ایران اجرا نشده و مخاطبان، آشنایی با آن ندارند بنابراین برای اجرای این قطعات باید برنامه‌هایی در نظر گرفته شود تا علاوه بر استقبال مخاطبان، ارکستر پویاتر شود و باردیگر نشاط هنری به ارکستر تزریق شود. اما در خصوص جذب نوازندگان یا رهبران جوان باید بگویم با نگاه به سابقه ارکستر سمفونیک در این سال‌های اخیر متوجه می‌شوید که تعداد رهبران ایرانی که قابلیت کاروحضور درارکستر را داشته باشند به تعداد انگشتان دودست هم نمی‌رسد و این اتفاق خوبی نیست و می‌باید از پتانسیل جوان ترها استفاده بهتری داشته باشیم، چرا که آینده هنری کشورما نیازمند تربیت نوازندگان، آهنگسازان و رهبران خوب است و براین نظرم علاوه بر بحث فنی و هنری ارکستر، باید به ایجاد بازارکاری برای موزیسین‌ها فکر کرد تا این استعدادهای موسیقی جذب موسیقی‌های پاپ نشوند و بتوانند در این ارکسترها بنوازند و رهبری کنند. در نظرداریم درشورای هنری ازآثارآهنگسازان ایرانی و حتی آهنگسازان جوان بهره ببریم و این جزئی از وظایف ارکستر است و شنیده شدن آثار آهنگساز ایرانی نقش مهمی در این شورا دارد و به‌نظرم باید قطعات تمامی نسل‌ها چه قبل و چه بعد ‌از ما به گوش علاقه‌مندان برسد و برای انجام این کارباید برنامه‌ریزی‌های مشخص ومعینی صورت بگیرد.
صاحب نسق: آنچه که امروز دردوران کرونا ازاین ارکستر فعلی شاهد هستیم، بدنه‌ای بسیارجوان است که اکثریت نوازندگان با سابقه آن یا بازنشسته هستند یا به اجرای ویژه‌ای همراه با رهبری دیگردعوت شده‌اند اما درکنار این بدنه جوان، افرادی دلسوز، صاحب سلیقه و از همه مهم تر نوازندگان باسابقه همچنان حضوردارند و حتی از نوازندگانی که درخارج از کشور زندگی می‌کنند دعوت به عمل خواهد آمد تا مدتی درکنار این ارکسترحضور داشته باشند و همراه با ساز نواختن وهمنشینی با نسل جوان تر، راهکارهای حرفه‌ای‌تر شدن را هم آموزش بدهند و این موضوع قطعاً کمک شایانی دربهتر شدن ارکسترخواهد بود.
یکی ازمهم‌ترین دغدغه‌های اعضای شورای هنری ارکسترسمفونیک، حرکت چرخه تولید و چرخه اجرایی درموسیقی است که بی‌ارتباط با بخش آموزشی نبوده وآموزش‌های درست و اصولی نقش بسزایی درآن دارد بنابراین بنیاد رودکی باید شرایطی را فراهم کند تا نوازندگان فارغ‌التحصیل ازدانشگاه‌ها یا هنرستان‌ها، جذب ارکسترها شوند و البته موضوع دیگری که مد نظر شورا بوده این است که آیا این ارکستر باید به تنهایی حرکت کند یا می‌توانیم با درنظر گرفتن توانایی وسن نوازنده‌ها و... سه ارکستر مختلف هم درکنار آن تعریف و طبقه‌بندی شود!  واگر این نگاه وجود داشته باشد این ارکستر همیشه در حال تحول و زنده بودن باقی خواهد ماند اما این امکان پذیر نیست مگر اینکه همیشه یک خون جوان دررگ این ارکستر تزریق شود و بازهم این امر امکان پذیرنخواهد بود جز اینکه ازحضور پیشکسوتان و نوازنده‌های با سابقه بهره ببریم و یک نوازنده چیره‌دست را به یک مدرس یا استاد چیره دست تبدیل کنیم تا زیرنظرآن نوازنده‌ها پرورش یابند واز تمام تجربه‌های ارکستر استفاده کنند. بنابراین باید این بدنه ارتباطی نسل‌ها شکل بگیرد و تا آنجا که درجریان هستم بنیاد رودکی از این منظر دغدغه‌های بسیاری دارد و اگر به یک شکل‌گیری درستی دست یابد این چرخه‌ها به حرکت درمی‌آیند و متحول می‌شوند.
و نکته‌ای که همیشه مورد بحث بوده و حاشیه‌هایی هم به همراه داشته پرداخت دستمزد نوازنده ها است. آیا شورای هنری ارکستر می‌تواند کمکی در جهت بهترشدن شرایط معیشتی نوازندگان داشته باشد؟
شریفیان: البته این موضوع بحث جدیدی نیست و نوازنده‌ها پیش ازاین هم از این موضوع گلایه مند بودند.حدوداً دو یا سه سال قبل نوازندگان ارکستربه‌صورت پروژه‌ای فعالیت داشتند و براساس آن حق الزحمه دریافت می‌کردند و به‌نظر من نگاه درستی نبود به این دلیل که ارکسترها درتمام طول سال اجرای برنامه ندارند و دربرخی از ایام عزاداری چون محرم و صفر برنامه کنسرت‌ها تعطیل است و براین اساس حقوقی هم پرداخت نمی‌شد، اما حدوداً سه سال قبل موضوع حقوق ثابت و ماهانه نوازندگان و به‌علاوه بحث بیمه و بازنشستگی و تمامی مسائل مربوط به حق وحقوق یک نوازنده مطرح شد و برای این موضوع تلاش‌های بسیاری از سوی بخش اداری بنیاد رودکی صورت گرفت و حتی با وزارت کار صحبت‌هایی انجام شد اگرچه قبول این موضوع از سوی این وزارتخانه مسائلی درپی داشت چرا که به‌لحاظ ساعت کاری در وزارت کارمشکلاتی بود اما خوشبختانه این مسائل مرتفع شد و نوازندگان از تمامی حق وحقوق خود بهره مند شدند. البته بحث مالی و... به شورای هنری مربوط نمی‌شود و بنیاد رودکی این پیگیری‌ها را انجام می‌دهد.
صاحب نسق: میزان پرداخت دستمزد نوازندگان مبحث همیشگی دردوره‌های مختلف بوده وهست واین موضوع ازجمله دغدغه‌هایی است که بارها از سوی رهبران مختلف بیان شده و خود نوازنده‌ها نیز نسبت به این مسأله گلایه مند هستند. وظیفه شورای هنری در حقیقت گوش دادن به این نوع از اشاراتی است که قاعدتاً از سوی شورای نوازندگان به شورای ارکسترمنتقل خواهد شد و شورای ارکستر هم این موضوعات را بررسی می‌کند و بر اساس آنچه که مدیریت بنیاد رودکی در نظر گرفته، سعی ما براین است این مسائل مرتفع شود تا در مسیر درخواست‌های نوازنده‌ها حرکت کنیم و دراین زمینه مدیریت را ترغیب کنیم تا اگر احیاناً تغییر و تحولی دررابطه با حقوق نوازنده‌ها ایجاد شود بخش‌های اجرایی آن را از سمت بنیاد پیگیری کنیم.
رهبران ارکستر بر اساس چه معیاری انتخاب می‌شوند و چه مدت زمانی می‌توانند حضورداشته باشند و برنامه‌های خود را ارائه کنند؟
شریفیان: شورای هنری ازتمامی رهبران ارکستر که از پتانسیل بالا و تجربه کاری بسیار خوبی بهره مند هستند دعوت به عمل می‌آورد و پس‌از آن پیشنهادات آنها درباره ارائه برنامه‌هایی چون انتخاب قطعات، زمانبندی و تاریخ و... بررسی می‌شود. من براین باورم ارکسترسمفونیک دراین سال‌ها بدون خط فکری حرکت کرده و تنها با سلیقه مدیر یا رهبران این مسیر طی شده است بنابراین اگر وظایف ارکستردر یک چارچوب نظام مند و هدفمند تعریف شود هر فردی دراین چارچوب فعالیت می‌کند. امیدوارم با تشکیل شورای هنری شاهد اتفاق‌های بسیار خوبی باشیم و حتی می‌توان درآینده به ارکستر‌های دیگرهم فکر کرد.
صاحب نسق: قدم نخست شورای هنری درانتخاب رهبر، انتشار فراخوان‌های مستقل برای تمامی رهبران صاحبنام و پیشکسوت و کسانی که نام درخشانی در عرصه بین‌المللی دارند و همچنین سابقه مدیریتی در ارکستر را داشته، بوده است و ازآنها دعوت به عمل خواهد آمد تا در دوره‌ای معین، رهبری ارکستر را قبول کنند و فکرمی کنم به ‌نام این دوستان در نشریات اشاره شده باشد. درمرحله بعد به‌صورت فراخوان یا مستقیم از دیگر رهبران دعوت به عمل خواهد آمد و هر فردی می‌تواند مطابق زمان و برنامه‌ریزی‌هایی که در طول سال در نظر گرفته شده است کارهای خود را ارائه کند. درواقع هدف، حضور رهبران جوان تر و با تجربه و با نامی درخشان در عرصه بین‌المللی است و درکنار آنها نیز از حضور رهبران خارجی بهره خواهیم برد و برای آنها هم برنامه‌ریزی مشخصی انجام گرفته است که اسامی آنها در شورا درحال بررسی است. نگاه به ارتقای سطح ارکستر موضوعی است که توسط رهبران و با نظارت شورا باید مورد توجه قرار بگیرد تا شاید بتوانیم به آن جنبه واقعی تری بدهیم.

هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می‌شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید

تلفن: 88769075 - 021  پیامک: 3000451213

نظــــــر مـــردم

علت گرانی آهن‌آلات/ آقای جمالی: چرا قیمت آهن‌آلات در این موقع از سال که ساخت و ساز کم است، باید کیلویی 3 هزار تومان افزایش پیدا کند؟ لطفاً مسئولان پاسخگو باشند.
بیمه آتیه‌سازان حافظ/ آقای بخشی از رضوانشهر: چرا بیمه آتیه‌سازان حافظ مدت دوماه است که مطالبات برگه‌های خسارت دیده دو بیمه تکمیلی و اکمل را نمی‌پردازد. در ضمن در نحوه پرداخت مبلغ قرارداد هم ابهام وجود دارد. ضمناً کسانی که در دو مرحله سهام عدالت خود را به فروش گذاشته‌اند مدتی است از واریزی مبلغ آن خبری نیست. لطفاً مسئولان ذیربط نظارت کنند تا حقی از ما ضایع نشود.
منظور از امحای خودروهای لوکس چیست؟/ آقای کریمیان از اصفهان: چند روز قبل در تلویزیون دبیر ستاد قاچاق کالا در برنامه پایش اعلام کرد خودروهای بی ام و که از طریق منابع رسمی وارد نشده باید امحا شود. می‌خواستم بدانم منظور از امحا اگر نابود کردن است، یعنی چی؟ یعنی این خودروهای لوکس باید توسط لودر از بین برود؟ یعنی هیچ راه دیگری وجود ندارد؟
وام یک میلیونی کرونا/ یک شهروند: کارگر ساختمانی هستم و مدت دوماه است که بیکار هستم. برای اکثر کارگران ساختمانی وام یک میلیونی بابت کرونا را واریز کرده‌اند اما برای اینجانب واریز نشده. علت چیست؟

محمدرضا باهنر
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
رهبر معظم انقلاب روز گذشته در دیدار با مســـئولان ســتاد بزرگـــداشت شـــهید ســـــلیمانی نکات و توصیه‌های مهمی را خطاب به مسئولان کشور بیان کردند. از تشریح جایگاه و نقش بی‌نظیر شهید سلیمانی در تحولات منطقه تا ضرورت خروج امریکایی‌ها از منطقه و توصیه به حل مشکلات از طریق همکاری و هم‌افزایی ملی و گفت‌و‌گوهای داخلی. ایشان همچنین در حوزه مراودات خارجی و بین‌المللی در عین حال که برقراری روابط با دنیای خارج را نفی نکردند اما تأکید داشتند که کلید حل مشکلات در داخل است. به تعبیر ایشان ما باید در حوزه‌های مختلف اقتصادی، دفاعی، اجتماعی و سیاسی قوی و قوی‌تر شویم تا بدخواهان ایران چشم به ضعف‌های ما نداشته باشند. به نظر می‌رسد مهمترین فراز سخنان رهبر معظم انقلاب همان تأکید همیشگی بر ضرورت همکاری‌ها و هم‌افزایی‌های ملی باشد چرا که وقتی این شیوه از تعامل و روابط داخلی جایگزین رفتارهای تقابلی شود...   
و یا به تعبیر ایشان صدای واحدی از ایران اعم از مردم و مسئولان بلند باشد، به معنای تقویت جبهه داخلی هم برای حل مشکلات داخلی و هم ابزار چانه‌زنی قوی در مناسبات و مراودات بین‌المللی است. اینکه ایشان این مهم را یادآوری می‌کنند شاید ناشی از آن باشد که روابط مسئولان در قوا و حوزه‌های مختلف آن‌گونه که شایسته و بایسته است، نیست حال آنکه هر عقل سلیمی می‌پذیرد در مواجهه با شرایط سخت، کدورت‌های شخصی یا رقابت‌های جناحی باید به مرتبه نازل‌تری از اهمیت برود و آنچه در اولویت قرار گیرد، مسائل و منافع کلان و ملی است. اینکه ایشان تأکید دارند رفع تحریم به‌دست طرف‌های خارجی است اما خنثی کردن اثر تحریم در داخل و به دست خود ماست نکته بسیار مهمی است که راه حل تحقق آن نیز در همان توصیه قبلی ایشان یعنی تقویت روحیه همکاری و هم‌افزایی ملی است. اینکه در مواجهه با شرایط احتمالی آینده در حوزه سیاست خارجی و معطوف به چگونگی رفع تحریم‌ها، صداها و اقدامات مختلف و پراکنده‌ای مطرح باشد که گاهاً از چارچوب‌های متعارف بیان دیدگاه‌ها خارج شده و بیشتر نمایشگر تقابل داخلی است، برخلاف رهنمود صریح رهبر معظم انقلاب است که اتفاقاً در همان سخنان روز گذشته مسئولان را به گفت‌و‌گو با همدیگر برای رفع اختلافات توصیه کردند و گفتند که وقتی می‌توان با دنیا گفت‌و‌گو کرد چرا در داخل با همدیگر گفت‌و‌گو نمی‌کنید. بنابراین به نظر می‌رسد از منظر رهبر معظم انقلاب لازمه هر اتفاق مثبتی در کشور معطوف به پیشرفت و آینده بهتر ایران اسلامی، پرهیز از این پراکندگی‌ها و مواضع اختلافی و جایگزین کردن شیوه‌های همگرایی و همکاری ملی است. رهبر معظم انقلاب این نکته را هم یادآوری کردند که اگر راه‌حل‌هایی برای رفع تحریم‌ها وجود داشته باشد در عین حال که به وعده‌های غربی‌ها هم نباید اعتماد کرد، حتی یک ساعت هم نباید تأخیر شود. بر سر اینکه تحریم‌ها چقدر در بروز مشکلات اقتصادی و معیشتی تأثیر‌گذار است شاید اختلاف‌نظرهایی وجود داشته باشد، اما به هر حال بر مسئولان کشور است که از راه‌های عقلانی و عزتمدارانه برای رفع همین تحریم‌ها تلاش کنند. خنثی‌سازی تحریم‌ها به‌عنوان پارادایم اصلی در راستای مقاوم‌سازی کشور، منافاتی با تلاش در جهت رفع تحریم‌های ظالمانه فعلی ندارد و باید از هر تلاش و اقدام عزتمندانه و در چارچوب‌های رسمی نظام در این مسیر حمایت کرد. منتها باز هم به همان نکته مهمتر می‌رسیم که برای این منظور هم باید اقدامات و راهکارها یا تلاش‌ها در یک مسیر واحد و رسمی باشد یعنی از کانال همان گفت‌و‌گوها و هم‌افزایی‌های ملی باشد نه آنکه مسأله رفع تحریم هم محل اختلاف باشد.

مصطفی‌هاشمی‌طبا /  تحلیلگر مسائل سیاسی-اقتصادی
بر اساس قانون اساسی، دولت برای اجرای برنامه‌ها، لوایح را به مجلس ارائه می‌دهد. لوایح پس از تصویب مجلس به قانون تبدیل می‌شود، اما اگر مجلس راهکارها یا برنامه‌هایی داشته باشد با ارائه در صحن و تصویب  می‌تواند آن را به‌صورت برنامه قانونی برای اجرا به دولت بدهد؛ می‌دانیم که مجلس برای ارائه طرح‌ها و برنامه‌ها دستش باز است،اما موضوع مهم  این است که درخواست‌هایی که به‌صورت قانون از طرف مجلس برای اجرا به دولت واگذار می‌شود باید شفاف باشد. کشور در حال حاضر به‌خاطر تحریم‌ها شرایط خاصی دارد. مشکلات اقتصادی که از قبل وجود داشته در زمان تحریم تشدید می‌شود؛ می‌دانیم منابع دولت کاهش یافته است پس تمام برنامه‌ها باید با توجه به شرایط تحریم و کاهش منابع باشد.
اگر نمایندگان مجلس می‌خواهند برای حل مسائل برنامه بدهند باید بدانند مشکلات به‌صورت موضعی حل نمی‌شود، بخصوص در شرایط فعلی که منابع بشدت کم، ارتباطات بین‌المللی در سطح پایین و ارتباطات بانکی قطع شده است. طرح‌های موضعی و بدون منابع مشخص در شرایط فعلی قابلیت اجرایی ندارد. مجلس نمی‌تواند مثلاً در شرایط سخت اقتصادی نسخه‌ای بپیچد که مشکلات را بیشترمی‌کند. طرح‌هایی مثل کالای یارانه‌ای یا کوپنی که مجلس تصویب کرده منابع مشخص ندارد.وقتی مجلس طرح حمایتی دارد لزوماً باید منابع آن برای اجرا در اختیار دولت باشد.مجلس هر طرحی دارد و آن را قانون و به دولت ابلاغ می‌کند، باید منابع آن هم مشخص باشد؛ دولت منابعی ندارد تا هزینه کند. دولت بدون قانون به منابع دسترسی ندارد.
پس بهتر است تأکید کنم که طرح‌های یک شبه هیچ کمکی به بهتر شدن وضعیت اقتصاد نمی‌کند.گاهی اوقات به نظر می‌رسد طرح مشخصی برای حل مسائل کشور وجود ندارد ؛با تصویب شتاب‌زده طرح‌ها نمی‌توان مشکلات را حل کرد. مسائل موضعی حل نمی‌شود.
وقتی تحریم هستیم و صحبت از مقاومت و مبارزه می‌کنیم، پس برنامه‌ها و طرح‌ها نباید انبساطی باشد.برنامه‌ها باید ریاضتی باشد؛ در حالی که طرح‌هایی مانند پرداخت دوباره یارانه یا تولید انبوه مسکن از منابع دولتی، طرح‌هایی انبساطی است که شرایط اجرایی ندارد، البته مجلس با نظارت دقیق باید پیگیر اجرای قانون باشد. برنامه‌های توسعه ای همه «قانون» و لازم الاجرا است ،اما برنامه چهارم و پنجم در دولت قبل اجرا نشد و مجلس آن زمان دولت را ملزم به اجرای قانون نکرد.
در زمان تحریم چون فراهم کردن برخی امکانات به ارتباطات بین‌المللی بستگی دارد، پس همه امکانات را در اختیار نداریم، البته کارهایی هم هست که درداخل باید انجام شود و انجام آن با هماهنگی مجلس به قوه مجریه خواهد بود؛ اگر طرح و برنامه مشخصی برای حل مشکلی نداریم، لازم نیست حتماً خودمان را به ارائه برنامه ملزم کنیم؛ اگر کسی از من سؤال کند مثلاً برای حل این مشکل، چه برنامه ای دارید؟ می‌گویم برنامه‌ای ندارم نباید اداعا کنیم برای هر شرایطی می‌توانیم کارگشا باشیم؛ باید بر اساس شرایط، برنامه‌های آینده کشور را بنویسیم. بهتر آن است که زیاده‌خواهی و ادعا در حل تمام مشکلات را نداشته باشیم. تأکید می‌کنم مجلس هم در تصویب قوانین با ارائه طرح‌ها باید بر توانایی‌ها تکیه کند، مثلاً اگر در حل مسائل بین‌المللی، بخشی دیگر توانایی بیشتری دارد، باید کار را به آن واگذار کرد؛ همراهی با دولت این است، انتقادات باید منصفانه باشد. دولت هم در انتظار ارائه راهکار‌ها ازسوی مجلس است؛ برای ارائه راهکار نیازی به اتهام زدن نیست، مجلسی‌ها باید راه را نشان دهند.

محمدجواد رحیمی
رئیس مرکز ملی هوا
نفس کشیدن در کلانشهرها هر زمستان سخت‌تر می‌شود. آلودگی‌ها شمار روزهای پاک را پایین می‌آورد و وارونگی هوا، کودکان و بیماران قلبی و عروقی را در معرض خطر قرار می‌دهد. یکی از علت‌های آلودگی کلانشهر که به معضل ملی تبدیل شده استفاده از سوخت‌های فسیلی است، اما بهره‌برداری از سوخت‌‌های فسیلی آخرین راه حل توسعه کشور نیست.
توسعه روزافزون استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر در دنیا، علاوه بر کاهش چشمگیر مصرف سوخت‌های فسیلی منجر به ایجاد حرکتی شتابنده به سمت حل چالش‌های زیست محیطی شده است. کشور ایران با توجه به دارا بودن اقلیم‌های آب و هوایی متنوع و شرایط جغرافیایی ویژه، دارای مزیت رقابتی در سه نوع مهم انرژی‌های تجدید پذیر، شامل انرژی خورشیدی، بادی و
زیست توده است.
به‌عنوان نمونه، ایران با داشتن متوسط 300 روز آفتابی در سال، در زمره کشور‌های با بالاترین پتانسیل انرژی خورشیدی در جهان است. پتانسیل تابش خورشیدی در ایران به‌صورت متوسط 4.5 kWh/m2 و در بعضی از نقاط 7.5 kWh/m2 است. (به‌صورت کلی کشورهای دارای میزان تابش بالاتر از 3.5 kWh/m2 جزو کشورهای دارای پتانسیل انرژی خورشیدی بالا محسوب می‌شوند)
همچنین، ایران دارای پتانسیل اسمی 60 تا 100 گیگاوات و پتانسیل قابل استحصال 18 گیگاوات تولید برق تجدید پذیر با بهره‌گیری از انرژی بادی است که از بسیاری از کشورهای دنیا بالاتر است.
زیست‌توده، طبق تعریف، عبارت است از هر گونه ماده آلی غیر فسیلی که قابلیت استحصال انرژی از آن وجود دارد. نمونه‌هایی از منابع زیست توده شامل زائدات کشاورزی، زائدات چوبی، فاضلاب شهری، زائدات کارخانجات مواد غذایی و فرآیندهای صنعتی و همچنین پسماندهای دامی می‌شود. در خصوص انرژی زیست توده که در واقع قدیمی‌ترین نوع انرژی تجدیدپذیر محسوب می‌شود نیز ظرفیت‌های بسیار بالایی در کشور وجود دارد. به لحاظ وزنی، عمده مواد زیست‌توده در ایران را زائدات کشاورزی تشکیل می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود سالانه 100 تا 150 میلیون تن زیست‌توده حاصل از زائدات کشاورزی در کشور وجود داشته باشد که قابلیت تبدیل به انواع محصولات با ارزش افزوده بالا شامل سوخت‌های زیستی را دارا است.
در حال حاضر در دنیا، در حدود 11 درصد از انرژی کلی و حدود 33درصد از برق تولید شده، از منابع تجدید پذیر تأمین می‌شود اما در کشور ایران، به رغم وجود ظرفیت‌های بالا، صرفاً انرژی برقابی تا حد مناسبی مورد استفاده قرار گرفته است و سهم سایر انواع انرژی‌های تجدید پذیر کمتر از یک درصد است.
در بندهای متعدد قانونی، به لزوم استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش سهم این انرژی‌ها در سبد انرژی کشور اشاره شده است که متأسفانه تا به حال عملیاتی و اجرایی نشده است. طبق ماده 50 قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف است سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر را تا پایان اجرای قانون برنامه به حداقل پنج درصد ظرفیت برق کشور برساند، اما این ظرفیت تا پایان سال1398 صرفاً به 885 مگاوات رسیده است.
همچنین ماده 19 قانون هوای پاک وزارت نیرو را مکلف کرده است 30 درصد از افزایش سالانه ظرفیت تولید برق کشور را از انرژی‌های تجدید پذیر تأمین کند که این بند قانونی نیز هنوز اجرایی نشده است.
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که توسعه انرژی‌های تجدید پذیر با آن مواجه است، هزینه سرمایه‌گذاری بالای مورد نیاز این صنعت است.
با توجه به هزینه نسبتاً بالای احداث و راه‌اندازی واحدهای تجدیدپذیر، ضروری است قیمت تضمینی خرید برق تجدید پذیر، به‌عنوان مهم‌ترین عاملی که منجر به توجیه‌پذیری اقتصادی تولید برق از روش‌های تجدیدپذیر می‌شود، منطبق با شرایط حال حاضر کشور، مورد بازبینی قرار گیرد.
در این رابطه، الگوگیری از سیاستگذاری‌های کشورهای توسعه یافته می‌تواند راهگشا باشد.
به‌عنوان نمونه در کشور چین، یکی از پارامترهای تأثیرگذار بر تعرفه خرید برق تجدیدپذیر، هزینه سولفورزدایی از سوخت‌های سنگین مانند مازوت است. در واقع، ملزم بودن نیروگاه‌های حرارتی به سولفورزدایی از سوخت‌های سنگین و آلاینده، به‌عنوان محرکی در استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر عمل می‌کند.
متأسفانه در کشور ما با توجه به اینکه نیروگاه‌های حرارتی فاقد تجهیزات سولفورزدایی سوخت‌های سنگین یا سولفورزدایی از گازهای خروجی از دودکش هستند، در شرایط حال حاضر، این هزینه به‌صورت دقیق قابل احتساب نیست، اما با استفاده از ضرایب تعدیل، می‌توان تأثیر این هزینه را بر قیمت خرید برق تجدیدپذیر به حساب آورد.
سیاست دیگری که در تعدادی از کشورهای توسعه یافته به کار گرفته شده است، تمایز قائل شدن بین قیمت خرید برق تجدیدپذیر از منابع مختلف تجدیدپذیر با لحاظ کردن پارامترهایی مانند ظرفیت واحد، میزان هزینه سرمایه‌گذاری مورد نیاز و مزایای زیست محیطی حاصله است.
در همین راستا، تحویل سوخت فسیلی ارزان (و در بعضی از موارد غیر استاندارد و با محتوی سولفور بالا) به نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی، یکی دیگر از جدی‌ترین موانع توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور است.
یکی از راهکارهایی که جهت حل این معضل می‌توان مدنظر قرار داد، ملزم نمودن نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی در حال کار، به تولید سهم مشخصی از برق (یا محصول نهایی کارخانه) با بهره‌گیری از روش‌های پاک و تجدید پذیر، به ازای دریافت هر واحد از سوخت‌های فسیلی باشد.
ملزم نمودن کارخانه‌های جدیدالاحداث، به بکار‌گیری روش‌های تولید انرژی تجدیدپذیر در بخش‌هایی از فرآیند تولید یا سیستم‌های جانبی، نیز می‌تواند به‌عنوان راهکاری برای شتاب بخشی به توسعه استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر در کشور مدنظر قرار گیرد.
به نظر می‌رسد همه جانبه نگری و احتساب تمامی جنبه‌های مثبت توسعه نیروگاه‌های تجدید پذیر (شامل اثرات مثبت زیست محیطی و اجتماعی در کنار تنوع بخشی به سبد تولید انرژی و اثرات پایداری شبکه) و در کنار آن، بهره‌گیری از سیاستگذاری‌های کشورهای پیشرو در زمینه انرژی‌های تجدید پذیر، راه را برای توسعه هرچه بیشتر این نعمت خدادادی در کشور باز نماید.