گروه اقتصادی | بانک مرکزی برای آنکه شرایط تحریمی کشور کمترین فشار را بر مردم، واحدهای تولیدی و فعالان اقتصادی وارد کند از ابتدای سال جاری اقدامات ضد تورمی خود را شروع کرده و به اذعان مسئولان این بانک، نرخ تورم کمتر از 22 درصد قابل حصول (آخرین نرخ تورم ثبت شده 28 درصد بوده) است. اگر چنین اتفاقی رخ دهد دیگر مردم و تولیدکنندگان شاهد نوسان فزاینده قیمت کالاها نخواهند بود و تا حدودی ثبات به بازار برمی‌گردد.
در این میان موضوع تخصیص ارز هم نسبت به گذشته جدی‌تر دنبال می‌شود تا کالاهای وارداتی که بعضاً در زمره مواد اولیه تولید هستند، بدون ارز نمانند؛ گفته می‌شود هر کالایی که در موعد مقرر خود از بنادر ترخیص نشود باعث افزایش 16 الی 17 درصدی هزینه نهایی کالا می‌شود.
وحید شقاقی رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی درباره نرخ تورم و فرآیندی که در این بخش طی می‌شود به تسنیم گفته است که در هفته‌ها و ماه‌های آتی به‌سرعت شاهد کاهش بار تورمی در اقتصاد ایران خواهیم بود و عملاً در بازارهای مختلف از جمله طلا و ارز حباب‌های مصنوعی که با اقتصاد کشور همخوان نبود، تخلیه خواهد شد.
اگر چنین اتفاقی که برخی از کارشناسان آن را پیش‌بینی کردند رخ دهد نقش بانک مرکزی در کاهش نرخ تورم پررنگ‌تر خواهد شد و البته در این میان باید بیشتر به فکر هدایت نقدینگی‌های سرگردان و ارزهایی بود که در سطح بازار از سوی مردم عرضه خواهد شد.
با به سرانجام رسیدن انتخابات امریکا و زمزمه کاهش قیمت ارز بعد از ماه بهمن (همزمان با حضور رئیس جمهوری جدید امریکا در کاخ سفید)، گروهی از کارشناسان به بانک مرکزی هشدار دادند که در مقطع زمانی مورد اشاره حجم نقدینگی کشور بیشتر خواهد شد چرا که بخش قابل توجهی از مردم فروش دارایی‌های خود را دنبال خواهند کرد. افرادی که ماه‌های گذشته ارز، سکه و طلا خریداری کردند از حدود دو الی سه ماه آینده به فروشندگان بزرگی تبدیل خواهند شد. لذا ضرورت دارد که سیاستگذاران برای کنترل نقدینگی که منجر به رشد تورم خواهد شد برنامه دقیق‌تری را تدوین و اجرا کنند. بانک مرکزی برای اولین بار و به صورت رسمی اقدامات ضد تورمی این مجموعه را اعلام کرد. در گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده آمده است: به دنبال تعیین و اعلام هدف تورمی از سوی بانک مرکزی، این بانک در مواجهه با تحولات اقتصادی پیش‌آمده، اقدامات خود در مهرماه 99 را به‌گونه‌ای تنظیم کرد تا ضمن مدیریت انتظارات تورمی و هدایت نرخ تورم به سمت تورم هدف (22 درصد)، مسئولیت‌های خود را در زمینه حفظ ارزش پول ملی (ثبات قیمت‌ها) و کمک به رشد اقتصادی ایفا کند.
کدام کالا و خدمات تورم را بالا بردند؟
بانک مرکزی دیروز در گزارشی به اقدامات خود در زمینه اقدامات ضد تورمی پرداخت. بنابر این گزارش در ادامه آثار و تبعات افت درآمدهای ارزی و شوک‌های انتظاراتی ایجاد شده از محل کسری بودجه دولت، نرخ تورم ماهانه که از اردیبهشت‌ ماه سال جاری روندی فزاینده در پیش گرفته بود، در مهرماه سال جاری سقف جدیدی را ثبت کرد؛ البته این امر با توجه به روند فزاینده رشد ماهانه شاخص قیمت تولید کننده از ابتدای سال جاری قابل پیش‌بینی بود.
روند افزایشی نرخ ارز، افزایش قیمت جهانی کالاها، افزایش قیمت دارایی‌ها بخصوص مسکن و خودرو و نارسایی‌های موجود در نظام توزیع کالایی باعث شده است تا در مهرماه گروه‌های «حمل و نقل»، «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها» و «اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه» نقش غالب را در تورم ماهانه داشته باشند.
توصیه‌های بانکی از سوی رئیس کل
بنابراین گزارش، روند افزایشی نرخ سود بازار بین بانکی در ماه‌های گذشته در مهرماه نیز استمرار داشت؛ به‌ گونه‌ای که متوسط این نرخ در مهرماه، رقمی معادل 20 درصد را ثبت کرد؛ با این توضیح که در روزهای پایانی مهرماه، بازار بین بانکی شاهد فراتر رفتن نرخ سود از سقف کریدور بود.
این امر به دلیل فقدان اوراق بهادار دولتی در ترازنامه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دارای کمبود نقدینگی و به تبع آن، وجود محدودیت در استفاده از اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها از بانک مرکزی رخ داد. این در حالی بود که در این دوره نرخ تأمین مالی بانک‌های دارای اوراق بدهی دولتی از کریدور نرخ سود خارج نشد. در همین راستا بانک مرکزی به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری توصیه می‌کند، بخشی از سبد دارایی خود را به اوراق بدهی دولتی اختصاص دهند تا در شرایط کمبود نقدینگی از آن‌ها به عنوان وثیقه دریافت اعتبار از بانک مرکزی استفاده کنند.
در این میان نرخ بازدهی اوراق بدهی دولتی با سررسید‌های کوتاه‌مدت در ماه گذشته روند باثباتی داشت. این در حالی بود که نرخ بازدهی اوراق بدهی دولتی در سررسیدهای میان‌مدت افزایش‌های قابل ملاحظه‌ای را تجربه‌ کردند. نرخ بازده اسناد خزانه اسلامی با سررسید دو سال از 19.05 درصد در شهریورماه به 19.6 درصد در مهرماه افزایش یافت که می‌توان این افزایش را ناشی از تقویت انتظارات تورمی در میان‌مدت دانست.
نقدینگی نفس تورم را برید
یکی از موضوعاتی که باعث می‌شود نرخ تورم اوج بگیرد نقدینگی است. لذا تجربه کشورها نشان داده که اگر این مقوله کنترل شود و نقدینگی‌ها به سمت تولید برود دولت‌ها در کنترل نرخ تورم موفق خواهند شد. بر اساس این گزارش ، هم‌راستا و هم‌جهت با رشد کل‌های پولی در چند ماه گذشته، براساس ارقام نهایی، رشد نقدینگی و پایه پولی در هفت‌ماه سال جاری به ترتیب به 19.7 و 10.1 درصد رسید که نسبت به رشد این دو متغیر در دوره مشابه سال قبل (14.5و 10.9 درصد) به ترتیب 5.2 واحد درصد افزایش و 0.8 واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین رشد دوازده‌ ماهه نقدینگی، حجم پول و پایه پولی در پایان مهرماه  به ترتیب معادل 37.2، 88.6 و 31.9 درصد بوده است.
اولین تجربه‌های بانک مرکزی
در راستای کاهش نرخ تورم، بانک مرکزی برای اولین بار و با هدف تأمین نقدینگی بسیار کوتاه‌‌مدت (اضطراری) بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی، با درخواست اعتبارگیری یک بانک در قالب توافق بازخرید و در نرخ سود سقف کریدور (22 درصد) موافقت کرد. بانک مرکزی در نظر دارد از طریق اجرای عملیات بازار باز در قالب توافق بازخرید و همچنین تشویق بانک‌های فعال در بازار بین‌بانکی به استفاده از این نوع قرارداد موجبات تعمیق بازار بین‌بانکی و کاهش ریسک‌های اعتباری در این بازار را فراهم کند.
در راستای تأمین مالی کسری بودجه دولت از یک مسیر غیرتورم‌زا، کارگزاری بانک مرکزی تا پایان مهرماه سال جاری 21 مرحله حراج برگزار کرد که طی آن، در مجموع 716.3 هزار میلیارد ریال انواع اوراق بدهی دولتی به بانک‌ها، نهادهای مالی و سایر سرمایه‌گذاران فروخته شد.
اقدامات ارز بانک مرکزی برای کنترل قیمت کالاهای وارداتی
تأمین 18.5 میلیارد دلار ارز مورد نیاز واردات توسط بانک مرکزی و بازار ثانویه درهفت ماه سال جاری و انجام اقدامات تکمیلی به منظور کاهش فشار در بازار ارز از دیگر موضوعاتی بود که پیگیری شد. بانک مرکزی به این مقوله بسنده نکرد و نسبت به افزایش سقف خرید بانک‌ها و صرافی‌ها در بازار متشکل ارزی به ۵۰۰ هزار دلار و عرضه روزانه ۵۰ میلیون دلار در بازار اشاره شده به صورت اسکناس اقدام کرد.
به گزارش بانک مرکزی، رایزنی با طرف‌های تجاری و کشورهای همسایه به منظور آزادسازی منابع ارزی حاصل از صادرات که نمونه اخیر آن حضور عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در عراق بود. همچنین گسترش استفاده از روش تهاتر نفت با کالاهای اساسی و ضروری کشور با محوریت وزارت نفت به منظور افزایش حجم تجارت خارجی کشور و بهره‌برداری بهتر از امکانات تولیدی داخل، در کنار روش‌های جاری هم با جدیت دنبال شد تا کنترل تورم شدنی شود. تأمین 6.2 میلیارد دلار ارز مورد نیاز برای کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی (4.6 میلیارد دلار) و دارو، ملزومات و لوازم پزشکی (1.6 میلیارد دلار) در هفت ماه نخست سال جاری هم از دیگر موضوعات بود که بانک مرکزی در 7 ماهه سال جاری دنبال کرد.

رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت به برخی ادعاها درخصوص تمایل دولت به افزایش نرخ ارز واکنش نشان داد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، در پی شایعه‌سازی برخی محافل و رسانه‌ها مبنی بر مانع‌تراشی دولت در مسیر کاهش نرخ ارز، محمود واعظی این ادعا را کاملاً غلط خواند و گفت: این ادعایی است که هر چند وقت یک‌بار از سوی برخی محافل علیه دولت مطرح می‌شود در حالی که هم طراحان و هم منتشرکنندگان آن می‌دانند چنین حرفی چقدر غلط، متناقض و بی‌اساس است.
واعظی با بیان اینکه از زمان خروج امریکا از برجام، دولت مستمراً در دو جبهه جنگیده است، خاطرنشان کرد: دولت از یک‌طرف با تحریم‌های بی‌سابقه امریکا مقابله کرده تا جنگ اقتصادی تمام‌عیاری که علیه ایران آغاز کردند، خنثی شود و از طرف دیگر در تمام این مدت با سوداگران و کاسبانی که از شرایط تحریمی ارتزاق می‌کنند، در نبرد بوده است.  وی افزود: این سوداگران تحت هر شرایطی به دنبال مطامع خود هستند و برای این کار ابایی از بی‌ثبات‌سازی اقتصاد و ایجاد تنش و نوسان در بازارهای مختلف ندارند.
به همین منظور همیشه در راستای موفق نشدن سیاست‌های ثبات‌ساز و کنترلی دولت حرکت می‌کنند.  رئیس دفتر رئیس‌جمهوری تأمین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم و تأمین مواد اولیه کارخانجات را دو سیاست مبنایی دولت در سال‌های تحریم دانست و خاطرنشان کرد: دولت همواره تلاش کرده کالاهای اساسی مورد نیاز مردم اولاً به وفور و ثانیاً با قیمت منطقی به دست آنها برسد، از سوی دیگر به دنبال این بوده که با تأمین مواد اولیه کارخانجات، چرخ تولید در کشور متوقف نشود.
این عضو کابینه تدبیر و امید افزود: ادعای تمایل دولت به گرانی ارز در درون خود دارای تناقض است. دولتی که تمام هم‌وغم خود را بر کنترل قیمت کالاهای اساسی و تأمین مواد اولیه کارخانه‌جات قرار داده، چطور ممکن است متمایل به افزایش نرخ ارز باشد. دولت نه تنها از گرانی ارز هیچ نفعی نمی‌برد، بلکه بارها کرده که نرخ فعلی ارز را غیرواقعی و زیانبار می‌داند. واعظی طرح چنین ادعایی علیه دولت را کاملاً مغرضانه دانست و اذعان داشت: این تحلیل مغرضانه زاییده ذهن کاسبان تحریم و سوداگرانی است که به دنبال متلاطم کردن جو بازارهای مختلف و انحراف افکار عمومی هستند.
رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در پایان خاطرنشان کرد: دولت همواره به دنبال ثبات در اقتصاد، مبارزه با تورم، کاهش فشارهای معیشتی به مردم و رونق تولید بوده و از همین منظر، همیشه تلاش کرده از نرخ‌های غیرواقعی ارز فاصله گرفته و به سوی قیمت واقعی و همخوان با واقعیت‌های اقتصادی کشور حرکت کنیم.

تداوم کاهش نرخ ارز، قیمت مسکن را  کاهش می‌دهد

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به کاهش قیمت ارز، گفت: تداوم کاهش نرخ ارز قیمت مسکن را کاهش خواهد داد. «محمد اسلامی» با اشاره به کاهش چشمگیر قیمت ارز در بازار و تأثیر آن بر قیمت مسکن، افزود: ریزش نرخ ارز و طلا به‌طور طبیعی، کالا و خدمات و از جمله مسکن را متأثر می‌کند. وی ادامه داد: اگرچه قیمت‌ها با رشد ارز و طلا افزایش می‌یابد، اما هنگامی که با کاهش قیمت ارز در بازار مواجه هستیم، بازگشت قیمت‌ها براحتی ممکن نیست. وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: اکنون و با وجود کاهش چشمگیر قیمت ارز، بازار در برگشت قیمت‌ها از خود سرسختی نشان می‌دهد و چسبندگی دارند که باید برای حل این مشکل، مداخله شود. اسلامی کاهش قیمت مسکن را در شرایط فعلی، انتظاری بجا، مورد تأیید و کاملاً درست اعلام کرد و گفت: تداوم کاهش قیمت ارز قیمت مسکن را کاهش خواهد داد./ایرنا

ترخیص ۵ میلیون تن کالای اساسی تا دو هفته آینده

سخنگوی گمرک ایران گفت: به شرط هماهنگی تمام دستگاه‌های مربوطه در دو هفته آینده پنج میلیون تن کالای اساسی و ضروری غیراساسی ترخیص می‌شود. «سید روح الله لطیفی» اظهار داشت: اگر همه دستگاه‌های مربوطه هماهنگی لازم برای ترخیص کالا را داشته باشند طی دو هفته آینده ۵۰ تا ۷۰ درصد معادل چهار تا پنج میلیون تن کالای اساسی و ضروری غیر اساسی از اقلام باقی مانده در گمرکات کشور به صاحبان کالا تحویل داده می‌شود. وی همچنین درخصوص شایعاتی مبنی بر تأثیر انتخابات ریاست جمهوری امریکا بر ترخیص کالا از گمرک، تأکید کرد: تسریع و تسهیل روند ترخیص کالا از مدت‌ها پیش در دستور کار دولت و گمرک قرار داشت. سخنگوی گمرک افزود: در روز میلاد پیامبر اکرم نیز رهبر معظم انقلاب در بیاناتی بر این موضوع تأکید کردند و با وجود همزمانی اجرایی شدن دستورات ترخیص کالا برای تأمین نیازهای عمومی با اعلام نتایج انتخابات امریکا، هیچ ارتباطی میان آنها وجود ندارد و این اوضاع سیاست خارجی تأثیری بر سرعت بخشیدن ترخیص کالاها نداشته است./ایرنا

قیمت مصرف کننده نهایی برنج ۱۸۵۰۰ تومان

ستاد تنظیم بازار قیمت مصرف کننده نهایی برنج ذخایر راهبردی را حداکثر ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین کرد. در یکصد و دهمین جلسه کارگروه تنظیم بازار، در راستای اجرای مصوبات جلسه قبلی در خصوص تعیین و اصلاح نرخ فروش برنج ذخایر راهبردی برای امکان جایگزینی ذخایر برنج و کاهش اختلاف قیمت حاشیه بازار و قیمت فروش جاری آن، تصمیمات کمیته ذیل کارگروه مبنی بر تعیین قیمت خرده فروشی برنج ذخایر راهبردی با ۱۰ درصد زیر متوسط قیمت ماهانه خرده فروشی اعلامی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان تصویب شد.
با توجه به ساز و کار تعیین شده نرخ فروش برنج ذخایر راهبردی ۱۷ هزار تومان درب انبار شرکت بازرگانی دولتی و قیمت مصرف کننده نهایی در اختیار کارگروه‌های استانی با تلورانس ۱۵۰۰ تومان حداکثر تا سقف ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده است./ایسنا

واکنش بانک مرکزی به شایعات ارزی

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده است نرخ‌های ارز در بازار، نرخ‌های مطابق با بنیادهای اقتصاد نیست و ریزش حدود ۲۵ درصدی نرخ ارز طی یک هفته در بازار بهترین دلیل برای اثبات تأثیرگذاری کاهش ریسک‌های غیراقتصادی روی کاهش قیمت بازار به سمت نرخ تعادلی پایین‌تر است. علی‌رغم روند نزولی اخیر در بازار که البته مانند هر روندی گهگاه با اصلاح روبه‌رو می‌شود، برخی به غلط این‌گونه القا می‌کنند که سطوح مشخصی از نرخ بازار، کف قیمتی بانک مرکزی است و همچنین با انتشار اخبار و شایعات سعی در بر هم زدن چشم‌انداز کاهش ریسک‌های غیراقتصادی دارند تا به هر شکل ممکن از کاهش نرخ بازار جلوگیری کنند.
این گروه درصدد جبران زیان ناشی از فروکش کردن چشمگیر انتظارات منفی در بازار ارز کشور و متعاقباً سایر بازارها هستند. اما می‌توان تأکید کرد که روند نزولی شکل گرفته و ثبات در بازارهای دارایی علی‌رغم این‌گونه مقاومت‌ها تداوم خواهد داشت. ضمن آنکه بانک مرکزی انتظار دارد تا نهادهای مسئول، درپی شناسایی و معرفی گروه‌هایی باشند که با ایجاد این شایعات و القائات در تلاش هستند تا نگذارند کام مردم از ایجاد فضای باثبات در اقتصاد کشور شیرین شود. بر این اساس، بانک مرکزی همزمان با روند کاهش ریسک‌های غیراقتصادی، با قدرت و توان بیشتری قیمت بازار را به سمت نرخ‌های پایین‌تر که متکی بر عوامل بنیادین اقتصاد است هدایت می‌کند و بدیهی است با استمرار عرضه بانک مرکزی، پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و سایر صادرکنندگان و گشایش‌های ارزی در جریان، بازار ارز از ثبات بیشتری برخوردار خواهد شد.  گفتنی است از روز گذشته نیز معاملات واقعی در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی در حال انجام است و نرخ‌های معاملاتی بسیار پایین‌تر از نرخ‌هایی است که بعضاً در برخی از کانال‌های غیررسمی گزارش می‌شود. براساس گزارش‌های دریافتی، آخرین نرخ معامله شده درهم در سامانه نیما تا زمان تنظیم این گزارش حدود ۶۶۶۵ تومان بوده است که معادل دلاری آن حدود ٢۴۴۶٠ تومان است./ روابط عمومی بانک مرکزی

دو تغییر مهم در معاملات بورس از امروز

شرکت بورس تهران به منظور کاهش هیجان‌های موجود در بورس، اطلاعیه‌ای جدید ابلاغ کرد که براساس آن از امروز (سه‌شنبه) شاهد دو تغییر مهم در معاملات این بازار خواهیم بود. «محمود گودرزی» معاون بازار شرکت بورس تهران با اشاره به برخی از تغییرات اعمال شده در معاملات بازار سهام گفت: طی اطلاعیه‌ای که منتشر می‌شود امکان انجام معاملات روزانه از امروز میسر خواهد شد و همه سرمایه‌گذاران می‌توانند روزانه به خرید و فروش بپردازند.
گودرزی افزود: از امروز تغییراتی در پیش‌گشایش بازار نیز اعمال می‌شود که بر اساس آن، پیش‌گشایش از ساعت هشت و ۴۵ دقیقه تا هشت و ۵۵ دقیقه خواهد بود و از ساعت هشت و ۵۵ دقیقه تا ساعت ۹ امکان هیچ‌گونه ویرایش و حذفی وجود ندارد./ بازار سرمایه ایران

بانک‌ها به ۳۰رشته فعالیت که ظرفیت اشباع دارند، وام ندهند

معاون وزیر صمت در نامه‌ای به بانک مرکزی خواستار عدم پرداخت وام برای ایجاد ظرفیت جدید در ۳۰ رشته فعالیت شامل ۱۳۷۴ محصولی شد که ظرفیت تولید آنها در کشور به اشباع رسیده است. سعید زرندی معاون طرح و برنامه وزیر صمت در نامه‌ای به اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی درخواست کرد نظام بانکی اعطای وام را از صنایعی که در حال حاضر در کشور ظرفیت‌های اشباع دارند و نیازی به ایجاد ظرفیت‌های جدید در آنها نیست، به سمت صنایعی که دارای اولویت سرمایه‌گذاری هستند، معطوف کنند. این 30 رشته فعالیت شامل مواردی مانند آجر، شن و ماسه و کاشی، فرآورده‌های گوشتی، انواع محصولات لبنی از شیر، چیپس سیب زمینی، ظروف پلاستیکی و یک‌بار مصرف، اتانول و شوینده‌ها و انواع سیم و کابل مسی است. /مهر

تولید گوشت قرمز ماه مهر در کشتارگاه‌های رسمی کشور به ٣٩,٦ هزار تن رسید

نتایج آمارگیری از کشتار دام کشتارگاه‌های رسمی کشور در مهر ماه سال‌جاری از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد و بر‌اساس نتایج این آمارگیری، گوشت گاو و گوساله با ٢٢,٤ هزار تن، ٥٧ درصد از کل وزن گوشت قرمز تولید شده را به خود اختصاص داده است. وزن گوشت قرمز تولید شده انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاه‌های رسمی کشور در ماه مهر ١٣٩٩ جمعاً ٣٩,٦ هزار تن گزارش شده، که سهم گوشت گاو و گوساله بیش از سایر انواع دام بوده است. بر‌اساس نتایج این آمارگیری، گوشت گاو و گوساله با ٢٢,٤ هزار تن، ٥٧ درصد از کل وزن گوشت قرمز تولید شده را به خود اختصاص داده است. گوشت گوسفند و بره با ١٣.٥ هزار تن، بز و بزغاله با ٢.٩ هزار تن و سایر انواع دام با ۷٩۴ تن، به‌ترتیب ٣٤ درصد، ٧ درصد و ٢ درصد از کل وزن گوشت قرمز تولید شده را به خود اختصاص داده‌اند. /مرکز آمار