ندا آکیش – انفجار عظیم غروب سه‌شنبه، بیروت را به چنان خاک سیاهی نشاند که از هر نقطه جهان دود این خاکسترنشینی به چشم می‌خورد. انفجار بخش‌هایی از بندر پایتخت لبنان را به ویرانه تبدیل کرد، دست‌کم 100 کشته، بیش از 4 هزار زخمی و صدها مفقود برجا گذاشت و شماری از پایتخت‌نشینان لبنان را بی خانمان کرد. این انفجار باعث شد 4 بیمارستان بیروت غیرقابل استفاده و بیمارستان‌های باقیمانده برای پذیرش اجساد و مجروحان با کمبود تخت بیمارستانی و سردخانه مواجه شوند.
به گزارش الجزیره، تنها ساعتی پس از انفجار سه شنبه شب بیروت که لرزش آن در جزیره قبرس هم احساس شد و استاندار بیروت آن را با انفجارهای اتمی هیروشیما و ناکازاکی در جنگ جهانی دوم مقایسه کرد، میشل عون، رئیس جمهوری لبنان دستور برگزاری فوق‌العاده شورای عالی دفاعی را صادر کرد و صبح دیروز چهارشنبه هم ضمن اعلام دو هفته وضعیت فوق‌العاده در بیروت از اعضای کابینه درخواست کرد، نشست فوق‌العاده تشکیل دهند. او همچنین از تشکیل یک تیم تحقیق درباره علت انفجار خبر داد و گفت اعضای این تیم 5 روز فرصت دارند، نتیجه تحقیقات خود را اعلام کنند و عاملان انفجارهای بندر به شدیدترین مجازات‌ها خواهند رسید. در ساعات پایانی سه‌شنبه شب مقامات لبنانی گفتند، ذخیره‌سازی دو هزار و 750 تن نیترات آمونیوم توقیف شده در انبار گمرک بندر بیروت علت انفجار بوده است.
به گزارش گاردین، تا زمانی که این انفجار رخ نداده بود، اکثر مردم لبنان از ذخیره سازی این میزان نیترات آمونیوم در بندر بیروت خبر نداشتند. اما تحلیلگران با استناد به اسنادی که به صورت آنلاین منتشر شد، می‌گویند مقامات لبنانی بیش از 6 سال بود که می‌دانستند در انبار شماره 12 بندر این ماده شیمیایی نگهداری می‌شود؛ مروان عبود، استاندار بیروت هم دیروز چهارشنبه به رسانه‌ها گفت: در یک گزارش امنیتی مربوط به سال ۲۰۱۴ نسبت به وقوع انفجاری در بیروت هشدار داده شده بود. استاندار بیروت میزان خسارت‌های وارده به بیروت را حدود سه تا پنج میلیارد دلار و حتی بیشتر از این رقم تخمین زد و گفت، هزاران تن از ساکنان پایتخت لبنان اکنون خانه ندارند و تا سه ماه آینده هم امکان بازسازی خانه‌های ویران شده وجود ندارد.
اداره گمرکات لبنان هم در گزارشی اعلام کرد، در حادثه انفجار بندر بیروت یکی از بزرگ‌ترین انبارهای غله کشور تخریب شده و سوخته است. این در حالی است که لبنان تا قبل از انفجار هم دچار بحران مالی بود و برای تأمین گندم مورد نیازخود بشدت وابسته به واردات بود. تقاضای داخلی لبنان برای گندم ماهانه بین ۳۵ تا ۴۰ هزار تن است.
در پی این حادثه سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان به خانواده‌های قربانیان تسلیت گفت و اعلام کرد، سخنرانی روز چهارشنبه خود را تا اطلاع ثانوی به تعویق می‌اندازد. حزب الله لبنان همچنین با فراخوان عمومی از مردم لبنان خواست برای کمک به مجروحان خون اهدا کنند. بسیاری از کشورهای جهان هم ضمن ارسال پیام‌های تسلیت خود به مقامات لبنانی برای کمک به این کشور اعلام آمادگی کردند.
واکنش‌ها و کمک‌های جهانی
روسیه با ارسال 5 هواپیمای حامل کمک‌های درمانی به لبنان اعلام کرد، یک بیمارستان سیار در لبنان تأسیس می‌کند و کارشناسان درمانی و پزشکی خود را به این کشور می‌فرستد تا ضمن درمان مجروحان پروتکل‌های بهداشتی مربوط به همه گیری ویروس کرونا را اجرا کنند و مانع شیوع بیش از پیش کرونا در لبنان شوند. از آنجا که بسیاری از بیمارستان‌های بیروت تخریب شده، مجروحان انفجار بیروت به بیمارستان‌هایی که بیماران کرونایی در آنجا هستند، برده شده‌اند و بیمارستان‌ها بیماران کرونایی خود را ترخیص کرده‌اند.
فرانسه هم برای ارسال کمک به لبنان اعلام آمادگی کرده و امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه سه شنبه شب در توئیتی به زبان عربی، همدردی خود را با لبنان اعلام کرد. مقامات آلمان نیز اعلام کردند، پس از وقوع انفجار بزرگ در بیروت، به لبنان کمک‌هایی ارسال خواهد شد. بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه هم برای کمک به لبنان اعلام آمادگی کردند. شورای همکاری خلیج فارس نیز با لبنان و مردم این کشور در این مصیبت اعلام همبستگی کرد. پادشاه اردن، رئیس جمهور تونس، وزارت خارجه بحرین، ولیعهد کویت، رئیس جمهوری مصر، رئیس جمهوری سوریه وزارت خارجه امارات، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و بسیاری دیگر از کشورها هم به انفجار بیروت واکنش نشان داده و ابراز همدردی با لبنانی‌ها کردند. امارات و مصر همچنین نمادهای ملی خود، برج خلیفه و اهرام مصر را به شکل پرچم لبنان نورپردازی کردند. دولت‌های عراق و قطر هم اعلام کردند، در لبنان بیمارستان صحرایی می‌سازند.
رد ادعاهای ترامپ از سوی پنتاگون
در چنین شرایطی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا بی توجه به سخنان مقامات لبنان که علت انفجار را ذخیره سازی نیترات آمونیوم اعلام کرده اند، چندین بار از واژه «حمله» درباره انفجار بیروت استفاده و ادعا کرد، با ژنرال‌های امریکایی و کارشناسان نظامی دیدار کرده و آنها به او گفته‌اند، در بیروت احتمالاً بمب منفجر شده است. این ادعای ترامپ آنقدر بی اساس بود که وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) واکنش نشان داد و سه مقام پنتاگون به شبکه سی ان ان گفتند: تا شامگاه سه‌شنبه هیچ دلیل و مدرکی مبنی بر اینکه انفجارهای مهیب بیروت «حمله» بوده، وجود نداشت.
سفارت لبنان در امریکا هم اظهارات ترامپ درباره انفجار بیروت را رد و اعلام کرد: تا به این لحظه شواهدی به‌دست نیامده است که نشان دهد این حادثه در اثر حمله‌ای عامدانه یا هرگونه بمب‌گذاری اتفاق افتاده باشد.
بازار نفت و طلا تحت تأثیر انفجار بیروت
روز سه‌شنبه تا قبل از وقوع انفجار بیروت، قیمت نفت در معاملات جهانی کاهشی بود اما به یکباره همه چیز تغییر کرد و قیمت‌ها افزایشی شد به طوری که نفت برنت با رشد 0.5 درصدی به قیمت هر بشکه ۴۴ دلار و ۳۵ سنت رسید و شاخص نفت امریکا هم ۱.۵ درصد بالا رفت و ۴۱ دلار و ۶۳ سنت در هر بشکه معامله شد. بازار جهانی طلا هم پس از انفجار به طرز عجیبی رشد کرد و میزان افزایش قیمت اونس طلا عصر دیروز سه‌شنبه به بیش از ۲۷ دلار رسید.
اهمیت بندر بیروت
بندر بیروت تا قبل از انفجار روزانه با ۳۰۰ بندرگاه جهانی در تعامل بود و سالانه پذیرای حدود سه هزار و ۱۰۰ کشتی بود و عمده صادرات و واردات لبنان از این بندر صورت می‌گرفت. کالاهایی که وارد این بندر می‌شد، بیش از ۷۰ درصد حجم کالاهایی را تشکیل می‌داد که وارد لبنان می‌شود. در این بندر سیلوهای گندم و یک منطقه آزاد به مساحت بالغ بر ۸۱ هزار مترمربع وجود داشت. بنابراین اگر لبنان در سال‌های گذشته قصد داشت بیشترین حجم کالا را وارد کند، امروز مهم‌ترین ورودی این کالاها را از دست داده است.

وصال روحانی/ دونالد ترامپ در مصاحبه‌ای تلویزیونی با جاناتان سوان گزارشگر «اکسیوس» هرگونه تجسم و تصوری را از خود بروز داد الا تصور و حالت یک رئیس‌جمهوری «در قدرت» که بر اوضاع کشورش حاکمیت دارد.
بــــــه گـــــــزارش «ســـــــی‌ان‌ان»، رئیس‌جمهوری امریکا که مشکلات برخاسته از شیوع کرونا وضعیتش را بسیار لرزان کرده، در این مصاحبه هشدار داد که رجوع به آرای اینترنتی و احتساب آرای مردم از طریق ایمیل‌های دریافتی آنان خطر تقلب را در انتخابات ماه نوامبر (آبان) امریکا بشدت افزایش می‌بخشد و خواستار پرهیز از این فرآیند شد.
شک نکنید که تقلب می‌شود
شاید ترامپ سعی داشت با تأکید بر کشیده شدن انتخابات به تقلب از حالا اذهان مردم را آماده روز انتخابات کند تا اگر از بایدن عقب افتاد و شکستش قطعی شد، مردم به یاد حرف‌های امروز او بیفتند. عجیب است که برخی رسانه‌های امریکا گزارش داده‌اند براساس فرآیندی نامشخص اکثر جمهوریخواهان آرای خود را بطور حضوری در صندوق رأی می‌ریزند اما دموکرات‌ها می‌خواهند در رأی‌گیری اینترنتی شرکت کنند و اگر این اتفاق روی دهد، ادعای غیرقابل اثبات ترامپ در مورد وقوع تقلب در متن انتخابات وجاهت بیشتری خواهد یافت. سوان که طی مصاحبه بارها به پر و پای ترامپ پیچید و دروغ‌های مکرر او را به‌طور مستقیم و غیر‌مستقیم روکرد، گفت: «مشکلات زمانی آغاز خواهد شد که انتخابات در روز 3 نوامبر تمام شود و هیچ یک از ما، یعنی من و بایدن به‌طور صریح و براساس آرای صندوق‌ها برنده نشویم و آرای الکترال ناتمام بماند و آنها به آرای اینترنتی روی بیاورند. از چنان مرحله‌ای به بعد شک نکنید که تقلب‌هایی روی خواهد داد و نتیجه‌ای که اعلام شود، مطمئن و پاک نخواهد بود و هرگونه ریا و لغزشی در آن متصور است.»
در کجای دنیا این روال پیاده شده است؟
آنچه ترامپ را به تأکید بر این مسأله واداشته، این است که به سبب حاکمیت وضعیت کرونایی بر بسیاری از ایالات امریکا مردم از حضور در پای صندوق‌های رأی منع خواهند شد و مجبورند آرای خود را به پایگاه‌های رأی‌گیری و شعب وزارت کشور ایمیل کنند و این احتمال وجود دارد که حداقل 40‌درصد آرا از این طریق ارسال و شمارش شود و این نه فقط در تاریخ انتخابات امریکا بلکه در کل جهان بی‌سابقه خواهد بود. ترامپ به‌همین خاطر به سوان گفت: «شما به من بگویید در کدام دوره این انتخابات و در کدام کشور چنین چیزی را در انتخابات ریاست‌جمهوری‌شان دیده‌اید تا من بپذیرم در کشور من نیز اعمال شود. تصور کنید، میلیون‌ها برگه اینترنتی آرا از این طریق تکمیل و ارسال شود و حتی نام سگ‌ها و گربه‌ها هم به‌جای آدم‌ها در این رأی‌گیری بیاید.» شاید هم ترامپ با تأکید بر ادعاهای فوق بیش از هر مکانی به ایالت کلیدی کالیفرنیا نظر دارد. زیرا کشتارهای کرونایی در آن به حدی رسیده که گفته می‌شود تمام آرای بسیار پرشمار این ایالت از طریق اینترنت ارجاع و شمارش خواهد شد و فتح این ایالت چه برای ترامپ و چه برای بایدن حیاتی است. این در حالی است که سم ماهود مسئول روابط عمومی فرمانداری کالیفرنیا تأکید کرده هر یک از آرای مردم «بارکد»‌های مشخصی خواهند داشت و مأموران حفاظتی و نظارتی به تک‌تک آنها رسیدگی خواهند کرد.
بخشی از دروغ‌های ترامپ در مصاحبه
مصاحبه روز سه‌شنبه دونالد ترامپ با جاناتان سوان گزارشگر اکسیوس اگر هم هیچ بهره‌ای نداشت، لااقل این حسن را داشت که دروغ‌های رئیس جمهوری امریکا و ریاکار بودن وی را ثابت کرد. از میان جملات این دو نفر و جواب‌هایی که به یکدیگر دادند، می‌توانید به این حقیقت پی ببرید:
● سوان: آقای ترامپ این همه مرگ و میر ناشی از کرونا در امریکا را چطور توجیه می‌کنید؟
● ترامپ: این مسأله را بزرگ کرده‌اند در لیست مرده‌ها برخی اسامی چند بار تکرار شده است! این را در بروشورهای تحقیقاتی و کتاب‌ها هم آورده‌اند.
● ‌ کدام کتاب‌ها؟
● (پس از چند لحظه سکوت): به‌هر‌حال این بیماری اینک در امریکا تحت کنترل است.
● کنترل؟ حتماً شوخی می‌کنید. هر روز به‌طور متوسط هزار امریکایی بر اثر کووید 19 جان می‌بازند.
● شاید این طور باشد اما این بدان معنا نیست که ما بر اوضاع مسلط نیستیم!
سایر ادعاهای دروغ
● ما صلح طلب هستیم و تمامی نیروهایمان را از افغانستان بیرون کشیده‌ایم.
● این طور نیست. گزارش‌های ارتش خودتان حاکی از حضور 8 هزار سرباز امریکایی در افغانستان است.
● من محدودیت سفر برای هیچیک از اتباع امریکا وضع نکرده‌ام.
● این‌طور نیست، سفر به چین از سوی شما ممنوع شده و برخی کشورهای اروپایی نیز به روی امریکایی‌ها رسماً بسته است.
● من به سیاهپوستان امریکا بیشترین خدمت را کرده‌ام.
● کدام خدمت؟ لیندون جانسون کارهایی مؤثر در دهه 1960 کرد و حقوق بشر را بیشتر و بهتر در مورد آنها اعمال کرد.

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی

ناکامی در بازدارندگی

ساعت هشت و نیم شب به سمت سالن میهمانی‌های دیپلماتیک کاخ سفید حرکت کردیم. ترامپ قرار بود سخنرانی خود را در این سالن انجام دهد و به طور مستقیم از شبکه‌های تلویزیونی پخش شود. ما برای اینکه کسی متوجه نشود اتفاق مهمی در حال وقوع است، از میان ستون‌های بال غربی کاخ سفید نرفتیم بلکه از گذرراه «ساوت لان» که اتفاقاً تاریک هم بود، عبور کردیم. هنگام عبور از این گذرراه که در جنوب ساختمان اصلی کاخ سفید واقع شده می‌توان نمایی درخشان و هیجان انگیز را از کاخ در شب دید. ترامپ که در طبقه بالای سالن دیپلماتیک و در بخش پذیرایی حضور داشت ساعت 8 و 45 دقیقه با آسانسور به طبقه همکف وارد شد و ما خیلی سریع و برای آخرین بار متن سخنرانی را مرور کردیم. او متن سخنرانی را بخوبی در مقابل دوربین‌ها و حاضران ارائه کرد و در پایان با مشاوران و مقامات حاضر دست داد و بلافاصله عازم طبقه بالا شد. من هم بلافاصله عازم دفترم شدم تا وسایلم را جمع و جور کنم و به سمت خانه بروم. ساعت حدود 9 و 30 دقیقه شب بود و در کمال تعجب متوجه شدم که بال غربی کاخ سفید هنوز پر از گردشگر است!
حمله به سوریه تقریباً عالی پیش رفت و پدافند سوریه بیش از 40 موشک ضد هوایی شلیک کرد ولی هیچ کدام از موشک‌های کروز ما مورد اصابت قرار نگرفت. به نظرم بشار اسد باید از حجم تخریب‌ها متعجب شده باشد و هیچ گونه نشت مواد شیمیایی هم گزارش نشد. ترامپ روز شنبه با خوشحالی درباره این حمله توئیت زد و با نخست‌وزیر بریتانیا و رئیس جمهوری فرانسه نیز تلفنی گفت‌و‌گو کرد. ترزا می‌ و امانوئل مکرون از این حمله تلافی جویانه که اتحاد غرب را به نمایش گذاشت، ابراز رضایت کردند. در همین حال «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل با این استدلال که چون شورای امنیت مجوزی برای حمله به سوریه نداده بود، از اقدام امریکا و متحدانش انتقاد کرد و گفت: این حمله با قوانین بین‌المللی تطابق ندارد. از نظر برخی از ما، این حرف مسخره بود. من بیشتر وقتم را روز شنبه در بال غربی گذراندم تا اگر به اقدامات تکمیلی نیاز بود، در دسترس باشم.
آیا ما موفق شدیم بازدارندگی ایجاد کنیم و مانع انجام اقدامات مشابه توسط اسد شویم؟ باید بگویم در نهایت موفق به انجام این کار نشدیم. بعد از استعفای من از پست مشاور امنیت ملی، برای جهانیان فاش شد که اسد مجدداً در ماه مه 2019 علیه مردم غیرنظامی از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده بود. احتمالاً حملات شیمیایی دیگری نیز در این مدت در سوریه رخ داده است. خلاصه اینکه اگر حمله موشکی امریکا به سوریه در سال 2017 حدود 12 ماه در زمینه کاربرد سلاح‌های شیمیایی بازدارندگی ایجاد کرد، حمله سال 2018 که در مقایسه با حمله قبلی شدیدتر و گسترده‌تر نیز بود، فقط 13 ماه اثر بازدارندگی داشت. بحث‌ها و جلسات برگزار شده برای تصمیم‌گیری در مورد نحوه واکنش به حملات شیمیایی سال 2018 سوریه به‌طور ویژه سردرگمی سیاست‌های امریکا در قبال سوریه و همچنین نحوه برخورد واشنگتن با هژمونی رو به رشد ایران در منطقه را به نمایش گذاشت. همان گونه که پروفسور «ادوارد کوروین» استاد سرشناس علوم سیاسی و حقوق اساسی، در دهه 1950 گفته بود قانون اساسی امریکا در حوزه سیاست خارجی در واقع «دعوتی برای مبارزه» میان رئیس جمهوری و کنگره است، سیاست امریکا در قبال سوریه نیز همچنان به‌عنوان «دعوتی برای مبارزه» باقی مانده است.
فصل 3؛ امریکا خارج می‌شود
در دوشنبه بعد از حمله به سوریه، به‌همراه ترامپ به ایالت فلوریدا پرواز کردم. این اولین سفر من با بالگرد ویژه رئیس جمهوری موسوم به «مارین وان» بود. ما از گذر راه ساوت لان (در نزدیکی محوطه چمن کاخ سفید که مخصوص فرود بالگرد است) به پایگاه هوایی «اندروز» واشنگتن پرواز کردیم و بعد با «ایرفورس وان» هواپیمای اختصاصی رئیس جمهوری عازم شهر میامی شدیم.
در ایالت فلوریدا مقصد اولیه ما حوالی شهر«هیالیا» برای حضور در یک گردهمایی با هدف کمک به پیشبرد تلاش‌های ترامپ برای ایجاد فضای مثبت تجاری بود. بیش از 500 شرکت‌کننده - عمدتاً از اتباع امریکایی، کوبایی و ونزوئلایی تبار- در این مراسم حضور داشتند و وقتی ترامپ من را به آنها معرفی کرد در شرایطی که تازه به سوریه حمله شده بود، آنها همگی، ایستاده شروع به کف زدن کردند. ترامپ که به طور آشکار متعجب شده بود، پرسید: «بولتون را تحسین می‌کنید و همه اعتبار این حمله را به او می‌دهید؟ می‌دانید که این به معنای پایان کار اوست.» خیلی جالب بود. اما سناتور «مارک روبیو» پیشتر و زمانی که با اعلام انتصاب من به‌عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ گفته بود: «روز بدی برای مادورو و کاسترو (رؤسای جمهوری ونزوئلا و کوبا) و روز بزرگ و با شکوهی برای آزادی است» این چنین تشویق و تحسین حضار را پیش‌بینی کرده بود.