رئیس جمهوری با تبیین فرصت‌ها و چالش‌های اقتصادی کشور، گفت: بی‌تردید حرکت در مسیر رونق و جهش اقتصادی کشور می‌بایست مبتنی بر واقعیت‌های این عرصه بوده و نباید گرفتار تحلیل‌های غیرواقع بینانه برگرفته از بدبینی و سیاه‌نمایی باشد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی روز یکشنبه در یکصد و پنجاه و ششمین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، اظهار داشت: رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در روز عید قربان درباره مسائل اقتصادی کشور و سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در این حوزه، دربرگیرنده راهبردهای اصلی و کلان کشور و راهگشای سیاستگذاران اقتصادی دولت و تقویت‌کننده مدیران اقتصادی است.
رئیس جمهوری تصریح کرد: واقعیت‌های اقتصادی کشور نشان‌دهنده آن است که با بهره‌گیری از توانایی‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی و هماهنگی میان همه ارکان کشور و انسجام در مدیریت و اجرای برنامه‌های هماهنگ می‌توان از تنگناهای بی‌سابقه ناشی از فشار حداکثری دشمنان خارج و در جنگ اقتصادی پیروز شد؛ کما اینکه تاکنون پس از گذشت بیش از دو سال و چندماه توانسته‌ایم به موفقیت‌های بزرگی در خنثی کردن توطئه دشمنان دست پیدا کنیم.
در این جلسه نقشه راه مدیریت اقتصاد کلان کشور در 26 محور ارائه و مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
روحانی با اشاره به نقشه راه طراحی شده در اقتصاد کلان کشور، گفت: هدف اصلی در جنگ فرسایشی اقتصادی تحمیلی دشمنان به این مرز و بوم، این است که مدیریت کشور در تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات دچار هیجانات و بی‌برنامگی شود و در همین زمینه ایجاد و القای انتظارات منفی و ترسیم آینده مبهم از فضای کشور در چارچوب همین اهداف است که باید با تصمیم‌گیری‌های منطقی و براساس داشته‌های کلان و وفاق ملی این توطئه دشمنان را نیز خنثی کنیم.
رئیس جمهوری ادامه داد: دشمنان انتظار داشتند پس از شیوع کرونا و محدودیت‌های ناشی از اعمال تحریم‌های غیر انسانی آنان، اقتصاد کشور دچار تلاطم‌های شدید و غیرقابل کنترل شده و با خطر مواجه شود.
روحانی افزود: آنچه امروز با وجود همه محدودیت‌ها و فشارها بر مردم، در حوزه معیشت، بازار سرمایه و ارز، نقدینگی و ارائه تسهیلات به کسب و کارهای مختلف در جهت تقویت تولید و تمرکز بر تأمین نیازهای اساسی مردم و مواد اولیه تولید صورت می‌گیرد، حاصل لطف خدا و تلاش شبانه‌روزی برای سیاستگذاری، مدیریت ستادی و بخشی، همراهی مردم و عملکرد مثبت فعالان اقتصادی کشور است.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان  در نشستی ویدئویی با شیخ عبدالله بن زاید وزیر امور خارجه امارات درباره روند همکاری‌های دوجانبه ایران و امارات و موضوعات مشترک منطقه‌ای بحث و تبادل نظر کردند. به گزارش ایسنا، در این گفت‌وگو طرفین آمادگی خود را برای توسعه همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف در راستای منافع مشترک مورد تأکید قرار دادند. محمدجواد ظریف با یادآوری شرایط حساس منطقه بر ضرورت گفت‌وگو و همکاری‌های فیمابین تأکید کرد و اظهار داشت: دیگران ممکن است از شرایط کنونی درجهت بی‌ثباتی منطقه بهره‌برداری کنند، ولی ما به عنوان همسایه باید در اندیشه ثبات منطقه باشیم.  طرف اماراتی نیز در این گفت‌وگو همکاری ایران و امارات را در منطقه ضروری دانست و بر استمرار رایزنی‌های فیمابین و تبدیل چالش‌ها به فرصت‌ها تأکید کرد.

گروه اقتصادی: بانک مرکزی ایران در گزارشی اعلام کرد که اوضاع اقتصادی کشور پس از متأثر شدن از شرایط کرونا و تعمیق رکود رو به بهبود است و شاخص‌های صنایع بورسی که منفی بوده صفر شده است.
به‌گزارش روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، این نهاد پولی در چارچوب جدید سیاستگذاری پولی مبتنی بر عملیات بازار باز در راستای کنترل تورم و دستیابی به هدف تورمی در نظر دارد به‌صورت دوره‌ای و منظم تحولات و اقدامات انجام گرفته در این راستا را به اطلاع مردم برساند.
در این گزارش آمده است که در چهار ماهه اول سال‌جاری، فشار تحریم‌های اعمال شده بر اقتصاد کشور کماکان ادامه یافت. با وجود فشارهای وارده در دو سال گذشته، اقتصاد غیرنفتی کشور در سال گذشته روند رشد مناسبی را طی کرد. اگرچه در ماه‌های پایانی و تحت تأثیر شیوع ویروس کووید19 از این رشد کاسته شد، ولی در سال 1398 رشد بخش غیرنفتی به سطح 1.1 درصد رسید.
بانک مرکزی با اشاره به شیوع ویروس کووید19 که به مثابه شوک منفی عرضه و تقاضای کل به‌صورت همزمان در اقتصاد عمل کرد، آورده است: در این راستا، بانک مرکزی تلاش کرد تا با درک شرایط فعالیت‌های اقتصادی و اتخاذ رویکرد تسهیل‌گرانه پولی و اعتباری، آسیب‌های وارده به اقتصاد را مهار کند. از طرف دیگر، شرایط به‌وجود آمده بودجه دولت را نیز تحت تأثیر قرار داد و باعث تشدید کسری بودجه شد. در پی استفاده دولت از تنخواه‌گردان خزانه و بخشی از منابع صندوق توسعه ملی بابت هزینه‌های کرونا و نیز سیاست‌های اعتباری تسهیل‌گرانه مبتنی بر بهره‌گیری از منابع آزاد شده از محل کاهش سپرده قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی و تلفیق آن با منابع بانک‌ها جهت اعطای وام ضروری به سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر و کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا، پایه پولی در سه ماهه اول سال‌جاری نسبت به پایان سال به میزان 8.6 درصد رشد یافت. در این مدت، رشد نقدینگی معادل 7.5 درصد شد. ذکر این نکته ضروری است که بر اساس آخرین ارقام موجود، نقدینگی در هفته منتهی به 26 تیر ماه 1399 نسبت به پایان سال 1398 معادل 9.1 درصد رشد داشته است. می‌توان گفت تحت این شرایط و اقدامات به‌عمل آمده به‌منظور حمایت از فعالیت‌های اقتصادی، رشد نقدینگی در چهار ماهه اول سال‌جاری همان‌گونه که انتظار می‌رفت، از روند بلندمدت فاصله گرفته و از این‌رو بانک مرکزی متعاقباً مجموعه اقدامات سیاستی مختلفی را در جهت مدیریت نرخ سود و رشد نقدینگی به‌کار گرفته است که در ادامه مورد اشاره قرار می‌گیرد.
آثار ناشی از شیوع کرونا بر اقتصاد کشور از جمله مواردی است که بانک مرکزی به آن اشاره می‌کند. بنا بر گزارش‌های رسیده خسارت کرونا بر اقتصاد کشور حدود 17 درصد تولید ناخالص داخلی است و بنا بر گزارش مرکز آمار نزدیک به 2 میلیون نفر را بیکار کرد و دولت هم در این راستا بالغ بر 75 هزار میلیارد تومان تسهیلات در نظر گرفت. در گزارش بانک مرکزی آمده است که متأسفانه شیوع ویروس کرونا باعث شد با مختل شدن روابط تجاری در سطح جهانی، صادرات غیرنفتی و جریان وصول عواید آن و درآمدهای ارزی دولت نیز به‌دلیل افت قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی با اختلال و کاهش مواجه گردد. تحت تأثیر این عوامل و بویژه شوک انتظاراتی ایجاد شده که برگرفته از عوامل سیاسی- امنیتی نیز می‌باشد، نرخ ارز در بازار با افزایش مواجه شد و همین امر باعث گردید نرخ تورم ماهانه در ماه‌های اردیبهشت، خرداد و تیر افزایش یابد. البته انتظار می‌رود با بهبود شرایط بازگشت ارز صادرات غیر نفتی و تقویت صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی، بازار ارز متعادل شده و نرخ ارز تعدیل گردد که این امر در کنار سایر عوامل بر کاهش نرخ تورم نیز مؤثر خواهد بود. متأثر از تحولات متغیرهای پولی و همچنین نوسانات بازار دارایی‌ها، نرخ تورم ماهانه از اردیبهشت 1399 با افزایش مواجه شد؛ به‌طوری‌ که بر اساس اطلاعات بانک مرکزی نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه افزایش یافت و ضروری است اقدامات مهار تورم با قوت بیشتری پیگیری شود.
این نهاد سیاستگذار پولی اظهار امیدواری کرده است که گرچه هنوز داده‌های بخش حقیقی اقتصاد یا تولید ناخالص داخلی برای سه ماهه اول سال 1399 استخراج نشده است، اما شواهد موجود نشان می‌دهد که پس از کاهش قابل توجه فعالیت‌های اقتصادی در فروردین ماه 1399 متأثر از شیوع کرونا و تعطیلی بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی، نشانه‌هایی از بهبود وضعیت وجود دارد.
به‌عنوان نمونه، شاخص تولید صنعتی صنایع بورسی در اردیبهشت و خرداد 1399 در مقایسه با فروردین رشد داشته و رشد خرداد نسبت به اردیبهشت 1399 معادل 1.6 درصد و رشد نقطه به نقطه اردیبهشت نسبت به ماه مشابه سال قبل که 3.3- درصد (منفی 3.3 درصد) بود در خرداد ماه 1399 نسبت به ماه مشابه سال قبل به صفر رسیده است، به این معنی که اثر منفی کرونا بر تولید این صنایع مرتفع شده است. لذا، نگرانی تعمیق رکود کاهش یافته و به‌نظر می‌رسد اقتصاد در مسیر بهبود عملکرد بخش حقیقی قرار گرفته است که تا ماه‌های پایانی سال 1398 نیز در حال رخ دادن بوده و صرفاً به‌دلیل شیوع کرونا به‌طور موقتی دچار وقفه شده است.
اما بانک مرکزی چه اقدامی کرده است؟ بانک مرکزی اقدامات سیاستی جدیدی را در راستای مهار تورم در پیش گرفته است که به اهم آنها اشاره می‌شود.
اقدامات سیاستگذار پولی در راستای هدف‌گذاری تورمی
در اردیبهشت ماه سال‌جاری، بانک مرکزی در راستای دستیابی به‌کنترل تورم و کمک به رشد اقتصادی، اجرای چارچوب هدف‌گذاری تورم را با اعلام تورم هدف (2±22 درصدی) برای یک سال آینده آغاز کرده است. با اجرای این چارچوب، بانک مرکزی کلیه اقدامات خود را با هدف هدایت نرخ تورم به سمت تورم هدف سازماندهی کرده است. در واکنش به تحولات اقتصاد کلان اشاره شده در قبل، بانک مرکزی اقداماتی را تدوین و اجرا کرده است. اقدامات بانک مرکزی در این خصوص در سه محور انجام شده است: الف) ایجاد بازار اولیه فروش اوراق بدهی دولتی، ب) برقراری دالان نرخ سود در بازار بین‌بانکی و ج) معرفی ابزارهای جدید در بازار پول.
بانک مرکزی ضمن برقراری دالان نرخ سود، با هدف افزایش نرخ سود در بازار بین بانکی و جذب مازاد نقدینگی در این بازار که از تحولات بودجه‌ای سرچشمه گرفته است، نرخ کف دالان نرخ سود را در تاریخ 13 خرداد ماه 1399 عملیاتی (در سطح 10 درصد) تعیین نمود و طی دو مرحله آن را به 12 و سپس 13 درصد افزایش داد. این اقدام بانک مرکزی اثر محسوسی بر نرخ سود موزون بازار بین بانکی و همچنین نرخ تنزیل اوراق داشته که  ضمن متوقف کردن روند نزولی آنها سبب صعودی شدن نرخ‌های سود در جهت دستیابی به هدف تورمی شده است.
اعطای مجوز افزایش انتشار گواهی سپرده عام 18 درصدی تا سقف حداکثر 20‌ درصد سپرده‌های بلندمدت از دیگر رویکردهای بانک مرکزی جهت افزایش جذابیت‌ ابزارهای بازار پول و در نتیجه کاهش سیالیت سپرده‌های بخش غیردولتی بود.
شورای پول و اعتبار در جلسه مورخ 24 تیر ماه 1399 با هدف تقویت جذابیت سپرده‌گذاری در بانک‌ها و افزایش ماندگاری سپرده‌ها، ضمن مجاز شمردن بانک‌ها به افتتاح سپرده‌های کوتاه‌مدت ویژه سه ماهه و شش ماهه با سقف نرخ‌های 12 و 14 درصد و سپرده‌ سرمایه‌گذاری دو ساله با سقف نرخ سود 18 درصد، سقف نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری یکساله را به 16 درصد افزایش داد. حداکثر نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت کماکان در سطح 10 درصد ثابت باقی ‌ماند.
با توجه به اجتناب‌ناپذیری کسری بودجه دولت متأثر از کاهش درآمدهای نفتی و عدم امکان افزایش فشار مالیاتی و همچنین رفع پیامدهای رکودی شیوع کرونا و با توجه به اینکه در کوتاه مدت به‌دلیل نسبت پایین بدهی دولت به تولید ناخالص داخلی و حتی عدم افزایش نسبت کسری بودجه بدون نفت به تولید ناخالص داخلی و لذا عدم نگرانی از ناپایداری مالی دولت، بانک مرکزی با پذیرش عاملیت فروش اوراق بدهی دولتی، تا پایان تیرماه سال‌جاری هشت مرحله حراج برگزار کرده و مجموعاً معادل 426 هزار میلیارد ریال انواع اوراق بدهی دولتی به فروش رسانده است. بدیهی است که این میزان فروش اوراق دولتی توسط کارگزاری بانک مرکزی نقش بسزایی در ممانعت از پولی‌سازی کسری بودجه ایفا کرده است.
به‌منظور ایجاد تعادل در بازار ارز، بانک مرکزی ضمن تدوین بسته سیاستی نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات سال 1399 و رفع تعهدات ایفا نشده سال‌های 1397 و 1398، به صادرکنندگان تا پایان 31 تیر ماه 1399 مهلت داد تا ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کنند که این اقدام در راستای تقویت عرضه داخلی ارز و ثبات‌بخشی به بازار ارزیابی می‌شود، به طوری که در 10 روز منتهی به سوم مرداد ماه 1399 درحدود 2.5 میلیارد دلار از ارز صادراتی برای واردات تأمین شد.

فریبا خان احمدی
خبرنگار
گزارش‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد به‌دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اردیبهشت ماه روند مبتلایان و فوتی‌ها شیب نزولی داشت اما نتایج کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی در هفته‌های نخست خرداد ماه چهارده روز بعد نشان داد که شیب منحنی مبتلایان و آمار فوتی‌های کووید-19 یک مرتبه از اوایل تیر ماه دوباره خیز برداشته است به‌طوری که از یک ماه گذشته تاکنون نه تنها عدد فوتی‌های ناشی از ویروس کرونا به حول و حوش 200مرگ در روز رسیده بلکه بیش از 15 استان و از جمله تهران در وضعت قرمز قرار گرفته‌اند. معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی علت افزایش آمار مبتلایان و فوتی‌های کرونا را عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی 80 درصد از شهروندان در اوایل خرداد ماه عنوان می‌کند و معتقد است؛ نتایج این بی‌مبالاتی نه تنها منجر به جان باختن روزانه بیش از 150 بیمار مبتلا به کرونا در کشور شده است بلکه افزایش تعداد ورودی‌های مبتلا به کرونا به بیمارستان‌ها کادر درمان را نیز آسیب‌پذیرتر از گذشته کرده و رمقی برایشان باقی نگذاشته است. به گفته او، همزمان با خیز دوم شیوع کرونا و مزمن شدن بیماری و فرآیند ویزیت و خستگی، سطح ایمنی پرسنل درمان  دستخوش تغییر شده که در نهایت آمار ابتلا و فوت ناشی از کرونا پس از چند ماه مجدداً در کادر درمان نیز خیز برداشته است.
دکتر علیرضا رئیسی در گفت‌و‌گو با «ایران» ضمن تشکر از مردم به‌خاطر رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌گوید: در شرایط فعلی روند اجرای پروتکل‌های بهداشتی از سوی شهروندان خیلی بهبود پیدا کرده است. رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت 78 درصد بود. متأسفانه در اوایل خرداد این عدد به حدود 22 درصد رسید.
 وی با بیان اینکه با ابلاغ مصوبه اجباری شدن ماسک در اماکن عمومی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا مردم به‌خوبی این دستورالعمل را اجرا کردند، می‌افزاید: اگر بخواهم با آمار سخن بگویم رعایت پروتکل‌های بهداشتی حدود 40 درصد در اواخر خرداد افزایش یافت و بعد از آنکه استفاده از ماسک اجباری شد این عدد در اواسط تیر ماه به 52 درصد رسید و الان یعنی 10 مرداد ماه این عدد در اماکن عمومی به 72 درصد، در ادارات دولتی به 84 درصد و در حمل و نقل عمومی به 71 درصد افزایش یافته است.
ازدست دادن بهترین سرمایه‌های ملی
معاون بهداشت در ادامه با اشاره به خستگی و فرسودگی بیش از حد کادر درمان و تداوم چنین وضعیتی می‌گوید: واقعیت این است روزانه ما ده‌ها نفر از هموطنان‌مان را از دست می‌دهیم و متأسفانه روزی نیست که آگهی ترحیمی نبینیم که چند تن از همکاران ما در حوزه‌های بهداشت، پرستاری، پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص به‌خاطر مقابله با کرونا در بیمارستان‌ها و ویزیت بیماران کرونایی جان‌شان را از دست ندهند.
گاهی اینها افرادی هستند که بیش از 30 سال درس خوانده‌اند و حداقل 15 سال تجربه کسب کرده‌اند و می‌توانند به‌عنوان سرمایه اجتماعی سال‌ها در خدمت مردم باشند اما به‌خاطر کرونا جان‌شان را از دست می‌دهند.
 او می‌افزاید: در حال حاضر کادر درمان دچار فرسایش جسمی و روحی شده‌اند. به هر حال قریب به 6 ماه است که آنها درگیر بیماران کرونایی در بیمارستان‌ها هستند و به این بیماران خدمات می‌دهند. زمانی این تأسف بیشتر می‌شود که می‌بینیم اغلب بیمارانی که وارد بیمارستان می‌شوند به‌خاطر چند ساعت حضور در یک میهمانی، عروسی، تجمع  و یا به‌خاطر مسافرت دسته جمعی مبتلا شده‌اند و اینها همان بیمارانی هستند که وارد بیمارستان‌ها می‌شوند.
به گفته دکتر رئیسی، اگرچه ارائه خدمت به بیماران وظیفه ذاتی کادر درمان است ولی به معنای واقعی کلمه آنها این روزها جهاد می‌کنند و در حال حاضر ما در کنار هموطنان‌مان همکاران باارزشی را هم از دست می‌دهیم.
دکتر رئیسی عنوان می‌کند: باید این مسأله را در نظر بگیریم که به‌دلیل برخی بی‌ملاحظگی‌ها جان همه به خطر افتاده است. در چنین شرایطی همه باید برای قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا کمک کنند. تا زمانی که ویروس کرونا واکسن در دسترس و مؤثری نداشته باشد مجبوریم سبک زندگی را جوری تنظیم کنیم که همراه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی با این بحران جهانی کنار بیاییم.
 او در ادامه می‌افزاید: ما نمی‌توانیم مثل سال‌های گذشته میهمانی برگزار کنیم یا به مسافرت برویم. حتماً نیاز است روش‌مان را عوض کنیم. باید در نظر بگیریم اگر در یک جمعی قرار می‌گیریم ممکن است به‌دلیل ناقلان بی‌علامت خودمان هم آلوده شویم یا حتی خود ما دیگران را آلوده کنیم. سرریز همه این مبتلایان به بیمارستان‌ها وارد می‌شود و همکاران ما شبانه‌روزی در حال فعالیتند و واقعاً خسته شده‌اند.
30 درصد از افراد دستور العمل‌ها را جدی نمی‌گیرند
معاون بهداشت در ادامه از مردم می‌خواهد پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. او عنوان می‌کند: روی سخن من با آن 20 تا 30 درصد افرادی است که بی‌مبادلاتی می‌کنند و دستورالعمل‌های بهداشتی را جدی نمی‌گیرند.
اینها همان افرادی هستند که علاوه‌بر خودشان به خانواده‌شان نیز آسیب می‌زنند و کادر درمان را متأثر کرده‌اند. دکتر رئیسی در پاسخ به اینکه وزارت بهداشت همزمان با اوج‌گیری دوباره پیک کرونا چه برنامه‌ای برای تجدید قوای کادر درمان در نظر گرفته است؟ عنوان می‌کند: راه‌حل ما این است که اولاً با سازمان برنامه و بودجه کشور هماهنگ شده و حدود 7 هزار نیرو در آینده نزدیک استخدام کنیم. این استخدامی‌ها نیروهای تازه نفس را به مراکز درمان اضافه می‌کند. از طرفی برای پرداخت مطالبات معوقه پرسنل درمان تصمیمات خوبی گرفته شده است که کمک‌کننده خواهد بود. با این حال بزرگترین کمک برای کادر بهداشت و درمان کشور این است که ورودی بیمارستان‌ها کم شود و زمانی این اتفاق می‌افتد که مردم به جد پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند.
 معاون بهداشت همچنین درباره حرف‌های اخیر رئیس جمهوری مبنی بر اعمال مجازات و تنبیه متخلفانی که پروتکل‌های بهداشتی را نادیده می‌گیرند، می‌گوید: همه جای دنیا برای افرادی که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و به عبارتی قانون‌شکنی می‌کنند جریمه‌های سنگینی را اعمال کرده‌اند.
برای مثال نزدن ماسک بین 150 تا 500یورو در کشورهای اروپایی جریمه دارد. در کشور ما تاکنون چنین جرایمی وضع نشده است. ما هم خیلی تمایل نداریم به سمت اعمال جریمه برویم ولی برخی مواقع لازم است فردی که قانون‌شکنی می‌کند جرایمی متناسب با جرم برای این افراد متخلف در نظر گرفته شود.‌

محمد ملک دار
خبرنگار
از چابهار به‌عنوان دروازه ورود شرق به غرب یاد می‌شود، بزرگترین و تنها بندر اقیانوسی کشور که هر چند برای تحقق نقش ارتباطی شرق به غرب رقبای بزرگی همچون مناطق آزاد «صحار» و «دقم» عمان و «گوادر» پاکستان را در کنار خود می‌بیند، اما مزیت‌های نسبی و طبیعی آن سبب شده تا رقبا نیز به اهمیت ژئوپلیتیک و اقتصادی این منطقه اذعان و اعتراف کنند. این منطقه از مزیت‌های اقتصادی بی‌نظیری در مقایسه با سایر مناطق همجوار برخوردار است که از جمله دسترسی آن به بازار ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون نفری افغانستان، کشورهای آسیای میانه و مشترک‌المنافع، همچنین روسیه و شمال آفریقا و ارتباط آنها با اروپای شرقی قابل اشاره است. با این حال، نداشتن زیرساخت‌های اساسی از جمله جاده ترانزیتی، ریل، بندر و فرودگاه از جمله ضعف‌های اساسی منطقه محسوب می‌شود که سبب شده  در دو دهه گذشته فراز و فرودهای زیادی را در چابهار شاهد باشیم. مشکلاتی که البته این روزها رو به کاهش است و با پیشرفت فیزیکی ۶۵ درصدی پروژه هایی چون راه‌آهن، بهره‌برداری از بندر و آغاز عملیات اجرایی فرودگاه بین‌المللی چابهار، چرخ توسعه این خطه که روزگاری به سختی قادر به حرکت بود امروز روان‌تر می‌چرخد. منطقه آزاد چابهار به دلایلی از جمله نزدیکی به آب‌های آزاد دارای اهمیت بسیار است، اما تاکنون سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی این منطقه به‌دلیل تفاوت مقررات امکان دسترسی به بندر شهید بهشتی را نداشتند و بیشتر بندرعباس را برای امور تجاری خود انتخاب می‌کردند. در بهمن ماه پارسال، طرح توسعه منطقه آزاد چابهار که از سوی دولت به مجلس ارائه شده بود مورد تصویب قرار گرفت و محدوده این منطقه از ۱۴ هزار به ۸۲ هزار هکتار افزایش یافت. حال علاوه بر اتصال این منطقه به بندر شهید بهشتی، نقطه صفر مرزی با پاکستان نیز وارد آن شده که از این طریق فرصت دسترسی به کریدور اقتصادی پاکستان- چین و بندر چابهار با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالانه ۸.۵ میلیون تن کالا، مقصد جدید ورود کالاهای اساسی کشور است، به‌طوری که هم‌اینک رفت‌وآمد و پهلوگیری کشتی‌های حامل انواع کالاهای اساسی در آن رواج دارد. در بازدیدی که به تازگی «محمدرضا نوروزپور» مدیرعامل سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی و «مهدی شفیعی» مدیرعامل مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران از برخی طرح‌ها و پروژه‌های منطقه آزاد چابهار داشتند، اقدامات توسعه‌ای کم نظیر و تحسین برانگیز این خطه و سواحل مکران، آن هم در شرایط دشوار تحریم‌ها و فشارهای خارجی مورد توجه قرار گرفت که در ادامه به برخی از آنها در حوزه‌های پتروشیمی، فولاد و صنایع معدنی، کشاورزی، دامداری و صیادی، گردشگری، حمل و نقل دریایی و ورزشی اشاره می‌شود.

مجتمع فولاد مکران، مقصد نخست بازدیدها
این پروژه در زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار بنا شده که در فاز نخست و دوم آن تولید آهن اسفنجی پیش‌بینی شده، دو واحد گندله سازی، یک واحد فولادسازی و یک واحد نورد‌سازی نیز در آن ساخته می‌شود. این مجموعه شامل یک واحد تولید آهن اسفنجی با محصول بریکت گرم به ظرفیت ۱.۶ میلیون تنی خواهد بود. در این مجموعه تولید همه حلقه‌های زنجیره فولاد از ماده خام معدنی تا محصول نهایی (که می‌تواند میلگرد یا ورق باشد) پیش‌بینی شده است.  به گفته «پیمان طالبی» مدیر سایت شرکت فولاد مکران، این مجتمع در ۱۸ ماه آینده وارد مدار تولید خواهد شد که تا امروز حدود ۲۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
 حضور در سومین مرکز پتروشیمی کشور
پتروشیمی مکران وظیفه تأمین زیرساخت‌ها، تأمین خوراک، ساخت کریدور انتقال محصول به پایانه‌های صادراتی مستقر در پس‌کرانه بندر شهید بهشتی و انجام خدمات غیرصنعتی را بر عهده خواهد داشت. از شرکت پتروشیمی مکران به‌عنوان سومین هاب (مرکز) پتروشیمی کشور پس از عسلویه و ماهشهر یاد می‌شود، اما این مرکز برای یافتن جایگاه واقعی خود و نقش آفرینی در تولید و صادرات کشور نیازمند گاز‌رسانی است. شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران در سال ۹۱ در راستای مصوبه هیأت دولت به‌عنوان قطب پتروشیمی به ثبت رسید که در زمینی به مساحت یکهزار و ۲۰۰ هکتار واقع شده و در آن ساخت ۱۸ واحد بالادستی و ۳۰ واحد پایین دستی پتروشیمی پیش‌بینی شده است.
 برای راه‌اندازی واحدهای یاد شده، این مرکز نیازمند تزریق روزانه ۳۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی متان و همچنین گاز اتان به‌عنوان خوراک است که قرار است اولی، از طریق خط لوله سراسری گاز از ایرانشهر به چابهار و دومی با احداث یکهزار و ۶۰ کیلومتر لوله گاز از عسلویه به چابهار تأمین شود. هدف‌گذاری انجام شده در این مرکز تولید ۲۶ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی است که ۲۲ میلیون تن آن صادر شده و بقیه چهار میلیون تن به‌عنوان خوراک صنایع پتروشیمی در بازارهای داخلی مصرف شود.  ۱۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این مرکز برای امور زیربنایی و احداث زیرساخت‌ها پیش‌بینی شده است و انتظار می‌رود ارزش تولیدات آن سالانه ۱۴ میلیارد دلار باشد. اما آنچه این پروژه را مسکوت نگه داشته تأمین نشدن گاز طبیعی متان و همچنین اتان به‌عنوان خوراک واحدها است.
بازدید از سایت فرودگاه بین‌المللی چابهار
با توجه به مشکلاتی که در فرودگاه نظامی کنارک از نظر بعد مسافت و قرار گرفتن در خارج از محدوده منطقه آزاد وجود داشت و همچنین با در نظر گرفتن این مسأله که نشست و برخاست هواپیماهای تجاری خارجی با محدودیت‌هایی روبه‌رو بود، ساخت فرودگاه بین‌المللی چابهار کلید خورد.  به این ترتیب در نزدیکترین مکان به بنادر چابهار، خطوط ریلی و مراکز تجاری، زمینی به مساحت دو هزار و ۸۱۵ هکتار که منطقه‌ خوبی داشته و از نظر موانع پروازی بی‌خطر بود، برای فرودگاه در نظر گرفته شد که در مرحله نخست حدود ۶۰۰ هکتار آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.  محدودیتی برای نشستن هواپیماهای پهن پیکر تا رده هواپیماهای ۷۴۷ در فرودگاه وجود نخواهد داشت و در فاز نخست ترمینالی به وسعت ۱۵ هزار متر مربع با ظرفیت اسمی یک میلیون نفر مسافر در سال که قابل افزایش به سه میلیون نفر مسافر است، در نظر گرفته شده است. در این زمینه، «سعید چلندری» معاون حمل و نقل و ترانزیت منطقه آزاد چابهار، از بهره‌برداری فاز نخست فرودگاه بین‌المللی چابهار در ۱۲ ماه آینده خبر داد و گفت: در اجرای فازهای بعدی آن از فاینانس و توان فنی و مهندسی چینی‌ها استفاده خواهد شد و به این منظور قراردادی با یکی از شرکت‌های چینی با فاینانس ۴۸۳ میلیون یورویی منعقد شده است.
  بازدید از دو بندر بزرگ شهید کلانتری و شهید بهشتی چابهار
«هدف اصلی توسعه بندر چابهار، افزایش ترانزیت و صادرات است.» این موضوع را معاون امور بندری و اقتصادی اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان در جریان بازدید مدیرعاملان خبرگزاری جمهوری اسلامی و موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران عنوان کرد و گفت: در این راستا جهش خوبی را شاهد هستیم و بویژه در دو سال اخیر میزان عملیات تخلیه و بارگیری کالا در این بندر رشد قابل توجهی داشته است. «حسین شهدادی» بندر چابهار را امن‌ترین و کم هزینه‌ترین مسیر برای صادرات و واردات و همچنین ترانزیت کالاهای متعلق به سایر کشورها نظیر هند، افغانستان و کشورهای حوزه مشترک المنافع توصیف کرد و گفت: از ابتدای امسال تاکنون ۶۰ هزار تن گندم از مبدأ هند و از طریق بندر چابهار به افغانستان ارسال شده که رشد قابل توجهی در همسنجی با پارسال داشته است.
 بازدید از شرکت تعاونی آریا پروفیل
حضور در شرکت تعاونی آریا پروفیل، مقصد بعدی بازدیدها بود. شرکتی که از ابتدای آغاز به کار در سال ۹۴ تا امروز برای ۱۲۶ نفر اشتغالزایی مستقیم داشته و حتی در شرایط فعلی کرونا نیز نه تنها تعدیل یا نیروی اخراجی نداشته، بلکه حدود ۴۰ نفر را به مجموعه خود اضافه کرده است.  محصول نهایی این شرکت تولید انواع قوطی پروفیل و مقاطع فولادی، همچنین لوله‌های داربستی، لوله‌های گاز و انواع لوله‌های سیاه درزدار و بدون درز است. بیش از ۸۵ درصد محصولات یادشده به مصرف داخل کشور و تأمین نیاز استان سیستان و بلوچستان، همچنین بخشی از نیازهای استان‌های هرمزگان و کرمان می‌رسد. «سیدمحمد موسوی» رئیس هیأت مدیره این شرکت، از برنامه‌ریزی برای توسعه آن در دو فاز دیگر با هدف تولید مفتول‌های فلزی و گالوانیزه، همچنین تولید ورق‌های رول، پانچ و ساندویچ پنل در این شرکت کاملاً خصوصی خبر می‌دهد و می‌گوید: بهره‌برداری از واحد فولاد مکران می‌تواند تضمین‌کننده تأمین مواد اولیه مورد نیازمان باشد.
 بازدید از شرکت ماهوربافان بلوچ
ماهور بافان بلوچ عنوان شرکتی است که در تولید ادوات صیادی بویژه تورهای ماهیگیری فعالیت می‌کند. نخ فیلامنت، ماده اولیه اصلی مورد نیاز این شرکت است که به طور عمده از کشور روسیه وارد می‌شود. این واحد صنعتی با سرمایه‌گذاری حدود ۸۰ میلیارد تومانی به بهره‌برداری رسیده، ماشین‌آلات بافت آن از ژاپن و ماشین‌آلات تابنده آن از آلمان وارد شده، ۸۲ نفر کارگر در آن مشغول به کارند که در آینده نزدیک به ۱۰۰ نفر افزایش خواهند یافت. مسئولان این شرکت، بزرگترین مشکل خود را تهیه ارز برای واردات مواد اولیه عنوان می‌کنند، به طوری که باید از بازار آزاد به بهایی گزاف یا از سامانه نیما آن هم با دردسرهای فراوان تهیه کنند. این شرکت از بخش‌های مختلفی همچون واحد تابنده، واحد تولید انواع نخ از فیلامنت، واحد بافت تور، واحد رنگرزی و واحد بسته‌بندی و انجام کار تعمیراتی تشکیل شده است.
بازدید از ورزشگاه در حال ساخت دهکده المپیک پیل بند
این پروژه در زمینی به مساحت ۴۰ هکتار و با اهداف فراملی و توریسم ورزشی در حال اجراست که قرار است میزبان بازی‌های محلی و مسابقات بین‌المللی باشد. استادیوم کریکت، استادیوم فوتبال، انواع زمین‌های تمرین، زمین‌های بازی‌های ساحلی و داخل سالن همچون بسکتبال، والیبال، هندبال، ورزش‌های رزمی و ژیمناستیک در این مجموعه پیش‌بینی شده است.
  حضور در نخستین سایت پرورش گاندوی کشور
«گاندو، تمساح پوزه کوتاه ایرانی، تمساح مردابی یا تمساح تالابی، از جمله گونه‌های در معرض خطر کشورمان است. این جاندار خونسرد که پروتئین بالایی برای گوشت آن توصیف می‌کنند، همچنین از چربی زیر پوست آن برای تهیه اقلام بهداشتی و آرایشی استفاده می‌شود و به‌دلیل شباهت‌های زیادی به مولکول‌های چربی انسانی، ترمیم‌کننده بسیار خوبی است، همچنین از خون و فرآورده‌های خونی آن برای بهبود بیماری‌هایی نظیر HIV استفاده می‌شود و خاصیتی کاملاً آنتی باکتریال دارد، موجودی کم مصرف و پر بازده است.»
این مطالب را «الهام آبتین» مدیر نخستین مزرعه پرورش گاندوی سیستان و بلوچستان و ایران عنوان می‌کند و می‌گوید: علاوه بر تلاش برای حفظ جمعیت این گونه در منطقه که به‌عنوان یک گونه منحصر به فرد این منطقه حائز اهمیت است، می‌توان در راستای توسعه گردشگری و جذب توریسم و همچنین اشتغالزایی جوامع محلی تأثیر‌گذار باشد. وی می‌افزاید: اگر قرار به انجام فعالیت صنعتی و اقتصادی باشد، نیازمند به دست کم یک هزار سر تمساح و اضافه شدن سالانه حداقل ۵۰۰ نوزاد هستیم. آبتین، از ارائه طرح آزمایشی در همین زمینه برای اشتغالزایی جوامع محلی خبر داد که طی آن اگر پنج سر تمساح در اختیار هر یک از خانواده‌ها قرار بگیرد (که در این راستا نیازمند ۱۰ متر مربع فضا خواهند بود) با گدشت حدود یک سال و نیم می‌تواند ۷۵ میلیون تومان سودآوری برای خانواده‌ها به‌دنبال داشته باشد.
بازدید از مزرعه پرورش شترمرغ
چابهار و به‌طورکلی استان سیستان و بلوچستان مستعد پرورش و نگهداری شترمرغ است. منطقه‌ای که به‌دلیل شرایط خاص آب و هوایی، مصرف انرژی را در تولید این پرنده عظیم الجثه تقریباً به صفر می‌رساند. به گفته فعالان و کارشناسان این صنعت، جوجه شترمرغ تنها یک هفته پس از تولد نیازمند نگهداری در دستگاه‌های مخصوص است و پس از آن در آشیانه و در مزارع براحتی قابل نگهداری بوده و از نظر نیروی کار و مصرف انرژی بسیار مقرون به صرفه است. «حسن پرویزی» یکی از پرورش دهندگان شترمرغ در چابهار در بازدید مدیرعامل ایرنا از این مجموعه اظهار داشت: از همه اعضا و جوارح این موجود استفاده می‌شود، به طوری که علاوه بر گوشت و تخم آن، ضایعات و استخوان‌ها تبدیل به مکمل غذایی می‌شود، از روغن آن برای تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود، همچنین پوست آن در صنایع چرم و سایر اعضای آن برای تولید غذای طیور و شترمرغ استفاده می‌شود.
وی که مدیر یک مزرعه ۷۳ هکتاری است، می‌گوید: ظرفیت تولید ۲۴ هزار قطعه شترمرغ از مولد تا پرواربندی در این مجموعه پیش‌بینی شده که اکنون و در فاز نخست ۲۱ هکتار آن اجرایی شده است.  پرویزی ادامه داد: از ابتدای ساخت مزرعه و اجرای طرح تاکنون برای ۴۰۰ نفر اشتغالزایی شده و هم اینک ۱۸ نفر به‌طور ثابت در آن اشتغال به کار دارند. وی از اجرایی کردن طرح توزیع جوجه و بسته‌های حمایتی مربوطه در کل استان سیستان و بلوچستان در آینده نزدیک خبر داد و گفت: در این طرح قرار است به هر نفر متقاضی ۱۰ جوجه شتر مرغ همراه با ۶ ماه غذا داده شود که البته با تسهیلات ۱۲ میلیون تومانی در اختیارشان قرار خواهد گرفت. پرویزی خاطرنشان کرد: هر متقاضی برای اجرای این طرح به فضایی به وسعت ۱۲۵ متر مربع نیاز خواهد داشت و پس از گذشت ۶ ماه شتر مرغ ها را از آنان خریداری خواهیم کرد، به طوری که حدود پنج میلیون تومان سودآوری برایشان به‌دنبال خواهد شد. بازدید از ظرفیت‌های گردشگری و توریستی، ساحل اقیانوسی و سایت‌های بومگردی چابهار در ادامه این برنامه سفر در دستور کار قرار گرفت.

موتور توسعه شرق ایران

عبدالرحیم کردی
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار
آنچه که امروز به‌عنوان خروجی عمومی از تمامی نظریات توسعه قابل فهم است، تمرکز بر برنامه‌ریزی برای توسعه مبتنی بر ظرفیت‌های طبیعی و توان تکنولوژی سرمایه انسانی با قدرت یادگیری و البته جغرافیای استراتژیک و دسترسی به بازارهاست.
مرور تجارب توسعه‌ای چینی و مانیفست این کشور برای رسیدن به قدرت اول اقتصادی دنیا و اقداماتش برای رسیدن به این ادعا یعنی ابتکار جاده و کمربند گویای اهمیت جغرافیا، دسترسی به بازار، نقش توزیعی منطقه‌ای و ارتباطات به عبارتی زمان و هزینه رسیدن به بازار است و ایران از این باب در نقطه‌ای قرار گرفته است که تمام کریدورهای ارتباطی شرقی و غربی و شمال به جنوب راهی کم هزینه‌تر، سریع‌تر و امن‌تر از ایران پیدا نمی‌کنند. در دهه‌های ابتدایی بعد از انقلاب صنعتی به‌دلیل گسترش سریع صنایع مبتنی بر تکنولوژی و شکاف‌های تکنولوژیکی و تفاوت در کیفیت نیروی انسانی، هزینه‌های حمل‌ونقل در قیمت‌ تمام شده اهمیت و اولویت اندکی داشت و منجر به نادیده گرفتن مسیرهای ارتباطی تاریخی شده بود، اما با شروع عصر انفجار اطلاعات و تجربه رشدهای سریع در تمام مناطق جهان، به مرور سهم حمل ‌و نقل در قیمت تمام شده افزایش یافت، از طرفی انواع قراردادهای فروش و نحوه تسویه حساب مشتریان با صاحبان کالا که عمدتاً مشروط به تحویل کالا بود، فاکتورهای زمان و هزینه دسترسی به بازار را به‌عنوان دو متغیر جدید در سهم و مؤثر وارد صحنه رقابت نمود و به‌عبارتی اهمیت زمان و هزینه را در رقابت در بازارهای مصرف دوچندان کرد. این فاکتورها چین صنعتی مدعی قدرت اول منطقه را واداشت تا در کنار تمام برنامه‌های اقتصادی‌اش ابتکار جاده و کمربند را شاه بیت موفقیتش در این مسیر عنوان کند.
چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی که در اولین سند توسعه منطقه‌ای بعد از انقلاب به‌عنوان موتور محرکه توسعه شرق کشور مطرح و البته ظرفیت‌سازی‌های زیادی هم در این خصوص صورت گرفت بعد از توجهات ویژه رهبر معظم انقلاب در دهه 80 در این آرایش اقتصادی جدید جهانی به‌عنوان یک بازیگر اصلی مورد توجه اقتصادهای بزرگ منطقه‌ای قرار گرفته است. رشدهای اقتصادی پایدار کشورهای آسیای میانه دریک دهه اخیر و ضرورت ارتباط اقتصادشان با بازارهای جهانی از طریق آب‌های آزاد، همین طورهدف قرار گرفتن این مناطق توسط اقتصادهای نوظهور به‌ویژه هند و از طرفی پیوندهای اجتناب‌ناپذیر سایر همسایگان شمالی ایران از جمله روسیه و کشورهای آسیای میانه، پرداختن به این منطقه را بیشتر کرد. تلاش روسیه و هند برای یافتن مسیر جدید ارتباطی و تأکید بر راه‌اندازی کریدور شمال به جنوب از طریق بنادر آستاراخان، انزلی، چابهار و بمبئی در کنار موافقتنامه چابهار بین سه کشور افغانستان، ایران و هند و درخواست کشورهای آسیای میانه برای ورود به آب‌های آزاد از طریق چابهار، این منطقه مهم و استراتژیک را به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی توجه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای دسترسی بهینه به بازارهای بزرگ جهانی وارد فصل جدیدی کرده است. بدون تردید این منطقه برای تولید‌کنندگان ترکیه و اروپا، که منافع بلندمدت و استراتژیکی را در کشورهای آفریقایی دنبال می‌‌کنند رقیب جدی نخواهد داشت. چین هم برای توجیه اقتصادی مناسب در پروژه CPEC (کریدور اقتصادی چین – پاکستان) چاره‌ای جز اندیشیدن به اتصال گواتر به چابهار از طریق [مرز] ریمدان و ادامه مسیر به سمت غرب و شمال ندارد. مجموعه این پیوندها و ضرورت‌های استراتژیک؛ چابهار را به‌عنوان یک پروژه بین‌المللی به لحاظ اقتصادی توجیه پذیر کرده است. این مهم در پی توجهات ویژه رهبر معظم انقلاب در دولت یازدهم و دوازدهم مورد اهتمام جدی قرار گرفته  و چابهار را به یک کارگاه پروژه‌های عمرانی تبدیل کرده است؛ تکمیل زیرساخت‌های ارتباطی شامل جاده، ریل، فرودگاه و بندر امکان انتخاب هر وسیله حمل و نقلی را برای صاحبان کالا در یک نقطه فراهم می‌کند. این ویژگی چابهار در کنار مزیت‌های رقابتی اقتصاد ایران خصوصاً در پیوندهای تاریخی با کشورهای هدف، انرژی ارزان و نیروی انسانی با کیفیت نوید بخش حضور تولید‌کنندگان بزرگ منطقه‌ای و جهانی در یک شرایط مناسب و آرام سیاسی منطقه است. منطقه آزاد چابهار که براساس توصیه‌های سیاست‌های توسعه محور شرق در دهه 70 ایجاد شد به‌دلیل نواقصی از جمله عدم دسترسی به بندر و محدودیت‌های بارگذاری صنعتی در جهت رقابت‌های زیست محیطی و همین‌طور محدودیت‌های زیرساختی نتوانسته بود نقش واقعی خودش را در این سال‌ها بیابد. در سال گذشته و در پی اهتمام دولت و برنامه‌های استراتژیک منطقه‌ای با تصویب مجلس شورای اسلامی افزایش محدوده چند برابری یافته ‌است تا با رفع محدودیت‌های قانونی اتصال به بنادر دیگر بتواند آماده این حجم از توسعه باشد.
بدون تردید در شرایط جدید چابهار به‌عنوان یک امکان مهم اقتصادی برای تعامل با جهان و بهره‌گیری به نفع اقتصاد ملی و محلی آماده شده است.

هدی هاشمی
خبرنگار
برگزاری کنکور دانشگاه‌ها حالا دیگر به یک چالش سیاسی تبدیل شده است. درست از همان روزهایی که ویروس کرونا وارد کشور شد مسئولان ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کردند که مهم‌ترین موضوع آنها بحث سلامت داوطلبان آزمون‌های سراسری دانشگاه‌ها است. البته در مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا بارها تأکید شد که به‌خاطر سلامت جان داوطلبان و شرایط حساس کشور آزمون‌های سراسری دانشگاه‌ها با تأخیر برگزار شود و در نهایت هم در چند مرحله برگزاری آزمون دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسی دانشگاه‌ها با تأخیر مواجه شد تا اینکه پنجشنبه گذشته آزمون دکتری بعد از چهار بار به تعویق افتادن برگزار شد و مسئولان وزارت بهداشت هم اعلام کردند که سازمان سنجش توانسته پروتکل‌های بهداشتی را بخوبی رعایت کند. با این همه کمتر از چهار روز دیگر کنکور کارشناسی ارشد دانشگاه‌ها برگزار می‌شود و دو هفته دیگر هم زمان برگزاری کنکور سراسری دانشگاه‌ها است اما از مجلس شورای اسلامی خبرهایی از تعویق مجدد این آزمون به گوش می رسد. اظهارنظرهایی که به‌گفته مسئولان برگزارکننده این آزمون‌ها ثمری جز سردرگمی بیش از پیش و استرس دوچندان داوطلبان ندارد. آن‌طور که مسئولان سازمان سنجش اعلام کرده‌اند، اظهارنظرهای روزانه مسئولانی که کمترین ارتباط را با کنکور دارند، هشتگ‌سازی در شبکه‌های اجتماعی مختلف، پست گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی مورد نظر جوانان داوطلب کنکور، هیجان‌های کاذب برای تعویق یا تغییر زمان مجدد، همگی نتیجه‌ای جز ایجاد استرس برای داوطلبان نتیجه دیگری ندارند. آن هم در شرایطی که کنکور به‌خودی خود استرس‌زا است. با این حال دیروز در مجلس شورای اسلامی هم موضوع برگزاری کنکور مطرح شد. رئیس مجلس در این باره اظهار داشت: «نگران رعایت نشدن پروتکل‌های دقیق بهداشتی در کنکور سراسری هستیم. به‌نظر می‌رسد تعویق زمان کنکور تا گذشتن از دوران پیک کرونا و خنک‌تر شدن هوا که امکان استفاده از ماسک به مدت چند ساعت را میسر کند، ضروری باشد. سلامت دانش‌آموزان، خط قرمز مجلس است و کمیسیون‌های بهداشت و آموزش مجلس وظیفه دارند تا اطمینان از رعایت بهترین تصمیم در این خصوص، مطالبات مردم را از مسئولان ذیربط پیگیری کنند.»
درباره کنکور کارشناسی صحبت کنیم
 رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره برخی اظهار نظرها درباره کنکور می‌گوید : این مباحث بیشتر داوطلبان را دچار استرس می‌کند. ما بارها اعلام کرده‌ایم که تابع نظر ستاد ملی مقابله با کرونا هستیم و سازمان سنجش برگزار‌کننده آزمون‌ها است. طبیعتاً سازمان سنجش بر اساس مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا برنامه‌های خود را در خصوص آزمون‌ها پیش خواهد برد. نمی‌شود غیرکارشناسی درباره کنکور اظهار نظر کرد. اگر قرار باشد تاریخ برگزاری آزمون‌ها تغییر کند، ستاد در این باره تصمیم می‌گیرد و ما نیز به آن عمل خواهیم کرد؛ ضمن اینکه تاکنون نیز تمامی تاریخ‌های برگزاری آزمون‌ها بر اساس تصمیمات ستاد برگزار شده است. ابراهیم خدایی درباره اجرای پروتکل‌های بهداشتی در برگزاری آزمون دکتری می‌افزاید: حوزه‌های امتحانی تمامی پروتکل‌های بهداشتی ما را رعایت کردند اینکه گفته می‌شود داوطلبان ماسک نداشتند حرف صحیحی نیست. امتحان چهار ساعت است و ممکن است داوطلبی برای نوشیدن آب ماسک را برداشته باشد ماسک برای داوطلبان اجباری بود و برای ۳۰ درصد از داوطلبان ماسک پیش‌بینی کرده بودیم.
او تأکید می‌کند: ما از داوطلبان کنکور دکتری نظرسنجی کرده‌ایم که آیا از تمهیدات بهداشتی کنکور راضی هستید یا خیر. بیش از ۸۵ درصد رضایت داشتند. مسئول نظارت بر پروتکل‌های بهداشتی معاونت بهداشتی وزارت بهداشت بود و یک نماینده بهداشت هم در حوزه‌ها مستقر بود. طبق اعلام رسمی وزارت بهداشت به سازمان سنجش نمره قبولی دادند و البته مواردی بود که تذکر دادند. رئیس سازمان سنجش در پاسخ به این سؤال که اگر کنکور برگزار نشود سرنوشت داوطلبان چه می‌شود می‌گوید: از مسئولان می‌خواهم که در باره برگزاری کنکور در تمامی مقاطع کارشناسی صحبت کنند اگر کنکور برگزار نشود یک گسست علمی در کشور داریم. بخشی از پذیرش دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی بدون آزمون امکان پذیر نیست و جایگزینی هم برای کنکور نداریم. البته یکسری از وزارتخانه‌ها و دانشگاه‌ها براساس نیاز سنجی نیروی انسانی خود، دانشجو پذیرش می‌کنند. همچنین برخی از رشته‌های دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی بسیار پر طرفدار بوده و رقابت در بین رشته‌هایی نظیر رشته‌های علوم پزشکی بسیار سنگین است و داوطلبان برای ورود به دانشگاه‌های بزرگ رقابت می‌کنند. بنابراین با توجه به تقاضای زیاد، تراکم و پراکندگی نمرات نمی‌توانیم پذیرفته شدگان این دانشگاه‌ها را تفکیک کنیم و فعلاً بجز آزمون نمی‌توانیم راهکاری برای پذیرش دانشجویان در دانشگاه‌ها داشته باشیم.
به‌گفته خدایی ظرفیت دانشگاه‌ها محدود است همچنین ما نمی‌توانیم به داوطلبی که یک سال زحمت کشیده و درس خوانده بگوییم امسال کنکور ندهید، سال دیگر کنکور برگزار خواهد شد. حق داوطلبان تضییع می‌شود.
خدایی در ادامه می‌گوید: کنکور بیشتر یک موضوع جذاب اجتماعی و سیاسی شده و صدای کنکور بیشتر شنیده می‌شود و برخی علاقه دارند که اظهارنظر کنند و برخی هم می‌خواهند فالوور جمع کنند. اما بحث مجلس جدا است. نمی‌دانم اگر مجلس تصویب کند که کنکور لغو شود مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا چه می‌شود. سازوکار آن چه خواهد بود. رئیس سازمان سنجش آموزش کشور با تأکید بر اینکه فعلاً جایگزینی برای پذیرش داوطلبان در رشته‌های پر متقاضی نظیر رشته‌های پزشکی وجود ندارد و پرطرفدارها حذف شدنی نیستند، می‌گوید: در حال حاضر تعداد ۹۱۲ هزار نفر از داوطلبان براساس سوابق تحصیلی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پذیرش می‌شوند که بیش از ۲۰ درصد این ظرفیت برای دوره روزانه دانشگاه‌های دولتی است.

عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا:
برای برگزاری کنکوراز استادیوم‌ها و فضاهای باز استفاده شود

 عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به افزایش قدرت سرایت کرونا ویروس، گفت: پیشنهاد ما در کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا، در جلسات آتی برگزاری کنکور در استادیوم‌ها از جمله استادیوم آزادی و فضای باز آن است.  به گزارش ایسنا، دکتر مینو محرز که در یک برنامه رادیویی صحبت می‌کرد، درباره برگزاری کنکور در شرایط کرونایی گفت: کنکور سراسری برای هر دانش‌آموز تعیین سرنوشت برای او محسوب می‌شود و این امتحان باید در شرایطی به دور از استرس برگزار شود. او افزود: پیشنهاد ما در کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا، در جلسات آتی، برگزاری کنکور در استادیوم‌ها از جمله استادیوم آزادی و فضای باز آن است.‌

سیاوش رضایی
خبرنگار
 شاخص کل بورس روزگذشته کانال 2 میلیون واحدی را هم فتح کرد. درحالی که پرونده بورس تهران در سال گذشته با شاخص 512 هزار و 900 واحدی بسته شد، از ابتدای سال جاری تا روز گذشته (12 مرداد) شاخص توانسته است 20 کانال و قله جدید را تصاحب کند.
بدین ترتیب شاخص بورس از ابتدای امسال تا دیروز بیش از 292 درصد بازدهی برای سهامداران خود داشته است، اتفاقی که با رشد یک میلیون و 498 هزار و 504 واحدی تنها در عرض 88 روز کاری ممکن شده است. بدین ترتیب به صورت میانگین بورس تهران در 88 روز کاری سال جاری به طور متوسط روزانه 17 هزار و 28 واحد رشد کرده و بیش از 3.3درصد بازدهی داشته است، رقمی که در قیاس با سایر بازارها فاصله بسیار زیادی دارد.
دیروز با برتری تقاضا نسبت به عرضه، شاخص کل با رشد 49 هزار و 782 واحدی معادل 2.54 درصد، توانست به 2 میلیون و 11 هزار و 404 واحد برسد. دراین روز ارزش معاملات بورس تهران به 23 هزار و 751 میلیارد تومان رسید که با لحاظ ارزش معاملات در فرابورس ایران (5 هزار و 975 میلیارد تومان) مجموع ارزش معاملات بازار سهام ایران به 29 هزار و 726 میلیارد تومان می‌رسد. دراین روز نمادهای شستا، فارس، فولاد، شپنا، تاپیکو وغدیر بیشترین تأثیر مثبت بر شاخص را داشتند. همچنین گروه خودرو، فرآورده‌های نفتی، چند رشته‌ای صنعتی، فلزات اساسی، بانک‌ها، شیمیایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها برترین گروه‌های صنایع بورسی بودند.
از سال گذشته عواملی مانند نقدینگی سنگین در اقتصاد، رشد نرخ ارز، رکود نسبی بازارهای موازی و حمایت دولت از بازار سرمایه باعث شد تا اقبال عمومی برای ورود به این عرصه افزایش بی سابقه‌ای پیدا کند و به طوری که با افزوده شدن سهامداران عدالت، هم اکنون تعداد کدهای بورسی صادر شده در بازار به نزدیک 50 میلیون فقره رسیده است که از این منظر ایران جزو کشورهای برتر در جهان جای می‌گیرد. طبق آمار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تا پایان تیرماه مجموع کدهای سهامداری صادر شده در کشور به 49 میلیون و 594 هزار فقره می‌رسد که بدین ترتیب 59.7 درصد ایرانیان دارای کد سهامداری هستند. از این رقم 46 میلیون و 150 هزارکد مربوط به مشمولان سهام عدالت بوده است.
بدین ترتیب از اواخر سال گذشته با بازدهی خیره‌کننده بورس، افراد بیشتری برای ورود به این بازار اظهار تمایل کردند به طوری که هم اکنون در هر خانواده‌ای چند نفر سهامدار شده‌اند.
با این حال از نگاه تحلیلگران بازار سرمایه، رشد قابل توجه بازار سهام با شاخص‌های اقتصاد کلان همخوانی ندارد. درحالی که نسبت ارزش بازار بورس به تولید ناخالص داخلی به 130 درصد رسیده است، تولید ناخالص داخلی کشور همپای رشد بورس رشد نکرده است.
‌رشد 4 برابری ارزش بازار بورس
ارزش بازار بورس تهران نیز در این روز به 7 هزار و 526 هزار میلیارد تومان رسید که با افزودن ارزش بازار فرابورس این رقم به بیش از 8 هزار و 800 هزار میلیارد تومان می‌رسد. این درحالی است که در نخستین روز مردادماه ارزش بازار بورس تهران 7 هزار و 96 هزار میلیارد تومان بود. بررسی میزان افزایش ارزش بازار بورس تهران از ابتدای سال جاری تا دیروز حاکی از رشد 301 درصدی این شاخص دارد. در آخرین روز کاری سال گذشته ارزش بازار بورس تهران هزار و 873 هزار میلیارد تومان بود که این رقم دیروز 4 برابر شده است.
‌رشد 20 برابری شاخص
همانگونه که اشاره شد از ابتدای سال جاری تا روز گذشته شاخص کل با رشد 292 درصدی مواجه شده است. بدین ترتیب شاخص کل در ظرف 88 روز 3.9 برابر شده است. اما مقایسه شاخص کل نسبت به ابتدای سال گذشته نشان می‌دهد که شاخص 11.2 برابر شده است، رقمی که نسبت به ابتدای سال 97 رشد 20.8 برابری را  نشان می‌دهد.‌

3 عامل اصلی پرواز شاخص

حمید میرمعینی
کارشناس
بازار سرمایه‌
روند رشد بازار سرمایه از زمانی پرشتاب آغاز شد که نرخ ارز در بازار ایران رو به افزایش گذاشت. درواقع از اواسط سال 1397 که نرخ ارز با افزایش قابل توجهی همراه شد، بازار سهام ایران نیز رشد بالایی را تجربه کرده است. بدین ترتیب از سال 97 تاکنون شاخص کل بورس تهران حدود 17 برابر شده است.
این رشد شتابان هم می‌تواند نقطه قوت محسوب شود و هم می‌تواند به عنوان یک تهدید علیه اقتصاد ملی نقش بازی کند و برهمین اساس باید هر دو بعد مورد بررسی قرار گیرد. بازار سرمایه باید از فرصت طلایی که به دلیل استقبال بی سابقه از آن ایجاد شده است، نهایت استفاده را کند و با هدایت نقدینگی به سمت بخش تولید که ایده‌آل بازار است بهره‌مند شود. از سوی دیگر در این شرایط می‌توان از سرمایه‌های خرد تجمیع شده در بازار به نفع تأمین مالی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی بهره برد.
درمجموع از اواسط سال 1397 که بازار سهام روند صعودی خود را آغاز کرده است بسیاری از شاخص‌ها همانند شاخص کل، شاخص هموزن، تعداد سهامداران، ارزش معاملات و ارزش بازار رشد شدیدی را تجربه کرده است، اما هنوز بازار در برخی از شاخص‌ها نظیر هدایت سرمایه به تولید و تأمین مالی از این طریق توفیق قابل توجهی به دست نیاورده است.
در همین زمینه مقایسه برخی از شاخص‌ها در بازار سهام و بورس تهران نشان دهنده رشد شتابانی است، به طوری که ارزش دلاری بازار بورس تهران که از اواسط سال 97 معادل 50 میلیارد دلار بود، هم اکنون به 370 میلیارد دلار رسیده است. از سوی دیگر نسبت ارزش بازار بورس به تولید ناخالص داخلی نیز دراین مدت از 20 درصد تولید ناخالص داخلی هم اکنون به 130 درصد رسیده است. این اعداد و ارقام و نسبت‌ها نشان دهنده این است که تولید ناخالص داخلی کشور به میزان بازار بورس رشد نکرده است. به بیان دیگر رشد‌هایی که طی سال‌های اخیر در بورس شاهد بوده‌ایم به رشد تولید ناخالص داخلی منجر نشده است که این بخش باعث ایجاد نگرانی می‌شود.
با توجه به این که بازار سهام ایران درمدت کوتاهی با رشد بی سابقه‌ای مواجه شد، متولیان و ناظران بازار برنامه و آمادگی کاملی برای مواجهه با چنین استقبالی از بازار را نداشتند. این مشکل باعث شد به دلیل مشکلات ساختاری مانند مقررات معاملاتی، کمبود زیرساختارهای بازار، پایین بودن عمق بازار، پایین بودن درصد سهام شناوری و عدم تنوع بالای شرکت‌ها و صنایع پذیرفته شده در بورس، شاهد رشد موزون و منطقی در تمام بخش‌های بازار نباشیم و بدین ترتیب رشد اخیر بازار سهام ایران با واقعیت‌های اقتصادی هماهنگ نیست. درواقع این رشد هم متأثر از بهبود وضعیت کلان اقتصاد ایران نبوده و هم روی شاخص‌های اقتصاد کلان تأثیر ملموسی نداشته است.
در بررسی عواملی که باعث رشد تاریخی بازار سهام ایران شده است، پس از رشد نرخ ارز که بیشترین تأثیر را داشته است باید به مشکلات ساختاری اقتصاد کلان همانند نرخ تورم بالا و نقدینگی پرحجم در اقتصاد اشاره کرد. درواقع تورم بالا در سود شرکت‌های بورسی و افزایش دارایی شرکت‌ها تأثیر زیادی داشته است.
عامل دیگری که در رشد بازار بخصوص از اواخر سال گذشته مؤثر بوده، حمایت دولت از این بازار است که به یکی از اولویت‌های اقتصادی دولت تبدیل شده است. این درحالی است که هنوز دولت نتوانسته است در این بخش به اهداف پیش‌بینی شده به صورت کامل دست یابد. هدف دولت در حمایت از بازار سرمایه تأمین مالی از طریق فروش اوراق و فروش دارایی‌های خود بوده است. درکنار آن دو هدف دیگر از سوی دولت دنبال شده است. دولت از طریق آزادسازی سهام عدالت و اجازه فروش به مشمولان سعی دارد در شرایط اقتصادی فعلی قدرت خرید مردم را افزایش دهد. هدف دیگری که از سوی دولت پیگیری می‌شود؛ جلوگیری از ورود نقدینگی پرحجم در اقتصاد به سایر بازارهاست که آثار مخربی به همراه دارند. البته دراین بخش با وجود سرازیر شدن بخش عمده‌ای از نقدینگی به بازار سهام طی ماه‌های اخیر شاهد رشد شاخص‌های قیمتی سایر بازارها مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو هستیم.
با وجود تمام این بحث‌ها دولت می‌تواند از طریق یک برنامه بسیار قوی و هماهنگ شده با تمام بخش‌های حاکمیت، از بازار سهام حمایت و رشد پایدار آن را تداوم بخشد. جریان ورودی سرمایه به بازار سهام در صورتی ادامه می‌یابد که بازار به رشد خود ادامه دهد و برهمین اساس باید در عرصه اقتصاد بهبود عملکرد رخ دهد و چشم‌انداز بهبود یابد. دراین راستا، دولت باید سیاست‌های حمایتی خود از بازار را به صورت عملیاتی در دستور کار خود قرار دهد. این کار باید از طریق مشوق‌ها و امتیازات مالیاتی، گمرکی و تعرفه‌ای، خروج از قیمت‌گذاری دنبال شود.
درمجموع چشم‌انداز اقتصاد ایران به یک دلیل روشن خواهد بود و آن توافقنامه 25 ساله ایران و چین است که ایران را از محدودیت‌های شدید تحریم خارج می‌کند. این رخداد می‌تواند روی بخش واقعی اقتصاد نیز مؤثر باشد و موجب کاهش نرخ ارز در آینده شود.‌

لزوم افزایش عرضه در بازار

سعید اسلامی بیدگلی
عضو شورای عالی بورس‌
با روند صعودی بازار طی ماه‌های گذشته همان گونه که پیش‌بینی می‌شد، روز گذشته شاخص کل بورس تهران وارد کانال 2 میلیون واحدی شد. هرچند دراین مدت مقاومت‌های روانی مقابل رشد شاخص وجود داشت، اما این مقاومت‌ها آنقدر قوی نبود که جلوی ورود نقدینگی به بازار سهام را بگیرد. برهمین اساس از سال گذشته و بخصوص از ابتدای سال جاری حجم قابل توجهی از نقدینگی به این بازار سرازیر شد.
اما نکته‌ای که باید مورد توجه سیاستگذاران و ناظران بازار قرار گیرد این است که باید از طریق افزایش حجم عرضه‌ها به منطقی شدن رشد بازار کمک کرد. طی ماه‌های اخیر ارزش سهام برخی از شرکت‌ها بیش از ارزش ذاتی آنها رشد کرده است و در صورتی که عرضه سهام از طریق عرضه‌های اولیه و پذیرش شرکت‌های جدید در بورس سرعت بگیرد می‌توان از رشد غیرمعقول ارزش سهام جلوگیری کرد.‌‌‌

گـــــــــروه سیاسی/ محسن‌ هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران در واکنش به تخریب شخصیت آیت‌الله‌ هاشمی در صدا و سیما به رئیس این سازمان نامه نوشت و نسبت به سوگیری‌های رسانه ملی انتقاد کرد.
به گزارش « ایران»، او در نامه‌ای که روز گذشته متن آن را منتشر کرد با یادآوری ادامه رویکرد تخریبی صدا و سیما و برخی از رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها درباره آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی تأکید کرده است که بسیاری از روایت‌های مطرح شده واقعیت ندارند. از جمله شایعه بیان این جمله از سوی رئیس دولت سازندگی که مسئولان را دعوت به «مانور تجمل» کرده است. محسن‌ هاشمی در نامه خود به برنامه خاصی اشاره نکرده اما به نظر می‌رسد این نامه ناظر به پخش مستند «رؤیای آجری» باشد که این روزها از شبکه مستند سیما پخش می‌شود. مستندی که به واکاوی مشکل مسکن در ایران پرداخته و در همین راستا ریشه اصلی مشکلات را به سیاست‌های نوسازی دولت سازندگی و آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی نسبت داده است.  محسن‌ هاشمی در نامه خود آورده است: «پیرو مذاکرات ومکاتبات قبلی در رابطه با جلوگیری از تخریب آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی در رسانه ملی، اخیراً شاهد پخش برنامه‌هایی از سیمای جمهوری اسلامی بودیم که با جعل حقایق تاریخی، مدعی بودند که آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی از تریبون نماز جمعه مسئولان را دعوت به اشرافیگری و مانور تجمل کرده است.»
 اعتراض هاشمی به جعل مواضع پدر
رئیس شورای شهر در این نامه تأکید کرده است که «خبرگزاری وابسته به یکی از نهادها نیز در گزارشی مدعی شد که آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی، در نمازجمعه 18 آبان 1368، گفته است: این رفتارهای درویش مسلکانه وجهه جمهوری اسلامی را نزد جهانیان تخریب کرده است. زمان آن رسیده که مسئولین ما به «مانور تجمل» روی آورند.» به گفته محسن‌ هاشمی این نقل قول «جعلی» است و در «بسیاری از تحلیل‌ها و برنامه‌های صداوسیما و سایر رسانه‌های وابسته به حاکمیت مایه تخریب آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی گردیده است.» او با اشاره به خطبه‌های آیت‌الله‌ هاشمی یادآوری کرده که روز مورد ادعای رسانه‌ها پنجشنبه بوده و اساساً در آن خطبه‌ای خوانده نشده. او همچنین نوشته که «در میان بیش از 400 خطبه‌ای که آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی طی سه دهه در نماز جمعه تهران اقامه کردند، تنها یکبار و آن هم در نماز 9 آذر سال 1369 که واژه مانور تجمل را نه درباره دعوت مسئولان به اشرافیگری، بلکه در تفسیر آیه «خذوا زینتکم عند کل مسجد» که بر آراسته بودن مسلمانان در مساجد تأکید دارد، تصریح کرد: نمازهای جمعه اگر بخواهد منظره اسلامی داشته باشد، باید مردم که می‌‏آیند، بهترین لباس‌هایشان را و عالی‏ترین حالت آرایشی در همان سطحی که در زندگیشان هست، داشته باشند. اصلاً باید مانور تجمل باشد نه تجمل فوق حساب، آن زیبایی‌هایی که هست، خوب الان اینگونه نیست و قبول کنید که در بعضی مساجد که آدم می‌‏رود، وقتی که اجتماع هست بوی عرق پاها انسان را آزار می‏دهد.»
محسن‌ هاشمی همچنین اشاره کرده است که در برنامه‌ها با تقطیع سخنان مرحوم‌ هاشمی رفسنجانی در مورد لوکس‌گرایی، او را به عنوان مدافع اشرافیگری معرفی می‌کنند. او بعد از ذکر نمونه‌هایی در این خصوص پرسیده است: «چرا جریانات و رسانه‌هایی در داخل نظام و با پول بیت‌المال به جعل، تقطیع و تحریف سخنان و عملکرد آیت‌الله‌ هاشمی می‌پردازند تا ذهنیت افکار عمومی را که در شرایط سخت اقتصادی قرار دارد نسبت به نظام تخریب کنند؟» فرزند آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی در ادامه با یادآوری سوابق علی عسکری در دولت سازندگی تأکید کرده است: «خوشبختانه امروز درهای منزل ایشان (آیت الله هاشمی) که از سال 1360 تا روز پایانی عمر، در آن زندگی کرده‌اند با همه وسایل و لوازم خانه، با تبدیل شدن به موزه، بروی مردم گشوده شده است ، مناسب است که دوربین‌های صداوسیما را به درون این خانه بفرستید تا با تصویربرداری از خانه و وسایل مشخص شود که آیا زندگی ایشان توأم با اشرافیگری بوده است یا مصداق ساده زیستی؟ و بسیار بهتر خواهد بود که دوربین صداوسیما به اندرونی بسیاری از مدعیان زهدفروشی و انقلابی‌گری نیز برود که عیار مردمی بودن مشخص شود.»
درخواست‌های  بدون اجابت
محسن‌ هاشمی نامه‌اش را با طرح درخواستی از رئیس صدا و سیما به پایان رسانده است؛ «در پایان خواهشمند است در صورتی که در سازمان صدا و سیما، امکان ساخت برنامه‌های منصفانه، بیطرفانه و محققانه در مورد عملکرد آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی، وجود ندارد، امکان پاسخگویی به تخریب‌ها و تهمت‌های ناجوانمردانه‌ای که با وجود گذشت 4 سال از رحلت ایشان همچنان منتشر می‌گردد، برای ما فراهم آید.» این درخواست اما تنها درخواست از صدا و سیما برای دادن وقتی جهت پاسخ به تخریب‌های آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی نیست. پیش از این مشهورترین درخواست در سال 88 و در جریان انتخابات ریاست جمهوری آن زمان مطرح شد. درخواستی که هیچ گاه محقق نشد تا رئیس آن روزهای مجمع تشخیص مصلحت نظام نتواند پاسخگوی اتهاماتی که در مناظرات انتخاباتی آن سال به او وارد شده بود، باشد. از آن زمان به بعد آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی و نزدیکان او در مقاطع مختلفی به رویکرد تخریبی صدا و سیما اعتراض کردند. اما موضوع خبرساز بعدی در این زمینه به انتخابات خبرگان سال 94 مربوط می‌شد؛ جایی که بخش‌هایی از نطق آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی توسط صدا و سیما سانسور شد و حاشیه‌های تازه‌ای ایجاد کرد. اما علی رغم  اینکه در دیماه سال 95 با فوت وی به نظر می‌رسید حجم برخی حملات کاهش پیدا کند در عمل اتفاق دیگری افتاد. حالا با نامه اعتراضی محسن‌ هاشمی رفسنجانی در فاصله 3 و سال و نیم بعد از فوت آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی به نظر می‌رسد این روند شاهد تغییر چندانی نباشد. چیزی که درباره امکان پاسخگویی و توضیحات خانواده رئیس دولت سازندگی هم می‌تواند صدق کند و سرنوشت درخواست محسن‌ هاشمی رفسنجانی برای پاسخگویی به سرنوشت درخواست سال 88 خود آیت‌الله دچار گردد.

زهره صفاری/ بیش از 10 هزار اسرائیلی خشمگین در بزرگترین تجمع اعتراضی 9 سال اخیر در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، علیه «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، استعفای «بی‌بی» را فریاد زدند. تظاهراتی که آرام شروع شد اما به درگیری بین معترضان و پلیس ختم شد.
به گزارش شبکه خبری «الجزیره»، اراضی اشغالی از ابتدای تابستان بارها به صحنه تظاهرات ضددولتی تبدیل شده است اما از صبح شنبه شهرهای قدس، تل‌آویو و قیساریه فصل تازه‌ای از اعتراضات را به «نتانیاهو» و هم‌پیمانانش نشان داد. شمار زیادی از تظاهرکنندگان با بستن 260 مسیر مواصلاتی، میدان‌ها و چهارراه‌های پرتردد و همچنین با حضور در محدوده خانه و دفتر کار نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، او را «نخست‌وزیر خلافکار» خطاب کرده و خواهان کناره‌گیری او از دولت تا تعیین تکلیف اتهامات فساد، رشوه و سوءاستفاده از قدرتش بودند.
رسانه‌های اسرائیلی شمار تظاهرکنندگان روز شنبه سرزمین‌های اشغالی را بیش از 10 هزار نفر عنوان کردند که تا واپسین ساعات شب در خیابان‌ها رژه رفته و با شعارهایی آرامش منطقه را بر هم زدند. صدها نفر نیز با وجود مداخله پلیس تا ساعت 2 بامداد در خیابان‌ها ماندند تا مأموران امنیتی برای متفرق کردن آنها به زور متوسل شوند. این معترضان که تحت هدایت گروهی از فعالان ضددولتی به خیابان‌ها آمده بودند، با به صدا درآوردن شیپورهایی، «نتانیاهو» را متهم به فرار کردن از مردم کردند و با شعار «بی‌بی به خانه برو»؛ استعفایش را خواستند.
به گزارش پلیس اسرائیل، 12 تن از فعالان هوادار «نتانیاهو» به اتهام نقض قوانین تجمعات شنبه شب دستگیر شدند که به نوشته «هاآرتص»، یکی از آنها به دلیل نوشتن شعارهایی بر دیوار خانه رئیس دیوان عالی اسرائیل در بازداشت به سر می‌برد. همچنین طبق گزارش‌ها، دو زن نیز در حالی که کودکی را روی صندلی عقب خودرویشان نشانده بودند، با انحراف به سمت جمعیت معترضان تل آویو، قصد زیرگرفتن آنها را داشتند که با برخورد به مانعی متوقف شدند. تحقیقات برای روشن شدن انگیزه متهمان ادامه دارد.
به گزارش «آسوشیتدپرس»، رئیس پلیس «قدس» اشغالی اعلام کرد همه تظاهرکنندگان به قوانین احترام گذاشتند اما در این میان حدود 200 نفری اغتشاش ایجاد کردند که پلیس مجبور به اعمال خشونت شد.
سیاست سکوت «نتانیاهو»
به باور ناظران آنچه مرور تظاهرات‌های یک‌ماهه اخیر نشان می‌دهد، شیوع ویروس کرونا، ناکارآمدی دولت در کنترل شرایط و به نوشته «آسوشیتد‌پرس» آمار 20 درصدی بیکاری در سرزمین‌های اشغالی، اعتراضات را روز به روز جدی‌تر و گسترده‌تر کرده است. اما با وجود این اعتراضات وسیع، «نتانیاهو» سیاست سکوت را در پیش گرفته و با بی‌توجهی به شرایط ناآرام اسرائیل همچنان سیاست‌های قدرت‌طلبانه خود را دنبال می‌کند. او همچنین در واکنش‌هایی مشابه واکنش‌های «دونالد ترامپ» در مواجهه با معترضان ضد نژادپرستی در امریکا، برای عادی‌سازی این شرایط معترضان را «چپ‌های افراطی» و «آنارشیست» خطاب و متهم به آشوب‌طلبی کرده است. حزب او، «لیکود» نیز در این راه برای نجات «بی‌بی»، انگشت اتهام را به سوی رسانه‌های اسرائیلی گرفته و دو شبکه تلویزیونی را به دلیل پوشش لحظه به لحظه تجمعات، متهم به بزرگنمایی اجتماع معترضان کرده است. «ایسنا» به نقل از «ارم نیوز»، از تقلای نتانیاهو برای تصویب بودجه یک‌ساله و مقاومت او در برابر «بنی گانتس»، رهبر آبی و سفیدها خبر داده است. به نظر می‌رسد گرچه این تلاش‌ها می‌تواند به انحلال دولت ائتلافی و برگزاری انتخابات چهارم اسرائیل منجر شود اما «نتانیاهو» چندان نگران آن نیست. حتی بحران کرونا نیز نتوانسته او را از خواسته‌هایش عقب بکشاند. به‌طوری که با این اعمال سیاست‌ها براساس آخرین آمارها، شیوع کرونا در سرزمین‌های اشغالی بیش از 72هزار نفر را مبتلا کرده و دست کم 500 تن نیز جان باخته‌اند. در عین حال شرایط اقتصادی نابسامان اسرائیل آمار بیکاری را به بالای 20 درصد رسانده است.
فراخوان خروش میلیونی
در شرایطی که گفته می‌شود اسرائیلی‌های مقیم سانفرانسیسکو نیز همزمان به خیابان‌ها آمده بودند، معترضان از اسرائیلی‌های مقیم شهرهای مختلف جهان نیز خواستند تا همسو با آنها رفتن «بی‌بی» را فریاد بزنند.
«ییل کوهن پاران»، از اعضای سابق کنست به «هاآرتص» گفت: «من این هفته خروشی واقعی دیدم. مردم اسرائیل این‌بار سازمان‌یافته علیه یک مقام فاسد برخاسته‌اند. این همان چیزی است که می‌تواند هر کسی را از خانه بیرون بکشد. من در کنست بوده‌ام، آنها هیچ کاری برای مردم نمی‌کنند. این دولت باید کنار برود. اسرائیل نیاز به اصلاحات دارد و انتخابات نیز چندان دور نیست.»
«دانا میلز»، فعال چپگرای اسرائیلی مؤسسه مردم نهاد صلح نیز گفت: «این دولت با وحشت‌آفرینی عجین شده است و وظیفه ماست که این رهبران خشونت طلب را متوقف کنیم.»
در میان تظاهرکنندگان شماری کودک نیز دیده می‌شدند. «گالی شورر» که با فرزندش آمده بود گفت: «این نخستین باری است که در اعتراضات علیه نتانیاهو شرکت می‌کنم. واقعاً از واقعیتی که می‌بینم به هراس افتاده‌ام و نگران آینده فرزندم هستم. امیدوارم این اعتراضات بتواند تغییری ایجاد کند.»
سقوط «نتانیاهو»؛ انحلال «لیکود»؟!
به باور تحلیلگران «تایمز اسرائیل»، 4 ماه است که حزب «یمینا» به رهبری «نفتالی بنت» با تمرکز روی ناکارآمدی «نتانیاهو» در کنترل بحران کرونا و بیکاری هیزم بر آتش خشم ساکنان سرزمین‌های اشغالی می‌ریزد. شاید تا پیش از این، سیاست این حزب چندان قابل هضم نبود اما پس از اینکه در هفته اخیر 6 کرسی این حزب در کنست به 13 و سپس 16 کرسی رسید و حزب لیکود «نتانیاهو» از 31 کرسی به 21 کرسی تنزل یافت، اهداف پشت پرده «یمینا» برای زمینه‌سازی سقوط «نتانیاهو» مشخص شد. ریزش لیکود و تقویت یمینا برای کارشناسان دور از ذهن نبود چراکه کمپین «بنت» برای این هدف یک برنامه‌ریزی حساب شده داشت و پرانگیزه با برجسته کردن نقاط ضعف نتانیاهو در بحران کرونا، انحرافات سیاسی نتانیاهو و مشکلات اقتصادی توانست به هدف خود برسد. «بنت» به قیمت نابودی «نتانیاهو» محبوب شده است. از سوی دیگر سختگیری‌های «رونی گامزو»، مدیر کل وزارت بهداشت اسرائیل برای کنترل بحران کرونا به نوعی مؤید حرف‌های «بنت» برای مردم بود و همین امر برای محبوبیتش کافی به نظر می‌رسید.
«روی شارون»، خبرنگار شبکه اسرائیلی «کان» گفت: «آنچه پروفسور گامزو می‌گوید همان چیزی است که «بنت» سه ماه پیش پیشنهاد کرد.» به نظر می‌رسد «بنت» قصد جانشینی «نتانیاهو» را نیز در سر می‌پروراند. «شولمو فیلبر»، کارشناس نظرسنجی‌های اسرائیل معتقد است: «اگر نام «نتانیاهو» از لیکود برداشته شود از 31 کرسی‌شان شاید 18 تا 20 تا باقی بماند پس وقتی نتانیاهو نباشد 10 تا 12 کرسی لیکود برای رقیب باز خواهد شد. روز بعد از سقوط «نتانیاهو»؛ روز جایگزینی «لیکود» است.»

گروه سیاسی/ وزیر اطلاعات به پرسش‌ها و ابهامات مطرح شده پیرامون عملیات دستگیری «جمشید شارمهد» سرکرده یک گروهک تروریستی سلطنت طلب پاسخ داد. سید محمود علوی با بیان اینکه گروهک «تندر» به سرکردگی شارمهد یکی از خشن‌ترین جریانات سلطنت طلب بوده و آدمی که جای خود را در طبقه ششم FBI می‌دانست، امروز در چنگ سربازان گمنام امام زمان(عج) در جمهوری اسلامی ایران است، گفت: شارمهد به‌دنبال این بود که با عملیات تروریستی خود را اثبات کند کما اینکه سال 1387در حسینیه سیدالشهداء(ع) شیراز در برنامه «رهپویان وصال» آن جنایت ددمنشانه را مرتکب شد که به شهادت و زخمی شدن جمعی از هموطنان‌مان منجر شد. علوی یادآور شد که گروه تحت سرکردگی شارمهد پس از آن در مجموع برای انجام ۲۷ عملیات تروریستی اقدام کرده بود که همه این عملیات‌ها با همت، هوشیاری و اشراف اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان(عج) خنثی شدند. به‌گزارش ایرنا، وزیر اطلاعات که شنبه شب پس‌از انتشار خبر دستگیری سرکرده گروهک تندر و سخنگوی انجمن موسوم به انجمن پادشاهی ایران و واکنش‌های به آن در برنامه‌ای تلویزیونی حضور یافته بود درباره علت انکار خبر دستگیری او از سوی برخی کشورهای خارجی، اظهار کرد: می‌دانستند جمشید شارمهد مورد حمایت جدی دو سرویس امنیتی امریکا و اسرائیل است و بعید می‌دانستند که وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران بتواند از پوشش حمایتی این دو سرویس عبور کند و این کار را در یک برنامه پیچیده هدایت کند و شارمهد را در داخل ایران در اختیار بگیرند. علوی با تأکید بر اینکه در آینده نزدیک اطلاعات بیشتری درباره چگونگی دستگیری شارمهد در ایران منتشر خواهد شد، افزود: دستگیری سرکرده گروه تروریستی تندر اولین عملیات بسیار پیچیده وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در ضربه به معاندین نیست. قبلاً هم از این اتفاقات مانند دستگیری ریگی زیاد داشته‌ایم که همه آنها قابل ذکر نیست.
اشتباه تکیه
به امریکا و رژیم صهیونیستی
وزیر اطلاعات با اشاره به اشتباه گروه‌های معاند جمهوری اسلامی از جمله گروه شارمهد در تکیه به  امریکا و رژیم صهیونیستی، گفت: این‌ها فکر کردند امریکا و رژیم صهیونیستی پای‌شان می‌ایستند، در حالی که امریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی تنها زمانی از این‌ها استفاده می‌کنند که برای آنها نفعی داشته باشند و زمانی‌که نفعی برای‌شان نداشته باشند مانند دستمال کاغذی آنها را در سطل زباله می‌اندازند. علوی ادامه‌ داد: از آن طرف نیز امریکا و رژیم صهیونیستی اشتباه کردند که فکر کردند این‌ها عددی هستند و می‌توانند در برابر جمهوری اسلامی ایران منشأ اثر باشند و اقدامی بکنند؛ غافل از اینکه به فرض توانستند یک مورد اقدام تروریستی انجام دادند، اما اشراف اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان(عج) بر آنها سیطره پیدا می‌کنند و بموقع به آنها ضربه وارد می‌کنند؛ اتفاقی که درباره جمشید شارمهد، به لطف خدا انجام شد.
وزیر اطلاعات سپس با یادآوری اینکه پس از عملیات تروریستی گروهک تندر در شیراز جمشید شارمهد از طریق اینترپل تحت تعقیب قرار گرفت و برای او حکم جلب صادر شد، گفت: با وجود این او با نام واقعی خود به همه کشورهای مختلف رفت‌وآمد می‌کرد و کسی مانع او نمی‌شد که این دقیقاً نشان‌دهنده پوچی شعار مبارزه با تروریسم امریکایی‌ها و هم پیمانان اروپایی‌شان است.
علوی در ادامه درباره ارزش عملیات دستگیری شارمهد افزود: ارزش این عملیات در این است که زمانی افراد از طریق تماس تلفنی او را تهدید به بازداشت کرده بودند اما او گفته بود که جای من در طبقه ششم ساختمان سرویس اطلاعاتی داخلی امریکا (FBI )است؛ به این معنا که هرگز نمی‌توانید من را دستگیر کنید. آدمی که جای خود را در طبقه ششم FBI می‌دانست امروز در چنگ سربازان گمنام امام زمان(عج) در جمهوری اسلامی ایران است. او همچنین در پاسخ به این پرسش که جایگاه و وزن شارمهد در میان جریانات معاند جمهوری اسلامی ایران چقدر است؟ با تأکید بر اینکه اصلاً جریان‌های معاند چه وزنی دارند که بخواهیم جایگاه و وزن شارمهد را در میان آنها بررسی کنیم؟! گفت: همه آنها در برابر عظمت و اقتدار جمهوری اسلامی عددی نیستند و شارمهد نیز در میان آن صفرها، یک صفر است؛ آنها خودشان خیال می‌کنند کسی هستند و دشمنان جمهوری اسلامی را هم به اشتباه انداخته‌اند.
ظریف: غرب باید از حمایت مالی و پناه دادن به تروریست‌ها دست بکشد
وزیر امور خارجه کشورمان هم شامگاه شنبه در واکنش به دستگیری سرکرده گروهک تروریستی تندر و مواضعی که امریکا و برخی دیگر ازکشورهای غربی به این رویداد نشان دادند در توئیتی نوشت: «غرب باید از حمایت مالی و پناه دادن به تروریست‌ها دست بکشد. آنها از مأمن‌ امن‌شان در اروپا و امریکا به نفرت‌پراکنی، تحریک، برنامه‌ریزی برای قتل و آشوب مشغول‌ می‌شوند و به طرز بی‌شرمانه‌ای مسئولیت قتل شهروندان بی‌گناه ایرانی را گردن می‌گیرند. حیله و فریبکاری نمی‌تواند این ریاکاری را لاپوشانی کند.»
این موضع‌گیری محمدجواد ظریف در حالی بود که سخنگوی وزارت خارجه امریکا در واکنش به دستگیری جمشید شارمهد با این اعتراف که «اخبار مربوط به دستگیری رهبر گروه تندر که به‌دنبال ساقط کردن نظام جمهوری اسلامی ایران است را دریافت کردیم»، مدعی شد: «نظام ایران تجربه زیادی در بازداشت ایرانی‌ها و خارجی‌ها بنا به اتهامات اشتباه دارد. ایران را به شفافیت‌های بیشتر و احترام به قوانین بین‌المللی تشویق می‌کنیم». روز گذشته خبرگزاری صداوسیما در گزارش تصویری خود بخش کوتاهی از اعترافات شارمهد را منتشر کرد که یکبار دیگر در آن به طراحی و هدایت عملیات تروریستی انفجار در حسینیه سیدالشهدای شیراز اعتراف داشت.

حمیرا حیدریان
خبرنگار
روستای تاریخی ابیانه که به باورکارشناسان یکی از شاخص‌ترین روستاهای تاریخی در کشور محسوب می‌شود در فهرست انتظار ثبت جهانی است.
فریدون اللهیاری، مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان در گفت‌و‌گو با «ایران»، گفت: اقدام برای ثبت این روستای تاریخی در دستور کار قرار گرفته است اما فهرست انتظار برای ثبت جهانی آثار تاریخی در کشور بسیار مفصل است. اللهیاری البته ثبت جهانی این روستا را نیازمند رفع موانع در زیر ساخت‌های مورد نیاز دانست و اظهار داشت: سازمان میراث فرهنگی برای ثبت این روستا باید هر چه سریع‌تر زیرساخت‌های مورد نیاز را تأمین و موانع موجود بر سر راه ثبت جهانی این روستا را رفع کند.
وی حفاظت از این روستا را نیازمند مشارکت جمعی دانست و خاطر نشان کرد: پایگاه میراث فرهنگی، شورایاری، دهیاری و مردم ساکن در این روستا به ارزش این منطقه تاریخی کاملاً آگاه هستند و به‌همین منظور همگی در حفظ و نگهداری این بافت تاریخی نهایت همکاری و تلاش را انجام می‌دهند که بیش از همه مشارکت ساکنان می‌تواند نقش بسزایی در پیشرو بودن پروژه مشارکتی و بهتر شدن این منطقه گردشگری که چشم بسیاری از جهانگردان را به خود نیز معطوف کرده است، داشته باشد.
این مسئول با تأکید بر مشارکت مردم در حفاظت این روستا بیان کرد: تعداد ساکنان این روستا کم است اما افرادی که زادگاه شان در این منطقه بوده و حال در شهر یا حتی خارج از کشور ساکن هستند و به طور متوالی به این روستا رفت و آمد دارند جمعیت زیادی هستند و آمار تردد بالا است. اللهیاری با اشاره به‌شرایط ویژه کنونی ناشی از بیماری کرونا و کم شدن میزان گردشگران در استان افزود: با شیوع بیماری کرونا در جهان و کشور؛ استان اصفهان و نیز روستای ابیانه از کاهش میزان ورودی گردشگران داخلی و خارجی مستثنی نبوده و طبیعی است که این موضوع به بدنه گردشگری خسارت های جبران‌ناپذیری را وارد کرده است و با توجه به اینکه برای حفظ سلامت مردم اعمال محدودیت‌ها ضروری است اما می‌توان در این فرصت اقدام به ایجاد زیر ساخت های گردشگری و رفع موانع موجود در این زمینه کرد که مهم‌ترین مسأله موجود است. به گفته او این زیرساخت ها می‌تواند ما را برای ثبت جهانی این روستا و جذب بیشتر گردشگران داخلی و خارجی و شناساندن هر چه بیشتر تاریخ و فرهنگ استان به سایر کشورها پس‌از پایان این بیماری هدایت کند.
حسین یزدان‌مهر، رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان نطنز و مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی ابیانه نیز به «ایران» گفت: پایگاه میراث فرهنگی ابیانه از سال 82 به منظور حفظ و مرمت و نگهداری این روستای خاص و ارزشمند تأسیس شد و تاکنون اقداماتی را در جهت حفظ و رفع مشکلات موجود این بافت تاریخی انجام داده است. وی افزود: از سال 95 تا 97 با تشکیل کار گروه‌های مختلف به‌منظور ثبت جهانی این روستا که یکی از درخواست‌های اهالی این روستا بود پرونده ثبت به جریان افتاد و مشاوران این حوزه اقدامات لازم را انجام دادندو تاکنون برای ثبت این روستای تاریخی 70 درصد کار پیش رفته است اما ثبت جهانی این روستا مستلزم رفع مشکلات زیر ساختی از جمله تأسیسات آن است. به‌طوری که تأسیسات برق، آب و گاز در این روستا به‌صورت رو کار بوده و این شکل و منظر این روستا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و برای ثبت جهانی نیازمند تغییر این تأسیسات از رو کار بودن به زیر کاراست تا چهره روستا شکیل‌تر شود؛ که به همین منظور دستگاه‌های ذیربط وارد عمل شده و طی جلسات متعدد درصدد رفع این مشکل هستیم.
وی با بیان اینکه این روستا از نظر میراث ملموس و ناملموس بسیار حائز اهمیت است افزود: این روستا در سطح کشور یک روستای خاص محسوب می‌شود که به لحاظ دارا بودن میراث ناملموس از جمله آداب و رسوم، پوشش لباس، فرهنگ، محصولات کشاورزی و ملموس چون آثار تاریخی بسیار حائز اهمیت و توجه کارشناسان و گردشگران داخلی و خارجی است.
وی با اشاره به پایبند بودن روستاییان ابیانه به سنت های خویش اظهار داشت: سنت‌های این روستا از قدمتی دست کم 400 ساله برخوردار است که تاکنون اهالی روستا آنها را بخوبی حفظ کرده‌اند و همین یکی از برجسته‌ترین مواردی است که هر گردشگری را مجذوب خود می‌کند.
یزدان مهر همچنین اشاره‌ای به اعتبارات اختصاص داده شده به بناهای تاریخی این استان کرد و اظهار داشت: در طول سه سال گذشته اعتباری بالغ بر چهارمیلیارد و ۹۰۵ میلیون تومان در سطح شهرستان ویژه شهرهای نطنز، بادرود، خالدآباد، طرق‌رود و روستای تاریخی ابیانه و روستاهای تابعه شهرستان اختصاص یافته است.

محمد معصومیان
گزارش نویس
با شروع همه‌گیری ویروس کرونا بحث آموزش به مردم در زمینه‌های بهداشتی و پزشکی داغ شد. هر جا چشم می‌چرخاندیم نحوه صحیح شستن دست، روی بروشورهای بزرگ و کوچک بود و روی بنرهای بزرگ نصب شده در اتوبان ها‌ نحوه صحیح کنترل ترشحات عطسه و سرفه. مردم با تعجب برای اولین بار تفاوت ویروس و باکتری را می‌فهمیدند و با چشم‌های گشاد به پزشکانی خیره می‌ماندند که با لباس سفید از علائم بیماری‌های ویروسی و تبعات پاندمی می‌گفتند. حالا با یک سؤال ساده شروع می‌کنیم؛ چرا تا قبل از همه‌گیری ویروس کرونا کسی از شیوع آنفلوانزای اسپانیایی در ایران چیز زیادی نمی‌دانست یا به‌صورت دقیق‌تر چرا در کتاب‌های درسی تاریخی ما از این همه‌گیری که اوایل قرن بیستم بیش از 8 تا 22 درصد جامعه ایران را به مرگ کشاند، خبری نبود و نیست؟ چرا نمی‌دانستیم فرق ویروس و باکتری چیست؟ این ندانسته‌ها چه تبعاتی برجای گذاشته است؟
آموزش عمومی بحثی گسترده و دامنه‌دار است که همه کارشناسان متفق القول از تأثیر بیشتر این آموزش‌ها در مدارس و در سنین پایین می‌گویند. آموزش‌هایی که اگر به‌صورت مؤثر از مدارس آغاز شود، می‌تواند نسلی را پرورش دهد که دیگر مثل امروز ما درگیر فهم مفاهیم ساده و تأثیر آن در زندگی نباشد. نوع ساده آن را می‌توان مانورهای زلزله در مدارس دانست که به‌صورت یکپارچه تقریباً در بیشتر مدارس اجرا شد و حالا هر کودکی می‌داند زمان زلزله چطور پناه بگیرد یا اینکه دلیل زلزله چیست؟ اما آیا این پیش آگاهی‌ها در مورد بیماری و همه‌گیری هم وجود داشته؟ جواب متاسفانه منفی است.
محمد رضاخواه، کارشناس آموزش و پرورش از وجود دو نظریه در زمینه آموزش در مدارس می‌گوید: «یک عده معتقدند حجم کتاب‌های درسی ما زیاد است و بچه‌ها فرصتی برای خواندن این حجم از کتاب‌های درسی  را ندارند و باید آن را کم کرد. عده‌ای هم معتقدند بچه‌ها از این طریق می‌توانند اطلاعات و مفاهیم بیشتری یاد بگیرند.»
لابد اگر در مدارس یاد نگیریم جای دیگری هم برای آموزش به ما وجود ندارد. پر بیراه هم نیست؛ چون روزنامه‌ها و صدا و سیمای ملی ما هم بیشتر درگیر مناسبات معطوف به قدرت هستند و زمان یا اولویتی برای آموزش به مردم نمی‌بینند. رضاخواه معتقد است حالا با به کرسی نشستن نظر کسانی که معتقد به کم شدن حجم کتاب‌ها بودند خیلی از مفاهیم علمی، تاریخی و اجتماعی که لازم بود بچه‌ها بیاموزند، نیاموخته‌اند: «این تنها به مباحث آموزش بهداشتی و پزشکی مربوط نمی‌شود و ما حتی در حوزه شعر و ادبیات و محیط زیست و مهارت‌های زندگی هم چنین  ضعفی می‌بینیم.»
او با اشاره به اشعاری که بعد از سال‌ها هنوز هم به‌خاطر آموزش در مدارس حفظ هستیم، می‌گوید: «بچه‌های این دوره در حافظه خود چیزی ندارند. در یکی، دو دهه اخیر حجم کتاب کم شد اما باید ببینیم در جاهای دیگر دنیا هم این طور است؟ آیا در دنیا هم با کم شدن حجم کتاب‌ها روند آموزش همان است که بود؟ ما در ایران حجم کتاب‌ها را کم کردیم اما بچه‌ها را به کارهای تحقیقی و پژوهشی سوق ندادیم. آنها را با کتابخانه‌ها آشتی ندادیم و کودکان ما وقت آزاد حاصل از کم شدن کتاب را با بازی پلی استیشن و بازی‌های کامپیوتری صرف کردند.» او به تشویق نشدن دانش‌آموزان از طرف جامعه هم اشاره می‌کند: «آیا جامعه ما تشویقی برای کودکی که به پزشکی و سلامت علاقه‌مند است در نظر می‌گیرد یا کودکی که عاشق محیط زیست و حیوانات است؟»
او با گشودن دریچه جدیدی بحث را پی می‌گیرد. رضاخواه با زیر سؤال بردن نگاهی که تنها از دولت و نظام آموزش و پرورش توقع دارد، می‌گوید: «چرا نقش نهادهای عمومی و کتابخانه و خانواده را نمی‌بینیم؟ چرا از خانواده‌هایی نمی‌گوییم که حاضر هستند چند میلیون پول برای بازی کامپیوتری کودک بدهند اما یک کتاب علمی نه؟ چرا بچه‌ها را به کتابخانه‌ها نمی‌برند تا این فرهنگ از کودکی برای آنان جا بیفتد تا شاید از این طریق بچه‌ها کمبود آموزش‌های عمومی را در بستری دیگر جبران کنند؟»
باید بپذیریم کرونا دنیا را به دو دوره قبل و بعد از خود تقسیم کرده است. همه‌گیرشناسان (Epidemiologyist) از سال‌ها پیش بروز یک همه‌گیری جهانی را پیش بینی کرده بودند و حالا همه حتی با فرض تمام شدن کرونا احتمال بیماری‌های دیگری می‌دهند. آیا همین هشدارها برای بازبینی در کتاب‌های درسی یا لزوم آموزش کلیات علم یا بهداشت و پزشکی برای همه اقشار جامعه کافی نیست؟ مهدی بهلولی، کارشناس حوزه آموزش و پرورش می‌گوید: «یکی از مشکلات آموزش و پرورش ما درس دادن به‌صورت القایی و نکته‌ای است نه تحلیلی؛ همین باعث می‌شود این مفاهیم در ذهن دانش‌آموزان عمیق نشود.»
بهلولی معتقد است این شیوه آموزش حتی در صورت گنجاندن مفاهیم علمی و پزشکی در کتاب‌های درسی باعث نخواهد شد کودکان به‌صورت علمی و کاربردی و به شکلی عمیق این مفاهیم را درونی کنند؛ تا در صورت لزوم از آن استفاده کنند: «تا روزی که آموزش به‌صورت عملی و پروژه‌ای با نگاه به همه جوانب نباشد نمی‌تواند عمیق باشد. باید برای فهم تفاوت ویروس و باکتری کودک را به آزمایشگاه برد یا برای فهم مسائل زیست محیطی باید بچه‌ها را به رودخانه‌ای کثیف یا دشتی پر از پلاستیک برد تا از نزدیک ببینند و درک درستی از مسأله پیدا کنند.» تا حالا به این نتیجه رسیده‌ام که گنجاندن مفاهیم علمی در دروس مدارس در کنار آموزش صحیح و عمیق و تحلیلی که ترس شب امتحان آن را احاطه نکرده باشد می‌تواند راهی مطمئن برای آموزش باشد.
خاطرم هست در روزهای ابتدایی شیوع کرونا همه جا صحبت از خوردن گرمی‌جات بود و قیمت لیموترش و موز و زنجبیل مانند قیمت دلار هر روز وارد کانال‌های جدیدی می‌شد. چرا؟ چون یک نفر شایعه کرد پروفسور سمیعی گفته است گرمی برای درمان کرونا خوب است. فرهنگ ارشاد، جامعه شناس از تبعات نبود اینگونه آموزش‌ها در مدارس و جامعه می‌گوید؛ از سردرگمی مردم در لحظه بحران و بازگشت آنها به سنت‌های غیرعلمی و قدیمی: «جهان امروز متفاوت است. مفاهیم علمی و تفکرات جدید را باید به گوش مردم رساند. اما فقط این نیست که کتاب‌ها را با مقتضیات امروز به روز‌رسانی کنیم. باید کمی عقب‌تر برویم و زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی را هم ببینیم. نهاد آموزش در ناکجاآباد اتفاق نمی‌افتد و در کنار این نهاد باید اقتصاد رونق پیدا کند تا معلم ما به جایگاه حقیقی خود برسد. ما باید مسئولیت‌پذیری را به کودکانمان بیاموزیم تا لااقل بدانند که نسبت به یکدیگر باید مسئولیت پذیر باشند و محیط را سالم نگاه دارند تا مثلاً خانواده و دوست‌شان بیمار نشود.»
 فرهنگ ارشاد، معتقد است نظام آموزشی چیزهای زیادی به ما نیاموخته است و این سنتی قدیمی در سیستم آموزشی ما است. او از گوش‌هایی می‌گوید که این روزها بیش از همیشه پی حرف پزشکان است: «دقیق فکر کردن و دقیق حرف زدن و دقیق گوش دادن از آن آموزش‌هایی است که هیچ وقت به دانش‌آموزان خود نداده‌ایم. سیستم آموزشی ما از همان کودکی کلمات مترادف را آموزش می‌دهد اما نمی‌گوید که نمی‌شود مترادف‌ها را به جای هم به‌کار برد و حالا این خود را در خصوص مسائل علمی پزشکی بیشتر نشان می‌دهد. بسیار مهم است که درست به حرف‌ها و تذکرات گوش کنیم، همان طور که برای یک پزشک هم بسیار مهم و حیاتی است که دقیق حرف بزند.»نبود آموز‌ش‌های عمومی علم و نخواندن تاریخ، امروز ما را با جامعه‌ای رو به رو کرده است که لزوم زدن ماسک را چندان درک نمی‌کند. همچنان که ما را با مسئولانی مواجه می‌کند که با تصمیمات یک بام و دوهوایی به جنگ بحران می‌روند. بحرانی چون کرونا ما را با خودمان روبه‌رو کرده که نمی‌دانیم کجای بحران ایستاده‌ایم و با ذهن‌های خالی از معلومات بین هزاران شایعه و حقیقت علمی گم شده‌ایم.

محمد محمدی سدهی / هفته بیست و هفتم لیگ برتر فوتبال در حالی شنبه شب به پایان رسید که استقلال موفق شد در مهم‌ترین بازی این هفته با نتیجه 2-1 از سد سپاهان عبور کند. آبی‌ها در دو هفته اخیر به وضعیت خود سروسامان دادند و با 2 برد متوالی مقابل پارس جنوبی و سپاهان به ثبات رسیدند. فرهاد مجیدی که پیش از این، روزهای پرفراز و نشیبی را تجربه می‌کرد حالا با حضور در جایگاه دوم و بخت بیشتر نسبت به رقبا برای نایب قهرمانی، شرایط خوبی دارد و از حمایت پیشکسوتان و هواداران بهره می‌برد. این اتفاق مهم در شرایطی افتاده که در هفته‌های گذشته حتی صحبت از تغییر و قطع همکاری باشگاه با مجیدی در پایان فصل وجود داشت. صحبت‌های صادق ورمزیار، علیرضا اکبرپور و بهتاش فریبا در گفت‌و‌گو با خبرنگار«ایران» مؤید آن است که فرهاد مجیدی فرصت مناسبی در اختیار دارد و تا حدودی اعتماد پیشکسوتان و البته هواداران را به خود جلب کرده است.
ورمزیار: روح تیم ترمیم شده است
مدافع دهه 70 آبی‌ها معتقد است که روزهای خوبی در انتظار استقلال است: «استقلال روز به روز بهتر بازی می‌کند و دلیل آن رسیدن بازیکنان مصدوم به ترکیب تیم است. استقلال کمبود بازیکن داشت و دلیل نتیجه نگرفتن تیم همین بود اما با رسیدن دیاباته، سیاوش یزدانی و عارف غلامی و سایر بازیکنان مصدوم، شرایط بهتر شد. اینها بازیکنان تأثیرگذار تیم هستند و غیبت آنها کاملاً به چشم می‌آمد. استقلال بعد از آغاز دوباره لیگ روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشت اما حالا به ثبات رسیده است. در حال حاضر تنها مشکل استقلال در فاز دفاعی است و با توجه به 2 برد اخیر، فرهاد مجیدی می‌تواند بیشتر روی این ضعف تمرکز و مشکلات دفاعی را برطرف کند.» صادق ورمزیار با بیان اینکه پیش از این صحبت در‌خصوص عملکرد فرهاد مجیدی زود بود، گفت: «در حال حاضر تنها نیاز استقلال حمایت است و به نظر می‌رسد که با شرایط کنونی و رسیدن تیم به ثبات، این حمایت از تیم به‌وجود خواهد آمد تا آبی‌ها در ادامه لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا به نتایج دلخواه خود دست یابند. فوتبال دو روی متفاوت دارد و زمانی که تیم به حاشیه برود و ذهن بازیکنان و کادر فنی درگیر شود، تیم کارایی لازم را نخواهد داشت. این شرایط برای استقلال به‌وجود آمد اما به نظر می‌رسد که آبی‌ها از این شرایط گذر کردند. در حال حاضر روح تیم ترمیم شده و استقلال برای رسیدن به موفقیت کاملاً آماده است و پیشکسوتان باشگاه هم به این نتیجه رسیده‌اند و به این دلیل از تیم حمایت می‌کنند.»
اکبرپور: بازیکنان توانایی‌شان را فراموش کرده بودند
هافبک- مهاجم استقلال در دهه 80 گفت: «برد استقلال مقابل سپاهان بسیار مهم بود و بازیکنان پس از این پیروزی متوجه شدند که خواستن توانستن است. آنها فهمیدند که توانایی‌شان فراتر از هفته‌های گذشته است و این مهمترین اتفاق برای استقلال بود چرا که ناکامی‌های این تیم در هفته‌های گذشته باعث شده بود که بازیکنان توانایی‌های‌شان را فراموش کنند و روحیه خود را از دست بدهند. البته آنها با حاشیه‌هایی هم مواجه شدند که همین موضوع هم تأثیر منفی در عملکرد تیم داشت.» علیرضا اکبرپور با اشاره به اینکه هر زمان تیم با بحران مواجه می‌شود، صحبت از تغییر کادر فنی است، بیان داشت: «هیچ مدیری در این مقطع چنین کاری نمی‌کند. احمد سعادتمند هم به‌خوبی از مجیدی حمایت کرد و نتیجه آن را دید. کرونا، داوری‌ها، کمبود امکانات و... باعث شد تا مجیدی تمرکز لازم را برای هدایت تیمش نداشته باشد اما این 2 برد باعث شد تا شرایط برای او تغییر کند. پیشکسوت‌ها همیشه باید از تیم حمایت کنند یا با انتقاد سازنده تیم را به مسیر موردنظر سوق دهند. به نظر می‌رسد انتقادات پیشکسوتان باعث شد تا این اتفاق برای استقلال بیفتد. هواداران از پیشکسوتان انتظار دارند و ما نمی‌توانیم نسبت به عملکرد تیم بی‌تفاوت باشیم.»
فریبا: استقلال می‌تواند با مجیدی قهرمان شود
مهاجم دهه 60 استقلال صحبت‌هایش را با اشاره به یکی از خصوصیات تیم‌های بزرگ، آغاز کرد: «تیم‌های بزرگ این‌گونه هستند و با دو برد می‌توانند امیدها را زنده کنند. این خاصیت تیم‌های پرطرفدار است و حالا استقلال هم چنین شرایطی دارد. در این هفته نتایج دیگر بازی‌ها هم به سود استقلال رقم خورد و باعث شد تا جایگاه شاگردان مجیدی در جدول تثبیت شود. البته استقلال بازی‌های سختی همچون بازی با شهرخودرو در پیش دارد. به نظرم کادر فنی در بازی با سپاهان، بازیخوانی مناسبی داشت و همین موضوع باعث برتری تیم شد.» بهتاش فریبا افزود: «مدتی قبل صحبت‌هایی مبنی بر تغییر کادر فنی شد که اصلاً صحیح نبود و در آن مقطع هم پیشکسوتان باید از مجیدی حمایت می‌کردند. مجیدی یک سال دیگر با استقلال قرارداد دارد و مدیریت باشگاه باید بازیکنان مورد نیاز را حفظ و چند مهره دیگر را به تیم اضافه کند تا استقلال فصل بعد بتواند قهرمان شود. استقلال این شرایط را دارد که فصل آینده با مجیدی بر سکوی قهرمانی بایستد و باید روند فعلی ادامه یابد.»

تولید 5/6 میلیون ماسک  در پنج استان


در روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا در جهان
 ایران مانند بسیاری از کشورها در تأمین و تولید ماسک با مشکلاتی رو به رو شد اما با افزایش ظرفیت خطوط تولید و راه اندازی واحدهای جدید تولیدی؛ حالا روزانه
 ۱۱ میلیون ماسک در کشور تولید می شود.

بارکد را اسکن کنید وگزارش ویدئویی تولید 5/6 میلیون ماسک  در پنج استان را ببینید

غلامرضا ظریفیان
 استاد دانشگاه
سخنان مهم رهبر معظم انقلاب درباره بــــرگزاری مراســـــم مذهبی  و توصیه ایشان مبنی بر رعایت همه تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا می‌تواند  فصل الخطاب تمامی بحث‌ها در زمینه برگزاری کنکور سراسری قرار بگیرد، این سخنان شاخص مهمی است تا به موضوعات تخصصی از دیدگاه تخصصی و نه با رویکرد تبلیغاتی، شعاری و سیاسی پرداخته شود، در اینجا به چند نکته مهم درباب اینکه چرا معتقدم کنکور باید در زمان مشخص خود برگزار شود، می‌پردازم؛ ١-دو عضو مؤثر ستاد ملی مقابله با کرونا، وزارتخانه‌های  آموزش و پرورش و  علوم است، آنها قطعاً از زوایای مختلف به موضوع برگزاری کنکور پرداخته و...
تمام جهات آن را بررسی کرده‌اند، بنابراین تصمیم ستاد با توجه به نظرات تخصصی آنها گرفته شده است . بنابراین باید به جایگاه تخصصی ستاد اعتماد کرد.٢-مسأله کنکور یک مسأله درهم تنیده علمی، اجتماعی، فرهنگی، فردی، اقتصادی و سیاسی است و بسیاری از خانواده‌ها از چند سال گذشته برای این آزمون زمان گذاشته و برنامه ریزی و هزینه کرده‌اند تا فرزندان‌شان در شرایط مناسب به رقابت بپردازند، دراین بزرگترین ماراتن علمی، یک میلیون و ٧٠٠ هزار داوطلب به رقابت می‌پردازند که تنها سرنوشت خودشان مطرح نیست و با خانواده‌هایشان حدوداً ٦ میلیون نفر در انتظار شرکت در این رقابتند، مضاف بر اینکه اگر فردی امسال در کنکور شرکت نکند ، ممکن است با ده‌ها مانع همچون (سربازی برای پسرها) مواجه شود. ٣-علی رغم ظرفیت یک میلیون نفری دانشگاه‌ها، رقابت تنها برای ٥٠ هزار صندلی انجام می‌شود و این ظرفیت محدود اگر به سال آینده بیفتد، بسیاری امکان قبولی در رشته‌های خاص را از دست می‌دهند و سرنوشتشان دستخوش تغییرات می‌شود. ٤- من هم معتقدم اصل برگزاری کنکور به شیوه رایج هر ساله، آثار منفی زیادی دارد، اما تا زمانیکه جایگزین آن مشخص نشود، هر نوع تغییراتی می‌تواند حقوق اساسی هزاران نفر را دچار مخاطره کند.
٥- روانشناسان معتقدند حتی اگر ساعت برگزاری یک امتحان ساده تغییر کند، در کیفیت اجرا تأثیر می‌گذارد. بنابراین هر نوع تغییر زمان برگزاری این آزمون حساس می‌تواند صدمات جبران ناپذیری بهمراه داشته باشد. ٦- پایان کرونا همچنان نامعلوم است و کسی نمی‌تواند تضمین دهد که در پاییز از مرحله پیک خارج می‌شویم، شاید اکنون بهترین فرصت باشد، اگر این فرصت گرفته شود، برخی دچار ناامیدی، افسردگی و مشکلات روحی و روانی جدی می‌شوند. ٧-مافیای اقتصادی کنکور تمایل دارد تا کنکور برگزار نشود، چراکه می‌خواهد از آن بهره‌برداری مالی دوباره کند، افرادی که نسبت به عدم رعایت پروتکل‌ها احساس نگرانی می‌کنند، می‌توانند به پاساژ علاالدین تهران بروند و عدم رعایت پروتکل‌ها را در یک فضای فشرده و پرتردد مشاهده کنند. ٨- می‌توان با رعایت پروتکل‌های ستاد ملی مقابله با کرونا، کنکور را در فضای باز همراه با فاصله‌گذاری فیزیکی و نظارت دقیق بر موارد بهداشتی برگزار کرد.٩- عدم برگزاری کنکور می‌تواند عواقب امنیتی نیز به همراه داشته باشد و برخی داوطلبان را نسبت به عدم اجرا معترض کند، بنابراین باید به این نکته مهم نیز توجه کرد.

عبدالرحیم کردی
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار
آنچه که امروز به‌عنوان خروجی عمومی از تمامی نظریات توسعه قابل فهم است، تمرکز بر برنامه‌ریزی برای توسعه مبتنی بر ظرفیت‌های طبیعی و توان تکنولوژی سرمایه انسانی با قدرت یادگیری و البته جغرافیای استراتژیک و دسترسی به بازارهاست.
مرور تجارب توسعه‌ای چینی و مانیفست این کشور برای رسیدن به قدرت اول اقتصادی دنیا و اقداماتش برای رسیدن به این ادعا یعنی ابتکار جاده و کمربند گویای اهمیت جغرافیا، دسترسی به بازار، نقش توزیعی منطقه‌ای و ارتباطات به عبارتی زمان و هزینه رسیدن به بازار است و ایران از این باب در نقطه‌ای قرار گرفته است که تمام کریدورهای ارتباطی شرقی و غربی و شمال به جنوب راهی کم هزینه‌تر، سریع‌تر و امن‌تر از ایران پیدا نمی‌کنند. در دهه‌های ابتدایی بعد از انقلاب صنعتی به‌دلیل گسترش سریع صنایع مبتنی بر تکنولوژی و شکاف‌های تکنولوژیکی و تفاوت در کیفیت نیروی انسانی، هزینه‌های حمل‌ونقل در قیمت‌ تمام شده اهمیت و اولویت اندکی داشت و منجر به نادیده گرفتن مسیرهای ارتباطی تاریخی شده بود، اما با شروع عصر انفجار اطلاعات و تجربه رشدهای سریع در تمام مناطق جهان، به مرور سهم حمل ‌و نقل در قیمت تمام شده افزایش یافت، از طرفی انواع قراردادهای فروش و نحوه تسویه حساب مشتریان با صاحبان کالا که عمدتاً مشروط به تحویل کالا بود، فاکتورهای زمان و هزینه دسترسی به بازار را به‌عنوان دو متغیر جدید در سهم و مؤثر وارد صحنه رقابت نمود و به‌عبارتی اهمیت زمان و هزینه را در رقابت در بازارهای مصرف دوچندان کرد. این فاکتورها چین صنعتی مدعی قدرت اول منطقه را واداشت تا در کنار تمام برنامه‌های اقتصادی‌اش ابتکار جاده و کمربند را شاه بیت موفقیتش در این مسیر عنوان کند.
چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی که در اولین سند توسعه منطقه‌ای بعد از انقلاب به‌عنوان موتور محرکه توسعه شرق کشور مطرح و البته ظرفیت‌سازی‌های زیادی هم در این خصوص صورت گرفت بعد از توجهات ویژه رهبر معظم انقلاب در دهه 80 در این آرایش اقتصادی جدید جهانی به‌عنوان یک بازیگر اصلی مورد توجه اقتصادهای بزرگ منطقه‌ای قرار گرفته است. رشدهای اقتصادی پایدار کشورهای آسیای میانه دریک دهه اخیر و ضرورت ارتباط اقتصادشان با بازارهای جهانی از طریق آب‌های آزاد، همین طورهدف قرار گرفتن این مناطق توسط اقتصادهای نوظهور به‌ویژه هند و از طرفی پیوندهای اجتناب‌ناپذیر سایر همسایگان شمالی ایران از جمله روسیه و کشورهای آسیای میانه، پرداختن به این منطقه را بیشتر کرد. تلاش روسیه و هند برای یافتن مسیر جدید ارتباطی و تأکید بر راه‌اندازی کریدور شمال به جنوب از طریق بنادر آستاراخان، انزلی، چابهار و بمبئی در کنار موافقتنامه چابهار بین سه کشور افغانستان، ایران و هند و درخواست کشورهای آسیای میانه برای ورود به آب‌های آزاد از طریق چابهار، این منطقه مهم و استراتژیک را به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی توجه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای دسترسی بهینه به بازارهای بزرگ جهانی وارد فصل جدیدی کرده است. بدون تردید این منطقه برای تولید‌کنندگان ترکیه و اروپا، که منافع بلندمدت و استراتژیکی را در کشورهای آفریقایی دنبال می‌‌کنند رقیب جدی نخواهد داشت. چین هم برای توجیه اقتصادی مناسب در پروژه CPEC (کریدور اقتصادی چین – پاکستان) چاره‌ای جز اندیشیدن به اتصال گواتر به چابهار از طریق [مرز] ریمدان و ادامه مسیر به سمت غرب و شمال ندارد. مجموعه این پیوندها و ضرورت‌های استراتژیک؛ چابهار را به‌عنوان یک پروژه بین‌المللی به لحاظ اقتصادی توجیه پذیر کرده است. این مهم در پی توجهات ویژه رهبر معظم انقلاب در دولت یازدهم و دوازدهم مورد اهتمام جدی قرار گرفته  و چابهار را به یک کارگاه پروژه‌های عمرانی تبدیل کرده است؛ تکمیل زیرساخت‌های ارتباطی شامل جاده، ریل، فرودگاه و بندر امکان انتخاب هر وسیله حمل و نقلی را برای صاحبان کالا در یک نقطه فراهم می‌کند. این ویژگی چابهار در کنار مزیت‌های رقابتی اقتصاد ایران خصوصاً در پیوندهای تاریخی با کشورهای هدف، انرژی ارزان و نیروی انسانی با کیفیت نوید بخش حضور تولید‌کنندگان بزرگ منطقه‌ای و جهانی در یک شرایط مناسب و آرام سیاسی منطقه است. منطقه آزاد چابهار که براساس توصیه‌های سیاست‌های توسعه محور شرق در دهه 70 ایجاد شد به‌دلیل نواقصی از جمله عدم دسترسی به بندر و محدودیت‌های بارگذاری صنعتی در جهت رقابت‌های زیست محیطی و همین‌طور محدودیت‌های زیرساختی نتوانسته بود نقش واقعی خودش را در این سال‌ها بیابد. در سال گذشته و در پی اهتمام دولت و برنامه‌های استراتژیک منطقه‌ای با تصویب مجلس شورای اسلامی افزایش محدوده چند برابری یافته ‌است تا با رفع محدودیت‌های قانونی اتصال به بنادر دیگر بتواند آماده این حجم از توسعه باشد.
بدون تردید در شرایط جدید چابهار به‌عنوان یک امکان مهم اقتصادی برای تعامل با جهان و بهره‌گیری به نفع اقتصاد ملی و محلی آماده شده است.

محمدرضا حیدری
 رئیس شورای اسلامی شهر مشهد مقدس
میهمانی کرونا در ایران به تقریباً نیمی از سال رسیده و اطراق او در گوشه و کنار این کشور بویژه مشهد همچنان ادامه دارد. انگار کووید19 قرار نیست حالا حالاها ترکمان کند و می‌خواهد کماکان مدت‌های مدیدی را با ایرانی‌ها و همشهریان مشهدی همزیستی داشته باشد. باری، نمی‌توانیم شرایط کرونایی این روزهایمان را نادیده بگیریم و کتمان کنیم. این ویروس از هرجایی آمده و به هر ترتیبی که به گوشه و کنار جهان سرایت کرده، حالا گوشه‌ای از زندگی انسان‌ها را تسخیر کرده و باید برای خداحافظی با آن، تدابیری علمی و اثرگذار اندیشید.
پارلمان پنجم شهر مشهد نیز از همان روزهای نخستینی که این میهمان ناخوانده راهی شهرمان شد، عزم خود را جزم کرد تا با کووید19 نه از سر احساس بلکه با منطق و عقل سلیم وارد نبرد شود. رهاورد آن عزم جزم که تاکنون نیز ادامه داشته مصوبات متعددی است که هر کدام توانسته سدی را در برابر مشکلات و عارضه‌های کرونایی ایجاد کند. شورای شهر مشهد به عنوان یکی از پیشروترین پارلمان‌های شهری در مبارزه با کرونا در همان روزهای نخست اسفند سال گذشته با اختصاص ۵۰ میلیارد ریال اعتبار به دانشگاه علوم پزشکی مشهد به منظور اصلاح و بازسازی ۲۰ دستگاه آمبولانس و خرید تجهیزات مورد نیاز پزشکان و پرستاران بیمارستان‌های ارائه‌دهنده خدمات به بیماران کرونا، بنیان بسیاری از هم‌افزایی‌های دیگر بین‌بخشی را در این مسیر به ارمغان آورد. بعد از آن بود که دستگاه‌های دیگر نیز به تأسی از این اقدامات مدیریت شهری، هر کدام در بضاعت خود در عرصه کمک به پیکره بهداشت و درمان شهر و استان پای نهادند.
راه‌اندازی و تجهیز واحد تشخیص مولکولی SARS-CoV-2 توسط سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی و صدور مجوز تأمین تجهیزات پیشگیری از شیوع ویروس کرونا شامل ماسک (ویژه کارکنان شهرداری و شرکت‌های طرف قرارداد که مستقیماً با افراد در ارتباط هستند)، محلول ضد‌عفونی‌کننده برای عدم انتقال ویروس از طریق تماس با دست و محلول گند‌زدا برای ضد‌عفونی کردن وسایل حمل و نقل عمومی و محیط کار پرسنل و مراکز عمومی شهر مشهد تا سقف 10 میلیارد تومان نیز در زمره اقدامات اولیه‌ای بود که شورایی‌ها برای مقابله با کووید19 انجام دادند.
البته اعضای پارلمان شهری این اقدامات را برای نقش‌آفرینی خود در این جنگ سلامت کافی ندانستند و به همین دلیل و به تبع مشکلات اقتصادی به وجود آمده ناشی از کرونا دست به تصویب مصوبات حمایتی مختلفی از اقشار نیازمند و آسیب‌پذیر زدند. مصوبه عدم دریافت عوارض کسب و پیشه سه ماهه اول سال 1399 از مؤدیان مشمول، محاسبه و دریافت اجاره بهای ماهانه و مالکانه واحدهای تجاری در تملک شهرداری، سازمان‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات وابسته در سه ماهه اول سال 1399، برمبنای 50%، عدم دریافت اجاره‌بهای فضاهای فرهنگی و تفریحی، سالن‌های ورزشی، بهره‌برداری از پیاده‌روها و فضاهای شهری، بازارهای سیار، فضاهای روباز و بوستان‌های شهری و سایر صنوف که بنا به مصوبات ستاد استانی پیشگیری از کرونا، تعطیل شدند و عدم تغییر در نرخ بهای خدمات اتوبوس و مینی‌بوس تا 15 خرداد99 از مهم‌ترین اقدامات حمایتی شورا و مدیریت شهری از شهروندان مشهدی به حساب می‌آید که سختی شیوع این بیماری خسارت‌های زیادی را به آنها وارد کرده است.
هرچند برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات ضد کرونایی پنجمین دوره شورای شهر مشهد تا از بین رفتن این بیماری همچنان ادامه دارد، اما امیدواریم به لطف الهی و انجام اقدامات پیشگیرانه، هرچه زودتر شاهد اتمام این وضعیت ناراحت‌کننده در جهان و به تبع آن کشور و شهرمان باشیم.