گروه اقتصادی
تعداد و ارزش چک‌هایی که بین فعالان اقتصادی دست‌به‌دست شده، بخصوص چک‌های برگشتی یکی از شاخص‌های بررسی سمت و سوی بازار و در نهایت اقتصاد است. چک‌های برگشتی از یک سو نمادی برای اعتماد فعالان اقتصادی به یکدیگر است و از سوی دیگر وضع اقتصادی مردم را به تصویر می‌کشد. این درحالی است که تازه‌ترین آمارهای بانک مرکزی در آبان ماه امسال نشان می‌د‌هد که با وجود رشد تعداد چک‌های برگشتی ارزش آن نزولی بوده است.
براساس این گزارش، در آبان امسال هفت میلیون و ۶۰۰ هزار فقره چک به ارزش ۸۳۶ هزار میلیارد ریال مبادله شده که ۶۸۶ هزار فقره آن به ارزش ١٠٠ هزار میلیارد ریال برگشت خورده است؛ یعنی معادل ۹ درصد از چک‌ها برگشت خورده که نسبت به ماه قبل از آن از نظر تعداد ١١ درصد افزایش یافته است اما از نظر مبلغ ۲.۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. طی این مدت در کشور
٩ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ١٢ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای برگشت داده شده است.
استان‌های رکورددار چک برگشتی
طبق اطلاعات این گزارش، در آبان ماه استان‌های کمتربرخوردار رکورددار چک برگشتی بوده‌اند. بدین ترتیب بیش‌ترین نسبت تعداد چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله‌ای در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد (۱۷.۱ درصد)، چهارمحال و بختیاری (١٣ درصد) و خراسان شمالی (۱۲.۹ درصد) بوده و استان‌های گیلان (۶.۵ درصد)، یزد (۷.۸ درصد) و البرز (۸.۱ درصد) پایین‌ترین نسبت تعداد چک‌های برگشتی به کل تعداد چک‌های مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین دراین ماه بیشترین نسـبت ارزش چک‌های برگشـتی به کل ارزش چک‌های مبادله شده در استان به ترتیب به استان‌های خراسان جنوبی (۲۰.۵ درصد)، کرمان (۱۹.۴ درصد) و خراسان شمالی (۱۷.۷ درصد) اختصاص یافته و استان‌های گیلان (۸.۹ درصد)، البرز و کرمانشاه (هر کدام ١١ درصد) و زنجان (۱۱.۶ درصد) کم‌ترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به کل ارزش چک‌های مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند. در تهران نیز حدود ٢١٣ هزار فقره چک بـه ارزش بیش از ۴۶ هزار میلیارد ریال برگشت داده شده است؛ بدین معنا که ۸.۵ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای در پایتخت و ۱۰.۷ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای برگشت داده شده است.
علل برگشت خوردن چک‌ها
طی این مدت ۶۶۰ هزار فقره چک به ارزش بیش از ۹۵ هزار میلیارد ریال به‌دلایل کسری یا فقدان موجودی برگشت داده شده است. در واقع در کل کشور از نظر تعداد ۹۶.۲ درصد و از نظر ارزش ۹۵.۱ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی بوده است. درآبان، در استان تهران بالغ بر ٢٠١ هزار فقره چک به ارزش بیش از ۴۳ هزار میلیارد ریال به دلایل کسری یا فقدان موجودی برگشت داده شده است. در واقع در استان تهران از نظر تعداد ۹۴.۶ درصد و از نظر مبلغ ۹۳.۸ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی بوده است.
نیمی از چک‌ها در تهران، اصفهان و خراسان رضوی
درآبان امسال، بیش از هفت میلیون و ۶۰۰ هزار فقره چک به ارزش ۸۳۶ هزار میلیارد ریال در کشور مبادله شده که نسبت به ماه قبل ازآن از نظر تعداد ۳.۶ درصد افزایش یافته و از نظر مبلغ یک درصد کاهش دارد.
در این مدت در استان تهران حدود ۲.۵ میلیون فقره چک به ارزش ۴۳۳ هزار میلیارد ریال مبادله شده است. همچنین در آبان امسال نزدیک به ۵۱ درصد از تعداد چک‌های مبادله‌ای کشور در سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی بوده که به ترتیب با ۲۳.۸ درصد، ۱۰ درصد و ۸.۱ درصد بیشترین سهم را در مقایسه با دیگر استان‌ها داشته‌اند. ۶۴.۳ درصد از ارزش این چک‌ها در سه استان تهران با ۵۱.۸ درصد سهم، اصفهان با ۶.۳ درصد سهم و خراسان رضوی با ۶.۲ درصد سهم بوده است.
 6.9 میلیون چک وصول شد
بیش از شش میلیون و ۹۰۰ هزار فقره چک به ارزش ۷۳۵ هزار میلیارد ریال در آبان ١٣٩٨ در کشور وصول شده که نسبت به ماه قبل ازآن از نظر تعداد ۲.۹ درصد افزایش یافته اما از نظر مبلغ ۰.۸ درصـد کاهش نشان می‌دهد. در این ماه ۹۱ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ٨٨ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای وصول شده است.
رکوردداران وصول چک
بیشترین نسبت تعداد چک‌های وصـولی‌ به کل چک‌های مبادله‌ای در استان‌های گیلان، یزد و البرز بوده و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، چهار محال و بختیاری و خراسان شـمالی پایین‌ترین نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.

عطف گزارش
تمدید مصوبه سران قوا در مورد چک‌های تضمینی

چهل‌و‌چهارمین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی روز گذشته به ریاست حسن روحانی رئیس جمهوری و با حضور رؤسای قوای مقننه و قضائیه و دیگر اعضای شورا تشکیل شد. دراین جلسه، بانک مرکزی، گزارشی از اجرای مصوبه قبلی شورایعالی در مورد چک‌های تضمینی بانکی در طول سال گذشته ارائه کرد. شورا با توجه به آثار مثبت آن در افزایش شفافیت بانکی و مقابله با پولشویی که موجب شده است بیش از 98 درصد چک‌های تضمینی صادر شده، توسط گیرندگان در فرصت معین وصول شود؛ ضمن تأکید بر ضرورت تسریع در بررسی لایحه ارائه شده به مجلس، مصوبه قبلی را برای یک سال دیگر تمدید کرد. گفتنی است، در آذرماه سال گذشته بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به شبکه بانکی شرایط جدید صدور و استفاده از چک‌های تضمین شده را ابلاغ کرد، بر اساس این بخشنامه چک‌های تضمین شده صرفاً در وجه ذینفع صادر می‌شود و درج مشخصات ذینفع روی برگ چک الزامی است. همچنین ظهرنویسی و انتقال چک تضمین شده به دیگری، فاقد اعتبار شد. این مصوبه با هدف مد‌یر‌یت نقد‌ینگی، ثبات بخشی به وضعیت اقتصاد‌ی کشور در حوزه‌ها‌ی پولی، ارز‌ی و بانکی و همچنین تعمیق شفافیت و حذف زمینه‌های احتمالی ارتکاب جرا‌یم تصویب شده است.

نتایج طرح آمارگیری نیروی‌کار که از سوی مرکز آمار ایران در پاییز سال ١٣٩٨ منتشر شد، نشان می‌دهد روند تغییرات نرخ بیکاری در فصل پاییز امسال به نسبت به فصل مشابه در سال ١٣٩٧ معادل 0.2 درصد کاهش یافته است. این در حالی است که بررسی نرخ بیکاری افراد ١٥ ساله و بیشتر ١٠,٦ درصد از جمعیت فعال، اعلام شده است. درپاییز ١٣٩٨، به میزان ٤٤,٣ درصد جمعیت
١٥ ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (پاییز ١٣٩٧) 0.2 درصد کاهش داشته است.
خدمات پیشی گرفت
جمعیت شاغلین ١٥ ساله و بیشتر در این فصل ٢٤ میلیون و ٤٤٦ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٤٧٢ هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که درپاییز ١٣٩٨، بخش خدمات با ٥٠,٠ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ٣٢,٩ درصد و کشاورزی با 17.1 درصد قرار دارند. در بخش دیگری از این گزارش به نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله اشاره شده که حاکی از آن است که ٢٥,٨ درصد از فعالان این گروه سنی در پاییز ١٣٩٨ بیکار بوده‌اند.
بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (پاییز ١٣٩٧) 1.2 درصد کاهش یافته است.
 بررسی نرخ بیکاری جوانان ١٨ تا ٣٥ ساله نیز نشان می‌دهد که در پاییز ١٣٩٨، 17.9 درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد حکایت از آن دارد که این نرخ نسبت به پاییز ١٣٩٧، به میزان 1.4 درصد کاهش یافته است.
آماده باش برای کار
همچنین سهم اشتغال ناقص جمعیت ١٥ ساله و بیشتر گویای آن است که در پاییز ١٣٩٨، ١٠,٦ درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و…) کم‌تر از ٤٤ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که 36.5 درصد از شاغلین ١٥ ساله و بیشتر، ٤٩ ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند. سهم اشتغال ناقص نشان می‌دهد که 10.6 درصد از جمعیت شاغل، دارای اشتغال ناقص بوده‌اند. این شاخص در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط رو ستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است. سهم ا شتغال ناقص در پاییز 1398 نسبت به فصل مشابه سال قبل 1.1 درصد کاهش پیدا کرده است. در پاییز 1398 سهم جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران 43.3 درصد بوده است.
این سهم در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بالاتر است. بررسی تغییرات این شاخص نشان می‌دهد که نسبت به فصل مشابه سال قبل 2.6 درصد افزایش داشته است. در همین فصل سهم جمعیت شاغل فارغ‌التحصیل آموزش عالی از کل شاغلان 24.4 درصد گزارش شد که نسبت به فصل مشابه سال قبل 0.5 درصد افزایش داشته است.
بیشتر از استاندارد کار می‌کنند
نکته قابل توجه آنکه سهم شاغلان 15 ساله و بیشتر با ساعت کار معمول 49 ساعت و بیشتر نشان می‌دهد، 36.5 درصد از شاغلان، به‌طور معمول، 49 ساعت و بیشتر در هفته کار می‌کنند. این شاخص که یکی از نماگرهای کار شایسته است نشان می‌دهد در کشور سهم زیادی از شاغلان بیشتر از استاندارد کار می کنند. این شاخص نسبت به‌فصل مشابه سال قبل هیچ‌گونه تغییری نداشته است.
در نهایت می‌توان گفت نرخ بیکاری جمعیت 10 ساله وبیشتر نشان می‌دهد که 10.6 در صد از جمعیت فعال، بیکار بوده‌اند. براساس این نتایج، نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. این نرخ در پاییز 1398 نسبت به فصل مشابه سال قبل کاهش 1.2 درصدی را تجربه کرده است.

رئیس ستاد اجرایی فرمان امام(ره) گفت: قول دادیم که 22 هزار شغل در استان خوزستان ایجاد کنیم اما در کمترین زمان ممکن توانستیم 27 هزار و 500 شغل با اجرای 10 هزار طرح را به سرانجام برسانیم. محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام(ره) با بیان این مطلب اظهار داشت: ستاد اجرایی فرمان امام(ره) ایجاد 26 هزار و 700 شغل دیگر را هم در دست اقدام دارد که در قالب 2700 طرح اشتغالزایی اجرایی می‌شود. رئیس ستاد اجرایی فرمان امام بیان داشت: مجموع طرح‌هایی که در استان خوزستان انجام خواهد شد 18 هزار و 700 طرح است که 64 میلیارد و 300 میلیون تومان بودجه اجرای این پروژه‌ها است و پیش‌بینی می‌کنیم که بتوانیم 83 هزار شغل با اختصاص 11 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در این استان اجرایی کنیم. مخبر افزود: امروز برخی مسائل و مشکلات ماهشهر و آبادان را بررسی کردیم و از شهرک‌های طالقانی و شهید مدنی هم بازدیدهایی به عمل آوردیم، عمده درد دل مردم بحث اشتغال و بیکاری است. رئیس ستاد اجرایی فرمان امام(ره) گفت: امیدواریم بزودی 2 هزار شغل اجتماع محور ومنطبق با مزیت‌های منطقه دراین شهرک‌ها ایجاد کنیم. همچنین در سفر استانی رئیس ستاد اجرایی فرمان امام به خوزستان 10 هزار طرح اشتغالزایی بنیاد برکت به بهره‌برداری رسید. رئیس ستاد اجرایی فرمان امام بیان داشت: تلاش می‌کنیم میزان اشتغال در استان خوزستان را تا دو سال آینده به ۱۰۰ هزار شغل افزایش دهیم. رئیس‌ ستاد اجرایی فرمان امام تصریح کرد: مشاغل خرد و خانگی سهم ۶۰ درصدی در اشتغال کشورهای پیشرفته دارند و به‌همین دلیل، بنیاد برکت  مأمور ایجاد اشتغا‌‌ل‌زایی شده است.