آماده سازی پیروان برای ورود به عصر غیبت


اسماعیل علوی
دبیر گروه پایداری

​​​​​​​  هشتم ربیع‌الاول مصادف با  سالروز شـــهادت امـــام حســـن عســـکری(ع) یازدهمین خورشید هدایت از خاندان رسول گرامی اسلام(ص) است. آن حضرت(ع)درسال 260 هجری قمری، پس از شش سال زعامت و امامت شیعیان که اغلب آن در حصر و زندان خانگی گذشت در 28 سالگی با دسیسه معتمد، خلیفه وقت عباسی به شهادت رسید.
دوران امامت امام حسن عسکری(ع) با عصر انتقال امامت از«امام حاضر» به «امام غایب» همزمان بود. موضوعی که دوران حیات آن حضرت(ع) را با پیچیدگی‌های بسیاری مواجه کرده بود. آن حضرت در عین تعلیم آموزه‌های دینی به پیروان و آیندگان، می‌بایستی در راستای تحقق اهداف رسالت محمدی(ص)، مقدمات عصر غیبت را نیز فراهم می‌آورد. برای این منظور از سویی باید برای محافظت از جان فرزندش - مهدی موعود(عج)- ولادت آن حضرت را مخفی نگه داشته و از سوی دیگر آمدنش را به شیعیان بشارت می‌داد تا در استمرار امامت در عصر غیبت رخنه‌ای پیش نیاید. این همه در حالی بود که آن حضرت در محاصره افراد و گماردگان و جاسوسان دستگاه حاکمه در منطقه‌ای نظامی در مرکز خلافت عباسیان- سامرا- اسکان داده شده بود. امام حسن عسکری(ع) با وجود محدودیت‌های بسیار، با برنامه‌ریزی توانست زمینه‌های عصر غیبت را فراهم آورد، زیرا یکی از مشکلات پیش روی آن حضرت(ع) آماده کردن شیعیان و پیروان برای پذیرش قلبی غیبت امام عصر(عج) بود، چرا که امت به در دسترس بودن امام و رفع نیازهای فکری و معنوی خود با مراجعه حضوری عادت کرده و در صورت غیبت امام احساس کمبود می‌نمود. امام حسن عسکری(ع) برای مصون ماندن پیروان ازخطر انحراف، با دوراندیشی سعی درکنترل پیامدهای ورود به مرحله غیبت نمود و بدین منظور تلاش مضاعفی را سامان داد. آن حضرت برای نیل به هدف در دو زمینه به فعالیت پرداخت:
1) آماده‌سازی فکری شیعیان
2) آماده‌سازی روحی آنان
در رابطه با آماده‌سازی فکری پیروان، امام حسن عسکری(ع) به نقل اخبار رسیده از پدران(ع) و جد بزرگوارش رسول گرامی اسلام(ص) پیرامون دوران غیبت و فرارسیدن زمان و تطبیق شرایط زمانه با آن، پرداخته و آنان را پذیرای ورود به مرحله امامت امام غایب با معرفی مصداق آن می‌نمود. در این راستا آن حضرت بر ایمان به غیب که رکن باور دینی است، تأکید کرده و ایمان به دوران غیبت را نیز بر آن اساس تبیین و تعلیم می‌نمود. آن حضرت(ع) از پیروان می‌خواست تا بر ایمان به غیب استوار مانده و صبر و انتظار برای فرج را یکی از جلوه‌های آن بدانند. امام حسن عسکری(ع) یکی از خصوصیات این دوره را ابتلا و امتحان سخت برای شیعیان و سایر باورمندان دانسته است که از این طریق ایمان و تقوای آنان قوام یافته و مهیای هرشرایطی خواهند بود. آن حضرت(ع) موضوع غیبت امام غایب را بر پایه روایتی از رسول گرامی اسلام(ص) مبنی بر اینکه «زمین هیچگاه از حجت خدا برخلق تا روز قیامت خالی نخواهد ماند» استوار نموده و در پاسخ به یکی از پیروان – ابوعلی بن همّام – پیرامون صحت این روایت می‌فرماید:«همانگونه که الان روز است و راستی این مطلب قابل انکار نیست، این حدیث نیز بحق و راست است و ماجرای آن بدین گونه بود که روزی از رسول خدا(ص) پرسیدند بعد از شما چه کسی حجت خدا - برروی زمین - خواهد بود؟ آن حضرت(ص) پاسخ داد:«پسرم... اوست که امام و حجت خدا بر روی زمین است. هرکس بمیرد و نسبت به او معرفت نداشته باشد به مرگ جاهلیت مرده است.بدانید که برای او غیبتی خواهد بود که بی‌خبران در آن غیبت سرگردان شده و باطل پویان بر اثر انکار آن هلاک خواهند شد و آنانی که برای آن وقت تعیین می‌کنند نیز دروغ‌شان آشکار خواهد شد». امام حسن عسکری(ع) ضمن احادیث و دعاهایی با تأکید برعصر غیبت به تبیین این مهم پرداخته و ایمان به آن را ضرورت دین شناسانده و توصیه به صبر و پایداری در شرایط دشوار عصر غیبت نموده است. ازجمله خطاب به حسن بن محمد بن صالح بزاز فرمود:«همانا پسرم بعد از من به امر امامت قیام خواهد کرد و سنت انبیای الهی که همانا عمر طولانی و غیبت است در مورد او محقق خواهد شد، تا آنجا که براثر طولانی شدن غیبت قلب‌ها به قساوت دچار شده و جز کسانی که خداوند در قلب آنان گوهر ایمان را نگاشته و تأییدشان کرده بر این باور باقی نمی‌مانند.»
امام حسن عسکری(ع) در جهت آماده‌سازی روحی نیز با کاستن از ارتباط مستقیم با مردم عادی، آنان را برای ورود به مرحله امامت امام غایب آماده کرده و بیشتر از طریق وکیلان با آنان ارتباط داشت.

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/8019/16/628748/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها