بزودی آزادی 7 میلیارد دلار

گروه سیاسی/ 7 میلیارد دلار از منابع مالی بلوکه ‌شده ایران در روزهای آینده آزاد می‌شود. این خبر در حالی روز گذشته منتشر شد که همزمان سخنگوی سازمان ملل از آزاد شدن باقر نمازی و مرخصی کوتاه‌مدت سیامک نمازی، زندانیان دوتابعیتی از زندان در ایران خبر داده است. در همین چهارچوب، خبرگزاری ایرنا از انجام مذاکرات فشرده با وساطت یکی از کشورهای منطقه درباره آزادسازی همزمان زندانیان ایران و امریکا و آزادسازی هفت میلیارد دلار از منابع ارزی مسدود شده کشورمان در هفته‌های اخیر خبر داده و اعلام کرده است که فارغ از عدم تعیین تکلیف مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین، امریکا جدا از روند مذاکرات هسته‌ای، موضوع آزادی زندانیان خود در ایران و همزمان آزادسازی منابع مسدود شده ارزی ایران در کره جنوبی را مورد پیگیری قرار داده است. این نتیجه در حالی حاصل آمده که بر اساس خبرهای رسیده، ایران هنوز حساب‌های اعلامی برای انتقال منابع مذکور را بنا بر ملاحظات بانکی نپذیرفته و حساب‌های جدیدی را به این منظور معرفی کرده است.
انتشار اخبار درباره آزادی منابع ارزی ایران موجب شد تا مقامات کاخ سفید در بیانیه‌ای «قریب‌الوقوع بودن» آزادی این منابع را تکذیب کنند. اگرچه اصل خبر تبادل تکذیب نشد.
تبادل زندانی و مبادله پنهانی بین ایران و امریکا درحالی رخ می‌دهد که در روزهای گذشته مقامات ارشد کاخ سفید در سخنان تحریک‌کننده، خود را حامی اغتشاشگران داخل ایران معرفی می‌کنند و در شهرهایی از کانادا و امریکا نیز جمعی از ایرانیان معترض به جمهوری اسلامی به راهپیمایی پرداختند.
پادرمیانی سازمان ملل برای نمازی‌ها
با اعلام آزادسازی قریب‌الوقوع اموال ایرانی «استفان دوجاریک»، سخنگوی سازمان ملل اعلام کرده که باقر نمازی از زندان آزاد و ایران را ترک کرده و سیامک نمازی نیز آزاد شده اما همچنان در ایران است. در بیانیه‌ای که «دوجاریک» به نقل از دبیرکل سازمان ملل متحد منتشر کرد، «آنتونیو گوترش» از قبول درخواست‌هایش از سوی رئیس جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اجازه خروج باقر نمازی برای معالجه در خارج از کشور و همچنین مرخصی سیامک نمازی پسر باقر نمازی از زندان ابراز خوشحالی و قدردانی کرده است. «جارد گنسر» وکیل سیامک نمازی یادآور شده که وی با مرخصی یک‌هفته‌ای و قابل تمدید از زندان ایران خارج شده است.
ملاحظات انساندوستانه تهران
در همین حال کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر درباره دو زندانی آزادشده اعلام کرد، باقر نمازی به‌خاطر مسائل پزشکی و درمانی نزدیک به چهار سال است که خارج از زندان و در منزل خود در تهران به سر می‌برد. معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه همچنین تصریح کرد: با توجه به درخواست‌های مطرح شده برای ادامه معالجه در خارج از کشور، بنابر ملاحظات انساندوستانه چهارشنبه گذشته از باقر نمازی رفع ممنوع‌الخروجی شد و هر زمانی که بخواهد، می‌تواند از کشور خارج شود. غریب‌آبادی افزود: «در همین چهارچوب، یک هفته مرخصی نیز به سیامک، فرزند وی داده شده تا بتواند با والدینش دیدار کند.»
واکنش رسانه‌های امریکایی به خبر آزادسازی پول‌های ایران
ساعتی پس از انتشار خبر آزادی باقر و سیامک نمازی، خبرگزاری‌های «رویترز» و«فایننشال تایمز» با انتشار خبرهای اختصاصی خود به تأیید خبر اولیه پرداختند.  خبرگزاری رویترز با اشاره به خبر آزادی این دو فرد دو تابعیتی ایرانی - امریکایی به نقل از یک منبع آگاه ایرانی نوشت :«به واسطه تبادل زندانیان و میانجیگری یکی از کشورهای همسایه منابع بلوکه شده ایران به خاطر تحریم‌ها بزودی آزاد می‌شود».  فایننشال تایمز هم به نقل از یک منبع آگاه نوشت: « اقدام اخیر ایران مبنی بر  آزاد کردن زندانیان امریکایی مانند آقای نمازی نشان دهنده حسن نیت ایران برای تبادل بزرگ زندانیان است. این اقدام می‌تواند منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی را آزاد سازد. کشورهای قطر و سوییس و سازمان ملل در این امر درگیر هستند.»
ای بی سی نیوز  نیز به نقل از «استفان دوجاریک»، سخنگوی سازمان ملل به قدردانی«آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد از رئیس‌جمهور ایران اشاره کرد.
قابل ذکر است ایران به دلایل انساندوستانه به باقر نمازی در سال ۲۰۱۸ مرخصی پزشکی اعطا کرد و پس از آن محکومیت او به گذراندن دوره کاهش یافت، هرچند او تاکنون اجازه خروج از ایران را نداشت اما شنبه شب گذشته خبر آزادی‌اش از سوی سخنگوی سازمان ملل اعلام شد.
پیش‌تر «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران در گفت‌و‌گو با رسانه امریکایی «المانیتور» درباره امکان مبادله زندانیان شامل دوتابعیتی‌هایی مثل عماد شرقی، مراد طاهباز و باقر و سیامک نمازی حتی بدون دستیابی به توافق هسته‌ای گفته بود که ایران هیچ ارتباطی بین موضوع انسانی زندانیان و بازداشت‌شدگان با برجام قائل نیست؛ بنابراین برای تبادل زندانیان به عنوان اقدام انسانی آمادگی دارد. امیرعبداللهیان همچنین یادآور شد که جمهوری اسلامی آماده انجام این تبادل است و چنانچه امریکا همراهی کند، گام‌های خوبی در این زمینه برداشته خواهد شد.
تمرکز دولت سیزدهم بر اموال بلوکه شده
آزادی زندانیان دوتابعیتی در ازای تبادلی صورت گرفته که حاصل آن آزادسازی اموال بلوکه شده ایرانی در خارج از کشور است؛ تبادلی که سازکار اجرایی آن طراحی شده و چهارچوب لازم برای رفع مسدودی بخش قابل توجهی از منابع ارزی مسدودشده کشور مشخص شده و مورد توافق قرار گرفته است.
شهریورماه سال گذشته بود که سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور به طور ویژه‌ای بر لزوم آزادسازی اموال ارزی تأکید کرده بود. رئیسی با اشاره به پول‌هایی که به ناحق در سایر کشورها بلوکه شده است، تأکید کرده بود که بازگرداندن این اموال باید به صورت فوری در دستور کار دستگاه‌های مربوطه قرار گرفته و با جدیت دنبال شود. پس از آن نیز رایزنی‌های تلفنی گسترده‌ای از سوی رئیس جمهور با برخی همتایان خارجی با هدف گشایش در پول‌های بلوکه شده صورت گرفت که در نتیجه این تماس‌ها روزنه‌هایی برای آزادسازی این اموال گشوده شد.
در پی این تلاش‌ها بود که در کمتر از صد روز پس از آغاز دولت سیزدهم، خبر در دسترس قرارگرفتن بیش از 3.5 میلیارد دلار از منابع مسدودشده ایران در یکی از کشورها منتشر شد. بعد از این آزادسازی، دولت اقدامات خود را در زمینه دسترسی ایران به دیگر دارایی‌ها و اموال بلوکه‌شده خود در مذاکرات فرابرجامی ادامه داد که حاصل یکی دیگر از این اقدامات پرداخت بدهی ۳۹۰میلیون پوندی انگلیس به ایران بود.
بخش عمده‌ای از اموالی که اینک خبر آزادسازی آن اعلام شده است، به بدهی کره جنوبی باز می‌گردد. موضوع این بدهی حتی در حاشیه مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین نیز مورد پیگیری قرار گرفت. چنانکه دی ماه سال گذشته، وزیر خارجه کره‌جنوبی با سفر به وین خواستار ملاقات مستقیم با علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران شد و طی این دیدار باقری تأکید کرد که فارغ از نتایج گفت‌وگوها در وین، دولت کره‌جنوبی موظف به آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران است و تحریم‌های یکجانبه امریکا نمی‌تواند توجیهی برای عدم‌ پرداخت بدهی‌ها به ایران باشد. کره‌جنوبی نیز با بیانیه‌ای نسبت به آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران ابراز امیدواری کرد.