روغن 5 کیلویی 100 هزار تومان ارزان‌تر از نرخ مصوب

گروه اقتصادی/ قیمت روغن در مدار کاهشی قرار گرفته و به کمتر از نرخ مصوب بعد از اصلاح ارز 4200 تومانی رسیده است. بر اساس اظهار نظر رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، قیمت روغن ۵ کیلویی از ۴۰۰ هزار به ۲۹۵ هزار و روغن مایع ۹۰۰ گرمی از ۶۸ هزار به ۵۵ هزار تومان رسیده است.
این در حالی است که در پی اصلاح نظام یارانه‌ای قیمت مصوب برای مصرف‌کنندگان روغن مایع آفتاب‌گردان ۸۱۰ گرمی پخت‌ و پز ۶۳۰ هزار ریال و روغن مایع ۸۱۰ گرمی سرخ‌کردنی ۶۲۰ هزار ریال تعیین شده بود. محمد قربانی معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی نیز با اعلام اینکه انجمن صنایع روغن اقدام به کاهش قیمت پایین‌تر از نرخ مصوب کرده گفته است: «کاهش قیمت 10 درصدی برای روغن‌های خوراکی و 15 درصدی برای روغن‌های صنف و صنعت اعلام شده است تا تحریک تقاضا داشته باشند و بتوانند محصولاتشان را به فروش برسانند.»
پیش از این مهدی برادران معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به دستور وزیر صمت برای کاهش قیمت انواع روغن نباتی اعلام کرده بود دستورالعمل کاهش قیمت انواع روغن نباتی از روز هشتم مرداد برای تمام کارخانجات روغن کشور لازم‌الاجرا شده و هدف از این اقدام را حمایت از مصرف کنندگان اعلام کرده بود.
طبق گفته برادران، این کاهش قیمت به دنبال برنامه دولت برای کاهش تعرفه واردات مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات روغن اعمال می‌شود.
کاهش مالیات ارزش افزوده روغن
دولت بعد از اصلاح ارز ترجیحی و ضرورت تأمین امنیت غذایی جامعه و  جلوگیری از افزایش قیمت کالاهای اساسی از جمله روغن و برنج که بخش عمده‌ای از آنها از طریق واردات به کشور تأمین می‌‌شوند، تصمیم گرفت مالیات ارزش افزوده روغن را از ۹ درصد به یک درصد برساند. در همین راستا مدیرکل دفتر واردات گمرک، در بخشنامه‌‌‌ای به گمرکات اجرایی سراسر کشور، نرخ اخذ مالیات ارزش افزوده برای واردات کالاهای اساسی از قبیل گندم، برنج، دانه‌‌‌های روغنی، انواع روغن خام، گوشت مرغ، گوشت قرمز و... را معادل یک درصد اعلام و ابلاغ کرد.
اگرچه باید کاهش قیمت روغن را به توافق روسیه و اوکراین در صادرات دانه‌های روغنی و غلات نیز مرتبط دانست که منجر به کاهش قیمت این محصول خوراکی در کشور شده است. جنگ اوکراین و روسیه منجر به افزایش جهانی قیمت غلات و روغن در دنیا شد اما با وجود این اکنون نرخ جهانی این محصولات نیز روند کاهشی پیدا کرده که همین امر در قیمت‌گذاری شرکت‌ها در بازار داخلی نیز بی‌تأثیر نیست.
 جلوگیری از رشد بی رویه قاچاق روغن
به دلیل تخصیص ارز ترجیحی و پایین بودن قیمت برخی محصولات در کشور نسبت به سایر کشورهای منطقه، قاچاق روغن خوراکی از ایران افزایش پیدا کرد تا جایی که ورود روغن خام به کشور به مرز بیش از ۲.۵ میلیون تن در سال رسید درحالی که سهم قابل توجهی از این محصول به خارج از کشور قاچاق می‌شد.
علی رغم اینکه بعد از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گمانه‌های زیادی مبنی بر رشد بی رویه قیمت روغن مطرح شده بود اما با این اقدام دولت، احتکار روغن، افزایش بی‌رویه صادرات محصولات حاوی روغن و خروج غیرقانونی روغن از کشور کاهش پیدا کرد و حالا بعد از گذشت حدود 4 ماه قیمت روغن نباتی هم کاهش 100 هزار تومانی داشته است؛ این در حالی است که پیش از این به دلیل پایین بودن نرخ روغن خوراکی داخلی نسبت به کشورهای همسایه با قاچاق این محصول مواجه بودیم.
در سال‌های اخیر به علت ارزان بودن روغن خوراکی در ایران نسبت به کشورهای همسایه، روغن یارانه‌ای از کشورمان به  عراق، افغانستان و پاکستان به‌طور قاچاق منتقل می‌شد و منابع ارزی کشور به جیب کشورهای همسایه می‌رفت که حالا با واقعی شدن قیمت روغن، جلوی قاچاق گسترده روغن و در واقع بهره‌مندی کشورهای همسایه از یارانه دولتی گرفته شده است.  
کاهش میزان مصرف داخلی
نیــاز ماهانه کشــور بــه روغــن خوراکی به طور متوسط ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزار تــن و نیاز سالانه روغن کشور بین ۱.۵ تا ۲ میلیون تن است که نزدیک به ۵۰۰ هزار تن روغن خوراکی از محل روغن‌کشی‌های داخلی و مابقی روغن خام موردنیاز کشور از محل واردات تأمین می‌شود.
آمارهای گمرک حاکی از آن است که واردات دانه‌های روغنی در 5 ماهه ابتدایی سال جاری 21 هزار تن و واردات روغن خام 484 هزار تن بوده است، ولی در سال گذشــته حدود ۳.۴ میلیون تن دانه‌های روغنی و روغن خوراکی به ارزش بیــش از ۴.۴ میلیارد دلار وارد کشــور شــده بود که ســهم دانه‌های روغنی ۳.۲ میلیون تن بــه ارزش ۶.۱ میلیارد دلار بوده اســت.
همچنین با حذف و اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی و واقعی شدن قیمت‌‌ها علاوه بر کاهش قاچاق، مصرف روغن خوراکی نیز به سمت واقعی شدن حرکت کرد؛ آمارها در کشور نشان می‌دهد که ایران یکی از کشورهای پرمصرف در حوزه روغن خوراکی بوده که با اصلاح نظام یارانه‌‌ای، مصرف این محصول بیش از ۴۰ درصد در ماه‌های اخیر کاهش یافته است که همین امر در سلامت جامعه نیز اثرگذار خواهد بود.
در شرایط کنونی که قیمت روغن در روند کاهشی قرار گرفته است، وضعیت تولید بیانگر آن است که کمبودی در روغن خوراکی موردنیاز خانوار و صنف و صنعت وجود ندارد و روغن به میزان کافی در کشور موجود است و نگرانی در این بخش برای مصرف کنندگان وجود ندارد.