کسب و کارهای آنلاین ستاره‌دار می‌شوند

سوسن صادقی
خبرنگار

«فرانک ابوالمعصوم» مدیر پایش تجارت الکترونیکی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی از رشد اقدام کسب و کارهای مجازی برای دریافت ستاره رتبه‌بندی و افزایش اعتماد و رضایتمندی مشتریان خبر داد و به «ایران» گفت: با اینکه شرکت در فرایند رتبه‌بندی و دریافت ستاره‌ها کماکان از سوی کسب و کارهای مجازی اختیاری است ولی این اقدام مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با استقبال کسب وکارهای دیجیتال مواجه شده و نسبت به سال قبل رشد 66 درصدی را نشان می‌دهد.
ابوالمعصوم افزود: تاکنون بیش از 400 کسب و کار مجازی وارد فرایند رتبه‌بندی شده‌اند که از این تعداد تقریباً 2 درصد 5 ستاره، 10 درصد 4 ستاره، 46 درصد 3 ستاره و 31 درصد دو ستاره شده‌اند و 11 درصد نیز یک ستاره باقی مانده‌اند.
ایجاد سیستم خودکنترلی
 مدیر پایش تجارت الکترونیکی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی هدف از ایجاد رتبه‌بندی را سیستم خودکنترلی مستمر برای عملکرد کسب و کارها و افزایش اعتماد و رضایتمندی مشتریان بر مبنای معیارهای شفاف و قابل سنجش برای کمک به مصرف‌کننده در انتخاب صحیح کسب وکار مجازی عنوان کرد و گفت: رتبه‌بندی کسب و کارها در قالب ستاره‌ها از دهه 80 در دستور کار مرکز توسعه تجارت الکترونیکی قرار داشت ولی تا سال 97 ساز و کاری برای اجرای آن ایجاد نشده بود که از سال 97 گام‌های نخست با همکاری ذینفعان بخش خصوصی مانند اتحادیه‌ها، کسب‌وکارهای پیشرو، سازمان نظام صنفی برای تعریف شاخص‌های رتبه‌بندی برداشته و از نیمه دوم سال 98 وارد فاز اجرایی شد.
وی با بیان اینکه  شناسنامه نماد اعتماد الکترونیکی کسب و کارهای مجازی به‌روزرسانی شده اند، افزود: هر کاربری روی نماد اینماد کسب و کارهای مجازی کلیک کند، شناسنامه کسب و کار را مشاهده می‌کند که شامل موقعیت مکانی، هویتی، میزان شکایت‌ها و تخلفات کسب‌وکار است اما در راستای اجرای رتبه‌بندی، شاخص‌های دیگری مانند نحوه پاسخگویی به شکایت‌ها، سابقه فعالیت اثربخش و سابقه تخلفات و یا مغایر با دستورالعمل اینماد به آن اضافه و منتشر شد.
ابوالمعصوم با بیان اینکه رتبه‌بندی در دو سطح مقدماتی و پیشرفته اجرا می‌شود، افزود: در بخش مقدماتی کسب و کارها برای دریافت دو و سه ستاره اینماد مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. این سطح بیشتر برای کسب‌وکارهایی در نظر گرفته شده که نوپا هستند و هنوز به بلوغ نرسیده‌اند. این دسته از کسب‌وکارها با ارزیابی عملکردی خود و بررسی بازخوردها به‌دنبال رفع ضعف‌ها و تقویت نقاط قوت خود هستند تا کیفیت کار خود را برای خریداران به نمایش بگذارند و از سوی دیگر بتوانند جایگاهی در دنیای الکترونیکی و در رقابت با دیگر کسب‌وکار‌ها به‌دست آورند.
وی با اشاره به اینکه سه دسته شاخص برای ارزیابی کسب‌وکارهای مجازی در دو سطح مقدماتی و پیشرفته در نظر گرفته شده که شامل شاخص‌های عملکردی، توانمندی کسب و کار و مالی است، گفت: شاخص‌ها برای دریافت 2 تا 5 ستاره در سطح پیشرفته جزئی‌تر و سختگیرانه‌تر از مرحله مقدماتی است. به عبارتی در این سطح کسب‌وکارهایی که از لحاظ بلوغ به جایگاه خوبی رسیده‌اند و پیشرو هستند و وضعیت عملکردی آنها و به سابقه فعالیت و مالی خود اطمینان دارند از لحاظ شاخص‌های تعیین شده مورد ارزیابی قرار گرفته و ستاره‌های بالاتری دریافت می‌کنند.
ارزیابی مستمر و سالانه
به گفته مدیر پایش تجارت الکترونیکی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی دوره ارزیابی‌ها فصلی بوده و اعتبار ستاره‌ها یکساله است ولی با ارائه رتبه و ستاره به کسب‌وکار، رتبه‌بندی در همین مرحله تمام نمی‌شود و از سوی ناظر سوم بیرونی متخصص ارزیابی کسب و کارهای مجازی مستمر ادامه دارد و اگر کسب و کاری عملکرد ضعیفی داشت، رتبه و ستاره‌هایش تغییر می‌کند و اگر عملکرد خوبی از خود به جا گذاشت دریافت ستاره بیشتری در انتظار آنهاست از این جهت بسیاری از کسب و کارهای مجازی در تلاش هستند که رتبه‌های خود را حفظ کرده و یا ارتقا دهند.
ابوالمعصوم در ادامه گفت: البته ابزارهای نظارتی و سیستمی در خود نماد الکترونیکی در نظر گرفته شده است و امکان ثبت تخلف و شکایت برای مصرف‌کننده از کسب و کار مجازی وجود دارد و از طریق سامانه هوشمند و داوری به تخلفات و شکایت‌های کاربران رسیدگی می‌شود و همین موضوع باعث شده تا ریسک خرید اینترنتی در فضای مجازی کاهش یافته و ضمن افزایش اعتماد کاربران به کسب و کارهای مجازی، تجارت الکترونیکی نیز افزایش یافته و به توسعه اقتصاد دیجیتالی کمک کند.
وی درباره اپراتورهای تخصصی رتبه‌بندی کسب و کارهای مجازی نیز گفت: پیش از این تنها یک اپراتور (سازمان مدیریت صنعتی) رتبه‌بندی تخصصی کسب و کارهای مجازی را بر عهده داشت اما اپراتور دومی(شرکت اعتباری پایا) نیز به رتبه‌بندی تخصصی اضافه شده و با مرکز توسعه تجارت الکترونیکی همکاری دارد.
کلیک برای اطمینان
 مدیر پایش تجارت الکترونیکی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به کاربران توصیه کرد تا هنگام خرید به رتبه‌بندی کسب و کارهای مجازی که با ستاره در کنار لوگو اینماد هر کسب‌وکار قرار داده شده است، توجه کنند.
به گفته این مسئول کاربران تنها نباید به دیدن لوگو و ستاره‌ها اکتفا کنند چون امکان جعل لوگو و ستاره وجود دارد؛ کاربران باید روی لوگو کلیک کرده و شناسنامه کسب‌وکار را که شامل اطلاعات هویتی، مکانی، ستاره‌ها، میزان رضایتمندی مشتریان و شکایت از آنها است مشاهده کرده و بعد تصمیم به خرید و یا دریافت خدمات از کسب‌و‌کار مربوطه کنند.
ابوالمعصوم در ادامه گفت: البته ابزارهای نظارتی سیستمی و کارشناسی برای جلوگیری از جعل نماد در مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ایجاد شده است ولی کاربران تنها با کلیک روی لوگو و انتقال به صفحه شناسنامه کسب‌وکار مجازی می‌توانند از جعلی نبودن لوگو و نماد آگاه شوند چون معمولاً لوگو و ستاره جعلی به صفحه شناسنامه کسب و کار منتقل نمی‌شود.