خروج پول از صندوق‌های با درآمد ثابت نشانه برگشت بازار سرمایه است

مجید میرزاحیدری
خبرنگار

افزایش معنادار ارزش معاملات خرد در بازار سرمایه در یک هفته اخیر؛ روز چهارشنبه هم رقم معاملات خرد به 3813 میلیارد تومان رسید.
افزایش روند معاملات خرد در بازار سرمایه را می‌توان یک نشانه مثبت در این بازارتلقی کرد، هرچند که به نظر می‌رسد هنوز هم بخشی از معاملات بازار در سایه نااطمینانی‌‌های سال‌های گذشته قرار دارد.
با این همه بازار سهام طی روزهای گذشته در مواجهه با تکاپوی برخی معامله‌گران برای فروش نه چندان پرحجم سهام، شاهد روندی متعادل در اغلب نمادهای معاملاتی بود. روز گذشته بحث عرضه خودرو در بورس کالا هم باعث شد تا گروه خودرویی‌ها صدرنشین معاملات بازار سهام باشند. 
اما وضعیت بازدهی بازار سرمایه چگونه خواهد بود و آیا در روزهای آتی معامله‌گران اقبال بیشتری به این بازار نشان خواهند داد؟
سید غلامرضا گل گر، کارشناس بازار سرمایه درگفت‌و‌گو با «ایران» به تحلیل دورنمای بازار سرمایه پرداخته است که با هم مرور می‌کنیم؛
گزارش‌ها نشان می‌دهد که بخشی از منابع صندوق‌های با درآمد ثابت خارج شده، آیا باید منتطر ورود مستقیم این منابع به بازار بورس بود؟
ما در بازار سرمایه یک‌سری فعالان ثابت داریم و به‌دلیل یک‌طرفه بودن بازار سرمایه این نفرات پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را در زمان صعود بازار با نمادهای بورسی و فرابورسی پرپتانسیل می‌بندند و در زمان نزول بازار با صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت. خروج پول از صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت می‌تواند اولین نشانه‌های برگشت بازار سرمایه را به ما بدهد. با پیگیری اینکه پول‌های خارج شده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت وارد صنایع بورسی می‌شوند یا خیر می‌توان دومین نشانه برگشت بازار را مشاهده کرد. در صورت تداوم اخبار مثبت اقتصادی و بازگشت اعتماد سهامداران به بازار سرمایه می‌توان انتظار ورود سرمایه‌گذار جدید به بازار را داشت، اگرچه تداوم این روند صرفاً با حمایت از بازار و دوری از اتخاذ تصمیمات دستوری و خلق‌الساعه محقق خواهد شد.
تا چه میزان می‌توان احتمال داد که فنر فشرده بازار برای بازگشت به دوران رونق رها می‌شود؟
در حال حاضر ارزش معاملات بازار سرمایه و قیمت سهام در کمترین مقدار خود قرار دارد وقیمت‌گذاری دستوری سودآوری بسیاری از نمادها را تحت تأثیر قرار داده است.
ازطرفی سرمایه‌گذاران همچنان با ابهامات زیادی در اقتصاد کلان مواجه هستند. جمیع این موارد منجر به بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه شده و تا زمانی که موارد مذکور مرتفع نشود و اقدامات عملی در خصوص حمایت از بازار سرمایه صورت نگیرد، در کوتاه‌مدت نمی‌توان روند صعودی پرقدرتی برای بازار متصور بود.
با توجه به ارزندگی سهم‌ها تا چه میزان بازار فعلی در مرحله خوبی برای جهش قرار دارد؟
معضل اصلی بازار سرمایه در مقطع کنونی سلب اعتماد سهامداران است. در واقع کسانی که طی سال 1399 رشد بازار سرمایه را با ورود نقدینگی رقم زدند، بخش زیادی از سرمایه‌های خود را یا از دست دادند یا از بازار سرمایه خارج شدند. تا زمانی که حمایت جدی از بازار توسط سیاستگذار صورت نگیرد همچنان تمایلی برای خرید سهام و ورود نقدینگی حقیقی وجود نخواهد داشت.
بازار سرمایه بجز یک ماه، رقابت‌ها را در میزان بازدهی به بازارهای موازی واگذار کرد، آیا در مردادماه بازار سرمایه‌ شانسی برای کسب رتبه برتر در بازدهی خواهد داشت؟
شاخص کل بورس از ابتدای مرداد ماه تاکنون بازدهی منفی 0.5 درصدی را به ثبت رسانده است. از طرفی با توجه به تداوم روند نزولی نرخ اونس جهانی و دلار طی ماه اخیر به نظر می‌رسد بازار سرمایه با افت کمتری نسبت به سایر بازارهای سرمایه‌گذاری مواجه خواهد شد.
چرا شرکت‌های دولتی، برای واگذاری سهام خود در بورس پیشقدم نمی‌شوند؟ آیا این دلیل مهمی برای پایین بودن نرخ شناوری در بازار است؟
اصولاً عرضه‌های اولیه باید زمانی صورت پذیرد که تقاضا از سوی سرمایه‌گذاران خرد در بازار وجود داشته باشد که این تقاضا در یک سال اخیر مشاهده نشده است. با بهبود شرایط بازار می‌توان انتظار ورود شرکت‌های جدید بیشتری در بورس و فرابورس را داشت. یک نکته دیگر اینکه باید این واقعیت را پذیرفت که در برخی از سهم‌ها کشش شناوری بالا وجود ندارد. عدم شفافیت در اطلاعات ارائه شده توسط برخی از شرکت‌های موجود در بازار سرمایه، منجر به رفتار مخرب سهامداران حقیقی و خرد در تابلوی معاملاتی سهام می‌شود. به نظر می‌رسد با افزایش شفافیت اطلاعات ناشرین می‌توان انتظار اصلاح رفتار سهامداران خرد و بهبود شناوری در نمادهای معاملاتی را داشت.
تأخیر در افشای اطلاعات بنگاه‌ها چه آثاری در بازار سرمایه داشته است؟
مسأله بسیار مهمی را مطرح کردید و شخصاً فکر می‌کنم که بخش عمده‌ای از سهامداران خرد با این مسأله مواجه هستند. وضع قوانین کنترلی توسط ناظر و اعمال سیاست‌های تشویقی و تنبیهی درخصوص ارائه گزارش‌ها توسط شرکت‌ها می‌تواند تأثیر بسزایی در بهبود روند افشای اطلاعات و گزارشگری مالی داشته باشد. در صورت عدم ارائه بموقع اطلاعات توسط شرکت‌ها، سهامداران خرد در تصمیم‌گیری و تحلیل خود دچار ابهام و خطا شده و عملاً از کارایی بازار کاسته می‌شود.
با توجه به گزارش‌های خوب شرکت‌ها در مجامع، چرا واکنش معامله‌گران به اخبار خوب شرکت‌ها چندان گرم و کارا نبود؟
سیاست‌ها و قیمت‌گذاری‌های دستوری و کنترل بازارها که به‌صورت مستقیم سودآوری شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ابهامات در حوزه توافق‌های بین‌المللی، روند نرخ بهره بانکی، تورم و سایر موارد حوزه اقتصاد کلان از جمله عواملی است که عدم اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه را رقم زده و در حال حاضر مانع شکل‌گیری روند رشد قابل ملاحظه‌ در بازار سرمایه شده است.