مناقشه ای استراتژیک با ظاهری اقتصادی

حسین فاطمی/ بیش از یک دهه قبل دانشمندان و محققان خبر دادند بر مبنای تحقیقات آنها، میادین گازی عظیمی در بخش‌های شرقی دریای مدیترانه وجود دارد. در پی این گزارش‌ها اسرائیل از دو سال قبل تلاش‌های اکتشافی خود را در این منطقه آغاز کرد و همین تبدیل شد به آغاز تنش مرز دریایی میان لبنان و اسرائیل بر سر مالکیت دو میدان گازی «کاریش» و نیز قانا.  در همین ارتباط  «ایران» با سعدالله زارعی، تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه گفت و گو کرده است که در ادامه می‌خوانید:
تقابل تل‌آویو و بیروت بر سرکاریش بیش از دسترسی و سیطره بر سر یک میدان گازی است. اهمیت این منطقه برای دو طرف چیست؟
کاریش یک منطقه گازی مشترک بین لبنان و فلسطین اشغالی است، اما به‌دلیل آنکه اسرائیل مدعی مالکیت بر آن است این منطقه به محل مناقشه بدل شده است چون هرگونه دسترسی، اکتشاف و بهره‌برداری از این منطقه گازی نیازمند توافق‌های لازم بین رژیم صهیونیستی و لبنان است ولی به نظر می‌رسد صهیونیست‌ها سعی دارند بدون اجازه بیروت بهره‌برداری کاملی از این منطقه داشته باشند.
آیا اهمیت کاریش تنها مختص به اهمیت منبع گازی آن است؟
به نظر من مسأله مهم‌تر نفوذ و حضور در منطقه مدیترانه است. در همین راستا است که صهیونیست‌ها تلاش دارند با توجه به اینکه مدیترانه محل عبور کشتی‌ها از کانال سوئز است، منطقه کاریش را به یک «هاب گازی» برای صادرات انرژی به اروپا تبدیل کنند، البته تل‌آویو در کنار آن سعی دارد از این منطقه به‌عنوان یک منطقه استراتژیک برای ترانزیت کالا هم استفاده کند. پس مسأله تنها دسترسی به گاز در منطقه کاریش نیست.
وضعیت لبنان چگونه است؟
دولت لبنان با توجه به بحران‌های داخلی مثل بحران‌های سیاسی و اقتصادی که دارد، هنوز حتی مرحله اکتشاف و شناسایی منابع گازی در کاریش را هم شروع نکرده است. لذا صهیونیست‌ها سعی دارند از این وضعیت خلأ نهایت سوء‌استفاده و بهره‌برداری را داشته باشند. طبیعی است وضعیت کنونی خود به خود تبدیل به یک مناقشه شود. 
چرا حزب‌الله لبنان در مسأله کاریش ورود مستقیم پیدا کرده است؟
چون حزب‌الله لبنان به منطقه کاریش به چشم منطقه راهبردی نگاه می‌کند. در شرایطی که لبنان از نظر منابع انرژی در فقر به سر می‌برد، بهره‌برداری از منطقه گازی کاریش می‌تواند پشتوانه خوبی برای بهبود وضعیت اقتصادی این کشور باشد. بنابراین حزب‌الله لبنان به نام منافع ملی وارد مناقشه کاریش شده است و اجازه نمی‌دهد رژیم صهیونیستی یک طرفه و یک جانبه با ادعای مالکیت بر کل منطقه کاریش تمام منابع گازی آن را بدون اجازه از لبنان استخراج کند.
ورود حزب‌الله لبنان به مناقشه کاریش چگونه بوده است؟
حزب‌الله لبنان به دو شکل میدانی و سیاسی وارد مسأله کاریش شده است. از یک طرف با تهدیدات خود و حتی ارسال پهپاد قصد دارد مانع از استخراج، بهره‌برداری و صادرات گاز توسط رژیم صهیونیستی از منطقه کاریش شود و از طرف دیگر نیز سعی دارد دولت لبنان را ترغیب کند با انعقاد قرارداد با شرکت‌های خارجی نسبت به شناسایی، اکتشاف، بهره‌برداری و صادرات گاز از کاریش اقدامات لازم را انجام دهد تا شاهد بهبود وضعیت اقتصادی لبنان باشیم. به همین دلیل در دولت سابق «حسان دیاب» اقداماتی برای شناسایی حقوق لبنان در منطقه گازی کاریش شکل گرفت و مجلس لبنان و به‌دنبال آن دولت فعلی آقای میقاتی هم به مسأله ورود پیدا کرد.
آیا حزب‌الله لبنان توانایی توقف کامل اسرائیل در کاریش را دارد؟
بله این مسأله کاملاً جدی است و حزب‌الله لبنان توان آن را دارد. رژیم صهیونیستی سعی دارد منطقه کاریش را به یک هاب گازی برای صادرات انرژی به اروپا تبدیل کند و از طرف دیگر سعی دارد منطقه کاریش را به یک حوزه ترانزیتی برای خود تبدیل کند که هر دو فاکتور نشان می‌دهد یک نگاه کاملاً تجاری و اقتصادی به کاریش دارد، اما زمانی که حزب‌الله لبنان با اقدامات خود باعث ناامنی این منطقه برای صهیونیست‌ها شود، تمام برنامه‌ها و پروژه‌های صهیونیست‌ها در این منطقه به هم خواهد خورد. چون اولین مسأله و پیش نیاز برای تحقق اهداف اقتصادی وجود امنیت است. وقتی منطقه کاریش ناامن باشد هیچ کشتی از کانال سوئز وارد منطقه کاریش نمی‌شود. به همین دلیل حزب‌الله واقعاً برای تحقق منافع ملی لبنان توان تقابل در برابر صهیونیست‌ها را دارد.